Datasets:
simbolo-ai
/
wiki-burmese-sentences

Dataset card Data Studio Files Community
1
text
stringlengths
6
9.41k
လိပ်တွင် အမွေးမရှိသည်ကို ရှိသကဲ့ သို့လည်းကောင်း၊ ပုစွန်တွင် သွေးမရှိ သည်ကို ရှိသကဲ့ သို့လည်းကောင်း တင်စားဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သဖြင့် တဒ္ဓမ္မူပစာ စကားများပင် ဖြစ်သည်
ပါဠိ၌ ဘေဒူပစာကို အဘေဒဘေဒူပစာဟုလည်း ခေါ်သည်
မကွဲပြားသော အရာဝတ္ထု ကို ကွဲပြားလေဟန် ပြောသောလည်း ကွဲပြားခြင်း မရှိဟု သိရ၊ အနက်ကောက်ရသော စကားမျိုး ဖြစ်သည်
မြန်မာလို အတိုဆိုရသော် ကွဲဟန်ပြော မကွဲ ကောက်(ဝါ) အကွဲပြော မကွဲကောက် ဥပစာဟု ဆိုရ ပေမည်
ပုံစံအားဖြင့် ငါ၏ကိုယ်ဟူသောစကား၌ ငါဟူသည် တစ်ဦး၊ ကိုယ်ဟူသည် တစ်ဦးကဲ့သို့ ကွဲပြား လေဟန် ဖြစ်သော်လည်း ငါသည်လည်းကိုယ်၊ ကိုယ်သည်လည်း ငါပင်ဖြစ်သောကြောင့် ကွဲပြားခြင်း မရှိဟု သိရ အဓိပ္ပာယ် ရသည်
ဤသို့ မကွဲပြားသည်ကို ကွဲပြားသကဲ့သို့ ပြောခြင်း သည် ကွဲဟန်ပြော မကွဲကောက် (ဝါ) ဘေဒူပစာမည်သည်
အထက်ပါ ဥပစာစကား ဆယ်ပါးသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အများသိနေကြသော ဥပစာများ ဖြစ်ကြသည်
သို့ရာတွင် ပုဒ်စစ်ကျမ်း၌ ဂုဏူပစာကို ထည့်၍မဆို၊ သမုဒါယူပစာကိုသာ ထည့်၍ ဥပစာ ဆယ်ပါးပြသည်
သမုဒါယူပစာ ဆိုသည်မှာ အပေါင်း အဓိပ္ပာယ် ကောက်ယူ စေလို၍ အစိတ်ကိုပြောသော ဥပစာစကားမျိုး ပြောသောစကား ဖြစ်သည်
ပုံစံအားဖြင့် ရောင်နောက် ဆံထုံးပါ ဟူသော စကား၌ ရောင်ကား ယောက်ျား တစ်ကိုယ်လုံး အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုသာ ဖြစ်သကဲ့သို့ ဆံထုံးသည်လည်း မိန်းမတစ်ကိုယ်လုံး ၏ အစိတ်အပိုင်း သာ ဖြစ်သော်လည်း အနက်အဓိပ္ပာယ် အားဖြင့် ယောက်ျားနောက် မိန်းမပါရသည်ဟု ပေါင်း၍ ကောက်ယူရ ခြင်းမျိုး ဖြစ်သည်
မောဂ္ဂလာနနိပဉ္စိကာကျမ်း၌ အထက်ပါ ဥပစာ ဆယ်ပါး အပြင် ဥပမေယူပစာ၊ တဗ္ဗဟုလ္လူပစာ၊ သမ္ဗန္ဓူပစာ ဟူ၍ ဥပစာ သုံးပါးပါထည့်၍ ဥပစာ ၁၃ ပါးဟု ပြသည်
ယင်း ၁၃ ပါးသည် ပါဠိဘာသာ စကား၌ တင်စား ပြောဆိုပုံ ဖြစ်သည်
ဥပမေယူပစာသည် အနှိုင်းခံကို အနှိုင်းနှင့်ထပ်တူပြု၍ တင်စားကာ ဆိုသော စကားမျိုး ဖြစ်သည်
ပုံစံအားဖြင့် ဒေါသမြွေဟောက်၊ ပြင်းဆိပ်တောက်ဟူသောစကားမျိုး ဖြစ်သည်
ဒေါသအမျက်၏ ပြင်းထန်ခြင်း၊ သတ်ည|င်းဆဲ တတ်ခြင်းကို မြွေဟောက်၏ အဆိပ်ထန်ခြင်း၊ သတ်ည|င်းဆဲ တတ်ခြင်းနှင့် ထပ်တူ အနှိုင်းပြု၍ တင်စားပြောဆိုထားခြင်း ဖြစ်သည်
တဗ္ဗဟုလ္လူပစာ ဟူသည်မှာ များရာကို ပြောသော်လည်း တစ်ပါးအရာတို့လည်း အနည်းငယ်ပါဝင်သေး သည်ဟု ကောက်ယူရသောများရာပြော အနည်းပါကောက် ဥပစာ စကားမျိုးဖြစ်သည်
ပုံစံအားဖြင့် အစိုးရက ရှားတောကို ကြိုးဝိုင်းထားသောကြောင့် ရွာသားတို့ ရှားမချက်နိုင်ဟူသော စကား၌ ရှားတော ဆိုသော်လည်း ရှားပင်ချည့် ရှိသည် မဟုတ်၊ အခြားအပင်မျိုး အနည်းငယ်လည်း ပါဝင်သေးသည်ဟု သိအပ် ကောက်ယူအပ် သကဲ့သို့ ဖြစ်သည်
များရာကို စွဲ၍ ပြောဆိုသော ဥပစာစကားမျိုးဖြစ်သည်
သဗ္ဗန္ဓူပစာမူကား ပါဠိ ဘာသာ စကား၌သာ သုံးလေ့ရှိ၍ မြန်မာဥပစာမဟုတ်ဟူ၍ မြန်မာစာတွင် ပယ်ထားသည်
ဥပစာဆိုနည်းသည် စကားကို ခြုံဆိုသောနည်းဖြစ်သော ကြောင့် စကားကျဉ်းခြင်း၊ ကျုံ့ခြင်း အကျိုးရှိ၏
စာစီကုံးနည်း တို့တွင် စကားကျုံ့စီကုံးနည်း တစ်မျိုးပင် ဖြစ်၏
ဖြစ်ရိုး ဖြစ်စဉ်အတိုင်း ဖြောင့်ဖြောင့်ပြောဆိုသော စကားမျိုးမဟုတ်၊ ဆန်ကျင့်သော စကားမျိုး ဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်ရိုးဆန့်ကျင် အဖြစ် ဖြစ်သည့် ဝိရောဓိ ဒေါသမှ ကင်းလွတ်သည့်အပြင် တင်စားဆိုနည်း ဖြစ်သောကြောင့် သမာဓိဂုဏ်မြောက်သည်ဟု အလင်္ကာ ကျမ်းဆရာတို့ မိန့်ဆိုကြသည်
ဗလုံရွာ (အင်္ဂလိပ်: Balon)သည် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မြင်းခြံခရိုင်၊ မြင်းခြံမြို့နယ်၊ ဗလုံကျေးရွာအုပ်စု၌ တည်ရှိသည်
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ဗလုံကျေးရွာအုပ်စုတွင် ကျား ၁၇၇၆ ဦး၊ မ ၂၂၉၅ ဦး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၄၀၇၁ ဦးနေထိုင်သည်
အမှု—သူ၏အင်္ဂါသို့ ချိပ်တောင့်သွင်းမှု
အမှုသည်—ဘိက္ခုနီတစ်ယောက်
ရှင်ဘုရင်၏ မောင်းမဟောင်း(မိဖုရားငယ်)ဖြစ်ဘူးသော မိန်းမတစ်ယောက်သည် ဘိက္ခုနီပြုလုပ်နေ၏၊ အခါတစ်ပါး၌ အခြား ဘိက္ခုနီတစ်ယောက်သည် တဏှာရာဂ ထကြွသဖြင့် ဘိက္ခုနီဘဝ၌ မပျော်ပိုက်နိုင်အောင် ရှိလေ၏
ထိုအခါ ထိုဘိက္ခုနီသည် မောင်းမဟောင်း ဘိက္ခုနီထံကပ်၍ မေးမြန်းသည်မှာ-မိဖုရားတွေ အများကြီးထားသော ရှင်ဘုရင်သည် အရှင်မတို့ဆီသို့ အတော်ကြာမှ အလှည့်ကျမှာဘဲ၊ အဲဒီတော့ ကိုယ့်ဆီလာလှည့် မကျတဲ့အခါ ဘယ်လိုများ ချုပ်တည်းထားကြပါသလဲ
ထိုအခါ ထိုမောင်းမဟောင်း ဘိက္ခုနီသည် ရှင်းရှင်းနှင့် ဘွင်းဘွင်း ပြောသည်မှာ- “ချိပ်တောင့်နှင့် ဖြေရတာပေါ့”တဲ့၊ ထိုဘိက္ခုနီမသည် သဘောမပေါက်၍ ချိပ်တောင့်အကြောင်းကို မေးပြန်ရာ, မောင်းမဟောင်းဘိက္ခုနီသည် စုံစုံလင်လင်ပြောပြလေတော့၏၊ ထိုအခါသဘောကျ၍ သူ၏ ထကြွမှုကိုလည်း ချိပ်တောင့်ဖြင့် ဖျော်ပြီးနောက် ရေဆေးရမည်ကို သတိမရဘဲ တနေရာ ပစ်ထားမိလေသည်
ထိုအခါ ယင်တွေအုံနေသော ထိုဟာကို ဘိက္ခုနီတို့မြင်ကြ၍ စစ်ဆေး မေးမြန်းသောအခါ ထိုဘိက္ခုနီမသည် သူ့ဥစ္စာဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံရလေသည်၊ ထိုဘိက္ခုနီကို အများကပင် ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချ၍ တဆင့်အားဖြင့် ဘုရားရှင် ကြားသိတော်မူရကား ဤသိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်တော်မူရလေသည်
ဇတုမဋ္ဌကေ ပါစိတ္တိယံ
ချောမောသောချိပ်တောင့်ဖြင့် ပဿာဝမဂ်ကို သွင်းခြင်းကြောင့် ပါစိတ်အာပတ်သင့်၏၊ ဤသိက္ခာပုဒ်တော်အရ ချိပ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော အတောင့်သာမက, သစ်သား မြေညက်စသည်ဖြင့် ပြုလုပ်သော အတောင့်, အတန်ဟူသမျှ (ကြာဝတ်ဆံကလေးကိုမျှ) အင်္ဂါအတွင်းသို့ မသွင်းရ
ဈေးတန်းရွာ (အင်္ဂလိပ်: Zaytan)သည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အရှေ့)၊ တောင်ငူခရိုင်၊ ရေတာရှည်မြို့နယ်၊ သာဂရကျေးရွာအုပ်စု၌ တည်ရှိသည်
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ သာဂရကျေးရွာအုပ်စုတွင် ကျား ၆၄၅၀ ဦး၊ မ ၆၉၆၇ ဦး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၁၃၄၁၇ ဦးနေထိုင်သည်
ခင်အင်းကြီး (ကရင်)ရွာ (အင်္ဂလိပ်: Khininngyi(Kayin))သည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အရှေ့)၊ ပဲခူးခရိုင်၊ ကျောက်တံခါးမြို့နယ်၊ ခင်အင်းကြီးကျေးရွာအုပ်စု၌ တည်ရှိသည်
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ခင်အင်းကြီးကျေးရွာအုပ်စုတွင် ကျား ၁၅၂၀ ဦး၊ မ ၁၆၃၇ ဦး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၃၁၅၇ ဦးနေထိုင်သည်
မက်လင်ပင်သည်မင်းကွတ်သီးနွယ်ဝင်တွင် ပါဝင်ပြီး မျိုးရင်း အမည်မှာ Clusiaceae ဖြစ်၍ယင်းကို ရုက္ခဗေဒအလိုအားဖြင့် Garcinia gummi-gutta (L.) N.Robson ( Syn: Garcinia cambogia Desr.) ဟုခေါ်သည်
[၁] မက်လင်ချဉ်ပင်ကို မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်တွင် ပေါများစွာ ပေါက်ရောက်သည်ကို တွေ့ရသည်
အပင်က အမြဲစိမ်းသောအပင်ကြီး evergreen tree ဖြစ်ပါသည်
ကြီးမားပြောင်လက်နေသော အရွက်ကြီးတွေအပေါ်မှာ ဘေးဖက်ကို ထင်ရှားစွာထွက်နေသော ရွက်ကြော ၁၆ စုံက သိသာထင်ရှားသော လက္ခဏာတွေဖြစ်ပါသည်
နောက်တစ်ချက်ထူးခြားတာက ဒီအပင်တွေက အရှေ့တောင်အာရှမှာဘဲ တွေ့ရသော အပင်တွေသာဖြစ်ပါသည်
ပင်စည်မှာ fluted trunk နှင့်အတူ ဘေးဖက်ကို ဖြာနေသော အကိုင်းတိုတွေပါပါတယ်
အဖိုပွင့်တွေက စိမ်းဝါရောင်ရှိသည်၊၊ အမပွင့်ကတော့ တပွင့်ထီးထီးသာဖြစ်ပါသည်
အသီမှား အရည်ရွှမ်းပြီး အတွင်းသားမှာ Hydroxycittic Acid (HCA) ဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သောကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှ အဆီဖြစ်ပေါ်စေသော အင်ဇိုင်းကို တားဆီးပေးပါသည်
Glycogen ပုံစံဖြင့်သာ သိမ်းဆည်းနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်ပေး၍ အဆီပိုတွေ တက်မလာတော့ချေ
ထို့နောက် ဆီရိုတိုနင် (Serotonin) ဓာတ်ကိုလဲ များစေသဖြင့် ရင်ခံခြင်းကို ဖြစ်စေကာ အစာစားချင်စိတ် လျော့နည်း စေပါသည်
၂ဝ၁၁ ခုနှစ် လေ့လာတွေ့ရှိမှုအရ မက်လင်သီးဖြင့် ပြုလုပ်သော ဝိတ်ကျဆေးများသည် နှစ်ပတ်အတွင်း နှစ်ပေါင်ခန့် ကျစေနိုင်သည်ဟု သိရသည်
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မက်လင်သီးကို လျက်ဆားဖော်စပ်ရာ၌ အသုံး ပြု၍ ထိုလျက်ဆားကို မက်လင်ချဉ်လျက်ဆား အဖြစ်ဖြင့် လူသိ များသည်
အချို့ဒေသတွင် အချဉ်ဟင်းချက်ရာ၌ မက်လင်သီး ကို အသုံးပြုကြသည်
မြန်မာဆေးကျမ်းအလိုအရ မက်လင်သီးသည် အလွန် ချဉ်၏
ဝမ်း၊ လေချုပ်သောအနာ၊ သလိပ်နာ၊ လေနာတို့ကိုနိုင် ၏
ဝမ်းမီးကို တောက်စေတတ်၏
ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်ကို ဖျက်၍ အောက်သို့ထုတ်တတ်၏
နှလုံးနှင့် ဆိုင် သောအနာ၊ ဘေးထိုး ရင်ကျပ်နာ၊ ရင်ပတ်နာ၊ ဂူနာတို့ကိုနိုင် ၏
သည်းခြေကို ပျက်စေတတ်၏
ကျင်ကြီး ကျင် ငယ်တို့၌ အပြစ်ဒေါသကို နိုင်၏
မောဟိုက်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုး နာ၊ ပန်းနာ၊ အစာမကြေသောအနာ၊ အော့အန်ခြင်းတို့ကိုနိုင်၏
အိန္ဒိယဆေးကျမ်းအလိုအားဖြင့် မက်လင်သီး၏အသား နှင့် အစေ့ကိုပါ အဖျော်ရည်ပြုလုပ်၍ အသုံးပြုရာ အေးမြ၍ အဖျားကို ကျစေသည်
ညဉ့်ချွေးထွက်ခြင်းကို သက်သာစေ၍ ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို နိုင်လေသည်
နတ်ချောင်းရွာ၊ ကျုံတွမ်
နဂျီကုန်း (အနောက်)ရွာ၊ သစ်ဖြူကွင်
သက်ကယ်ပြင်ရွာ (အင်္ဂလိပ်: Thetkeipyin)သည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အနောက်)၊ ပြည်ခရိုင်၊ ပေါင်းတည်မြို့နယ်၊ မြောက်ကုန်းကြီးကျေးရွာအုပ်စု၌ တည်ရှိသည်
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြောက်ကုန်းကြီးကျေးရွာအုပ်စုတွင် ကျား ၁၃၀၃ ဦး၊ မ ၁၄၈၃ ဦး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၂၇၈၆ ဦးနေထိုင်သည်
ဒုတိယဂပ်စတားဗပ်ဟူသော ဘွဲ့အမည်ဖြင့် ဆွီဒင်ထီးနန်းကို ၁၆၁၁ ခုနှစ်တွင် ဆက်ခံသော ဂပ်စတားဗပ်အဒေါဖပ်သည် ဆွီဒင်ပြည့်ရှင် နဝမ ချားဘုရင်၏ သားတော် ဖြစ်လေသည်
၁၅၉၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်္ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် စတော့ခ်ဟုမ်းမြို့တော် ရဲတိုက်ကြီးတွင် ဖွားမြင်သည်
အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ်တွင် လက်တင်ဘာသာ၊ အီတာလျံ၊ ဒတ်ချ်နှင့် ဂျာမန်ဘာသာစာပေ များကို နိုင်နင်းစွာ တတ်ကျွမ်းခဲ့သည်
၁၆၁၁ ခုနှစ်တွင် နဝမ ချားဘုရင် နတ်ရွာစံသဖြင့် အသက် ၁၇ နှစ်သားမျှသာရောက်ရှိသေးသော ဂပ်စတားဗပ်သည် ဆွီဒင် ထီးနန်းကို ဆက်ခံ စိုးစံရသည်
ဂစ်စတားဗပ်ဘုရင်ထီးနန်း ဆက်ခံပြီး၍ မကြာမီပင် သူ၏ခမည်းတော်လက်ထက်က ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ၊ ပိုလန်နိုင်ငံ၊ ရုရှနိုင်ငံတို့နှင့် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော စစ်ပွဲများကို ဆက်လက်တိုက်ခိုက်လေတော့သည်
ဂပ်စတားဗပ် သည် စစ်ပွဲတိုင်း၌ပင် အောင်မြင်ခဲ့၏
၁၆၁၇ ခုနှစ်၊ စစ်ပြေ ငြိမ်းရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ရာတွင် ဗောလတစ်ပင်လယ်၏ အရှေ့ ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ရှိ ပြည်နယ်များသည် ဆွီဒင်ပိုင် ဖြစ်လာလေသည်
ထို့နောက် ပိုလန်နိုင်ငံနှင့် ၈ နှစ်ကြာမျှ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာတွင်လည်း အောင်ပွဲရသည်သာ များလေသည်
ထိုအတောအတွင်း သူ၏စစ်တပ်ကို ဥရောပတိုက်တွင် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ပြုပြင်ဖန်တီးခဲ့လေသည်
ထိုသို့ အောင်ပွဲများရပြီး နယ်မြေအများ သိမ်းပိုက်ရရှိကာ စစ် ပရိယာယ်ကြွယ်ဝ၍ ရဲစွမ်းသတ္တိရှိလှသောကြောင့် သူ့အား မြောက်ပိုင်းက ခြင်္သေ့ကြီးဟု ခေါ်ကြ၏
အုပ်ချုပ်ရေးဘက် တွင်လည်း အစွမ်းအစရှိသူဖြစ်သည့်အတိုင်း ဆွီဒင်နိုင်ငံတွင်း၌ ရွာသစ်များချက်ချင်း တည်ထောင်ပေးသည့်အပြင် ပညာ တိုးတက်ပြန့်ပွားရေးအတွက် အပ်ဆားလာတက္ကသိုလ်ကြီးကို တိုးတက်ချဲ့ထွင်နိုင်ရန် မြေများပေးအပ်လေသည်
ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေကို တောင့်တင်းအောင် စီမံခဲ့သည်
ဥပဒေသစ်များ ကိုလည်း ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သည့်အပြင် ဆွီဒင်နိုင်ငံ အုပ်ချုပ် ရေး စက်ယန္တရားကြီးတစ်ခုလုံးကိုလည်း ပြုပြင် ပြောင်းလဲလိုက် လေသည်
သို့ဖြစ်၍ သူ၏ လက်ထက်တွင် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း များနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ လေသည်
ဂပ်စတားဗပ်သည် ဥရောပ နှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကြီး တွင် ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းမှာ ကိုယ်တိုင်က ပရိုတက်စတန့် ဂိုဏ်းဝင်ဖြစ်၍ ပရိုတက်စတန့်ဂိုဏ်းသားများဘက်မှ ကူညီရန် အတွက်သာမဟုတ်ဘဲ သူ၏ နိုင်ငံတော်ကို ဂျာမန်ပြည်နယ် ကမ်းခြေအထိ တိုးချဲ့ရန်အတွက်လည်း ဖြစ်ပေသည်
၁၆၃၁ ခုနှစ်တွင် ဂပ်စတားဗပ်သည် ဆွီဒင်စစ်သည်တော် ပေါင်း ၃ဝဝဝဝ နှင့်အတူ ဂျာမနီပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် တက် ရောက် တပ်စွဲ၍ တိုက်ပွဲ တစ်ပွဲပြီးတစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့လေသည်
လိုက်ပဆစ်မြို့အနီး ဗရိုက်တင်ဖဲ တိုက်ပွဲတွင် ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းဝင် ဩစတြီးယန်း ဗိုလ်ချုပ်တီးလီအား အောင်နိုင်လိုက်၏
ဤ တိုက်ပွဲမှာ နှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကြီးတွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော တိုက်ပွဲကြီး ဖြစ်လေသည်
ဩစတြီးယန်း ဧကရာဇ်ဘုရင်သည် တီးလီ၏ နေရာတွင် ဗိုလ်ချုပ်ဗော်လင်းစတိုင်အား ခန့်၍ ဂပ်စတားဗပ်ကို တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်စေလေသည်
ထို့နောက် ၁၆၃၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၆ရက်နေ့တွင် လွတ်ဆင်မြို့၌ ဂပ်စတားဗပ်၏ စစ်တပ်နှင့် ဗော်လင်းစတိုင်း၏ စစ်တပ်တို့ ဆုံမိကြ၍ ပြင်းထန်လှသော တိုက်ပွဲကြီးဖြစ်ပွား ခဲ့လေသည်
ထိုတိုက်ပွဲတွင် ဗော်လင်းစတိုင်း၏ စစ်တပ်ကြီး လည်း ဖရိုဖရဲ ပြိုကဲပျက်စီးကာ ဆွီဒင်တို့က အနိုင်ရလိုက် သော်လည်း သူတို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိရှိလှသော ဂပ်စတားဗပ်ဘုရင် မှာ ကျည်သင့်ကျဆုံးသွားသောကြောင့် ထိုဆုံးရှုံးမှုကြီးနှင့် စာ သော် အောင်ပွဲမှာ မပြောပလောက်ပေ
သို့သော်လည်း ထိုသို့ အောင်ပွဲရလိုက်သောကြောင့် ဂျာမနီပြည်တွင် ပရိုတက်စတန့် ဂိုဏ်း၏ အရေးမှာ စိတ်အေးသွားရပေတော့သည်
ထို့ပြင် ဂပ်စတားဗပ်၏ ကြိုးပမ်းချက်များကြောင့် မြောက်ပိုင်းနိုင်ငံများ ထဲတွင် ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများ အတိုးတက် အဖွံ့ဖြိုးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်၍ ထိပ်တန်းသို့ ရောက်ခဲ့ရပေသည်
ဂပ်စတားဗပ်အဒေါဖပ် နတ်ရွာစံပြီးသည့်နောက် ထီးနန်းကို သမီးတော် ခရစ္စတီနာ ဆက်လက်စိုးစံခဲ့လေသည်
တာ့ဂျ်မဟာရ် (အင်္ဂလိပ်: Taj Mahal; ) သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အာဂရာမြို့ပြင်၊ အာဂရာခံတပ်၏ အ‌ရှေ့ဘက် ၁ မိုင်ခန့်‌ဝေး‌သော လှပသည့် ဥယျာဉ်တစ်ခုတွင်း၌ တည်ရှိသည်
ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော ဂူသင်္ချိုင်းကြီးဖြစ်ပြီး မဂိုဘုရင် ရှားဂျာဟန် က သူ၏ ကွယ်လွန်ပြီးခဲ့သော အချစ်မြတ်နိုးဆုံးဇနီး မွန်တာဇ်မဟာရာ(ဂျ်) (Mumtaz Mahal) အတွက်ရည်စူး၍ တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်
တာ့ဂျ်မဟာသည် မဂိုဗိသုကာပညာ၏ အကောင်းဆုံး ဥပမာတစ်ခုအဖြစ် ပြောနိုင်ပြီး အချို့က ကမ္ဘာ‌ပေါ်တွင် အလှဆုံး‌သော အ‌ဆောက်အအုံကြီးဟူ၍ ဆိုကြသည်
တည်ဆောက်မှုစတိုင်တွင် ပါရှန်း၊ တူရကီ၊ အိန္ဒိယနှင့် အစ္စလာမ် ဗိသုကာစတိုင်၏ အစိတ်အပိုင်းများပေါင်းစပ်ပါဝင်နေသည်
၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် တာ့ဂျ်မဟာသည် ယူနက်စကို၏ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများစာရင်းတွင် ပါဝင်လာခဲ့ပြီး "မူစလင်အနုပညာ၏ ရတနာ နှင့် အားလုံးက အံ့ဩလေးစားရလောက်သော အလွန်ပြောင်မြောက်သည့် ကမ္ဘာ၏အမွေခံအဆောက်အဦး" ဟု ဖော်ပြထားခဲ့သည်
‘တာ့ဂျ်မဟာရ်’ဟူသည်မှာ ‘နန်းများ ထွတ်‌ခေါင်’ဟု အနက်ရ၏
ရှားဂျဟန်း ဧကရာဇ်ဘုရင် မင်းမြတ်၏ အ‌လောင်းကိုလည်း ဤသင်းချိုင်း၌ပင် မြှုပ်နှံခဲ့ကြ ‌လေသည်
တာ့ဂျ်မဟာရ်အဆောက်အဦးအစုအဝေးကို ၁၆၄၈ ခုနှစ်ခန့်က ဆောက်လုပ်ပြီးစီးခဲ့ပြီး အူစတတ် အာမက် လာဟောရီသည် တာ့ဂျ်မဟာရ်၏ အဓိကပုံစံထုတ် တည်ဆောက်သူဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်
မဂိုအင်ပိုင်ယာ၏ အချမ်းသာအကြွယ်ဝဆုံးအချိန်ဖြစ်သော ၁၆၃၁ ခုနှစ်တွင် မဂိုဘုရင် ရှားဂျာဟန်မှာ သူ၏ တတိယမြောက်ဇနီး မမ်တက်ဇ်မဟာရ် ကွယ်လွန်သွားသဖြင့် စိတ်မကောင်းခြင်းကြီးစွာ ဖြစ်နေခဲ့သည်
သူတို့၏ ၁၄ ယောက်မြောက်ရင်သွေးဖြစ်သော ဂေါဟာရာဘီဂမ်ကို မွေးဖွားစဉ် ကွယ်လွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်
မှတ်တမ်းမှတ်ရာများ အရ ရှားဂျာဟန်၏ ကြေကွဲဖွယ်အချစ်ဇာတ်လမ်းသည် တာ့ဂျ်မဟာကို ဆောက်လုပ်ဖြစ်ရန် စေ့ဆော်ပေးသော အချက်ဖြစ်သည်
မမ်တက်ဇ်သေဆုံးပြီး မကြာမီတွင်ပင် တာ့ဂျ်မဟာရ်ကို စတင်ဆောက်လုပ်ခဲ့ပြီး အဓိက ဂူသင်္ချိုင်းမှာ ၁၆၄၈ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်
ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အဆောက်အဦးများနှင့် ဥယျာဉ်များမှာ ၅ နှစ်အကြာတွင် ပြီးစီးခဲ့သည်