Datasets:
Sigurdur
/
njala

Dataset card Data Studio Files Community
1
text
stringlengths
0
2.14k
Þá hljóp hann innar eftir höllinni og hjó á hálsinn Gunnari Lambasyni og svo snart að höfuðið fauk upp á borðið fyrir konunginn og jarlana. Urðu borðin í blóði einu og svo klæðin jarlanna.
Sigurður jarl kenndi manninn þann er vegið hafði vígið og mælti: "Takið þér Kára og drepið hann."
Kári hafði verið hirðmaður Sigurðar jarls og var allra manna vinsælastur og stóð engi upp að heldur þó að jarl ræddi um.
Kári mælti: "Það munu margir mæla herra að eg hafi þetta verk fyrir yður unnið að hefna hirðmanns yðvars."
Flosi mælti: "Ekki gerði Kári þetta um sakleysi því að hann er í engum sættum við oss. Gerði hann það að sem hann átti."
Kári gekk í braut og varð ekki eftir honum gengið. Fór Kári til skips síns og þeir félagar. Var þá veður gott. Sigldu þeir suður til Kataness og fóru upp í Þrasvík til göfugs manns er Skeggi hét og voru með honum mjög lengi.
Þeir í Orkneyjum hreinsuðu borðin og báru út hinn dauða. Jarli var sagt að þeir hefðu siglt suður til Skotlands.
Sigtryggur konungur mælti: "Þessi var herðimaður mikill fyrir sér er svo rösklega vann að og sást ekki fyrir."
Sigurður jarl svaraði: "Engum manni er Kári líkur í hvatleik sínum og áræði."
Flosi tók nú til og sagði söguna frá brennunni. Bar hann öllum vel og var því trúað.
Sigtryggur konungur vakti þá til um erindi sín við Sigurð jarl og bað hann fara til orustu með sér í móti Brjáni konungi. Jarl var lengi erfiður en þar kom um síðir að hann gerði á kost. Mælti hann það til að eiga móður hans og vera síðan konungur á Írlandi ef þeir felldu Brján. En allir löttu Sigurð jarl í að ganga og týði ekki. Skildu þeir að því að Sigurður jarl hét ferðinni en Sigtryggur konungur hét honum móður sinni og konungdómi. Var svo mælt að Sigurður jarl skyldi kominn með her sinn allan til Dyflinnar að pálmsunnudegi.
Fór Sigtryggur konungur þá suður til Írlands og sagði Kormlöðu móður sinni að jarl hafði í gengið og svo hvað hann hafði til unnið. Hún lét vel yfir því en kvað þau þó skyldu draga að meira lið. Sigtryggur spurði hvaðan þess væri að von.
Hún sagði að víkingar tveir lágu úti fyrir vestan Mön og höfðu þrjá tigu skipa "og svo harðfengir að ekki stendur við. Heitir annar Óspakur en annar Bróðir. Þú skalt fara til móts við þá og lát ekki að skorta að koma þeim í með þér hvað sem þeir mæla til."
Sigtryggur konungur fer nú og leitar víkinganna og fann þá fyrir utan Mön. Ber Sigtryggur konungur þegar upp erindi sín en Bróðir skarst undan allt til þess er Sigtryggur konungur hét honum konungdómi og móður sinni. Og skyldi þetta fara svo hljótt að Sigurður jarl yrði eigi vís. Hann skyldi og koma fyrir pálmsunnudag með her sinn til Dyflinnar. Sigtryggur konungur fór heim til móður sinnar og sagði henni hvar þá var komið.
Eftir þetta talast þeir við Óspakur og Bróðir. Sagði þá Bróðir Óspaki alla viðræðu þeirra Sigtryggs og bað hann fara til bardaga með sér í móti Brjáni konungi og kvað sér mikið við liggja. Óspakur kvaðst eigi vilja berjast í móti svo góðum konungi. Urðu þeir þá báðir reiðir og skiptu þegar liði sínu. Hafði Óspakur tíu skip en Bróðir tuttugu. Óspakur var heiðinn og allra manna vitrastur. Hann lagði skip sín inn á sundið en Bróðir lá fyrir utan. Bróðir hafði verið maður kristinn og messudjákn að vígslu en hann hafði kastað trú sinni og gerðist guðníðingur og blótaði nú heiðnar vættir og var allra manna fjölkunnigastur. Hann hafði herbúnað þann er eigi bitu járn. Hann var bæði mikill og sterkur og hafði hár svo mikið að hann drap undir belti sér. Það var svart.
**156. kafli**
Það bar við eina nótt að gnýr mikill kom yfir þá Bróður svo að þeir vöknuðu við allir og spruttu upp og fóru í klæði sín. Þar með rigndi á þá blóði vellanda. Hlífðu þeir sér þá með skjöldum og brunnu þó margir. Undur þetta hélst allt til dags. Maður hafði látist af hverju skipi. Sváfu þeir þá um daginn.
Aðra nótt varð enn gnýr og spruttu þá enn allir upp. Þá renndu sverð úr slíðrum en öxar og spjót flugu í loft upp og börðust. Sóttu þá vopnin svo fast að þeim að þeir urðu að hlífa sér og urðu þó margir sárir en dó maður af hverju skipi. Hélst undur þetta allt til dags. Sváfu þeir þá enn um daginn eftir.
Þriðju nótt varð gnýr með sama hætti. Þá flugu að þeim hrafnar og sýndist þeim úr járni nefin og klærnar. Hrafnarnir sóttu þá svo fast að þeir urðu að verja sig með sverðum en hlífðu sér með skjöldum. Gekk þessu enn til dags. Þá hafði enn látist maður af hverju skipi. Þeir sváfu þá enn fyrst.
En er Bróðir vaknaði varp hann mæðilega öndunni og bað skjóta utan báti "því að eg vil finna Óspak." Steig hann þá í bátinn og nokkurir menn með honum. En er hann fann Óspak sagði hann honum öll undur þau er fyrir þá hafði borið og bað hann segja sér fyrir hverju vera mundi. Óspakur vildi eigi segja honum fyrr en hann seldi honum grið. Bróðir hét honum griðum en Óspakur dró þó undan allt til nætur því að Bróðir vó aldrei víg um nætur.
Óspakur mælti þá: "Þar sem blóði rigndi á yður þar munuð þér hella út margs manns blóði, bæði yðru og annarra. En þar sem þér heyrðuð gný mikinn þar mun yður sýndur heimsbrestur og munuð þér deyja allir brátt. En þar er vopnin sóttu að yður, það mun vera fyrir orustu. En þar sem hrafnar sóttu að yður, það eru óvinir þeir er þér trúið á og yður munu draga til helvítis kvala."
Bróðir varð svo reiður að hann mátti engu svara og fór þegar til manna sinna og lét þekja sundið allt með skipum og bera strengi á land og ætlaði að drepa þá alla eftir um morguninn. Óspakur sá ráðagerð þeirra alla. Þá hét hann að taka trú rétta og fara til Brjáns konungs og fylgja honum til dauðadags. Hann lét þá taka það til ráðs að þekja öll skipin og forka með landinu og höggva strengi þeirra Bróður. Tók þá að reiða saman skipin en þeir voru sofnaðir.
Þeir Óspakur fóru þá út úr firðinum og svo vestur til Írlands og léttu eigi fyrr en þeir komu til Kunnjátta. Og sagði Óspakur Brjáni konungi allt það er hann var vís orðinn og tók skírn og fal sig konungi á hendi.
Síðan lét Brjánn konungur safna liði um allt ríki sitt og skyldi kominn herinn allur til Dyflinnar í vikunni fyrir pálmdrottinsdag.
**157. kafli**
Sigurður jarl Hlöðvisson bjóst af Orkneyjum. Flosi bauð að fara með honum. Jarl vildi það eigi þar sem hann átti suðurgöngu sína að leysa. Flosi bauð fimmtán menn af liði sínu til ferðarinnar en jarl þekktist það. En Flosi fór með Gilla jarli í Suðureyjar. Þorsteinn Síðu-Hallsson fór með Sigurði jarli, Hrafn hinn rauði, Erlingur af Straumey. Jarl vildi eigi að Hárekur færi en kveðst segja honum mundu fyrstum tíðindin.
Sigurður jarl kom með allan her sinn að pálmadegi til Dyflinnar. Þar var kominn Bróðir með sínu liði. Bróðir reyndi til með forneskju hversu ganga mundi orustan. En svo gekk fréttin ef á föstudegi væri barist að Brjánn konungur mundi falla og hafa sigur en ef fyrr væri barist þá mundu þeir allir falla er í móti honum væru. Þá sagði Bróðir að föstudaginn skyldi berjast.
Fimmtadaginn reið maður að þeim Kormlöðu á apalgrám hesti og hafði í hendi pálstaf. Hann talaði lengi við þau Bróður og Kormlöðu.
Brjánn konungur var kominn með allan her sinn til borgarinnar. Föstudaginn fór út herinn allur af borginni og var fylkt liðinu hvorutveggja. Bróðir var í annan arm fylkingar en í annan Sigtryggur konungur. Sigurður jarl var í miðju liðinu.
Nú er að segja frá Brjáni konungi að hann vildi eigi berjast föstudaginn og var skotið um hann skjaldborg og fylkt þar liðinu fyrir framan. Úlfur hræða var í þann fylkingararminn sem Bróðir var til móts en í annan fylkingararm var Óspakur og synir Brjáns konungs þar er Sigtryggur var í móti en í miðri fylkingunni var Kerþjálfaður og voru fyrir honum borin merkin.
Fallast nú að fylkingarnar. Varð þá orusta allhörð. Gekk Bróðir í gegnum lið og felldi þá alla er fremstir stóðu en hann bitu ekki járn. Úlfur hræða sneri þá í móti honum og lagði til hans þrisvar sinnum svo fast að Bróðir féll fyrir í hvert sinn og var við sjálft að hann mundi eigi á fætur komast. En þegar er hann fékk upp staðið þá flýði hann undan og í skóg.
Sigurður jarl átti harðan bardaga við Kerþjálfað. Kerþjálfaður gekk svo fast fram að hann felldi þá alla er fremstir voru. Rauf hann fylking Sigurðar jarls allt að merkinu og drap merkismanninn. Fékk jarl þá til annan mann að bera merkið. Varð þá enn orusta hörð. Kerþjálfaður hjó þenna þegar banahöggi og hvern að öðrum þá er í nánd voru. Sigurður jarl kvaddi þá til Þorstein Síðu-Hallsson að bera merkið. Þorsteinn ætlaði upp að taka merkið.
Þá mælti Ámundi hvíti: "Ber þú eigi merkið Þorsteinn því að þeir eru allir drepnir er það bera."
"Hrafn hinn rauði," sagði jarl, "ber þú merkið."
Hrafn svaraði: "Ber þú sjálfur fjanda þinn."
Jarl mælti: "Það mun vera maklegast að fari allt saman, karl og kýll."
Tók hann þá merkið af stönginni og kom í millum klæða sinna. Litlu síðar var veginn Ámundi hvíti. Þá var og Sigurður jarl skotinn spjóti í gegnum.
Óspakur hafði gengið um allan fylkingararminn. Hann var orðinn sár mjög en látið sonu Brjáns báða áður. Sigtryggur konungur flýði fyrir honum. Brast þá flótti í öllu liðinu.
Þorsteinn Síðu-Hallsson nam staðar þá er allir flýðu aðrir og batt skóþveng sinn. Þá spurði Kerþjálfaður hví hann rynni eigi. "Því," sagði Þorsteinn, "að eg tek eigi heim í kveld þar sem eg á heima út á Íslandi."
Kerþjálfaður gaf honum grið.
Hrafn hinn rauði var eltur út á á nokkura. Hann þóttist þar sjá helvítis kvalar í niðri og þótti honum djöflar vilja draga sig til.
Hrafn mælti þá: "Runnið hefir hundur þinn, Pétur postuli, til Róms tvisvar og mundi renna hið þriðja sinn ef þú leyfðir."
Þá létu djöflar hann lausan og komst Hrafn yfir ána.
Bróðir sá nú að liðið Brjáns konungs rak flóttann og var fátt manna hjá skjaldborginni. Hljóp hann þá úr skóginum og rauf alla skjaldborgina og hjó til konungsins. Sveinninn Taðkur brá upp við hendinni og tók hana af honum og höfuðið af konunginum en blóðið konungsins kom á handarstúf sveininum og greri þegar fyrir stúfinn.
Bróðir kallaði þá hátt: "Kunni það maður manni að segja að Bróðir felldi Brján."
Þá var runnið eftir þeim er flóttann ráku og sagt þeim fallið Brjáns konungs. Sneru þeir þá aftur þegar Úlfur hræða og Kerþjálfaður. Slógu þeir þá hring um þá Bróður og felldu að þeim viðu. Var þá Bróðir höndum tekinn. Úlfur hræða reist á honum kviðinn og leiddi hann um eik og rakti svo úr honum þarmana og dó hann eigi fyrr en allir voru úr honum raktir. Menn Bróður voru og allir drepnir. Síðan tóku þeir lík Brjáns konungs og bjuggu um. Höfuð konungsins var gróið við bolinn. Fimmtán menn af brennumönnum féllu í Brjánsorustu. Þar féll og Halldór son Guðmundar hins ríka og Erlingur af Straumey.
Föstudagsmorgun varð sá atburður á Katanesi að maður sá er Dörruður hét gekk út. Hann sá að menn riðu tólf saman til dyngju einnar og hurfu þar allir. Hann gekk til dyngjunnar. Hann sá inn í glugg einn er á var og sá að þar voru konur inni og höfðu færðan upp vef. Mannahöfuð voru fyrir kljána en þarmar úr mönnum fyrir viftu og garn, sverð var fyrir skeið en ör fyrir hræl.
Þær kváðu vísur þessar:
Vítt er orpið
fyrir valfalli