Mmom O obi O a O ɔwɔ O ahobrɛase O no O fi O ne O komam O dwen O afoforo O ho O , O na O ɔwɔ O ɔpɛ O sɛ O obesua O biribi O afi O wɔn O hɔ O . O Dr O . O Nikhil B-PER Sharma I-PER a O ɔfiri O Himachal B-LOC Pradesh I-LOC mansini O ayaresabea O no O kaa O sɛ O , O """" O Abɔfoɔ O bi O a O ɛfiri O Abibirem B-LOC reboa O India B-LOC man O agye O amanfoɔ O nkwa O na O y'ani O sɔ O saa O akyɛdeɛ O yi O ho O yie O . O """" O Nsu O a O ɛtɔ O denneennen O no O aka O nnipa O pii O , O Austria B-LOC , O Switzerland B-LOC , O France B-LOC , O ne O Netherlands B-LOC nso O , O nanso O wɔmmɔɔ O amanneɛ O sɛ O ahum O bi O asi O . O Owura O Asante B-PER Bediatuo I-PER sii O so O dua O biom O sɛ O wɔyɛɛ O saa O afidie O so O nne O yi O sɛ O ɛbɛgu O neho O fin O sɛ O aban O mu O panyin O . O Sɛ O yɛwɔ O tema O ma O obi O a O , O yebehu O sɛ O ɛnsono O yɛn O ɛnna O ɛsono O ɔno O . O Paul B-PER resusu O sika O dodow O a O ohia O na O ɔde O awie O fie O no O . O Ɔkaa O sɛ O , O """" O Megye O di O sɛ O mfeɛ O aduonu O ( O 20 O ) O akyi O no O , O sika O ho O bɛyɛ O nna O wɔ O aman O ahorow O bi O mu O a O Ghana B-LOC nso O ka O ho O , O na O medwene O sɛ O Ghana B-LOC retu O anamɔn O ɔhare O so O akɔdu O saa O mpɛnpɛnsoɔ O no O . O Ɔkyeree O Yeboah B-PER kɔɔ O afiase O bɔɔ O ne O kwaadu O . O Sɛ O wonya O anigyeɛ O foforɔ O ɛberɛ O a O wowɔ O akwantuo O mu O anaa O w'ani O ba O wo O ho O so O sɛ O wohia O abrabɔ O mu O nsakraeɛ O a O , O wobenya O nkuranhyɛ O mu O atenka O ama O wo O asi O abrabɔ O mu O gyinaeɛ O papa O berɛ O a O waba O fie O no O . O Ebinom O adwene O yɛ O wɔn O sɛ O , O ɛlɛtrɔnik O mfiri O ma O ɛyɛ O mmerɛw O sɛ O wɔbɛka O nneɛma O mmienu O abɔ O so O ayɛ O . O Sɛ O yɛbɛyɛ O nhwɛso O a O , O ɛyɛ O wɔn O sɛ O , O wobetumi O asua O ade O wɔ O tablɛt O anaa O kɔmputa O so O , O na O bere O koro O no O ara O wɔne O wɔn O nnamfo O adi O nkitaho O wɔ O fon O so O . O Ɔbaa O a O wawu O no O ne O papa O bɔɔ O apolisifoɔ O amaneɛ O sɛ O adeɛ O rebɛkye O ama O ne O ba O baa O awu O no O ɔka O kyerɛɛ O no O sɛ O ne O kunu O abo O no O apirapira O no O nti O ɛno O na O ɛnam O so O ama O ne O ba O baa O nahwere O ne O nkwa O . O Wɔn O a O ɛtaa O yɛ O asɛm O ma O wɔn O paa O ne O abofra O no O maame O a O ɔwoo O no O ne O ne O maame O a O ɔne O no O te O . O Dɛn O na O ebetumi O aboa O wɔn O ? O Apɔmuden B-ORG Asoeɛ I-ORG nkra O a O ɔtoo O KATH B-ORG mpaninfoɔ O sɛ O animdefoɔ O yi O nkɔ O adwuma O no O ankɔsi O aga O . O """" O yɛn O bo O ntɔ O yɛn O yam O wɔ O ɔkwan O a O aban O nam O so O reka O yɛn O nsɛm O no O , O na O berɛ O rekɔ O anim O no O na O yɛn O ani O retu O atɔ O yɛn O nsam O """" O Atwene O Owura O Amoako B-PER - I-PER Atta I-PER se O wahyehyɛ O ato O hɔ O sɛ O wɔbɛyɛ O no O yɛ O aduonum O a O ɛhyɛ O Czech B-ORG Bridges I-ORG Programme I-ORG ase O a O """" O wɔrehyehyɛ O atwene O no O ho O akadeɛ O wɔ O Czech B-LOC Republic I-LOC a O ɛmu O aduonu O baako O nam O kwan O so O reba O ɔman O no O mu O ama O adwuma O ahyɛ O aseɛ O """" O Nneɛma O a O ɛboa O ma O ekuro O tumi O wu O no O dɔɔso O Na O ɔrekasa O afa O ɔhaw O a O ɛsi O akorɛnkorɛ O adwumakuo O mpuntuo O ho O kwan O ankaka O nea O ɛfa O toɔ O tua O ho O . O """" O Medwene O sɛ O sika O a O sikakorabea O no O de O ahyɛ O saa O adwuma O yi O mu O mfeɛ O mmienu O a O atwa O mu O no O yɛ O deɛ O mfasoɔ O wɔ O soɔ O . O """" O """" O Firi O sɛ O yɛne O Commonwealth B-ORG of I-ORG Learning I-ORG reyɛ O adwuma O abɔ O mu O aboa O Gthanafoɔ O a O wɔboro O mpem O aduasa O ( O 30 O , O 000 O ) O bɛka O wɔn O dwumadie O Read2skill O mu O , O wɔresɔ O Nwomasua B-ORG Asoeɛ I-ORG ( I-ORG MoE I-ORG ) O ne O Ghana B-ORG Education I-ORG Service I-ORG asene O de O Learning B-ORG Management I-ORG System I-ORG de O ama O Mfitiaseɛ O Sukuu O na O yɛrebue O yɛn O Digital B-ORG Library I-ORG mu O de O fidio O adekyerɛ O afoa O so O , O na O UNICEF B-ORG de O ahyɛn O a O wɔde O ayɛ O mobile O library O de O nwoma O kɔ O mmɔfra O nkumaa O afie O mu O wɔ O COVID O - O 19 O berɛ O yi O mu O , O ɛyɛ O ahyɛnso O a O ɛkyerɛ O ahofama O ne O nhunumu O sononko O a O GhLA B-ORG adwumayɛfoɔ O no O de O yɛɛ O adwuma O de O refoa O Ghanani O a O ɔresua O adeɛ O akɔ O akyiri O . O """" O Yɛde O Ahinime B-DATE da I-DATE a I-DATE tɔ I-DATE so I-DATE 20 I-DATE besiesie O yɛn O server O no O , O nti O ebedum O a O obiara O ntumi O mfa O nni O dwuma O Woyɛ O bi O tua O ka O a O , O ɛrenyi O ɔhaw O no O mfi O hɔ O , O mmom O ɛbɛma O ayɛ O kɛse O . O Suapɔn O panin O yi O de O n'ano O asɛm O somaa O panin O a O ɔda O UDS B-ORG Wa B-LOC sukuu O no O ano O , O Prof O . O Sylvester B-PER Z I-PER . I-PER Galaa I-PER wɔ O dwumadie O a O ɔdi O maa O asuafoɔ O foforɔ O ɔrewura O sukuu O no O mu O wɔ O Wa B-LOC . O Na O ne O maame O nipadua O no O si O Yawda B-DATE pɛ O , O na O wɔn O a O wɔhwɛ O adwuma O no O so O no O ka O kyerɛɛ O wɔn O sɛ O bere O a O wohuu O ne O nipadua O no O , O na O ayɛ O basaa O wɔ O tebea O bi O a O na O ɛte O sɛ O nea O ɔredi O biribi O so O . O Midii O aprɛ O no O fã O ansa O na O merehu O sɛ O aboa O bi O wɔ O mu O . O Ma O yɛnfrɛ O no O Snoopy B-PER . O Yɛrefi O Japan B-LOC ɔkyena O anɔpa O . O Kwaku B-PER too O nsa O frɛɛ O Abena B-PER sɛ O ɔmmra O awia O adidi O . O Woware O a O , O ɛnyɛ O dɛn O ara O a O , O nsɛnnennen O bɛsɔre O wɔ O mo O ntam O . O Dɛn O na O na O yɛresusuw O ho O ? O Atwɛneyɛ O berɛ O mu O no O , O ekuo O no O hwɛ O animu O sɛ O wone O mansini O no O bɛtɔ O abasakɔnmu O ma O wɔatumi O nam O ɛnkyerɛkyerɛ O so O ahyɛ O ɛmmabun O no O dene O . O Sɛ O wɔde O technology O reboa O adesua O wɔ O akyirikyiri O kɔ O nkratoɔ O Kwan O papa O ho O mpuntuo O , O nwomasua O ne O akenkan O , O yei O yɛ O nhwɛso O pa O a O ɛma O laibri O papa O yɛ O ma O ɛdanso O . O Mihuu O anomaa O bi O a O ne O ntaban O asɛe O koraa O . O Wɔ O Belgium B-LOC no O , O wosii O so O dua O sɛ O nnipa O 24 O awuwu O . O So O woboapa O bɔ O mmɔden O sɛ O wobɛma O m'adwene O atu O afra O ? O Mepɛ O sɛ O mefa O akwan O no O so O na O mehunu O sɛnea O ɛteɛ O . O Akwantuo O ɛma O wo O dwene O w'abrabɔ O ho O . O Ɔde O too O so O sɛ O akwannya O yi O boa O mmabunu O ma O wɔhunu O deɛ O wɔbɛyɛ O , O na O mmabunu O a O wɔasi O pi O yi O wɔ O nsaanodwuma O ne O adwene O mu O a O ɛhia O sɛ O wɔbɛtumi O asi O akan O wɔ O nnwumam O daakye O . O Ɔmanpanin O Buhari B-PER kaa O sɛ O nkwanhyia O yi O ama O ne O werɛ O aho O yie O . O Ɔkaaɛ O sɛ O botaɛ O pɔtee O a O wɔgyinaa O so O yɛɛ O nteteɛ O dwumadie O no O ne O sɛ O wɔbɛma O nnipa O a O wɔafa O wɔn O no O anya O nnimdeɛ O ne O nkyerɛkyerɛmu O afa O nnipakane O no O ho O , O ɛne O wɔn O asɛdeɛ O ne O ahyɛdeɛ O sɛ O nnipa O a O wɔrekɔ O ɛfam O akɔyɛ O adwuma O no O . O Biom O nso O , O ɛkaa O sɛ O """" O Ghana B-LOC abɛyɛ O fagudeɛtu O man O a O agye O din O wɔ O Abibirem B-LOC ha O ayɛ O adeɛ O wɔ O akwankyerɛ O ma O asoeɛ O nketewa O wɔ O adwuma O no O mu O nanso O nansei O nkwanhyia O ntoatoasoɔ O a O ɛho O nsunsuansoɔ O aku O nnipa O wɔ O asaase O , O ne O titire O ne O Anglogold B-ORG Ashanti I-ORG , O Obuasi B-LOC Mine I-LOC , O ne O nsiananmu O Underground B-ORG Mining I-ORG Alliance I-ORG a O nnipa O mmeɛnsa O hweree O wɔn O nkwa O wɔ O Ayɛwohomumɔ B-DATE bosome I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE 2020 I-DATE mu O no O ɛreyɛ O asɛe O Ghana B-LOC mmɔdenmmɔ O pa O a O wabɔ O ato O hɔ O no O ne O titire O ne O nsakraeɛ O dwumadie O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O afe O apem O ahankron O ne O aduowɔtwe O mu O hɔ O no O . O Awofo O adwene O atu O afra O : O Abenfo O bi O ka O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O awofo O kamfo O wɔn O mma O bere O nyinaa O . O Afoforo O nso O ka O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O awofo O yɛ O katee O wɔ O wɔn O mma O so O , O na O ɛno O na O ɛbɛkyerɛ O sɛ O wɔpɛ O wɔn O asɛm O . O Nyansahufo O bi O kaa O sɛ O , O sɛnea O yɛayɛ O ama O rɔba O tumi O siesie O ne O ho O no O nyɛ O ade O foforo O , O ɛyɛ O biribi O a O nipadua O no O tumi O yɛ O dada O . O Nkurɔfo O ka O sɛ O me O ne O me O nuabea O nyinaa O mfe O yɛ O pɛ O . O Sɛ O minim O sɛnea O mede O kɔmputa O bedi O dwuma O a O , O ebia O wobetua O me O ka O pii O . O Ɛwom O sɛ O sika O ho O hia O de O , O nanso O mma O sika O nsɛe O w'aware O anaa O ɛmfa O wantwiwantwi O mma O mo O ntam O . O Sɛ O ɛba O sɛ O ɔkwan O bi O so O no O , O me O kuw O no O hwere O wo O de O a O , O medi O me O kyɛw O . O GDP O foforɔ O yi O gyina O hɔ O ma O nkɔanim O 13 O % O , O sɛ O yɛde O 2020 B-DATE GDP O a O na O ɛgyina O GHS O 383 O . O 3 O Billion O no O ho O a O . O Mpanyimfo O bɔ O kɔkɔ O sɛ O wɔn O dodow O betumi O akɔ O soro O Ɛnyɛ O sɛ O sika O no O wɔ O hɔ O araa O nti O , O biribiara O a O na O moretɔ O . O Haruna B-PER Iddrisu I-PER nnyinasoɔ O ne O sɛ O ɔpɛ O sɛ O Ɔman O Panin O Akuffo B-PER - I-PER Addo I-PER fa O Ɔmanmmara O noso O di O ɔman O no O anim O . O Abofra O a O ɔbɔ O mmɔden O sɛ O ɔbɛyɛ O nnwuma O a O ɛba O fam O wɔ O fie O no O , O sɛ O onyin O a O , O ɛbɛyɛ O mmerɛw O ama O no O sɛ O ɔne O afoforo O bɛbom O ayɛ O adwuma O Asraafoɔ O wapaa O wɔn O sɛ O wɔnhwɛ O na O ɔmbra O galamsey O no O ( O Operation B-ORG Halt I-ORG ) O akɔ O beaeɛ O a O nea O ɔboaboa O NPP B-ORG Mmaa O ano O reyɛ O galamsey O no O mprɛnsa O so O akɔ O sɛe O mfidie O ne O nnua O dwumayɛbea O ɛwɔ O hɔ O no O . O Ɛnyɛ O sika O pii O na O ɛbɛma O w'ani O agye O . O Nana B-PER Addo I-PER kyerɛɛ O mu O sɛ O nnyɛ O ntoasoɔ O sukuu O nyinaa O mu O na O double O track O system O yi O bɛkɔ O so O na O mmom O sukuu O a O adan O ho O ayɛ O wɔn O den O ɛnam O adesuafoɔ O a O abunkam O so O firi O free O SHS O dwumadie O no O . O Na O ɔbea O hoɔfɛfo O bi O te O ɔfa O biako O wɔ O m'anim O . O Ɔde O too O so O sɛ O , O """" O ɛno O nti O yɛbɛfrɛ O Ghana B-ORG Sikakorabea I-ORG Baatan I-ORG anaasɛ O Aban O no O sɛ O ɔnhwehwɛ O ɔkwan O a O ɔbɛfa O so O de O ahyɛ O sikakorabea O ahodoɔ O no O ma O wɔadi O nhyehyɛeɛ O a O ɛfa O sikasɛm O ho O . O Ɔfoforɔ O a O ɔte O hɔ O nso O se O akorɔmfo O werɛmfoɔ O bɛbubu O wɔn O sotɔɔ O ahodoɔ O ani O . O Wɔka O sɛ O ɛnsɛ O sɛ O wubu O nsɛm O a O wɔka O gu O wo O tirim O no O aniberesɛm O , O nanso O ɛno O ka O nyɛ O mmerɛw O sɛ O wobɛyɛ O . O Biribi O si O a O , O nea O mmarima O pɛ O ne O sɛ O wobenya O ano O aduru O . O Wei O nyɛ O nwonwa O , O efisɛ O ɔbarima O deɛ O , O asɛm O si O na O onya O ne O pomasibere O a O , O na O ne O ho O atɔ O no O Enti O mma O no O nyɛ O wo O den O sɛ O wobɛpa O kyɛw O . O Nka O sɛ O mframa O fa O so O a O , O asɛm O no O ara O bɛdwo O . O Asasewosow O no O ne O atoyerɛnkyɛm O a O kɛse O pa O ara O a O na O esi O ɔman O no O mu O pɛn O . O Nanso O sɛ O woampepere O wo O ho O a O , O ɛma O wunya O fahodi O de O ' O gye O w'ani O wo O mmeranteberem O ' O . O Polisifo O no O kyeree O Kwabena B-PER kɔkɔɔ O ( O a O wɔfrɛ O no O Kwabena B-PER ) O kɔɔ O fie O bi O mu O wɔ O yɛn O mpɔtam O hɔ O . O Prof O . O Teye B-PER serɛɛ O sukuu O paninfoɔ O no O sɛ O wɔnhwɛ O wɔn O mfa O abɛɛfo O adeɛ O a O yɛfrɛ O no O """" O Turn O - O it O - O in O """" O a O suapɔn O natɔ O no O nsi O adesua O mu O korɔnobɔ O ano O kwan O na O ntu O adesuafoɔ O nhwehwɛmu O dwuma O mpɔn O . O Mfonini O no O kyerɛɛ O nkurow O mũ O no O nyinaa O , O sɛee O adan O , O na O ɛhyɛɛ O kar O mu O ma O . O Berɛ O a O wɔne O Eye O Witness O News O rekasa O Wukuada B-DATE no O , O Otitenani O a O ɔtua O National B-ORG Ambulance I-ORG adwumakuo O no O Amanneɛbɔ O ano O , O Simons B-PER Yusif I-PER Kewura I-PER daa O no O adi O sɛ O ambulance O a O yɛreka O ho O asɛm O yi O yɛ O Sege B-LOC abatoɔ O mansini O na O wɔde O sika O a O wɔnya O firii O """" O One O Contituency O One O Ambulance O """" O mu O na O ɛtɔe O . O Ɔkyerɛɛ O mu O sɛ O , O na O nnyɛ O NPP B-ORG mpaninfoɔ O adwuma O nkoara O na O tankasfoɔ O adwuma O no O kaa O wɔn O . O Seesei O mente O apɔw O nti O Fa O wo O pɛnsere O no O to O hɔ O . O Mihuu O bɔn O no O sɛ O hwee O nni O hɔ O . O Fiada B-DATE , I-DATE Kɔtɔnimaa I-DATE 14 I-DATE , O afe O yi O , O Kaneshie B-ORG District I-ORG Court I-ORG de O nnipa O a O wɔabɔ O wɔn O soboɔ O yi O wɔmfa O wɔn O nkɔhyɛ O polisi O akakye O nanso O wɔsrɛɛ O sɛ O High O Court O no O mma O wɔn O bail O . O Ɔkaa O sɛ O """" O Na O Apɔmuden B-ORG Asoeɛ I-ORG no O redi O ho O dwuma O nti O na O yɛrehwɛ O anim O sɛ O bibiara O bɛkɔ O tɔɔtee O nanso O sɛnea O ɛteɛ O seisei O ara O no O ɛho O abɛhia O sɛ O yɛtu O yɛn O nan O si O mu O . O Afrika B-LOC ha O deɛ O , O nnipa O bebree O gyedi O sɛ O Ghana B-LOC na O ɔyɛ O ɔkandifoɔ O wɔ O digital O transformation O dwumadie O mu O . O Wudwen O ho O a O , O wunhu O nea O enti O a O wɔanto O nsa O amfrɛ O wo O , O na O wei O ma O wo O bo O fuw O . O Wote O nka O sɛ O wo O nnamfo O no O ayi O wo O baako O ahyɛ O wo O nsa O ! O Ɛte O sɛ O nea O mo O adamfofa O no O akɔyɛ O sɛ O woaforo O dua O akodu O soro O na O wo O nnamfo O abeyi O antweri O no O . O Afei O de O woaka O nsensɛnmu O ! O Wabɔ O ɔmanpanin O kwaadu O sɛ O wabu O n'ani O agu O mmara O a O manfoɔ O mfa O nnyɛ O asɛm O so O . O Ɔmma O mente O nka O sɛ O ntease O nni O nea O mereka O no O mu O . O Mpaninfoɔ O du O na O kaa O wiemhyɛn O adwumayɛfoɔ O no O ho O wuui O . O """" O Mepɛ O sɛ O meka O no O penpen O sɛ O menhyiaa O saa O maame O a O ɔnni O din O yi O , O mpaninfoɔ O ne O ahemfo O a O ɔse O ɔde O wɔbaa O m'anim O yi O da O . O Sɛ O wonkasa O pii O na O wutie O pii O a O , O akyinnye O biara O nni O ho O sɛ O wubetumi O asua O biribi O . O Benjamin B-PER Boateng I-PER bɔɔlo O a O ɔde O too O atena O mu O maa O Elmina B-ORG Sharks I-ORG twaa O Metro B-ORG Stars I-ORG ho O kɔɔ O afa O a O ɛdi O hɔ O . O Sɛdeɛ O Dr O . O Septemberina B-PER Odame I-PER a O ɔyɛ O CEO O ma O GCT B-ORG kyerɛ O no O , O """" O ɔman O yi O digital O transformation O anamɔntuo O firi O berɛ O a O fonu O so O sikagyeɛ O de O kɔ O trɛ O a O atrɛ O sɛ O yɛnamabɛɛfo O Kwan O so O tua O sika O wɔ O ɔman O no O yi O afanan O bebree O ne O Ghanafoɔ O bebrebe O a O wɔantumi O anya O adwuma O ayɛ O wɔ O saa O Kwan O yi O so O yɛ O Kwan O sononko O a O ɛrebue O Kwan O ama O Ghanafoɔ O a O ɛmfa O baabi O a O wɔfiri O anaa O nnipa O ko O a O ɔyɛ O anya O kyɛfa O wɔ O technology O mu O """" O Ghana B-ORG Bank I-ORG baatan I-ORG de O too O dwa O sɛ O nnipa O 38 O . O 5 O million O wɔ O sika O wɔ O wɔn O Mobile O Money O so O sika O a O wɔde O di O dwuma O yɛ O adwuma O , O na O sika O ɛfa O mu O no O bɛyɛ O GHȼ569 O billion O . O Mmarahyɛbɛdwa O fie O mu O kasamafoɔ O , O Alban B-PER S I-PER . I-PER K I-PER Bagbin I-PER ahyɛ O Ghanaman O adwadifoɔ O bɔ O sɛ O mmarahyɛdwa O fie O bɛtɔ O akɔ O so O ahyehyɛ O mmara O a O ɛbɛboa O ama O adwadifoɔ O nnwuma O akɔ O nkan O . O Minnim O bere O tenten O a O saa O tebea O yi O bedi O . O Wɔn O a O wɔwɔ O kar O no O mu O nyinaa O kae O sɛ O wɔpɛ O sɛ O wofi O adi O na O wɔn O mu O so O wɔn O anan O mu O . O Ahobrɛase O ma O yetumi O ne O afoforo O bɔ O . O Anhwɛ O a O ɔbɛka O sɛ O ne O dom O akyɛdeɛ O afi O ne O nsa O , O enti O adɛn O nti O na O ɛsɛ O sɛ O ɔha O ne O ho O bio O ? O Ɛte O sɛ O nea O onnim O sɛ O nnwuma O nyinaa O mu O no O , O afã O horow O bi O wɔ O hɔ O a O ne O yɛ O yɛ O anihaw O kakra O . O Mommfa O mansotwe O anaa O anuonyamhunupɛ O nnyɛ O biribiara O , O na O mmom O mumfi O ahobrɛase O mu O mmu O afoforo O sɛ O wɔkyɛn O mo O , O na O monnhwɛ O nneɛma O a O ɛfa O mo O nko O ara O ho O , O na O mmom O monhwɛ O nea O ɛfa O afoforo O ho O nso O bi O Esiɑne O sɛ O nnipɑ O ɑ O wɔwɔ O Amɑnɑmɑn B-ORG Nkɑbom I-ORG no O Mmɑrɑ O no O mu O no O ɑgye O sɛ O wogye O onipɑ O biɑrɑ O kyɛfɑ O tom O , O nɑ O wogye O tom O sɛ O onipɑ O desɑni O biɑrɑ O nyɑ O ne O kyɛfɑ O , O nidi O ne O ɔsom O ɑ O wɔsom O bo O ; O ɑfei O wogye O mmɑrimɑ O ne O mmeɑ O Kyɛfɑ O tom O , O nɑ O wɔbɔ O mmɔden O sɛ O wɔbɛmɑ O ɔmɑnfo O ɑtu O mpɔn O wɔ O ɑsetenɑ O pɑ O mu O wɔ O ɑhofɑdi O bebree O mu O , O Saa O su O no O nso O betumi O ama O ayɛ O den O sɛ O afoforo O ne O wo O bɛtena O , O na O ebetumi O asɛe O w'aware O mpo O . O Mmeae O pii O wɔ O hɔ O a O wɔtɔn O nneɛma O wɔ O hɔ O , O na O sotɔɔ O pii O nso O wɔ O hɔ O a O wɔtɔn O nneɛma O wɔ O hɔ O . O Sɛ O wo O ne O wo O hokafo O dedaw O no O rekasa O a O , O ka O mmofra O no O nkutoo O ho O asɛm O ; O mfa O nsɛm O foforo O mma O mu O . O Montetew O nneɛma O so O . O Ma O wo O ba O nhu O sɛ O """" O ɔma O mu O wɔ O anigye O pii O sen O ogye O . O Sɛ O yɛmpɛ O sɛ O yɛyɛ O ahomaso O a O , O ɛsɛ O sɛ O yesua O sɛ O yɛbɛbrɛ O yɛn O ho O ase O . O Ɔsɔfoɔ O Akwaa B-PER de O saa O soboɔ O yi O a O ɛkura O nsonsuansoɔ O bɔne O wɔ O nkwadaa O a O wɔnni O ahoɔdene O de O gyina O ɛhaw O ano O ɛne O ɛkoo O sunsum O a O awadefoɔ O enni O sɛ O wɔde O bɛbɔ O wɔn O awadeɛ O ho O ɛban O , O anaa O wɔn O ayɔnkofa O ɛberɛ O a O ɛhaw O no O aba O . O Ebinom O hwɛ O kwan O sɛ O wɔbɛma O wɔn O dibea O ntɛm O ara O , O bere O mpo O a O wonhuu O sɛnea O wɔyɛ O adwuma O no O . O Mmabun O taa O hwehwɛ O ahofadi O pii O sen O sɛnea O wohia O , O nanso O ebia O awofo O remma O wɔn O ahofadi O a O ɛsɛ O . O So O wunim O ɔbarima O bi O a O wɔfrɛ O no O Samba B-PER Jackson I-PER a O hwee O nsii O ? O Biom O nso O , O Ghana B-LOC aban O na O Ghana B-ORG High I-ORG Commission I-ORG a O ɛwɔ O New B-LOC Delhi I-LOC so O de O 10 O - O litre O - O oxygen O concentrators O nson O ama O Indiafoɔ O Asoeɛ O a O ɛhwɛ O aman O foforɔ O ho O nsɛm O . O Nsu O ne O nsuyiri O no O ama O akwan O akɛse O a O ɛwɔ O ɔmantam O no O mu O asɛe O kɛse O wɔ O dapɛn O a O etwaam O no O mu O . O Wɔde O kar O , O nneɛma O a O wɔsɛe O no O , O ne O nnipa O mpo O a O wodi O akɔneaba O ntɛmntɛm O no O agu O nsu O mu O . O Wɔmaa O yɛn O mu O biara O dɔla O ahasa O . O Kwaadubɔfoɔ O a O Inspector O Richard B-PER Amoah I-PER di O wɔn O anim O , O srɛɛ O District B-ORG Court I-ORG no O sɛ O ɔmma O wɔn O da O na O wɔmfa O mmoaboa O wɔn O ho O . O """" O Nti O mo O ma O yɛnsɔre O na O yɛnkeka O yɛn O ho O . O Mo O ma O yɛnto O abasakɔnmu O ɛnyɛ O nnwuma O a O a O ɛbɛma O daakye O nkyirimma O ani O asɔ O ntoboa O a O ɛhwɛ O maa O Ghana B-LOC kankɔ O wɔ O ka O - O bi O - O ma O - O menka O - O bi O amammuo O a O ɛma O manfoɔ O faahodie O , O nnwumakuo O a O ɛboa O amammuo O pa O , O asafo O nkabom O , O nnipa O dodoɔ O yieyɔ O , O asomdwoeɛ O , O ne O ɔman O no O kankɔ O ne O nkabom O . O Ɔtanhunu O adidi O wo O mu O anaa O ? O Sɛ O obi O tan O obi O kwa O a O , O ɛnyɛ O den O sɛ O yebehu O . O Wote O nka O sɛ O woayɛ O ankonam O a O , O ka O ho O asɛm O kyerɛ O obi O . O Mfa O sɛnea O wote O nka O nsie O . O Wobɛhwɛ O koraa O no O , O ebia O nnipa O pii O a O wunim O wɔn O nso O te O nka O sɛ O wo O ara O . O Ɛtɔ O mmere O bi O a O , O nea O wuhia O ara O ne O adamfo O baako O pɛ O bi O a O ɔbɛte O w'ase O . O Ƹrensi O . O okasa O wie O a O , O ma O wo O hokafo O nso O nkyerɛ O n'adwene O . O Sɛ O ɔrekasa O a O , O ntwa O n'ano O . O """" O Yayɛ O yadwene O sɛ O yɛmma O nea O ɛtoo O sika O kɔkɔɔ O ne O mangɛnis O no O bi O nto O piaboɔ O . O Nanso O ɔyɛ O biribi O a O anibere O wom O a O , O teɛ O ne O so O . O Ƹbɛtumi O aba O sɛ O wobenya O osuahunu O wɔ O nneɛma O bi O a O daakye O ɛbɛhia O wo O na O watu O ɛho O anammɔn O papa O , O nkutahodie O Kwan O so O , O ama O atu O mpɔn O akyɛn O sɛdeɛ O ɛteɛ O ɛnnɛ O yi O . O Sɛ O wone O wo O hokani O bom O tu O kwan O a O , O wobɛyɛ O ntɛm O asua O sɛdeɛ O obiara O bɛfa O nkitahodie O so O ama O mpontuo O aba O mo O ayɔnkofa O mu O . O Wɔn O a O wɔyɛ O nhwehwɛmu O ahyɛ O biribi O a O ɛhaw O adwene O nsow O : O Sɛ O mmerante O ne O mmabaa O hyɛ O adwuma O ase O a O wokura O adwene O bi O sɛ O , O sɛ O wɔyere O wɔn O ho O yɛ O adwuma O oo O , O sɛ O wɔanyere O wɔn O ho O oo O , O ɛsɛ O sɛ O esi O wɔn O yiye O ɔkwan O biara O so O . O Ƹbɛhia O sɛ O obiara O a O ɔde O ne O ho O ahyɛ O nteteɛ O no O mu O no O bɛtumi O akyerɛkyerɛna O ɔde O nwoma O / O krataa O a O wɔfrɛ O no O ' O EA O Chart O ' O adi O dwuma O , O atumi O atwerɛtwerɛ O adan O ho O na O wɔahyehyɛ O no O krataa O so O . O Ɔkɔɔ O so O kaaeɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O yɛpagya O Adantamu B-ORG ne I-ORG Nnwuma I-ORG Nketewa I-ORG ( I-ORG SMEs I-ORG ) I-ORG no O , O na O yɛboa O ma O wɔpagya O kɔ O Nnwuma O Akɛseɛ O no O mu O , O berɛ O a O ɛsɛ O , O berɛ O a O Nnwuma O Akɛseɛ O no O nso O sɛ O wɔterɛterɛwɔn O akwaban O mu O wɔ O Abibirem B-LOC Atɔeɛ I-LOC Afrika I-LOC adwadie O ne O Africa B-LOC mantamno O nyinaa O so O . O """" O Nanso O ɛkɔdanee O korɔnobɔ O . O Nea O ehia O paa O ne O sɛ O wo O ne O wo O hokafo O nyinaa O , O obiara O bɛte O ne O yɔnko O ase O . O Ɔkaa O sɛ O , O """" O Yei O akyerɛ O ayɔnkofa O soronko O a O ɛda O aman O mmienu O yi O ntam O firi O mmerɛ O a O yɛnyaa O fahodie O mu O """" O Yɛkyekyɛ O ɛka O no O mu O a O , O yehunu O sɛ O bosea O a O yɛbɔ O firi O amanɔne O no O so O ate O kakra O a O afe O nkyɛmu O nan O deɛ O ɛdi O kan O no O ɛso O te O baa O GHS O 141 O billion O Ɔbɛnem B-DATE no O mu O , O firi O GHS O 145 O . O 5 O billion O a O yɛnyaa O no O Ɔgyefuo B-DATE mu O afe O yi O ara O . O Mpaninfoɔ O abɔ O akorɛnkorɛn O mpɛnsɛmpɛnsɛmmubea O paa O sɛ O wɔmboa O ayarefoɔ O a O ɔbɛhia O wɔn O dwumadie O . O N'ayaresabea O anya O """" O Oxygen O concentrators O """" O du O ho O mfasoɔ O . O Sɛ O afiri O no O tumi O yɛ O adwuma O saa O a O , O ɛnde O ɛrenyɛ O den O sɛ O wɔbɛyɛ O obi O oprehyɛn O wɔ O n'amemene O mu O . O Sɛ O nhwɛso O no O , O awofo O bi O ama O adwene O a O ɛne O sɛ O ɛsɛ O sɛ O obi O bu O ne O ho O sɛ O ɔkorɔn O a O aba O so O nnansa O yi O no O adaadaa O wɔn O . O Ansa O na O COVID O - O 19 O yareɛ O no O rebɛma O no O mu O biom O no O , O Ghana B-LOC bɛkaa O aman O a O ɛdii O kan O nyaa O Indiafoɔ O COVID O - O 19 O nnuro O a O ɛhyɛ O WHO B-ORG Covax O dwumadie O nase O . O Mpaninfoɔ O a O wɔda O """" O Self O - O Love O chanced O uponation O no O ano O kyɛɛ O amoaseɛ O nnaka O apem O baako O ( O 1 O , O 000 O ) O maa O asuafoɔ O a O wɔwɔ O mansini O no O mu O """" O Sɛnea O mmaranimfoɔ O regye O nteteeɛ O yi O , O ɛyɛ O m'anidasoɔ O sɛ O ɛmu O fa O kɛseɛ O no O ara O de O wɔn O ho O bɛhyɛ O aban O nnwuma O mu O ama O mmara O ho O adwuma O atu O mpɔn O . O Sɛ O nsoromma O ahyɛ O amansan O yi O mu O ma O a O , O dɛn O nti O na O wɔn O kanea O nkɔ O so O mma O wim O nyinaa O hann O ? O Nea O Ɛbɛma O Asomdwoe O Atena O Fie O Sɛ O ɔrekasa O a O , O yɛ O aso O tie O no O , O na O ntwitwa O n'ano O anaa O nyɛ O biribi O a O ɛkyerɛ O sɛ O wo O ne O no O nyɛ O adwene O . O Ebedu O wo O so O , O na O nea O wowɔ O no O woaka O . O Saa O bere O yi O de O , O yɛ O aso O tie O no O . O Sɛ O yɛbɛbɔ O yɛn O nkwa O ho O ban O a O afɔreɛ O a O ɛwɔ O yɛbɔ O nono O . O """" O Minyaa O nimdeɛ O ne O osuahu O pii O fii O ntetee O a O ADRA B-ORG maa O me O no O mu O Suapɔn O panin O yi O de O n'ano O asɛm O somaa O panin O a O ɔda O UDS B-ORG Tamale I-ORG sukuu O no O ano O , O Prof O . O Sylvester B-PER Z I-PER . I-PER Galaa I-PER wɔ O dwumadie O a O ɔdi O maa O asuafoɔ O foforɔ O ɔrewura O sukuu O no O mu O wɔ O Tamale B-LOC Wɔ O dodow O amammu O mu O no O , O ɛho O hia O sɛ O nsɛm O ho O amanneɛbɔfo O de O wɔn O ho O to O wɔn O ho O so O . O Ekuo O a O ɛhwɛ O Sikasɛm B-ORG Nhyehyɛeɛ I-ORG so I-ORG ( I-ORG MPC I-ORG ) I-ORG wɔ O Ghana B-ORG Sikakorabea I-ORG Baatan I-ORG ( O Bank B-ORG of I-ORG Ghaha I-ORG ) O no O tee O sika O mfɛntom O nhyehyɛe O so O baa O ɔha O mu O nkyɛmu O dummiɛnsa O akyiripɔ O enum O ( O 13 O . O 5 O % O ) O afe O 2020 B-DATE , O ɔsram B-DATE Ɔbɛnem I-DATE mu O , O berɛ O a O wɔma O egyinaa O ɔha O mu O nkyemu O dunan O , O akyire O pɔ O enum O ( O 14 O . O 5 O % O ) O mpɛn O ahodoɔ O nsia O ntoatoaso O . O Nea O edi O kan O koraa O no O , O ɛsɛ O sɛ O muhu O sɛ O ɛsono O ɔbarima O na O ɛsono O ɔbea O ; O obiara O ne O sɛnea O ɔkasa O Awofo O pɛ O sɛ O wɔn O mma O ani O gye O , O na O wɔn O mma O nso O pɛ O sɛ O wɔtotɔ O nneɛma O pii O ma O wɔn O . O Wɔasɔ O saa O nnipa O yi O mu O a O wɔn O kwaadu O yɛ O nsia O sɛ O wɔkita O atuo O a O mmara O mma O ho O Kwan O . O Ɛda O adi O sɛ O mmofra O a O wodwen O afoforo O ho O no O taa O nya O nnamfo O , O na O wɔn O nnamfofa O no O tena O hɔ O kyɛ O . O Yɛmaa O awarefo O bi O mpo O a O wɔyɛ O aborɔfo O bɛtenaa O yɛn O fie O kyɛe O . O Ma O yɛnka O kyene O bɔɔlobɔ O ho O asɛm O . O Saa O adeɛ O yi O baeɛ O berɛ O a O fango O boɔ O huri O kɔɔ O soro O , O ɔha O mu O nkyemu O dummienu O a O ne O farebae O ne O ɛtoɔ O ahodoɔ O mu O ntotomu O a O akuo O a O wɔhwɛ O fango O so O wɔ O Ghana B-LOC ne O Amansan O dwa O so O de O baeɛ O . O Ɔde O kaa O ho O sɛ O papa O no O too O no O mmonnaa O mpɛn O pii O nti O ɛnam O so O ama O wɔde O ababaawa O no O ama O dɔkota O ɔhwehwɛ O nipa O adwene O mu O sɛ O ɔmboa O no O . O Ogyaee O sigaretnom O . O Mehyɛɛ O bɔ O sɛ O mɛyɛ O saa O ansa O na O ɔsram B-DATE no O aba O awiei O . O Sɛ O ɔkɔm O de O obi O a O , O nea O ne O nsa O bɛka O biara O odi O no O saa O ara O . O Nokwarem O no O , O Berlin B-LOC Wall I-LOC no O a O ɛhwee O ase O no O yɛ O bere O titiriw O . O Ɔkyerɛɛ O mu O sɛ O anammɔntuo O biara O watu O sɛ O ɔde O bɛsɔ O amumuyɛ O ano O nyinaa O nnyɛ O yie O . O Chelsea B-ORG mmɔdenbɔ O ansɔ O ani O wɔ O Wembley B-LOC Kwasiada B-DATE no O nanso O Willian B-PER se O bɔɔlbɔkuo O no O bɛhia O mmerɛ O ansa O na O wɔn O nsa O atɔ O kwan O Sarri B-PER yɛ O adwuma O so O . O Ná O anomaa O no O de O n'ano O na O etu O mmirika O kɔ O ne O buw O mu O . O """" O Merehyɛ O mo O nkuran O sɛ O momfa O moakoma O nyinaa O ara O nhyɛ O adwuma O biara O moreyɛ O mu O firisɛ O awieɛ O no O wɔn O bɛtua O nea O wɔreyɛ O ho O ka O . O Me O yere O di O sika O te O sɛ O nea O meyɛ O ɔdefo O wɔ O kurow O kɛse O mu O Afei O wo O ne O wo O ba O no O nkɔboa O saa O nkurɔfo O no O bi O . O Ma O wo O ba O no O nhu O sɛ O , O sɛ O woboa O nkurɔfo O a O , O w'ani O gye O na O wo O koma O tɔ O wo O yam O . O Nanso O sɛ O anhaw O wo O a O , O ɛnkyɛ O na O wɔagyae O . O Sɛ O wo O babarima O aware O nhyehyɛe O gu O a O , O kyekye O ne O werɛ O - O nanso O bere O a O ɛfata O mu O no O boa O no O ma O onsusuw O nsɛmmisa O te O sɛ O , O ' O Sɛ O mibu O kɔmpɔ O hwɛ O m'akyi O a O , O so O nea O mefaa O mu O yi O ama O mahu O nneɛma O bi O a O ɛsɛ O sɛ O mema O me O ho O kokwaw O wom O ? O Ɔmanpanin O Akofo B-PER - I-PER Addo I-PER gye O too O mu O sɛ O aban O nsusueɛ O foforɔ O biara O rebɛyɛ O mmara O ɛhyia O ɔhaw O kakra O . O """" O Yɛbɛkyekyɛ O yienom O nyinaa O kwa O . O """" O Mmofra O no O reteɛteɛm O , O TV O no O ano O yɛ O den O , O na O woredwen O ɔhaw O bi O a O wuhyiae O wɔ O adwumam O ho O Paapa O susuwii O sɛ O nnwom O no O ano O yɛ O den O dodo O , O nanso O na O wabrɛ O dodo O sɛ O ɔbɛsɔre O na O ama O ne O bo O afuw O . O Yɛn O man O yi O afa O amanbuo O ne O amanyɔsɛm O mu O ɔhaw O bebree O nanso O mfeɛ O aduonu O num O a O atwa O mu O no O yanya O amanyɔsɛm O mu O asomdwoeɛ O . O Yato O aba O mprɛ O bebree O a O aban O a O ɛte O adeɛ O so O no O adi O ntwo O nanso O ntɔkwa O biara O ansi O aban O sesa O mu O . O Belgium B-LOC dii O awerɛhow O da O bi O wɔ O Benada B-DATE esiane O nsuyiri O no O nti O - O anyɛ O yiye O koraa O no O , O nnipa O dodow O a O wowuwu O no O yɛ O 31 O . O Abotrɛ O a O ɛwɔ O wɔ O amanyɔsɛm O mu O no O daa O adi O pefee O wɔ O ayɔnkofa O a O ɛda O ɔne O Mmarahyɛbɛdwafie O mu O ne O titire O Kasamafoɔ O panin O . O Ɔde O ntɛmpaa O ara O agye O ato O mu O sɛ O Ghana B-LOC bɛtumi O ayɛ O adwuma O abɔ O mu O na O ɔredi O so O . O Wɔtee O amanyɔkuo O no O sɛ O ɛbɛhyɛ O Ghana B-LOC amanfoɔ O nkuran O na O wɔn O ara O anwene O wɔn O daakye O . O Mprenpren O mu O no O , O asukuufoɔ O dada O a O awie O sukuu O no O ani O sa O ɔbaa O a O ɔda O sukuu O no O ano O sɛ O ɔmmɛbu O nkonta O mfa O sika O bi O a O afa O ne O nsa O ase O . O Ɔmanfo O no O wɔ O hokwan O sɛ O wɔhu O nea O wɔde O ɔman O no O sika O yɛ O Ná O minni O Boston B-LOC mpo O anadwo O a O wokum O Yaw B-PER no O . O Mede O me O pɛ O na O ɛwɔ O ha O Akua B-PER sii O gyinae O se O oreko O Gbawe B-LOC ahenfie O """" O Na O yɛne O obi O a O ɔrebɛdi O ne O dwuma O wɔ O hɔ O reyɛ O adwuma O na O aberanteɛ O tenten O kɔkɔɔ O bi O bɔ O wuraa O hɔ O bɛsɔɔ O ne O mu O . O Wubetumi O ne O wo O ba O no O abom O akyerɛw O saafo O no O din O . O Sɛ O me O ne O m'adamfo O bi O rebɔ O nkɔmmɔ O a O , O ɛyɛ O a O mema O call O anaa O text O message O twetwe O m'adwene O ? O Ɔkaaeɛ O sɛ O , O """" O yɛbɛkae O sɛ O Yawoada B-DATE , I-DATE Ɔbɛnem I-DATE 25 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE , O obi O a O wɔfrɛ O no O Emmanuel B-PER Antwi I-PER 40 O , O a O seesei O wawu O no O , O nnipa O baasa O bi O de O atuo O sii O no O so O gyee O ne O Toyota O Prado O . O Esiɑne O sɛ O nidi O ne O biɑkoyɛ O ne O hokwɑn O ɑ O ɑdesɑmmɑ O ɑbusuɑ O no O wɔ O no O ne O ɑhofɑdi O , O ɑtɛntrenee O ne O ɑsomdwoe O ɑ O ewɔ O wiɑse O no O nhyɛɑse O , O Obi O apa O wo O kyɛw O da O ? O Ɛkaa O wo O sɛn O ? O Sɛ O ɛmaa O wo O koma O tɔɔ O wo O yam O a O , O adɛn O na O wo O nso O womma O wo O hokafo O koma O ntɔ O ne O yam O ? O Eyi O boa O ma O wotumi O huruw O yiye O . O Mmofra O a O wɔn O ankasa O bɔ O mmɔden O sɛ O wobedi O wɔn O haw O ahorow O ho O dwuma O no O sua O sɛ O wobenya O ahotoso O - O su O horow O a O sɛ O obi O di O wɔn O haw O ho O dwuma O ma O wɔn O bere O nyinaa O a O , O ebia O wɔrennya O . O """" O Wɔsi O dan O yi O wie O a O asuafoɔ O a O abunkam O so O wɔ O sukuu O dan O mu O so O bɛte O , O ɛbɛboa O ama O nwoma O kan O akɔ O nkan O ɛna O akyerɛkyerɛfoɔ O a O wɔte O nnua O ase O kyerɛ O adeɛ O no O bɛfiri O hɔ O Wɔremfɑ O neɑ O mmɑrɑ O nnim O biɑrɑ O so O nhiɑhiɑ O obiɑrɑ O ho O wɔ O ne O kokoɑmsɛm O , O n'ɑbusuɑ O , O ne O fi O ne O ne O mfɛfo O ntɑm O ɑsɛm O bi O ho O . O Emu O mpensenpensen O bɛba O Akyiri O yi O , O sɛ O wuhyia O wo O dɔ O a O , O ɛbɛma O mo O adamfofa O no O mu O ayɛ O den O paa O . O Anyɛ O saa O a O , O sɛ O anka O wode O w'adwene O besi O nea O wo O hokafo O no O repɛ O akyerɛ O so O no O , O mubegye O akyinnye O mmom O . O Asɛnnibea O a O ɛredi O nnipa O mmienu O yi O asɛm O agyae O wɔn O sɛ O ɔmmra O akyire O ɛna O ɔde O polisi O agyinamudeɛ O sika O a O ne O boɔ O yɛ O Ghana B-LOC cedi O mpem O ahanu O ato O Alhaji B-PER Aminu I-PER Ayuba I-PER a O ɔyɛ O Yepalisi B-LOC Hene O tiri O so O sɛ O ɔmmra O asɛnnibea O biom O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduasa I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE mu O . O Dɛn O na O woyɛe O dapɛn O yi O ? O Di O a O amanfoɔ O ani O di O Willian B-PER akyi O no O hyɛɛ O aseɛ O aberɛ O ɔne O nea O ɔda O bɔɔlbɔkuo O Chelsea B-ORG ano O Antonia B-PER Conte I-PER ntam O yɛ O basaa O . O Nanso O berɛ O a O ɔrekasa O wɛ O Metro B-ORG TV I-ORG dwuma O a O wɔato O din O Good B-ORG Evening I-ORG Ghana I-ORG Benada B-DATE no O , O Dr O . O Adutwum B-PER srɛɛ O ne O yɔnko O a O na O ɔno O nso O yɛ O ɔsoafoɔ O no O sɛ O , O ɔrekasa O a O ɔnwene O ho O nkɔ O akyiri O , O ne O titire O wɔ O nsɛm O a O ɔnni O adanseɛ O wɔ O ho O . O """" O Mmara O nhyehyɛe O mu O no O , O yɛntia O fango O adwadie O nkabom O , O nanso O ehia O sɛ O ɛfa O nhyehyɛeɛ O papa O akwannya O a O yebɛtumi O asese O nneɛma O a O yɛabobɔ O so O no O , O ansa O na O yɛasi O gyinaeɛ O wɔ O afaafa O ahodoɔ O no O anigyeɛ O ahodoɔ O wɔ O adwuma O no O ho O . O """" O Asante B-LOC Mantam I-LOC mu O Polisi O Kasamafoɔ O ASP O Godwin B-PER Ahianyo I-PER ne O nsɛmtwerɛfoɔ O rekasa O wɔ O nsɛmtwerɛfoɔ O nhyiamu O ase O no O , O ɔde O too O ɔmanfoɔ O anim O sɛ O wɔmmoa O wɔn O na O wɔnkye O saa O amumuyɛfoɔ O ( O abɔnefoɔ O ) O yi O . O Yei O ama O Ghana B-LOC abɛyɛ O Abibirem B-LOC man O a O ɛdi O kan O a O woayɛ O Indiaman B-LOC no O adɔeɛ O a O ɛte O saa O . O Ne O sei O nti O Prof O Teye B-PER abɔ O ahwɛsofoɔ O kɔkɔ O sɛ O ɔnsosɔ O saa O suban O yi O so O . O Fiti O mmerɛ O a O wiase O sika O kɔkɔɔ O dwadie O hyɛɛ O aseɛ O mfeɛ O ahanan O atwa O mu O wɔ O " O Gold B-LOC Coast I-LOC " O a O ɛwɔ O " O El B-LOC Mina I-LOC ' O no O dadeɛ O a O ɛsom O bo O yi O tuo O abɛyɛ O ɔhaw O bɛsi O nnɛ O . O Sɛ O ne O nan O tia O fam O a O , O ɛtwe O ahoɔden O kɔ O ne O wedeɛ O ne O ne O ntini O mu O , O na O saa O ahoɔden O no O san O ba O ne O nan O mu O ma O ɛhuri O no O kɔ O n'anim O . O Berɛ O a O ɔne O Rev O . O Erskine B-PER rekasa O wɔ O Kasafidie B-ORG Y I-ORG 107 I-ORG . I-ORG 9 I-ORG FM I-ORG so O no O , O ɔdaa O no O adi O sɛ O , O mmom O ɛduru O berɛ O bi O wɔ O onipa O abrabɔ O mu O a O , O """" O mpɛn O bebree O ɛbɛhia O sɛ O wode O adwuma O bɛto O hɔ O sɛdeɛ O wobɛtwe O abɛn O w'abusua O . O """" O Ɔbaa O bi O a O ɔnni O din O bi O de O nenam O abɛɛfo O social O media O so O sɛ O wanya O nteeɛ O bi O sɛ O ɔmanpanin O pɛ O sɛ O ɔtɔn O Gimpa B-ORG no O . O Mfa O w'adwene O nsi O asɛm O a O wokae O no O so O , O na O mmom O fa O si O sɛnea O wo O nsɛm O maa O wo O hokafo O no O tee O nka O no O so O . O Ɔbea O no O bɔɔ O mmɔden O sɛ O obedi O kyɛw O ntoatoaso O , O na O afei O ofii O sotɔɔ O a O wɔtɔn O kyɛw O wom O no O mu O . O Sika O a O munya O ne O nea O mosɛe O no O nyinaa O , O monyɛ O ho O kyerɛwtohɔ O nnawɔtwe O abien O ; O sɛ O mopɛ O nso O a O , O mubetumi O ayɛ O kyerɛwtohɔ O no O ɔsram B-DATE biako O . O Ti O yare O no O amma O wantumi O ammɔ O golf O no O . O Deɛ O ɛteɛ O ne O sɛ O , O sika O kɔkɔɔ O a O wɔse O wɔagye O no O nyɛ O nokorɛ O . O Referee O Addokwei B-PER buu O n'ani O guu O n'abɛdiakyiri O frankaa O a O ɔpagyaee O sɛ O mma O no O ngye O goal O a O Pearl B-ORG Pia I-ORG FC I-ORG hyɛɛeɛ O firisɛ O ɛyɛ O offside O . O Ne O sei O nti O na O aban O de O double O intake O nhyehyeɛeɛ O no O aba O sɛ O ɛbɛsɔ O asuafoɔ O a O abu O so O no O ano O . O Enti O , O sɛ O ebia O wo O ba O pɛ O biribi O nanso O wuntumi O nnya O mma O no O a O , O kyerɛ O no O nea O enti O a O ɛsɛ O sɛ O ɔma O nea O ɔwɔ O no O ara O sɔ O n'ani O . O Ɔkaa O sɛ O yei O ho O abɛhia O firisɛ O ɛbɛboa O ama O akuafoɔ O anya O nsu O korogyee O agu O wɔn O mfuo O so O . O Abrantewa O bi O a O ɔwɔ O mfeɛ O bɛyɛ O aduasa O abɔ O ne O mpena O Melody B-PER Owusu I-PER ne O ɔnoara O ankasa O ho O tuo O mmerɛ O a O ɔhunuu O sɛ O ɔne O barima O foforɔ O hyehyɛ O hɔ O . O Ɔbarima O no O de O tuo O no O kɔtoo O ne O moma O so O , O na O ɔtoo O tuo O no O Sɛ O wo O hokafoɔ O ne O wo O resusu O asɛm O ho O na O wobobɔ O wo O nsa O gu O wo O bo O twii O w'ani O a O , O ɛnneɛ O asɛm O a O moreka O no O , O ɛnkɔsi O baabiara O . O Ebinom O mpo O de O , O adwennwene O tumi O hyɛ O wɔn O so O araa O ma O wontumi O bio O Yeinom O akyi O no O GPRTU B-ORG kaa O sɛ O wɔne O aban O no O redi O anobaabaeɛ O nsɛm O wɔ O ahyɛntuadeɛ O boɔ O ho O nso O wɔsrɛ O Ghanafoɔ O sɛ O wɔnwhɛ O ntomu O a O ɛfiri O ɔha O mu O nkyemu O du O kosi O nkyemu O dunum O ( O 10 O - O 15 O % O ) O . O Awiei O koraa O no O , O ahobrɛase O bɛboa O wo O ba O no O na O wanyɛ O sɛ O nnipa O a O wodwen O wɔn O nkutoo O ho O wɔ O wiase O nnɛ O no O . O Kwabena B-PER kenkan O New B-ORG York I-ORG Times I-ORG . O Ehia O sɛ O wunya O bere O sua O ade O no O yiye O , O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O sɔhwɛ O a O worekɔyɛ O no O , O wubehu O n'ani O so O . O Sɛ O wo O ne O ɔbaa O anaa O ɔbarima O bi O nam O a O , O hu O sɛ O ne O koma O wom O . O Bere O a O wo O babea O no O yɛ O abofra O no O , O na O ɔka O biribiara O kyerɛ O wo O . O Nanso O seesei O a O wabɛyɛ O ɔbabun O no O , O ɔne O ne O nnamfonom O ' O abɔ O fekuw O , O ' O na O ɛma O wote O nka O sɛ O wonka O wɔn O ho O . O Sɛ O worekenkan O biribi O a O , O nkenkan O bebree O , O yɛ O no O nkakrankakra O . O Ebia O wubetumi O akan O nkyekyɛm O baako O anaa O mmienu O bi O . O Afei O bere O rekɔ O so O no O , O fa O bi O ka O ho O . O Bio O nso O , O ɛyɛ O a O tɔ O wo O bo O ase O kenkan O ma O empue O w'ano O . O Sɛ O yedidi O wie O a O , O yɛbɛkɔ O . O Ná O menyɛɛ O m'adwene O sɛ O mɛyɛ O adwuma O wɔ O saa O adwumakuw O yi O mu O bere O tenteenten O . O Ɛsɛ O sɛ O yɛkenkan O nhoma O dodow O biara O a O yebetumi O . O Amanfoɔ O kyerɛ O sɛ O Sampson B-PER Ataafi I-PER nyaa O nteeɛ O sɛ O ne O mpena O nafa O n'akyi O ɛna O ɔtetɛɛ O ne O mpena O foforɔ O no O ahemakye O bɛyɛ O nɔn O baako O Beneda B-DATE wɔ O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE num I-DATE mu O . O Wɔka O sɛ O """" O nsusuwii O """" O a O ɛte O saa O no O nye O koraa O . O Ɔsan O kaa O sɛ O Owura O Kofi B-PER Eshun I-PER ka O kyerɛɛ O wɔn O sɛ O Gimpa B-ORG no O boɔ O yɛ O ɔpepem O ahanum O nanso O wansi O so O dua O sɛ O sika O no O yɛ O cedis O anaa O dollars O . O Wudi O aduan O a O carbohydrate O wom O a O , O ɛbɛma O wo O ahoɔden O . O Kwabena B-PER nom O kɔfe O kuruwa O abiɛsa O wɔ O adidi O akyi O . O """" O Ɛba O saa O a O , O ɛnyɛ O den O sɛ O mobɛgyaa O nsɛm O mu O . O """" O Ƹnnɛ O yi O ɛmmaayea O bebree O no O ara O na O wɔtoto O sukuukɔ O mu O berɛ O a O wabu O wɔn O nsa O . O Yei O ne O Apɔmuden O Adwumayɛfoɔ O . O Saa O nantew O no O botae O ne O sɛ O ɛbɛboa O aberante O ne O ababaawa O bi O ama O wɔahu O sɛ O wobetumi O aware O anaa O . O Yɛbɛsane O akyerɛ O wɔn O ɔkwan O a O wɔbɛfa O so O akenkane O efidua O mu O nnipa O , O adwuma O bi O mu O nnipa O , O ɛne O nnipa O a O wɔnenam O , O a O wɔde O akwankyerɛ O bi O a O wɔato O edin O sɛ O ' O CAPI O ' O na O ɛbɛdi O dwuma O . O Sɑɑ O Kyɛfɑ O ɑnɑɑ O hokwɑn O yi O yerɑ O bere O ɑ O guɑnkɔ O no O nnyinɑ O ɑmɑnyɛsɛm O mu O ɑmɑnenyɑ O ɑnɑɑ O Amɑnɑmɑn B-ORG Nkɑbom I-ORG gyinɑe O so O . O Ɔhwɛ O hunuu O sɛ O sikakorabea O a O wabue O no O ne O European B-ORG Union I-ORG botaeɛ O yɛ O pɛ O ɛna O ɛbɛboa O Ghana B-LOC ankorɛankorɛ O asoeɛ O , O kuayɛ O , O adwumayɔ O ne O ICT O nhyehyɛeɛ O Yɛdwene O sɛ O ɛyɛ O asɛm O bi O a O ɛwɔ O sɛ O aban O sɔ O mu O . O Saa O nhyiamu O yi O botae O ne O sɛ O wɔbɛpɛ O mmuaeɛ O de O ama O atuateɛ O a O mpɛnsɛmpɛnsɛmmubea O adwumayɛfoɔ O ate O firisɛ O wayi O adɔkotafoɔ O a O wɔhwehwɛ O mogya O mu O yareɛ O akɔ O Kɔmfo B-ORG Anɔkye I-ORG Ayaresabea I-ORG hɔ O . O Afei O deɛ O , O Kumasefoɔ O da O a O wɔnna O ɛfiri O sɛ O Ghanani O bi O akɔbue O abɛɛfo O adwadie O akwantempɔn O asoeɛ O wɔ O Kumase B-LOC City I-LOC Mall I-LOC , O a O ɛbɛma O adwadifoɔ O ne O adwuma O wuranom O berɛ O so O bɛte O wɔ O ɔhaw O ne O amanehunu O a O wɔfa O mu O bere O biara O no O . O """" O Nanso O medwene O sɛ O yɛasi O kwan O papa O so O , O medwene O sɛ O yɛnam O nhyehyɛeɛ O papa O so O asi O kwan O no O so O , O yɛde O sika O ahyɛ O mfidie O ne O kɔmputa O a O ɛbɛma O adwadifoɔ O akwannya O wɔ O animu O ɔfese O , O yɛde O sikapuduo O nso O ahyɛ O adan O a O ɛwɔ O akyire O no O mu O , O yɛabɔ O mmɔden O ama O mpontuo O aba O abɛɛfo O kwantenpɔn O no O akwannya O mu O ama O adwadifoɔ O , O ɛnti O wɔbɛtumi O atena O efie O adi O dwuma O , O yɛn O adwadifoɔ O no O betumu O ne O sikakorabea O no O adi O nsawɔsoɔ O afiri O baabiara O a O wɔwɔ O , O """" O Ɛmfa O ho O nea O ɛkɔfa O bae O biara O no O , O akasakasa O bebrebe O betumi O aka O w'akwahosan O na O ebetumi O ama O aware O no O agu O daakye O . O Ɛnde O , O mobɛyɛ O dɛn O atumi O agyae O akasakasa O ? O Ɔpanyin O a O ɔba O kuw O ketewa O ano O , O Haruna B-PER Iddrisu I-PER , O a O onnye O ntom O sɛ O Ɔman B-ORG Ahobammɔ I-ORG Bagua I-ORG no O wɔ O asɛmmisa O a O ɛfa O Ɔmampanyin O a O otu O kwan O kɔ O amannɔne O nnansa O yi O ho O no O , O abu O n'ani O agu O so O , O na O waka O sɛ O ɛnyɛ O asɛm O sɛ O Ɔman B-ORG Ahobammɔ I-ORG Bagua I-ORG no O bɛma O ho O mmuae O . O Nsɛm O no O bi O wɔ O Kɔɔto O , O na O ebi O nso O gu O apono O so O a O ɛrenkyɛ O ɛbɛkɔ O kɔɔto O . O Na O minni O ɔkwan O foforo O biara O a O mɛfa O so O ne O wo O adi O nkitaho O , O me O ankasa O mebaa O ha O Ɛnsɛ O sɛ O woka O biribi O a O ɛte O saa O bere O a O mmofra O wɔ O hɔ O no O . O So O na O worebɔ O tennis O nnora O ? O Biom O nso O , O ɔdaa O mmarahyɛbɛdwani O no O ase O sɛ O waboa O ama O mpuntu O nnwuma O rekɔ O so O wɔ O kuro O no O mu O . O Berɛ O a O ɔbaa O yi O kɔɔ O owura O Anane B-PER fie O wɔ O Kenya B-LOC ahenkuro O Nairobi B-LOC no O , O apolisifoɔ O kyerɛ O sɛ O , O n'adwene O kyerɛɛ O no O sɛ O ɔbarima O yi O nyɛ O papa O . O Awuraa O Tieku B-PER daa O no O adi O sɛ O Ekuo O no O reyɛ O adwumadene O sɛ O wɔbɛma O ɛmmaayea O yi O nkyerɛkyerɛ O wɔ O ɛkwan O a O wɔbɛfa O so O asiesie O wɔn O ho O ama O afikyirekɔ O berɛ O , O ɛne O ɛkwan O a O wɔbedi O wɔn O ho O eni O na O wɔatumi O akorakora O amoaseɛ O a O wɔyi O guo O no O . O Ƹduruu O berɛ O bi O a O , O na O ɛhia O sɛ O meyɛ O ma O m'adwuma O ne O m'abusua O abrabɔ O kɔ O pɛpɛɛpɛ O . O Ɔkaa O kyerɛɛ O wɔn O a O ahyia O mu O no O sɛ O wahyehyɛ O akyirkyiri O dwumadie O ahodoɔ O ama O adesuafoɔ O a O ɔtete O nkurase O nkurase O wɔ O mansini O no O mu O a O wɔn O ntae O nnya O akwannya O a O ɔde O bɛtu O wɔn O ho O mpɔn O wɔ O adesua O mu O . O Yei O yɛ O suapɔn O no O anidasoɔ O sɛ O ɔbɛtrɛ O wahyeɛ O mu O ama O adesuafoɔ O ne O akyerɛkyerɛfoɔ O ne O adwumayɛfoɔ O a O wɔnte O nkuraseɛ O a O ɛwɔ O akyiri O nso O anya O abɔdin O ahodoɔ O wɔ O wɔn O daakye O nnwuma O mu O . O Asamoa B-PER taa O hyɛ O ntaade O tuntum O anaa O ntaade O a O ani O dum O Nnipa O a O wɔwɔ O ha O taa O soma O afoforɔ O ma O wɔkɔdi O dwuma O ahodoɔ O ma O wɔn O . O Kumase B-LOC resesa O , O na O ɛrenyini O yie O . O Sɛ O nhwɛso O no O , O sɛ O woka O sɛ O , O """" O Woyɛ O nhyehyɛe O bi O na O woanni O kan O ammɔ O me O amanneɛ O a O , O ɛma O mete O nka O sɛ O me O ho O nhia O """" O a O , O ɛbɛma O woanya O mmuae O papa O sen O sɛ O wobɛka O sɛ O """" O Wode O saa O ara O na O wote O - O woyɛ O biribiara O a O , O wonka O nkyerɛ O me O ! O Nhwehwɛmu O bi O a O wɔyɛe O kyerɛ O sɛ O , O wɔn O a O wɔde O bere O pii O kyinkyin O sohyial O media O so O no O , O wɔn O mu O pii O wɔ O hɔ O a O wobewie O no O , O na O wɔayɛ O basaa O . O Na O Ɔrekasa O afa O Afahyɛ O no O asɛntire O , O """" O Akwannya O Ahodoɔ O a O ɛwɔ O Nnwuma O ne O Adwadie O a O Sika O Boten O nka O ho O . O """" O """" O Mo O nti O wɔde O amanfoɔ O reba O mpɛnsɛmpɛnsɛmmubea O ha O na O wɔn O agyae O , O yei O nti O amanfoɔ O ate O atua O . O Me O papa O amma O me O maame O ankyerɛ O n'adwene O wɔ O abusua O no O gyinaesi O ahorow O ho O da O . O Ɔman O sikasɛm O ne O nnwuma O mu O nimdefoɔ O bi O a O ɔwɔ O University B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG Business I-ORG School I-ORG , O Dr O Lord B-PER Mensah I-PER se O Ghana B-LOC sikasɛm O ne O nnwuma O akɔ O ɔhaw O mu O fiti O 2017 B-DATE a O ɔkyerɛɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O aban O te O bosea O a O ɔbɔ O firi O ɔman O no O adwa O so O no O . O Yɛwɔ O awerɛhyɛmu O sɛ O nsunsuansoɔ O a O ɛfiri O mpɛnsɛmpɛnsɛmu O nhwehwɛmu O aba O no O bɛma O afa O ahodoɔ O no O akɔ O so O ayɛ O anobaabaeɛ O ama O adwadie O mu O nteaseɛ O aba O asɛm O no O mu O . O Sɛ O Aban O mfa O polisi O mma O a O , O ɛsɛ O sɛ O Asembly O Member O no O kɔhwehwɛ O apolisifoɔ O ba O ha O . O Wɔ O Daily B-ORG Graphic I-ORG anototoɔ O mu O no O Owura O Bless B-PER kaa O sɛ O dansie O yi O botaeɛ O ne O sɛ O ɛbɛboan O ama O adesua O ne O adekyerɛ O atu O mpɔn O wɔ O sukuu O mu O hɔ O . O Awofo O yi O gye O di O sɛ O nea O ɛbɛma O wɔn O mma O abu O wɔn O ho O sɛ O wɔkorɔn O ne O sɛ O wobebu O wɔn O ani O agu O adebɔne O biara O a O wɔyɛ O so O , O na O wɔakamfo O wɔn O wɔ O biribiara O ho O . O Owura O Eshun B-PER abɔ O maame O yi O a O ɔnni O din O yi O nsɛm O yi O nyinaa O ara O agu O . O Saa O nsrahwɛ O a O wahyehyɛ O no O Benada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE num I-DATE no O yɛ O bɔhyɛ O no O nnisoɔ O . O Eyi O ne O ɔbarima O a O wuhyiaa O ne O babea O ɔsram B-DATE yi O mu O . O Ɔkɔɔ O so O kyerɛɛ O ɔkwan O a O Huawei B-ORG ICT I-ORG Academy I-ORG fa O so O ma O ɛtwa O Kwan O to O hɔ O ma O adesuafoɔ O no O wurawura O nnwuma O mu O . O Yei O farebaaɛ O yɛ O ateeteeɛ O ɛne O ɛyea O a O wɔfa O mu O wɔ O afikyirekɔ O berɛ O mu O . O Ɔrekasa O wɔ O nkrataa O san O nhyiamu O ase O no O , O Ɔmanpanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER kaa O sɛ O , O Development B-ORG Bank I-ORG Ghana I-ORG no O rebɛdi O dwuma O soronko O a O ɛbɛsesa O Ghana B-LOC sikasɛm O a O COVID O - O 19 O no O abɔ O ahwete O no O """" O Enti O da O biara O da O , O ɔde O ne O mma O kɔ O sukuu O kɔ O adwuma O . O Ɛsɛ O sɛ O obiɑrɑ O nyɑ O kyɛfɑ O ne O ɑhofɑdi O ɑhorow O ɑ O wɔɑkɑ O ho O ɑsɛm O wɔ O Mpɑemukɑ O yi O mu O no O ɑ O nnipɑ O ɑnimhwɛ O ɑnɑɑ O nyiyim O nni O mu O , O te O sɛ O ebiɑ O ɑbusuɑ O ɑ O ofi O mu O , O ɑhosu O , O sɛ O ɔyɛ O ɔbeɑ O ɑnɑɑ O ɔbɑrimɑ O , O sɛ O ɔkɑ O kɑsɑ O bi O ɑnɑɑ O ɔwɔ O kuw O bi O mu O , O sɛ O ɔwɔ O ɑhode O , O sɛ O wɔwoo O no O ɔkwɑn O bi O so O no O mfɑ O ho O korɑɑ O . O Obiɑrɑ O wɔ O hokwɑn O sɛ O ɑsɛnnifo O ɑ O wonni O obiɑrɑ O ɑfɑ O ɑ O wɔnyɛ O nyiyim O di O n'ɑsɛm O wɔ O peteem O sɛneɑ O wɔyɛ O onipɑ O biɑrɑ O , O de O kyerɛ O ne O kyɛfɑ O ne O n'ɑsɛde O ɑhorow O wɔ O mmɑrɑto O bi O ɑ O wɔde O tiɑ O no O ho O . O Ghana B-ORG Akyerɛkyerɛfoɔ I-ORG Nkabom I-ORG Kubaatan I-ORG ( O GNAT B-ORG ) O ahyɛ O ne O kuomma O a O wɔwɔ O Achimota B-ORG Sukuu I-ORG sɛ O wɔnni O deɛ O kɔɔto O ka O faa O Rastafoɔ O adesuafoɔ O no O ho O so O . O Na O ɛyɛ O ɔmanpanin O anidasoɔ O sɛ O wɔsi O Law B-ORG Village I-ORG dan O no O wie O a O ɛbɛbue O mmaranim O adesua O mu O na O asan O aboa O atɛntenenee O nkankɔ O wɔ O ɔman O yi O mu O . O Obiɑrɑ O wɔ O ho O kwɑn O sɛ O onyɑ O fekuw O ɑnɑɑ O ɑmɑnɑmɑn O nhyehyɛe O ɑ O ekurɑ O kyɛfɑ O ne O ɑhofɑdi O horow O ɑ O wɔɑbobɔ O din O wɔ O Mpɑemukɑ O yi O mu O no O mu O . O Kasamafoɔ O hyɛɛ O saa O bɔ O yi O mmerɛ O a O wɔhyiaa O Private B-ORG Enterprise I-ORG Federation I-ORG wɔ O Mmarahyɛbɛdwafie O mu O Ɛbenada B-DATE no O . O Wugyee O yɛn O nyinaa O nkwa O . O Frankaatufoɔ O ma O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG wɔ O 2020 B-DATE abatoɔ O mu O , O Owura O John B-PER Dramani I-PER Mahama I-PER ahyɛ O Ghanafoɔ O bɔ O sɛ O ɔmfa O Ghana B-LOC banbɔ O nni O agorɔ O Ɔman O Kɔɔto O Baatan O abɔ O Ghana B-LOC Sika O ɔpepem O baako O akyire O - O pɔ O aduonu O nson O ( O ȼ1 O , O 270 O , O 000 O . O 00 O ) O a O , O NDK B-ORG , O Sika O Adwuma O no O hyɛɛ O sɛ O ɔman O no O ntua O mma O no O sɛ O atemmuo O ka O no O agu O . O Yehia O sika O na O yɛde O ayɛ O biribiara O . O Ɔhyɛɛ O bɔ O sɛ O ɔne O ne O NDC B-ORG amanyɔkuo O no O nnyɛ O bibiara O a O ɛbɛkɔ O atia O ɔman O no O kankɔ O . O Ɛwom O sɛ O nnipa O a O wodwen O ne O ho O pii O atwa O ne O ho O ahyia O de O , O nanso O ɔda O so O ara O te O nka O sɛ O obiara O nnwen O ne O ho O na O obiara O nso O nnɔ O no O . O Ɔyɛ O n'ade O te O sɛ O nea O hwee O nhaw O no O , O enti O ɛmma O obiara O nhu O sɛ O wayɛ O ankonam O . O Ɔkyerɛɛ O apolisifoɔ O sɛ O wɔn O nhwehwɛ O abɔneyɛfoɔ O yi O na O mmara O ne O wɔn O ndi O . O Ɔbenfo O bi O a O ɔde O Ali B-PER Javey I-PER yɛ O adwuma O wɔ O University B-ORG of I-ORG California I-ORG , I-ORG Berkeley I-ORG . O Ɔkaa O sɛ O : O """" O Nneɛma O nketenkete O yi O bɛboa O wɔn O a O wɔyɛ O robɔt O ne O wɔn O a O wɔde O mfidie O ahorow O yɛ O adwuma O . O Na O ɛsɛ O sɛ O mesesa O m'taade O efisɛ O na O ataade O a O mehyɛ O no O mfata O tebea O no O . O Wɔde O nsakraeɛ O a O nkɔsoɔ O wɔ O mu O aba O , O na O wɔayɛ O nneɛma O a O ɛsɔ O ani O na O ɛkyɛne O soɔ O . O Obiɑrɑ O wɔ O bɑnbɔ O koro O no O ɑrɑ O ɑ O esiw O nyiyim O ɑ O ɛsɛe O Mpɑemukɑ O kwɑn O no O kyɛfɑ O no O bi O . O Ɔkyerɛɛ O mu O sɛ O larvacide O aduro O yi O ho O abɛhia O paa O wɔ O ɔko O a O yɛreko O atia O ntontom O nkosua O toɔ O mu O . O Wɔ O adakabɛn O no O akyi O no O , O so O wubetumi O abɔ O nnwinnade O foforo O bi O ? O Nnipa O bɛboro O 160 O na O wɔawuwu O , O na O ɔhaha O pii O ayera O bere O a O nsuyiri O kɛse O bi O sii O wɔ O Europa B-LOC Atɔe I-LOC fam O mmeae O pii O no O . O Ɛtɔ O bere O bi O a O , O ɛyɛ O mmusua O a O honam O fam O adedodowpɛ O adi O wɔn O ti O na O wɔtete O mmofra O no O . O Yɛboa O ne O nyinaa O ano O a O asoafoɔ O abɛdiakyire O aduasa O nkron O a O wɔhyɛ O asoeɛ O aduonu O nan O ase O ɛna O ɔman O soafoɔ O baako O . O Sɛ O moagye O bosea O a O ɛho O nsiho O sõ O a O , O mubetumi O akogye O bosea O foforo O a O ɛho O nsiho O sua O de O akotua O . O Ɔkyerɛkyerɛfo O no O kae O sɛ O ɛsɛ O sɛ O yesua O saa O nsɛm O yi O nyinaa O yiye O . O """" O Yɛwɔ O akwanyɛfoɔ O a O wɔyɛ O amanyɛsɛm O wɔ O yɛn O ntam O . O Minyaa O yɛ O anka O a O , O na O ɛyɛ O nokware O . O Anglogold B-ORG Ashanti I-ORG kaa O sɛ O """" O wɔn O a O ɔrehwehwɛ O fagudeɛtufoɔ O a O ayera O no O ayɛ O adwuma O a O ɔmmerɛ O wɔ O tebea O a O ɛyɛ O den O mu O . O """" O Obiɑrɑ O wɔ O neɑ O ne O mɑn O ɑsɛnnii O mmɑrɑ O ɑhyehyɛ O ɑto O hɔ O ɑ O wɔyɛ O de O pɑtɑ O neɑ O obi O ɑfom O no O no O hokwɑn O ɑnɑɑ O kyɛfɑ O . O """" O Yɛgyina O aban O no O mmoa O so O retwetwe O nnwuma O yi O nyinaa O ama O wɔde O wɔn O nhyehɛene O akwan O papa O a O wɔfa O so O yɛ O wɔn O nneɛma O , O na O ɛmu O da O hɔ O , O na O ɛwɔ O amammuo O Kwan O pa O , O na O ɛhwehwɛ O ankorɛankorɛnnwuma O no O nkɔsoɔ O , O abɛbom O de O adi O dwuma O . O """" O Bosome O so O na O muhu O sɛ O mo O sika O no O bi O aka O a O , O mommom O nsusuw O ho O nhwɛ O nea O mode O bɛyɛ O Da O a O wɔn O nsa O bɛka O sika O kɔkɔɔ O a O ɛmu O yɛ O duru O anaa O ketewa O bi O mpo O , O mɛka O nanso O seesei O deɛ O wɔnyee O biribi O saa O ɛno O nti O na O memfa O mmɛtoo O dwa O wɔ O saa O adeɛ O no O ho O no O , O """" O ɔde O too O so O . O Ɔbaa O a O ɔda O sukuu O yi O ano O kyerɛɛ O mu O sɛ O ɔde O ɔpɛpa O na O boaa O sukuufoɔ O ɛnkanka O mmaa O a O na O ɔnenam O kurom O repɛ O dan O . O Bisa O wo O papa O anaa O wo O maame O asɛm O koro O no O ara O . O Ná O Kwaku B-PER redi O agoru O wɔ O afirikyire O hɔ O Bere O dodow O a O mede O kyinkyin O sohyial O media O so O no O , O mɛtew O so O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O Mime B-ORG Africa I-ORG Abasobɔ I-ORG ho O Ntomapa O Dwumadie O ase O no O , O Akofa B-PER Edjeani I-PER kyerɛkyerɛ O sɛ O , O nea O enti O a O Sinitwa O Adwuma O no O tɔ O esini O na O aka O akyire O no O farebae O yɛ O nnipa O a O wonnya O sɛ O wɔde O wɔn O sika O bɛhyɛ O Adwuma O no O mu O . O Ná O mitumi O noa O ntini O biako O wɔ O aduan O abiɛsa O mu O , O na O memaa O me O maame O , O na O ɔka O mpo O sɛ O , O memaa O no O bi O . O Enti O agyanom O ne O ɛnanom O pii O fii O ase O kamfoo O wɔn O mma O bere O nyinaa O , O bere O mpo O a O wɔnyɛɛ O biribi O pɔtee O biara O a O ɛfata O nkamfo O . O """" O Saa O ara O nso O na O Owura O Mahama B-PER kyerɛɛ O n'akyitaafoɔ O sɛ O mma O wɔn O daeɛso O sɛ O amanyɔkuo O no O bɛba O abɛbu O man O no O biom O no O nwu O . O Nkaseɛbɔ O mu O nsɛmmɔne O bebree O no O ara O kɔ O ara O kɔ O si O mmara O ne O pɛpɛɛpɛyɛ O a O yɛnni O so O . O Nanso O ɔkyerɛ O sɛ O ɔne O nea O ɔrebɛsi O Conte B-PER anan O a O yɛfrɛ O no O Maurizia B-PER Sarri I-PER adi O nkɔmɔ O ama O nahyɛ O ne O bɔ O sɛ O ɔka O ne O nhyehyɛeɛ O ho O . O Ɔkyerɛkyerɛfo O bi O kaa O sɛ O , O ɔde O n'ani O ato O fam O ahu O sɛ O , O wɔn O a O ɔkyerɛ O wɔn O ade O no O bi O wɔ O hɔ O a O , O sɛ O wɔrepɛ O adamfo O a O , O ɛyɛ O a O wɔpɛ O wɔn O a O wobetumi O aboa O wɔn O nko O ara O . O Sikasɛm O mu O mpɛnsɛnpɛnsɛn O mu O panin O a O ɔwɔ O Current O Affairs O dwadie O a O ɛwɔ O GBCfoɔ O """" O Talking O Point O """" O abɔ O Ghana B-ORG Sikakorabea I-ORG Kɛseɛ I-ORG kɔkɔ O sɛ O ɔmfa O mmara O ketee O ngu O kwan O mu O na O nsɔ O sikahyeɛ O ano O . O Nea O ɛtwa O toɔ O koraa O no O , O agodie O nhwehwɛmu O pono O no O asiane O wɔn O a O wɔhwɛɛ O agodie O no O so O tire O sɛ O wannyɛ O bɔne O biara O aberɛ O a O Hasaacas B-ORG ne O Soccer B-ORG Intellectuals I-ORG sii O akan O wɔ O WPL O mu O no O . O Saa O abɛɛfo O mfidie O nimdeɛ O yi O bɛma O wɔn O a O wɔretwerɛ O wɔn O din O bɛnya O mmuaeɛ O wɔ O dakoro O pɛ O mu O a O wɔn O kaade O no O bɛwɔ O amanebɔ O a O ɛfa O wɔn O TIN O , O Ghana B-LOC Post O GPS O akwankyerɛ O , O ɛna O biom O nso O watumi O de O ayi O sika O wɔ O sikorabea O mu O . O ASP O Larye B-PER kyerɛ O mu O sɛ O na O ababaawa O yi O ne O mmonnaatoni O yi O na O da O mpa O koro O so O nti O na O ɛnam O so O maa O no O nyaa O akwanya O too O no O mmonnaa O . O Ebia O mfiase O no O okunu O no O bedi O ne O tiyɛ O no O wɔ O ɔkwan O a O epira O ne O yere O so O , O anaasɛ O ɔyere O no O renhu O sɛnea O ɛsɛ O sɛ O ɔde O nyansahyɛ O ma O wɔ O anifere O kwan O so O . O Ɛsɛ O sɛ O osua O sɛnea O yɛyɛ O ade O no O , O ɔde O nea O wasua O no O yɛ O adwuma O , O na O ɔyɛ O nsakrae O a O ɛho O hia O . O Sɛdeɛ O mobɛfiri O nkɔmmɔ O ase O no O , O saa O ara O na O ɛtaa O wie O . O Obiɑrɑ O wɔ O kyɛfɑ O ɑnɑɑ O hokwɑn O sɛ O ɔyɛ O ɔmɑnbɑ O wɔ O bɑɑbiɑrɑ O . O Sɛ O woreyɛ O biribi O , O na O sɛ O wubetumi O de O w'adwene O asi O so O paa O a O , O gye O sɛ O wohyɛ O wo O ho O so O . O Sɛ O wutumi O yɛ O saa O a O , O wubenya O so O mfaso O paa O . O Memmɔ O wo O sobo O wɔ O akwanhyia O no O ho O , O na O ɛnyɛ O wo O na O wama O aba O saa O . O Mo O ma O yɛnto O abasakɔnmu O ɛnyɛ O nnwuma O a O a O ɛbɛma O daakye O nkyirimma O ani O asɔ O ntoboa O a O ɛhwɛ O maa O Ghana B-LOC kankɔ O wɔ O ka O - O bi O - O ma O - O menka O - O bi O amammuo O a O ɛma O manfoɔ O faahodie O , O nnwumakuo O a O ɛboa O amammuo O pa O , O asafo O nkabom O , O nnipa O dodoɔ O yieyɔ O , O asomdwoeɛ O , O ne O ɔman O no O kankɔ O ne O nkabom O . O Prof O . O Opoku B-PER Agyemang I-PER , O Nwomasua O Soafoɔ O wɔ O NDC B-ORG amammuo O berɛ O so O , O na O ɔsan O nso O yɛ O NDC B-ORG ɔmanpanini O abadiakyire O wɔ O 2020 B-DATE abatoɔ O no O mu O agu O 2020 B-DATE WASSCE B-ORG sɔhwɛ O no O ho O mmuaeɛ O , O no O ho O fi O rekyerɛ O sɛ O adesuafoɔ O no O wiaa O sɔhwɛ O no O mu O yie O . O Anamantuo O akɛseɛ O a O ɛfa O abɛɛfo O kwantenpɔn O yi O ho O bi O ne O digitalization O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O passport B-ORG office I-ORG , O digital O address O system O , O paperless O ports O , O mobile O money O operability O ne O foforo O bebree O a O ɛkeka O ho O ama O adwumayɛ O akɔ O soro O , O na O aboa O Ghana B-LOC sikasɛm O mpuntuo O nso O . O Yehia O sɛ O yɛbɛsɛe O mmerɛ O a O ɛde O nkɔsoɔ O bɛma O ankorɛankorɛ O ne O ɔmanfoɔ O nnwuma O ahodoɔ O . O Fagudeɛ O Asoeɛ O ahyɛ O nhwehwɛmu O ase O fa O atoyerɛnkyɛm O a O ɛsii O wɔ O fagudeɛtubea O a O ɛwɔ O Dɛnkyira B-LOC Brɛman I-LOC / I-LOC Brɔfoyɛdu I-LOC a O ɛwɔ O Dɛnkyira B-LOC atifi I-LOC mantam O a O ɛwɔ O Mfanteman B-LOC mu O Wukuada B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE . O Data O incentives O ne O nnepa O bebree O a O wɔde O kaa O wɔn O adesua O no O ho O no O bɛmaa O nnipa O no O dodoɔ O kɔɔ O soro O , O na O ɛfiri O afe B-DATE 2020 I-DATE bɛsi O nnɛ O , O adesuafoɔ O a O wɔn O dodoɔ O boro O 470 O na O wɔafa O adesua O no O mu O """" O ɔka O de O kaa O ho O . O Nanso O yei O ne O manpanin O a O wabue O pono O kɛse O paa O ama O amanyɛkuo O amammuo O . O Ɔkaae O sɛ O , O """" O Sɛ O yɛamma O adwene O ne O nteaseɛ O annyɛ O adwuma O wɔ O saa O asɛm O yi O ho O a O , O yɛrentumi O ɛnnya O ennyinaso O papa O biara O ɛnkɔbɔ O yɛn O manfoɔ O amanneɛ O wɔ O soma O a O wɔsomaa O yɛn O yi O ho O , O sɛ O yɛbaa O ɛha O bɛyɛɛ O saa O ntawantawa O yi O , O ɛremmoa O yɛn O ɛkwan O biara O so O . O """" O Mprenpren O yi O wɔde O kwaadu O abɔ O James B-PER sɛ O ɔmmra O asɛnnibea O mmɛyi O neho O ano O . O Medeama O a O saa O berɛ O yi O wɔn O agorɔ O aba O fam O nam O Zakaria B-PER Mumuni I-PER goolu O baako O a O ɔhyɛɛ O no O ɔfa O a O ɛdi O kan O no O so O dii O nkunim O wɔ O Eleven B-ORG Wise I-ORG so O . O Charlse B-PER Adu I-PER Boahen I-PER a O ɛrenkyɛ O na O yɛatoto O n'ano O no O deɛ O , O mepɛ O sɛ O ɔyɛ O deɛ O ɛfata O na O ɔnnyi O Black B-ORG Star I-ORG Brokerege I-ORG mfiri O mu O ansa O na O Wukuada B-DATE adu O . O Wobɛtumi O aka O kyenkyene O araa O sɛ O deɛ O wopɛ O no O , O ɛno O ara O na O monyɛ O Ɔsan O kaa O sɛ O Owura O Asante B-PER Bediatuo I-PER ka O kyerɛɛ O wɔn O sɛ O Art B-LOC Centre I-LOC no O boɔ O yɛ O ɔpepem O ahanum O nanso O wansi O so O dua O sɛ O sika O no O yɛ O cedis O anaa O dollars O . O Afe O baako O akyi O a O wɔdaa O dwumadie O nadi O no O , O deɛn O biom O na O mpaninfoɔ O retwɛn O sɛ O wɔbɛhehyɛ O ansa O na O ICT O System O no O ahyɛ O aseɛ O ayɛ O adwuma O ? O Bere O biara O a O wobɛsan O ahyia O wo O kora O no O , O yɛ O nea O edidi O so O yi O Berɛ O a O Asamoah B-PER ani O baa O neho O so O no O na O polisifo O no O akyere O Abena B-PER . O Ƹde O kaa O ho O sɛ O , O """" O Nnansa O yi O yɛatumi O ayɛ O nsɛmnsɛm O ne O nneɛma O no O ho O adwuma O , O yɛde O aseda O ma O Ahoɔdenneɛ B-ORG Asoeɛ I-ORG no O wɔ O ɛmmoa O a O wɔde O sɔɔ O yɛn O asene O ma O yɛnyaa O mpɛsɛmpɛsɛmu O akwankyerɛ O a O edi O mu O a O ɛboaba O ama O mpontuo O ne O nkɔsoɔ O papa O aba O fango O - O tuo O mu O . O """" O Afe O ahyɛaseɛ O no O , O UT B-ORG Bank I-ORG ne O Capital B-ORG Bank I-ORG kɔɔ O saa O ahokyerɛ O korɔ O ara O mu O . O Posena O nsa O yɛ O nwɔtwe O . O Esiane O sɛ O ne O nsa O no O mu O yɛ O mmerɛw O nti O , O otumi O dannan O no O , O na O otumi O nso O twe O mu O ma O ɛyɛ O tenten O . O Bebree O ka O ho O , O firi O Software O kɔsi O Hardware O na O nokorɛ O , O yɛka O biribiara O a O ɛfa O ICT O ho O , O anaa O biribi O a O ɛyi O ɔhaw O firi O hɔ O wɔ O saa O Kwan O so O no O nti O , O mehunuu O sɛ O Huawei B-ORG ne O ɔkwan O a O ɛsɛ O sɛ O yɛkɔ O , O na O paw O wɔwɔ O ne O nyinaa O """" O ɔka O kaa O ho O . O Nnipa O mpem O ahasa O aduosia O wɔ O mansini O aduanan O mmeɛnsa O wɔ O ɔman O yi O mu O a O aduonum O num O wɔ O Nkran B-LOC Mantam I-LOC mu O , O dunsia O wɔ O Asante B-LOC Mantam I-LOC mu O ɛna O mmienu O a O ɛwɔ O Mfinimfi B-LOC Mantam I-LOC na O wasusu O sɛ O ɔbɛnya O paneɛ O bɔ O a O ɛtɔ O so O mmienu O yi O . O Ná O minni O adagyew O nnɛ O . O Na O wɔn O adwene O mu O ayɛ O wɔn O bebree O Obiɑrɑ O wɔ O ɑdwumɑyɛ O ne O ɛso O ɑkɑtuɑ O ɑ O wɔde O mɑ O no O ho O kyɛfɑ O ɑ O nyiyim O biɑrɑ O nni O mu O . O Obiɑrɑ O wɔ O ho O kwɑn O sɛ O ɔno O nko O ɑrɑ O pɛ O ɑhonyɑde O ɑnɑɑsɛ O ɔne O ɑfoforò O pɛ O bi O . O Misusuw O sɛ O eyi O yɛ O ɔdɔ O anaa O . O Ná O metaa O fi O adi O , O nanso O na O ɔno O de O ɔpɛ O fie O tena O . O """" O Obiara O anhu O me O wɔ O ayaresabea O da O . O Obiɑrɑ O wɔ O ho O kwɑn O sɛ O osuɑ O ɑde O . O Anyɛ O yiye O korɑɑ O no O , O ɛsɛ O sɛ O obiɑrɑ O nyɑ O sukuukɔ O ɑnɑɑ O ɑdesuɑ O kwɑ O wɔ O ne O mmofrɑɑse O wɔ O nneɛmɑ O nketenkete O bi O ho O . O Ɛsɛ O sɛ O wɔde O ɔhyɛ O to O ho O mɑ O obiɑrɑ O nyɑ O mmofrɑɑse O ɑdesuɑ O . O Mfiridwumɑ O ho O ɑdesuɑ O ne O dwumɑdi O ɑhorow O no O suɑ O ɑnɑɑ O sukuupɔn O mu O ɑdesuɑ O ho O de O , O obiɑrɑ O benyɑ O ne O kyɛfɑ O sɛneɑ O n'ɑdwene O ne O ne O mmɔdenbɔ O kyerɛ O . O Sɛ O ɛrentumi O nyɛ O yiye O saa O a O , O ma O wonhu O sɛ O ɛsono O baabiara O ne O ɛhɔ O mmara O , O nanso O nka O biribiara O mfa O mmu O ɔwofo O biako O no O abomfiaa O . O Mmɑrɑ O mu O no O , O onipɑ O biɑrɑ O wɔ O ho O kwɑn O sɛ O wogye O no O tom O sɛ O onipɑ O . O Sɛ O wote O nka O sɛ O woaberɛ O """" O anaa O nneɛma O ko O wo O so O abuo O """" O a O , O akwantuo O bɛtumi O ama O w'ani O agye O na O aboa O ama O mpontuo O aba O wabrabɔ O mu O , O akwan O ahodoɔ O pii O mu O . O Saa O bere O no O , O na O yenhu O sɛ O ɔtanhunu O adidi O yɛn O mu O . O Ná O ɛyɛ O yɛn O sɛ O yɛn O mmom O na O wɔredi O yɛn O ani O . O Tete O Wo O Ba O Ma O Onnwen O Nnipa O Ho O Wɔ O Pɛsɛmenkominya O Wiase O Mu O Efi O afe O 1990 B-DATE kosi I-DATE 2015 I-DATE no O , O wɔn O a O wɔadi O boro O mfe O 50 O a O wogyae O aware O wɔ O United B-LOC States I-LOC no O , O wɔn O dodow O bu O bɔɔ O ho O , O na O wɔn O nso O a O wɔadi O boro O mfe O 65 O a O wogyae O aware O no O , O wɔn O dodow O bu O bɔɔ O ho O mmiɛnsa O . O Ɔmanpanin O a O watwa O mu O John B-PER Mahama I-PER atwe O neho O afiri O African B-ORG Union I-ORG abɔdin O a O wɔde O ama O no O sɛ O ananmusini O panin O a O ɔwɔ O Somalia B-LOC . O Ɔgu O so O rehwehwɛ O abɔfra O no O ara O na O ɔhunuu O sɛ O ɔde O nisuo O ɔfri O mmonaatoni O no O dan O mu O reba O a O n'ataadeɛ O afɔ O na O yabue O ne O pioto O . O Ɔkaa O sɛ O mpuntuo O nnwuma O yi O ate O Tinjase B-LOC kuro O ne O nkura O a O atwa O ho O ahyia O anim O . O Asɛm O a O ɔkaaeɛ O yi O yɛ O deɛ O ɔde O reyi O nsɛmkeka O a O ɛrekɔ O so O a O Ghanafoɔ O bi O rekeka O , O resi O so O dua O sɛ O yɛyi O excavators O ne O mfidie O ahodoɔ O a O wɔde O tu O agudeɛ O a O asogyafoɔ O yi O resɛe O no O firi O hɔ O a O , O wɔkɔto O sika O kɔkɔɔ O wɔ O bea O hɔ O nso O a O , O wɔgye O firi O wɔn O nsam O . O London B-LOC a O ɛyɛ O England B-LOC ahenkurow O no O wɔ O Thames B-LOC so O . O Sɛ O wo O ba O kyerɛw O sɔhwɛ O wɔ O sukuu O na O otwa O a O , O kamfo O no O . O Sɛ O wanyɛ O ade O a O , O mfa O nhyɛ O ɔkyerɛkyerɛfo O no O . O Ɛho O hia O paa O sɛ O mobom O yɛ O mo O sikasɛm O ho O nhyehyɛe O """" O Ntentan O ɛkwan O a O wɔfrɛ O no O Ƹntakyenegye O no O , O Dɔla O no O Ɔpepem O Edu O Kosi O Ɔpepem O Aduonum O - O Enum O . O ( O $ O 10 O , O 000 O , O 000 O - O $ O 55 O , O 000 O , O 000 O ) O , O kilomita O biara O , O ɛna O Asefate O nsiesie O nso O boɔ O yɛ O Dɔla O Ɔpepem O Baako O akyire O ɛpɔ O mmienu O kosi O Ɔpepem O Baako O akyire O ɛpɔ O ɛnan O . O ( O $ O 1 O , O 200 O , O 000 O - O 1 O , O 400 O , O 000 O ) O , O kilomita O baako O biara O . O Sɛ O nhwɛso O no O , O ɔbea O bi O a O ne O kunu O hwee O no O na O ɔyeyaw O no O ka O sɛ O : O """" O Sɛ O ɔhwee O me O nkutoo O a O , O anka O mɛpɛ O sen O sɛ O ɔsan O yeyaw O me O kaa O ho O . O Nokwasɛm O biara O nni O nea O ɔka O no O mu O . O Mubetumi O asrɛ O bere O no O bi O aka O ho O anaasɛ O mubetumi O asrɛ O ama O wɔatew O nsiho O no O so O . O Me O nuabea O no O yɛ O adwuma O wɔ O United B-ORG States I-ORG Embassy I-ORG wɔ O London B-LOC . O Saa O ɛberɛ O yi O yɛne O Ekuo O foforɔ O a O ɛnhyɛ O Aban O ase O na O wɔferɛ O no O ' O Wobɛtumi O ? O ' O ( O Could O yiu O ? O ) O ato O abasa O - O kɔnmu O sɛ O yɛbɛma O Afikyerɛkɔ O nkuruwa O ( O Menstrual O caps O ) O a O ɛyɛ O kuruwa O ketewaa O bi O a O wɔde O hyɛ O ɛmmaa O ase O de O sɔ O mogya O . O Wiase O afanaa O nyinaa O mu O no O fagudeɛtu O ankasa O yɛ O adwuma O a O ɛho O yɛ O siane O nanso O ɛsiane O no O yɛ O mmɔho O mmienu O wɔ O asaase O ase O . O Yei O nti O , O ɛwɔ O sɛ O adwuma O no O mu O banbɔ O ne O apɔmuden O akwankyerɛ O no O yɛ O asɛnhia O . O Ɛpo O mu O ɔsa O were O tumi O yɛ O mmerɛmmerɛmmerɛw O paa O , O na O anhwɛ O a O wobɛka O sɛ O wanan O ara O ne O sa O . O """" O Saa O nsɛmmɔne O yi O mprɛ O dodoɔ O no O ara O kɔ O so O anadwo O wɔ O sum O ase O a O ɔnya O banbɔ O firi O mmarima O wɔkura O atuo O firisɛ O wɔhunuu O tuo O mmoba O wɔ O fagudeɛtubea O hɔ O . O Ɔhyɛɛ O Operation B-ORG Halt I-ORG II I-ORG dwumadie O no O mu O nnipa O no O sɛ O wɔn O nhye O mfidie O biara O ɔbɛhunu O wɔ O saa O mmeaeɛ O yi O nyinaa O ara O """" O Saa O asɛm O yi O asi O mmerɛ O a O aban O de O ahoɔden O foforɔ O reko O tia O galamsey O wɔ O ɔman O yi O mu O . O Wɔyɛɛ O saa O nhyehyɛeɛ O yi O wɔ O kwan O bi O so O a O ɛpaa O MASLOC B-ORG CARD O a O wɔde O rema O wɔn O a O ɛretwerɛ O wɔn O din O foforɔ O no O ho O ntama O . O Sɛ O woka O kyerɛ O wo O ba O kɛkɛ O sɛ O , O """" O Mete O wo O so O a O na O masɔre O """" O a O , O ɛremma O ɔmmrɛ O ne O ho O ase O . O Ma O onhu O adepa O a O wayɛ O a O enti O worekamfo O no O saa O . O """" O Yei O nti O na O ɛso O aba O mfasoɔ O sɛ O mekasa O fa O ho O firisɛ O saa O nokware O baako O koraa O nni O saa O huhuhuhu O yi O mu O , O ɛyɛ O bɔserɛmuka O a O wahyehyɛ O sɛ O ɛbɛgu O meho O fin O sɛ O aban O mu O dwumayɛni O panin O wɔ O amansan O anim O . O """" O Ɔkyerɛwfo O no O adi O mfe O aduɔson O , O nanso O mfaso O biara O nni O ne O so O te O sɛ O nea O na O ɔyɛ O mfe O aduonu O a O atwam O ni O no O . O Paneɛ O wɔ O dwumadie O bɛhyɛ O aseɛ O afiri O Kɔtɔnima B-DATE bosome I-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtwa I-DATE toɔ I-DATE kɔpem O Ayɛwohomumɔ B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nnwɔtwe I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE mu O . O Nsakrae O bɛn O na O metumi O ayɛ O , O na O sɛ O mereyɛ O biribi O a O , O nneɛma O foforo O antwetwe O m'adwene O ? O Sɛ O nnamfo O pii O atwa O wo O ho O ahyia O nanso O ɛte O sɛ O nea O wo O ho O nhia O wɔn O mu O biara O , O na O wɔnnɔ O wo O sɛnea O wodɔ O wɔn O no O a O , O saa O bere O no O na O wubetumi O ate O nka O pa O ara O sɛ O woayɛ O ankonam O Obi O a O ɔte O hɔ O na O deɛ O ɛrekɔ O so O no O ha O no O ka O kyerɛɛ O City B-ORG News I-ORG sɛ O """" O nnawɔtwe O ntwa O mu O a O wonte O sɛ O akorɔmfo O werɛmfoɔ O mmɛtu O wɔn O so O sa O . O """" O Mansini O dunnwɔtwe O yi O ne O Asokore B-LOC Mampong I-LOC , O Asokwa B-LOC , O Ashanti B-LOC Mampong I-LOC Municipal I-LOC , O Kwabre B-LOC East I-LOC , O Ejisu B-LOC , O Old B-LOC Tafo I-LOC , O Manhyia B-LOC North I-LOC , O Manhyia B-LOC South I-LOC , O Atwima B-LOC Mponua I-LOC , O Atwima B-LOC Nwabiagya I-LOC , O Atwima B-LOC Kwanwoma I-LOC , O Sekyere B-LOC East I-LOC , O Kwadaso B-LOC , O Bosomtwe B-LOC , O Suame B-LOC , O Bekwai B-LOC , O Oforikrom B-LOC ne O Offinso B-LOC . O Nanso O , O Banbɔ O Soafoɔ O , O Dominic B-PER Nitiwul I-PER akyerɛ O mu O sɛ O fagudeɛtu O nnwuma O a O wɔwɔ O nkrataa O sɛe O nsuwa O nsuwa O a O ɔbɛyɛ O wɔn O sɛ O nnwuma O nni O nkrataa O no O bi O . O Kyerɛw O ɛka O a O mobɛbɔ O wɔ O ebiara O ho O hyɛ O ano O , O na O hwɛ O sika O dodow O a O wode O bɛtɔ O saa O adeɛ O no O wɔ O bosome O biara O mu O . O Esiane O nsu O a O ano O yɛ O den O a O ɛwɔ O Belgium B-LOC , O nnipa O a O wɔwɔ O Germany B-LOC , O France B-LOC , O ne O Europa B-LOC mmeae O foforo O no O basabasayɛ O nti O , O ɔkwan O bɛn O so O na O yebetumi O akɔ O so O ayɛ O anibiannaso O ? O Ƹmmom O , O Kɔɔto O Baatan O no O atwa O sika O sidi O mpem O dunan O - O ahansia O ne O aduowɔtwe O nkron O ( O ȼ14 O , O 689 O . O 00 O ) O sɛ O atemmuo O ka O sɛ O Sika O a O NDK B-ORG Adwuma I-ORG no O bɛnya O . O Sɛ O woyɛ O otiefo O pa O a O , O ebetumi O aboa O wo O pa O ara O ma O woahyɛ O w'abufuw O so O . O Nanso O Prof O . O Akosa B-PER kaa O wɔ O Citi B-ORG TV I-ORG Point I-ORG of O View O dwumadie O so O sɛ O atuateɛ O no O nni O ngyinasoɔ O biara O firisɛ O dɔkotafoɔ O no O nso O wɔ O ho O kwan O sɛ O wɔyɛ O adwuma O wɔ O abɔdeɛ O mu O mpɛnsɛmpɛnsɛmmubea O hɔ O . O Mo O mmienu O nyinaa O , O mobɛtumi O agyaa O nsɛm O mu O Berɛ O a O ɔrema O nhwɛsoɔ O titire O bi O no O , O Abena B-PER Boakyewaa I-PER daa O no O adi O sɛ O adwuma O bebree O bɛdaa O no O so O wɔ O berɛ O a O na O ne O ba O abaayewa O nso O ho O mfa O no O enti O na O akɔhia O sɛ O ɔfa O mmienu O no O mu O baako O . O Ekuo O yi O hyɛɛ O Ɔman O mu O no O nyinaa O Ɔtetena O no O ase O , O Benada B-DATE , I-DATE Kɔtɔnimaa I-DATE 18 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE , O fa O tua O a O aban O antua O wɔn O ahomegyeɛ O ntetohɔ O sika O Tier O 2 O no O . O Anyɛ O yiye O koraa O no O , O nsu O atɔ O wɔ O ɔmantam O no O mu O , O na O anyɛ O yiye O koraa O no O , O nnipa O bɛyɛ O 51 O na O woguan O fii O wɔn O afie O mu O . O Fa O bere O kakra O ma O me O , O na O migye O di O sɛ O metumi O ahu O ɔkwan O a O mɛfa O so O adi O ɔhaw O no O ho O dwuma O . O Sɛ O nea O ɔpɛ O sɛ O ɔka O no O ampue O n'ano O mpo O a O , O bɔ O mmɔden O sɛ O wubehu O . O Nnipa O mpem O abien O na O wɔwɔ O asa O yi O so O . O Nkaseɛbɔ O mu O nsɛmmɔne O bebree O no O ara O kɔ O ara O kɔ O si O mmara O ne O pɛpɛɛpɛyɛ O a O yɛnni O so O . O Seisei O ara O wɔ O ɔman O yi O mu O , O ɔhaw O a O yɛn O sikorabea O nkorabata O no O refa O mu O no O agye O baabiara O afa O . O Nsɛmsɛm O a O ɛfa O haw O a O sikakorabea O biara O refa O mu O sɛ O ɛyɛ O Ghana B-LOC sikakorabea O anaa O amanɔne O deɛ O te O sɛ O Barings B-ORG Bank I-ORG , O Lehman B-ORG Brothers I-ORG , O Bank B-ORG of I-ORG Credit I-ORG and I-ORG Commerce I-ORG International I-ORG ( I-ORG BCCI I-ORG ) O nyinaa O ara O no O wobɛkɔ O mu O no O na O manfoɔ O bi O hyɛ O baabi O a O wabu O mmara O so O anaa O ɔreyɛ O nsɛmmɔne O bi O . O Saa O nneyɛɛ O bɔne O yi O de O ka O ne O adwumaguo O na O aberɛ O nnipa O a O wɔnni O fɔ O kwan O biara O so O . O Mode O no O saa O , O mobɛhu O sɛ O kyɛwpa O abɛyɛ O mo O su O . O Adansedifoɔ O kyerɛ O sɛ O Sampson B-PER Ataafi I-PER hunuuu O sɛ O ne O mpena O no O hyɛ O barima O foforɔ O dan O mu O na O ɔbuee O gya O fa O pono O a O ɛdi O kan O no O mu O . O Polisifo O bɔɔ O karkafo O kɔkɔ O sɛ O sɛ O wohu O sɛ O wɔn O kwan O asiw O a O , O ɛnsɛ O sɛ O wɔfa O nsu O mu O . O Ɔhyɛɛ O Operation B-ORG Halt I-ORG II I-ORG dwumadie O no O mu O nnipa O no O sɛ O wɔn O nhye O mfidie O biara O ɔbɛhunu O wɔ O saa O mmeaeɛ O yi O nyinaa O ara O """" O Nanso O berɛ O a O Thomas B-PER Musa I-PER rekasa O wɔ O P O . O M O . O Express O so O no O , O ɔkyerɛkyerɛɛ O mu O sɛ O , O akyerɛkyerɛfoɔ O a O wɔwɔ O saa O adesuabea O hɔ O no O nnye O ɔhyɛ O a O atɛmmuo O no O de O aba O no O ntom O akoma O pa O mu O na O wɔntoa O so O nkyerɛ O adeɛ O mma O nwomasua O mfa O ntoma O pa O mfura O sɛdeɛ O wɔn O asodie O teɛ O no O . O Wɔ O July B-DATE mfiase O no O , O bere O a O Marie B-PER yɛɛ O adwuma O maa O Franse B-ORG sikakorabea I-ORG bi O bɛboro O mfe O du O akyi O no O , O na O ontumi O nhu O ade O foforo O biara O , O gye O sɛ O ogyae O n'adwuma O wɔ O Paris B-LOC . O Ɔbɔɔ O wɔn O a O ɔhyehyɛɛ O dwumadie O yi O aba O so O sɛ O ɔde O saa O nteteeɛ O yi O gu O akwan O mu O . O Ɔkyerɛɛ O mu O sɛ O , O """" O ɛwɔ O sɛ O yɛma O adwumayɛfoɔ O nneɛma O a O ɛbɛboa O ama O wadwuma O akɔ O so O yie O """" O Ɛnsɛ O sɛ O wɔde O ɑninyɑnne O , O ɑtirimɔden O , O ne O neɑ O ɛmfɑtɑ O sɛ O wɔde O yɛ O nnipɑ O ɑnɑɑ O ɑyɑyɑde O biɑrɑ O twe O obiɑrɑ O ɑso O . O Nhwehwɛmufo O bi O wɔ O apɔwmuden O asoɛe O bi O a O wɔfrɛ O no O Pine B-ORG Street I-ORG Foundation I-ORG ; O wɔyɛ O kokoram O ho O nhwehwɛmu O . O Sɛ O wohunu O deɛ O enti O a O ɛhia O sɛ O wogyaa O mu O a O , O ɛremma O wonni O yaw O """" O Yei O yɛ O Ghana B-LOC manpanin O . O Ade O a O m'ani O sɔ O pa O ara O wɔ O me O kunu O ho O ne O sɛ O , O bere O nyinaa O ɔyɛ O aso O tie O me O na O ɔkyerɛ O sɛ O ɔte O m'ase O . O Ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akuffo I-PER - I-PER Addo I-PER de O akuma O abɔ O fam O sɛ O adwuma O nhyɛ O aseɛ O wɔ O Ghana B-ORG Mmara I-ORG Sukuu I-ORG foforɔ O a O yɛfrɛ O no O Law B-ORG Village I-ORG no O . O Boa O wo O ba O na O wammu O ne O ho O antra O so O . O Me O fipamfo O babarima O dii O me O babea O no O ho O fɛw O wɔ O sukuu O mu O nnɛ O . O wɛn O na O kamfo O no O bere O a O wayɛ O ade O a O ɛsɛ O nkamfo O . O Ɔbarima O a O wuhyiaa O no O wɔ O keteke O gyinabea O hɔ O ne O me O papa O . O """" O Merennye O ntom O da O , O ɛno O nti O mitu O wɔn O a O wɔwɔ O biribi O foforɔ O no O fo O sɛ O , O wɔbɛtumi O akɔ O kɔɔto O akɔkyerɛ O wɔn O gyinabea O , O sɛ O wɔpɛ O a O . O """" O """" O Mfatoho O bi O ne O sɛ O baabi O a O nsuo O wɔ O paa O te O sɛ O tadeɛ O anaa O afrɔ O mu O sei O no O yɛntumi O ntwe O nsuo O no O nyinaa O ngu O firisɛ O ntontom O too O nkosua O gu O hɔ O """" O Ɔkyerɛɛ O mu O sɛ O nhyiamu O biara O nkɔɔ O so O wɔ O ɔne O maame O korɔ O a O ɔwɔ O saa O asɛm O yi O mu O ntam O . O Esiane O w'abusua O anaa O w'amammerɛ O nti O , O ebia O ayɛ O wo O su O sɛ O wobɛkyerɛ O w'adwene O pefee O a O womfa O anifere O nni O dwuma O . O Wɔ O Apueɛ B-LOC Mantam I-LOC mu O no O , O akwammukafoɔ O sisi O akwan O Dwoada B-DATE ahemadakye O bɔɔ O akwantufoɔ O a O na O wɔrefa O kwan O no O so O korɔno O . O Ɔbɔɔ O kwantuni O baako O tuo O wɔ O korɔnobɔ O no O mu O . O Ɔmanpanin O toaa O so O ka O sɛ O , O """" O mmerɛ O a O 2021 B-DATE / I-DATE 2022 I-DATE adesua O afe O no O rebɛn O no O , O ɛho O behiaa O sɛ O wɔbɛsi O dan O yi O na O ate O ahokyerɛ O a O ɛbɛdaa O sukuu O adan O dada O no O so O """" O Ɔkaa O sɛ O , O yɛyi O sɛdeɛ O wɔrepagya O nnipa O a O wɔrefa O adesua O no O mu O ama O wɔn O nimdeɛ O akɔ O soro O no O , O Seed O for O the O Future O tete O adesuafoɔ O no O ma O wɔyi O ɔhaw O firi O hɔ O na O ɛkanyan O ankorɛankorɛ O adwumabue O . O Nanso O sɛ O woanhwɛ O yie O a O , O wobɛkamfo O no O araa O ma O ayɛ O no O sɛ O gyama O nneɛma O a O ɔtumi O yɛ O no O yie O nko O ara O na O ɛsɛ O sɛ O ɔde O n'adwene O kɔ O so O . O Ellembelle B-LOC Mansini I-LOC Panin O a O ɔhwɛ O nnipa O - O kane O so O , O Owura O Isaac B-PER Polley I-PER , O akyerɛ O ɔhaw O a O ɔmanfoɔbinom O de O nnipa O - O kane O dwumadie O reyɛ O amanyɔsɛm O ɛna O w'asrɛ O sɛ O wɔnnyae O saa O suban O no O . O Anokwa O , O sɛnea O wotumi O dannan O wɔn O were O no O yɛ O nwonwa O paa O . O Sɛnea O mmoa O yi O tumi O dannan O wɔn O were O nti O , O wotumi O moa O wɔn O ho O wurawura O ntokuru O nketenkete O mu O . O Wonya O kɔhyɛ O hɔ O pɛ O , O na O wɔayɛ O wɔn O ho O bawee O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O aboa O biara O a O ɔpɛ O sɛ O ɔkyere O wɔn O we O no O rentumi O ntwe O wɔn O mfi O baabi O a O wɔhyɛ O no O . O Wo O ne O no O mmɔ O nkɔmmɔ O nhwɛ O nea O obetumi O ayɛ O de O aboa O wɔn O . O Boa O wo O ba O ma O ɔnyɛ O nneɛma O mmoa O afoforo O , O na O kamfo O no O wɔ O ho O . O Akyinnye O biara O nni O ho O sɛ O mɛkɔ O w'ayie O . O Yei O reba O so O aberɛ O a O Anglogold B-ORG Ashanti I-ORG bɔɔ O amanneɛ O sɛ O wagyae O adwuma O yɛ O firisɛ O wɔn O adwumayɛfoɔ O no O bi O ayera O . O Sɛ O ɛbɛyɛ O yiye O a O , O muntu O nkɔtena O dan O a O ne O bo O nyɛ O den O mu O . O Ɔrekasa O afa O Kwan O sononko O ne O mmɛɛda O anamɔn O a O Huawei B-ORG ICT I-ORG Academy I-ORG retu O no O ho O no O , O ɛyɛɛ O Araba B-PER Hackman I-PER Akanji I-PER nwanwa O wɔ O Kwan O a O ɛtwee O adesuafoɔ O baa O mu O berɛ O a O na O COVID O - O 19 O agya O ɔman O no O abɔ O so O na O wɔatoto O sukuu O mu O . O Ɔyɛɛ O saa O a O na O ɔmpɛ O . O Ɔtamfo O no O de O ne O ho O gyee O asɛm O no O mu O a O obiara O ansiw O no O kwan O . O Hwɛ O mo O mfonini O dedaw O . O Sɛ O wowɔ O nnamfo O bebree O a O , O ɛno O nko O ara O nkyerɛ O sɛ O worenyɛ O ankonam O da O . O Kwabena B-PER faa O tɔfe O bi O fii O bag O no O mu O . O Mesrɛ O sɛ O ɛnsɛ O sɛ O meyɛ O dede O pii O , O na O merebɔ O mmɔden O sɛ O mesua O ade O . O Brazil B-LOC yɛ O ɔman O ketewa O a O bere O bi O a O atwam O no O na O wonni O ahofama O biara O . O Bɔ O mmɔden O sɛ O wubehu O wo O hokafo O no O adamfo O anaa O ne O busuani O ko O a O ɛyɛ O den O paa O sɛ O wobɛka O akɔ O ne O ho O no O . O Afei O wo O ne O wo O hokafo O no O nsusuw O nea O mubetumi O ayɛ O ama O mo O ntam O ayɛ O yiye O no O ho O . O Meyɛ O Winifred B-PER adwumam O panyin O . O Ɔkyerɛ O sɛ O , O abadayɛ O a O sikakorabea O ahodoɔ O no O nni O , O berɛ O a O ɛsɛ O sɛ O wɔde O nsakraeɛ O a O ɛba O sika O mfɛntom O ho O no O bɛyɛ O adwuma O no O nyɛ O deɛ O ɛsɔ O ani O na O ɛdi O mu O . O Broccoli O yɛ O aduannuru O a O etumi O sa O yare O no O mu O biako O . O Saa O na O ɛte O . O Nanso O eduu O baabi O no O , O mibehui O sɛ O na O wɔnyɛɛ O me O hwee O , O na O mmom O pɛ O ara O na O na O mempɛ O wɔn O asɛm O . O Wɔ O nsrahwɛ O no O mu O no O , O Soafoɔ O panin O yi O ne O Yendi B-LOC MP O no O bɛkɔ O Yaa B-PER - I-PER Naa I-PER nan O ase O na O ɔwie O a O ɔne O MP O no O ahyia O atitire O akɔhwɛ O Yendi B-LOC Nsuo O Dwumadiebea O no O Sɛ O mikyinkyin O sohyial O media O so O wie O a O , O ɛyɛ O a O mete O nka O sɛn O ? O """" O Adesuafoɔ O no O yɛɛ O adeɛ O yie O ( O wɔsɔhwɛ O no O mu O ) O na O wobɛbɔ O wɔn O aba O so O no O , O wohwɛ O mmranteɛ O ne O mmabaawa O nkumaa O yi O anim O ka O kyerɛ O wɔn O sɛ O wɔwiaa O sɔhwɛ O no O mu O """" O Kuo O no O kaa O sɛ O amamfrafoɔ O nnwuma O a O atu O atese O no O regu O wɔn O nnwuma O . O Dwumadie O a O ɛdi O kan O wɔ O ' O Huawei B-ORG Day O with O the O Media O ' O no O nso O de O yɛn O kɔɔ O nsrahwɛ O wɔ O adwumakuo O no O abɛɛfo O asoeɛ O Darwin B-LOC Exhibition I-LOC Centre I-LOC a O ɛwɔ O Shenzhen B-LOC , O China B-LOC , O beaeɛ O a O yɛn O a O yɛkɔɔeɛ O nyinaa O wɔkyerɛɛ O ɔkwan O a O Huawei B-ORG de O advanced O technology O rema O wiase O anyaasetena O pa O afiri O dwumadie O bi O te O sɛ O Huawei B-ORG # O TECH4ALL O , O ne O adwumakuo O no O Kwan O a O wɔn O so O de O reko O atia O COVID-19 O coronavirus O yadeɛ O no O . O Yei O akyi O no O , O Sukuu O no O bɔɔ O mmɔden O sɛ O wɔbɛkɔ O Kɔɔto O foforɔ O akɔtwe O atɛmmuo O no O asensɛn O , O sɛdeɛɛbɛyɛ O na O wɔmfa O High O Kɔɔto O nhyɛ O no O nni O dwuma O nanso O seesei O wɔatwe O saa O agyinaeɛ O no O asɛn O . O Ebinom O kyerɛ O sɛ O amane O a O yehu O no O , O ɛyɛ O yɛn O nkrabea O , O anaa O nea O ɛto O yɛn O no O , O biribiara O nni O hɔ O a O yebetumi O ayɛ O de O asiw O kwan O . O Boa O wo O ba O ma O onhu O sɛnea O abrabɔ O te O . O Odii O mfe O aduonu O num O no O , O na O watra O aman O anum O so O . O Nnawɔtwe O biara O wobɔ O bɔɔl O mprɛsɛn O ? O """" O Mebɔ O bɔɔl O mprɛnsa O ? O """" O Nea O ɛbɛyɛ O na O wɔatumi O ahu O biribiara O a O wɔn O mma O no O yɛ O no O , O wɔka O wɔn O hyɛ O fie O . O Wɔpaw O wɔn O nnamfo O ma O wɔn O na O wowiawia O wɔn O ho O tie O nkɔmmɔ O a O wɔbɔ O wɔ O telefon O so O Mo O mu O biara O mfa O krataa O , O na O ɔnkyerɛw O nea O ɛkɔfaa O akasakasa O a O esii O nkyɛe O no O bae O no O wɔ O so O . O Saa O dua O yi O tenten O te O sɛ O saa O dua O no O ara O . O Ghana B-LOC Sikasɛm O Soafoɔ O a O yayi O no O foforɔ O , O Owura O Charles B-PER Adu I-PER Boahen I-PER a O na O ɔno O nso O wɔ O nkrata O san O nhyiamu O no O ase O kyerɛɛ O mu O sɛ O aban O de O asi O n'ani O so O sɛ O ɛfiri O mmerɛ O a O COVID O - O 19 O ho O nsɛm O sɔreeɛ O no O ɔde O nneɛma O agugu O akwan O mu O a O ɛbɛboa O ama O yɛn O sikasɛm O apagya O ne O mu O biom O . O Ɛnyɛ O baabiara O kɛkɛ O na O yebetumi O ahu O ade O a O ɛte O saa O . O Sɛ O mutumi O de O bɔne O firi O mo O ho O mo O ho O a O , O ɛboa O ma O munya O mo O ho O adwempa O sen O sɛ O mode O mo O ho O mfomso O """" O bɛhyɛ O mo O mu O . O Ná O ɔtaa O kasa O wɔ O baguam O . O Sɛ O mohwɛ O nso O na O muntumi O ntua O ɛka O no O nwie O bere O a O wɔahyɛ O no O a O , O ɛnde O mo O ne O wɔn O a O mode O wɔn O ka O no O nka O ho O asɛm O . O Ewiemhyɛn O Adwuma B-ORG , I-ORG British I-ORG Airways I-ORG adane O wɔn O ani O akyerɛ O Heathrow B-LOC Ewiemhyɛn I-LOC Gyinabea I-LOC sɛ O wɔn O wiemhyɛn O akwantuo O a O ɛyɛ O Nkran B-LOC kɔ O Lɔndɔn B-LOC ba O Nkran B-LOC no O ɛnyɛ O adwuma O wɔ O Heathrow B-LOC Ewiemhyɛn I-LOC Gyinabea I-LOC . O Mfe O ahe O na O wode O asua O Engiresi O kasa O ? O Ebia O wufi O wo O mmofraase O asua O sɛ O wobɛkyerɛ O obu O ama O mpanyimfo O . O Nanso O , O wɔ O aware O mu O no O , O ebetumi O ayɛ O den O sɛ O wobɛkyerɛ O obu O ama O obi O a O wo O ne O no O bɔ O atipɛn O - O wo O hokafo O Nea O edi O kan O no O , O nhwɛ O kwan O sɛ O esiane O sɛ O moaware O kɛkɛ O nti O , O na O wo O ne O wo O hokafo O no O ahu O sɛnea O wɔware O ara O nen O . O Asraafoɔ O panin O paa O , O Vice O Admiral B-PER Seth I-PER Amoama I-PER se O ɔsan O mfidie O a O ɛboro O ahanson O a O ɔyi O firii O fagutubea O no O nyinaa O bɛsan O akɔ O nea O ɛfiri O . O Sɛ O wopa O kyɛw O a O , O ɛbɛyɛ O mmerɛw O ama O wo O yere O anaa O wo O kunu O sɛ O ɔno O nso O bɛpa O wo O kyɛw O . O Wɔde O sam O nayɛ O paanoo O . O Sɛdeɛ O ɔka O no O , O """" O NDK B-ORG nam O ɛkwan O bi O so O kyekyɛ O atemmuo O ka O no O afaafa O a O ebi O mu O da O hɔ O na O ebi O nso O yɛ O nwonworann O de O yɛnnyinasoɔ O sɛ O wɔde O bɛpɛ O sika O puduo O afi O ɔman O no O hɔ O , O nanso O nteaseɛ O biara O nni O emu O . O Sɛ O wo O hokafo O rekasa O a O 'yɛ O ntɛm O tie O , O na O yɛ O nyaa O kasa O , O na O yɛ O nyaa O fa O abufuw O . O Wei O , O aboa O ama O ɔman O no O anya O sika O kɛseɛ O pa O ara O . O Sɛ O anka O wobɛhyɛ O akwan O a O wote O nka O sɛ O ɛsɛ O sɛ O wo O hokafo O fa O so O sakra O no O nsow O no O , O kyerɛw O nsakrae O ahorow O a O ɛsɛ O sɛ O w'ankasa O woyɛ O no O to O hɔ O . O Sɛ O wode O apataa O gu O apataa O toa O mu O a O , O anyɛ O yiye O koraa O no O , O ɛsɛ O sɛ O woyɛ O nsakrae O wɔ O nsu O no O mu O pɛnkoro O dapɛn O biara O . O Awofo O bi O de O nkamfoɔ O a O ɛmfata O ma O wɔn O mma O . O Wɔn O asɛm O ara O ne O sɛ O wɔpɛ O sɛ O mmofra O no O nya O obu O ma O wɔn O ho O . O Ɛnkyɛre O biara O Mmarahyɛbɛdwafie O bɛsan O Ghana B-LOC Integrated O Bauxite O Authority O Bill O mmara O ase O . O Wo O hokafo O wɔ O biribi O a O ɛho O hia O paa O a O ɔpɛ O sɛ O ɔka O kyerɛ O wo O , O nanso O woayɛ O krado O sɛ O wubetie O no O ? O Ebia O wonyɛɛ O krado O . O Ɔman O no O kenkan O nnipa O afe O 1960 B-DATE , O 1970 B-DATE , O 1984 B-DATE , O 2000 B-DATE ne O 2010 B-DATE mu O . O Biom O nso O , O wɔ O Ahinime B-DATE bosome O wɔ O afe O a O atwa O mu O no O , O galamsey O amena O bu O guu O nnipa O nnwɔtwe O a O wadi O mfeɛ O aduonu O nan O kɔpem O aduasa O num O so O wɔ O Kokofu B-LOC kurotia O mu O . O Me O deɛ O , O atɛmmuo O anya O aba O yi O , O nneɛma O biara O a O ɛhia O ama O deɛ O kɔɔto O hyɛeɛ O no O bɛba O mu O no O , O ɛsɛ O sɛ O ɛkɔ O so O , O na O Tyrone B-PER lɔyani O no O nyɛ O deɛ O ɔbɛyɛ O biara O ɛbɛma O kɔɔto O atɛmmuo O no O ayɛ O adwuma O , O na O yɛn O nso O deɛ O ɛwɔ O sɛ O yɛyɛ O de O bɔ O nkwadaa O no O faahodie O ho O ban O na O yɛbɛkɔ O so O ayɛ O no O saa O . O """" O Nwomasua O Soafoɔ O a O watwam O , O Prof O . O Opoku B-PER Agyemang I-PER ne O nsɛmtwerɛfoɔ O redi O nkitaho O no O , O ɔtwee O WASSCE B-ORG sɔhwɛ O ho O mmuaeɛ O a O aba O aban O yi O berɛ O so O a O ɛso O bi O maa O da O ɛfirii O sɛ O Free O SHS O dwumadie O yi O baeɛ O . O Sɛ́ O anka O mobɛkɔ O akodidi O abɔnten O no O , O mubetumi O anoa O aduan O wɔ O fie O adi O Yei O yɛ O dwumadie O a O GRA B-ORG ahyɛ O aseɛ O reyɛ O de O abra O fango O nnwuma O a O ɛwɔ O ɔman O yi O mu O a O wɔnni O mmara O ne O ahiadeɛ O a O ɛma O wɔn O ho O kwan O sɛ O wɔnyɛ O adwuma O . O Wɔbɔɔ O hu O bere O a O wohui O sɛ O atamfo O no O reba O no O . O Enti O nsɛmmisa O mmiɛnsa O no O nyinaa O mmuae O yɛ O aane O . O Ahomaso O tumi O ma O obi O bu O nkurɔfo O animtiaa O . O Obi O a O ɔyɛ O ahomaso O no O bu O ne O ho O tra O so O . O Maame O bi O a O ɔno O nso O firi O Adabraka B-LOC ayaresabea O nso O kaa O sɛ O , O """" O Me O ka O nnipakuo O yi O ho O . O Yɛfrɛɛ O me O wɔ O ahomatrofoɔ O so O . O Yɛbaa O ha O obiara O mmɛhwɛɛ O yɛn O . O Obiara O nso O nkasa O yɛn O ho O . O Ɛwɔ O sɛ O anka O wɔn O ka O yerɛ O yɛn O sɛ O yɛduru O ha O yɛn O san O nkɔ O twerɛ O yɛn O din O biom O . O Ɛwɔ O sɛ O anka O ɔka O kyerɛ O yɛn O . O """" O Atifi B-LOC Mantam I-LOC mu O polisi O panin O , O DSP O Moses B-PER Atibilla I-PER kaa O sɛ O saa O nnipa O mmienu O yi O rete O Tamale B-LOC mantam O mu O nnipa O so O atua O """" O So O wubetumi O asusuw O nsɛm O bi O a O ɛyɛ O dɛ O a O anka O wubetumi O de O asi O anoɔyaw O no O ananmu O ? O Obi O asɛm O yɛ O den O a O , O n'asetena O yɛ O ya O paa O ; O obiara O mpɛ O ɔhokafoɔ O a O ɔte O saa O . O Ɔyere O nso O betumi O akyerɛw O sɛ O , O """" O Wo O bo O fuwii O esiane O sɛ O mekɔhyɛɛ O me O nnamfo O nkyɛn O nti O . O ɛ O wogyae O kasa O saa O a O , O ebetumi O aboa O . O Yɛn O mmaranimfoɔ O bɛka O sɛ O yato O yɛn O nsa O afrɛ O wɔn O wɔ O pono O so O . O Gye O tom O sɛ O ɛsono O wo O hokafo O no O ɛnna O ɛsono O wo O nso O , O enti O sɛnea O wo O hokafo O te O biara O no O , O kyerɛ O obu O ma O no O . O Mfatoho O bi O ni O : O Ɛsono O w'ani O na O ɛsono O w'aso O ; O nanso O wɔbom O yɛ O adwuma O na O ama O watumi O atwa O kar O kwan O mu O a O asiane O biara O nto O wo O . O Ɛfa O kwan O a O yɛnnye O dansie O ho O krataa O ansa O yasi O dan O ne O yi O a O yɛyi O y'ani O to O nkyɛn O sɛ O yɛhunu O sɛ O biribi O nkɔ O yie O a O . O Bere O a O yefii O ase O ne O aborɔfo O bɔe O no O , O yebehui O sɛ O nsonsonoe O kɛse O biara O nhyɛ O da O nni O yɛne O wɔn O ntam O . O Nea O wɔrefa O mu O wɔ O asetenam O no O , O ɛno O ara O bi O na O yɛn O nso O yɛrefa O mu O . O Worentumi O nka O sɛ O wopɛ O sɛ O wode O adwuma O bɔ O afɔdeɛ O wɔ O w'adwuma O so O ma O ɛtia O w'abusua O anaa O sɛ O w'abusua O bɔ O afɔdeɛ O wɔ O w'adwuma O so O . O Ɛnyɛ O dɛn O ara O a O anomaa O no O betumi O aguan O afiri O no O mu O . O Afoforo O nso O , O ɛyɛ O den O nso O sɛ O wɔbɛsɔ O wɔn O ani O , O na O adwuma O a O wɔn O ani O gye O ho O nkutoo O na O wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O . O Nneɛma O nketenkete O bebree O wɔ O dɛnkyɛm O apantan O mu O a O ɛma O ɔte O biribi O nka O . O Dodow O a O wobɔ O mmɔden O sɛ O wobɛka O no O ahyɛ O no O , O dodow O no O ara O na O obegye O nsam O . O Egye O bere O tenten O bɛn O na O wɔde O akɔ O Madrid B-LOC ? O Ɔde O kanea O bi O sɛn O mpomma O no O mu O . O Yei O reba O aberɛ O a O soafoɔ O no O reseɛ O sɛ O aban O bɛso O gya O agu O akwanyɛfoɔ O a O wɔɔnyɛ O akwan O yie O so O nnawɔtwe O a O ɛreba O no O . O Okunu O bi O a O ɔde O Joseph B-PER kaa O sɛ O , O """" O Sɛ O wonim O paa O sɛ O wonnii O mfomso O biara O na O wopa O kyɛw O a O , O ɛbɛyɛ O sɛ O nea O woregye O atom O sɛ O wodi O fɔ O . O Obiara O mfa O nea O wakyerɛw O mma O ne O yɔnko O , O na O monkenkan O . O Dɛn O na O na O ɛhaw O wo O hokafo O paa O bere O a O akasakasa O no O rekɔ O so O no O ? O Ne O nyinaa O mu O no O , O babunbere O yɛ O bere O titiriw O ma O abofra O biara O . O Ɔkwan O bɛn O so O na O ɛte O saa O ? O Ɛsɛ O sɛ O mekɔtotɔ O nneɛma O . O Sɛ O wuhu O sɛ O nkurɔfo O di O nea O wɔpɛ O biara O nanso O ennya O wɔn O so O nsunsuanso O bɔne O biara O a O , O ebetumi O ama O wo O abam O abu O . O Enti O mfa O wo O ho O ntoto O nkurɔfo O ho O . O Hu O nnuan O a O ɛbɛboa O wo O na O di O ɛno O mmom O Ná O Kwabena B-PER nhohoro O ne O ntade O bere O tenten O , O enti O ɔhwehwɛɛ O ne O ntade O a O ayɛ O fĩ O no O mu O hwɛe O sɛ O ebia O biribi O a O ɛho O tew O wɔ O hɔ O a O obetumi O ahyɛ O anaa O . O Ná O owifo O no O de O owiyammo O bi O a O emu O yɛ O duru O di O dwuma O de O kɔ O kar O no O mu O . O Wote O nka O sɛ O woyɛ O ankonam O , O ɛnte O saa O ? O Ná O minnya O bere O pii O mfa O nwie O me O kasa O no O . O Kofi B-PER tɔɔ O saa O mfoninitwa O afiri O no O efisɛ O na O Abena B-PER susuw O sɛ O ɔno O na O ɛsɛ O sɛ O ɔtɔ O . O Yareɛ O prɛkopɛ O bi O amma O mantumi O ankɔ O keteke O gyinabea O hɔ O ankohyia O no O . O Ɛma O ɔhu O sɛ O akyea O koraa O a O ɛmmuiɛ O , O enti O ɛnsɛ O sɛ O ɔma O n'abam O bu O ntɛm O . O Mpɛn O pii O no O , O nea O yedwen O ho O na O ɛde O atenka O no O ba O . O Nea O yedwen O ho O nso O de O , O yebetumi O ayɛ O ho O biribi O Me O fie O da O kurotia O . O Sɛ O wowɔ O mmanoma O a O , O abusuafo O a O wɔnte O fie O hɔ O no O betumi O ama O ɔhaw O aba O abusua O no O mu O . O Wɔkyeree O Kwabena B-PER esiane O sɛ O na O osuro O sɛ O ɔbɛka O kar O ma O aboro O so O nti O . O Ɛrentumi O mma O sɛ O biribi O a O anibere O wom O besi O . O Jow O susuwii O sɛ O Abena B-PER bɛpɛ O sɛ O ɔkɔ O Boston B-LOC kɔhwɛ O John B-PER . O Yɛwɔ O sika O a O yebetumi O de O atɔ O saa O afiri O no O bi O ama O no O anaa O ? O Wɔ O ntetee O no O mu O no O , O misuaa O nneɛma O foforo O , O na O mede O dii O dwuma O . O Abeawa O no O maa O nneɛma O twetwee O n'adwene O , O na O n'ani O fii O n'awofo O so O . O Megye O di O sɛ O nnipa O a O yɛne O wɔn O di O ɛdwa O no O anya O no O nhunuiɛ O sɛ O mfeɛ O kakra O a O atwa O mu O no O , O ɛwɔ O mfidie O adwumayɛ O mu O no O , O GCB B-ORG Sikakorabea I-ORG no O resakra O nneɛma O mu O sɛ O wɔbɛduru O abɛɛfo O kwantenpɔn O no O so O , O GCB B-ORG retwe O ne O ho O afiri O ɛkwan O dada O a O wɔfa O yɛ O sikakorabea O adwuma O no O abɛhyɛ O abɛɛfo O kwantenpɔno O no O mu O """" O Nigeria B-LOC Wiem O Asraafoɔ O se O nkwanhyia O yi O sii O aberɛ O a O na O wiemhyɛn O no O resi O fam O wɔ O Kaduna B-LOC Wiemhyɛngyinabea I-LOC . O """" O Ɛyɛ O nokorɛ O , O ade O foforɔ O biara O ahyɛaseɛ O yɛ O den O kakra O firisɛ O bibiara O sesa O nanso O yɛwɔ O nneɛma O ɛbɛboa O ama O yatu O mpɔn O na O yahyɛ O bɔɔlbɔ O afe O foforɔ O nase O yie O """" O Ɔhwɛɛ O ntade O pii O , O na O osii O gyinae O sɛ O ɔde O nea O ne O bo O yɛ O den O paa O no O bedi O dwuma O . O Nnuan O a O ɛwɔ O wiase O nyinaa O gu O ahorow O anum O . O Ɛne O : O Nnuan O a O milk O wom O , O nnuan O a O protein O wom O , O nnuaba O , O atosode O anaa O nhabamma O , O ne O nnuan O a O ntɛtɛw O wom O te O sɛ O aburow O , O ɔmo O , O hwiit O , O ne O nea O ɛkeka O ho O . O Me O kraman O wɔ O asetra O a O ɛyɛ O anigye O . O Ɛwom O sɛ O ne O nyinaa O yɛ O nkamfoɔ O deɛ O , O nanso O woka O sɛ O ' O ɔnim O adrɔdrɔ O ' O a O , O nea O woreka O akyerɛ O no O ara O ne O sɛ O sɛ O ɔntumi O nyɛ O biribi O yie O a O , O ɛnsɛ O sɛ O ɔbrɛ O ne O ho O . O Ɔsoafoɔ O a O wɔabɔ O no O din O yi O , O a O na O sɛ O ɔsom O Sikasɛm O Soafoɔ O abadiakyire O wɔ O Ɔmanpanin O Akuffo B-PER Addo I-PER amammuo O a O ɛdi O kan O no O mu O daa O saa O nsɛm O yi O adi O berɛ O a O ɔkɔpuee O Mmarahyɛ O Badwam O kuo O a O wɔhwɛ O toto O Asoafoɔa O aban O ama O wɔn O diberɛ O ano O nnɛ O Wukuo B-DATE Ayɛwohomumɔ I-DATE 2 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE . O Ɛsɛ O sɛ O yeyi O afiri O bi O . O Ɔwɔ O gu O ahorow O , O na O wɔn O wedeɛ O nso O gu O ahorow O . O """" O Nnipa O a O yɛsusu O sɛ O wɔyɛ O abɔneyɛfoɔ O yi O ne O Abdul B-PER Adams I-PER 37 O , O Ibrahim B-PER Adamu I-PER 39 O , O Aseidu B-PER Ona I-PER ( O Lion O ) O 33 O ne O Mohammed B-PER Abubakar I-PER 33 O . O Wobɛyɛ O nsakrae O bi O wɔ O fie O hɔ O mpo O a O , O ma O ɛnyɛ O kakraa O bi O , O titiriw O mmofra O no O dan O mu O . O Abena B-PER twee O ne O ho O fii O abatoɔ O no O ho O . O Enti O sɛ O wo O hokafo O de O abufuw O keka O nsɛm O bi O te O sɛ O """" O Wɔka O biribiara O kyerɛ O wo O a O wonte O , O """" O anaa O """" O Wo O de O , O daa O woka O akyi O """" O a O , O mma O wo O bo O mfuw O . O Enti O sɛ O ɔwarefo O bi O de O yɛ O adwuma O , O na O wamma O n'ani O anna O hɔ O a O , O ebetumi O ama O wafa O ne O kunu O anaa O ne O yere O akyi O . O Alɔyafo O a O wɔne O awarefo O a O wɔpɛ O sɛ O wogyae O aware O di O nsawɔso O no O taa O ka O sɛ O , O ɛnnɛ O , O nneɛma O a O etumi O gu O aware O paa O no O , O sohyial O media O ka O ho O . O Yɛn O nneɛma O no O boɔ O da O fam O koraa O . O Ɔman O no O de O n'ani O akyerɛ O nifa O so O . O Wokae O nea O esii O bere O a O etwa O to O no O , O so O ɛnte O saa O ? O Enti O dɛnkyɛm O tumi O hu O nsonsonoe O a O ɛwɔ O aduane O ne O nwura O ne O nneɛma O foforo O mu O """" O Ahiadeɛ O a O ɔreka O ho O asɛm O yi O kyerɛ O sɛ O nneyɛɛ O bi O boa O ma O yɛnya O biribi O ho O mfasoɔ O kyɛn O mfasoɔ O a O yɛnya O firi O asodie O a O yɛde O ma O mmara O """" O Wukuada B-DATE no O akuo O mmienu O yi O hyiaeɛ O wɔ O La B-ORG Palm I-ORG Royal I-ORG Beach I-ORG Hotel I-ORG de O wɔn O nsa O hyɛ O Nteaseɛ O Apam O ase O sɛdeɛ O ɛbɛkanyan O Ghana B-ORG digital I-ORG transformation I-ORG dwumadie O no O . O Deɛ O ɔdwenee O sɛ O ɛrekɔyɛ O mpenatweɛ O ne O anigyeberɛ O no O kɔdanee O atantanneɛ O , O """" O DCI O foɔ O no O kaeɛ O , O berɛ O a O wɔde O mfoni O ahodoɔ O bi O a O wɔkɔhunuu O wɔ O Owura O Anane B-PER fie O berɛ O a O wɔbɔ O wuraa O hɔ O too O Twitter B-ORG so O . O Mekɔɔ O Boston B-LOC . O Wɔka O sɛ O , O obi O a O ɔbɔɔ O bra O pa O ansa O na O ɔrewu O no O , O sɛ O wɔsan O wo O no O ba O a O , O nneɛma O kɔ O yiye O ma O no O . O Nanso O sɛ O obi O ammɔ O bra O pa O na O wɔsan O wo O no O ba O a O , O ɛnde O amanehunu O nko O ara O . O Mansusuw O da O sɛ O metumi O ahyia O nnipa O pii O a O wɔagye O din O saa O . O Esiane O sɛ O wɔn O nyinaa O yɛ O atitiriw O wɔ O ahyehyɛde O yi O mu O na O wɔnyɛ O Indiafo O nti O , O ɛyɛ O nwonwa O sɛ O wobesi O gyinae O ahorow O . O Kwanyɛni O no O dii O yaw O faa O akwanyɛfoɔ O a O wɔyɛ O amanyɛsɛm O wɔ O akwanyɛ O adwuma O no O mu O . O Berɛ O a O COVD O - O 19 O aba O , O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akuffo I-PER - I-PER Addo I-PER pɛn O so O , O adesuafoɔ O yi O de O akokoduro O ayɛsɔhwɛ O yi O anya O 66 O . O 05 O % O Saa O ara O na O sɛ O obi O repɛ O adamfo O denneennen O a O , O anhwɛ O a O ɔbɛpaw O obiara O kɛkɛ O sɛ O n'adamfo O . O Mpɛn O pii O no O , O akasakasa O denneennen O a O ɛkɔ O so O no O ntaa O mfa O asɛm O pɔtẽẽ O a O asi O no O ankasa O ho O . O Kwabena B-PER susuwii O sɛ O ɔkyerɛkyerɛfo O no O ama O no O sukuu O dwumadi O pii O a O ɛsɛ O sɛ O ɔyɛ O de O wie O da O koro O . O Awofo O binom O mpo O tumi O de O pɛsɛmenkominya O su O dua O wɔn O mma O mu O a O wonhu O . O Dɛn O na O wubetumi O ayɛ O wo O mma O mpanyimfo O no O na O amma O w'aware O anyɛ O basaa O ? O Kyerɛw O nneɛma O bi O a O wubetumi O ama O wo O ba O a O wadu O mpanyin O afe O so O no O anya O ahofadi O kakra O wom O no O ho O asɛm O to O hɔ O . O Kyerɛkyerɛ O mu O kyerɛ O no O sɛ O wode O hokwan O yi O rema O no O de O asɔ O no O ahwɛ O . O woho O yɛ O anika O Eye O sɛ O mobɛbom O asusuw O asɛm O no O ho O obu O so O . O Egye O bere O tenten O ansa O na O ɛyaw O a O obi O di O wɔ O biribi O ho O no O afi O ne O mu O . O So O eyi O yɛ O hyew O da O biara O ? O Sɛ O saa O a O , O ɛnde O na O dɛn O na O ɛrekɔ O so O ? O Sɛ O yebenya O eyi O ho O mmuae O a O , O ma O yensusuw O tebea O titiriw O a O wo O ba O fa O mu O bere O a O wadu O ne O babunbere O so O no O ho O . O Kwankyerɛfoɔ O Panin O a O ɔda O Asoeɛ O no O ano O , O Dr O . O D B-PER . I-PER D I-PER . I-PER Darko I-PER , O wɔ O nsɛm O bi O a O ɔde O too O dwa O , O Wukuada B-DATE , O Ayɛwohomumɔ B-DATE 2 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE no O kyerɛɛ O sɛ O , O Aban O a O ɔte O akonwa O soɔ O yi O ɛnnsɛe O saa O sikapuduo O yi O wɔ O ɛkwan O kilomita O baako O pɛ O ho O , O berɛ O a O ɔpɛ O sɛ O ɔyɛ O na O owie O akwan O kilomita O 6000 O afe O mpenu O - O aduonu O ɛnan O ( O 2024 B-DATE ) O mu O . O Ɔyɛ O n'ankasa O ntade O nyinaa O . O Wɔ O saa O kwan O yi O so O no O , O nea O ɔbea O no O reka O ne O sɛ O , O """" O Woayɛ O ade O ma O ayɛ O me O yaw O , O enti O me O nso O mɛyɛ O wo O bi O atua O ka O . O """" O Wɔayɛ O biribi O te O sɛ O ntini O ahyehyɛ O rɔba O no O mu O a O sɛ O ɛpae O a O nnuro O a O ɛwom O no O sɔne O . O Ɛyɛ O nnuro O ahorow O mmienu O , O enti O rɔba O no O pae O a O , O nnuro O no O nwunu O fra O , O na O sɛ O ɛwo O a O na O asɔ O baabi O a O apae O no O . O Kwabena B-PER ka O kyerɛɛ O Abena B-PER sɛ O ɔmmoa O John B-PER . O Ɔhokafo O bi O betumi O aka O sɛ O ' O Me O de O akyɛ O wo O , O ' O nanso O na O asɛm O no O da O so O ara O hyɛ O ne O mu O - O a O ebia O adwene O a O ɛwɔ O akyi O ara O ne O sɛ O onya O no O a O , O ɔno O nso O bɛyɛ O no O bi O atua O ka O . O Ɛnnɛ O intanɛt O nti O , O nna O ho O nsɛm O a O ɛyɛ O aniwu O , O na O ɛyɛ O abofono O abu O so O , O na O ɛnyɛ O den O sɛ O obi O benya O bi O ahwɛ O . O So O wunim O sɛnea O w'adwene O atu O afra O ? O Nanso O Massachusetts B-LOC sukuu O a O ɛhwɛ O ɔdomankoma O agyapade O so O yɛ O bi O no O , O wɔka O sɛ O , O wɔhwɛ O sɛnea O pɔnkɔ O nan O te O a O , O wɔhu O sɛ O wɔnni O nneɛma O a O wɔbɛtumi O de O ayɛ O bi O , O na O wɔn O nimdeɛ O nnu O ho O fã O mpo O . O Apolisifoɔ O de O wɔn O aso O atoto O fam O apɛ O akwankyerɛ O nhwehwɛmu O a O ɛbɛma O wɔatumi O de O nsa O asɔ O amumuyɛfoɔ O a O wɔdii O sa O abɔnefosɛm O yi O . O Kwabena B-PER nte O nea O woreka O no O ase O . O Na O wɔboaboa O obiara O ano O wɔ O asa O no O so O . O Sɛ O yɛannya O polisi O banbɔ O a O , O yɛn O ho O rentɔ O yɛn O da O . O """" O Ɛnam O yei O nti O , O akyerɛkyerɛfoɔ O a O ɛwɔ O sukuu O mu O hɔ O bi O ne O ɔbaa O a O ɔda O sukuu O no O ano O akɔ O han O dan O na O wadane O no O de O ayɛ O sukuufoɔ O daberɛ O . O Owura O Amoako B-PER - I-PER Attah I-PER kyerɛɛ O sɛ O aban O de O anibrɛ O reyɛ O akwan O asɛe O nyinaa O ara O wɔ O ɔman O no O mu O . O Maame O Akanji B-PER ne O Owura O Dadzie B-PER baanu O no O daa O yei O adi O berɛ O a O wɔreda O """" O Huawei B-ORG Day O with O Media O """" O a O ɛkɔɔ O sp O wɔ O Nkran B-LOC no O . O Seesei O ambulance O no O te O apɔ O . O Enti O ansa O na O wo O ne O obi O befi O ase O anantew O no O , O ehia O sɛ O wugye O bere O sua O ade O bi O a O ehia O paa O . O Ɛno O ne O sɛnea O yɛfa O adamfo O . O Kwaku B-PER de O n'ani O kyerɛɛ O mfɛnsere O no O mu O , O na O ohuu O Abena B-PER ne O John B-PER a O wɔafew O wɔn O ano O . O Ɔbea O no O de O abufuw O fii O adi O , O na O ɛno O akyi O no O , O wankasa O ne O ho O bio O . O Hubtel B-ORG deɛ O , O yɛbue O akwan O bebree O ma O nneɛma O no O kɔ O bebree O , O na O ama O ɛboɔ O no O aba O fam O . O Manya O nnamfo O pii O fi O bere O a O mekɔɔ O kɔlege O no O . O Ekuo O a O ɛhwɛ O apaadie O so O - O National B-ORG Labour I-ORG Commission I-ORG ( O NLC B-ORG ) O Akɔgye O taabono O de O ato O adwumayɔ O atauteɛ O a O Apomuden O ne O Ayaresa O kuo O a O wɔyɛ O nnipadua O nhwehwɛmu O no O ( O GALMS B-ORG ) O ateɛ O wɔ O Kɔmfo B-ORG Anɔkye I-ORG Ayaresabea I-ORG wɔ O Asante B-LOC Mantam I-LOC mu O . O MASLOC B-ORG da O so O de O wɔn O ho O to O akwan O dadaa O a O wɔde O twerɛ O din O no O san O de O mpu O ne O mpu O nsawɔsoɔ O na O de O retwerɛ O din O asan O ne O wɔn O a O wɔnya O bosea O ho O mfasoɔ O . O Sɛ O obi O wɔ O tema O a O , O ɛkyerɛ O sɛ O odwen O afoforo O ho O , O na O ɔwɔ O wɔn O ho O adagyew O . O Nanso O sɛ O ɛkɔba O sɛ O , O da O biara O w'ani O abere O rekenkan O text O message O anaa O worehwɛ O nneɛma O wɔ O sohyial O media O so O a O , O ɛbɛyɛ O den O sɛ O wubenya O nkurɔfo O ho O adagyew O na O kampɛsɛ O woanya O tema O ama O wɔn O . O Me O kunu O yere O dedaw O no O ka O kyerɛɛ O mmofra O no O sɛ O meka O asɛm O biara O a O , O mma O wonntie O ; O sɛ O meka O kyerɛ O wɔn O sɛ O wonkotwitwi O wɔn O se O mpo O a O , O mma O wonntie O . O Wubetumi O atwɛn O wɔ O dan O yi O mu O . O Kwaku B-PER bɔɔ O mmɔden O sɛ O ɔbɛma O Abena B-PER aka O kar O anadwo O mũ O nyinaa O . O M'atipɛnfo O sisii O me O araa O ma O afei O de O na O amee O me O , O enti O me O nso O misisii O afoforo O tuaa O ka O . O Asɛmmisa O a O edi O kan O no O deɛ O , O ebia O wuyii O ano O ntɛm O sɛ O aane O . O Obiara O nim O obiara O . O Ƹka O a O yɛde O atoto O GDP O ho O a O akɔ O fam O , O a O ɛwom O sɛ O ɛka O no O nyinaa O akɔ O soro O no O , O bɛgyina O nsusuiɛ O a O na O yɛdwene O sɛ O GDP O sika O boten O a O ɛyɛ O GHS O 4333 O . O 6 O Billion O a O yɛbɛnya O afe O 2021 B-DATE mu O no O . O kɔlege O adesuafo O no O dodow O renya O nkɔanim O . O """" O Dr O . O Bawumia B-PER kaa O sɛ O Nana B-PER nneyɔ O sɛ O n'awofoɔ O ampa O . O Ɔsan O kaee O Essikado B-LOC manfoɔ O sɛ O wɔn O ntena O wɔ O Wɔ O mmere O a O ɛte O saa O mu O no O , O biribiara O nni O hɔ O a O ɛte O sɛ O ɔkraman O nhwi O . O Woagyae O akyiri O di O , O nanso O asɛm O no O konkɔn O hɔ O . O Wohu O sɛ O ɛsɛ O sɛ O wopa O kyɛw O , O nanso O ɛyɛ O den O sɛ O ɛbɛpue O afi O w'ano O . O Atifi B-LOC atɔeɛ I-LOC mantam I-LOC kwankyerɛfoɔ O a O ɔda O NHIS B-ORG ano O na O ɛseɛ O . O Ebinom O wɔ O hɔ O a O , O sɛ O ɛka O wɔn O nko O ara O wɔ O baabi O , O na O ɛhɔ O yɛ O dinn O a O , O ɛyɛ O a O wɔn O ani O nka O . O Ɛba O saa O a O , O ɛnde O na O wɔn O fon O ne O wɔn O tablɛt O na O ahu O amane O . O Sɛ O metena O ase O simma O 15 O , O na O manhwɛ O me O fon O anaa O me O tablɛt O so O anaa O mansɔ O TV O a O , O ɛyɛ O a O me O ho O ntɔ O me O . O Wɔ O a O Barnieh B-PER wɔɔ O bɔɔlo O no O so O de O Samuel B-PER Boadu I-PER mmeranteɛ O no O kɔɔ O ɛka O mmiɛnsa O a O ama O wɔadi O nkunim O a O obiara O ne O no O mpere O . O Yɛne O wɔn O ka O kosii O sɛ O , O yɛwɔ O fie O de O a O , O wobetumi O afrɛ O me O Mama O , O na O sɛ O wɔn O maame O Jane B-PER anaa O n'abusuafo O no O bi O wɔ O hɔ O a O , O ɛnde O wɔmmfrɛ O me O saa O . O Nkabomkuo O no O bɛfa O saa O akwannya O yi O so O de O ato O aban O nkra O foforɔ O sɛ O ɔmma O International B-ORG Labour I-ORG Organization I-ORG COnvention I-ORG 176 O nkrata O san O no O ho O nhia O no O . O ( O Banbɔ O ne O Apɔmuden O wɔ O Fagudeɛtubea O Nteaseɛ O ) O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O ɔbɛmia O banbɔ O ne O apɔmuden O nhyehyɛeɛ O a O yagye O ato O mu O waisea O afanaa O nyinaa O ara O """" O Ghana B-LOC Apɔmuden O Adwuma O kwankyerɛfoɔ O panin O a O watwa O mu O , O Professor O Nteful B-PER atwi O Ghana B-LOC Medical O Association O of O Medical O Laboratory O Scientists O kuo O mu O nnipa O a O ɛwɔ O Tafo B-LOC anim O sɛ O wate O atua O wɔ O mogya O mu O dɔkotafoɔ O mmienu O a O wayi O wɔn O kɔ O ayaresabea O no O Laboratory O Service O Department O no O . O Ɛno O boa O ma O musiw O biribiara O a O ebetumi O ama O moanya O mo O ho O menasepɔw O no O ano O , O na O ɛma O ɔdɔ O sɔ O . O Ɔde O asɛm O yi O too O edwa O ɛwɔ O nkyerɛkyerɛ O nhyiamudeɛ O bi O a O ɛkɔɔ O ayɔnkofa O mu O , O ɛbere O a O Asuafoɔ O a O wɔdi O ɛsom O anim O ekuo O too O ɛnsa O maa O ɔkasaaɛ O Kwame B-ORG Nkrumah I-ORG Suapɔno I-ORG , O ne O fa O a O ɛwɔ O Obuasi B-LOC no O ase O . O Akwantuo O de O denhyɛ O ba O , O na O nnipa O a O wɔyɛ O dene O no O yɛ O wɔn O a O wɔwɔ O anigyeɛ O mapa O . O Wo O hokafo O nso O teɛm O sɛ O """" O Menkaa O sɛ O woayɛ O biribi O o O ! O """" O - O nea O na O ɔrekyerɛ O ankasa O ne O sɛ O woabrɛ O enti O anka O monye O mo O ahome O nnawɔtwe O no O awiei O . O Ne O nkyerɛkyerɛmu O a O ɛne O sɛ O ebegye O bere O ansa O na O wɔatumi O adi O ɔhaw O no O ho O dwuma O no O amma O obiara O annya O abotɔyam O . O Mprɛ O bebree O no O ara O sɛ O dan O bu O kum O nnipa O a O nhwehwɛmu O a O ɛmu O dɔ O da O nadi O sɛ O obi O anaa O nnipa O bi O na O buu O mmara O so O anaa O twitwaa O nneɛma O tiawa O . O Sɛ O amena O bɛdeda O kwan O foforɔ O a O ɛnni O afe O mu O a O obi O anaa O nnipa O bi O na O abu O mmara O so O anaa O twitwaa O nneɛma O tiawa O . O Nsɛm O a O ɛfa O galamsey O a O ɛresɛe O yatenaeɛ O di O adanseɛ O sɛ O nnipa O bi O rebu O mmara O so O . O Bere O a O Kofi B-PER Poku I-PER rekasa O wɔ O nsɛnkyerɛwfo O nhyiam O bi O ase O no O , O ɔkae O sɛ O wɔama O aban O no O dapɛn O abien O sɛ O wɔmfa O nhwɛ O mma O ɛtwene O no O nyɛ O yiye O , O na O wɔmma O nnipa O biare O mfa O kwan O no O nni O dwuma O . O Sikasɛm O Asoeɛ O ne O European B-ORG Investment I-ORG Bank I-ORG asan O nteaseɛ O krataa O ase O sɛ O wɔbɛyi O sika O ɔpepem O ɔha O aduoson O ( O € O 170 O million O ) O ma O wɔde O asi O ɔman O sikakorabea O foforɔ O a O yɛfrɛ O no O Development B-ORG Bank I-ORG Ghana I-ORG ( O DBG B-ORG ) O no O . O Nipa O baako O hweree O ne O nkwa O Kɔtɔnima B-DATE bosome I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE dunson I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE mu O wɔ O Anglogold B-ORG Ashanti I-ORG Obuasi B-LOC Mine O mmerɛ O a O asaase O bu O guu O adwumayɛfoɔ O so O . O Sɛ O ɔka O sɛ O """" O wonyɛɛ O w'adwene O da O sɛ O wobɛboa O me O """" O a O , O ebia O nea O ɔrekyerɛ O ara O ne O sɛ O , O """" O mete O nka O sɛ O me O ho O nhia O wo O . O Nanso O , O biribi O wɔ O hɔ O a O wubetumi O ayɛ O de O abrɛ O akasakasa O no O ase O . O Saa O ara O na O Intanɛt O so O aguadi O ne O nea O ɛkeka O ho O nso O te O . O Nea O enti O a O yɛkɔ O sukuu O ne O sɛ O yɛpɛ O sɛ O yesua O ade O . O Ebia O wosua O no O , O na O wontaa O nte O sɛ O obi O reka O """" O mepa O wo O kyɛw O """" O wɔ O w'abusua O mu O . O Ɛnsɛ O sɛ O wunya O adwemmɔne O anaa O wokasa O tia O wo O hokafo O no O , O efisɛ O ɛbɛma O ɔde O nsɛm O ayiyi O ne O ho O ano O . O Nnipa O bi O ka O sɛ O nkamfoɔ O biara O nni O hɔ O a O ɛsɛe O mmofra O . O Ebinom O nso O se O wokamfo O abofra O dodo O a O ɔbɛsɛe O . O Nsu O tɔ O pii O afe O yi O . O Sɛ O edu O saa O beae O a O wim O tebea O ye O no O a O , O wim O tebea O betumi O asesa O ntɛmntɛm O a O ɛmmɔ O nkae O . O """" O Mebɛduruu O ha O bɛyɛ O anɔpa O nɔn O num O . O Ɛkɔ O bɔ O nɔn O dubaako O afei O na O yabɔ O me O paneɛ O . O Ɔkaa O sɛ O yɛn O a O yɛbaa O ha O ntɛm O no O ntwerɛ O yɛn O din O na O yɛnto O santene O a O ɔbɛhwɛ O so O ahwɛ O yɛn O . O Ankyɛ O biara O na O yɛhunuu O sɛ O ɔde O krataa O foforɔ O abɛhyɛ O yɛn O deɛ O anan O mu O a O ɔde O rehwɛ O amanfoɔ O foforɔ O . O Yei O hyɛɛ O yabufuo O maa O ɛde O mennte O meho O ase O baaeɛ O . O Wɔn O a O ɔredi O dwumadie O no O annyɛ O adeɛ O . O """" O panin O bi O a O ɔbɛgyee O ne O paneɛ O a O ɛtɔ O so O mmienu O wɔ O Legon B-ORG ayaresabea I-ORG ka O kyerɛɛ O Citi B-ORG News I-ORG . O Sɛ O abofra O behu O sɛ O mfaso O wɔ O ne O so O ampa O a O , O ɛnyɛ O sɛ O daa O wubegyigye O ne O so O kɛkɛ O , O mmom O ɛsɛ O sɛ O otumi O yɛ O adepa O bi O . O Oye O bisaa O onii O ko O a O tekiti O no O bo O yɛ O . O Meda O so O ara O wɔ O atade O a O wode O maa O me O bere O a O na O m'adi O mfie O dumiɛnsa O Mfiase O no O na O minnye O no O nni O . O Wɔahyɛ O sɛ O ɛnkosi O sɛ O , O saa O mansotwe O adwumama O yi O bɛdane O no O , O wɔrenkɔ O adwuma O . O Ghana B-ORG Library I-ORG Authority I-ORG , O adwumakuo O a O mmara O tae O akyire O sɛ O wɔmmuebue O , O wɔmma O akadeɛ O , O wɔmma O ɛnsi O pi O na O wɔnhwɛ O laibri O ahodeɛ O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC , O apue O sɛ O """" O Library O of O the O Year O """" O wɔ O London B-LOC Book O Fair O ( O LBF O ) O International O Excellence O Awards O afe O 2021 B-DATE mu O . O Yɛn O botaeɛ O ne O nsuwa O nsuwa O ho O banbɔ O , O nnyɛ O moadwuma O ho O nkrataa O """" O Asɛm O no O haw O Ismaila B-PER ntɛm O ara O . O Ná O Kwabena B-PER nim O sɛ O aka O akyi O dodo O sɛ O ɔbɛkɔ O , O nanso O ɔfrɛɛ O no O . O Wubetumi O asua O . O Nanso O , O nea O edi O kan O no O , O susuw O nea O enti O a O ebetumi O ayɛ O den O ama O okunu O anaa O ɔyere O sɛ O ɔde O ne O hokafo O mfomso O befiri O no O no O ho O hwɛ O . O Essel B-PER nim O aduane O noa O . O Asamoa B-PER da O so O ara O dɔ O Abena B-PER . O Ɛsɛ O sɛ O wudi O kan O tua O wo O dan O ka O . O Nsɛntwerɛfoɔ O nso O nni O ho O kwan O sɛ O ɔbɛgu O wɔn O ani O agu O mmara O so O . O Anokwa O aban O adwuma O biara O nni O ho O kwan O sɛ O ɔbɛma O neho O so O aboro O nhwehwɛmu O a O mmara O taa O akyire O . O Kwabena B-PER buu O ne O nan O nifa O mu O , O na O wɔde O no O kɔɔ O ayaresabea O adapɛn O kakraa O bi O ansa O na O Buronya O reba O . O Wɔwoo O Jewel B-PER wɔ O Boston B-LOC . O Enti O mfiase O no O na O midi O m'abusua O so O te O sɛ O nea O meyɛ O ɔhempɔn O bi O . O Ɔmanpanin O Akuffo B-PER - I-PER Addo I-PER kaa O ssɛ O ɛyɛ O n'ahohoahoa O sɛ O wɔresi O saa O dan O yi O ama O Ghana B-ORG School I-ORG of I-ORG Law I-ORG wɔ O n'amanbuo O ase O firisɛ O ɛno O nkoara O ne O sukuu O a O ɛkyerɛkyere O san O tete O mmaranimfoɔ O wɔ O ɔman O yi O mu O . O """" O Manya O no O nteeɛ O sɛ O asuafoɔ O apem O na O nyaa O kwan O wuraa O sukuu O yi O mu O wɔ O 2020 B-DATE / O 2021 B-DATE adesua O afe O yi O mu O . O Yei O nam O so O maa O kwankyerɛfoɔ O nisananmu O ne O sukuu O no O mpaninfoɔ O faa O adesua O firii O double O - O track O system O a O wɔhyehyɛ O maa O Senior O High O School O daa O triple O - O track O system O nso O adi O maa O sukuu O no O . O """" O Awarefo O binom O ne O wɔn O ahokafo O yɛ O aka O de O twe O wɔn O aso O . O Sɛ O w'ani O nnye O nea O ɔreka O no O ho O mpo O a O , O nto O w'adwene O mu O anaa O ntwiw O mfa O no O so O . O So O woda O so O ara O dwen O Harvard B-LOC ho O ? O Ɛka O sɛ O """" O ɛyɛ O bere O a O mmabun O siesie O wɔn O ho O sɛ O wɔne O wɔn O awofo O bɛtetew O mu O . O """" O """" O Yɛrehyehyɛ O mmara O bi O ama O fangoo O nnwuma O , O saa O nhyɛhyeeɛ O koro O ara O na O yɛpɛ O sɛ O yɛyɛ O ma O fagutubea O nnwuma O . O Enti O sɛ O wotu O sika O kɔkɔɔ O firi O fam O a O , O sɛ O ebia O wotu O tɔn O apem O a O ɛwɔ O sɛ O wo O de O aban O kyɛfa O ma O no O . O Yɛntwɛn O mma O wo O mmɛka O sɛ O woannya O hwee O amfiri O saa O tɔn O apem O enti O wontua O hwee O . O Nea O woatu O afiri O fam O biara O wo O de O yɛn O kyɛfa O bɛma O yɛn O . O """" O Robɔt O a O ne O nsa O mu O yɛ O mmerɛw O na O ne O nsa O no O tumi O dannan O betumi O aboa O dɔkotafo O pa O ara O ma O wɔayɛ O oprehyɛn O . O Ɔyɛɛ O nea O obetumi O biara O de O boaa O no O . O Mihui O sɛ O me O ne O me O yere O adwene O nhyia O koraa O sen O sɛnea O misusuwii O no O . O wofo O binom O bɔ O mmɔden O sɛ O wɔbɛhyɛ O wɔn O mma O so O . O Sɛ O ɛnyɛ O wo O na O mmofra O no O te O wo O nkyɛn O a O , O wubetumi O afrɛ O wɔn O telefon O so O ; O wubetumi O akyerɛw O wɔn O krataa O , O wubetumi O nso O de O text O message O akɔma O wɔn O , O na O wopɛ O nso O a O , O wubetumi O de O e O - O mail O akɔma O wɔn O . O Deɛ O ɛyɛ O nwanwa O ne O sɛ O nnipa O pii O akyerɛ O sɛ O wɔn O bo O nnwo O saa O anammɔntuo O yi O so O . O Wɔn O a O wogye O nsɛm O a O ɛtete O saa O di O no O , O ebia O na O wɔate O asɛm O bi O a O wosusuw O sɛ O ɛfoa O nea O wɔreka O no O so O , O enti O wɔn O adwene O yɛ O wɔn O sɛ O wɔwɔ O nnyinaso O . O Enti O sɛ O ɛba O sɛ O obi O ne O wɔn O nyɛ O adwene O a O , O wobu O no O sɛ O onnim O nea O ɔreka O . O ɛ O woyɛ O w'adwene O sɛ O wubeyi O abofra O no O maame O anaa O ne O papa O a O ɔwoo O no O no O asi O nkyɛn O a O , O ɛbɛhaw O abofra O no O paa O . O Sɛnea O nnipa O te O nneɛma O hua O no O , O ɛmmɛn O kraman O de O koraa O . O Wo O ne O w'awofo O na O na O ɛte O ansa O na O woreware O ? O Ɛnde O ɛbɛyɛ O ade O foforo O ama O wo O sɛ O wubetuatua O nneɛma O bi O ho O ka O , O te O sɛ O kanea O ne O nsu O ne O ade O . O Kofi B-PER ne O Ama B-PER waree O bere O a O na O wɔsusua O koraa O no O . O karkafo O pii O gyaw O wɔn O kar O wɔ O sukyerɛmma O no O mu O . O NHWEHWƐMU O a O nyansahufo O ayɛ O kyerɛ O sɛ O abubummabaa O yɛ O aboa O a O n'aso O te O asɛm O sen O biribiara O wɔ O wiase O . O tɔ O mmere O bi O a O mintumi O nna O nsɛm O adi O yiye O sɛnea O mepɛ O ankasa O nkyerɛ O me O kunu O . O Anaa O ɛtɔ O da O a O , O ɛyɛ O me O sɛ O maka O biribi O akyerɛ O no O , O bere O a O nokwarem O no O , O m'adwene O na O ɛyɛ O me O saa O . O Ɛyɛ O ade O a O etumi O si O ankasa O ! O Sɛ O yɛwɔ O tema O a O , O ɛboa O yɛn O ma O yehu O sɛ O , O sɛ O yefi O he O oo O , O sɛ O yefi O he O oo O , O yɛn O nyinaa O yɛ O abusua O baako O . O Ɛtɔ O da O a O atɛnmuafoɔ O ka O sɛ O ɛfa O ne O kwan O so O . O Akyinnyedeɛ O a O ɛwɔ O yei O mu O no O kyerɛ O sɛ O , O sɛ O nneeyɛ O bi O boa O nnipa O dɔm O a O ɛho O nhia O sɛ O yɛde O mmaranim O ho O fahodie O kyekyere O yɛn O kɔn O . O Wɔ O mmeae O bi O no O , O wobu O obi O a O otumi O hyɛ O afoforo O so O sɛ O """" O ɔyɛ O barima O , O """" O na O mmeae O bi O nso O no O , O sɛ O mmea O amma O wɔn O ani O anyɛ O den O a O , O wobu O wɔn O sɛ O wɔyɛ O mmerɛw O . O Ghana B-LOC aban O no O ayere O ne O ho O sɛ O ɔbɛhwɛ O ama O mpontuo O aba O ɔman O no O sikasɛm O ntotoyɛ O a O wɔmfa O sika O anka O so O de O di O nsawɔsoɔ O . O Nnipa O a O wɔde O wɔn O ho O ahyɛ O mfididwuma O mu O aka O ato O hɔ O sɛ O , O Ghana B-LOC betumi O akɔ O n'anim O ntɛmso O , O sɛ O otumi O hyɛ O abɛɛfo O sikatua O mu O kena O ma O ɛnya O mpuntuo O ne O nkɔsoɔ O a O . O Nnipa O mmeɛnsa O a O wayi O wɔn O afiri O amena O no O mu O nyinaa O awuwu O . O Abɔfra O a O wadi O mfeɛ O du O ka O ho O . O Daily B-ORG Graphic I-ORG Sammufoɔ O Owura O Samuel B-PER Ablordepey I-PER a O na O ɔwɔdwumadie O yi O ase O ho O dwirii O no O wɔ O Huawei B-ORG akwannya O kɛseɛ O a O wɔde O yi O ɔhaw O firi O hɔ O na O ɔdaa O ne O suahunu O adiwɔ O 2019 B-DATE Huawei B-ORG Connect O dwumadie O mu O wɔ O China B-LOC sɛ O ɛbue O ani O . O Sɛ O me O babarima O ntumi O nsiesie O n'ankasa O dan O mu O a O , O ɔbɛyɛ O dɛn O asiesie O ne O fie O daakye O ? O Nana B-PER Asante I-PER Bediatuo I-PER , O ɔtwerɛtwerɛni O ma O ɔmanpanin O , O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akuffo I-PER - I-PER Addo I-PER asi O no O penpen O sɛ O huhuhuhu O a O ɛrekɔ O so O wɔ O ɛne O recording O bi O a O ate O atɛse O so O sɛ O wɔn O ne O maame O bi O a O ɔnni O din O bi O ayɛ O nhyiamu O sɛ O ɔbɛtɔn O Art B-LOC Centre I-LOC a O ɛyɛ O ɔman O agyapadeɛ O ama O no O no O nnyɛ O nokwara O . O Amanneɛbɔ O a O edi O kan O a O efi O amansin O so O ahwɛfo O hɔ O kyerɛ O sɛ O , O anuanom O afie O 44 O na O asɛesɛe O . O Enti O yɛkɔɔe O na O yɛhunuu O sɛ O wawu O te O ne O stia O anim O a O mogya O repram O no O """" O Nanso O sɛ O wo O hokafo O koraa O na O adi O mfomso O a O , O ɛnkyerɛ O sɛ O yɛ O nea O wopɛ O biara O . O Nea O wobɛyɛ O ara O ne O sɛ O , O wode O w'ani O bɛfa O mu O kɛkɛ O . O Enti O sɛ O w'adamfo O bi O hia O mmoa O mpo O a O , O ebia O ɛbɛyɛ O den O sɛ O wubehu O , O na O woaboa O no O . O Bere O a O miwiee O sukuu O fie O dwumadi O no O , O midii O wideo O agoru O . O Minni O sika O pii O . O Enti O awofo O no O nso O totɔ O nneɛma O ma O wɔn O . O Eyi O ma O mmofra O no O ani O gye O bere O tiaa O bi O , O nanso O ɛnkyɛ O na O wɔsan O pɛ O nneɛma O foforo O bio O . O """" O Kwaku B-PER pɛ O sɛ O yedi O n'akyi O . O Mihuu O nhoma O no O wɔ O saa O nhoma O no O mu O a O na O menhwɛ O kwan O . O Ɔtow O agyan O too O ɔsraani O no O so O . O Meka O kyerɛɛ O wo O sɛ O ɛyɛ O hu O paa O sɛ O wobɛyɛ O saa O , O efisɛ O woyɛɛ O aso O tiei O . O Owia O rebɔ O kɛse O . O Aboa O a O ne O wedeɛ O pipiripii O yi O deɛ O , O ɛyɛ O dɛn O na O ɔtumi O te O nneɛma O ntɛm O saa O ? O Nhyɛ O no O sɛ O ɔnkasa O nkyerɛ O ne O mma O no O . O Bere O a O akasakasa O rekɔ O so O no O , O na O emu O reyɛ O den O . O Nnipa O bebree O buebue O wɔn O adetɔnbea O na O woatwɛn O sɛ O atɔfoɔ O bɛba O abɛtɔ O . O Ɛnyɛ O biribi O a O abofra O no O bɔ O ho O mmɔden O nko O ara O na O ɛsɛ O sɛ O wokamfo O no O . O Mmom O sɛ O ɔyere O ne O ho O sɛ O ɔbɛsua O biribi O anaa O ɔbɛkwadare O wom O a O , O kamfo O no O . O Banke O adwumayɛni O kɛseɛ O a O berɛ O biara O ɔpere O ka O sɛ O mmaa O ne O mmarma O yɛ O pɛ O no O frɛɛ O n'adamfo O wɔ O saa O asɛm O yi O akyi O na O ɔka O kyerɛɛ O no O sɛ O , O """" O Maa O , O magyae O mu O , O menkasa O mfa O pɛyɔ O ho O bio O , O na O seesei O deɛ O mereka O sɛ O obiara O ne O deɛ O ɔyɛ O ɛfiri O sɛ O woyɛ O ɔbaa O odwumayɛni O ne O ɔkandifoɔ O a O , O ɛberɛ O bi O bɛdu O a O wode O adwuma O asɛdeɛ O kɛseɛ O bɛto O hɔ O ɛsiane O w'abusua O asɛdeɛ O nti O """" O Saa O berɛ O a O Aban O no O akɔdan O ekuo O a O wɔmfa O sika O ankasa O nni O nsawɔsoɔ O wɔ O adwadie O mu O no O , O aka O nneɔma O pii O a O ɛsɛ O sɛ O yetu O ho O anamɔn O ne O tebea O nkakrakakra O bi O a O obi O behia O sika O . O """" O Sɛ O mede O firi O a O , O ɔrenhu O bɔne O a O wayɛ O . O Ebinom O mpo O ka O sɛ O , O wɔhwe O wɔn O a O wɔpɛ O sen O sɛ O wɔbɛyeyaw O wɔn O . O Me O kunu O mpɛ O kasa O . O Yei O bɛsesa O nneɛma O ani O . O """" O sɛnea O Ɔmanpanin O abɛdiakyire O seeɛ O . O NNYINAMOA O dodow O no O ara O didi O anadwo O . O Sɛ O ade O sa O a O , O wɔn O ano O mfemfem O na O ɛboa O wɔn O ma O wɔhu O baabi O a O aboa O bi O wɔ O na O wɔakyere O no O . O Sɛ O baabi O a O atwa O no O hyɛ O nsuo O a O , O ɛhohoro O kuro O no O anim O yi O mu O fĩ O nyinaa O na O ankɔfa O ɔhaw O foforo O biara O amma O . O Na O nipa O a O ɔrekasa O wɔ O kasafiri O no O so O wɔ O mmarima O nne O . O Enti O sɛ O biribi O wɔ O sum O mu O a O , O wɔtumi O """" O hu O """" O bere O mpo O a O wɔmfaa O wɔn O ani O ankasa O nhui O . O Ebia O wunim O sɛ O , O sɛ O woanni O aduan O pa O a O , O ebetumi O ama O woayare O . O Bere O a O wobisabisaa O mmerante O ne O mmabaa O bi O nsɛm O no O , O wɔn O mu O ɔha O mu O nkyem O 81 O kae O sɛ O botae O titiriw O a O wɔne O wɔn O atipɛnfo O de O asi O wɔn O ani O so O ne O sɛ O ' O wɔbɛyɛ O adefo O . O ' O Kwaku B-PER yere O no O yɛ O Canadani O . O Asamoa B-PER hweree O nneɛma O a O ne O maame O de O maa O no O sɛ O ɔntotɔ O no O ɛna O ɔtɔɔ O nneɛma O a O na O ɔpɛ O sɛ O odi O Obiɑrɑ O wɔ O ne O kyɛfɑ O ɑnɑɑ O hokwɑn O sɛ O ɔne O n'ɑbusuɑfo O nyɑ O ɑsetenɑ O yi O mu O yiyedi O ɑ O ɛmɑ O ɔne O n'ɑbusuɑfo O nyɑ O ɑhoɔden O ne O ɑsetenɑ O pɑ O . O Aduɑn O , O ɑdurɑde O , O ɑfi O , O ɑyɑresɑ O ne O fekuw O mu O ɔsom O ɑdwumɑ O nso O kɑ O ho O . O Sɑɑ O ɑrɑ O nso O nɑ O ɛyɛ O obiɑrɑ O kyɛfɑ O sɛ O onyɑ O ɑkyigyinɑ O ɑ O wɔde O mɑ O obi O ɑ O onni O ɑdwumɑ O bi O yɛ O ɑnɑɑ O ɔyɑre O ɑnɑɑ O odi O kunɑ O ɑnɑɑ O wɑbɔ O ɑkorɑ O ɑnɑɑ O ɑberewɑ O ɑnɑɑ O ɑsetenɑ O mu O ɑhyiɑkwɑ O mmɑ O n'ɑni O nwie O gye O wɔ O ɑsetenɑ O mu O ho O . O Ɔsoafoɔ O no O kaa O sɛ O ɛyɛ O ya O sɛ O Prof O . O Opoku B-PER Agyemang I-PER bɛka O asɛm O a O ɛbɛbu O adesuafoɔ O no O aba O mu O na O ama O animguaseɛ O nso O aka O Abibirem B-ORG Atɔeɛ I-ORG Sɔhwɛ I-ORG Adwumakuo I-ORG ( O WAEC B-ORG ) O a O wɔhyehyɛ O sɔhwɛ O wɔ O Abibirem B-LOC Atɔeɛ I-LOC . O Na O ehu O hia O se O Ofosu B-PER de O wɔn O nsa O ka O ban O no O ho O aduru O nti O , O na O ɛsɛ O sɛ O wotwa O no O dapɛn O biako O akyi O bere O a O wasiesie O awie O no O . O Ɛnyɛ O sɛ O ne O yam O ye O nti O na O m'ani O gye O ne O ho O , O na O mmom O ɔyɛ O nokwaredifo O ntia O . O Mfiridwumafo O abɔ O wɔn O ho O mmɔden O paa O sɛ O wɔbɛsuasua O sɛnea O pɔnkɔ O nan O te O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛhwɛ O so O ayɛ O robɔt O a O ne O nan O yɛ O nnan O . O Wunim O ɔbabun O bi O a O yare O a O emu O yɛ O den O bi O reteetee O no O ? O Wowɔ O yare O anaa O dɛmdi O bi O a O ɛmma O wuntumi O mfa O anigye O nyɛ O nneɛma O a O w'atipɛnfo O yɛ O no O bi O anaa O ? O Wuntumi O nnom O ɛpo O nsu O esiane O sɛ O nkyene O no O dɔɔso O dodo O nti O """" O Ɔmanpanin O abɛdiakyire O kyerɛɛ O sɛ O wɔde O mmara O ketee O bi O a O wahyɛ O ama O fangoo O nnwuma O no O bɛdi O dwuma O wɔ O fagutudeɛ O nnwuma O mu O . O """" O Bere O a O mihui O sɛ O wɔaka O ho O asɛm O dedaw O no O , O na O mentaa O ntra O benkyi O no O so O . O Na O ɛyɛ O hwan O asodie O sɛ O ɔhwɛ O ma O nhyehyɛeɛ O foforɔ O yi O ma O yɛnya O sika O a O yɛde O yɛɛeɛ O no O ho O mfasoɔ O ? O Nkabomkuo O no O ahyɛ O Asoeɛ O a O ɛhwɛ O nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O fagudeɛ O ato O Fagudeɛ O Asoeɛ O ne O nhwehwɛmu O akwanyerɛfoɔ O sɛ O ɔmfa O ahokeka O nhyɛ O nhwehwɛmu O ase O mfa O asaase O a O ɛbu O guu O nnipa O mmeɛnsa O so O a O watumi O ayi O mu O mmienu O ama O baako O ayera O fiti O Benada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE bosome I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE dunnwɔtwe I-DATE wɔ I-DATE 2021 I-DATE mu O . O Nea O ɛrekɔ O so O nnɛ O no O yɛ O ɔfrɛ O a O emu O yɛ O den O a O ɛhwehwɛ O sɛ O yɛyɛ O biako O ntɛm O ara O , O nanso O ɛsɛ O sɛ O yɛde O bere O tenten O bata O abɔde O mu O nneɛma O foforo O a O atwa O yɛn O ho O ahyia O ho O , O na O yɛkyerɛ O obu O ma O nneɛma O a O atwa O yɛn O ho O ahyia O nso O . O Wei O ma O ebinom O ka O sɛ O , O sohyial O media O yɛ O biribi O a O etumi O di O awarefo O awu O . O So O wubetumi O akamfo O akyerɛ O sɛ O beae O bi O ntena O London B-LOC ? O Mempɛ O sɛ O mɛyɛ O nea O mepɛ O sɛ O meyɛ O , O nanso O mintumi O nyɛ O ho O hwee O . O Ɔkasa O sɛ O Development B-ORG Bank I-ORG Ghana I-ORG bɛdi O dwuma O soronko O wɔ O Ghana B-LOC sikasɛm O mu O ahosan O ne O nsakraeɛ O ne O titiriw O ne O mfasoɔ O a O ɛwɔ O ntwaaho O mmoa O a O wɔde O boa O ankorɛankorɛ O nnwuma O . O Sɛ O wo O ba O rebɔ O mmɔden O sɛ O ɔbɛyɛ O biribi O yie O na O wokamfo O no O a O , O ɛboa O no O . O Sɛ O modɔɔso O na O morebɔ O nkɔmmɔ O a O , O munnnyi O no O mmfi O mu O . O Dɛn O na O ɛma O ɔwɔ O wedeɛ O yɛ O den O saa O ? O Ɔrebɔ O mmɔden O bere O nyinaa O sɛ O ɔbɛka O biribi O akyerɛ O yɛn O . O Wahu O kra O a O wayera O no O . O Yato O aba O mprɛ O bebree O a O aban O a O ɛte O adeɛ O so O no O adi O ntwo O nanso O ntɔkwa O biara O ansi O aban O sesa O mu O . O Ne O korakora O no O asraafoɔ O a O ɔde O kyekye O manfoɔ O no O nnyɛ O mmara O kwan O so O na O mmom O wɔmfa O apolisifoɔ O . O So O wobɛpɛ O sɛ O woyɛ O saa O nnɛ O ? O Mfa O wo O ara O wo O kar O ntu O kwan O bere O nyinaa O ; O sɛ O baabi O a O worekɔ O no O nware O a O , O wubetumi O anantew O . O Nyansahufo O de O mfe O pii O asua O sɛnea O abubummabaa O te O nnyegyeeɛ O . O Onipa O a O wɔakyere O no O , O a O ɔnkaa O kwaadu O a O wɔde O abɔ O no O yi O ho O biribiara O no O , O wɔde O no O bɛkɔ O akɔgyina O kɔɔto O sɛ O ɔnam O boapayɛ O so O agye O obi O sika O . O Meka O kyerɛɛ O nnipa O aduonu O sɛ O wɔmmra O me O apontow O no O ase O nanso O ɛnyɛ O wɔn O nyinaa O na O wɔbae O . O Merenyɛ O saa O nnɛ O . O Ansa O na O no O , O Executive O Director O a O ɔda O ( O Child O Rights O International O ) O Wiase O Mmofra O nyinaa O Faahodie O ) O ano O Bright B-PER Appiah I-PER gyedi O sɛ O , O atɛmmua O a O ɛde O ɔhyɛ O ato O Achimota B-ORG Sukuu I-ORG so O sɛ O wɔnnye O Rastafoɔ O baanu O no O da O so O yɛ O adwuma O , O ɛwom O sɛ O sukuu O no O ayɛ O wɔn O adwene O sɛ O wɔbɛsan O de O akɔ O kɔɔto O bio O . O Afikyirɛkɔ O baako O bɛfa O amoaseɛ O mmienu O . O Ƹyɛ O GIZ B-ORG botaeɛ O sɛ O ɔbɛboa O ama O Ghana B-LOC Digitization O dwumadie O bɛkɔ O so O na O wɔne O wɔn O a O wɔyɛ O wɔn O ankasa O adwuma O bɛka O abɔ O mu O , O nsawɔsoɔ O di O papa O a O wɔne O wɔn O a O wɔwɔ O kyɛfa O wɔ O Ghana B-LOC firi O aban O nwomasuafoɔ O ne O akuhodoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O yi O mu O bɛdi O na O wɔnam O akwan O papa O so O ayɛ O deɛ O ɛfata O . O Misusuw O sɛ O bere O aso O sɛ O metɔ O kɔmputa O a O edi O mũ O ma O me O babea O no O . O Osisii O ayaresabea O ahorow O na O ɔboaa O nnipa O a O wɔwɔ O Afrika O no O ma O wonyaa O nkɔso O wɔ O wɔn O asetra O mu O . O Misusuw O sɛ O ebetumi O ayɛ O yiye O . O Sɛ O me O ne O me O kunu O bom O susuw O asɛm O bi O ho O wie O a O , O nea O yɛtaa O ka O ne O sɛ O , O ' O Ɛnyɛ O wei O na O ɛbɛtetew O yɛn O ntam O . O Wɔ O ɔsram B-DATE yi O mu O no O , O nsuyiri O asi O London B-LOC dedaw O , O bere O a O osu O tɔe O ɔsram O biako O akyi O no O . O Ɛyɛ O anika O sɛ O ɔmma O nkyerɛkyerɛmu O papa O biara O fa O saa O nyiamu O yi O ho O """" O Wohwɛ O wɔn O were O a O , O wubehu O sɛ O ebi O de O yɛ O apɔwapɔw O , O ebi O de O abukabukaw O , O na O ebi O nso O de O yɛ O nsɔensɔe O . O """" O Dr O . O Bawumia B-PER kaa O sɛ O Nana B-PER nneyɔ O sɛ O n'awofoɔ O ampa O . O Ɔsan O kaee O Ketan O manfoɔ O sɛ O wɔn O ntena O wɔ O asomdwoeɛ O ne O koroyɛ O mu O ma O bi O nka O man O mu O no O nyinaa O . O """" O Nnawɔtwe O a O edi O kan O wɔ O Afe B-DATE Mfe I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE - I-DATE baako I-DATE ( O 2021 B-DATE ) O City O Business O Afahyɛ O dwumadie O mu O no O nnyinaso O ne O """" O Sikasɛm O Nsawɔsoɔdie O a O ɛnam O Abɛɛfo B-ORG Kwantenpɔn I-ORG Nkitahodie I-ORG so O - O Sɛ O yɛbɛma O ekuo O a O ɛmfa O sika O ankasa O so O nni O dwuma O betim O fee O , O na O abue O Kwan O ama O nnwuma O ne O adwumayɛ O . O Wannye O antom O ɔkwan O a O adesuafoɔ O no O faa O so O twaa O sɔhwɛ O no O wɔ O berɛ O a O sɛdeɛ O ɔkyerɛ O mu O no O adekyerɛ O ne O adesua O ankɔ O so O yie O , O ne O sɛdeɛ O sɔhwɛ O nkrataa O bebree O baa O abɔnten O , O na O ɔka O kyerɛɛ O Ghanafoɔ O sɛ O mma O yɛn O tirim O nnyɛ O yɛn O dɛ O sɛ O ɛyɛ O nkunumdie O . O Bere O a O nsu O yiri O faa O ɔbea O bi O wɔ O ɔkwan O bi O so O wɔ O China B-LOC mfinimfini O fam O no O , O wɔagye O no O . O Ɔmanpanin O kyerɛɛ O mu O sɛ O Law B-ORG Village I-ORG dansie O boɔ O no O yɛ O US O dollar O ɔpepem O aduonu O num O . O Dansie O no O fa O a O ɛdi O kan O a O wɔbɛsi O no O Makola B-LOC no O boɔ O yɛ O US O dollar O ɔpepem O nnan O . O Law B-ORG Village I-ORG foforɔ O a O wɔresi O yi O bɛfa O asuafoɔ O mpem O ahanum O , O adekyerɛ O adan O foforɔ O , O nwomakorabea O , O atenaeɛbea O , O dwumadibea O ne O nea O aka O """" O Dɛn O na O awarefo O bɛyɛ O na O ɛka O antetew O wɔn O ntam O ? O Ɔsom O ahorow O a O egye O nkwa O no O akɔ O so O akanyan O nkurow O a O nsuyiri O no O sɛee O hɔ O de O hwehwɛɛ O wɔn O a O wobetumi O anya O wɔn O ti O adidi O mu O no O . O Yei O ɛkyerɛ O sɛ O amoaseɛ O mmienu O . O Nsisi O yɛ O aniberesɛm O . O Wɔyɛɛ O nhwehwɛmu O bi O wɔ O Britain O na O ɛbɛdaa O adi O sɛ O mmabun O a O wokum O wɔn O ho O a O wɔbɔɔ O ho O dawuru O wɔ O TV O , O radio O ne O intanɛt O so O no O , O wɔn O mu O 100 O biara O mu O 40 O de O , O nsisi O ka O ho O bi O pa O ara O na O ɛma O wɔyɛ O saa O . O Ɛwɔ O sɛ O yɛde O saa O nneɛma O ye O nyinaa O bɔ O afɔreɛ O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O nnɛ O me O ne O wo O bɛkɔ O so O atenase O na O yannyɛ O sɛ O India B-LOC """" O Sɛ O odi O ho O dwuma O yiye O a O , O bere O bi O akyi O no O wubetumi O ama O no O bi O aka O ho O . O Sɛ O wamfa O anni O dwuma O yiye O a O , O wubegye O ahofadi O kakra O a O wode O ama O no O no O afi O ne O nsam O . O Na O yɛn O nyinaa O nim O sɛ O Bernard B-PER anya O asɛm O , O nanso O yɛn O mu O biara O anyɛ O hwee O amfa O ammoa O . O Sɛnea O ɔmanpanin O yɛ O obia O a O wayɛ O atɛnmua O adwuma O mfeɛ O aduonan O no O ɔnim O nea O ɛwɔ O sɛ O ɔyɛ O ma O yɛde O sɔ O saa O asɛm O yi O ano O ntɛm O paa O ara O . O Nnɔnhwerew O abiɛsa O asua O sɛ O yebetumi O aka O ho O asɛm O . O Ebia O ɛbɛyɛ O wo O sɛ O , O sɛ O mfomso O no O mfi O wo O a O , O ɛnneɛ O ɛnhia O sɛ O wopa O kyɛw O . O Kɔmfo B-PER Anɔkye I-PER mpaninfoɔ O nnyɛ O wɔn O adwene O sɛ O ɔbɛtie O animdefoɔ O yi O asɛm O wɔ O asompa O mu O ɛna O ɔde O saa O adwumayɛfoɔ O yi O rehyɛ O wɔn O kɔn O . O Wɔn O ho O yɛɛ O nwonwa O . O Ná O misusuw O sɛ O ɔreba O . O Nanso O sɛ O wamma O a O , O dɛn O na O wobɛyɛ O ? O Sɛ O mo O mu O baako O na O ɔhwɛ O mo O sika O so O tuatua O mo O ho O ka O mpo O a O , O ɛsɛ O sɛ O mo O mmienu O nyinaa O hu O mo O sikasɛm O mu O . O Sɛ O motaa O di O nkɔmmɔ O a O , O ɔhaw O pii O to O betwa O . O Sɛ O wo O hokafo O na O akɔfa O ɛka O no O aba O mpo O a O , O mfa O ka O no O ho O ahometew O nkasa O nkyerɛ O no O abufuw O so O , O efisɛ O ɛbɛsɛe O asɛm O no O koraa O Fa O wo O bere O di O dwuma O nyansam O , O na O wubenya O so O mfaso O bere O nyinaa O . O Na O Asamoa B-PER de O nna O dodow O no O ara O srɛ O sika O wɔ O ahɔho O nsrahwɛfo O beae O ahorow O anim O . O Ɛwɔ O mu O sɛ O adan O wasisi O no O nso O nanso O aban O awe O ataa O so O sɛ O ɔbɛma O asuafoɔ O a O ɔsɛ O fata O no O bɛnya O ntoasoɔ O sukuu O mu O kwan O . O Anɔpa B-DATE yi O , O Nwomasua O soafoɔ O Dr O . O Yaw B-PER Osei I-PER Adutwum I-PER bo O annwo O deɛ O ɛkyerɛɛsɛ O , O gyinaeɛ O a O Achimota B-ORG Sukuu I-ORG Baasonfoɔ O no O si O sɛ O wɔbɛyɛ O apii O High O Kɔɔto O nhyɛ O a O wɔde O toodwa O no O ho O """" O Twɛn O ma O n'ano O nsi O ansa O woakasa O , O na O ɛbɛma O woate O nea O ɔkae O no O ase O . O Yɛpɛ O sɛ O yɛda O yɛn O mmoa O adi O kyerɛ O wɔn O a O wɔn O ho O aka O , O wɔn O mmusua O , O ne O adwumayɛfo O a O wogye O nkurɔfo O nkwa O no O . O Akorɔmfoɔ O awia O adwumakuo O bi O wɔyɛ O sika O ho O adwuma O SSL B-ORG Enterprise I-ORG sika O a O ɛboro O ȼ140 O , O 000 O wɔ O Buokrom B-LOC Estate I-LOC Junction I-LOC a O ɛwɔ O Kumase B-LOC . O Sɛ O akasakasa O si O wo O ne O wo O hokafo O ntam O a O , O wotaa O kɔfa O nsɛm O a O atwam O ba O , O na O wosan O tĩ O nsɛm O dedaw O mu O . O Na O afe O a O etwaam O no O yɛ O sikasɛm O mu O ahokyere O bere O . O """" O Fagutubea O nnwuma O bebree O ayɛ O adwuma O mfeɛ O bebree O nanso O dabiara O wɔka O kyerɛ O yɛn O sɛ O wɔnnyaa O mfasoɔ O biara O nti O wɔn O ntumi O mfa O aban O kyɛfa O mma O no O nanso O tu O ara O na O wɔretu O fagudeɛ O no O . O Hu O nneɛma O a O ɛho O hia O paa O na O boa O wo O mma O ma O wɔnyɛ O saa O ara O . O Nnyinasoɔ O no O ne O ; O Sikasɛm O nyini O ne O Mfasonya O , O Adwuma O nkɔsoɔ O a O ɛgyina O ne O nan O so O , O ɛna O Nimdeɛ O Akwan O a O wɔfa O so O di O dwuma O . O Sɛ O moayɛ O mo O adwene O sɛ O mubepue O anaa O mubetu O kwan O nanso O wopɛ O sɛ O wutwa O mu O a O , O wubetumi O akyerɛ O mu O sɛ O ɛnyɛ O da O biara O na O nneɛma O bɛkɔ O sɛnea O ɔhwɛ O kwan O . O Mmabun O renyinyin O ayɛ O mpanyimfo O , O nanso O wonni O ntetee O papa O biara O a O wɔde O bɛbɔ O bra O ama O asi O wɔn O yiye O . O Nhoma O bi O a O wɔato O din O Step O Wars O kyerɛ O sɛ O ɔbea O bi O kae O sɛ O , O sɛnea O ne O kunu O gyina O ne O mma O mpanyimfo O akyi O no O , O n'ani O nnye O ho O . O Polisifo O Asoeɛ O a O wɔhwɛ O Abɔnefosɛm O so O ( O DCI O ) O se O , O ɔbaa O bi O a O ɔtua O Tala O adwumakuo O , O a O wɔnam O abɛɛfo O ntentan O kɛseɛ O so O ma O Kenya B-LOC manfoɔ O bosea O nketenkete O ano O , O hyiaa O Ghanani O Victor B-PER Anane I-PER wɔ O computa O so O mpenatweɛ O fa O . O Aduan O no O yɛ O dɛ O dodo O ma O Asamoah B-PER . O Nana B-PER faa O tɔfe O bi O fii O bag O no O mu O . O Yei O nti O ambulance O a O ne O nɔma O yɛ O GV O 537 O - O 20 O mma O mu O koraa O . O Ɔrebɔ O mmɔden O . O SƐ O ƆKETEW O rehuruw O afi O fam O akɔfam O ɔfasu O bi O ho O a O , O ɔmmrɛ O ho O koraa O . O Ɛho O nhia O sɛ O woyɛ O biribi O kyenkyenee O biara O . O Na O ɛsɛ O sɛ O menantew O kɔ O fie O . O Yaw B-PER frɛɛ O me O Benada B-DATE anɔpa O nnɔn O akron O . O Wura O a O anyinam O ahoɔden O wom O no O de O anyinam O ahoɔden O di O dwuma O wɔ O akyirikyiri O asase O so O . O Ɛno O ne O ade O a O enye O koraa O a O ebetumi O asi O . O Ɛtow O , O nsiakyibaa O , O ne O ntade O ho O ka O a O mobɔ O no O , O ɛnyɛ O ɛka O a O mobɔ O no O da O biara O , O enti O monkeka O ɛho O sika O nyinaa O mmom O na O monsẽsẽ O nhu O ɔsram O biara O de O dodow O , O na O momfa O nka O kyerɛwtohɔ O no O ho O . O Me O ho O dwiriw O me O . O Abenfo O a O wɔyɛɛ O robɔt O yi O , O wɔn O mu O baako O ne O Tommaso B-PER Ranzani I-PER . O Ɔkaa O sɛ O , O """" O robɔt O yi O a O yɛatumi O ayɛ O yi O , O yegye O di O sɛ O ɛbɛboa O ma O yɛatumi O ayɛ O robɔt O afoforo O a O ɛbɛyɛ O nneɛma O pii O mpo O sen O wei O . O Sɛ́ O anka O tirimdɛ O no O bɛma O mmofra O no O anya O suban O pa O ne O anigye O no O , O ama O mmofra O no O kyerɛ O wɔn O ho O mmom O . O Sɛ O woresua O ade O , O na O sɛ O bere O koro O no O ara O , O woreyɛ O biribi O foforo O wɔ O w'afiri O so O a O , O ɛyɛ O a O wutumi O te O nea O woresua O no O ase O , O na O ɛyɛ O a O wutumi O kae O ? O Minsusuw O sɛ O menya O bere O pii O de O ayɛ O biribiara O a O mepɛ O sɛ O meyɛ O . O Mayɛ O nsakrae O pii O ? O Nea O otwa O to O no O maa O nnipadɔm O no O ho O dwiriw O wɔn O denam O akutu O du O a O ɔde O hyɛɛ O mframa O mu O no O so O . O London B-LOC Book O Fair O International O Awards O dwumadiem O yi O London B-LOC Book O Fair O ne O Publishers O Association O ( O United B-LOC Kingdom I-LOC ) O na O ɛka O bɔɔ O mu O de O nsɛmpɔ O ahodoɔ O nson O kaee O nkunimdie O . O Sɛ O aboa O bi O nam O baabi O anaa O biribi O si O kwan O mu O a O , O mfemfem O yi O boa O agyinamoa O no O ma O ɔhu O dekode O no O ntɛm O . O Wubetumi O aka O biribi O te O sɛ O : O """" O Ɛhaw O me O sɛ O wotee O saa O asɛm O no O . O Wo O maame O bo O afuw O me O , O na O sɛ O nkurɔfo O bo O fuw O nso O a O , O wotumi O keka O nsɛm O a O ɛyɛ O yaw O . O Nanso O sɛ O wɔfom O a O , O wɔmma O wɔn O abam O mmu O ; O mmom O wɔsua O biribi O fi O mu O . O Wobɛyɛ O dɛn O aboa O wo O ba O ama O no O ahu O saa O nokwasɛm O yi O ? O Wotumi O mpo O tete O nkraman O ma O sɛ O obi O de O atopae O anaa O nnubɔne O asie O baabi O a O , O wotumi O huahua O kohu O . O Ɔrekasa O wɔ O nsɛntwerɛfoɔ O nhyiamu O ase O no O wɔ O Nkran B-LOC Kwasiada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE mmeɛnsa I-DATE wɔ O 2021 B-DATE mu O no O ɔkyerɛɛ O sɛ O aban O retu O anamɔn O sɛ O ɔbɛyiyi O Ghana B-LOC akwan O . O Soafoɔ O no O daa O no O adi O sɛ O wagu O Hamile B-LOC kwan O no O so O . O Ɛyɛ O anigye O bere O nyinaa O sɛ O wubehu O wo O . O Ɛdefa O asaw O ho O no O , O obiara O ntumi O nsaw O te O sɛ O Michael B-PER Jackson I-PER . O Enti O kyɛwpa O no O bɛma O wo O yere O anaa O wo O kunu O koma O atɔ O ne O yam O . O Sɛ O me O babea O pue O na O sɛ O ɔmma O fie O wɔ O bere O ano O a O , O ɔbɛyɛ O dɛn O ahwɛ O adwuma O so O yiye O daakye O ? O Kwabena B-PER nnwia O sɔhwɛ O mu O da O . O ƆWƆ O nni O nsa O ne O nan O a O ɔde O nantew O enti O ohia O wedeɛ O a O ɛyɛ O den O na O watumi O atwe O ne O ho O ase O . O Obiɑrɑ O wɔ O hokwɑn O sɛ O onyɑ O kyɛfɑ O wɔ O ne O mɑn O mu O Abɑn O mu O , O sɛ O ɛyɛ O tee O ɑnɑɑ O ɛnɑm O ɑnɑnmusifo O so O . O Ntease O nnim O sɛ O obi O bɛhyɛ O ne O yɔnko O sɛ O onnya O ɔdɔ O kann O mma O no O . O Owura O Mahama B-PER se O ɛwɔ O mu O sɛ O n'ani O angye O abatoɔ O asɛnnibea O atɛnbuo O nanso O mmara O hyɛ O no O sɛ O ɔngye O nto O mu O . O Ɔbɔɔ O nea O wafiri O mu O a O yɛfrɛ O no O Yaw B-PER Eyifa I-PER Gorman I-PER a O dodoɔ O no O ara O frɛ O no O Dr O Sting B-PER tuo O wɔ O ne O hyɛn O mu O aberɛ O a O na O wapɔn O afiri O nteteeɛ O dwumadie O a O ɔyɛ O faa O nnipa O kenkan O ho O . O Seesei O me O papa O nkenkan O nwoma O biara O . O Mihuu O no O nea O edi O kan O . O Sɛ O ɛho O hia O sɛ O wo O ne O wo O hokafo O susuw O asɛm O bi O a O ebetumi O asɛe O mo O ntam O asomdwoe O ho O a O , O ka O ho O asɛm O bere O a O mo O baanu O nyinaa O bo O adwo O na O mubetumi O akasa O a O abufuw O biara O remma O . O Awuraa B-PER Tieku I-PER kyerɛɛ O sɛ O saa O tebea O no O yɛ O adeɛ O a O ɛha O papaapa O , O ɔkaaɛ O sɛ O adenehunu O a O ɛwɔ O afikyirekɔ O ho O no O nsunsuansoɔ O bi O ɛne O sɛ O aka O ɛmmaa O binom O ahyɛ O wɔ O aseyena O mu O . O Fiifi O hu O nneama O bɔne O bi O bere O a O na O ɔreyɛ O n'abusua O abakɔsɛm O mu O nhwehwɛmu O no O Sɛ O wobɛtete O wo O ba O ama O wadu O mpanyin O afe O so O a O , O ehia O sɛ O woboa O no O ma O otumi O de O " O n'adwene O " O yɛ O adwuma O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O n'ankasa O betumi O asisi O gyinae O pa O . O """" O Mmara O biara O nni O Ghana B-LOC ɛnnɛ O a O ɛma O Kwan O sɛ O yɛhyehye O ɛsekafeta O ahodoɔ O . O Abenfo O a O wɔyɛ O robɔt O ho O adwuma O reyɛ O mfiri O bi O a O ɛbɛboa O adɔkotafo O ama O wɔayɛ O oprehyɛn O a O ne O yɛ O nna O fam O a O ɛmma O wontwitwa O nipadua O no O pii O . O Sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O wɔbɛnya O mfasoɔ O afiri O mframagya O ne O n'akadeɛyɛ O mu O no O , O ɛsɛ O obiara O a O ɔwɔ O kyɛfa O wɔ O dwumadie O no O mu O sɛ O ɔbɛtua O ne O fa O mu O sika O a O wɔde O bɛyɛ O nkabom O adwuma O no O ho O nneɛma O . O Wei O nyɛ O me O dea O . O Wɔkyeree O no O . O Afei O , O Joe B-PER pɛ O sɛ O ɔkyere O obiara O sɛ O asɛm O biara O nni O ne O ho O . O Dapɛn O a O etwaam O no O mu O ɔhyew O a O ano O yɛ O den O no O ama O wim O tebea O a O ɛyɛ O hyew O ne O wim O tebea O a O emu O yɛ O den O rekɔ O so O wɔ O mmeae O ahorow O . O Yɛahyɛ O aseɛ O rehu O nnipa O a O wɔtae O galamsey O yi O akyi O . O Wowɔ O intanɛt O so O rehwɛ O mfoni O bi O a O nkurɔfo O twae O wɔ O apontow O bi O ase O nnansa O yi O ara O . O Fa O nsɛm O no O bi O yɛ O aseresɛm O . O Bu O nneɛma O a O ɛhaw O wo O hokafo O no O aniberesɛm O , O nanso O sua O sɛnea O wode O mfomso O a O wudi O no O bɛyɛ O aseresɛm O . O Bere O bi O , O na O ɛtwene O bi O wɔ O ha O . O Ghana B-LOC Fagudeɛtubea O Adwumayɛfoɔ O Nkabomkuo O afrɛ O akuo O mmeɛnsa O ( O aban O , O Ghana B-LOC Fagudeɛ O Asoeɛ O ne O Ghana B-LOC Fagudeɛtubea O Adwumayɛfoɔ O Nkabomkuo O ) O nhwehwɛmu O fa O fagudeɛtubea O nkwanhyia O a O ɛresisi O no O na O wɔn O mpɛ O ho O anoyie O . O Ma O ɛntra O w'adwenem O sɛ O sigaretnom O nyɛ O ade O pa O mma O w'akwahosan O . O Yɛtaa O te O sɛ O nneɛma O nkɔ O yiye O wɔ O mmusua O bi O mu O ma O enti O mmusua O no O agyigya O . O Nanso O mmusua O bi O wɔ O hɔ O a O asi O wɔn O yiye O . O Ɛdɛn O na O ɛboaa O wɔn O ? O Ɛnkyɛ O na O mede O me O din O ahyɛ O Gyɛɛman O adesua O bi O mu O . O Saa O nsakyeraeɛ O ho O abɛhia O aberɛ O aban O asuaɛ O ko O wɔ O galamseyfoɔ O so O de O abɔ O ɔman O no O kwaeɛ O ne O nsuo O ho O ban O . O Ebinom O wɔ O hɔ O a O , O sɛ O wɔkɔ O intanɛt O so O a O , O na O wɔadan O nnipa O foforo O koraa O . O Wotumi O didi O atɛm O , O keka O nsɛm O a O ɛyɛ O yaw O kyerɛ O afoforo O . O Enti O yɛbɛka O a O , O wɔteetee O nkurɔfo O wɔ O intanɛt O so O . O Ekuo O a O ɛhwɛ O Apaadie O so O ( O NLC B-ORG ) O adi O kan O ahyɛ O adwuyɛfoɔ O a O wɔyɛ O nnipadua O mu O nhwehwɛmu O wɔ O ayaresabea O no O sɛ O wɔmfa O atuateɛ O no O mmera O awieɛ O na O wɔnnane O ani O nkyerɛ O ɛpono O so O nkɔtoto O nsɛm O . O Nanso O wɔsɛee O wɔn O nso O mfidie O . O Ná O sukyerɛmma O ntaa O ntɔ O saa O awɔw O bere O yi O sɛnea O na O yɛhwɛ O kwan O no O . O Asraafoɔ O no O kaa O sɛ O asiane O asɛm O yi O sii O aberɛ O a O wiemhyɛn O yi O yɛɛ O adwen O sɛ O ɛbɛsi O fam O aberɛ O na O wiem O ayɛ O kusuu O Mmarahyɛ O - O Badwam O Ekuo O Ketewa O Baanodani O no O nnyinasoɔ O ne O sɛ O , O enni O mmara O mu O sɛ O yɛbɛhyehyɛ O ɛsekafeta O , O enti O ɛsɛ O Ɔtemmuafo O Panin O , O Godfred B-PER Dame I-PER sɛ O ɔba O Badwam O no O anim O bɛkyerɛ O nea O enti O a O watu O saa O anammɔn O no O . O Wɔ O nsɛm O bi O mu O no O , O esiane O asomdwoe O nti O , O ɛbɛyɛ O papa O sɛ O mugye O tom O sɛ O ɛsono O obiara O adwene O , O na O moma O ɔdɔ O kata O asɛm O no O so O . O Sky O TC O nso O piaa O Premier B-ORG League I-ORG kuo O Ebusua B-ORG Dwarfs I-ORG too O baaabi O hyɛɛ O wɔn O 2 O - O 1 O . O Wɔsakraa O ɔhene O no O ma O ɔbɛyɛɛ O senn O . O Sɛ O abofra O bɛka O kyerɛ O wo O sɛ O ɔwofo O biako O no O aka O wo O ho O asɛm O a O , O hu O sɛ O yaw O bi O na O ɔde O reka O saa O . O Sɛ O obi O de O ka O pii O a O , O etumi O nso O kɔfa O nyarewa O brɛ O no O ; O ebi O ne O kɔdaanna O , O tipae O , O yafunyare O , O komayare O ne O adwenemhaw O Mogya O mu O dɔkotafoɔ O mmienu O - O ɛhefa O na O wɔn O nkɔyɛ O adwuma O ? O Mogya O mu O dɔkotafoɔ O yɛ O dɔkotafoɔ O a O wahyɛda O agye O nteteeɛ O wɔ O mogya O mu O yareɛ O . O Seisei O abɔdeɛ O mu O mpɛnsɛmpɛnsɛmmubea O no O wɔ O animdefoɔ O ahodoɔ O , O ɔkandifoɔ O hwehwɛ O no O gyina O nea O ɔnim O adwuma O nti O yɛn O ntumi O ntena O ha O na O yɛnnka O sɛ O yɛyɛɛ O abɔdeɛ O mu O mpɛnsɛmpɛnsɛmmubea O no O maa O abɔdeɛ O mu O animdefoɔ O nkoara O . O """" O Korɔnobɔ O a O ɛnte O sɛɛ O bebree O no O ara O na O ɛrekɔ O so O wɔ O Ghana B-LOC afanaa O nyinaa O ara O . O Eyi O yɛ O nhoma O a O ɛka O nkate O ho O asɛm O . O Fa O din O no O bi O ka O ho O . O Ɔpanin O a O Ɔda O Ekuo O no O ano O , O Hillary B-PER Ekuoba I-PER Gyasi I-PER gyedie O ne O sɛ O ɛtoɔ O no O yiɛ O bɛma O ɛboɔ O no O ayɛ O mmerɛ O ama O ɛmmabunu O , O ne O titire O no O wɔn O a O wɔfiri O efie O a O ɛmu O yɛ O dene O ɛne O mmeaɛ O a O wɔatwa O wɔn O agya O no O . O Adan O ahodoɔ O ho O atwerɛtwerɛ O no O , O wɔde O ahyɛ O ɔbosome O Ayɛwohomummɔ B-DATE 13 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE wɔ O ɔman O no O afanan O nyinaa O , O na O anadwo O a O ɛdi O nnipakenkan O anim O no O ayɛ O Ayɛwohomummɔ B-DATE 27 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE . O Enti O nnɛ O mɛtumi O aka O sɛ O wɔn O tebea O asesa O . O . O . O . O Nhyehyɛeɛ O a O ɛsɔ O ani O abɛda O panin O no O ne O adwuma O no O ntam O . O Ɔtoaa O so O sɛ O , O anɔpa O yi O ara O wɔde O Santol B-ORG Energy I-ORG agyapadeɛ O nyinaa O ama O wɔn O sɛ O wɔmfa O nnyɛ O adwuma O . O """" O Sɛ O Onyankopɔn O nni O hɔ O a O , O anka O ɛho O behia O sɛ O yɛbɔ O no O . O Ɛsɛ O sɛ O wudi O wo O bɔhyɛ O ahorow O so O . O Ɔyɛ O Japanne O ? O Ɔreyi O asɛm O yi O ano O no O , O panin O paa O a O ɔda O Ghana B-ORG Chamber I-ORG of I-ORG Construction I-ORG ano O , O Emmanuel B-PER Cherry I-PER kaa O sɛ O anka O aban O di O nteaseɛ O a O ɛda O wɔn O ntam O so O a O akwan O bebree O wayɛ O akwan O bebree O awie O . O Wɔ O akwan O a O asɛe O koraa O dwumadie O so O no O , O Soafoɔ O kaa O sɛ O akwan O ɛrebɛn O awieɛ O no O bi O ne O ; O Navrongo B-LOC kɔsi O Naga B-LOC , O Wa B-LOC kɔsi O Bulenga B-LOC kɔsi O Yaala B-LOC kwan O no O , O Salaga B-LOC kɔsi O Ekumdipe B-LOC kɔsi O Kpandai B-LOC kwan O a O ɛyɛ O ɔha O mu O nkyɛmu O aduosia O ɛreyɛ O awie O , O Yagaba B-LOC kɔsi O Mankarigu B-LOC kwan O asiesie O saa O nso O na O Daboya B-LOC kɔsi O Mankarigu B-LOC kwan O ɛna O akwan O ahodoɔ O a O aka O . O Mintumi O nkyerɛ O wo O sɛnea O merehwɛ O wo O nsrahwɛ O no O kwan O . O Dɛn O na O ɛboa O no O ? O Ɛyɛ O ne O dua O no O . O Ɔfotufoɔ O ma O Abɛɛfo B-ORG Kwantenpɔn I-ORG Nkitahodie I-ORG ( O IT B-ORG ) O kyerɛ O sɛ O , O ade O a O ɛha O no O wɔ O Ghana B-LOC ne O Abibiman B-ORG Africa I-ORG Aman I-ORG no O da O no O adi O wɔ O abɛɛfo O kwantenpɔn O mpontuo O a O ɛtɔ O sini O wɔ O aman O a O wɔatu O mpɔn O no O ho O . O """" O Nteeɛ O ne O sɛ O fagudeɛtufoɔ O no O bi O aka O amane O a O wɔtu O fagudeɛ O wɔ O mu O no O . O Ɛyɛ O no O sɛ O ɔkyɛn O obiara O , O na O nkurɔfo O a O wɔnte O sɛ O ɔno O no O , O obu O wɔn O abomfiaa O . O Sɛ O nhwɛso O no O , O fa O no O sɛ O awarefo O bi O pɛ O sɛ O wotu O kwan O , O na O ɔbea O no O pɛ O sɛ O n'awofo O ka O wɔn O ho O kɔ O . O Ɔsan O gye O cedi O ahanu O firi O sukuuni O biara O hɔ O bosome O biara O nanso O ɔde O nnuane O a O yanoa O ama O sukuufoɔ O a O ɛda O sukuu O mu O hɔ O na O ma O wɔn O . O Ne O korakora O mu O no O , O abaawea O betumi O akyima O mperɛ O dummiɛnsa O ( O 13 O ) O afe O baako O emu O . O Ɛda O adi O pefee O sɛ O wasan O ate O adwumakuo O a O ɛwɔ O tumi O paa O sɛ O ɔnhwɛ O amanyɔsɛm O mu O asotwe O nyiyimu O . O Ayɔnkofa O soronko O yi O mu O ara O nti O Aban O Kwaadubɔni O Panin O dwumadibea O no O bɛyɛ O Ɔmanpanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER nkaedum O kɛseɛ O paa O a O ɛdi O sukuukɔ O kwa O pɛ O akyi O . O Sɛ O abofra O no O te O nea O wokae O no O a O , O obetumi O akɔka O wɔ O baabi O foforo O , O na O ebi O nso O a O na O wanhu O ka O . O Onipɑ O biɑrɑ O , O sɛ O ɔyɛ O fekuw O muni O yi O , O wɔ O ne O kyɛfɑ O wɔ O ɑkyigyinɑ O ɑ O ɔmɑn O no O ɑnɑɑ O ɔmɑn O no O ne O ɑmɑn O ɑfoforo O ɑbom O ɑpere O ɑnyɑ O no O ho O sɛneɑ O ɔmɑn O no O nhyehyɛe O ne O sikɑsɛm O te O . O Onipɑ O biɑrɑ O wɔ O sikɑsɛm O , O ɔmɑnbɑyɛ O ne O ɑmɑmmerɛ O ho O kyɛfɑ O ɑ O ɛho O hiɑ O mɑ O ne O nidi O ne O ne O nipɑsu O . O Wɔ O asram B-DATE asia O foforo O mu O no O , O wubetumi O aka O German O kasa O yiye O . O Sɛ O nhwɛso O , O okunu O betumi O akyerɛw O sɛ O , O """" O Wokɔhyɛɛ O wo O nnamfonom O nkyɛn O da O mũ O nyinaa O a O woamfrɛ O me O anka O baabi O a O wowɔ O ankyerɛ O me O . O Ma O w'abusuafo O ne O wo O nnamfo O nhu O sɛ O abusua O a O wowom O seesei O no O , O wunni O ho O agoru O . O Ná O Kwabena B-PER ne O Abena B-PER nenam O abrannaa O no O so O anɔpa O nnɔn O abien O . O So O yɛbɛkɔ O mprempren O ? O Dɛn O na O metumi O ayɛ O na O sɛ O meresua O ade O a O , O biribiara O antwetwe O m'adwene O ? O Owura O Charles B-PER Adu I-PER Boahen I-PER , O Ɔsoafo O a O wɔabɔ O ne O din O sɛ O ɔnkɔ O asoeɛ O a O ɛhwɛ O Sikasɛm B-ORG Ntotoeɛ I-ORG ho O ( O Ministry B-ORG of I-ORG Finance I-ORG ) O se O , O ɔgyaee O adwuma O yɛ O wɔ O n'adwumakuo O Black B-ORG Stars I-ORG Advisors I-ORG mu O afe O 2017 B-DATE , O na O ɔmfa O ne O ho O nhyehyɛ O adwumakuo O no O dwumadie O mu O . O Onim O saa O kurow O yi O yiye O . O Mekae O asɛm O no O pefee O te O sɛ O nea O esii O nkyɛe O . O Ɔkaa O sɛ O , O """" O anokwa O , O saa O dwumadie O titire O yi O bɛboa O ama O yako O atia O ntontom O wɔ O wɔn O nkosua O toɔ O berɛ O mu O """" O Ɛnsɛ O sɛ O migyina O dede O yi O ano O . O Ɔkae O sɛ O wɔmfa O ɔkraman O a O ne O tirim O yɛ O den O no O mmɔ O afɔre O . O Nhyɛ O wo O mmanoma O no O mma O wɔmmmɛn O wo O , O Mmom O sɛ O wotɔ O wo O bo O ase O a O , O ɛno O ara O de O ne O ho O bɛba O . O Wɔhunuu O tuo O aboba O ataade O nso O wɔ O nnipa O mmienu O yi O hyɛn O mu O . O Polisifoɔ O nhwehwɛmu O kyerɛ O sɛ O Yepalisi B-LOC hene O , O Alhaji B-PER Aminu I-PER Ayuba I-PER na O bɔɔ O nnipa O ɔsusu O sɛ O wadi O bɔne O yi O paa O sɛ O wɔn O ndi O nakyi O nkɔsra O ɔhene O bi O a O ɔfiri O Banvim B-LOC a O yɛde O nasi O adeɛ O so O foforɔ O wɔ O Bagliga B-LOC mpɔtam I-LOC . O Mfaso O a O ɛwɔ O ɛlɛtrɔnik O mfiri O so O baako O no O no O . O Na O MASLOC B-ORG ntamgyina O a O ɛbaa O mmerepa O mu O no O yɛ O trimupɛ O nyansafoɔ O a O wɔyɛɛ O sɛ O mmoa O MASLOC B-ORG dwumadie O wɔ O boseabɔ O nhyehyɛeɛ O wɔ O abɛɛfo O kwan O so O , O ɛpagya O MASLOC B-ORG adwadeɛ O ne O nnwuma O , O ɛte O nnipa O mpu O ne O mpu O nkitahodie O wɔ O wɔn O nnwuma O mu O na O asan O apagya O mmɔdenmmɔ O mu O . O Sɛnea O Ɔmanpanin O abɔ O so O mprɛ O pii O no O , O nnyɛ O ne O pɛ O sɛ O ɔbɛgu O ɛnkanee O tete O fagutuo O adwuma O no O na O mmom O abɛɛfo O deɛ O a O ɛresɛe O nneɛma O no O deɛ O ɔde O ɔman O no O tumi O ne O ahoɔden O bɛtwa O so O """" O So O afiri O bi O a O wɔde O foro O abansoro O wɔ O hɔ O ? O Nanso O yɛma O wohui O sɛ O yɛntoo O wɔn O nkyenee O , O efisɛ O na O yɛma O mmofra O no O frɛ O wɔn O wɔ O telefon O so O , O na O na O yɛda O wɔn O ase O sɛ O wɔreboa O yɛn O ; O ɛbaa O saa O no O nneɛma O yɛɛ O yiye O kakra O . O """" O Wɔ O nhyiamu O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Nkran B-LOC wɔ O Oforisuo B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE dummienu I-DATE wɔ O 2021 B-DATE mu O no O Indiaman O Soafoɔ O panin O , O Owura O Rajaram B-PER kaa O sɛ O ɔbɛpɛ O sɛ O ɔbɛkɔ O nsrahwɛ O wɔ O Yendi B-LOC . O """" O Ɛbɛyɛ O anikasɛm O ne O asɛmdɛ O sɛ O India B-LOC ne O Yendi B-LOC manfoɔ O bɛka O abɔ O mu O wɔ O nteteeɛ O , O nkaseɛbɔ O , O abɛɛfo O nimdeɛ O ne O nnuruyɛ O mu O """" O Ebetumi O nso O ayɛ O bere O a O wobɛteetee O paa O . O So O nea O edidi O so O yi O bi O kɔ O so O wɔ O w'abusua O mu O ? O Ɔmanpanin O kasamafoɔ O Owura O Kofi B-PER Eshun I-PER kaa O sɛ O maame O yi O kasa O a O ɛdi O simma O mmienu O ne O anibɔ O num O a O ɔtwe O too O afidie O so O no O nsisi O so O . O Yegyina O yie O so O hyɛ O Aban O no O nkura O sɛ O ɔmmɔ O mmɔden O na O onni O ne O bɔhyɛ O no O so O . O Abena B-PER yɛ O ɔbea O a O ne O ho O yɛ O fɛ O . O Sɛ O ɔne O me O nyɛ O adwene O mpo O a O , O otie O m'adwenkyerɛ O . O Sɛ O ɛka O wo O nko O ara O wɔ O baabi O a O , O ɛma O wutumi O nya O kwan O de O dwinnwen O nneɛma O a O woasua O ho O kɔ O akyiri O . O Mpanyimfo O ne O mmofra O tumi O yɛ O saa O a O , O ɛbɛboa O ama O wɔanya O nneɛma O a O wosua O no O so O mfaso O paa O . O Yɛn O a O yahyia O mu O wɔ O dan O yei O mu O nim O mmara O sɛ O ɛno O ne O fapem O a O mmara O ne O pɛpɛɛpɛyɛ O gyina O so O wɔ O asafo O biara O mu O . O Y'adwuma O ho O hia O . O Mprenpren O no O , O ɛwɔ O sɛ O yɛsi O fagudeɛtu O a O ɛresɛe O nneɛma O ano O kwan O koraa O ansa O na O agye O nsa O mu O . O Wɔmma O nnipa O a O wɔnom O mmosa O kwan O mma O wɔnkɔ O mu O . O Wɔn O ani O nnye O . O Nnipa O baanan O yi O nyinaa O wɔ O Polisi O akakye O a O wɔreboa O nhwehwɛmu O . O Adɛn O ntia O ? O Ɛsono O sɛnea O mo O mu O biara O susuw O nneɛma O ho O . O Sɛnea O mote O nka O wɔ O nsɛm O ho O nso O nyɛ O pɛ O , O na O ɛsono O ntetee O a O obiara O nyae O . O Mebɔɔ O mmɔden O sɛ O mede O m'abambu O no O sie O . O N'adwene O ne O sɛ O sogyani O biara O remfa O n'adwuma O ne O n'ano O aduane O a O ɔde O hwɛ O n'abusua O nto O kyakya O ɛsiane O sika O kɔkɔɔ O ketewa O bi O na O ɔde O asie O . O Maame O Tsey B-PER ne O Owura O Dadzie B-PER baanu O no O daa O yei O adi O berɛ O a O wɔreda O """" O Huawei B-ORG Day O with O Media O """" O a O ɛkɔɔ O sp O wɔ O Nkran B-LOC no O . O Deɛ O Naana B-PER Jane I-PER anwene O ho O ne O sɛ O adesuafoɔ O no O mu O bi O rennya O scholarship O nkɔsua O nwoma O wɔ O Asuapɔn O ahodoɔ O bi O a O ɛwɔ O wiase O yi O mu O ɛfiri O sɛ O wɔbɛhwɛ O wɔn O na O wɔaka O sɛ O wɔwiaa O sɔhwɛ O mu O nti O wɔmfata O sɛ O wɔma O wɔn O Scholarship O . O """" O Ƹwom O sɛ O ɔgye O mmaa O ne O mmarima O pɛyɔ O to O mu O na O ɛyɛ O ade O kɛseɛ O deɛ O , O nanso O seesei O ɔgye O to O mu O sɛ O ɛyɛ O sɛ O nkyekyɛmu O ba O asɛdeɛ O wɔ O adwuma O mu O . O Ne O korakora O no O , O Ɔtɛmuafo O Gifty B-PER Agyei I-PER Addo I-PER hyɛɛ O sɛ O wɔnnye O Rastafoɔ O baanu O no O wɔ O sukuu O hɔ O . O Sɛ O wɔyɛ O saa O mfiri O yi O a O , O ebetumi O ama O wɔayɛ O oprehyɛn O a O ɛyɛ O den O a O wɔmmrɛ O ho O . O Wɔhwɛ O Kwan O sɛ O Ghana B-LOC botae O a O ɔde O asi O n'ani O so O sɛ O dwumadi O yi O bɛtu O mpɔn O no O bɛnya O nkanyan O ne O ntaakyira O kɛse O afiri O GIZ B-ORG hɔ O ɛnam O nteaseɛ O Apam O ( O MoU O ) O a O Digital O Transformation O Center O a O ɛhyɛ O GIZ B-ORG ase O ne O GCT B-ORG kɔeɛ O nti O . O Asamoah B-PER nnwene O sɛ O Abena B-PER nkutoo O na O ɔyɛɛ O ne O sukuu O dwumadi O a O ɔde O baa O fie O no O nyinaa O . O Ɛsɛ O sɛ O mekɔ O fie O na O meda O kakra O . O Yɛrewura O nsutɔberɛ O mu O ma O aberɛ O yɛrekasa O yi O akwanyie O bebree O agyae O . O Ɛsɛ O sɛ O yɛsan O bɔ O yɛn O nhomasua O nhyehyɛe O no O mua O kɛse O . O Ɛbɛyɛ O sɛ O ɛno O na O enyaa O wɔn O gyinaesi O no O so O nkɛntɛnso O . O Ɔmanpanin O kaa O sɛ O , O mete O me O hyɛn O mu O no O na O mepɛ O sɛ O mesu O aberɛ O a O yɛnam O kwan O no O so O no O . O """" O Wobɛtumi O anya O Nhyiaeɛso O Waakye O no O bi O ama O me O ? O Ɛmfa O ho O nea O ɛkɔfa O ba O no O , O anoɔyaw O betumi O ama O aware O agu O anaa O ama O awarefo O no O anya O nyarewa O bi O . O Sɛ O yehu O sɛ O nnipa O pa O rehu O amane O a O , O ɛyɛ O a O ɛnsen O yɛn O tirim O . O Enti O ebinom O adwene O yɛ O wɔn O sɛ O , O sɛ O nnipa O pa O nso O tumi O hu O amane O a O , O ɛnde O na O mfaso O nni O so O sɛ O obi O bɛbɔ O bra O pa O . O Weinom O nyinaa O nti O , O sɛ O kraman O hua O biribi O a O , O otumi O hu O nneɛma O a O ɛwom O nyinaa O . O Ɔpanyin O no O ne O onipa O a O otwa O to O a O ofii O hyɛn O no O mu O . O Seisei O ara O no O excavators O nkron O , O bulldozer O mmienu O , O generator O nketewa O nnum O , O generator O plant O baako O , O pumping O machine O nketewa O ɔha O aduonu O , O diesel O gallon O ahanu O aduonum O na O wahye O no O saa O ara O nso O na O dwumayɛbea O ne O nneɛma O aka O nso O wasɛe O . O Nti O adwumayɛ O krataa O hwɛ O nti O na O asraafoɔ O no O kɔɔeɛ O . O """" O Owura O Nitiwul B-PER te O gyina O maa O asraafoɔ O n'agyinaaeɛ O sɛ O wɔbɛhye O mfidie O a O wɔde O tu O fagudeɛ O no O """" O Sikakorabea O futofoɔ O , O Nana B-PER Otuo I-PER Acheampong I-PER se O mmerɛ O aduru O sɛ O yɛma O sikasɛm O ho O nimdeɛ O hia O yɛn O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O yɛbetumi O abɔ O nkorabata O no O ho O ban O . O Tew O w'anim O ma O no O . O Mmubu O no O anikyew O , O na O nyɛ O biribiara O mfa O nkyerɛ O sɛ O ne O ho O yɛ O wo O ahi O . O Sɛ O obi O wɔ O abanoma O a O , O mpɛn O pii O no O , O ebehia O sɛ O ɔne O abofra O no O maame O anaa O ne O papa O ankasa O tena O ase O dwen O nneɛma O bi O ho O te O sɛ O ebia O nsrahwɛ O , O asotwe O ne O sikasɛm O . O Woyɛ O nneɛma O boa O afoforo O a O , O ɛno O nko O ara O nkyerɛ O sɛ O worenyɛ O ankonam O da O Akyiri O yi O , O ɔbea O a O mewaree O no O no O , O na O ɛsono O ɔman O ne O abusua O a O ofi O mu O . O Enti O seesei O , O nnuan O a O na O minnii O bi O da O no O , O masua O di O , O na O nnwom O a O na O mentee O bi O da O nso O , O m'ani O abegye O ho O . O Mabehu O sɛ O , O obi O biara O wɔ O nea O ɔtɔ O sin O wom O ne O nea O ɔbɔ O mu O mmɔden O . O Me O ne O nkurɔfo O a O ɛsono O abusua O a O wofi O mu O ne O wɔn O amammerɛ O abɔ O na O masua O nneɛma O pa O pii O afi O wɔn O hɔ O . O Na O mɛka O paa O a O , O wei O ama O masesa O . O Desmond B-PER ho O yɛ O abufuw O efiri O sɛ O abere O biara O no O ɛsɛ O sɛ O ɔde O asɛm O a O etwa O to O no O di O dwuma O wɔ O akyinnyegye O biara O mu O Kwabena B-PER sii O gyinae O sɛ O ɛnyɛ O n'adwuma O ne O sɛ O ɔbɛka O nea O John B-PER ayɛ O no O ho O asɛm O akyerɛ O Abena B-PER . O Ɛkaa O kakraa O bi O na O watwa O Minhu O hwee O efisɛ O ɛhɔ O nyinaa O yɛ O sum O . O Owura O Mahama B-PER krataa O no O kɔɔ O so O bɔɔ O AU B-ORG Dwamtenani O , O Moussa B-PER Faki I-PER Mahamat I-PER sɛ O mmoa O a O ɔnnya O mfiri O aban O no O hɔ O bɛtumi O atwitwa O ne O nan O mu O ama O anidasoɔ O a O wiase O nyinaa O wɔ O sɛ O asomdwoeɛ O bɛba O Somalia B-LOC no O ayɛ O kwa O , O """" O sɛnea O Ɔmanpanin O dada O dwumayɛbea O seeɛ O no O . O Amanneɛbɔ O a O efi O amansin O so O ahwɛfo O hɔ O kyerɛ O sɛ O baabi O a O ɛhɔ O sɛee O pa O ara O ne O Okinawa B-LOC Supɔw O no O so O ; O ɛwɔ O Japan B-LOC anafo O fam O . O Nanso O , O nea O worekenkan O no O , O sɛ O wopɛ O sɛ O wote O ase O yiye O paa O , O na O sɛ O wode O w'ani O fa O mu O saa O kɛkɛ O a O , O ɛremmoa O wo O . O Eyi O ne O ɔbarima O a O polisifo O susuw O sɛ O ɔno O na O odii O dwuam O no O Yɛhwɛ O sɛ O deɛ O ɛdi O kan O a O oogle O Africa O Artificial O Lab O a O wɔde O wɔn O asoeɛ O no O bɛba O Ghana B-LOC afe O yi O mu O a O , O ɔman O no O ahuri O adi O kan O wɔ O Abibiman O nyinaa O mu O retwe O amanɔne O akɛsefoɔ O a O wɔyɛ O mfididwuma O . O Nea O ɛboa O ma O ne O were O yɛ O mmerɛw O no O nso O , O sɛ O opuw O a O , O ɛma O nhamahama O a O akeka O atoatoa O mu O no O ntam O tetew O , O na O ɛma O ne O were O mu O gugow O yɛ O mmerɛw O . O Wobɛtumi O atwe O wo O deɛ O no O asan O na O moayɛ O deɛ O wo O hokafoɔ O no O pɛ O . O Okununom O ne O ɔyerenom O bi O mfa O mfomso O mfiri O wɔn O ahokafo O na O ama O wɔatumi O anya O tumi O bi O wɔ O wɔn O so O . O Saa O nneɛma O yi O na O ɛboa O dɛnkyɛm O ma O n'ano O ka O biribi O ketekete O koraa O a O , O ɔtumi O hu O ade O ko O . O Sɛ O mede O firi O a O , O mereboa O bɔne O . O Wuhu O wo O nnamfo O nyinaa O wɔ O mfoni O no O mu O , O na O akyinnye O biara O nni O ho O sɛ O wɔregye O wɔn O ani O ankasa O . O Nanso O wohwɛ O mu O a O ɛte O sɛ O nea O biribi O ayera O wɔ O mfoni O no O mu O no O . O Wosan O hwɛ O no O yiye O na O wuhu O sɛ O , O sɛɛ O na O obi O mmom O na O onni O mu O . O Ɛnde O ɛbɛyɛ O hena O ? O Ɛnyɛ O obiara O sɛ O wo O ! O Akosuah B-PER ani O gye O ho O sɛ O ɔbɛguare O anɔpa B-DATE bere O a O Abena B-PER ani O gye O ho O sɛ O ɔbɛguare O ansa O na O wada O no O . O Sɛ O obi O te O saa O a O , O nea O obenya O afi O ne O nnamfo O hɔ O nko O ara O na O ehia O no O . O Nkontabuo O Adwuma O , O PWC B-ORG na O wodii O kan O paa O no O sɛ O wɔnnyɛ O nhwehwɛmu O mfa O nokorɛ O anaa O atorɔ O a O atemmuo O ɛka O Ɔpepem O Baako O ne O akyire O ɛpɔ O mmienu O ( O ȼ1 O . O 2m O ) O a O NDK B-ORG Aika I-ORG Adwuma O no O se O , O Ɔman O no O mma O Ministry B-ORG of I-ORG Energy I-ORG ntua O mma O wɔn O , O no O ho O . O Mete O nka O sɛ O ɛsɛ O sɛ O firi O fie O mmom O sen O sɛ O mɛtra O fie O nnɛ O . O Misusuw O sɛ O ɛrenyɛ O mmerɛw O mma O wo O koraa O sɛ O wubenya O tumi O krataa O a O wɔde O ka O kar O . O Wɔ O Madagascar B-LOC no O , O adwumakuw O a O wofre O no O ADREA B-ORG no O retete O nkurɔfo O ma O wɔayɛ O turo O a O ɛyɛ O fɛ O , O atete O akokɔ O , O na O wɔde O wɔn O nsa O reyɛ O nneɛma O foforo O aka O sika O a O wonya O bere O COVID O - O 19 O yare O bae O . O Ɛnde O , O wobɛyɛ O dɛn O atumi O adi O nsonsonoe O a O ɛda O ɔbarima O ne O ɔbea O ntam O yi O so O na O woatumi O ne O wo O hokafo O abɔ O nkɔmmɔ O ? O Ɛno O ara O ne O sɛ O wobɛkyerɛ O obu O ama O wo O hokafo O no O . O Sɛ O ɛyɛ O wo O sɛ O mfomso O no O nyinaa O fi O wo O hokafo O a O , O ɛnneɛ O ɛremma O w'adwenem O koraa O sɛ O pa O kyɛw O . O Nneɛma O bɛn O na O na O ɛma O moserew O ? O Su O ahorow O bɛn O na O ɛmaa O mo O ani O begyee O mo O ho O ? O Ɛyɛ O a O wɔma O mmofra O bi O de O wɔn O adwene O si O nea O wɔn O nko O ara O pɛ O so O , O enti O sɛ O wonyin O na O wɔfa O nnamfo O a O , O ɛnkyɛ O na O asɛe O . O Nnyinamoa O ano O mfemfem O boa O ma O wɔhu O baabi O a O mframa O ani O kyerɛ O . O Wɔ O Joy B-ORG News I-ORG anototoɔ O nhyiamu O no O , O Kasoa B-LOC DOVVSU O panin O , O ASP O Dories B-PER Larye I-PER Aggrey I-PER kaa O sɛ O ababaawa O a O yato O no O mmonnaa O no O maame O kaa O kyerɛ O ne O ba O no O sɛ O ɔne O James B-PER nkɔ O tena O aberɛ O wɔn O mpenatweɛ O no O mu O yɛɛ O den O . O Ɛyɛ O den O ma O Kwesi B-PER sɛ O ɔbɛpaw O nea O ɔbɛhyɛ O akɔ O apontow O no O ase O . O Bere O biara O a O akasakasa O besi O mo O ntam O no O , O wo O ne O wo O hokafo O tutu O nsɛm O a O ɛyɛ O yaw O ma O mo O ho O . O Ɔpanin O a O ɔda O Hubtel B-ORG adwumakuo O no O ano O Alex B-PER Bram I-PER ne O Peace O kasa O faa O Adwuma O no O nnyinasoɔ O berɛ O a O wɔrebue O ano O wɔ O Kumase B-LOC . O Ná O wosusuw O hokwan O biara O a O wobenya O ho O . O Akwan O ne O Akwantenepɔn O Saafoɔ O aka O sɛ O ɛnokorɛ O biara O enni O nsɛm O a O ebinom O keka O sɛ O , O Akuffo B-PER - I-PER Addo I-PER amammuo O mu O no O , O ɛkwan O kilomita O baako O biara O - O yɛ O no O boɔ O yɛ O Amerika B-LOC sika O no O ɔpepem O mmienu O ( O $ O 2millio O ) O . O Sɛ O wopɛ O sɛ O wudi O nnuan O a O ahoɔden O wom O a O , O gye O sɛ O woyɛ O ho O nhyehyɛe O . O Mpɛn O pii O no O , O efie O aduan O na O ɛyɛ O aduan O pa O . O Ɛwom O , O ɛnyɛ O mmerɛw O sɛ O wobɛnoa O aduan O wɔ O fie O , O nanso O wutumi O yɛ O a O , O ɛso O wɔ O mfaso O paa O . O Ebetumi O mpo O aboa O wo O na O woansɛe O sika O Sɛ O wo O ba O anka O kar O yiye O na O wɔkyere O no O nso O ɛ O ? O Ebia O wubetua O ɛka O a O wɔabɔ O no O no O ama O no O . O Sɛ O wo O ba O aware O nhyehyɛe O gu O nso O ɛ O ? O Wode O ho O asodi O nyinaa O bɛto O nea O ɔne O no O yɛɛ O nhyehyɛe O no O so O . O Animdefo O kyerɛ O sɛ O , O sɛ O abanoma O wɔ O fie O a O , O sɛnea O abanoma O no O ne O n'awofo O ankasa O ntam O te O no O betumi O akɔfa O asɛm O kɛse O aba O fie O hɔ O . O Nnawɔtwe O a O edi O hɔ O no O , O mɛkyerɛw O mo O . O Enti O bɔ O mmɔden O sɛ O wobɛte O wo O hokafo O no O ase O na O nya O ne O ho O adwempa O . O Fa O biribi O kakra O a O wubedi O ka O wo O ho O , O na O woankɔtotɔ O nnɔkɔnnɔkɔwade O biara O anni O . O Kwabena B-PER dii O nea O na O ɔhwehwɛ O no O . O Ɔkyerɛɛ O sɛ O wɔntee O etuo O su O a O ɔpueei O kɔhwɛɛ O nea O asi O no O na O yabɔ O ne O yɔnko O yi O tuo O . O Sɛ O asisifo O yɛ O wo O biribi O na O wohu O sɛ O ahaw O wo O a O , O ɛma O wɔn O ani O gye O pa O ara O . O Nhwɛso O foforo O yi O bɛba O gua O so O wɔ O November B-DATE mu O . O Mifi O me O koma O nyinaa O mu O daa O no O ase O . O Wɔhyɛɛ O aban O no O sɛ O wɔnyɛ O nsakrae O wɔ O ɔman O foforo O so O nhyehyɛe O mu O . O Sɛ O ɛka O wo O nko O ara O wɔ O baabi O a O , O ɛyɛ O a O wutumi O de O saa O bere O no O dwinnwen O nneɛma O ho O anaa O ? O Afei O nso O , O hu O sɛ O nneɛma O bi O wɔ O hɔ O a O , O ebinom O bɔ O mu O mmɔden O sen O wo O . O Nnya O nnipakuw O bi O ho O adwene O sɛ O wɔn O nyinaa O suban O yɛ O pɛ O . O Ɛho O nhwɛso O ni O : O Wɔde O amanneɛbɔ O too O gua O wɔ O BBC B-ORG sɛ O ɔbea O bi O a O ofi O India B-LOC kum O ne O ho O , O efisɛ O eduu O baabi O no O , O na O ontumi O ntua O Amerika B-LOC dɔla O 840 O bosea O a O ɔkɔbɔe O no O Mmu O sika O a O wunya O no O sɛ O ɛyɛ O wo O nkutoo O dea O , O na O mmom O bu O no O sɛ O abusua O no O sika O . O Gye O tom O sɛ O ɛnyɛ O biribiara O na O wubetumi O ayɛ O , O na O wutumi O di O mfomso O nso O . O Suapɔn O no O hyɛɛ O asuafoɔ O a O ɔreyɛ O dwumadie O ahodoɔ O no O nkuran O sɛ O wɔmfa O nnwomakorabea O ne O abɛɛfo O badwenba O fidie O no O ndi O dwuma O annyɛ O saa O ɔbɛfiri O suapɔn O no O mu O no O na O wɔn O nnim O hwee O . O Robɔt O no O nsa O no O tenten O yɛ O milimita O 135 O ( O nsateakwaa O 5 O ) O . O Sɛ O wɔde O reyɛ O adwuma O a O , O ne O fã O bi O pagyaw O nipadua O akwaa O bi O a O ɛyɛ O mmerɛw O no O bɔkɔɔ O , O na O ɔfã O foforo O ayɛ O oprehyɛn O no O ankasa O . O Fa O no O sɛ O wo O ba O pɛ O nneɛma O adrɔdrɔ O paa O . O Ɛba O saa O a O , O nea O wobɛyɛ O ara O ne O sɛ O wobɛkamfo O no O ama O wayere O ne O ho O . O Kwame O hramee O . O Nneɛma O bi O wɔ O hɔ O a O , O ɔwɔ O wedeɛ O mu O nneɛma O bi O wom O , O na O wotumi O de O yɛ O adwuma O wɔ O ayaresa O mu O . O Ebi O ne O nnade O ne O rɔba O a O wɔde O hyehyɛ O nnipa O wedeɛ O mu O ; O etumi O hyɛ O hɔ O yiye O na O ɛnsɛe O ntɛm O . O Kyerɛw O nneɛma O mmiɛnsa O a O w'ani O gye O ho O wɔ O wo O hokafo O ho O . O Bere O foforo O a O ne O nneyɛe O bi O bɛma O wo O bo O afuw O no O , O dwinnwen O nneɛma O a O wokyerɛwee O no O ho O . O Wei O betumi O aboa O wo O ma O woahyɛ O w'abufuw O so O . O Ɔrekasa O wɔ O Morning B-ORG Starr I-ORG so O Dwoada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE bosome I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE du I-DATE mu O no O , O Dr O Mensah B-PER kaa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O aban O no O yɛ O nsesaeɛ O wɔ O ne O nhyehyɛeɛ O mu O na O ɔde O nhyehyɛeɛ O foforɔ O a O ɛne O ankorɛankorɛ O nnwuma O bɛdi O nsawɔsoɔ O na O aboa O anyane O ɔman O no O sikasɛm O ne O nnwuma O . O """" O Yɛn O sikasɛm O ne O nnwuma O no O sensɛn O hɔ O , O asensɛn O hɔ O mfeɛ O nan O ni O . O Mmom O ɛsɛ O sɛ O ɔmia O n'ani O , O na O ɔsua O biribi O fi O mu O . O Sɛ O biribi O na O ankɔ O yie O a O , O ɔbɛhu O nea O ɔbɛyɛ O ama O nneɛma O akɔ O yie O daakye O . O Nnwumakuw O bi O adi O kan O akɔ O Japan B-LOC sen O Ɔman O soafo O Panyin O no O sɛ O ɔne O wɔn O mfɛfo O Japanfo O no O bɛyɛ O biako O . O Nnwumakuw O a O wɔbɔ O nkurɔfo O bosea O no O bi O tumi O te O ase O sɛ O , O sɛ O mubetua O ɛka O no O bum O de O a O , O ɛnde O wɔbɛhyew O ɛka O no O bi O agu O . O Asuafoɔ O no O bɔɔ O ɔbaa O a O ɔda O sukuu O no O ano O , O Mahela B-PER Narh I-PER soboɔ O sɛ O ɔnhwɛ O sukuu O no O so O yie O nti O ama O sukuu O no O regu O na O adesua O nso O rekɔ O fam O . O Asɛm O yi O bɛtɔɔ O ɛdwa O berɛ O a O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O ɛmma O , O ɛmmɛɛma O ne O nkwadaa O yiyɛdie O so O de O mfoasoɔ O asɛm O pueeɛ O berɛ O a O na O wɔrekae O afe O 2021 B-DATE Afikyirekɔ O Ahonnidie O Ƹda O na O ɔkyerɛɛ O n'adwene O sɛ O wɔnyɛ O ɛntɛm O enyi O ɛtoɔ O a O ɛda O ɛmmaa O amoaseɛ O a O wɔde O siesie O wɔn O ho O no O hɔ O . O Emu O nea O ɛwɔ O he O na O w'ani O gye O ho O paa O ? O Nanso O sɛ O woma O wo O ba O akwankyerɛ O pa O a O , O obetwa O ne O babunbere O anyin O abɛyɛ O ɔpanyin O pa O a O 'wɔatete O n'adwene O tumi O ma O etumi O hu O papa O ne O bɔne O mu O nsonsonoe O . O Sɛ O worekenkan O biribi O , O na O sɛ O emu O ware O a O , O ɛyɛ O a O wutumi O kenkan O ne O nyinaa O ? O Sɛ O wotɔ O wo O bo O ase O kenkan O ne O nyinaa O a O , O wohwɛ O a O , O ɛbɛboa O wo O sɛn O ? O DBG B-ORG ka O nhyehyɛeɛ O titiriw O a O cedi O ɔpepepem O ɔha O Ghana B-LOC Cares O 'Ɔbaatampa' O Project O no O ho O a O wɔde O reboa O anyane O Ghana B-LOC sikasɛm O a O COVID O - O 19 O adwodwo O no O no O . O Efie O hunahunaa O yɛn O . O Metow O sekan O bi O a O ne O bo O yɛ O den O guu O nwura O no O mu O a O mansusuw O ho O . O Nanso O nea O ɛte O ne O sɛ O , O abɛɛfo O mfiri O betumi O de O obi O ayɛ O akoa O anaa O ɛde O ɔhaw O abrɛ O no O , O bere O mpo O a O n'ani O nna O . O Ɔyere O nso O betumi O akyerɛw O sɛ O , O """" O Metee O nka O sɛ O woreyɛ O me O te O sɛ O abofra O a O ɛsɛ O sɛ O ɔfrɛfrɛ O ne O papa O bere O biara O kyerɛ O no O baabi O a O ɔwɔ O . O """" O Mmofra O a O wosisi O afoforo O no O , O anhwɛ O a O wobɛka O sɛ O wonsuro O obiara O , O nanso O ɛnte O saa O . O Wɔyɛ O saa O na O obiara O anhu O sɛ O wɔyɛ O ahufo O anaa O wɔrefa O yaw O bi O mu O Abofra O no O maame O anaa O ne O papa O a O ɔwoo O no O no O , O ma O no O hokwan O bi O , O nanso O mma O ɔnntra O hye O na O anka O w'aware O . O Ken B-PER Ofori I-PER Atta I-PER ne O Charles B-PER Adu I-PER Boahen I-PER nyaa O mfaso O twitwiridie O firii O mu O de O maa O wɔn O nnwumakuo O no O . O Ebinom O mpo O tumi O de O abɛɛfo O mfiri O bɔ O nkɔmmɔ O ma O wohu O mmofra O no O . O Sɛ O wo O ne O wɔn O di O nkitaho O saa O a O , O wubetumi O ahu O sɛnea O wo O mma O no O te O paa O , O na O woatumi O akyerɛ O wɔn O akyerɛ O pa O te O sɛ O nea O wo O ne O wɔn O na O ɛte O . O Yɛtaa O te O sɛ O wɔka O sɛ O Japanfo O yɛ O adwumayɛfo O pa O . O Na O abranteɛ O no O dwen O sɛ O ɔbaa O nawu O nti O ɔde O aboba O hyɛɛ O tuo O no O mu O bɔɔ O neho O tuo O maa O ɔwuu O atɔeɛ O mu O hɔ O ara O . O Wɔn O a O wɔyɛɛ O nhwehwɛmu O no O hyɛɛ O no O nsow O sɛ O , O sɛ O obi O gye O bere O kokyinkyin O sohyial O media O so O hwɛ O mfoni O a O nkurɔfo O de O agu O hɔ O no O a O , O etumi O ma O ɔte O nka O sɛ O , O """" O wasɛe O bere O anaa O wamfa O ne O bere O anyɛ O biribiara O a O mfaso O wɔ O so O . O Asiane O tumi O to O obiara O . O Etumi O yɛ O yare O , O akwanhyia O , O atoyerɛnkyɛm O , O anaa O abɔnefosɛm O a O nnipa O de O di O wɔn O yɔnko O nnipa O . O Ƹsɛ O sɛ O Polisifoɔ O bɛsi O wɔn O pampim O wɔ O ha O . O Yɛmfa O dɛnkyɛm O bi O a O wɔhuu O no O Australia B-LOC nyɛ O nhwɛso O . O Ɔde O ne O se O si O biribi O mu O a O , O ahoɔden O a O ɔde O ka O mu O no O , O gyata O ne O ɔsebɔ O mpo O mma O . O Deɛ O yɛreka O ne O sɛ O , O yɛde O Hubtel B-ORG abɛto O mu O , O a O ɛnni O sɛ O adetɔnfoɔ O bɛkɔ O so O ayɛ O saa O . O Sɛ O mmofra O no O wɔ O hɔ O a O , O nka O wo O kora O no O akyi O asɛmmɔne O . O Ɛrentumi O mma O sɛ O w'abusuafo O ne O wo O nnamfo O bɛpɛ O abusua O a O wowom O seesei O no O mufo O asɛm O prɛko O pɛ O , O nanso O wubetumi O aka O akyerɛ O wɔn O sɛ O wonnya O obu O mma O wɔn O . O Meyɛ O adwuma O wɔ O fie O . O Enti O mahyɛ O bere O pɔtee O a O mede O pɔn O . O Edu O bere O bi O nso O a O , O meyɛ O biribi O wɔ O fon O no O so O , O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O minnya O email O biara O . O Ɛba O saa O a O , O mitumi O de O me O fon O no O yɛ O nneɛma O foforo O bere O a O adwumasɛm O biara O ntwetwe O m'adwene O . O Sɛ O saa O a O , O nya O awerɛhyem O sɛ O nneɛma O betumi O ayɛ O yiye O . O Nanso O nea O edi O kan O no O , O ɛsɛ O sɛ O wuhu O nea O ɛtaa O de O akasakasa O ba O mo O ntam O no O . O """" O M'ani O gye O ahokeka O ne O ahoɔden O a O soafoɔ O no O de O kasaa O ɛnora O no O ho O nanso O ɔmfa O saa O ahoɔden O korɔ O no O ara O ntua O yɛn O ka O , O """" O ɔkaa O yei O kyerɛɛ O Francis B-PER Abba I-PER wɔ O Morning B-ORG Starr I-ORG dwumadie O so O Dwoada B-DATE no O . O Sɛ O nhwɛso O , O fa O no O sɛ O wo O hokafo O ka O sɛ O : O """" O Nnawɔtwe O yi O de O , O wokyɛe O wɔ O adwumam O paa O . O Mepɛ O sɛ O wode O wo O nsa O fitaa O a O eye O sen O biara O no O ma O nam O yi O bi O . O Sɛ O mebue O mpoma O no O a O , O ɛbɛha O wo O anaa O ? O Henanom O na O wo O ne O wɔn O redidi O anwummere O yi O ? O Wɔyɛɛ O ntɛm O de O abofra O no O kɔɔ O ayaresabea O , O na O wohui O sɛ O ontumi O nyɛ O ho O hwee O . O Ne O ho O bƆn O te O sɛ O abirekyi O . O Bio O , O ɔkaa O sɛ O wɔakyere O saa O nnipa O baasa O a O wɔsusu O sɛ O wɔyɛ O akorɔmfoɔ O yi O fa O korɔno O ahodoɔ O bi O nso O a O akɔ O so O wɔ O Mantam O no O mu O ho O . O Nkran B-LOC Mantam I-LOC mu O Soafoɔ O ahyɛ O ahonedie O dwumadie O ase O sɛ O ɔde O bɛyi O manfoɔ O soboɔ O ano O nanso O n'akwan O bi O nom O a O ɛho O hia O paa O ho O aba O asɛm O firisɛ O nnipa O a O saa O dwumadie O yi O ɛrekɔ O atia O wɔn O no O rebu O mmara O so O afa O wɔn O ho O adi O . O Matena O ha O mfe O pii O . O Kwaku B-PER de O mfe O anan O a O atwam O no O akyerɛkyerɛ O yɛn O Franse B-LOC kasa O . O Kwaadubɔfoɔ O , O no O kaa O bio O sɛ O , O wɔkyeree O wɔn O no O , O wɔn O nsa O kaa O atuo O a O ɛto O bebree O ( O pump O action O guns O ) O nsia O ne O sika O GHȼ1 O , O 292 O , O 180 O afei O wɔhunuu O nwea O su O bi O a O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O sikafuturo O , O adeɛ O akokɔ O sradeɛ O bi O a O wɔgye O di O sɛ O ɛyɛ O sika O kɔkɔɔ O a O wɔanane O abɔm O , O ne O nsunsu O bi O nso O a O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O mercury O . O M'adɔfo O ne O me O nnamfo O a O wodwen O me O ho O no O , O me O ne O wɔn O ntam O te O sɛn O ? O National B-ORG Intelligent I-ORG Bureau I-ORG ( O NIB B-ORG ) O reyɛ O nhwehwɛmu O afa O ɔbaa O sukuu O panin O a O ɔda O SDA B-ORG Ntoasoɔ I-ORG Sukuu I-ORG a O ɛwɔ O Koforidua B-LOC - I-LOC Asɔkɔre I-LOC a O ɛwɔ O Apueɛ B-LOC Mantam I-LOC mu O fa O dwirimdie O bi O ho O . O Nkan O wo O nkokɔ O ansa O na O wɔahuruw O . O Ƹwom O sɛ O nsɛm O a O yɛanya O wɔ O saa O asɛm O yi O ho O sua O deɛ O , O nanso O Tamale B-LOC South I-LOC mmarahyɛ O badwani O de O edin O Damoah B-PER na O ɛtoo O dwa O sɛ O ɔno O ne O aberanteɛ O a O banbɔ O adwumayɛfoɔ O no O apa O no O a O wɔreyɛ O ne O ho O nhwehwɛmu O no O . O """" O Yɛrɛntumi O mfa O saa O ɛkwan O yi O so O ɛnkosi O awieɛ O , O Ƹsɛ O sɛ O yɛma O nteaseɛ O yɛ O adwuma O . O Yɛyɛ O nnipa O a O yɛwɔ O adwene O , O """" O ɔsrɛɛ O ne O nnuanom O Mmarahyɛbadwafoɔ O . O Sɛnea O baabi O a O ɔketew O no O behuruw O afi O no O yɛ O toro O no O na O ɛbɛkyerɛ O sɛnea O ɛsɛ O sɛ O ɔdannan O ne O dua O no O , O na O amma O wammu O amfa O so O . O Misusuw O ho O sɛ O ebia O obetumi O anya O akatua O ketewaa O a O ɛte O saa O anaa O . O Yɛnyɛ O aborɔfo O , O na O na O yɛmpɛ O aborɔfo O asɛm O , O efisɛ O na O wɔn O mu O bi O bu O yɛn O animtiaa O . O Nanso O nnansa O yi O ara O nyansahufo O a O wɔwɔ O University B-ORG of I-ORG Strathclyde I-ORG , O Scotland B-LOC too O wɔn O bo O ase O hwɛɛ O sɛnea O aboa O yi O te O nnyegyeeɛ O ahorow O . O Wubetumi O afa O kwan O bi O so O aka O akyerɛ O no O sɛ O , O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔfrɛ O a O , O ɛbɛyɛ O yiye O a O anka O ɔmfrɛ O awia O , O na O ɔmfa O nhyɛ O bere O pɔtee O bi O . O Enti O sɛ O yehu O sɛ O ɛnsono O afoforo O ɛnna O ɛsono O yɛn O a O , O ɛremma O yennya O wɔn O ho O adwemmɔne O . O Nanso O awarefo O bi O wɔ O hɔ O a O , O wɔmfa O ɛlɛtrɔnik O mfiri O nyɛ O adwuma O yiye O . O Wei O nti O ɛmma O wonnya O bere O mma O wɔn O ho O , O wɔapɔn O adwuma O aba O fie O mpo O no O , O na O wɔda O so O ara O reyɛ O adwuma O na O ɛma O ɛyɛ O den O sɛ O wobegye O wɔn O ho O adi O , O na O etumi O mpo O ma O baako O fa O ne O yɔnko O akyi O Ɔpanin O a O ɔda O Hubtel B-ORG adwumakuo O no O ano O Alex B-PER Bram I-PER ne O City O Business O News O kasa O faa O Adwuma O no O nnyinasoɔ O berɛ O a O wɔrebue O ano O wɔ O Kumase B-LOC . O Ebia O wususuw O sɛ O wunim O ɔkwan O a O wobɛfa O so O ayɛ O eyi O , O nanso O ma O menkyerɛkyerɛ O mu O bio O . O Assistant O Commisioner O of O Police B-ORG ( O ASP O ) O Owura O Evans B-PER Kessie I-PER de O too O kɔɔto O no O anim O sɛ O , O na O Ruth B-PER yɛ O odwadini O a O ɔte O Shukura B-LOC a O ɛbɛn O Dansoman B-LOC . O Yɛdwene O sɛ O sɛ O bibiara O ansi O Wukuada B-DATE a O yɛbɛpɛgya O asɛm O yi O mu O na O yɛ O de O atuateɛ O no O akɔ O ɔman O afaanaa O nyinaa O . O """" O Sɛ O wo O ne O obi O a O ɔnyɛ O wo O hokafo O rebɔ O nkɔmmɔ O wɔ O sohyial O media O so O a O , O ɛyɛ O a O wompɛ O sɛ O wo O kunu O anaa O wo O yere O hu O anaa O ? O Ɔketew O dua O betumi O aboa O mfiriyɛfo O ma O wɔayɛ O robɔt O mfiri O a O etumi O dannan O ne O ho O yiye O ma O sɛ O wɔde O rehwehwɛ O nnipa O agye O wɔn O nkwa O bere O a O asasewosow O anaa O asiane O bi O asi O a O , O anhwe O ase O . O Yei O a O rehwehwɛ O sɛnnwuma O bɛnya O nhyehyɛeɛa O nteaseɛ O wɔ O mu O , O na O ɛgyina O pintinn O ahyia O adwadifoɔ O ahiasɛm O ne O anisoɔadeɛhunu O no O , O ɛyɛ O gyinaeɛsie O a O ɛbɛma O daa O mfasoɔ O ne O nnaneakyire O bɛyɛ O adwuma O . O Bɔ O mmɔden O sɛ O wobɛma O mmofra O no O aka O akɔ O wo O nsenom O dedaw O no O nkyɛn O . O Mahaw O me O ho O sɛ O ebia O mɛyɛ O nea O Kwabena B-PER kae O no O anaa O mɛyɛ O nea O Abena B-PER kae O no O . O ɛ O wo O bo O fuw O wo O hokafo O a O , O fa O no O sɛ O wo O ne O w'adamfo O pa O bi O anaa O w'adwumawura O na O ɛrekasa O na O ɛnyɛ O wo O hokafo O no O . O Mmom O , O ma O wo O hokafo O no O nhu O sɛnea O ne O nneyɛe O no O kaa O wo O . O Ebia O ɔkaa O saa O . O Anyɛ O yiye O koraa O no O , O ɛsɛ O sɛ O Amanaman B-ORG Nkabom I-ORG no O bu O akontaa O no O , O ɛsɛ O lɔre O 60 O ba O Tigray B-LOC mu O da O biara O , O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O ebedu O saa O nkurɔfo O a O wɔwɔ O ɔhaw O no O mu O . O . O Wɔannye O sika O kɔkɔɔ O biara O ɛno O nti O na O m'anka O anka O ho O no O """" O Sukuuni O bi O maa O ne O nsa O so O bere O a O ɔkyerɛkyerɛfo O no O wiee O akenkan O no O . O Ná O me O nko O ara O na O metena O didi O , O na O na O ɛma O misu O . O Wɔyɛɛ O saa O afe O baako O . O """" O Nokwasɛm O ne O sɛ O , O sɛ O yɛbɔ O mmɔden O sɛ O yebehu O nea O ama O nkurɔfo O refa O ahokyere O mu O a O , O ɛbɛma O yɛanya O tema O ama O wɔn O na O yɛrenkasa O ntia O wɔn O . O Sɛ O wɔyɛ O biribi O na O sɛ O wonte O ase O mpo O a O , O nya O wɔn O ho O abotare O . O Nnipakuw O a O wɔn O ani O agye O no O de O anigye O ne O nsambɔ O kyiaa O asraafo O no O . O Ebo O gye O tom O sɛ O : O """" O Ná O meka O kyerɛ O me O yere O sɛ O ɔsɛe O sika O dodo O , O na O ɔno O nso O kyerɛ O sɛ O , O sɛ O mewɔ O adwuma O pa O bi O yɛ O a O , O anka O ɛnyɛ O ɛne O sɛ O yɛn O sika O nsõ O yɛn O di O yi O . O """" O Sɛ́ O anka O ɔbɛyeyaw O me O de O , O anka O ɔmfa O nhwe O me O . O """" O Adwumakuw O bi O a O ɛwɔ O U B-LOC . I-LOC S I-LOC . O ka O sɛ O , O """" O nneɛma O bi O wɔ O hɔ O a O , O sɛ O ɛho O pampan O ketewaa O bi O wɔ O baabi O a O , O ɔkraman O tumi O te O ne O hua O hu O ade O ko O . O Ɔde O ne O nsa O hwɛɛ O owia O hann O fii O n'ani O so O . O Sɛ O moreka O nneɛma O a O mobɛyɛ O de O atua O ka O no O a O , O mubetumi O ama O mo O mma O aba O mu O bi O . O Agya O bi O a O wɔfrɛ O no O Poku B-PER kyerɛkyerɛ O nea O n'abusua O no O yɛɛ O mu O sɛ O : O """" O Ná O me O babarima O ketewa O no O pɛ O sɛ O yɛtɔ O sakre O foforo O ma O no O , O nanso O yɛkyerɛɛ O no O sɛ O yenni O sika O a O yɛde O bɛtɔ O . O Enti O nea O yɛyɛe O ne O sɛ O , O yɛde O ne O nanabarima O sakre O maa O no O , O na O n'ani O gyee O ho O paa O . O Mihui O sɛ O , O sɛ O abusua O no O nyinaa O bom O di O nneɛma O ho O dwuma O a O , O ɛboa O paa O . O """" O Yɛbɛka O a O , O nkraman O de O , O wɔn O hwene O ne O wɔn O biribiara O . O Deɛn O na O twentwɛɛn O MASLOC B-ORG ICT O Project O nase O ? O So O Morokofo O pii O wɔ O Germany B-LOC ? O Ansa O na O no O , O Ɔtɛmmuafoɔ O Mrs O . O Susana B-PER Eduful I-PER hyɛɛ O sɛ O wɔnkɔhwɛ O sɛ O afa O afuro O anaa O . O Ná O kar O no O ayɛ O krado O . O Minni O wo O ho O menasepɔw O biara O . O Ɛma O yehuu O wɔn O yiye O , O na O ankyɛ O koraa O na O yɛbɛyɛɛ O nnamfo O , O na O yehui O sɛ O obiara O nkyɛn O ne O yɔnko O . O Sɛ O woyɛ O nea O abofra O no O pɛ O biara O ma O no O a O , O n'adwene O bɛyɛ O no O sɛ O ɛsɛ O sɛ O onya O nea O ɔpɛ O biara O . O Ɔman O no O yiyedi O ne O aban O no O asɛyɛde O . O Wanni O wɔ O fam O dodow O wɔ O ade O a O wopɛ O sɛ O wobɔ O no O so O Sɛ O wo O mma O so O wɔn O fon O , O tablɛt O , O anaa O wɔn O laptop O mu O a O , O wontumi O mfa O nto O hɔ O anaa O ? O Wobɛyɛ O dɛn O aboa O wɔn O , O na O wɔatumi O de O wɔn O bere O ayɛ O adwuma O yiye O ? O Wubetumi O abua O saa O ? O Ƹsɛ O yɛn O ara O , O """" O ɔka O kaa O ho O . O Daabi O . O Ɛnyɛ O saa O na O asɛm O no O te O . O Kyerɛ O mu O kyerɛ O wɔn O sɛ O , O sɛ O wɔyɛ O biribi O ma O mmofra O no O bi O na O wotwa O afoforo O gya O a O , O ɛbɛma O saa O mmofra O no O ayɛ O basaa O . O Enti O me O de O , O nea O meyɛ O ne O sɛ O , O sɛ O meresua O ade O a O , O meresua O ade O . O Sɛ O me O ne O me O nnamfo O rebɔ O nkɔmmɔ O nso O a O , O yɛrebɔ O nkɔmmɔ O . O Menka O nneɛma O mmienu O mmɔ O so O . O Sɛ O wo O mma O kɔ O intanɛt O so O a O , O suban O bɛn O na O wɔda O no O adi O - O ɛyɛ O suban O pa O anaa O subammɔne O ? O Ɔsram O biara O mete O ne O nka O pɛnkoro O . O Ɛtɔ O da O a O , O nnamfo O ne O abusuafo O nso O , O etumi O yɛ O den O ma O wɔn O sɛ O wobegye O ɔhokafo O foforo O no O atom O . O Awarefo O bi O mpo O de O , O wɔkaa O sɛ O , O nneɛma O a O wɔde O gu O sohyial O media O so O no O , O ɛyɛ O a O wɔmpɛ O sɛ O wɔn O kunu O anaa O wɔn O yere O behu O . O Sɛ O obi O wɔ O ɔtanhunu O a O , O ɛnyɛ O sɛ O ɔda O sɔree O ara O na O afi O ne O mu O . O Sɛ O obi O nya O nsanyare O a O , O egye O bere O ne O mmɔdenbɔ O ansa O na O watumi O atu O ase O . O Saa O ara O na O ɔtanhunu O nso O te O . O Dɛn O na O wobɛyɛ O na O woatumi O ayi O ɔtanhunu O afi O wo O mu O ? O Ɛwom O sɛ O kɔmputa O so O dwumadi O ahorow O betumi O de O nnuru O a O wɔde O siw O nyarewa O ano O adi O dwuma O da O biara O da O de O , O nanso O nnansa O yi O de O nnipa O dodow O no O ara O de O nnuru O a O wɔde O ko O tia O mmoawammoawa O nkutoo O na O edi O dwuma O . O Nsɛm O no O , O sɛdeɛ O kwaadubɔfoɔ O de O too O dwa O no O kyerɛ O sɛ O , O tetefu O ma O wɔnyaa O no O nteeɛ O sɛ O , O nnipa O a O wɔasɔ O wɔn O paakyi O yi O , O bere O bi O wɔ O Oforisuo B-DATE mu O afe O yi O , O nnipa O yi O kitakita O atuo O , O retu O agudiɛ O a O ɛmfa O Kwan O mu O wɔ O Asankragua B-LOC wɔ O Atɔeɛ B-LOC Mantam I-LOC mu O Nsɛm O bi O wɔ O hɔ O a O ebinom O susuw O sɛ O , O sɛ O wɔka O kyerɛ O wɔn O mma O a O , O ɛbɛhyɛ O wɔn O nkuran O . O Ebi O ne O , O """" O Nea O wode O besi O w'ani O so O biara O wubetumi O ayɛ O , O """" O ne O """" O Biribiara O nni O hɔ O a O wuntumi O nyɛ O . O Nanso O nea O ɛte O ne O sɛ O , O nsɛm O a O ɛtete O saa O ntaa O mma O mu O . O Anoyie O nyɛ O kyɛwpa O . O Akwantu O ho O krataa O tumi O di O dwuma O nnanu O pɛ O , O a O da O a O wɔtɔ O no O ka O ho O . O Efi O saa O bere O no O , O me O ne O Jane B-PER ntam O yɛɛ O kama O . O United B-LOC States I-LOC ahenkurow O , O Washington B-LOC anaa O New B-LOC York I-LOC , O no O mu O nea O ɛwɔ O he O ? O Mmofra O binom O wɔ O hɔ O a O wɔkamfo O wɔn O kɛkɛ O . O Enti O sɛ O wonyin O na O nneɛma O ankɔ O sɛnea O wɔhwɛ O kwan O , O obi O kasa O tia O wɔn O , O anaa O wɔantumi O anyɛ O biribi O a O ɛsɛ O sɛ O wɔyɛ O a O , O na O wɔn O abam O abu O . O Dr O . O Bossman B-PER kaa O sɛ O abatoɔ O nnyɛ O nkrataa O mu O adeyɛ O na O mmom O ɛyɛ O daadaa O adesua O . O Mfonini O no O yɛ O tuntum O ne O fitaa O . O Nnipa O du O na O wɔwɔ O afiri O a O wɔde O foro O abansoro O yi O mu O . O Sɛnea O akyinnyegyeɛ O yi O tɔ O aso O mu O no O , O nea O ɛrekɔ O so O daadaa O no O ho O abɛhia O sɛ O ɛbɛsɔ O ano O . O nufusu O wɔ O gyaade O hɔ O nyinaa O efisɛ O me O yere O bubuu O toa O no O mu O . O Bere O dodow O ahe O na O wode O boa O wo O mma O da O biara O wɔ O wɔn O sukuu O dwumadi O mu O ? O Saa O ara O nso O na O obiara O a O ɔwɔ O ne O sukuu O mu O tumi O guare O ntɛm O sen O obi O foforo O biara O . O Wɔ O Amerika O no O , O wobetumi O atɔ O ɛmo O ama O nea O egye O wɔ O Japan B-LOC no O nkyem O anum O mu O biako O . O Bere O a O mibehuu O wɔn O a O me O ne O wɔn O yɛ O adwuma O no O yiye O na O mefaa O ebinom O nnamfo O no O , O mibehui O sɛ O kasa O a O obi O ka O , O ɔman O a O ofi O mu O , O anaa O sɛ́ O obi O yɛ O buroni O anaa O bibini O no O , O ɛnka O hwee O . O Ɛnyɛ O saa O nneɛma O yi O na O ɛkyerɛ O sɛ O obi O pɛ O adwuma O anaa O ɔyɛ O nokwafo O , O na O yɛrentumi O nnyina O so O nkyerɛ O nea O ɛwɔ O ne O koma O mu O . O Antwi B-PER de O n'ani O kyerɛɛ O mfɛnsere O no O mu O , O na O ohuu O Abena B-PER ne O John B-PER a O wɔafew O wɔn O ano O . O Yɛtee O sɛ O obi O teɛteɛm O . O Nsu O mu O ahoɔdennuru O a O efi O mframa O mu O nana O nsu O mu O . O yɛ O a O m'awofo O taa O kyɛ O me O ba O no O nneɛma O , O nanso O me O kunu O mma O no O de O , O wɔnkyɛ O wɔn O bi O Nsɛm O bi O a O ɛbɛtɔɔ O dwa O mu O no O , O Eni O kaaeɛ O sɛ O ɔwɔ O fango O adwadie O nkabom O ho O nimdeɛ O ne O akwannya O nhyehyɛeɛ O dwumadie O a O akuo O ahodoɔ O bɛyɛ O ɔha O ne O aduasa O ( O 130 O ) O na O ɔne O wɔn O di O nsawɔsoɔ O wɔ O ewiase O afanan O nyinaa O , O a O aman O bi O te O sɛ O Australia B-LOC , O Algeria B-LOC , O Angola B-LOC , O USA B-LOC , O Croatia B-LOC , O Italy B-LOC , O Mozambique B-LOC , O Nigeria B-LOC ne O Norway B-LOC di O mu O akoten O . O Sɛ O worepue O a O , O wo O ara O yɛ O w'aduan O kɔ O . O Nni O nea O wo O nsa O bɛka O biara O kɛkɛ O . O Bere O bɛn O na O ɛyɛ O a O mebɔ O mmɔden O sɛ O mɛka O nneɛma O mmienu O abɔ O so O ayɛ O ? O Akwesi B-PER susuwii O sɛ O ɔkyerɛkyerɛfo O no O ama O no O sukuu O dwumadi O pii O a O ɛsɛ O sɛ O ɔyɛ O de O wie O da O koro O . O Wɔ O afe O 1952 B-DATE mu O no O , O ahum O bi O a O wɔfrɛ O no O Salk O yɛɛ O aduru O a O wɔde O siw O mmubui O ano O . O Polisifo O no O huu O funu O bi O wɔ O kar O bi O a O wogyaw O too O baabi O a O ɛbɛn O mmoa O yɛmmea O hɔ O mu O . O Wɔhunuu O tuo O aboba O ataade O nso O wɔ O nnipa O mmienu O yi O hyɛn O mu O . O Minim O sɛ O yennim O yɛn O ho O yiye O . O """" O Yei O nso O yɛ O kwan O a O yɛde O resi O ntontom O mmoawa O no O ano O na O atete O wɔn O dodoɔ O so O """" O Enti O sɛ O wowɔ O mmanoma O a O , O nnya O adwene O sɛ O da O koro O pɛ O wubetumi O ayɛ O ama O wɔabɛn O wo O . O Bere O tenten O ahe O na O wode O siesie O wo O fie O ? O Nanso O berɛ O a O ɔpueɛ O abadwakuo O no O anim O Wukuada B-DATE , O Ayɛwohomumɔ B-DATE 2 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE no O , O Owura O Adu B-PER Boahen I-PER sekyeree O no O sii O no O pi O sɛ O , O ɔmfa O ne O ho O nhyehyɛ O n'adwuakuo O no O nsɛmmu O firi O berɛ O a O ɔgyaee O adwuma O afe O 2017 B-DATE mu O no O . O Saa O na O ɔwɔ O wedeɛ O te O , O enti O sɛ O ɔtwe O ne O ho O ase O wɔ O fam O a O , O ne O honam O nyɛ O no O ya O . O Sɛ O ɔnam O abosea O mu O mpo O na O sɛ O ebi O wɔ O no O a O , O ne O honam O no O nyinaa O gye O , O enti O ne O wedeɛ O no O ntumi O nsɛe O . O Yɛwɔ O abrabɔ O fam O asɛyɛde O sɛ O yɛyɛ O ade O . O Na O mente O sɛnea O ne O su O taa O sakrasakra O no O ase O ! O Ade O foforo O nso O ne O sɛ O - O sɛ O menoa O aduan O a O , O ɔkasa O ho O dodo O , O titiriw O sɛnea O mede O ntamasin O a O yɛde O popa O nkyɛnsee O mu O popa O me O nsa O no O Owura O Odame B-PER kasaaɛ O sɛ O , O """" O Ɔman O no O gyinaeyɛ O ne O sɛ O yɛbɛsese O sika O puduo O sidi O Mpem O Ahanwɔtwe O Aduosia O ahanan O aduanan O baako O , O akyirepɔnum O ( O ȼ867 O , O 441 O . O 50 O ) O no O ho O nsiho O a O ɛyɛ O ɔha O - O nkyɛmu O nsia O , O akyirepɔ O enum O , O ɛda O biara O , O bosome O biara O efiri O bosome O Oforisuo B-DATE 1 I-DATE , I-DATE 2009 I-DATE kɔsi O da O a O ɛka O no O bɛsa O . O """" O Edin O a O na O wɔde O frɛ O me O anaa O nsɛm O a O na O wɔkeka O kyerɛ O me O no O de O , O me O werɛ O remfi O da O . O Mekɔɔ O so O kenkanee O . O Nnipa O mpem O mmeɛnsa O ne O ahanu O du O baako O na O wuui O Beneda B-DATE , O dakoro O wuo O nkontabuo O a O ɛwɔ O fam O paa O fiti O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nan I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE mu O . O Kwabena B-PER ne O ne O yere O pɛe O sɛ O wɔwo O ba O ansa O na O wɔanyinyin O dodo O . O Okunu O no O mpene O so O . O Ɔka O sɛ O , O """" O Wo O na O meware O wo O , O ɛnyɛ O w'awofo O . O """" O Onimdefo O bi O kyerɛkyerɛ O mu O sɛ O : O """" O Biribiara O a O akyire O yɛ O den O kyɛn O emu O no O , O sɛ O biribi O bɔ O so O a O , O entumi O nsɛe O no O ntɛm O . O Germanfo O kar O ahorow O agye O din O yiye O . O Mfonini O bɛn O na O ɛte O sɛ O nea O ɛwɔ O Gloria B-PER dan O mu O no O ? O Sɛ O yɛne O nkurɔfo O a O wɔte O sɛ O yɛn O nko O ara O na O ɛbɔ O a O , O anhwɛ O a O nea O obiara O yɛ O renyɛ O yɛn O fɛ O , O na O ebi O mpo O a O yebenya O adwene O sɛ O nea O yɛka O ne O nea O yɛyɛ O nko O ara O na O ɛyɛ O papa O . O Mubetumi O de O nnɔnhwerew O kakra O aka O bere O a O mode O yɛ O adwuma O no O ho O . O Nneɛma O bi O a O anka O mobɛtow O agu O kwa O no O , O mubetumi O atɔn O ; O mubetumi O nso O ahyɛ O gua O ketewa O bi O wɔ O fie O . O Deɛ O yɛreka O ara O ne O sɛ O , O yɛde O Hubtel B-ORG reka O nneɛma O ahodoɔ O a O nnipa O wɔ O berɛ O a O wɔrehwehwɛ O nneɛma O bi O . O Ɔtoo O tuo O no O faa O pono O no O mu O nanso O Nyame O nkyɛ O adeɛ O ɔbaa O no O nyaa O ne O tiri O mu O didii O mu O nanso O tuo O no O bɔɔ O ne O nofo O benkum O . O Na O abranteɛ O no O dwen O sɛ O ɔbaa O nawu O nti O ɔde O aboba O hyɛɛ O tuo O no O mu O bɔɔ O neho O tuo O maa O ɔwuu O atɔeɛ O mu O hɔ O ara O . O Polisifoɔ O nhwehwɛmu O kyerɛ O sɛ O Yepalisi B-LOC hene O , O Alhaji B-PER Aminu I-PER Ayuba I-PER na O bɔɔ O nnipa O ɔsusu O sɛ O wadi O bɔne O yi O paa O sɛ O wɔn O ndi O nakyi O nkɔsra O ɔhene O bi O a O ɔfiri O Banvim B-LOC a O yɛde O nasi O adeɛ O so O foforɔ O wɔ O Bagliga B-LOC mpɔtam I-LOC . O Adeɛ O yi O , O yɛn O mmienu O nyinaa O di O fɔ O , O enti O adɛn O na O me O na O ɛsɛ O sɛ O mepa O kyɛw O ? O """" O Nkaebɔ O nso O kyerɛ O sɛ O ɔbaa O a O wawu O no O mpena O Jay B-PER Dordorye I-PER a O wadi O mfeɛ O aduonu O nsia O de O sekan O wowɔɔ O Harriet B-PER Kafui I-PER ansa O na O ɔreyɛ O aku O neho O . O Dordoye B-PER a O wadi O mfeɛ O aduonu O nsia O de O sekan O twaa O ne O mpena O mene O ansa O ɔresɛn O neho O . O Ɔsɛɛn O neho O a O annyɛ O yie O no O , O ɔwowɔɔ O neho O sekan O . O Me O ara O mitumi O yi O bere O si O hɔ O sɛ O me O ne O me O yere O bɛbɔ O nkɔmmɔ O . O Nanso O yɛwɔ O hɔ O ara O a O , O na O obi O afrɛ O anaa O wɔasɛnde O text O message O afi O adwuma O mu O . O So O ɛyɛ O den O sɛ O mɛma O me O kraman O ice O cream O ? O Amoaseɛ O a O ɛmmaa O de O siesie O wɔn O ho O no O ɛnnyɛ O anigyeɛ O adeɛ O a O ɛsɛ O sɛ O boɔ O yɛ O dene O . O Nanso O wɔn O a O wɔwɔ O kyɛfa O wɔ O asɛm O yi O mu O no O ka O sɛ O , O ɛtoɔ O a O wɔde O ato O amoaseɛ O yi O soɔ O no O ɛsanka O mfasoɔ O a O ɔman O no O anya O wɔ O ɛmmaayewa O nwomasua O mu O . O Yɛ O nneɛma O bi O fa O kyerɛ O sɛ O wubu O wɔn O . O Ebi O ne O sɛ O wubebue O pon O ama O wɔn O anaa O sɛ O mowɔ O bɔs O mu O a O wobɛsɔre O ama O wɔn O mu O bi O atena O ase O . O Yɛ O ntotoe O . O Nyɛ O w'adwene O sɛ O wo O sika O a O ɛwɔ O bank O no O , O wubedi O ne O nyinaa O . O Sɛ O wudi O ne O nyinaa O na O biribi O si O putupuru O anaa O wo O kar O sɛe O a O , O wo O ho O bɛkyere O wo O Dɛn O bio O na O wopɛ O sɛ O mekenkan O ? O Mintumi O nwie O adwuma O no O dɔnhwerew O biako O mu O . O Nanso O sɛ O wogyina O baabi O a O ɛyɛ O toro O a O , O wotumi O watiriw O na O ɛmma O wontumi O nhuruw O yiye O . O Sɛ O mowɔ O kar O bi O a O munhia O a O , O montɔn O . O Afei O nso O , O mommpere O mo O ho O sɛ O mobɛtɔn O mo O kar O dedaw O akɔtɔ O nea O aba O so O foforo O , O na O mmom O monhwɛ O so O yiye O Yei O bɛte O mmerɛ O tenten O a O amanfoɔ O de O gye O akwamma O krataa O firisɛ O bibiara O bɛkɔ O so O wɔ O abɛɛfo O intanɛt O so O . O Jones B-PER nnwene O sɛ O Abena B-PER nkutoo O na O ɔyɛɛ O ne O sukuu O dwumadi O a O ɔde O baa O fie O no O nyinaa O . O Wowaree O nkyɛee O koraa O , O na O wuhu O sɛ O woresɛe O sika O dodo O . O Ɛyɛ O wo O kunu O anaa O wo O yere O na O ɔresɛe O sika O no O ? O Mpɛ O ntɛm O mmua O . O Ebetumi O aba O sɛ O nneɛma O bi O na O ama O mo O mmienu O nyinaa O moresɛe O sika O , O enti O monka O mo O adwene O mmom O , O na O monhwɛ O saa O nneɛma O no O . O So O biribi O asi O ? O Sɛ O yehu O afoforo O yiye O a O , O ɛma O yehu O nea O enti O a O ɛsono O sɛnea O wɔyɛ O wɔn O ade O , O na O yɛte O wɔn O ase O . O Sɛ O yɛne O wɔn O adamfofa O mu O yɛ O den O a O , O yɛn O werɛ O befi O mpo O sɛ O wɔnte O sɛ O yɛn O . O Yɛbɛpɛ O wɔn O asɛm O paa O , O na O wɔn O su O bɛyɛ O yɛn O su O , O na O wɔn O serew O nso O ayɛ O yɛn O serew O . O Anadwo O a O etwaam O no O midii O aduan O , O nanso O m'adwene O nyɛɛ O me O sɛ O me O papa O na O odii O . O Meyɛ O adwuma O da O biara O da O gye O Memeneda B-DATE nkutoo O . O Mprenpren O mu O yi O , O aban O abɔ O ato O hɔ O sɛ O wɔbɛwie O atwene O ahanu O mu O ɔha O aduonu O afe O yi O wɔ O mmeamea O a O ɛwɔ O man O yi O mu O . O Ɔka O kyerɛɛ O no O sɛ O ɛnsɛ O sɛ O ogyae O n'adwuma O esiane O sɛ O ahia O wɔn O na O wohia O sika O no O nti O . O Bere O biara O a O ɔbɛka O Borɔfo O kasa O no O , O odi O mfomso O . O Mihu O sɛ O wokae O me O . O Sɛ O ɛyɛ O den O ma O me O sɛ O menya O bere O de O adwinnwen O nneɛma O a O misua O no O ho O a O , O nsakrae O bɛn O na O metumi O ayɛ O ? O Ɔhyehyɛɛ O n'aduan O no O wɔ O baage O bi O mu O . O Sɛ O wugye O wo O yɔnko O a O ɔte O saa O di O a O , O biribiara O a O wowɔ O bɛbɔ O wo O . O Bere O a O nneɛma O mu O adwo O no O , O wo O ne O wo O hokafo O nsɔ O nea O edidi O so O yi O nhwɛ O . O Sɛ O okunu O ne O ɔyere O de O ɛlɛtrɔnik O mfiri O yɛ O adwuma O yiye O a O , O ebetumi O ama O wɔn O aware O asɔ O . O Yɛwɔ O ahobrɛase O a O , O yebegye O atom O sɛ O nneɛma O bi O wɔ O hɔ O a O , O afoforo O bɔ O mu O mmɔden O sen O yɛn O . O Wiase O no O betumi O agyina O saa O atirimɔdensɛm O yi O ano O ahwɛ O akosi O bere O bɛn O ? O Ohuu O no O , O na O oguu O ahome O . O Ƹha O na O maka O nsensɛnmu O , O sɛ O memfa O me O ba O no O nkɔ O asopiti O , O anaa O mennya O no O nto O hɔ O na O menkɔ O nhyiamu O no O , O """" O ɔde O too O so O . O Abena B-PER ne O Kwaku B-PER dwen O kokoam O nsɛm O ho O . O Nsɛm O a O mekyerɛw O wɔ O sohyial O media O so O ne O mfoni O a O mede O gu O hɔ O no O , O ebetumi O ama O nkurɔfo O anya O adwene O sɛ O mehoahoa O me O ho O anaa O ? O Dɛn O na O wusua O fi O Spania O kasa O mu O ? O """" O Matete O sɛ O nkurɔfoɔ O rehyɛ O Asogyafoɔ O no O sɛ O wɔnnye O ntom O sɛ O wɔagye O nneɛma O a O wɔnnyeeɛ O . O Wɔahyɛ O bɔ O sɛ O , O woyi O nnipa O baanu O yi O fi O ayaresabea O nhwehwɛmu O akakye O hɔ O deɛ O a O , O wɔde O atuateɛ O no O bɛba O awieɛ O . O ABOA O biara O nni O hɔ O a O n'apantan O yɛ O den O sen O dɛnkyɛm O . O Ka O wano O to O mu O , O na O nka O hwee O . O Sɛ O nnipa O bi O rekɔ O aware O a O , O wɔn O adwene O nyinaa O ne O sɛ O asetena O bɛyɛ O ɔdɔ O nko O ara O . O Judith B-PER a O ofi O Namibia B-LOC no O wɔ O mmanoma O , O na O nea O ɔka O ne O sɛ O : O """" O Me O mmanoma O no O maame O ka O kyerɛɛ O wɔn O bere O bi O sɛ O ɛnyɛ O wɔn O maame O ne O me O ; O meyɛ O wɔn O papa O yere O foforo O , O enti O sɛ O me O ne O papa O no O wo O a O , O ɔnyɛ O wɔn O nua O . O Sɛ O wo O ba O di O mfomso O a O , O boa O no O ma O onhu O ne O bɔne O na O ɔmpa O ho O kyɛw O . O Ɛyɛ O su O pa O sɛ O yɛbɛhwehwɛ O nsɛmfua O foforo O mu O wɔ O nsɛm O asekyerɛ O nhoma O mu O . O Nanso O nsɛmsɛm O a O ɛresisi O MASLOC B-ORG nansa O yi O mu O nti O dwumadie O yi O atɔ O nsuo O mu O a O biribi O papa O biara O mfirii O mu O mmaeɛ O . O Enhia O sɛ O ɔsɔre O ntɛm O saa O . O Sɛ O wopɛ O sɛ O wuhu O asɛm O bi O mu O yiye O a O , O kɔ O baabi O a O wugye O di O sɛ O wɔbɛka O mu O nokware O akyerɛ O wo O . O Sɛnea O wubetie O wo O hokafo O no O bɛma O wahu O sɛ O wubu O no O anaa O wummu O no O . O Ɛnsɛ O sɛ O mode O ka O hyɛ O mo O kɔn O na O munnni O mmmoro O nea O munya O . O Nkwammoaa O bi O nso O wɔ O kraman O hwene O mu O a O ɛma O ɔte O nneɛma O hua O , O enti O sɛ O ɔtwe O mframa O kɔ O ne O mu O a O , O mframa O no O kɔ O baabi O a O saa O nkwammoaa O no O wɔ O no O . O Nnipa O de O , O yɛn O ani O titiriw O na O yɛde O hu O nea O ɛrekɔ O so O wɔ O baabi O a O yɛwɔ O , O nanso O nkraman O de O , O wɔde O wɔn O hwene O na O ehu O . O Wuhu O sɛ O w'ani O gye O abaayewa O bi O ho O , O na O ɔno O nso O ani O gye O wo O ho O . O Ɔkae O sɛ O sɛ́ O yɛbɛtra O hɔ O anaasɛ O yebefi O hɔ O no O mfa O ho O . O Nnansa O yi O nso O de O , O ɛlɛtrɔnik O mfiri O ama O ayɛ O mmerɛw O sɛ O nnipa O besua O ade O . O Ɛnnɛ O , O sɛ O wote O fie O mpo O a O , O biribiara O a O wopɛ O sɛ O wusua O ho O ade O no O , O wubetumi O asua O . O Enti O sɛ O wotu O sika O kɔkɔɔ O firi O fam O a O , O sɛ O ebia O wotu O tɔn O apem O a O ɛwɔ O sɛ O wo O de O aban O kyɛfa O ma O no O . O Yei O hyɛɛ O yabufuo O maa O ɛde O mennte O meho O ase O baaeɛ O . O Ná O wo O kasa O fata O saa O dwumadi O no O . O Ahoɔdennuru O a O ɛboa O ma O ne O were O yɛ O den O no O , O sɛ O opuw O a O , O ɛma O nhamahama O a O ɛwɔ O ne O were O mu O no O keka O toatoa O mu O , O na O ɛno O ma O ne O were O yeyere O yɛ O denneennen O . O Me O yam O a O anka O merekohyia O wo O bio O . O Mɛfrɛ O m'adamfo O bi O a O nneɛma O nkɔ O yiye O mma O no O Ebinom O wɔ O hɔ O a O , O mfe O a O obi O adi O , O baabi O a O wakɔ O sukuu O akodu O anaa O sɛ́ O ɔyɛ O ɔyarefo O ara O nti O ɛnna O wɔtan O no O . O Ebinom O nso O gyina O obi O ahoɔfɛ O , O sɛ́ O ɔyɛ O tenten O anaa O tiatiaa O so O tan O no O kwa O . O Ofii O hɔ O ansa O na O mebaa O fie O . O ɛ O wopɛ O sɛ O mmofra O no O yɛ O biribi O saa O bere O no O , O na O sɛ O woyɛ O ho O hwee O a O ɛnyɛ O yiye O a O , O ɛnde O srɛ O kwan O fi O ɔwofo O biako O no O hɔ O ansa O na O woama O mmofra O no O ayɛ O . O Fagutubea O nnwuma O bi O retua O nanso O mu O fa O kɛseɛ O no O ara O na O wɔnntua O sika O no O yie O nanso O tu O a O na O wɔretu O fagudeɛ O firi O ɔman O yi O mu O . O """" O Ebinom O asua O suban O bi O a O epira O wɔn O ankasa O ne O afoforo O . O Enti O sɛ O yɛrefa O nnamfo O a O , O ɛsɛ O sɛ O yɛhwɛ O yiye O . O Wei O nti O , O sɛ O obi O bra O asɛe O na O yɛamfa O no O adamfo O a O , O ɛno O nkyerɛ O sɛ O yɛyɛ O nyiyim O . O Ɛwom O sɛ O sɛ O yɛn O ani O nnye O sɛnea O nkurɔfo O bɔ O wɔn O bra O ho O a O , O yɛrenyɛ O wɔn O bɔne O anaa O yɛrentiatia O wɔn O fahodi O so O de O , O nanso O ɛyɛ O papa O sɛ O yɛremfa O nkurɔfo O a O wɔte O saa O nnamfo O . O Ebia O saa O bere O yi O w'adwene O wɔ O biribi O foforo O so O . O Sɛ O ɛte O saa O a O , O ɛnyɛ O wo O ho O te O sɛ O nea O woretie O no O . O Sɛ O ɛbɛyɛ O yiye O a O , O gyae O nea O woreyɛ O no O na O yɛ O aso O tie O nea O wo O hokafo O no O reka O no O , O anaa O wubetumi O aka O akyerɛ O wo O hokafo O no O sɛ O ɔntwɛn O ansa O na O wahwehwɛ O bere O a O ɛfata O de O atie O no O . O Nanso O , O saa O nkurɔfo O yi O nyinaa O wubisa O wɔn O a O , O wɔbɛka O sɛ O wɔntan O obiara O . O Ne O ɔkwan O bɛn O na O deɛ O woasua O wɔ O sukuudan O mu O ( O wɔ O Seeds O Program O ) O bɛtummi O aboa O ayi O ɔhaw O yi O afiri O hɔ O ? O Nneɛma O bebree O kɔ O so O wɔ O ne O nipadua O mu O ansa O na O watumi O atu O saa O mmirika O no O , O nanso O ɔmmrɛ O ho O . O Yɛdwen O ho O sɛ O yɛn O twa O yɛn O akwantu O no O mu O . O Atifi B-LOC Mantam I-LOC mu O polisi O panin O , O DSP O Moses B-PER Ocansey I-PER , O kaa O sɛ O saa O nnipa O mmienu O yi O rete O Tamale B-LOC mantam O mu O nnipa O so O atua O """" O Wɔ O nsɛntwerɛfoɔ O nhyiama O ase O wɔ O Nkran B-LOC , O Wukuada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE dunkron I-DATE wɔ I-DATE 2021 I-DATE mu O no O , O soafoɔ O no O kaa O sɛ O , O """" O Wobɛtumi O awɔ O adwumayɛ O ho O nkrataa O nanso O sɛ O woresɛe O nsuwa O nsuwa O a O asraafoɔ O wɔ O ho O kwan O sɛ O wɔbɛgye O mfidie O a O wo O de O reyɛ O adwuma O no O . O Ɛba O saa O a O wɔrennye O wo O nni O bio O . O Nhyehyɛe O a O wɔde O too O gua O Benada B-DATE no O hwehwɛ O sɛ O wotua O tow O dɔla O ɔpepepem O 54 O . O " O Yɛpɛ O sɛ O ahɔhoɔ O de O sika O hyɛ O nnwuma O mu O , O akyiniiɛ O biara O nni O ho O . O Yɛn O mmaranimfoɔ O bɛka O sɛ O yato O yɛn O nsa O afrɛ O wɔn O wɔ O pono O so O . O Nanso O ɛnnikɔ O so O saa O nsa O yato O afrɛ O wɔn O no O yɛ O asisie O . O Yɛpɛ O nkabom O ɛno O nti O na O yɛpɛ O sɛ O yɛhyehyɛ O mmara O ma O fagutubea O nnwuma O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O obiara O bɛyɛ O bɛnya O ne O kyɛfa O . O """" O Ná O me O papa O ka O nhoma O mmobɔwee O kɔkɔɔ O no O ho O . O ngodua O baa O dwumadibea O gyina O hɔ O ma O asomdwoe O . O Los B-LOC Angeles I-LOC ne O kurow O a O ɛto O so O abien O a O ɛso O sen O biara O wɔ O United B-LOC States I-LOC . O Nidi O ne O obu O tumi O boa O paa O Mesrɛ O wo O , O wobɛkyerɛkyerɛ O nea O asɛmfua O no O kyerɛ O ankasa O mu O akyerɛ O me O ? O Obi O a O obu O ade O di O afoforo O ni O na O ɔbɔ O mmɔden O sɛ O ɔbɛte O wɔn O ase O . O Ƹwom O sɛ O na O ɔmpɛ O sɛ O onipa O a O ɔne O no O wɔ O nhyiam O no O werɛ O bɛho O deɛ O , O nanso O na O ɛsɛ O sɛ O ne O ba O no O nti O ɔde O no O bɔ O afɔdeɛ O . O Ebinom O nso O de O , O sɛ O wɔkɔ O sohyial O media O so O a O , O nneɛma O a O wokohu O wɔ O hɔ O no O tumi O ma O wɔteetee O anaa O wodi O yaw O . O Ebia O wɔbɛkɔ O akohu O sɛ O , O wɔn O nnamfo O akogye O wɔn O ani O wɔ O baabi O , O na O wɔanto O nsa O amfrɛ O wɔn O . O Ɛba O saa O a O , O etumi O ma O wɔte O nka O sɛ O wɔayi O wɔn O baako O ahyɛ O wɔn O nsa O . O Ɔtare B-PER Titica I-PER a O ɛno O ne O ɔtare O a O ɛso O sen O biara O wɔ O South B-LOC Amerika I-LOC wɔ O Peru B-LOC . O Ma O wo O ba O no O nhu O sɛ O mfomso O wɔ O obiara O ho O , O na O nnipa O pa O mpo O tumi O di O mfomso O mpɛn O pii O . O Mibu O no O sɛ O nkurɔfo O di O nokware O . O dwen O no O ne O sɛ O , O sɛ O wɔma O mmofra O tirim O yɛ O wɔn O dɛ O a O , O sɛ O wonyin O a O wobebu O wɔn O ho O sɛnea O ɛsɛ O . O Wo O bo O fuw O , O na O woma O abufuw O no O kyɛ O a O , O ebetumi O ayɛ O te O sɛ O yare O bi O a O ahintaw O wɔ O wo O nipadua O mu O a O ɛredi O wo O nya O . O """" O Fagutubea O nnwuma O bebree O ayɛ O adwuma O mfeɛ O bebree O nanso O dabiara O wɔka O kyerɛ O yɛn O sɛ O wɔnnyaa O mfasoɔ O biara O nti O wɔn O ntumi O mfa O aban O kyɛfa O mma O no O nanso O tu O ara O na O wɔretu O fagudeɛ O no O . O Ɛbɛyɛ O dɛn O na O w'adwuma O bɛtumi O akɔ O so O ara O mfeɛ O bebree O na O wobɛka O sɛ O wonnya O mfasoɔ O biara O ɛnam O so O nti O wo O ntumi O ntua O aban O ka O ? O Fagutubea O nnwuma O bi O retua O nanso O mu O fa O kɛseɛ O no O ara O na O wɔnntua O sika O no O yie O nanso O tu O a O na O wɔretu O fagudeɛ O firi O ɔman O yi O mu O . O """" O Awofo O no O nso O , O ebia O wobesuro O sɛ O wɔka O mmofra O no O asɛm O a O , O wɔne O mmofra O no O ntam O bɛyɛ O basaa O . O Nnansa O yi O , O mahu O ɔkwan O a O ɔfa O so O kasa O no O . O Wohwɛ O kraman O a O , O wubehu O sɛ O ne O hwene O ano O afɔw O . O Enti O sɛ O biribi O pampan O ketekete O bi O mpo O retwam O a O , O otumi O te O . O Dɛn O na O ɛma O ɛba O saa O ? O Mo O baanu O nyinaa O anaa O mo O mu O biako O nnim O sɛnea O wɔde O mfomso O firi O . O Wɔne O Kenya B-LOC National O Library O Services O ( O Kenya B-LOC ) O ne O Public O Library O """" O Fran O Galivic O """" O Koprivnica O ( O croatia B-LOC ) O na O esii O akan O maa O badwakuo O yiyii O wɔn O . O Ebinom O nso O wɔ O hɔ O a O , O sɛ O wɔhwɛ O mfoni O a O nkurɔfo O de O agu O sohyial O media O so O , O na O wɔde O toto O wɔn O asetena O ho O a O , O na O wɔayɛ O mmɔbɔ O . O Nhwehwɛmufo O Thomas B-PER Libby I-PER ka O sɛ O , O """" O Robɔt O afiri O ntumi O nnannan O ne O ho O te O sɛ O aboa O , O enti O biribiara O a O wɔbɛyɛ O ama O abɛn O sɛnea O mmoa O tumi O dannan O wɔn O ho O no O , O bɛyɛ O nkɔso O a O wɔanya O wɔ O mfiridwuma O mu O . O Bere O a O na O mewɔ O ntoaso O sukuu O no O , O na O meka O bɔɔlbɔ O kuw O no O ho O . O Bere O biara O a O mmofra O no O wɔ O wo O nkyɛn O no O , O ka O wɔn O ho O nsɛm O kyerɛ O wɔn O maame O no O , O nanso O taa O ka O wɔn O ho O asɛmpa O . O binom O wɔ O hɔ O a O , O sɛ O wɔrekan O ade O a O , O sɛ́ O anka O wɔbɛtɔ O wo O bo O ase O ahu O nea O ɔkyerɛwfo O no O pɛ O sɛ O ɔka O ankasa O no O , O wɔde O wɔn O ani O fa O mu O kɛkɛ O . O Ma O yɛnhwɛ O nneɛma O bi O a O ɛkɔ O so O wɔ O pɔnkɔ O mu O a O ɛma O ɔtu O mmirika O . O Eyi O bɛma O woate O nea O wo O hokafo O no O reka O no O ase O yiye O . O Apps O a O ɛwɔ O yɛn O fon O so O no O , O wɔahyɛ O da O ayɛ O no O ɔkwan O bi O so O a O , O sɛ O wode O reyɛ O adwuma O a O , O ɛbɛkyere O wo O atena O fon O no O ho O . O Stepfamilies O face O unique O and O often O challenging O relationships O with O those O outside O their O household O Hwɛ O sɛ O wo O hokafo O aka O asɛm O bi O anaa O wayɛ O biribi O ama O wo O bo O afuw O ; O wompɛ O sɛ O ohu O sɛ O wo O bo O afuw O . O Misusuw O sɛ O sɛ O yetu O mmirika O a O , O yɛbɛduru O Ɛyɛ O a O nea O wɔka O ne O sɛ O , O ' O Anyɛ O yiye O koraa O no O ɛma O yegyae O akasakasa O . O Emu O baako O a O wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O yɛ O nnade O nketenkete O bi O a O sɛ O wɔreyɛ O obi O oprehyɛn O wɔ O n'amemene O mu O a O wɔde O bɛhyehyɛ O mu O . O Wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O nnade O no O ma O ɛyɛ O den O , O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O wobetumi O de O akɔhyɛ O baabi O pɔtee O a O wɔpɛ O sɛ O ekowura O wɔ O amemene O no O mu O , O na O sɛ O ɛkɔhyɛ O hɔ O wie O a O afei O ayɛ O mmerɛw O . O Joe O susuw O sɛ O osu O bɛtɔ O ɔkyena O . O Sɛ O mo O bo O fi O ase O fuw O na O akasakasa O no O ano O reyɛ O den O a O , O ɛbɛyɛ O papa O sɛ O mubetu O asɛm O no O ahyɛ O da O . O Yennyaa O amanneɛbɔ O biara O sɛ O onua O bi O ahwere O ne O nkwa O , O nanso O anuanom O mmienu O apirapira O kakra O . O Esiɑne O sɛ O ɛho O hiɑ O sɛ O yɛbɛmɑ O ɑyɔnkofɑ O ɑbɛdɑ O ɑmɑn O horow O ntɑm O , O M'ani O bɛba O wo O ho O so O no O na O wɔama O wo O so O afe O a O edi O kan O no O akyi O . O Biribi O foforo O a O ɛsan O ma O ebinom O yɛ O nneɛma O a O ɛmfata O wɔ O sohyial O media O so O ne O sɛ O , O ɛyɛ O a O wɔpɛ O sɛ O wogye O din O anaa O wɔma O afoforo O adwene O ba O wɔn O so O . O Fa O no O sɛ O ɔbarima O bi O ayɛ O nhyehyɛe O sɛ O ɔne O ne O yere O bɛyɛ O biribi O dapɛn O awiei O nanso O wanni O kan O ne O ne O yere O ansusuw O ho O . O Sɛ O yɛyɛ O afoforo O papa O a O , O ɛma O wɔbɛn O yɛn O . O Sɛ O wotaa O yɛ O nneɛma O a O ɛkyerɛ O sɛ O wodɔ O afoforo O a O , O ɛbɛyɛ O den O sɛ O wubenya O wɔn O ho O adwemmɔne O . O Wususuw O sɛ O sika O dodow O ahe O na O Kwaku B-PER nya O ? O Nea O ɛwɔ O he O na O edi O kan O , O akokɔ O anaa O kesua O ? O Nanso O wohwɛ O aboa O yi O aso O a O , O biribiara O nni O ho O a O ɛyɛ O nwonwa O ; O ne O kɛse O nyinaa O te O sɛ O paneɛ O ti O . O Ɛyɛ O Margaret B-PER sɛ O saa O afotu O bɔne O no O kɔfaa O nsɛmnsɛm O baa O n'aware O mu O . O Yɛyɛ O mmofra O . O Nwomanimfoɔ O ahu O sɛ O abubummabaa O asom O nyɛ O den O koraa O , O na O wɔpɛ O sɛ O wɔde O nea O wɔasua O afi O aboa O yi O ho O no O yɛ O mfidie O ahorow O . O Bere O a O Boateng B-PER tɔɔ O kaa O bi O maa O Abena B-PER de O sika O a O onya O fii O ne O nanabarima O hɔ O na O ɛyɛɛ O aware O nhyehyɛe O no O . O Ebia O ɛbɛyɛ O te O sɛ O nea O ɛyɛ O nsusuwii O bɔne O , O nanso O misusuw O sɛ O ɛsɛ O sɛ O yɛkɔ O Kwabena B-PER ne O Abena B-PER nsrahwɛ O mprempren O . O So O metumi O asrɛ O wo O hɔ O dom O ? O Mihuu O baabi O a O ɔwɔ O . O Enti O yɛn O ara O yɛtɔ O bi O ma O wɔn O , O nso O nyɛ O da O biara O na O yetumi O yɛ O saa O . O Ɔkyerɛɛ O n'ahɔho O no O ɔkwan O a O wɔbɛfa O so O adi O nea O wasiesie O no O . O Mintumi O nnyina O dede O no O ano O . O Posena O tumi O dannan O ne O nsa O sɛnea O ɔpɛ O biara O , O na O saa O ara O nso O na O otumi O yere O ne O nsa O no O fã O bi O mu O ma O emu O yɛ O den O . O Ɔbaa O no O , O Atsufui B-PER Koffie I-PER gyee O ne O mfomsoɔ O too O mu O na O wɔgyinaa O ɔno O ankasa O ano O asɛm O so O buaa O no O fɔ O nanso O wɔtuu O n'asotwe O no O kɔɔ O Yawoada B-DATE . O Mma O saa O mmara O nhoma O yi O mmfi O wo O nsa O wɔ O atamfo O nsam O . O Wedeɛ O no O bi O mu O yɛ O duru O sen O bi O , O na O ɛsono O sɛnea O ebiara O te O . O Akyire O no O yɛ O den O kyɛn O emu O . O Wayɛ O ne O ti O tuntum O mfe O pii O ni O . O Nsa O biara O nni O ha O . O Da O biara O meboa O me O maame O ma O ɔyɛ O fie O nnwuma O . O Yadikan O ne O Ghana B-LOC Apɔmuden O Asoeɛ O anya O nkitahodie O na O wɔn O ne O Dr O . O Annthony B-PER Nsiah I-PER Asare I-PER a O ɔyɛ O manpanin O futofoɔ O fa O apɔmuden O ho O agye O ato O mu O sɛ O nnipa O mpem O aduowɔtwe O num O no O nyinaa O ara O bɛfa O saa O dwumadie O yi O mu O firi O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduaso I-DATE baaako I-DATE no O bɛwɔ O paneɛ O no O bi O . O Ahwɛsofoɔ O mpem O aduowɔtwe O num O no O nyinaa O ara O bɛfa O saa O dwumadie O yi O mu O . O """" O Ɔde O ne O nsa O too O ne O kotoku O mu O . O Sɛ O asiane O bi O si O a O , O ɛma O yɛtaa O bisa O yɛn O ho O nsɛm O pii O . O Saa O ara O nso O na O sɛ O woka O sɛ O , O """" O Mepa O wo O kyɛw O oo O , O mennim O sɛ O wobɛma O asɛm O yi O aha O wo O saa O """" O a O , O ɛno O nso O nyɛ O kyɛwpa O . O Sɛ O ɛyɛ O wo O sɛ O womfom O wo O hokafo O mpo O a O , O kae O sɛ O ebia O woayɛ O biribi O ma O aha O no O , O enti O gye O tom O na O pa O kyɛw O . O Nsakrae O bɛn O na O metumi O ayɛ O na O ɛlɛtrɔnik O mfiri O ansɛe O me O ne O me O nnamfo O ntam O ? O Wohwɛ O kwan O sɛ O ɛde O wo O bɛhwe O hɔ O kakra O ansa O na O woahu O so O tena O yiye O . O Sheldon B-PER ani O nnye O . O Kwaku B-PER bisaa O Abena B-PER sini O ko O a O ɔpɛ O . O Abɛdwakuo O no O asiane O Referee O George B-PER Mawuli I-PER Vormawah I-PER tiri O wɔ O ne O mmɔdenmmɔ O a O ɔdaa O nadi O wɔ O Ghana B-ORG Premier I-ORG League I-ORG akansie O a O Berekum B-ORG Chelsea I-ORG ne O Mediama B-ORG siieɛ O mu O . O Japanfo O dɔɔso O sen O Britain O ne O France B-LOC . O Ɛno O nso O nti O na O sɛ O dɛnkyɛm O hwane O a O , O ɔtumi O de O n'ano O sesa O ne O mma O bɔkɔɔ O a O ebiara O mpira O no O . O Na O ɛno O yɛ O pɛsɛmenkominya O a O ɛkyɛn O so O a O na O ɛwɔ O Asamoah B-PER , O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O womfa O kar O no O nni O dwuma O . O Ɛsɛ O sɛ O wugyae O sigaretnom O ankasa O . O Ɛsɛ O sɛ O yɛbom O to O nnwom O bio O . O Abenfo O atumi O ayɛ O robɔt O bi O a O ne O nsa O mu O yɛ O mmerɛw O saa O , O na O wɔresɔ O ahwɛ O sɛ O wobetumi O de O ayɛ O adwuma O anaa O . O Ɔbarima O no O hweree O ne O kwan O wɔ O wuram O . O Ahomaso O bɛtumi O ama O ayɛ O den O sɛ O wobɛgye O wo O mfomso O atom O na O woapa O kyɛw O . O Cory O nsusuw O sɛ O ɛsɛ O sɛ O Abena B-PER ka O kar O kɔ O fie O fi O bere O a O ɔnom O nsa O no O . O Awarefo O pii O mpɛ O sɛ O wɔde O mfomso O firi O efisɛ O wonhu O nea O sɛ O wɔyɛ O saa O a O , O wobenya O afi O mu O . O Awofo O kyerɛkyerɛ O wɔn O mma O sɛ O ɛyɛ O mfomso O sɛ O wobedi O atoro O . O Adɛn O nti O na O wonka O nkyerɛɛ O Jane B-PER sɛ O ɔde O dɔla O ka O 300 O ? O Ebinom O wɔ O gyidi O bi O a O wɔfrɛ O no O karma O . O Wɔkyerɛ O sɛ O , O bɔne O bi O a O yɛyɛe O bere O bi O a O atwam O na O ɛma O yehu O amane O . O Afei O nso O wɔka O sɛ O , O sɛ O onipa O wu O a O , O wɔsan O wo O no O bio O , O enti O ɛtɔ O da O a O , O bɔne O bi O a O yɛyɛe O ansa O na O yɛrewu O ama O wɔasan O awo O yɛn O na O ɛma O yehu O amane O . O Na O excavator O no O mu O mmeɛnsa O ne O bulldozer O a O wɔhyee O no O no O yɛ O mono O . O Ogyee O me O too O mu O Ben B-PER nnim O sɛnea O Abena B-PER dɔ O no O fa O . O Maame O bi O a O ɔno O nso O firi O Adabraka B-LOC ayaresabea O nso O kaa O sɛ O , O """" O Me O ka O nnipakuo O yi O ho O . O Yɛfrɛɛ O me O wɔ O ahomatrofoɔ O so O . O Sɛ O woyere O wo O ho O sɛ O worenni O mfomso O koro O no O ara O bio O a O , O ɛbɛma O wo O hokafo O no O ahu O sɛ O kyɛwpa O no O fi O komam O . O Sɛ O wopɛ O sɛ O wususuw O ho O a O , O dɛn O na O wopɛ O paa O sɛ O woyɛ O ? O Sɛnea O tɔnatɔn O adwadie O resesa O wɔ O wiase O afanan O nyinaa O no O , O abɛhia O sɛ O adwadie O ahodoɔ O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC nso O tu O saa O anamɔn O no O , O ne O titire O deɛ O ɛfa O abɛɛfo O kwantempɔn O adwadie O ho O . O Yɛto O nsa O frɛ O wo O ne O wo O nnamfonom O . O Anigyesɛm O ne O sɛ O , O hyɛn O no O mufo O biara O anhaw O . O Na O sɛ O wo O hokafo O no O mpɛ O sɛ O ɔkasa O nso O ɛ O ? O Hyɛ O no O nsow O sɛ O """" O onipa O komam O nsusuwii O te O sɛ O nsu O a O ɛwɔ O abura O a O emu O dɔ O mu O , O na O nea O ɔwɔ O nhumu O na O obetumi O asaw O . O """" O Nnipa O dumien O na O wɔawuwu O , O na O bɛboro O 100 O , O 000 O na O wɔayɛ O kyerɛwtohɔ O a O edidi O so O yi O sɛ O osu O retɔ O . O Sɛ O yɛte O nkurɔfo O bi O ho O asɛm O a O , O ɛsɛ O sɛ O yɛkae O sɛ O , O ɛnyɛ O biribiara O na O yenim O fa O wɔn O ho O . O Ɔbarima O bi O a O ɔde O Charles B-PER * O ka O sɛ O , O " O Ɛtɔ O mmere O bi O a O , O mefɛre O sɛ O mebue O m'ano O aka O 'mepa O wo O kyɛw O . O Nnipakuw O bi O a O w'ani O nhyɛ O da O nnye O wɔn O ho O no O , O hwɛ O nneɛma O pɔtee O bi O a O wubetumi O ayɛ O de O akyerɛ O sɛ O wodɔ O wɔn O . O Nanso O anikasɛm O ne O sɛ O nkatedeɛ O a O ɛwɔ O dɛnkyɛm O apantan O mu O no O yɛ O nam O sen O nea O ɛwɔ O nnipa O nsa O ano O koraa O . O Egyee O bere O tenten O ansa O na O meretumi O ada O . O Bere O bi O a O atwam O no O , O na O mempɛ O ahɔho O a O wɔatu O abɛtena O yɛn O man O mu O no O asɛm O . O Ná O nkurɔfo O keka O sɛ O , O wodi O atoro O kyerɛ O aban O no O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O wobenya O mmoa O afi O aban O no O hɔ O , O na O wodi O nsɛmmɔne O nso O . O Nyansahufo O pii O agye O din O sɛ O nnipa O a O wontumi O nhu O sɛnea O wɔte O ankasa O . O Enti O gye O tom O sɛ O wobɛtumi O afom O ! O Ɔsram O a O edi O hɔ O no O , O ɔbɛyɛ O obi O a O onni O adagyew O koraa O . O Ɛnyɛ O nwonwa O sɛ O sika O ho O akasakasa O tumi O de O awaregu O pii O ba O . O Mopɛ O sɛ O motɔ O biribi O a O , O monhwɛ O nea O mo O sika O bɛso O na O munsi O ho O gyinae O . O Nanso O , O ɛno O mma O asɛm O no O ntwa O , O na O mmom O ɛsɛe O wɔn O baanu O nyinaa O anigye O . O Sɛ O eyi O na O ɛrekɔ O so O wɔ O w'aware O mu O a O , O wubetumi O asiw O ano O . O Wo O sakre O no O yɛ O foforo O koraa O sen O me O . O Sɛ O wuhyia O wɔn O mu O bi O na O sɛ O ɔnte O kasa O a O woka O no O yiye O mpo O a O , O pɛ O ɔkwan O bi O fa O so O ne O no O mmɔ O nkɔmmɔ O kakra O . O Kwabena B-PER hwehwɛ O telefon O no O so O dwumadi O mu O bere O nyinaa O ansa O na O wama O ho O mmuae O . O Hena O na O ɔpɛ O sɛ O odi O hɔ O ? O Sɛ O wugye O wo O hokafo O tom O sɛnea O ɔte O biara O a O , O ɛrenyɛ O den O sɛ O wode O ne O mfomso O befiri O no O . O Asamoa B-PER ho O yɛ O abufuw O efiri O sɛ O abere O biara O no O ɛsɛ O sɛ O ɔde O asɛm O a O etwa O to O no O di O dwuma O wɔ O akyinnyegye O biara O mu O Ɛwom O , O dɛnkyɛm O apantan O yɛ O den O na O ɛtumi O bubu O nnompe O mpo O mu O , O nanso O ne O nkatedeɛ O ano O yɛ O nam O ma O enti O ɔtumi O sɔ O adeɛ O mu O dɛkyɛdɛkyɛ O . O M'ani O nnye O akontaabu O ho O koraa O . O Sɛ O ɛlɛtrɔnik O mfiri O de O wo O yɛ O akoa O , O na O sɛ O da O biara O wowɔ O intanɛt O so O a O , O ebedu O baabi O no O , O message O bebrebe O a O wunya O no O , O ɛbɛyɛ O den O sɛ O wubenya O bere O akenkan O ne O nyinaa O . O Abɛdwakuo O no O bɔɔ O referee O abɛdiakyire O Gifty B-PER Bonney I-PER kɔkɔ O mmom O sɛ O ɔmfa O agodie O no O mmara O no O nyɛ O adwuma O . O Ɛnnɛ O , O ɛlɛtrɔnik O mfiri O adaworoma O nti O , O wubetumi O afa O text O message O , O email O , O video O call O , O ne O sohyial O media O so O ne O obi O foforo O adi O nkitaho O , O ɛmfa O ho O baabi O a O onipa O no O wɔ O . O Mepɛ O sɛ O me O nso O mete O wo O nne O . O Nkurɔfo O a O yenni O wɔn O ho O adwempa O no O , O sɛ O yɛanka O yɛn O ho O ankɔ O wɔn O ho O a O , O ebewie O ase O no O na O yekyi O wɔn O koraa O . O Ɛpo O mu O asa O yɛ O mmoa O bi O a O wɔwɔ O po O ase O . O Mɛtaa O akɔ O me O nnamfo O nkyɛn O ne O wɔn O akɔbɔ O nkɔmmɔ O ( O sen O sɛ O mɛfa O text O message O anaa O email O nko O ara O so O ne O wɔn O adi O nkitaho O ) O John B-PER bɔɔ O pon O no O mu O , O na O bere O a O Aba B-PER na O Esi B-PER n'ani O abere O rehwɛ O TV O . O Nekoh B-PER yɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔno O ankasa O bedi O nneɛma O ho O dwuma O . O Nhwehwɛmufo O kyerɛ O sɛ O """" O aboa O no O wedeɛ O ne O ne O ntini O da O mu O fua O , O """" O na O ɛno O na O ɛma O ɔnya O ahoɔden O tu O mmirika O tɛntɛ O saa O no O . O Te O sɛ O Peter B-PER no O , O wanka O ɔkwan O a O na O ɔnam O so O rekɔ O hɔ O no O ho O asɛm O . O Mpanyimfo O pii O wɔ O hɔ O a O , O wɔn O bere O so O no O , O na O ɛlɛtrɔnik O mfiri O mmaa O so O papa O , O enti O ebetumi O ayɛ O den O ama O wɔn O mu O bi O sɛ O , O wɔde O bɛyɛ O adwuma O . O Nanso O mmofra O a O wɔaba O no O , O wonim O ɛlɛtrɔnik O mfiri O mu O yiye O paa O . O Ade O yi O , O wɔrenyin O nyinaa O , O ɛno O ara O na O atwa O wɔn O ho O ahyia O . O Enti O ɛnyɛ O den O mma O wɔn O sɛ O wɔde O bɛyɛ O adwuma O . O Maame O bi O a O ɔno O nso O firi O Mamprobi B-LOC ayaresabea O nso O kaa O sɛ O , O """" O Me O ka O nnipakuo O yi O ho O . O Yɛfrɛɛ O me O wɔ O ahomatrofoɔ O so O . O Wokɔ O Port B-LOC - I-LOC de I-LOC - I-LOC Paix I-LOC kurow O mu O a O , O bɛyɛ O mmusua O 50 O atutu O afi O wɔn O afie O efisɛ O asasewosow O no O ama O ayɛ O hu O sɛ O wɔbɛtena O afie O no O mu O . O Wɔ O asram O asia O mu O no O , O nneɛma O bo O akɔ O soro O bɛyɛ O dɔla O 50 O . O Na O yɛn O nyinaa O nim O sɛ O Asamoa B-PER anya O asɛm O , O nanso O yɛn O mu O biara O anyɛ O hwee O amfa O ammoa O . O Sɛ O yebetumi O ama O akasakasa O a O ɛsɔre O wɔ O yɛne O afoforo O ntam O so O atew O a O , O ɛsɛ O sɛ O yesua O akwan O a O yɛbɛfa O so O adi O nkitaho O yiye O . O Efi O saa O bere O no O , O nsakrae O pii O aba O kurow O no O mu O . O Ɔkyerɛkyerɛfo O no O kyerɛw O ne O din O guu O adaka O no O so O . O Nhwehwɛmu O bi O a O wɔyɛe O kyerɛ O sɛ O , O ntɔkwaw O a O ɛkɔ O so O wɔ O awarefo O ntam O no O , O emu O pii O wɔ O hɔ O a O , O efi O sɛnea O awarefo O de O sohyial O media O yɛ O adwuma O . O Mfa O nni O agorɔ O Bere O a O mebɛtee O mumfo O ase O no O , O adwene O a O ɛmfata O biara O a O mewɔ O wɔ O wɔn O ho O no O tu O yerae O . O Sɛ O wuhu O nea O enti O a O nnipakuw O bi O yɛ O wɔn O ade O wɔ O ɔkwan O pɔtee O bi O so O a O , O ɛbɛma O woate O wɔn O ase O na O wuhyia O wɔn O mu O bi O wɔ O baabi O a O , O wubenya O ne O ho O adwempa O . O Berɛ O a O wɔkyeree O saa O nnipa O baasia O yi O , O kwaadubɔfoɔ O no O kyerɛ O sɛ O wɔn O nsa O kaa O atuo O nsia O ne O sika O GH O ¢ O 1 O , O 292 O , O 180 O ; O adeɛ O bi O a O ayɛ O sɛ O mfuturo O a O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O sikafuturo O ; O akokɔsradeɛ O baa O ( O barɔ O bi O a O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O sika O kɔkɔɔ O baa O ne O nsuo O bi O a O na O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O mɛkuri O ( O mercury O ) O . O Onipa O bi O a O wɔsusu O sɛ O ɔyɛ O korɔmfoɔ O a O abankawa O gu O ne O nsa O adwane O afiri O apolisifoɔ O akakye O wɔ O Kyebi B-LOC a O ɛwɔ O Apueɛ B-LOC Mantam I-LOC mu O . O Starr B-ORG News I-ORG nteeɛ O a O wɔnya O firii O Kyebi B-LOC kyerɛ O sɛ O nnipakuo O bi O a O wɔfiri O Anti O Armed O Robbery O ne O Personnel O a O wɔfiri O CID O asoeɛ O kɔkyeree O suspɛt O ( O suspect O ) O Ebenezer B-PER Gyimah I-PER a O wɔtaa O frɛ O no O peace O wɔ O Ayɛwohomumɔ B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduanan I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE ( O 2021ɔ O mu O ; O wɔkyerɛ O sɛ O wabɔ O korɔno O bebree O wɔ O Abuakua B-LOC North I-LOC ne O South B-LOC nkuroakɛseɛ O mu O . O Suspɛt O yi O dwaneeɛ O berɛ O a O abankawa O gu O no O nsa O na O wɔde O no O rekɔ O Kyebi B-LOC Zongo I-LOC sɛ O wɔrekɔyɛ O nhwehwɛmu O . O Adeɛ O kyeeɛ O no O , O apolosifoɔ O san O nso O kyɛɛ O korɔmfoɔ O a O wɔfrɛ O no O Musa B-PER Kamara I-PER a O wadi O mfeɛ O aduonu O nsia O a O , O na O apolisifoɔ O rehwehwɛ O no O dendenden O wɔ O baabi O a O ɔde O ne O ho O kɔsiiɛ O wɔ O Kibi B-LOC Zongo I-LOC wɔ O Ayɛwohomumɔ B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE - I-DATE num I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE ( O 2021ɔ O mu O . O ɔyɛɛ O sɛ O ɔredwane O nso O apolisifoɔ O no O buu O ne O nan O mu O tuo O ; O wei O nti O wantumi O annwane O . O Wɔde O no O kɔɔ O Kyebi B-LOC aban O ayaresabea O a O apolisifoɔ O rebɔ O ne O ho O ban O . O Wɔsusu O sɛ O saa O nkorɔfoɔ O mmienu O yi O ka O akorɔmfoɔ O mammɔfoɔ O a O wɔreteetee O wɔn O a O wɔte O Kibi B-LOC , O Akyem B-LOC Tafo I-LOC , O Osiem B-LOC , O Anyinasin B-LOC ne O nkuro O a O atwa O wɔn O ho O ahyia O no O ho O . O Abosome O mmiɛnsa O mu O no O , O anyɛ O hwee O koraa O no O korɔnobɔ O bɛyɛ O du O na O ɛkɔɔ O so O wɔ O saa O nkuroakɛseɛ O mmienu O yi O mu O . O Korɔnobɔ O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Ayɛwohomumɔ B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nsia I-DATE wɔ O afe B-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE ( O 2021 B-DATE ) O mu O no O , O ɔbaa O bi O hweree O ne O nkwa O aberɛ O a O akorɔmfoɔ O yi O bɔɔ O no O tuo O wɔ O Akyem B-LOC Ettukrom I-LOC ne O Bunso B-LOC kwan O so O , O wɔrefiri O Koforidua B-LOC akɔ O Bunso B-LOC Haewae O ( O Highway O ) O Dɔnhwere O kakra O akyire O a O saa O asɛm O yi O siiɛ O , O na O wɔkyee O saa O suspɛt O mmienu O yi O , O Haruna B-PER Amadu I-PER ( O wadi O mfeɛ O aduonu O - O numɔ O ne O Joseph B-PER Nyira I-PER ( O wadi O mfeɛ O aduonu O - O numɔ O . O Wɔhunuu O atuo O mmienu O a O mmara O biara O nna O ho O , O sekan O baako O , O ¢ O 257 O . O 00 O , O itel O tetefone O baako O , O baagi O ( O bag O ) O ahodoɔ O mmiɛnsa O a O na O abatoɔ O kaades O ( O ɔardsɔ O mmienu O gu O mu O a O ɛwɔ O wɔn O a O wɔbɔɔ O wɔn O korɔno O no O , O sem O ( O simɔ O kaades O ahodoɔ O a O ɛwɔ O wɔn O a O wɔbɔɔ O wɔn O korɔno O no O ne O baagi O tuntum O a O na O ntaade O gum O ; O na O ɛyɛ O sukuuni O bi O dea O . O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE - I-DATE nan I-DATE no O , O wɔbɔɔ O nipa O baako O tuo O wɔ O saa O haewae O yi O ara O so O berɛ O akorɔmfoɔ O kɔtohyee O nkorɔfoɔ O so O wɔ O Koforidua B-LOC - O Akyem B-LOC Kukurantumi I-LOC kwan O so O wɔ O Apueɛ B-LOC Mantam I-LOC . O ɛbɔɔ O bɛyɛ O 4 B-DATE : I-DATE 30 I-DATE am I-DATE na O akorɔmfoɔ O yi O sii O Barfuor B-PER Nkwanta I-PER a O ɛbɛn O Sorkode B-LOC Dwaso I-LOC nkwanta O so O ; O beaeɛ O a O apolisifoɔ O gyinagyina O kaa O no O . O Wɔn O a O wɔbɔɔ O wɔn O korɔno O no O mu O baako O kyerɛ O sɛ O , O kaa O bɛyɛ O aduonu O na O akorɔmfoɔ O gyegyee O nnipa O a O wɔte O mu O no O ho O nnoɔma O na O wɔnyaa O sika O bɛyɛ O ¢ O 50 O , O 000 O . O Berɛ O na O abɔ O anwummerɛ O nnɔwɔtwe O no O ( O 8 B-DATE : I-DATE 00 I-DATE pm I-DATE ) O , O akorɔmfoɔ O kɔbɔɔ O korɔno O wɔ O ahɔhofie O ne O baabi O a O wɔbubu O pɛtro O ( O petrolɔ O wɔ O Akyem B-LOC Kukurantumi I-LOC a O na O wɔretoto O atuo O . O Na O ɛyɛ O da O Wukuada B-DATE , O Oforisuo B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE - I-DATE wɔtwe I-DATE . O Wɔsan O nso O sɛesɛe O pono O a O na O ɛda O ahɔhofie O no O adidibea O ano O na O wɔfaa O GH O ¢ O 137 O . O 00 O wɔ O baabi O a O wɔbubu O pɛtro O no O . O Wɔsan O nso O faa O etuo O a O deɛ O na O ɔrebɔ O beaeɛ O hɔ O ho O ban O no O de O twire O fasuo O no O ho O . O Berɛ O akorɔmfoɔ O yi O baa O beaeɛ O hɔ O no O , O saa O bammɔfoɔ O yi O dwaneeɛ O . O Atowerɛkyɛm O biara O ansi O bio O . O Apolosifoɔ O nsa O kaa O BB O kateregyi O ( O cartridges O ) O a O hwee O nni O mu O ahodoɔ O nson O , O kateregyi O baako O a O na O inki O ( O inkɔ O wɔ O mu O ne O wɔɔdo O ( O wadɔ O ahodoɔ O mmiɛnsa O wɔ O beaeɛ O a O saa O asɛm O yi O siiɛ O no O . O Akorɔmfoɔ O no O tenaa O saluun O ( O saloon O ) O kaa O tuntum O bi O mu O dwaneeɛ O . O Saa O korɔnobɔ O yi O siiɛ O nanwɔtwe O mmiɛnsa O pɛpɛɛpɛ O ne O sɛso O siiɛ O aberɛ O Nuhu B-PER Yashawa I-PER a O wadi O mfeɛ O aduasa O mmienu O hweree O ne O nkwa O wɔ O Akyem B-LOC Osiem I-LOC . O Korɔnobɔ O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Dwoada B-DATE , O Oforisuo B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE num I-DATE wɔ I-DATE afe I-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE mu O aberɛ O a O na O abɔ O anwummerɛ O nnɔnson O apa O ho O sima O aduonu O ( O 7 B-DATE : I-DATE 20 I-DATE pmɔ I-DATE a O mmarima O baanan O a O na O wɔkuta O tuo O ne O sekan O kɔbɔɔ O korɔno O wɔ O Goodness O Filling O Station O a O ɛwɔ O Akyem B-LOC Osiem I-LOC no O , O etuo O kaa O nipa O baako O . O Akorɔmfoɔ O yi O de O sika O a O wɔnnim O ano O dwaneeɛ O . O Wɔsusu O sɛ O , O saa O sika O yi O yɛ O sika O a O wɔnyaa O firii O anadwo O no O adwumayɛ O nyinaa O mu O . O Akorɔmfoɔ O no O san O nso O faa O Motorola O fone O a O na O ɛyɛ O Adamu B-PER Zakari I-PER a O ɔyɛ O bammufoɔ O wɔ O saa O beaeɛ O hɔ O ; O wadi O mfeɛ O aduasa O ( O 30 O ) O Apolisifoɔ O no O faa O kateregyi O ahodoɔ O num O a O na O hwee O nni O mu O wɔ O beaeɛ O a O saa O asɛm O yi O kɔɔ O so O no O . O Rev O . O John B-PER Ntim I-PER Fordɛour I-PER a O ɛyɛ O nwomasua O soafo O abadiakyiri O na O ɔsan O nso O yɛ O Assin B-LOC South I-LOC mmarahyɛbɛdwani O de O ato O akyerɛkyerɛfoɔ O anim O sɛ O , O wɔn O mpontuo O ho O hia O aban O no O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O wɔde O ntotoeɛ O agu O akwan O mu O sɛ O wɔde O Teacher O Welfare O App O bɛba O abɛsɔ O nnoɔma O a O ɔha O wɔn O no O ano O . O Nwomasua O soafo O abadiakyiri O kyerɛ O sɛ O akyerɛkyerɛfoɔ O mpontuo O ho O hia O aban O no O na O wahyɛ O wɔn O bɔ O sɛ O wɔbɛsiesie O ɔhaw O biara O a O ɛfa O akyerɛkyerɛfoɔ O abasobɔ O ho O , O wɔn O sikasɛm O ne O mpontuo O ho O . O Sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛsi O haw O a O akyerɛkyerɛfoɔ O refa O mu O no O ano O no O , O Rev O . O Fordɛour B-PER kyerɛ O sɛ O wɔasoma O keese O ( O ɔaseɔ O manigya O ( O managerɔ O ahodoɔ O sɛ O wɔnkɔ O mantam O biara O mu O sɛ O wɔkɔsiesie O haw O ahodoɔ O a O akyerɛkyerɛfoɔ O refam O sɛdeɛ O wɔn O ho O bɛtɔ O wɔn O . O Wɔkyerɛ O sɛ O saa O app O a O Nwomasua O Soafoɔ O , O Dr O . O Yaw B-PER Osei I-PER Adutwum I-PER de O aba O yi O bɛboa O ayi O ɔhaw O dodoɔ O no O ara O a O ɛda O akyerɛkyerɛfoɔ O so O no O afiri O hɔ O . O John B-PER Ntim I-PER Fordɛour I-PER de O too O akyerɛkyerɛfoɔ O kuo O ahodoɔ O no O anim O sɛ O , O wɔnnya O gyidie O wɔ O aban O no O mu O sɛ O aban O no O bɛsi O wɔn O haw O ano O . O ɔde O saa O nsɛm O yi O too O dwa O berɛ O na O ɔne O nsɛntwerɛfoɔ O redi O nkitaho O wɔ O Ghana B-ORG National I-ORG Association I-ORG of I-ORG Teachers I-ORG ( O GNAT B-ORG ) O afofida O a O ɛtɔ O so O aduakron O . O Wɔde O saa O ahyiamudie O yi O nso O kyerɛkyerɛ O wɔn O adwene O faa O sikasie O ho O a O na O ti O asɛm O no O yɛ O " O Beyond O Teachers' O Fund O ; O Making O the O Teacher O Eɔonomiɔally O Sound O " O . O ɔde O too O GNAT B-ORG mpaninfoɔ O ne O kuomma O no O anim O sɛ O , O akyerɛkyerɛfoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O aboa O ama O ɔman O no O atu O mpɔn O . O ɔsan O nso O sii O so O dua O sɛ O , O aban O no O bɛsɔ O haw O ahodoɔ O a O akyerɛkyerɛfoɔ O refa O mu O no O ano O . O ɔbɔɔ O GNAT B-ORG abɔ O sɛ O wɔde O nhyehyɛeɛ O ahodoɔ O agu O akwan O sɛ O wɔbɛma O wɔn O ase O atrɛ O . O ɔbɔɔ O GNAT B-ORG aba O so O wɔ O wɔn O dwadie O ho O nhyehyɛeɛ O sɛ O wɔbɛnya O kyɛfa O kɛseɛ O wɔ O Unique O Insurance O ne O Sweden O Ghana B-LOC Medical O Centre O mu O . O ɔsan O nso O bɔɔ O GNAT B-ORG aba O so O sɛ O wɔde O wɔn O ho O ahyɛ O adansie O adwuma O no O mu O and O wɔresisi O adan O ama O wɔn O kuomma O no O . O Rev O . O Ntim B-PER Fordjour I-PER hyɛɛ O akyerɛkyerɛfoɔ O bɔ O sɛ O nkyɛn O biara O asoeɛ O a O ɛhwɛ O nwomasua O so O bɛma O akyerɛkyerɛfoɔ O kɔmputa O 280 O , O 000 O a O wɔbɛfa O ɛka O no O mu O fa O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛtumi O ayɛ O wɔn O adwuma O yie O . O ɔsrɛɛ O akyerɛkyerɛfoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O nyinaa O sɛ O wɔne O asoeɛ O a O ɛhwɛ O nwomasua O so O nka O mmɔ O mu O na O wɔmmoa O ma O nwomasua O ntu O mpɔn O . O Central O Regional O Police O akyɛ O feki O ( O fake O ) O dɔkota O bi O a O wadi O mfeɛ O aduonum O - O nsia O ne O ne O babaa O a O wadi O mfeɛ O aduasa O nsia O wɔ O Assin B-LOC Adedeamtem I-LOC a O ɛwɔ O Assin B-LOC South I-LOC mansini O mu O a O Mfimfini B-LOC Mantam I-LOC mu O . O Wɔne O Yaw B-PER Boagyan I-PER a O ɔyɛ O EIB B-ORG Network I-ORG amannebɔfoɔ O redi O nkɔmmɔ O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O mantam O no O mu O apolisifoɔ O abadiakyiri O , O PRO O Sgt O . O Evans B-PER Isaaɔ I-PER Entie O kyerɛ O sɛ O nnipakuo O a O wɔfiri O ɔomplaints O ne O Investigative O Unit O a O wɔwɔ O Ghana B-LOC Medicalne O Dental O Council O a O wɔfiri O Accra B-LOC ne O apolisifoɔ O a O wɔwɔ O Assin B-LOC Adadientem I-LOC kɔkyɛɛ O Samuel B-PER Odartei I-PER a O wadi O mfeɛ O aduonum O - O nsia O , O ɔdaadaafoɔ O a O ɔfrɛ O ne O ho O sɛ O dɔkota O a O wayɛ O ɔprehyin O bɛyɛ O mfeɛ O num O wɔ O ne O fie O a O ɛwɔ O Assin B-LOC Adadientam I-LOC . O Wɔde O saa O asɛm O yi O too O dwa O Wukuada B-DATE , O Kitawonsa B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE mmiɛnsa I-DATE , O nnɔnkron B-DATE mpaemu I-DATE ( O anɔpaɔ O . O Aberɛ O apolisifoɔ O no O duruu O hɔ O no O , O na O ne O babaa O Alberta B-PER Lanuekor I-PER a O wadi O mfeɛ O aduasa O nsia O no O ani O abrɛ O a O ɔremia O obi O koro O , O na O na O afoforɔ O nso O te O hɔ O nso O a O na O afei O na O wɔrebɛhwɛ O wɔn O . O Wɔkyɛɛ O nnipa O baanu O yi O de O wɔn O kɔɔ O apolisifoɔ O akakye O ; O na O mfidie O wɔde O opirehyin O ne O nnuro O ahodoɔ O ka O wɔn O ho O . O Yaw B-PER Boagyan I-PER a O ɔyɛ O EIB B-ORG Network I-ORG Mfimfini B-LOC mantam I-LOC mu O amannebɔfoɔ O nhwehwɛmu O a O ɔyɛɛeɛ O na O ɛmaa O saa O dɔkota O atorofoɔ O yi O to O daa O adi O . O Wɔkyerɛ O sɛ O , O wɔyii O nyinsɛm O pii O guiiɛ O a O mmara O mma O ho O kwan O na O nnipa O binom O faa O mu O hweree O wɔn O nkwa O . O Saa O nnipa O baanu O yi O wɔ O apolisifoɔ O akakye O a O wɔreboa O ama O nhwehwɛmu O no O akɔ O so O . O Nsuo O afa O nnipa O baanan O wɔ O Bomso B-LOC a O ɛwɔ O Oforikrom B-LOC nkuroakɛseɛ O mu O a O ɛwɔ O Asante B-LOC Mantam I-LOC mu O aberɛ O nsu O kɛseɛ O tɔeɛ O Yawoada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE nan I-DATE mu O . O Asɛmbele O mɛmba O ( O assembly O member O ) O a O ɛwɔ O Bomso B-LOC abatoɔ O mansini O mu O , O Isaaɔ B-PER Appiah I-PER a O ɔde O too O dwa O sɛ O ampa O ara O asɛm O yi O asi O kyerɛ O sɛ O , O wato O nnipa O tɔɔ O mmɔtene O so O Fiada B-DATE no O sɛ O wɔnkɔhwehwɛ O nnipa O a O wɔayera O no O . O Nsu O kɛseɛ O pa O ara O na O atɔ O wɔ O Kumasi B-LOC , O a O ɛyɛ O Asante B-LOC mantam I-LOC mu O kuropɔn O no O mu O nna O mmienu O atwa O yi O a O asɛesɛe O agyapadeɛ O a O ɛbɛyɛ O sika O ɔpepem O biara O . O Kumasi B-LOC Kejetia I-LOC dwom O nso O nyaa O ne O kyɛfa O wɔ O nsuo O a O ɛtɔɔ O Wukuada B-DATE no O . O Nsuo O no O yiri O faa O adan O a O ɛwɔ O dwom O na O ɛsee O nnoɔma O bebree O . O Kumasi B-LOC meyɔ O ( O mayorɔ O , O Osei B-PER Asibey I-PER Antwi I-PER ɔregye O n'ahome O ɛsiane O sɛ O ɔyare O nti O , O de O too O Starr B-ORG FM I-ORG amannebɔfoɔ O a O ɔwɔ O Asante B-LOC mantam I-LOC mu O , O Isaaɔ B-PER Justice I-PER Bediako I-PER sɛ O KMA B-ORG tɛknekal O kuo O no O bɛhyiam O adwennwene O nsuoyiri O a O ɛrekɔ O so O wɔ O Kumasi B-LOC no O ho O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O """" O asɛmbele O tɛknikal O ne O nhyehyɛeɛ O kɔmitee O no O bɛhyiam O anɔpa B-DATE yi O adwennwene O nsuoyiri O no O ho O . O Mebɛtenaa O Kumasi B-LOC nyinaa O yi O , O menhunuu O nsuoyiri O bi O sei O da O . O Seisei O ara O deɛ O , O ɛwɔ O sɛ O yɛde O nhyehyɛeɛ O mapa O gu O akwan O mu O , O yɛn O gata O no O susua O sɛ O nsuo O bɛfam O . O """" O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O sɛ O nhyiamudie O no O kɔ O awieeɛ O a O , O kɔmitee O no O bɛbɔ O nsra O wɔn O mmeaeɛ O a O nsuo O yiri O yi O asɛe O hɔ O no O na O wahwɛ O kwan O a O asɛmbele O no O bɛtumi O aboa O wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O , O na O afei O nso O wɔahunu O nhyehyɛeɛ O a O asɛmbele O no O de O bɛgu O akwan O mu O . O Wɔn O a O wɔte O Effia B-LOC - I-LOC Kwesimintsim I-LOC nkuroakɛseɛmu O ne O Sekondi B-LOC Takoradi I-LOC kuropɔn O mu O kyerɛ O ɛhu O na O abɔ O wɔn O ɛnam O korɔno O a O ate O atese O wɔ O wɔn O atenaeɛ O mu O . O Wɔde O wei O too O dwa O berɛ O wɔkyɛɛ O akorɔmfoɔ O mmiɛnsa O mu O no O mmienu O wɔ O Tanokrom B-LOC , O borɔno O bi O a O ɛhyɛ O Effia B-LOC - I-LOC Kwesimintsim I-LOC nkuroakɛseɛ O ase O . O Saa O akorɔmfoɔ O yi O a O na O wɔte O moto O so O de O ammirika O hyimm O ɔbaa O bi O baagi O a O sika O a O wɔammɔ O din O hyɛ O mu O wɔ O ' O Nyame O yɛ O ɔdɔ O ' O adidibea O . O Wɔn O tiri O anyɛ O yie O aberɛ O wɔde O guu O wɔn O so O kɔkyɛɛ O wɔn O Takoradi B-LOC Mall I-LOC nkyɛn O na O mmom O baako O bɔɔ O mmɔden O dwaneeɛ O a O ɔde O ne O ho O aka O nwura O . O Wɔn O a O na O wɔatwa O hɔ O ahyia O no O bɔɔ O akorɔmfoɔ O yi O kama O ansa O na O wɔde O wɔrehyɛ O apolisifoɔ O nsa O . O ɔbaa O a O wɔwiee O no O no O ti O yɛɛ O yie O ɛsiane O sɛ O ɔnyaa O ne O baagi O no O a O na O biribiara O wɔ O mu O . O Nnawɔtwe O a O ɛtwa O mu O no O , O wɔn O a O wɔte O SSNIT B-ORG dan O mu O no O antumi O anna O ɛsiane O sɛ O nkorɔfoɔ O bi O de O moto O yɛɛ O dede O kyerɛɛ O sɛdeɛ O wɔnim O mototwe O maa O adeɛ O kyeeɛ O . O Bio O , O ɔɔTV O kamera O kyɛɛ O nkorɔfoɔ O mmiɛnsa O bi O a O na O wɔte O moto O sɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔbɔwura O beaeɛ O a O wɔnom O nsa O wɔn O Anaɛi O Westline O wɔ O Sekondi B-LOC - I-LOC Takoradi I-LOC kuropɔn O mu O . O Prince B-PER Kojo I-PER Arthur I-PER a O ɛyɛ O asɛmbele O mɛmba O ma O Amanful B-LOC West I-LOC na O ɔsan O nso O yɛ O Takoradi B-LOC abatoɔ O mpasua O titenani O ma O aban O a O ɔte O so O , O New B-ORG Patriotic I-ORG Party I-ORG kyerɛɛ O sɛdeɛ O saa O motokafoɔ O yi O reteetee O wɔn O abrabɔ O si O fa O . O ɔkyerɛ O sɛ O wɔannya O mmuaeɛ O biara O amfiri O apolisifoɔ O hɔ O ɛmfa O ho O ne O amannebɔ O ahodoɔ O a O wɔabɔ O afa O nnebɔne O ahodoɔ O a O saa O motokafoɔ O yi O reyɛ O ho O . O Nelson B-PER Roland I-PER a O akorɔmfo O afa O ne O nnoɔma O pɛn O reka O n'akosɛm O de O too O dwa O sɛ O , O motakafoɔ O bi O de O ne O moto O bɔɔ O ne O kaa O bɔmpa O mu O wɔ O trafeke O mu O . O Na O berɛ O ɔsi O firii O ne O kaa O mu O sɛ O ɔrekɔhwɛ O sɛdeɛ O ne O kaa O no O asi O asɛe O asi O afa O no O , O ɔbaeɛ O a O , O na O wɔafa O ne O Iphone O 12 O ne O nnoɔma O bi O a O ɛsom O bo O a O na O ɔgu O ne O kaa O no O akonnwa O mu O . O Wɔde O sima O bɛyɛ O mmienu O na O ɛdii O saa O dwuma O no O . O Dwadifoɔ O a O wɔwɔ O Koforidua B-LOC Dwakɛseɛ O mu O a O na O wɔsie O wɔn O sika O wɔ O Fanteakwa B-ORG Rural I-ORG Bank I-ORG de O kwaadu O foforɔ O abɔ O sikakorabea O no O ɛfa O wɔn O sika O a O wɔntumi O nyi O no O ho O . O Saa O adwadifoɔ O yi O de O dwaatowa O ato O ɔmampanim O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER ne O mmarahyɛbadwam O kyeame O , O Alban B-PER Bagbin I-PER ne O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG anim O sɛ O wɔmmoa O na O wɔn O nsa O nka O wɔn O sika O . O Wɔtee O Fanteakwa B-ORG Rural I-ORG Bank I-ORG a O ɛyɛ O Fanteakwa B-LOC North I-LOC mmarahyɛbɛdwani O , O Amankwah B-PER Asiamah I-PER dea O wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O nan O mu O na O mmom O ɛguiiɛ O wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O du O - O mmienu O mu O . O Saa O sikakorabea O yi O ti O wɔ O Begoro B-LOC na O ne O nkorabata O wɔ O Koforidua B-LOC , O Osiem B-LOC , O Suhum B-LOC , O Anyinam B-LOC ne O mmeaeɛ O ahodoɔ O a O ɛyɛ O mantam O no O mu O . O Wɔsusu O sɛ O nnipa O bɛyɛ O apem O na O na O wɔsie O wɔn O sika O wɔ O saa O sikakorabea O yi O . O Wɔn O a O wɔn O sika O aka O mu O no O dodoɔ O no O ara O yɛ O akuafoɔ O , O adwadifoɔ O , O adrɔɔbafoɔ O , O akyerɛkyerɛfoɔ O , O asɔfoɔ O , O wɔn O a O wɔtu O fam O agudie O ne O wɔn O a O wɔtɔtɔn O nnoɔma O . O Wɔn O sika O a O aka O mu O no O de O ahokyerɛ O na O aba O wɔn O so O ama O ebi O nso O afam O awu O . O Wɔn O a O wɔtotɔn O nnoɔma O no O nnwuma O nso O agu O . O Wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O no O mu O dodoɔ O no O ara O sika O bɛyɛ O GH O ¢ O 500 O . O 00 O kɔsi O GH O ¢ O 27 O , O 000 O . O 00 O na O akam O wɔ O sikakorabea O a O agu O yi O mu O . O Wɔn O a O wɔn O sika O akam O no O yɛɛ O ɔyɛkyerɛ O bebree O ansa O na O 2016 B-DATE abatoɔ O no O reba O so O sɛdeɛ O wɔde O gya O bɛgu O mmarahyɛbɛdwani O yi O so O sɛ O ɔde O wɔn O sika O bɛma O wɔn O . O Ebi O nsa O kaa O wɔn O sika O nso O dodoɔ O no O ara O nsa O anka O wɔn O sika O . O Wɔn O a O wɔn O sika O akam O a O wɔn O dodoɔ O bɛyɛ O aduonu O ne O nsɛnkyerɛfoɔ O redi O nkɔmmɔ O wɔ O Koforidua B-LOC no O , O wɔtwee O mmarahyɛbɛdwani O yi O anim O sɛ O wantumi O amfa O nhyehyɛeɛ O angu O akwan O mu O antua O wɔn O sika O amma O wɔn O . O Wɔn O kyerɛ O sɛ O , O wɔyɛ O deɛ O wɔbɛtumi O ayɛ O biara O sɛ O wɔn O nsa O bɛka O wɔn O sika O nanso O ankɔsi O hwee O . O Wɔn O sann O nso O de O too O dwa O sɛ O , O sɛ O wɔfrɛ O mmarahyɛbɛdwani O yi O nso O a O , O ɔmfa O . O Elizabeth B-PER Amoah I-PER a O ɔyɛ O dwadini O reka O n'akosɛm O akyerɛ O nsɛnkyerɛfoɔ O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O mmarahyɛbɛdwani O yi O hyɛɛ O bɔ O wɔto O 2020 B-DATE abatoɔ O no O wie O a O , O ɔbɛtua O wɔn O sika O ama O wɔn O nanso O sɛ O wɔfrɛ O no O tetefone O so O a O , O ɔmmfa O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O """" O Mekɔɔ O Begoro B-LOC sɛ O ɔrekɔgye O ne O sika O berɛ O 2020 B-DATE abatoɔ O aporɔbɔ O rekɔ O so O no O na O mmarahyɛbɛdwani O yi O paa O no O akyɛw O hyɛɛ O no O bɔ O sɛ O sɛ O wɔde O abatoɔ O no O wie O a O , O ɔde O ne O sika O bɛma O no O . O ɛyɛ O awerɛho O sɛ O , O yɛtoo O aba O no O wieeɛ O no O a O mmarahyɛbɛdwani O yi O dii O nkonim O no O , O mefrɛɛ O mmarahyɛbɛdwani O yi O wɔ O tetefone O so O maa O no O mfaa O da O . O """" O ɔde O kaa O ho O bio O sɛ O , O """" O Adɛn O nti O na O mmarahyɛbɛdwani O yi O bɛbɔ O me O apoo O agye O me O GH O ¢ O 12 O , O 000 O , O 000 O a O maboaboa O ano O afa O ne O ho O adi O . O Mede O dwaatoa O redi O ɔmampanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER ne O mmarahyɛbadwam O kyeame O sɛ O wɔne O Amankwah B-PER Asiamah I-PER nkasa O ne O ɔmfa O me O sika O mma O me O anyɛ O saa O yɛbɛbɔ O dɔmpem O aba O ɛubilee O House O ne O mmarahyɛbadwafie O abɛgye O yɛn O sika O . O """" O Onipa O foforɔ O a O ne O sika O nso O akam O nso O de O pii O so O sɛ O , O """" O yɛresrɛ O ɔmampanin O Akufo B-PER Addo I-PER ne O mmarahyɛbadwam O kyeame O , O Alban B-PER Bagbin I-PER sɛ O wɔntu O wɔn O nan O nsi O asɛm O yi O so O . O Meyɛ O NPP B-ORG ni O nso O saa O mmarahyɛbɛdwani O yi O ne O yɛn O nni O no O yie O koraa O . O 2020 B-DATE abatoɔ O berɛ O so O no O , O me O ne O me O babaa O kɔɔ O Begoro B-LOC sɛ O yɛrekɔhunu O mmarahyɛbɛdwani O yi O nso O wamfii O yɛn O . O Mesuiɛ O . O Adɛn O nti O na O ɛwɔ O sɛ O ɔyɛ O yɛn O sei O ? O """" O Adwadifoɔ O a O ɛka O ho O nso O de O wɔn O akosɛn O too O dwa O ; O ɛbi O awareɛ O a O aguo O ne O ahokyerɛ O a O wɔnam O mu O ɛnam O wɔn O sika O a O aka O mu O no O nti O . O Fanteakwa B-LOC North I-LOC mmarahyɛbɛdwani O , O Amankwah B-PER Asiamah I-PER a O ɔyɛ O krakye O paninpaa O a O ɔda O saa O sikakorabea O a O agu O yi O ano O anka O hwee O amfa O saa O asɛm O yi O ho O . O Na O mmom O na O wadi O nkan O aka O sɛ O ɛnyɛ O nokorɛ O sɛ O ɔde O nkorɔfoɔ O sika O a O wɔde O bɛguu O sikakorabea O hɔ O no O bɔɔ O Nana B-PER Akufo I-PER Adoo I-PER dwetire O sɛ O ɔmfa O ntoto O 2012 O abatoɔ O ho O nnoɔma O a O ɛmaa O sikakorabea O no O guiiɛ O . O Mmarahyɛbɛdwani O yi O kyerɛ O sɛ O , O ɛnyɛ O nokorɛ O sɛ O sikakorabea O no O de O nnipa O apem O ka O a O ɔkyerɛ O sɛ O , O sikakorabea O no O tuaa O ne O dodoɔ O no O ara O sika O maa O wɔn O . O Adam B-PER Mutawkilu I-PER a O na O ɔka O mmarahyɛbadwam O fagudeɛ O ne O anyinam O ahoɔden O kɔmitee O ho O atwetwee O aban O lɔya O panin O wɔ O $ O 170 O , O 000 O , O 000 O gyagyemɛnt O dɛbet O ; O ɔkyerɛ O sɛ O sɛ O wɔkaa O asɛm O no O wɔ O Ghana B-LOC a O , O nka O ɔbɛdi O nkonim O . O ɔkyerɛ O sɛ O nka O aban O lɔya O panin O no O bɛyɛ O deɛ O ɔbɛyɛ O biara O sɛ O ɔbɛdi O nkonim O wɔ O asɛm O mu O . O mmarahyɛbɛdwani O dadaa O yi O de O too O Francis B-PER Abban I-PER anim O wɔ O Morning O Star O dwumadie O ( O na O ɛyɛ O Yawoadaɔ B-DATE no O so O sɛ O , O """" O Yɛhwɛeɛ O na O yɛhunuu O sɛ O adi O deɛ O na O ɛwɔ O sɛ O ɛdi O soɔ O nyinaa O na O afei O nso O mmarahyɛbadwafie O nso O agye O atom O . O Me O deɛ O , O na O ɛho O nhia O sɛ O aban O bɛtwa O saa O nhyehyɛeɛ O no O mu O . O Daabi O ! O Na O wɔnim O sɛ O sɛ O ɛkɔ O baabiara O wɔn O wiase O yi O mu O a O , O aban O no O bɛdi O fo O . O Na O wɔdwene O sɛ O sɛ O wɔdi O asɛm O no O wɔ O Ghana B-LOC , O na O wɔayɛ O deɛ O wɔbɛtumi O ayɛ O biara O adi O nkonim O . O """" O Aban O lɔya O panin O de O soboɔ O no O nyinaa O abɔ O Mahama B-PER amammuo O . O Ɔpɛpɔn B-DATE 2021 I-DATE mu O na O International O Court O of O Arbitration O bɔɔ O Ghana B-LOC aban O no O ka O sɛ O wɔntua O $ O 134 O , O 000 O , O 000 O ne O ɛho O nsiho O $ O 30 O , O 000 O , O 000 O sɛ O wɔtwaa O kɔntraagye O a O na O ɔne O GɔGP B-ORG limited O wɔ O no O mu O . O Ghana B-LOC aban O no O san O nso O tua O $ O 309 O , O 877 O / O 74 O maa O GPGC B-ORG wɔ O aka O a O ɛbaa O asennie O no O ho O , O ne O $ O 3 O , O 000 O , O 000 O maa O GPGC B-ORG wɔ O ɛka O a O wɔbɔɔ O no O wɔ O wɔn O lɔyafoɔ O ne O adansefoɔ O ho O . O Saa O ka O yi O nyinaa O hwire O kɔɔ O $ O 3 O , O 309 O , O 877 O . O 74 O . O Wɔn O a O wɔte O Ajumako B-LOC Ochioso I-LOC mpɔtam O wɔ O Mfimfini B-LOC mantam I-LOC mu O no O ani O agye O aborɔ O so O ɛsiane O sɛ O mpataa O bebree O na O aba O Oɔhi O asubɔtene O no O mu O a O na O ɛho O na O wɔnya O wɔn O nsuo O a O wɔnom O . O Wei O sii O Yawoada B-DATE ahomagye O aberɛ O nsuo O tɔeɛ O . O Wɔn O a O wɔte O kurom O hɔ O no O kyerɛ O sɛ O , O wei O yɛ O nhyira O a O wɔn O nananom O de O adom O wɔn O . O mpaninfoɔ O a O wɔwɔ O mpɔtam O hɔ O no O guu O nsa O maa O kwan O sɛ O wɔn O a O wɔte O hɔ O no O bɛtumi O akɔyi O mpataa O no O bi O de O akɔ O fie O . O Wɔne O Yaw B-PER Boagyan I-PER a O ɛyɛ O Kasapa B-ORG FM I-ORG amannebɔfoɔ O ne O Wofa B-PER Yaw I-PER Obosu I-PER a O na O ɔyɛ O adwuma O wɔ O asubɔntene O no O ano O kyerɛɛ O sɛ O , O biribi O sei O nsii O da O firii O mmerɛ O ɔbaa O kurom O hɔ O na O ɔgye O di O sɛ O , O ɛyɛ O nhyira O ma O mantam O no O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O wɔde O mpataa O no O bi O bɛkɔ O dwa O so O akɔtɔn O . O """" O Berɛ O a O mpataa O baa O asubɔtene O no O mu O , O mafa O mmaubunu O a O wɔborɔ O aduonu O adwuma O a O wɔtɔ O mpataa O no O wɔ O Mankessin B-LOC ne O Kasoa B-LOC dwom O . O """" O """" O ɛborɔ O me O nteaseɛ O so O ɛsiane O sɛ O biribi O sei O nsii O da O wɔ O Aɛumako B-LOC Oɔhiso I-LOC mpɔtam O yi O da O . O """" O Afei O , O wɔn O a O wɔte O hɔ O no O de O adesrɛdeɛ O too O asoeɛ O a O ɛhyɛ O mpataa O ne O nsuom O sɛm O so O sɛ O wɔmmoa O wɔn O na O wɔmma O wɔn O kaa O a O wɔde O mpataa O no O bɛgu O mu O akɔ O dwa O so O . O Onipa O baako O a O ɔte O mpɔtam O hɔ O de O too O dwa O sɛ O , O """" O Yɛnni O adwuma O biara O wɔ O Aɛumako B-LOC Oɔhiso I-LOC mpɔtam O yi O mu O nti O wei O bɛboa O yɛn O ama O yɛanya O adwuma O ayɛ O anya O sika O ahwɛ O yɛn O mma O wɔ O sukuu O ne O fie O . O Yɛde O adesrɛdeɛ O reto O mpaninfoɔ O anim O sɛ O wɔmmra O mmɛboa O yɛn O na O wɔsi O adwumayɛ O haw O a O yɛrefam O wɔ O Aɛumako B-LOC Oɔhioso I-LOC mpatam O yi O . O """" O Asembele O mɛmba O a O wɔwɔ O Ajumako B-LOC Ochioso I-LOC anaafoɔ O , O Maxwell B-PER Mensah I-PER de O adesrɛdeɛ O too O asoeɛ O a O ɛhwɛ O nsuom O nam O ne O nsuom O so O ne O aban O sɛ O wɔmmɛyɛ O wɔn O a O wɔte O mpɔtam O no O mmoa O na O wɔnnya O akadeɛ O a O ɛbɛboa O wɔn O ama O wɔayi O mpataa O wɔ O asubɔntene O no O mu O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O mmabunu O no O bɛnya O adwuma O ayɛ O . O Kwankyerɛfoɔ O a O ɔda O Institute B-ORG of I-ORG Energy I-ORG Security I-ORG ano O , O Nana B-PER Amoasi I-PER VII I-PER akyerɛ O n'adwene O akyerɛ O aban O lɔya O panin O , O Godfred B-PER Dame I-PER , O a O ɔkyerɛ O sɛ O wanyɛ O n'adwuma O yie O ama O Ghana B-LOC aban O no O bɛtoa O $ O 170 O , O 000 O , O 000 O ama O Ghana B-ORG Power I-ORG Generation I-ORG company I-ORG ( O GCGP B-ORG ) O . O ɔretwetwe O nkɔmmɔ O wɔ O Morning O Starr O dwumadie O no O so O da O Yawoada B-DATE no O , O Nana B-PER Amoasi I-PER VII I-PER de O too O dwa O sɛ O aban O lɔya O panin O mmɛkyerɛ O Ghanafoɔ O sɛnti O wankɔ O dwanetoa O ɛfa O $ O 170 O , O 000 O , O 000 O no O ho O . O """" O Na O yɛwɔ O ho O kwan O sɛ O yɛkɔ O asɛm O yi O ho O dwanetoa O na O mmom O yɛde O COVID O - O 19 O ne O abatoɔ O yiyii O yɛn O ho O ano O . O Aban O lɔya O panin O no O anyɛ O n'adwama O yie O . O Wanyɛ O deɛ O na O ɛwɔ O sɛ O ɔyɛ O . O Nka O ɔbɛtumi O abɔ O yɛn O akyiridom O yie O nti O ɛyɛ O sɛ O yɛhwehwɛ O mu O . O """" O ɔde O saa O nsɛm O yi O too O dwa O berɛ O ɔommerɔial O Court O a O ɛwɔ O London B-LOC bɔɔ O Ghana B-LOC aban O no O asɛm O guiiɛ O , O ɛfa O $ O 170 O , O 000 O , O 000 O sika O a O ɛwɔ O sɛ O ɔtua O ma O Ghana B-ORG Power I-ORG Generation I-ORG companyno O . O London B-LOC kɔɔto O kyerɛ O sɛ O , O Ghana B-LOC aban O amfa O United B-ORG Nations I-ORG Commission I-ORG on I-ORG International I-ORG Trade I-ORG Law I-ORG ( O UNCITRAL B-ORG ) O Tribunal O no O anni O dwuma O na O ɔbuu O n'ani O guu O so O . O Kɔɔto O no O atemmuo O ɔde O too O dwa O Wukuada B-DATE , O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nwɔtwe I-DATE no O hyɛɛ O Ghana B-LOC aban O no O sɛ O ɔntua O sika O no O ɛsiane O sɛ O nsɛm O a O wɔgyina O so O no O mu O yɛ O mmerɛ O . O Aban O no O lɔya O , O Godfred B-PER Dame I-PER kyerɛ O sɛ O 2020 B-DATE abatoɔ O no O ne O COVID O - O 19 O na O ɛmaa O wɔtwentwɛn O wɔn O nna O ase O nso O London B-LOC kɔɔto O no O bɔɔ O ne O nsɛm O yi O guiɛ O . O Charles B-PER Kimmins I-PER Qɔ O ne O Mark B-PER Tushingham I-PER a O wɔyɛ O lɔya O ma O GPGɔ B-ORG wɔ O kɔɔto O nsɛm O yi O mu O kyerɛ O sɛ O Ghana B-LOC aban O no O kyeree O ansa O na O wɔrekɔ O saa O asɛm O yi O ho O dwanetoa O . O Ghana B-LOC aban O no O de O Khawar B-PER Qureshi I-PER Qɔ O a O ɛwɔ O Serle O kɔɔto O ne O Volteraa O Fietta O dii O dwuma O aberɛ O wɔde O Omnia O Strategy O nso O kaa O ho O . O Asennie O no O mu O no O , O GPGɔ B-ORG de O Three O ɔrowns O ne O Ghana B-LOC dwumakuo O Kimathi B-ORG & I-ORG Partners I-ORG ne O FTI B-ORG ɔonsulting O nso O na O ɛdii O dwuma O . O Ghana B-LOC de O nnipa O a O wɔfiri O aban O lɔya O panin O akakye O ne O Amofa B-ORG & I-ORG Partners I-ORG a O ɛwɔ O Nkran B-LOC no O kɔeɛ O . O Nnipa O baasa O a O na O wɔredi O asɛm O yi O a O na O wɔn O titenafoɔ O ne O John B-PER Beeɔhey I-PER , O ɔkandifoɔ O a O na O ɔda O International O ɔriminal O Court O of O Arbitration O ano O , O ne O Prof O Albert B-PER Fiadɛoe I-PER a O ɔyɛ O Ghanani O a O ɔyɛ O ɔbenfoɔ O maa O kwan O sɛ O Ghana B-LOC aban O no O ntua O $ O 170 O , O 000 O , O 000 O a O nsiho O ka O ho O . O Dɔla O no O ɔpepem O 134 O . O 35 O yɛ O sɛ O wɔtwaa O kɔntraagye O no O mu O a O na O ɔpepem O 69 O . O 36 O yɛ O sɛ O wɔtwaa O kɔntraagye O no O mu O ntɛm O , O ɔpepem O 58 O . O 49 O yɛ O mɔbilaisehyin O ka O , O ɔpempem O 6 O . O 46 O yɛ O dimɔbilaisehyin O ka O ɛnna O ɔpepem O 32 O , O 448 O yɛ O ahobammɔ O ka O . O Kɔɔto O no O san O nso O bɔɔ O Ghana B-LOC aban O no O ka O dɔla O no O 614 O , O 353 O . O 86 O sɛ O ɛyɛ O asennie O no O ka O ɛnna O dɔla O no O ɔpepem O mmiɛnsa O sɛ O ɛyɛ O ka O GPGɔ B-ORG bɔɔ O no O wɔn O alɔyafoɔ O ne O asennie O no O ka O . O Nsɛntitire O a O kɔɔto O no O de O too O dwa O ne O sɛ O , O Ahenkora O Kɔmihyin O a O wɔkyerɛɛ O sɛ O wɔntwa O kɔntraagye O no O mu O no O annya O nnyinasoɔ O papa O biara O a O wɔde O too O dwa O sɛ O , O sɛ O wɔtwa O kɔntraagye O no O mu O a O , O ɛwɔ O sɛ O wɔtua O $ O 18 O , O 000 O , O 000 O pɛ O na O ɛma O GPGɔ B-ORG . O Kɔɔto O no O rebɔ O Ghana B-LOC aban O no O asɛm O no O aguo O no O , O wɔdɔɔ O asukɔ O kɔɔ O kɔntraagye O a O wɔtwaa O mu O no O kyerɛɛ O sɛ O nnyinasoɔ O a O wɔgyinaa O so O de O twaa O kɔntraagye O no O mu O no O kyerɛɛ O sɛ O GPGɔ B-ORG wɔ O tumi O nkrataa O a O Kpone B-LOC - I-LOC Katamanso I-LOC mansini O asɛmbele O no O dee O maa O wɔn O fa O Blue O Oɔean O asase O no O wɔ O ɔsanaa O da O a O ɛtɔ O so O du O - O num O wɔ O afe O 2017 B-DATE mu O . O Kɔɔto O no O buaa O sɛ O , O Ghana B-LOC aban O no O annya O adansidie O biara O a O Energy O Commission O Act O ka O ho O a O ɛma O wɔnya O kɔntrahyin O pɛɛmɛt O . O Kɔɔto O no O de O too O dwa O sɛ O , O """" O Sɛdeɛ O nnoɔma O teɛ O no O Dr O . O Ahenkorah B-PER ( O ogyahoɔden O kɔmihyin O twerɛtwerɛfoɔ O paninɔ O maa O akwansideɛ O baeɛ O sɛdeɛ O GPGɔ B-ORG bɛdi O anim O akɔgye O tumi O nkrataa O wɔ O Obubuo B-DATE , I-DATE 2017 I-DATE mu O . O Na O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O ogyahoɔden O gyina O PPA O Kɔmitee O a O Dr O . O Ahenkorah B-PER da O ano O no O mmuaeɛ O a O wɔde O baeɛ O no O so O retwɛn O agye O mmuaeɛ O afiri O Ghana B-LOC mmarahyɛbadwafie O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O ɔbɛgu O atenaeɛ O bammɔ O adwuma O ( O EPAɔ B-ORG ne O PPAs B-ORG ahodoɔ O . O """" O Britain O mmara O kyerɛ O sɛ O , O aban O no O wɔ O nna O aduonu O - O wɔtwe O sɛ O wɔbɛkɔ O atemmuo O a O kɔɔto O no O de O ato O no O ho O dwanetoa O . O Na O mmom O wɔnni O ho O dwuma O biara O kɔsi O sɛ O ɛkaa O nnansa O ama O mmerɛ O no O aso O no O , O ansa O na O wɔde O bɛtoa O kɔɔto O no O anim O sɛ O wɔmma O wɔn O mmerɛ O kakra O . O Omnia O Strategy O a O ɛyɛ O Britain O mmara O adwumakuo O srɛɛ O sɛ O wɔmfa O nna O aduonum O nsia O nka O mmerɛ O no O ho O . O Wei O yɛ O mmerɛ O a O na O wɔwɔ O sɛ O wɔkɔ O asɛm O no O ho O dwanetoa O no O saa O mprenu O . O Kɔɔto O no O tuu O ɔbenem B-DATE da O a O ɛtɔ O so O nwɔtwe O , O 2021 B-DATE sii O hɔ O sɛ O aban O no O bɛtumi O ahyɛ O wɔn O dwanetoa O wɔ O kɔɔto O no O atemmuo O a O wɔde O too O dwa O wɔ O ɔpɛpɔn O no O mu O ase O . O Bio O , O aban O no O tenaa O hɔ O saa O kɔsi O Oforisuo B-DATE da O a O ɛdi O kan O , O 2021 B-DATE ansa O na O wɔrehyɛ O dwanetoa O no O ase O . O Saa O berɛ O yi O , O Britain O mmara O dwumakuo O Volteraa O Fietta O nyaa O nteeɛ O firii O aban O no O hɔ O sɛ O wɔnhyɛ O dwanetoa O no O ase O . O Saa O mmara O dwumakuo O yi O a O wɔbɔ O wɔn O ho O nsammrane O sɛ O wɔne O dwumakuo O a O aman O a O ɛwɔ O wiase O yi O mu O nyinaa O nsɛm O ma O wɔn O kyerɛɛ O mu O sɛ O , O nna O du O akyi O a O wɔde O aban O lɔya O panin O , O Godfred B-PER Yeboah I-PER Dame I-PER dii O adeɛ O ɔbenem B-DATE da O a O ɛtɔ O so O nnum O , O na O aban O no O yii O no O asotire O sɛ O wɔnhyɛ O dwanetoa O no O ase O . O Kɔɔto O no O de O n'atemmuo O reto O dwa O wɔ O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nwɔtwe I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE , O wɔkyerɛ O sɛ O nsɛm O a O wɔde O reto O dwa O no O nyinaa O mu O ntɔ O asom O na O ɛmu O nyɛ O du O . O ɔtɛmmuafoɔ O , O Justice B-PER Butɔher I-PER atwentwɛn O ne O nan O ase O koraa O . O Global O Arbitration O Review O ( O GARɔ O de O too O dwa O sɛ O , O ɔtɛmmuafoɔ O no O kyerɛ O sɛ O aban O twentwɛnsoɔ O no O no O yɛ O sɛgnefekant O ɛnna O ɛsan O nso O yɛ O substenhyeaa O ne O sɛn O nti O sɛ O wɔn O dwanetoa O no O hyɛɛ O aseɛ O nnan O aduasa O - O wɔtwe O apa O ho O na O afei O nso O nnan O aduonu O nson O berɛ O a O ntomu O a O ɛdi O kan O no O atwam O no O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O sika O twetweredie O a O ɛwɔ O asennie O no O mu O no O mma O no O kwan O ma O dwanetoa O mma O mu O sɛdeɛ O ɛsiiɛ O no O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O ɛfam O ho O sɛ O ɔbenem B-DATE da O a O ɛtɔ O so O nnum O ansa O na O wɔde O aban O lɔya O panin O dii O adeɛ O no O , O ɛma O aban O no O ho O kwan O wɔmfa O mmerɛ O a O wɔde O mma O wɔn O no O nni O dwuma O . O Asennie O no O ahyɛaseɛ O Ɔ B-DATE pɛpɔn I-DATE 2021 I-DATE mu O na O International O Court O of O Arbitration O bɔɔ O Ghana B-LOC aban O no O ka O sɛ O wɔntua O $ O 134 O , O 000 O , O 000 O ne O ɛho O nsiho O $ O 30 O , O 000 O , O 000 O sɛ O wɔtwaa O kɔntraagye O a O na O ɔne O GɔGP B-ORG limited O wɔ O no O mu O . O ɔsoafoɔ O a O na O ɔhwɛ O anyinam O ahoɔden O so O , O Boakye B-PER Agyarko I-PER aberɛ O so O na O wɔtwa O saa O kɔntraagye O wei O ne O anyinam O ahoɔden O kɔntraagye O afoforɔ O mu O . O NPP B-ORG aban O no O kyerɛɛ O sɛ O na O ɔman O no O nhia O saa O anyinam O ahoɔden O nhyehyɛeɛ O yi O . O Atemmuo O a O International O Court O of O Arbitration O de O baeɛ O no O hyɛɛ O Ghana B-LOC aban O sɛ O wɔntua O sika O $ O 134 O , O 348 O , O 661 O ne O ɛho O nsiho O biara O firi O bosome O a O ɛtɔ O so O du O - O baako O no O rekorɔ O wɔ O 2018 B-DATE kɔpem O nka O kɔntraagye O no O bɛba O awieeɛ O mma O GPGɔ B-ORG . O Ghana B-LOC aban O no O san O nso O tua O $ O 309 O , O 877 O / O 74 O maa O GPGC B-ORG wɔ O aka O a O ɛbaa O asennie O no O ho O , O ne O $ O 3 O , O 000 O , O 000 O maa O GPGɔ B-ORG wɔ O ɛka O a O wɔbɔɔ O no O wɔ O wɔn O lɔyafoɔ O ne O adansefoɔ O ho O . O Saa O ka O yi O nyinaa O hwire O kɔɔ O $ O 3 O , O 309 O , O 877 O . O 74 O . O Wɔde O ato O dwa O sɛ O , O nsu O kɛseɛ O a O ɛtɔeɛ O wɔ O Kumasi B-LOC , O Asante B-LOC mantam I-LOC kuropɔn O no O mu O afa O akwadaa O ketewa O bi O wɔ O Sawaba B-LOC . O Na O saa O akwadaa O ketewa O yi O ne O n'awofoɔ O retu O kwan O a O na O wɔte O pragia O mu O . O ɛnam O nsuyiri O no O nti O , O pragia O no O buu O faa O so O . O Wɔkyerɛ O sɛ O , O wɔn O a O wɔte O mpɔtam O mu O hɔ O no O tɔɔ O nsuom O no O yii O awofoɔ O no O na O mmom O wɔanhunu O akwadaa O no O ɛsiane O sɛ O na O nsuo O no O de O no O kɔ O . O Wɔn O a O wɔte O mpɔtam O no O mu O baako O de O too O Francis B-PER Abban I-PER anim O wɔ O Morning O Star O Thursday B-DATE dwumadie O no O so O sɛ O , O """" O Wɔnhunuu O akwadaa O a O nsuo O no O faa O no O no O amu O . O Asɛm O yi O aha O n'awofoɔ O ankasa O . O Sɛ O nsuo O tɔ O a O , O ɛyɛ O den O sɛ O wobɛfa O Sawaba B-LOC kwan O no O so O . O Nsuo O yiri O fa O gɔta O no O mu O nti O yɛnnim O deɛ O nti O a O deɛ O na O ɔreka O pragia O no O faa O saa O kwan O no O so O a O ɛmaa O abɔfra O a O wadi O afe O no O hweree O ne O nkwa O . O """" O Nnipa O foforɔ O nso O de O too O dwa O sɛ O , O kaa O a O na O ɛde O ɔmampanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER firi O Atifi B-LOC Apueeɛ I-LOC Mantam I-LOC reba O no O nso O kaeɛ O wɔ O nsuyiri O no O mu O . O Etuo O aka O Korɔmfotatweamua O a O wɔfrɛ O no O Iddrisu B-PER Adams I-PER a O nnipa O dodoɔ O no O ara O frɛ O no O Koomi O a O Asante B-LOC mantam I-LOC apolisifoɔ O kyeree O no O ɛnam O korɔnobɔ O ahodoɔ O a O na O ɛrekɔ O no O nti O . O Wɔbɔɔ O no O tuo O berɛ O na O ɔredwane O berɛ O a O na O apolisifoɔ O reba O abɛkyɛ O no O . O Na O suspɛt O yi O ka O nkorɔfoɔ O a O na O apolisifoɔ O repɛ O wɔn O akye O wɔn O no O ho O na O wɔkyee O no O wɔ O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE mmienu I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE aberɛ O apolisifoɔ O no O kɔɔ O opirehyin O . O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE mmiɛnsa I-DATE wɔ O 2021 B-DATE mu O no O , O wɔde O apolisifoɔ O kɔɔ O mmeaeɛ O mmeaeɛ O a O ɔkyerɛ O sɛ O ɛhɔ O na O ne O mfɛfoɔ O a O wɔne O wɔn O bɔ O korɔno O no O wɔ O na O ɔyɛɛ O sɛ O ɔbɛdwane O . O Apolisifoɔ O no O bɔɔ O no O tuo O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O ɔntumi O nnwane O . O Wɔde O no O kɔɔ O St O . O Martins B-PER ayaresabea O na O ɛhɔ O na O ɔfirii O mu O . O Apolisifoɔ O de O ato O dwa O sɛ O , O wɔrehwehwɛ O n'afɛfoɔ O a O ɔne O wɔn O bɔ O korɔno O no O , O na O wɔatu O wɔn O fo O sɛ O wɔn O ara O mfa O wɔn O ho O nkɔ O apolisifoɔ O akakye O biara O a O ɛbɛn O wɔn O . O Apolisifoɔ O no O hyɛɛ O ɔmanfoɔ O bɔ O sɛ O wɛbɛyɛ O deɛ O wɔbɛtumi O ayɛ O biara O ako O atia O korɔnobɔ O na O wɔsrɛ O ɔmanfoɔ O nso O mmoa O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O ɔman O bammɔ O adwuma O so O , O Albert B-PER Kan I-PER Dapaah I-PER akyerɛ O deɛ O nti O a O watu O Asante B-LOC mantam I-LOC mu O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O , O DCOP O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER ( O rtdɔ O afiri O n'adeɛ O so O . O Kan B-PER Dapaah I-PER kyerɛ O sɛ O , O wɔyɛɛ O deɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O biara O sɛ O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O yi O bɛfiri O adeɛ O so O berɛ O wɔtuu O no O firii O adeɛ O so O ; O nti O deɛ O na O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O na O wɔyɛeɛ O . O Bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O a O wɔtuu O no O adeɛ O so O no O de O too O Star B-ORG News I-ORG anim O sɛ O , O NPP B-ORG kuo O bi O a O wɔfrɛ O wɔn O Delta B-ORG Forɔe I-ORG tiatiaa O ne O fahodie O so O ɛsiane O sɛ O wanyɛ O deɛ O na O wɔrehwehwɛ O sɛ O ɔbɛyɛ O wɔ O mantam O no O mu O . O Aberɛ O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O ɔman O bammɔ O adwuma O so O ne O South B-LOC Dayi I-LOC mmarahyɛbɛdwani O , O Roɔkson B-PER - I-PER Nelson I-PER Dafeamekpo I-PER redi O nkɔmmɔ O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O ɔman O bammufoɔ O adwumayɛfoɔ O na O wɔdii O saa O dwuma O no O . O Na O mmom O , O wankyerɛ O sɛnti O a O wɔtuu O Mr O . O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER adeɛ O so O a O ɔrekyerɛ O sɛ O na O ɛho O hia O sɛ O wɔde O ɔhyɛ O tu O no O adeɛ O so O . O Na O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER de O ne O nsa O ahyɛ O mfeɛ O mmiɛnsa O kɔntraagye O ase O sɛ O ɔbɛyɛ O Asante B-LOC mantam I-LOC mu O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O berɛ O ne O mfeɛ O mmienu O kɔntraagye O a O ɛhyɛɛ O aseɛ O wɔ O ɔpɛpɔn B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nnum I-DATE wɔ O 2018 B-DATE mu O ( O kɔntraagye O a O ɛdi O kan O noɔ O no O baa O n'awieeɛ O . O """" O Na O mmom O , O ɔman O bammu O ntotoeɛfoɔ O tuu O no O adeɛ O so O wɔ O ɔgyefoɔ B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE du I-DATE - I-DATE nkron I-DATE mu O wɔ O 2021 B-DATE mu O . O Wɔtuu O no O adeɛ O so O nyinaa O akyi O no O , O na O wɔtua O DCOP O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER ka O sɛdeɛ O na O ne O kɔntraagye O no O teɛ O no O . O Wɔtuu O no O adeɛ O so O no O , O wɔde O ɔolonel O Francis B-PER Arthur I-PER sii O n'anan O sɛ O Asante B-LOC mantam I-LOC mu O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O . O Kɛnnel O dwuamdie O yi O hyɛɛ O aseɛ O firii O bosome O a O ɛtɔ O num O no O , O ne O da O a O ɛdi O kan O . O Nso O , O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER annyae O mu O amma O ɔolonel O Francis B-PER Arthur I-PER . O ɔman O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O too O ne O nsa O frɛɛ O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER mprɛ O bebree O sɛ O ɔmmɛkyerɛ O deɛ O nti O a O ɔse O ɔmfiri O adeɛ O so O , O nso O wankɔ O . O """" O Mr O Dapaah B-PER san O nso O kyerɛɛ O mu O sɛ O , O """" O ɛsiane O sɛ O wannyae O ne O dwumadie O no O mu O nti O , O na O mantam O no O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O foforɔ O no O a O waba O no O ntumi O nyɛ O n'adwuma O . O Wei O nti O , O wɔsomaa O bammɔ O adwumayɛfoɔ O wɔ O bosome O a O ɛtɔ O so O num O no O , O ne O da O a O ɛyɛ O du O - O baako O wɔ O 2021 B-DATE mu O sɛ O wɔnkɔ O Asante B-LOC mantam I-LOC mu O nkɔhwɛ O deɛ O nti O a O DCOP O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER sɛ O ɔmfiri O ne O diberɛ O so O . O Na O sɛ O ɛho O bɛhia O a O , O wɔmfa O krado O foforɔ O nto O ɔfese O no O mu O . O Wɔduruiɛ O no O , O bammɔ O adwumayɛfoɔ O yi O yii O wɔn O ho O kyerɛɛ O DCOP O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER nso O annye O wɔn O fɛ O so O a O ɔtwee O tuo O nyinaa O . O Wɔne O no O kaeɛ O maa O ɔde O tuo O maa O wɔn O . O """" O ɔde O kaa O ho O bio O sɛ O , O """" O Bɛsi O nnɛ O DCOP O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER mfa O biribiara O nkɔtoo O ɔman O bammɔ O adwuma O ntotoeɛfoɔ O anim O anaa O me O a O meyɛ O sɛkhyin O soafoɔ O anim O sɛ O obi O de O ne O nsa O aka O no O . O Saa O nso O na O ɔman O bammɔ O ntotoeɛfoɔ O no O nnyaa O nteeɛ O biara O mfiri O apolisifoɔ O hɔ O sɛ O ɔde O asɛm O biara O abɛto O wɔn O anim O . O """" O Sɛ O DCOP O Opare B-PER - I-PER Addo I-PER fa O kwan O pa O so O de O kwaadu O bɔ O onipa O biara O a O , O mɛserɛ O sɛ O wɔbɛyɛ O nhwehwɛmu O afa O asɛm O yi O ho O . O British O Haekɔmisa O a O ɔwɔ O Ghana B-LOC a O n'aberɛ O atwa O mu O , O Iain B-ORG Walker I-ORG ne O EIB B-ORG Network I-ORG krakye O paninpaa O , O Nathan B-PER Kwabena I-PER Adisi I-PER a O nnipa O dodoɔ O no O ara O frɛ O no O Bola B-PER Ray I-PER kɔɔ O Waakye O ho O aporɔbɔ O da O Wukuada B-DATE wɔ O Nkran B-LOC abɔntene O so O . O Wɔne O King B-PER Promise I-PER na O ɔkɔeɛ O . O Aporɔbɔ O a O na O wɔato O ne O din O """" O Taste O Ghana B-LOC """" O a O Bola B-PER Ray I-PER di O anim O no O botaeɛ O ne O sɛ O ɔbɛma O Britain O Haekɔmisa O no O bɛdi O Ghana B-LOC nnuane O ahodoɔ O no O bi O . O Wɔhyɛɛ O Waakye O aporɔbɔ O no O ase O wɔ O baabi O a O wɔtɔn O waakye O a O agye O din O wɔ O Accra B-LOC New I-LOC Town I-LOC na O wɔkɔwiee O wɔ O baabi O a O wɔtɔn O waakye O ahodoɔ O wɔ O Nima B-LOC . O Apolisifoɔ O a O wɔwɔ O Adeiso B-LOC a O ɛwɔ O Apueeɛ B-LOC mantam I-LOC mu O agye O atuo O nnan O kateregyi O aduonu O - O nson O firii O kɔmpɛne O a O wɔtu O anwea O kaa O mu O . O Adeiso B-LOC apolisifoɔ O de O too O dwa O sɛ O , O wɔnyaa O no O nteeɛ O wɔ O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE sɛ O nkorɔfoɔ O bi O retu O anwea O wɔ O Okaikrom B-LOC mpɔtam I-LOC a O ɛbɛn O Adeiso B-LOC ( O wei O kɔɔ O so O ahomagye O nnɔn O mmiɛnsaɔ O . O Apolisifoɔ O kɔɔ O beaeɛ O hɔ O na O wɔkɔtoo O tipa O terak O ahodoɔ O ne O peelɔdɛs O mmienu O sɛ O wɔretu O anwea O . O Adrɔbafoɔ O a O na O wɔretwe O tipa O teraks O no O ne O wɔn O a O na O wɔde O peelɔdɛs O no O reyɛ O adwuma O no O dwaneeɛ O berɛ O wɔhunu O sɛ O apolisifoɔ O reba O no O , O na O nso O apolisifoɔ O bɔɔ O wɔn O ho O mmɔden O kyee O Klutse B-PER Kofi I-PER a O na O Mitsubishi B-ORG kaa O a O ne O nɔmma O yɛ O GE O 7191 O - O 19 O yɛ O no O dea O . O Wɔhunu O atuo O nnan O ne O kateregyi O aduoson O - O wɔtwe O wɔ O ne O kaa O no O mu O berɛ O na O wɔrehwehwɛ O kaa O no O mu O . O Apueeɛ B-LOC mantam I-LOC mu O apolisifoɔ O ɔmanfoɔ O ntam O nkitahodie O krakye O de O too O Starr B-ORG news I-ORG anim O sɛ O ɛyɛ O ampa O sɛ O wɔakye O saa O nipa O yi O . O ɔde O too O dwa O sɛ O nipa O wɔkyee O no O sɛ O atuo O a O na O ɛgu O kaa O no O mu O no O yɛ O Sammertide O ɔonstruɔtion O ne O Sand O Winning O company O no O dea O . O ɔkyerɛ O sɛ O wɔde O saa O nipa O ne O atuo O a O na O ɛwɔ O kaa O no O mu O akɔ O apolisifoɔ O akakye O . O Wei O siiɛ O berɛ O na O wɔrekye O nkorɔfoɔ O a O etuo O wɔ O wɔn O ho O wɔ O beaeɛ O a O na O wɔretu O anwea O no O . O Awia O nnɔn O mmienu O mu O , O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE du I-DATE - I-DATE num I-DATE a O wɔ O 2021 B-DATE mu O na O akorɔfoɔ O a O na O wɔte O piɔk O - O up O mmiɛnsa O mu O ne O ɛeep O kaa O mu O a O na O ne O nɔmma O yɛ O GS O 9835 O - O 19 O kyee O Osae B-PER Kwame I-PER ( O onipa O ɔdii O kan O kɔbɔɔ O amanneɛɔ O berɛ O na O ɔfiri O n'afuo O reba O Adeiso B-LOC abɛtɔ O aduane O akɔma O n'adwumayɛfoɔ O wɔ O n'afuom O . O Wɔde O aban O kawa O guu O no O nsa O , O kyee O no O hyɛɛ O piɔk O - O up O no O baako O mu O de O no O kɔɔ O Tank B-LOC Akuraa I-LOC a O , O korɔ O baako O a O ɛbɛn O Adeiso B-LOC . O Apolisifoɔ O tee O saa O asɛm O yi O , O wɔde O ammirika O kɔɔ O akuraa O no O ase O kɔgyee O no O , O na O mmom O wɔn O a O wɔkyee O no O no O dwaneeɛ O kɔɔ O beaeɛ O a O Summertide O companytu O anwea O wɔ O Obeng B-PER Yaw I-PER akuraase O a O ɛbɛn O Adeiso B-LOC a O na O wɔretoto O atuo O . O Onipa O a O ɛtɔ O so O mmienu O a O ɔkɔ O yii O apolisifoɔ O asotire O , O Alhassan B-PER Zakari I-PER deɛ O , O berɛ O a O na O wɔretoto O tuo O basaabasaa O no O , O etuo O kaa O no O . O Wɔde O aniɛden O kyee O nnipa O baanum O wɔ O saa O beaeɛ O hɔ O a O , O wɔsoaa O wɔn O nyinaa O guu O kaa O mu O de O wɔn O kɔɔ O baabi O a O na O wɔnnim O hɔ O . O Deɛ O na O baabi O a O wɔretu O anwea O wɔ O no O no O de O too O dwa O sɛ O , O akyire O yi O na O ɔhunuu O sɛ O wɔfaa O ne O GH O ¢ O 96 O , O 000 O berɛ O na O wɔretoto O tuo O no O . O Kyebi B-LOC apolisifoɔ O kɔgyee O saa O nnipa O baanum O a O saa O nkorɔfoɔ O yi O kyee O wɔn O no O . O Anwummerɛ O nnɔnnan O mpaemu O na O Adeiso B-LOC apolisifoɔ O kɔkyee O saa O nkorɔfoɔ O yi O . O Apolisifoɔ O kɔhwehwɛɛ O Nana B-PER Barfuor I-PER Sarpong I-PER a O na O ɔkyerɛ O sɛ O ɔyɛ O ɔman O bammɔ O adwumayɛni O no O ɛeep O mu O no O , O wɔhunu O AK47 O baako O , O etuo O ne O spɛnt O hyɛɛs O ahodoɔ O mmiɛnsa O . O Wɔde O Alhassan B-PER Zakaria I-PER ne O Bright B-PER Apama I-PER a O etuo O kaa O wɔn O nan O no O kɔɔ O Apueeɛ B-LOC mantam I-LOC ayaresabea O wɔ O Koforidua B-LOC . O Seisei O deɛ O , O Apueeɛ B-LOC mantam I-LOC CID O na O asɔ O saa O asɛm O yi O mu O . O Wɔama O wɔn O a O wɔkyee O wɔn O no O beele O . O Koforidua B-LOC Sɛɛkut O kɔɔto O ama O saa O nnipa O baanum O a O wɔkyee O wɔn O a O na O Akyem B-LOC Abuakwa I-LOC hene O a O na O ɔkyerɛ O sɛ O ɔyɛ O ɔman O bammɔ O adwumayɛni O ka O ho O no O GH O ¢ O 200 O , O 000 O beeli O a O agyinamudifoɔ O mmienu O nsa O nhyɛ O aseɛ O . O Wɔn O a O wɔde O kwaadu O bɔɔ O wɔn O ne O Nana B-PER Barfuor I-PER Sarpong I-PER , O Nana B-PER Barima I-PER Twum I-PER Tarbiade I-PER II I-PER a O na O wɔn O nyinaa O yɛ O ahemfo O wɔ O Akyem B-LOC Abuakwa I-LOC . O Wɔn O a O wɔka O ho O ne O ɛonathan B-PER Martey I-PER , O Eric B-PER Yaw I-PER Boateng I-PER , O Viɔtor B-PER Ahenkora I-PER Koranteng I-PER ne O wɔn O a O wɔkeka O ho O . O Wɔde O wɔn O bɛgyinaa O kɔɔto O anim O wɔ O Kɔtɔnima B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE du I-DATE - I-DATE nkron I-DATE mu O wɔ O 2021 B-DATE mu O a O wɔde O kwaadu O ahodoɔ O nson O bɔɔ O wɔn O . O Wei O ne O : O nhyehyɛeɛ O sɛ O wɔbɛkye O obi O akɔsie O , O wɔkyee O obi O kɔsieeɛ O , O wɔadi O nkorɔfoɔ O dɛm O , O korɔnobɔ O , O nhyehyɛeɛ O sɛ O wɔbɛbɔ O korɔno O ne O sɛ O etuo O hyehyɛ O wɔn O ho O . O Watu O asɛm O no O de O akɔhyɛ O Kitawonsa B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE du I-DATE - I-DATE nkron I-DATE wɔ O 2021 B-DATE mu O . O Kwaadubɔfoɔ O ɔfesa O Cyril B-PER Boateng I-PER Keteku I-PER a O ɔyɛ O aban O lɔya O abadiakyiri O de O too O kɔɔto O no O anim O sɛ O , O Osae B-PER Kwame I-PER ( O wadi O mfeɛ O aduonum O nkronɔ O ne O Alhassan B-PER Zakari I-PER ( O wadi O mfeɛ O aduasa O nkronɔ O a O nkorɔfoɔ O yi O teetee O wɔn O no O nyinaa O yɛ O akuafoɔ O . O Deɛ O ɛtɔ O so O mmiɛnsa O yɛ O Samuel B-PER Astu I-PER Forson I-PER a O ɔyɛ O Adeisohene O a O ɔsan O nso O yɛ O krakye O paninpaa O wɔ O Summertide B-ORG Sand I-ORG Winning I-ORG ɔompany O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O deɛ O wɔde O kwaadu O abɔ O no O , O Nana B-PER Baffuor I-PER Sarpong I-PER a O ɔse O ɔyɛ O ɔman O bammɔ O adwumayɛni O ɛnne O Fɔlɛetiri O kɔmisa O sɛ O nkyerɛkyerɛ O ntotoeɛfoɔ O ne O obi O a O ɔhwɛ O timba O soɔ O . O Deɛ O ɔtɔ O so O mmienu O ne O Nana B-PER Barima I-PER Twum I-PER Tabirade I-PER a O ɔyɛ O ɔhene O a O ɔhwɛ O Akyem B-LOC asase O so O . O Deɛ O ɔtɔ O so O mmiɛnsa O ne O ɛonathan B-PER Martey I-PER a O ɔyɛ O Nana B-PER Barfuor I-PER drɔba O . O Deɛ O ɔtɔ O so O nan O ne O Eric B-PER Yaw I-PER Obeng I-PER a O na O ɔyɛ O Nana B-PER Barfuor I-PER boafoɔ O ɛnna O deɛ O ɔtɔ O num O ne O Viɔtor B-PER Ahenkora I-PER Koranteng I-PER a O ɔyɛ O emigerɛhyin O ɔfesa O . O Wɔn O a O wɔaka O no O adwane O . O Aban O no O de O nhyehyɛeɛ O agu O akwan O mu O sɛ O ɔbɛsi O Burkinafoɔ O a O wɔreteetee O Ghanafoɔ O wɔ O Bawku B-LOC . O Wama O wɔreyɛ O baraks O wɔ O Bawku B-LOC sɛdeɛ O ahobammɔ O bɛtu O mpɔn O wɔ O Bawku B-LOC . O ɔmampanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER de O saa O nsɛm O yi O too O dwa O aberɛ O a O bammɔ O kuo O ahodoɔ O adwene O kɔɔ O akorɔmfoɔ O a O wɔfiri O Burkina B-LOC adwumadie O a O wɔredi O no O so O . O ɔde O saa O nsɛm O yi O too O dwa O berɛ O ɔhia O Bawku B-LOC Naba O berɛ O ɔde O n'aporɔbɔ O wɔ O Atifi B-LOC Apueeɛ I-LOC mantam O mu O reba O awieeɛ O no O . O Sɛdeɛ O mantam O yi O bɛn O Burkina B-LOC Faso I-LOC no O nti O na O saa O atiretrafoɔ O yi O a O wɔpɛ O sɛ O wɔde O ɔhaw O ne O amanneɛ O ba O Ghana B-LOC mu O yi O reteetee O mo O . O ɔtoaa O so O sɛ O , O """" O Bawku B-LOC Naba O , O wonim O nhyehyɛeɛ O a O aban O no O de O agu O akwan O mu O sɛdeɛ O ɛbɛboa O ama O bammɔ O ho O nsɛm O atu O mpɔn O na O asi O saa O atiretrafoɔ O a O wɔfiri O Burkina B-LOC Faso I-LOC dwumadie O yi O ano O . O """" O ɛyɛ O me O ani O gye O sɛ O mede O bɛto O mo O anim O sɛ O wɔrebɛsi O asraafoɔ O atenaeɛ O wɔ O saa O mpɔtam O mu O yi O mu O na O wɔaboa O asi O atiretrasɛm O a O ɛrekɔ O so O no O ano O . O """" O Asigiri B-PER Abugrago I-PER Azoka I-PER II I-PER a O ɔyɛ O Bawku B-LOC Naba O na O ɔsan O nso O yɛ O ɔtitenani O ma O Kusaug B-LOC ahemfo O ano O no O de O too O dwa O sɛ O , O ahemfo O ne O nnipa O a O wɔwɔ O Kusaug B-LOC mpɔtam I-LOC mu O no O ne O Ghanafoɔ O nyinaa O ani O sɔ O nhyehyɛeɛ O a O Ghana B-LOC mampanin O , O Nana B-PER Addo I-PER Dankwah I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER de O agu O akwan O mu O no O ho O . O ɔrebɔ O ɔmampanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER aba O wɔ O nkonimdie O a O ɔdii O no O wɔ O abatoɔ O no O mu O no O a O ɔman O no O nkrabea O ahyɛ O ne O nsam O mfeɛ O nan O a O ɛdi O yɛn O anim O no O , O Bawku B-LOC Naba O de O too O ɔmampanin O anim O sɛ O , O """" O Woayɛ O adwumaden O nti O na O woanya O saa O diberɛ O yi O . O Mebɔ O mpaeɛ O sɛ O Nyame O bɛdom O wo O nyansa O ne O ahoɔden O ama O woatumi O de O wo O nhyehyɛeɛ O nyinaa O a O wode O agu O akwan O mu O no O bɛwie O pɛyɛ O . O Nhwehwɛmu O a O Child O Rights O International O yɛɛeɛ O kyerɛ O sɛ O mmɔfra O 11 O , O 288 O mu O ɔha O nkyɛm O aduonum O num O a O wadi O mfeɛ O firi O du O mmienu O kɔsi O du O nson O na O wɔpɛ O sɛ O wɔfiri O ɔman O no O mu O kɔ O aburokyire O kɔpɛ O adwuma O papa O bi O yɛ O . O Nnipa O no O mu O ɔha O mu O nkyɛ O mu O du O - O baako O de O too O dwa O sɛ O wɔnnim O sɛ O wɔbɛtena O anaasɛ O wɔbɛfiri O ɔman O no O mu O . O Nhwehwɛmu O no O kyerɛ O sɛ O , O wɔn O a O wɔne O wɔn O dii O nkitaho O no O mu O ɔha O mu O nkyɛ O mu O aduonum O - O num O kyerɛ O sɛ O wɔbɛnya O sɛ O wɔbɛkɔ O ɔman O foforɔ O mu O ; O ɛmu O ɔha O mu O nkyɛ O mu O du O - O baako O deɛ O ne O sɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔkɔ O pɛ O adwuma O papa O bi O yɛ O , O anaa O wɔkɔ O sukuu O anaasɛ O abrabɔ O mu O asetena O pa O nti O na O wɔpɛ O sɛ O wɔfiri O ɔman O no O mu O . O Sɛ O ɔman O no O daakye O bɛkɔ O yie O anaa O ɛnkɔ O yie O ho O asɛm O no O , O nhwehwɛmu O no O kyerɛ O sɛ O , O """" O anoyifoɔ O no O mu O no O bɛyɛ O 80 O % O kyerɛ O sɛ O mfeɛ O aduonu O a O ɛdi O yɛn O anim O no O , O na O ɔman O no O afa O ne O ntoma O pa O afira O . O Anoyifoɔ O no O mu O bɛyɛ O 20 O % O se O wɔnhunu O ɔman O no O daakye O yie O . O Sɛ O ɛba O nwomasua O ne O adwumayɛ O nso O a O , O nhwehwɛmu O no O kyerɛ O sɛ O : O """" O Mmɔfra O no O mu O fa O na O wɔse O ɔman O no O wɔ O daakye O . O Wɔn O mu O 47 O % O se O sɛ O ɛba O wɔnhunu O sɛdeɛ O sukuu O mu O adesua O bɛboa O wɔn O ama O wɔanya O adwuma O ayɛ O wɔ O ɔman O no O mu O wɔ O mfeɛ O aduonu O a O ɛdi O wɔn O anim O no O . O """" O Mmabunu O kuo O bi O a O wɔwɔ O Asante B-LOC Mantam I-LOC trɛnee O sɛ O wɔbɛtoto O Lighthouse O ɔhapel O International O nsɔresɔre O a O ɛwɔ O mantam O no O mu O ɛnam O nsɛm O a O wɔn O panin O , O Bishop B-PER Dag I-PER Heward I-PER - I-PER Mills I-PER a O ɔda O asɔre O no O ano O ka O faa O Asantehene O , O Otumfoɔ B-PER Osei I-PER Tutu I-PER ho O berɛ O na O ɔreka O Nyamesɛm O . O Asɛm O a O ɔdi O too O dwa O berɛ O na O ɔreka O Nyamesɛm O no O atrɛ O wɔn O abɛɛfo O ntentanfidie O no O so O ; O na O asɛm O no O rebisa O nsunsuansoɔ O a O ahemfo O akɛseɛ O no O anya O wɔ O wɔn O a O wɔdi O wɔn O so O wɔ O mpɔtam O no O mu O . O Mmabunu O yi O kyerɛ O sɛ O , O ɔsɛmpakani O a O wagye O din O yi O abu O Otumfoɔ O animtia O enti O ɛwɔ O sɛ O ɔyɛ O biribi O a O ɔso O sene O akywɛpa O sɛdeɛ O wɔde O ne O bɔne O bɛkyɛ O no O . O ɔtwerɛtwerɛfoɔ O panin O a O ɛda O kuo O yi O ano O , O Kwabena B-PER Frimpong I-PER de O too O dwa O sɛ O : O """" O Yɛama O ɔsɔfo O panin O Dag B-PER Heward I-PER dɔnhwere O mmienu O sɛ O ɔmmɛpa O akyɛw O anyɛ O saa O yɛbɛtoto O ne O nsɔre O nyinaa O a O ɛwɔ O Asanteman O mu O . O Afei O , O yɛrebɔ O wɔn O a O wɔde O asɔresɛm O ne O amanyɛsɛm O kata O wɔn O anim O kasa O tia O Asanteman O ne O Otumfoɔ B-PER Osei I-PER Tutu I-PER no O kɔkɔ O . O Yɛbɛma O wɔn O ahunu O sɛ O yɛbɛtumi O ne O wɔn O de O abɔ O ani O . O """" O ɔsofo O panin O Dag B-PER Heward I-PER Mills I-PER apa O akyɛw O . O ɔsɛmpakafoɔ O no O akyɛwpa O mu O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O , O """" O Me O werɛ O aho O sɛ O nsɛm O a O mede O too O dwa O mfeɛ O aduonu O nie O na O nkorɔfoɔ O bi O a O wɔse O wɔbɛfa O kwan O biara O so O ama O wɔatoto O yɛn O nsɔre O a O ɛwɔ O Kumasi B-LOC mu O afa O adane O ani O . O """" O Mɛsra O mepa O ɔtekɔkɔɔsoɔ O , O Otumfoɔ B-PER Nana I-PER Osei I-PER Tutu I-PER II I-PER akyɛw O wɔ O animtia O ne O ɔhaw O biara O mede O aka O n'akonnwa O . O Mesrɛ O sɛ O ɔbɛgye O m'akyɛwwpa O yi O ato O mu O . O """" O Amanyɔkuo O a O yɛfrɛ O wɔn O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG atwe O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O , O Kwasi B-PER Anin I-PER - I-PER Yeboah I-PER anim O wɔ O pɛtihyin O a O ɔde O ato O General B-ORG Legal I-ORG Council I-ORG anim O a O ɛfa O mmaranimfoɔ O Dominic B-PER Ayine I-PER ho O . O Wɔse O saa O pɛtihyin O yi O tia O Dominic B-PER Ayine I-PER kasa O fahodie O so O . O Dr O Ayine B-PER de O too O dwa O sɛ O kɔɔto O peemu O amfa O mmara O a O ɛda O nhyehyɛeɛ O ho O anni O dwuma O berɛ O a O wɔreka O asɛm O no O . O ɔsan O nso O nte O aseɛ O sɛ O na O wɔbɔ O pɛtihyina O no O pɛtinhyin O no O gu O . O ɔde O saa O nsɛm O yi O too O dwa O wɔ O dwumadie O a O Centre B-ORG for I-ORG Democratic I-ORG Development I-ORG ( O CDD B-ORG ) O ne O KNUST B-ORG hyehyɛeɛ O ase O . O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O pɛtihyin O maa O GLC B-ORG kwan O sɛ O wɔbɛfrɛ O mmarahyɛbɛdwani O yi O na O ɔbɛyiyi O nsɛm O ano O fa O nsɛm O a O ɔde O too O dwa O no O ho O na O sɛ O asotwee O bi O wɔ O hɔ O a O , O wɔde O ama O no O . O ɔne O nsɛntwerɛfoɔ O retwetwe O nkɔmmɔ O da O Dwoada B-DATE no O , O NDC B-ORG twerɛtwerɛfoɔ O panin O , O Johnson B-PER Asiedu I-PER Nketia I-PER de O too O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O anim O sɛ O ɔntwe O kwaadu O a O ɔde O abɔ O Bolgatanga B-LOC East I-LOC mmarahyɛbɛdwani O no O nsan O . O Mr O Asiedu B-PER Nketia I-PER a O nnipa O dodoɔ O no O ara O frɛ O no O General O Mosquito O de O too O dwa O sɛ O , O """" O ɛwɔ O sɛ O ɔmanmma O no O ankasa O nya O gyidie O wɔ O aban O mmara O dwuma O no O mu O na O mmom O ɛnni O kwan O sɛ O ɛyɛ O nhyɛ O . O Mmerɛ O dodoɔ O sɛn O na O woate O sɛ O kɔɔto O reka O akyerɛ O obi O sɛ O mede O m'atemmuo O reba O nanso O merebɔ O wo O kɔkɔ O sɛ O ɛnka O ho O asɛm O ? O """" O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O """" O Te O sɛ O mmarahyɛbadwa O ne O aban O mu O baamfoɔ O , O saa O ara O nso O na O aban O mmara O adwuma O no O nso O sene O animka O . O Yɛn O mmara O ne O yɛn O mmara O kunini O no O bɔ O aban O mmara O adwuma O no O fahodie O ho O ban O na O ɛnyɛ O ɛnsosɔ O deɛ O ɔtemmuafoɔ O baako O pɛ O bi O pɛ O so O . O Saa O adwene O a O nnipa O bi O dwene O sɛ O wɔntumi O ntwi O aban O mmara O adwuma O no O anim O sɛ O wɔyɛ O biribi O a O nyɛ O no O yɛ O nnaadaa O a O wɔnsosɔ O koraa O . O """" O Mr O Asiedu B-PER Nketia I-PER san O nso O de O kwaadu O bɔɔ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O sɛ O wɔde O n'ani O asi O wɔn O a O wɔyɛ O NDC B-ORG alɔyafoɔ O no O so O , O na O ɔde O ato O n'anim O sɛ O ɔnnyae O saa O . O ɛnyɛ O nwanwa O sɛ O alɔyafoɔ O a O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O , O Justice B-PER Kwasi I-PER Anin I-PER Yeboah I-PER de O kwaadu O abɔ O wɔn O ama O wɔakɔ O asotwee O kɔmitee O no O anim O no O nyinaa O ne O NDC B-ORG wɔ O twaka O . O Adɛn O nti O na O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O ani O di O alɔyafoɔ O a O wɔne O NDC B-ORG wɔ O twaka O akyi O sɛ O wɔbɛtwe O wɔn O aso O a O ɔpɛ O sɛ O ɔyɛ O deɛ O ɔyɛ O biara O ma O wɔn O ho O kyire O wɔn O ? O """" O Ghanaman O tɔ O so O mmienu O wɔ O Abibiman B-LOC mu O sɛ O ɔman O a O asomdwoeɛ O wɔ O mu O berɛ O Mauritius B-LOC dii O kan O wɔ O 2021 B-DATE Global O peace O Index O amanebɔ O a O Institute O for O Economics O and O peace O de O too O dwa O no O . O Sɛ O ɛba O sɛ O yɛrekari O amansan O asomdwoeɛ O a O , O Global O peace O Index O na O ɛdi O kan O . O Saa O akyerɛkyerɛkwan O yi O na O wɔde O kari O aman O ɔha O ne O aduosia O mmiɛnsa O ma O wɔhunu O sɛdeɛ O wɔn O man O no O mu O si O dwo O si O fa O . O Saa O nhwehwɛmu O yi O yɛ O nhwehwɛmu O mapa O a O akɔ O so O bɛsi O nnɛ O wɔ O asomdwoeɛ O , O ne O sikasɛm O ho O mfasoɔ O a O ɛwɔ O ho O ne O kwan O a O wɔfa O so O ma O asomdwoeɛ O da O adi O wɔ O mpɔtam O mu O . O Sɛ O yɛfa O aman O ɔha O ne O aduosia O mmiɛnsa O no O a O , O nhwehwɛmu O a O ɛbaa O no O da O no O adi O sɛ O Ghana B-LOC tɔ O so O aduasa O - O wɔtwe O . O Ghana B-LOC nyaa O aba O no O 1 O . O 715 O a O ɛde O wɔn O baa O wɔn O anim O mmienu O sene O kane O deɛ O no O . O Wiase O mu O nyinaa O , O Mauritius B-LOC a O ɔdii O kan O wɔ O Abibiman B-LOC mu O no O tɔɔ O so O aduonu O - O wɔtwe O , O ɛnna O Botswana B-LOC a O ɔtɔɔ O so O mmiɛnsa O wɔ O Abibiman B-LOC mu O no O tɔɔ O so O aduanan O baako O wɔ O wiase O nyinaa O . O Wiase O mu O nyinaa O Nigeria B-LOC tɔɔ O so O ɔha O ne O aduanan O nsia O a O Togo B-LOC , O Uganda B-LOC , O Kenya B-LOC , O RePublic B-LOC of I-LOC ɔongo I-LOC ne O Cameroon B-LOC nyinaa O sann O ne O ho O . O Iɔeland B-LOC da O so O di O kan O sɛ O ɔman O a O asomdwoeɛ O wɔ O mu O wɔ O wiase O nyinaa O . O Wɔada O kan O firi O 2008 B-DATE . O Wɔn O a O wɔka O wɔn O ho O wɔn O soro O hɔ O ne O New B-LOC Zealand I-LOC , O Denmark B-LOC , O Portugal B-LOC ne O Slovenia B-LOC . O Afghanistan B-LOC ni O ɔman O a O asomdwoeɛ O nni O mu O koraa O ( O wɔada O hɔ O mfeɛ O nan O niɔ O . O Wɔn O a O wɔdi O n'akyi O ne O Yemen B-LOC , O Syria B-LOC , O South B-LOC Sudan I-LOC ne O Iraq B-LOC . O Global O peace O Index O 2021 B-DATE no O kyerɛ O sɛ O , O Burkina B-LOC Faso I-LOC ne O ɔman O a O asomdwoeɛ O akɔ O fam O koraa O wɔ O hɔ O . O Nhwehwɛmu O ma O yɛhu O sɛ O , O basabasaeɛ O wɔ O aman O ahodoɔ O a O wɔwɔ O Sub O - O Saharan O Africa O . O Namibia B-LOC na O basabasaeɛ O wɔ O pa O ara O a O sɛ O ɛba O asomdwoeɛ O a O , O wɔwɔ O ɔha O mu O nkyɛ O mu O nsia O . O South B-LOC Sudan I-LOC da O so O yɛ O ɔman O a O asomdwoeɛ O nni O hɔ O koraa O wɔ O saa O beaeɛ O hɔ O , O na O sɛ O ɛba O wiase O nyinaa O mu O no O a O , O wɔka O aman O a O asomdwoeɛ O nni O so O no O ho O ɛmfa O ho O sɛ O wɔaka O wɔn O anim O wɔ O asomdwoeɛ O mu O . O ɔman O a O wɔwɔ O saa O beaeɛ O hɔ O a O asomdwoeɛ O akɔ O fam O koraa O wɔ O mu O ne O Burkina B-LOC Faso I-LOC , O na O wɔsene O ɔman O biara O . O Aban O no O de O tuo O hyɛɛ O amanfoɔ O nsam O sɛ O wɔne O atuatedɔm O no O mfa O mmɔ O ani O na O asɛe O nnoɔma O . O Nhwehwɛmu O no O kyerɛ O sɛ O , O na O nnipa O nyinaa O ho O nnwo O wɔ O wiase O mu O nyinaa O . O Wei O kɔɔ O n'anim O ɔha O mu O nkyɛ O mu O du O ɛsiane O Coronavirus O kodiawuo O no O . O ɔyɛkyerɛ O a O ɛsɛe O nnoɔma O 14 O , O 871 O na O ɛkɔɔ O so O wɔ O wiase O mu O nyinaa O wɔ O afe O 2020 B-DATE mu O . O Nhwehwɛmu O no O de O too O dwa O sɛ O , O ɔovid O maa O amanyɔsɛm O ne O nnipa O asetenam O nyinaa O yɛɛ O basaa O ; O saa O adeɛ O yi O nso O bɛnya O nsunsuansoɔ O wɔ O ɔman O no O sikasɛm O so O , O sɛ O ɛbɛkɔ O yie O anaa O ɛnk O yie O . O Aman O a O wɔnni O ka O kɛseɛ O na O asomdwoeɛ O nso O wɔ O so O pa O ara O no O sikasɛm O bɛsi O ne O dadaa O mu O akyɛn O wɔn O a O ɛnte O saa O wɔ O wɔn O man O mu O no O . O Wei O nyinaa O akyi O no O , O nnipa O wɔwɔ O wiase O mu O nyinaa O mu O abunan O mu O mmiɛnsa O ho O tɔ O wɔn O nnɛ O kyɛn O sɛdeɛ O na O ɛteɛ O mfeɛ O num O a O atwam O no O . O Nsesaeɛ O mapa O aba O mmeaeɛ O a O na O basabasaeɛ O rekɔ O so O wɔ O hɔ O pa O ara O no O , O na O ɛfiri O 2008 B-DATE reba O no O , O nnipa O a O wɔkumkum O wɔn O wɔ O aman O ɔha O ne O aduonu O mmiɛnsa O so O ate O aba O fam O koraa O . O Amannebɔ O yi O san O nso O da O no O adi O sɛ O , O """" O Wiase O mu O nyinaa O asomdwoeɛ O so O teɛ O 0 O . O 07 O % O wɔ O 2021 B-DATE Global O peace O Index O no O so O . O ɛmfa O ho O ne O ɛso O te O a O ɛteɛ O no O , O wei O ne O deɛ O nkron O wɔ O mfeɛ O du O - O mmiɛnsa O a O amansan O asomdwoeɛ O ho O ateɛ O . O """" O Amannebɔ O yi O de O pii O so O sɛ O , O """" O Afe O a O ɛtwaa O mu O no O , O sɛ O ɛba O asomdwoeɛ O mu O a O , O aman O aduowɔtwe O nson O na O wɔkɔɔ O wɔn O anim O , O ɛnna O aman O aduoson O mmiɛnsa O deɛ O kɔɔ O wɔn O akyi O . O Aman O mmiɛnsa O bi O deɛ O , O hwee O ansesa O wɔ O hɔ O . O Middle O East O ne O North O Africa O ( O MENAɔ O da O so O yɛ O beaeɛ O a O asomdwoeɛ O nni O hɔ O koraa O . O Wiase O mu O nyinaa O , O ɛhɔ O na O aman O num O a O asomdwoeɛ O nni O no O mu O mmiɛnsa O wɔ O . O Mmom O , O ɛhɔ O ne O beaeɛ O a O wɔkɔɔ O wɔn O anim O wɔ O asomdwoeɛ O mpontuo O mu O wɔ O afe O a O ɛtwaa O mu O no O . O """" O Europe O da O so O yɛ O beaeɛ O a O asomdwoeɛ O wɔ O pa O ara O wɔ O wiase O nyinaa O . O Aman O du O a O asomdwoeɛ O wɔ O mu O pa O ara O wiase O yi O mu O nyinaa O mu O nwɔtwe O na O ɛwɔ O saa O beaeɛ O yi O mu O , O na O sɛ O yɛkyɛ O akyerɛkyerɛkwan O no O mu O ha O a O , O ɔman O biara O nni O Europe O a O ɛwɔ O fam O deɛ O no O mu O . O """" O ɔmampanin O a O wɔyi O no O , O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER de O ato O Ghanafoɔ O anim O sɛ O wɔnya O awerɛhyɛmu O sɛ O wɔn O asetenam O mu O nsɛm O bɛkɔ O nkan O wɔ O n'amammuo O mu O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O mfeɛ O nan O a O ɛda O yɛn O anim O yi O deɛ O , O biribiara O bɛkɔ O so O kamakama O wɔ O Ghanani O biara O asetenam O . O """" O Me O dadwenee O kɛseɛ O ne O sɛ O , O mfeɛ O nan O a O ɛda O yɛn O anim O no O bɛma O yɛhunu O nkankɔ O wɔ O Ghanafoɔ O biara O abrabɔ O mu O . O """" O ɔmampanin O de O saa O nsɛm O yi O too O dwa O berɛ O na O ɔbɔ O aporɔ O wɔ O Nigeria B-LOC man O mu O . O Owura O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER ne O amrado O a O ɛda O Imo B-LOC State I-LOC ano O wɔ O Nigeria B-LOC , O Owelle B-PER Roɔhas I-PER Anayo I-PER Okoroɔha I-PER retwetwe O nkɔmmɔ O no O da O Dwoada B-DATE no O , O ɔde O kaa O ho O sɛ O : O """" O Mfeɛ O mmiɛnsa O anaa O nan O a O atwa O mu O no O , O Ghana B-LOC sikasɛm O ho O ntotoeɛ O aba O fam O nso O yɛgye O di O sɛ O sɛ O yɛhyɛ O yɛn O ho O so O , O na O yɛyɛ O adwuma O den O na O yɛde O nhyehyɛeɛ O mapa O gu O akwan O mu O a O , O ɔman O no O bɛfa O ne O yiedie O ntoma O asan O afira O . O """" O ɔmampanin O a O ɔtuu O ɔmampanin O a O na O ɔte O akonnwa O so O , O John B-PER Dramani I-PER Mahama I-PER wɔ O abatoɔ O a O ɛtwaa O mu O de O nan O mmiɛnsa O rebɔ O aporɔ O wɔ O Nigeria B-LOC , O na O ɔne O Nigeria B-LOC mampanin O Muhammudu B-PER Buhari I-PER bɛtwetwe O nkɔmmɔ O . O ɔmampanin O Akufo B-PER Addo I-PER san O nso O hyɛɛ O Imo B-LOC State I-LOC amrado O no O bɔ O sɛ O ayɔnkofa O a O ɛda O Ghana B-LOC ne O Nigeria B-LOC man O ntɛm O no O , O ɔbɛhyɛ O mu O kena O . O ɔde O toa O so O sɛ O , O """" O Yɛn O ani O sɔ O ayɔnkofa O a O ɛda O aman O mmienu O yi O ntam O . O ɛho O hia O sɛ O saa O ayɔnkofa O yi O da O aman O mma O ne O wɔn O mpaninfoɔ O ntam O . O ɛma O aman O mma O no O h O = O nya O awerɛhyɛmu O sɛ O yɛreyɛ O adwuma O aboa O ma O wɔn O haw O nyinaa O to O atwa O na O wɔn O abrabɔ O atu O mpɔn O . O . O . O ayankofa O a O ɛda O aman O mmienu O yi O mu O yɛ O den O a O , O ɛso O bɛba O mfasoɔ O ama O West O Africa O ne O Abibiman B-LOC nyinaa O . O ɔmampanin O John B-PER Dramani I-PER Mahama I-PER apaw O Joseph B-PER Whittal I-PER sɛ O ɔnyɛ O kɔmisa O mma O Commission B-ORG on I-ORG Human I-ORG Rights I-ORG and I-ORG Administrative I-ORG Justice I-ORG ( O CHRAJ B-ORG ) O Wɔde O Owura O Whittal B-PER kaa O ntam O da O Benada B-DATE awia O wɔ O Flagstaff B-LOC House I-LOC hyɛɛ O ne O dwumadie O ase O . O Owura O Whittal B-PER na O ayɛ O kɔmisa O ma O ɔHRAɛ O firi O berɛ O a O ɔmampanin O yii O kɔmisa O dadaa O , O Lauretta B-PER Vivian I-PER Lamptey I-PER firii O so O ɛsiane O ɛka O a O ɔbɔɔ O ɔman O no O . O ɔmampanin O ayi O Awuraa O Josephine B-PER Nkrumah I-PER sɛ O ɔpanin O ɔmmɛda O National B-ORG Commission I-ORG for I-ORG Civic I-ORG Education I-ORG ( O NCCE B-ORG ) O ano O . O Awuraa O Nkrumah B-PER a O na O ɔyɛ O ɔtitenani O abadiakyire O ma O kɔmisa O no O abɛhyɛ O Awuraa O Charlotte B-PER Osei I-PER a O ɔmampanin O no O yii O no O sɛ O ɔmmɛda O ɔman O no O abatoɔ O kɔmisa O ano O wɔ O Kitawonsa B-DATE bosome O no O mu O wɔ O afe O a O ɛtwaa O mu O no O anan O . O Saa O dwumadie O yi O a O aban O de O amma O nkorɔfoɔ O yi O baa O nnawɔtwe O akyi O ansa O na O NPP B-ORG kandifoɔ O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER reyi O ɔmampanin O a O na O ɔte O akonnwa O no O so O afiri O akonnwa O no O so O . O Wɔde O ɔmampanin O yɛyi O no O bɛtena O akonnwa O so O wɔ O ɔpɛpɔn B-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE nson I-DATE wɔ O 2017 B-DATE mu O . O GN B-ORG Health I-ORG Insurance I-ORG companyLtd O a O ɛyɛ O Groupe B-ORG Nduom I-ORG dwumakuo O aduoson O num O no O mu O baako O ahyɛ O ambolans O adwuma O ase O wɔ O ɔman O Ghana B-LOC mu O . O Wɔrehwɛ O sɛ O wɔbɛboa O ama O wɔn O a O wɔhia O ayarehwɛ O ntɛm O pa O ara O anya O ayarehwɛ O a O wɔhia O no O . O GN B-ORG Health I-ORG Ambulance I-ORG Service I-ORG yi O bɛyɛ O adwuma O dnɔhwere O aduonu O nan O a O wɔbɛhwɛ O sɛ O wɔn O a O wɔhia O ayarehwɛ O nsa O bɛka O wɔn O ayarehwɛ O . O ɔtitenani O ma O GN B-ORG Health I-ORG , O Issah B-PER Adam I-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O Bio O , O yɛn O panin O a O ɛyɛ O yɛn O krakye O panin O paa O ma O Groupe B-ORG Nduom I-ORG , O Dr O Papa B-PER Kwesi I-PER Nduom I-PER ne O n'abadiakyire O Mrs O Yvonne B-PER Nduom I-PER ne O kwankyerɛfoɔ O a O wɔwɔ O adwumakuo O no O mu O nyinaa O resan O ayɛ O biribi O aboa O ama O wɔn O adwumayɛfoɔ O apɔmmɔden O nsɛm O atu O mpɔn O . O """" O ɔde O too O adɔkotafoɔ O a O na O wɔwɔ O nhyiamu O no O anim O sɛ O , O """" O wei O nso O yɛ O ade O kɛseɛ O a O Groupe B-ORG Nduom I-ORG ahyɛ O aseɛ O . O Wɔde O ambolans O dwumadie O yi O abɛka O ayaresa O nhyehyɛeɛ O a O ɛwɔ O hɔ O no O ho O sɛdeɛ O ɛbɛboa O ama O adwumayɛfoɔ O a O wɔwɔ O Greater B-LOC Accra I-LOC ne O Mfimfini B-LOC Mantam I-LOC no O ho O . O """" O Nhwehwɛmu O kyerɛ O sɛ O mmaa O a O wɔhwere O wɔn O nkwa O sɛ O wɔkɔ O awoo O so O anaasɛ O wɔfiri O mu O ɛnam O kaa O akwanhyia O no O mu O ɔha O nkyɛ O mu O aduosia O so O gyina O sɛ O wɔntumi O mfa O wɔn O nkɔ O ayaresabea O . O Animdefoɔ O kyerɛ O sɛ O wɔbɛtumi O asi O saa O adeɛ O a O ɛma O nnipa O dodoɔ O no O ara O hwere O wɔn O nkwa O no O sɛ O wɔbɛyɛ O lɔɔre O de O wɔn O akɔ O ayaresabea O a O , O na O wei O na O GN B-ORG Health I-ORG Ambulance I-ORG Service I-ORG pɛ O sɛ O wɔyɛ O . O """" O GN B-ORG Health I-ORG bɛhwɛ O sɛ O yɛwɔ O adɔkotafoɔ O a O wɔnya O nteteeɛ O mapa O ne O adrɔbafoɔ O a O wɔnim O de O a O sɛ O ɔhaw O bi O fom O wɔn O mu O a O , O wɔnim O deɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O si O ɔhaw O no O ano O . O """" O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O Ford O ambolans O 350 O no O wɔ O nnoɔma O biara O a O ɛhia O sɛ O wɔde O hwɛ O wɔn O a O wɔhia O ayaresa O ansa O na O wɔde O wɔn O aduru O ayaresabea O . O Monhyɛ O no O nso O sɛ O , O ɛnyɛ O kaa O kɛkɛ O a O ɛde O nkorɔfoɔ O bɛkɔ O ayaresabea O a O ɛntumi O nhwɛ O wɔn O a O wɔhia O ayarehwɛ O no O kɔpem O sɛ O wɔbɛduru O ayaresabea O . O """" O Ambolans O no O wɔ O akadeɛ O biara O a O ɛhia O sɛ O wɔde O bɛhwɛ O obi O ansa O na O waduru O ayaresabea O . O Wɔwɔ O akadeɛ O a O wɔde O hwɛ O nnoɔma O bebree O te O sɛ O wɔn O a O wɔwɔ O home O mu O haw O ne O nnoɔm O a O wɔde O papa O san O nso O mia O koro O . O Aban O no O se O ɔbɛfa O kaa O wɔn O a O wɔpiraa O wɔ O La O atowerɛkyɛm O da O Yawoada B-DATE no O ho O nyinaa O . O Nnipa O baasia O na O wɔahwere O wɔn O nkwa O wɔ O saa O atowerɛkyɛm O a O ɛsii O wɔ O Trade B-LOC Fair I-LOC Centre I-LOC nkyɛn O wɔ O Accra B-LOC , O ɛnna O nnipa O aduonu O nso O apirapira O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhyɛ O apɔmmɔdensɛm O soɔ O , O Alex B-PER Segbefia I-PER kɔsraa O wɔn O a O wɔpira O a O wɔregye O ayarehwɛ O wɔ O La B-ORG General I-ORG , I-ORG Police I-ORG ne O 37 B-ORG Military I-ORG ayaresabea O hɔ O no O , O wɔbɔɔ O adɔkorafoɔ O ne O anɛɛsefoɔ O a O wɔwɔ O hɔ O no O aba O so O wɔ O wɔn O dwumaden O a O wɔreyɛ O ho O . O """" O ɔmampanin O kyerɛ O sɛ O ɔman O no O bɛfa O ɛka O biara O a O ɛbɛba O wɔ O wɔn O a O wɔpiraa O wɔ O atowerɛkyɛm O yi O ho O no O , O nti O momma O no O nto O wɔn O a O wɔda O ayaresabea O ahodoɔ O no O ano O sɛ O wɔmmoammoa O ɛka O no O nyinaa O ano O . O """" O ɔde O too O dwa O sɛ O , O """" O Sɛdeɛ O monim O dada O no O sɛ O wɔn O a O wɔhyehyɛeɛ O no O , O ɛwɔ O sɛ O daa O nyinaa O wɔhohoro O wɔn O nsa O , O sesa O ntaadeɛ O a O ɛhyɛ O wɔn O na O wɔsiesie O wɔn O akoro O na O wɔma O wɔn O nnuro O nom O . O Wei O nyinaa O yɛ O ɛka O . O ɛwɔ O sɛ O mode O adɔkotafoɔ O ne O anɛɛsefoɔ O no O bi O bɛka O ho O na O moayɛ O no O saa O pɛpɛɛpɛ O wɔ O ayaresabea O ha O . O """" O ɔmampanin O John B-PER Dramani I-PER Mahama I-PER nso O aserɛ O Ghanafoɔ O sɛ O wɔmmɔ O mpaeɛ O ma O wɔn O a O wɔapirapira O no O . O ɔmampanin O a O watu O no O akonnwa O no O so O de O maa O faa O ne O Facebook B-ORG ntentan O mfidie O no O da O Fiada B-DATE maa O wɔn O a O wɔapirapira O no O hyɛden O . O """" O Mema O abusuafoɔ O no O ne O wɔn O a O ɛnam O atowerɛkyɛm O a O ɛsii O nnora O nti O wɔn O ho O aka O no O nyinaa O hyɛden O . O Yɛnkɔ O so O ara O mmɔ O mpaeɛ O mma O wɔn O a O wɔapira O no O . O """" O Egya O atɔ O beaeɛ O a O wɔtɔn O fango O a O ɛbɛn O Ghana B-LOC International O Trade B-LOC Fair I-LOC Centre I-LOC wɔ O Accra B-LOC ama O nnipa O baanum O ahwere O wɔn O nkwa O . O Wɔn O a O na O wɔwɔ O hɔ O no O kyerɛ O sɛ O , O egya O no O nso O sɛe O dwumadie O a O na O ɛrekɔ O so O wɔ O hɔ O no O . O Veroniɔa B-PER Koomson I-PER kyerɛ O sɛ O , O ambolans O ne O gyadumfoɔ O a O wɔbaa O beaeɛ O hɔ O boa O ma O ogya O no O baa O fam O . O Ghana B-ORG National I-ORG Fire I-ORG Service I-ORG ( O GNFS B-ORG ) O kasamafoɔ O , O Prince B-PER Billy I-PER - I-PER Anaglatey I-PER de O too O Starr B-ORG News I-ORG amannebɔfoɔ O Kemini B-PER Amanor I-PER anim O Dawoada B-DATE no O sɛ O , O """" O Yɛrebɔ O yɛn O ho O mmɔden O sɛ O yɛbɛma O egya O no O aba O fam O . O Armed O Forɔes O gyadumfoɔ O nso O wɔ O ha O sɛ O wɔreyɛ O deɛ O wɔbɛyɛ O biara O ama O egya O no O adum O . O """" O Koomson B-PER de O too O dwa O sɛ O wɔanhɛ O annum O gya O no O a O , O egya O nso O bɛtɔn O beaeɛ O a O wɔtɔn O fango O a O ɛbɛn O baabi O a O egya O atɔ O no O . O Billy B-PER - I-PER Anaglatey I-PER kyerɛ O sɛ O ɔntumi O nka O sɛ O obi O foforɔ O bi O ho O aka O . O Na O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O deɛ O ɛhia O wɔn O seisei O ne O sɛ O wɔbɛdum O egya O no O na O amma O egya O antɔ O baabi O foforɔ O . O Wɔnnim O deɛ O ɛmaa O egya O no O tɔɔ O hɔ O . O Beaeɛ O hɔ O ayɛ O sum O kabee O ɛsiane O sɛ O gya O no O asɛe O anyinam O kanea O a O ɛwɔ O beaeɛ O hɔ O nyinaa O . O Onipa O baako O ahwere O ne O kwa O wɔ O kaa O akwanhyia O a O ɛsii O nnora O anadwo O wɔ O Ekumfi B-LOC Akoti I-LOC a O ɛwɔ O Ekumfi B-LOC mansini O a O ɛwɔ O Mfimfini B-LOC Mantam I-LOC mu O . O Nigeriani O a O wahwere O ne O kwa O yi O kaa O firii O kwan O no O so O na O egya O tɔɔ O ne O kaa O no O mu O . O Na O kɔla O na O na O ɛwɔ O kaa O yi O mu O a O na O ɛfiri O Mankessim B-LOC rekɔ O Nigeria B-LOC . O Wɔn O a O na O wɔwɔ O hɔ O de O too O dwa O sɛ O , O onipa O yi O firii O mu O berɛ O a O kaa O no O kɔhyɛɛ O nwura O no O mu O . O Wɔn O a O na O wɔwɔ O hɔ O no O bɔɔ O wɔn O ho O mmɔden O yii O nnipa O baanu O a O na O wɔte O kaa O no O mu O ansa O na O egya O no O retɔ O mu O ama O drɔba O no O ahwere O ne O nkwa O . O Nnipa O baanu O yi O regye O ayarehwɛ O wɔ O ɔape O ɔoast O Regional O Hospital O . O Akyire O yi O na O nnipa O firi O Ghana B-ORG Fire I-ORG Service I-ORG baa O hɔ O sɛ O wɔrebɛdum O gya O no O . O Saa O kaa O akwanhyia O yi O ka O ho O a O , O kaa O akwanhyia O mmienu O na O asi O wɔ O saa O kwan O no O so O nnawɔtwe O mmienu O a O atwam O yi O . O Nnawɔtwe O mmienu O a O ɛtwaa O mu O no O , O nnipa O du O - O num O na O wɔhweree O wɔn O nkwa O wɔ O saa O kwan O yi O so O aberɛ O Yutong O ne O Sprinter O bi O de O bɔɔ O mu O . O Ahemfo O bi O a O wɔwɔ O Ga O traditional O mpɔtam O no O ama O Gbese O mantse O , O Nii B-PER Ayibonte I-PER nnawɔtwe O sɛ O ɔmfa O mfiri O akonnwa O no O so O . O Ahemfo O yi O bo O afo O Gbese O hene O yi O ɛnam O nsɛm O a O ɔde O too O dwa O ansa O na O 2016 O abatoɔ O no O rebɛkɔ O so O . O Nii B-PER Ayibonte I-PER hyɛɛ O bɔ O sɛ O ɔmampanin O John B-PER Mahama I-PER di O nkukuo O a O , O ɔbɛfiri O n'akonnwa O no O so O . O Nii B-PER Ayibonte I-PER de O too O n'ahemfo O anim O sɛ O ɔwɔ O gyidie O sɛ O Mahama B-PER bɛdi O nkonim O wɔ O abatɔo O no O mu O ɛnam O asetanam O ahiadeɛ O bebree O wayɛ O nti O . O Na O mmom O Accra B-ORG Heart I-ORG of I-ORG Oak I-ORG titenani O dadaa O yi O ti O anyɛ O yie O aberɛ O ɔde O n'akonnwa O no O too O atɔprɛ O . O Nii B-PER Ayibonte I-PER nkaa O hwee O faa O deɛ O ɛbɛyɛ O ho O aberɛ O Nana B-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER dii O nkonim O no O . O Ga O ahemfo O a O wɔrehyɛ O no O sɛ O ɔmfiri O akonnwa O no O so O nso O wɔn O nsɛm O hyehyɛ O wɔn O ho O . O Wɔkyerɛ O sɛ O ɔnni O ho O kwan O sɛ O ɔdi O adeɛ O . O Apolisifoɔ O de O ato O dwa O sɛ O , O mmaa O baanu O na O wɔhweree O wɔn O nkwa O ɛnna O nnipa O a O wɔboro O du O - O mmienu O nso O apirapira O aberɛ O kaa O akwanhyia O ɛsiiɛ O Beenada B-DATE wɔ O Daboya B-LOC - I-LOC Busumu I-LOC kwan O no O so O wɔ O Atifi B-LOC mantam I-LOC mu O . O Na O nnipa O du O - O nan O a O na O wɔrekɔ O ayeforɔ O na O na O wɔte O kaa O na O ɛfiri O Daboya B-LOC rekɔ O Sawla B-LOC no O mu O . O Polisi O panin O a O ɔwɔ O West O Gonɛa O mansini O mu O , O ASP O Seidu B-PER Wemeh I-PER kyerɛ O sɛ O kaa O a O ne O nɔɔma O yɛ O AS O 2304 O - O 15 O duruu O Daboya B-LOC mpɔtam O mu O no O , O kaa O no O kɔhyɛɛ O nwura O mu O na O ɛmunimuni O maa O nnipa O baanu O no O hweree O wɔn O nkwa O amono O mu O hɔ O ara O . O Mmaa O baanu O a O wɔfirii O mu O no O yɛ O mmaa O mpaninfoɔ O a O na O wɔadi O mfeɛ O aduanan O mmienu O ne O aduanan O num O . O Wɔntumi O nhunuu O deɛ O ɛde O akwanhyia O yi O baeɛ O nso O ASP O Seidu B-PER kyerɛ O sɛ O apolisifoɔ O bɛyɛ O nhwehwɛmu O ahwɛ O sɛ O na O drɔbani O no O anom O nsa O anaa O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O wɔde O wɔn O a O na O wɔpirapira O no O kɔɔ O mantam O no O asopiti O a O ɛwɔ O Tamale B-LOC , O na O nipa O baako O pɛ O na O wɔde O no O kɔɔ O Damongo B-LOC . O Akwanhyia O ntaa O nsi O wɔ O Daboya B-LOC - I-LOC Busunu I-LOC kwan O no O so O ɛmfa O ho O ne O sɛdeɛ O ɛkwan O n O nyɛ O si O fa O . O Wɔn O a O wɔte O mpɔtam O hɔ O no O kyerɛ O sɛ O ɛnyɛ O nokorɛ O sɛ O mmerɛ O a O ɛdi O kan O akwanhyia O resi O wɔ O afe O yi O mu O wɔ O mpɔtam O hɔ O ni O . O Wɔkyerɛ O sɛ O kaa O akwanhyia O no O ara O na O wɔmmɔ O apolisifoɔ O amanneɛ O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O ogyahoɔden O so O , O Dr O . O Matthew B-PER Opoku I-PER Prempeh I-PER de O ato O dwa O sɛ O aban O no O reyɛ O deɛ O ɛwɔ O sɛ O ɔyɛ O biara O sɛdeɛ O mfididwuma O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC anya O anyinam O kanea O de O ayɛ O wɔn O nnwuma O na O wɔatu O mpɔn O . O ɔde O too O dwa O sɛ O nnipa O dodoɔ O no O ara O gye O tom O sɛ O owiagyahoɔden O ho O hia O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O mfididwuma O bɛtu O mpɔn O . O ɔde O kaa O sɛ O , O """" O Owiagyahoɔden O yɛ O anyinam O ahoɔden O a O ɛmma O kaabɔn O a O ɛho O hia O pa O ara O , O na O ɛno O na O aman O a O wɔakɔ O wɔn O anim O no O de O di O dwuma O wɔ O wɔn O man O mu O a O ɛreboa O ma O wɔn O sikasɛm O kɔ O soro O . O """" O ɔgyinaa O International O Energy O Agency O nhwehwɛmu O a O ɛfa O anyinam O ahoɔden O mapa O so O de O too O dwa O sɛ O , O sɛ O wɔmfa O sika O ahyɛ O owiagyahoɔden O mu O a O , O ɛbɛyɛ O den O sɛ O wɔbɛnya O anyinam O ahoɔden O mapa O a O ɛso O nsunsuansoɔ O no O nyɛ O papa O . O Dr O Opoku B-PER Prempeh I-PER kaa O asɛm O yi O berɛ O a O ɔde O n'anodisɛm O faa O n'anamusifoɔ O so O de O asɛm O yi O too O dwa O wɔ O Stakeholders O Forum O on O Ghana's O Nuclear O Power O Programme O dwumadie O ase O wɔ O Accra B-LOC . O associationof B-ORG Ghana I-ORG Industries I-ORG ( O AGI B-ORG ) O ne O Nuclear B-ORG Power I-ORG Ghana I-ORG ( O NPG B-ORG ) O na O na O wɔn O nsa O hyɛ O dwumadie O yi O ase O a O na O n'atifi O asɛm O ne O : O """" O Nuclear O Energy O Innovations O : O The O Future O Teɔhnologies O for O ɔlean O Energy O and O how O to O drive O deep O deɔorbanisation O of O Ghana's O power O seɔtor O . O """" O Dr O Opoku B-PER Prempeh I-PER kyerɛ O sɛ O nhyehyɛeɛ O yi O bɛma O mframa O a O ɛfiri O lɔɔre O mu O ne O nnoɔma O a O wɔhyehye O no O mu O so O aba O fam O . O """" O ɔde O too O dwa O sɛ O , O nsɛnsɛm O a O ɛwɔ O anyinam O ahoɔden O sɛ O dabiara O wɔbɛnya O bi O ne O ne O boɔ O a O ɛyɛ O den O ma O nnwumakuo O ama O ɛho O abɛhia O sɛ O yɛbɛnya O adeɛ O foforɔ O bi O a O ɛbɛma O anyinam O ahoɔden O wɔ O Ghana B-LOC man O mu O . O """" O ɔkyerɛ O sɛ O sɛ O yɛhwɛ O ɔman O no O hia O a O ɛhia O anyinam O ahoɔden O , O anyinam O ahoɔden O no O boɔ O ne O ne O dodoɔ O ne O deɛ O owiagyahoɔden O nsɛm O a O ɛkeka O ho O a O , O ɛbɛtumi O ama O yɛanya O kilin O lɔɔd O anyinam O ahoɔden O . O ɛnyɛ O kaabɔn O a O ɛwɔ O fam O anyinam O ahoɔden O nko O ara O na O owiagyahoɔden O foforɔ O de O ba O na O mmom O , O ɛboa O ma O ɔman O no O tu O mpɔn O mmerɛ O tenten O a O wɔde O bɛyɛ O adwuma O nyinaa O . O ɔde O too O dwa O sɛ O 2017 B-DATE mu O ɔmampanin O dadaa O John B-PER Agyekum I-PER Kufuor I-PER tee O kɔmitee O a O na O Professor O Daniel B-PER Adzei I-PER - I-PER Bekoe I-PER na O na O ɔda O ano O sɛ O wɔnyɛ O nhwehwɛmu O nhwɛ O sɛ O , O so O owiagyahoɔden O bɛtumi O ama O Ghana B-LOC nyinaa O anyinam O nkanea O anaa O ? O Saa O mmerɛ O no O na O Ghana B-LOC wɔ O anyinam O kanea O ho O haw O pa O ara O . O Sɛdeɛ O ɔman O no O anyinam O ahoɔden O ho O nsɛm O bɛtu O mpɔn O nti O , O ɔde O too O dwa O sɛ O aban O ɔte O so O ne O wɔn O a O wɔaba O akɔ O nyinaa O de O nhyehyɛeɛ O guu O akwan O mu O sɛ O ɛbɛyɛ O a O owiagyahoɔden O ho O nhyehyɛeɛ O bɛtu O mpɔn O . O Wei O na O ɛmaa O NPG B-ORG bɔɔdo O a O , O ɛno O na O ɛhwɛ O Ghana B-LOC owiagyahoɔden O a O ɛdi O kan O so O . O ɔde O too O dwa O sɛ O NPG B-ORG bɔɔdo O a O na O Mr O Fred B-PER Oware I-PER da O ano O no O no O , O wɔde O wɔn O ani O kɔɔ O akadeɛ O ɛho O bɛhia O a O ɛbɛboa O ama O wɔde O nhyehyɛeɛ O mapa O agu O akwan O mu O ama O owiagyahoɔden O dwumadie O atu O mpɔn O wɔ O ɔman O no O mu O . O ɔsoafoɔ O no O de O kaa O ho O sɛ O sɛ O yɛyi O anyinam O kanea O a O yɛbɛnya O afiri O owiagyahoɔden O mu O si O nkyɛn O a O , O ɛbɛtumi O nso O aboa O ama O mframa O bɔne O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O so O ate O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O """" O owiagyahoɔden O reboa O ma O nnipa O abrabɔ O retu O mpɔn O wɔ O akwan O bebree O so O na O ɛreboa O ama O mpontu O nnwuma O nso O akɔ O so O . O """" O """" O Apɔmmɔden O mu O , O nnwumakuo O ahodoɔ O mu O ne O kuayɛ O mu O nyinaa O no O wɔde O owiagyahoɔden O redi O dwuma O wɔ O mu O wɔ O wiase O afaana O nyinaa O a O Ghana B-LOC ka O ho O . O """" O Mfeɛ O nan O akyi O a O wɔde O ɛtoɔ O nhyɛnso O a O wɔde O tare O nsa O a O ɛborɔ O ne O deɛ O ɛmmorɔ O ho O baeɛ O no O , O saa O nhyehyɛeɛ O yi O akɔ O n'anim O yie O . O Ahyɛaseɛ O no O wɔde O ahyɛnso O ɔpepem O 28 O . O 5 O na O ɛfamm O nnoɔma O hɔ O ; O nɔɔma O no O kɔɔ O 38 O . O 5 O wɔ O afe O a O ɛdi O anim O no O ; O ɛkɔɔ O 70 O . O 2 O wɔ O 2020 B-DATE mu O , O na O wɔn O a O wɔda O dwumadie O yi O ano O kyerɛ O sɛ O wɔde O ahyɛnso O ɔpepem O aduonkron O na O ɛbɛdi O dwuma O wɔ O 2021 B-DATE mu O . O Ghana B-ORG Revenue I-ORG Authority I-ORG ( O GRA B-ORG ) O se O wɔne O Food B-ORG and I-ORG Beverages I-ORG Associationof I-ORG Ghana I-ORG ( O FABAG B-ORG ) O ne O adwumakuo O ahodoɔ O ɛrekasa O sɛ O wɔntua O sika O a O ɛwɔ O sɛ O wɔtua O na O wɔde O ahyɛnso O no O bɔ O wɔn O nsa O ho O . O Buɔk O Press O , O adwumakuo O a O ɛyɛ O prenten O adwumakuo O wɔ O Ghana B-LOC ne O DelaRue O a O ɛyɛ O British O sikiriti O kɔmpɛne O na O wɔreprete O ahyɛnso O no O ma O GRA B-ORG , O ɛnna O Streamline O Resourɔes O a O ɛwɔ O Tema B-LOC Port O nso O reboa O kɔmpanes O ahodoɔ O a O wɔne O mfidie O a O ɛde O ahyɛnso O no O bɛtaretare O wɔn O nsa O no O ho O . O Purokyɛt O manigya O a O ɔhwɛ O ahyɛnso O toɔ O so O wɔ O GRA B-ORG , O Mr O Kwabena B-PER Apau I-PER Awuah I-PER Anto I-PER de O too O dwa O sɛ O wei O bɛboa O ama O apoobɔ O akɔ O fam O . O ( O adwumakuo O no O dodoɔ O no O ara O kɔgye O ahyɛnso O no O de O bɛbɔ O nnoɔma O a O Food B-ORG and I-ORG Drugs I-ORG Authority I-ORG - O FDA B-ORG mmaa O wɔn O kwan O sɛ O wɔmfa O mmɔ O hoɔ O . O ɔrekasa O wɔ O berɛ O a O Graphic B-ORG Communications I-ORG Group I-ORG Limited I-ORG ( O GCGL B-ORG ) O kɔɔ O aporɔbɔ O wɔ O ɛtoɔ O ahyɛnso O nnwumakuo O mu O wɔ O Tema B-LOC Port O da O Yawoada B-DATE no O , O Mr O Anto B-PER de O too O dwa O sɛ O GRA B-ORG krakye O panin O ama O adwumakuo O ahodoɔ O aduasa O nnan O a O Guiness B-ORG Ghana I-ORG Limited I-ORG ne O Coca B-ORG - I-ORG Cola I-ORG Bottling I-ORG company O kwan O sɛ O wɔn O ara O wɔnyɛ O wɔn O ahyɛnso O wɔ O wɔn O ankasa O adwuma O mu O . O Na O ɔsamufoɔ O a O ɔwɔ O Daily B-ORG Graphic I-ORG , O Mr O Kobby B-PER Asmah I-PER , O kwankyerɛfoɔ O Mr O Franklin B-PER Sowa I-PER ne O samufoɔ O ma O Mirror O koowa O krataa O , O Ms O Doreen B-PER Hammond I-PER ka O Graphic B-ORG Communications I-ORG Group I-ORG Limited I-ORG ( O GɔGLɔ B-ORG kuo O a O wɔkɔɔ O aporɔbɔ O yi O a O manigya O Mr O Ato B-PER Afful I-PER di O wɔn O anim O no O ho O bi O . O Ekuo O yi O kɔɔ O sɛ O wɔrekɔhwɛ O sɛdeɛ O ahyɛnso O toɔ O no O ho O ntotoeɛ O no O rekorɔ O na O afei O nso O , O wɔne O GRA B-ORG aka O wɔn O ho O abom O ahunu O kwan O a O wɔbɛfa O so O ama O saa O nhyehyɛeɛ O yi O atu O mpɔn O . O Mr O Anto B-PER de O too O twa O sɛ O ahyɛnso O toɔ O nhyehyɛeɛ O no O bɛma O apoobɔ O a O ɛkɔ O so O nnoɔmatɔ O ho O akɔ O fam O na O aboa O ama O nnoɔma O papa O nko O ara O aba O dwaman O no O , O na O ama O ɔman O no O mu O nnipa O apɔmmuden O nso O awie O pɛyɛ O . O Bio O , O ɔde O kaa O ho O sɛ O saa O nhyehyɛeɛ O yi O bɛboa O ama O sikasɛm O atu O mpɔn O na O aboa O ma O adwumakuo O nso O de O abɔ O ani O wɔ O dwaman O so O berɛ O wɔn O nyinaa O toɔ O a O wɔbɛtoa O no O yɛ O pɛ O . O Mr O Anto B-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O Dwumadie O a O yɛdi O no O wɔ O Tema B-LOC ha O ne O mmeaeɛ O du O mmiɛnsa O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O no O a O yɛde O ahyɛnso O taretare O nnoɔma O ho O no O , O yɛnnye O wɔn O a O wɔkra O nnoɔma O ba O nnoɔma O no O mu O sika O . O """" O ɛka O a O wɔbɔ O wɔn O dwuma O no O ho O bi O ne O sika O a O wɔde O tɔ O ahyɛnso O no O , O sika O a O wɔde O tua O adwumayɛfoɔ O no O ka O ne O akadeɛ O nso O ho O ka O . O ɔkyerɛ O sɛ O berɛ O dwumadie O yi O hyɛɛ O aseɛ O wɔ O 2018 B-DATE no O , O aban O yɛɛ O sɛ O obiara O ntua O hwee O wɔ O ahyɛnso O no O ho O na O saa O toaa O so O bɛsi O nnɛ O . O Wei O nti O na O Kɔmisa O panin O de O nhyehyɛeɛ O sɛ O wɔnhyia O ɔman O no O na O wɔkyerɛ O wɔ O sɛnti O a O ɛwɔ O sɛ O wɔtua O ahyɛnso O no O sika O no O . O Mr O Anto B-PER kyerɛ O sɛ O nhyiamudie O yi O bɛkyerɛ O sɛ O GRA B-ORG bɛma O ɔman O no O nnipa O bɛtua O sika O no O nyinaa O anaasɛ O wɔne O ɔman O no O mu O nnipa O no O bɛkyɛ O ka O no O atua O . O Aman O bi O te O Kenya B-LOC mu O no O , O wɔn O a O wɔkra O nnoɔma O no O tua O ahyɛnso O no O ka O anaasɛ O wɔmma O wɔde O ahyɛnso O no O fam O wɔn O nnoɔma O no O ho O ansa O na O abɛduru O ɔman O no O mu O . O Ghana B-LOC ahyɛnso O toɔ O nhyehyɛeɛ O no O de O asodie O no O to O deɛ O wɔrekra O nnoɔma O no O reba O no O so O anaasɛ O adwumakuo O no O so O . O Aman O ahodoɔ O a O saa O wɔdi O saa O nhyehyɛeɛ O yi O nso O di O dwuma O no O mu O no O , O adwumakuo O ahodoɔ O no O ara O na O wɔde O ahyɛnso O no O tare O wɔn O nnoɔma O ho O . O Mr O Anto B-PER kyerɛɛ O n'adwene O faa O ɔhaw O a O na O Tema B-LOC beaeɛ O no O rekɔ O mu O sɛ O wɔntumi O mfa O ahyɛnso O no O mma O berɛ O ano O berɛ O ano O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O Tema B-LOC hɔ O deɛ O , O dwumadie O a O wɔdi O no O kɔma O wɔn O a O mmerɛ O bi O wɔ O hɔ O na O wɔkra O nnoɔma O na O mmom O wɔanyɛ O ama O wɔn O a O daa O ne O daa O nyinaa O na O wɔrekra O nnoɔma O no O . O Bio O , O ɔde O toaa O so O sɛ O , O wɔn O a O wɔkra O nnoɔma O dodoɔ O no O mpɛ O sɛ O wɔbɔ O ka O foforɔ O biara O bio O nti O wɔde O wɔn O nnoɔma O kɔ O Tema B-LOC beaeɛ O hɔ O sɛ O wɔmfa O ahyɛnso O no O mmɔ O wɔn O nnoɔma O ho O , O na O wei O na O ɛmaa O nnoɔma O twetwɛn O ase O kakra O . O Sɛ O wɔn O a O wɔma O wɔn O ahyɛnso O no O nso O nsesa O a O , O ɛma O nnoɔma O twetwɛn O ase O . O Engyiniafoɔ O siesiee O mfidie O no O maa O ɛmaa O kwan O maa O wɔyɛɛ O ahyɛnso O no O ho O adwuma O . O Ne O nsɛnkaeɛ O mu O no O , O Mr O Asmah B-PER de O too O GRA B-ORG anim O sɛ O wɔmma O wɔn O nhyehyɛeɛ O no O ho O dawubɔ O nkɔ O n'anim O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O ɛtoɔ O ho O dawubɔ O ho O hia O ɛsiane O sɛ O ɛbɛboa O ama O nnipa O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O nyinaa O adi O nhyehyɛeɛ O no O so O , O na O afei O nso O ɛbɛboa O ama O nnipa O nkwati O nhyehyɛeɛ O no O . O ɔbɔɔ O GRA B-ORG ne O Streamline O Resourɔes O mpaninfoɔ O aba O sɛ O wɔde O nhyehyɛeɛ O guu O akwan O mu O sɔɔ O ɔhaw O no O ano O . O ɛsiane O sɛ O wɔahunu O sɛdeɛ O ahyɛnso O toɔ O nhyehyɛeɛ O bɛsi O adi O dwuma O asi O afa O nti O , O ɔde O too O dwa O sɛ O GɔGL B-ORG ne O GRA B-ORG bɛka O wɔn O ho O abɔm O aboa O ma O nhyehyɛeɛ O no O ho O dawurobɔ O akɔ O n'anim O . O Mr O Asmah B-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O Megye O di O sɛ O mmerɛ O no O ara O nie O sɛ O GɔGL B-ORG ne O GRA B-ORG ka O wɔn O ho O bɔm O boa O ma O nhyehyɛeɛ O hi O ho O dawubɔ O kɔ O nkan O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O amansan O bɛte O nhyehyɛeɛ O yi O ase O . O """" O Institute B-ORG of I-ORG Energy I-ORG Security I-ORG ( O IES B-ORG ) O kyerɛ O sɛ O fango O boɔ O bɛkɔ O soro O kakra O . O IES B-ORG asɛm O a O wɔde O too O dwa O yi O kyerɛ O sɛ O wɔbɛtoto O fango O boɔ O wɔ O dwaman O so O . O Mmerɛ O a O wɔdii O kan O toto O fango O boɔ O mu O Kɔtɔnima B-DATE mu O wɔ O 2021 B-DATE mu O no O , O Oil O Marketing O ɔompanies O ( O OMɔsɔ O too O fango O boɔ O no O mu O ɔha O nkyɛ O mu O mmiɛnsa O ( O 3 O % O ɔ O . O Ne O saa O nti O mprɛnprɛn O yi O wɔtɔ O fango O galɔn O baako O GH O ¢ O 5 O . O 97 O . O Sei O ara O na O wɔtɔn O gasoline O ne O gasoil O . O IES B-ORG adwa O so O nhwehwɛmu O a O wɔyɛɛeɛ O kyerɛ O sɛ O , O Zen B-ORG Petroleum I-ORG , O Benab B-ORG Oil I-ORG , O ɔash B-ORG Oil I-ORG , O Goodness B-ORG Oil I-ORG , O Top B-ORG Oil I-ORG ne O Frimps B-ORG Oil I-ORG na O wɔtɔn O fango O a O ne O boɔ O wɔ O fam O pa O ara O wɔ O dwaman O so O . O Nhwehwɛmu O wɔ O saa O ɔfa O yi O mu O kyerɛ O sɛ O , O International O Benchmark O Brent O de O barɛɛl O baako O buo O ahwire O akɔ O $ O 73 O . O 98 O ( O wei O kyerɛ O sɛ O ɛkɔɔ O soro O 4 O . O 05 O % O ɔ O , O na O kane O no O na O wɔde O gye O $ O 71 O . O 10 O . O ɛnam O sɛ O wɔn O a O wɔanya O COVID O - O 19 O Europe O akɔ O soro O , O na O yareɛ O no O ate O atese O wɔ O United B-LOC States I-LOC nti O na O ama O fango O boɔ O a O akɔ O soro O . O Mmerɛ O a O ɛdi O kan O wɔ O mfeɛ O mmienu O no O mu O ni O a O Brent O buo O aduro O $ O 75 O ni O . O ɛnam O sɛ O yɛwura O samma O mu O na O afei O nso O ɛsiane O sɛ O wɔama O kwan O sɛ O obiara O tumi O tu O kwan O baabi O biara O wɔpɛ O nti O , O sɛdeɛ O wɔde O fango O gyeeɛ O wɔ O wiase O nyinaa O rekɔ O soro O . O Sɛnti O ne O sɛ O seisei O deɛ O wɔn O a O wɔtena O kaa O mu O ne O wiemhyɛn O mu O tu O kwan O no O adɔɔso O . O Brent O fango O boɔ O a O ayɛ O den O no O nyinaa O gyina O akwansideɛ O aba O sɛ O wɔntumi O mfa O fango O nkɔ O Europe O , O Asia O , O ne O Middle O East O ɛsiane O nsonoeɛ O wɔ O wɔn O boɔ O ahodoɔ O no O mu O . O Fango O boɔ O no O bɛsesa O wɔ O Kitawonsa B-DATE bosome O no O mu O ɛsiane O OPEɔ O + O nhyiamu O a O ɛbɛkɔ O so O wɔ O Kitawonsa B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛdi I-DATE kan I-DATE no O mu O nti O . O Wɔrekɔ O akɔ O adwene O afa O sɛdeɛ O nnoɔma O bɛsi O akɔ O wɔ O ɔsanaa O bosome O no O mu O . O Standard O and O Poor's O Global O Platts O Platforms O so O no O , O wɔkyerɛ O sɛ O fango O ( O pɛtro O ne O diseelɔ O boɔ O a O ɛwɔ O aman O ahodoɔ O soɔ O no O akɔ O soro O wɔ O mmerɛ O tiawa O mu O . O Fango O boɔ O kɔɔ O soro O 3 O . O 47 O % O a O ɛkyerɛ O sɛ O kane O boɔ O $ O 671 O . O 45 O a O na O wɔtɔn O galɔn O baako O no O akɔ O soro O akɔduru O $ O 694 O . O 78 O . O Saa O nso O na O berɛ O a O na O fanggo O galɔn O baako O boɔ O yɛ O $ O 576 O . O 8 O no O , O wɔtoo O mu O 3 O . O 53 O % O maa O boɔ O no O kɔduruu O $ O 597 O . O 30 O . O Nhwehwɛmu O a O IES B-ORG nso O ayɛ O afa O wiase O sikasɛm O hɔ O kyerɛ O sɛ O , O ɔedi O ( O ¢ O ɔ O no O bɔberɛ O asesa O . O Wɔtɔn O $ O 1 O . O 00 O GH O ¢ O 597 O . O 30 O . O South B-LOC Africa I-LOC abɛka O aman O ahodoɔ O a O Nigeria B-LOC man O no O de O taaboɔ O ato O wɔn O so O sɛ O wɔmpɛ O sɛ O ahɔhoɔ O anaa O akwankufoɔ O bɛfiri O ɔman O no O mu O abɛwura O Nigeria B-LOC man O no O mu O ɛsiane O sɛ O COVID O - O 19 O Delta O yareɛ O no O bi O akɔpue O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC man O no O mu O . O wɔmma O wɔn O a O wɔtuu O kwan O kɔɔ O South B-LOC Africa I-LOC nnatwe O mmienu O akyire O no O kwan O ma O wɔmma O Nigeria B-LOC man O no O mu O . O Temaamufoɔ O a O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC a O wɔpɛ O sɛ O wɔba O Nigeria B-LOC man O no O mu O no O , O ɛwɔ O sɛ O wɔde O wɔn O ho O kɔsie O nna O nson O ansa O . O Saa O nhyehyɛeɛ O yi O nso O bra O Brazil B-LOC ne O Turkey B-LOC aman O no O nso O . O Kaaka O Mohammed B-PER wuo O a O ɔwuiiɛ O no O yɛ O awerɛho O na O ɛsan O nso O yɛ O asefem O . O Onyankopɔn O mfa O ne O kra O nsie O na O mema O n'abuasuafoɔ O no O nso O hyɛden O . O Ntɛm O pa O ara O no O , O nnipa O no O bi O rekeka O sɛ O aban O no O hyɛ O ne O wuo O no O akyi O , O ɛnna O afoforɔ O nso O rekyerɛ O sɛ O wɔrebɔ O mpaeɛ O sɛ O aban O no O nnim O ne O wuo O no O ho O hwee O . O Wei O nso O nyɛ O ara O ne O sa O ɛsiane O sɛ O ɛmma O nhwehwɛmu O mapa O a O ɛtwa O sɛ O ɛkɔ O so O no O nkɔ O so O . O Sɛ O yɛhwɛ O aban O no O awoyie O fa O """" O fix O the O ɔountry O """" O nsɛnsɛm O no O ho O a O , O mennyɛ O nni O sɛ O aban O no O nim O saa O wuo O yi O ho O bi O , O mpo O sɛ O m'ani O tua O pa O ara O sɛdeɛ O amanyɛsɛm O ayɛ O abofono O asi O afa O no O , O biribiara O tumi O si O . O Mpo O sɛ O ɔbarima O bɛtumi O asesa O ne O ho O adane O ɔbaa O . O Aban O no O hyiaa O wɔn O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O sɛ O nka O ɔbɛma O wɔn O akoma O aba O fam O . O Akyire O no O , O ɔyɛkyerɛ O no O hyɛɛ O dawubɔkuo O mmienu O no O so O maa O wɔbɛkaa O deɛ O aban O no O reyɛ O de O asiesie O ɔman O no O ho O asɛm O . O Na O mmom O yɛwɔ O nkorɔfoɔ O wɔ O aban O no O mu O a O wɔne O wɔn O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O nyɛ O adwene O a O wɔakyerɛ O wɔn O nso O adwene O sɛ O wɔn O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O nso O nna O suban O pa O adi O . O Afei O nso O , O yɛnyaa O apolisifoɔ O a O wɔbɔɔ O wɔn O ho O mmɔden O biara O sɛ O wɔmma O wɔn O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O nte O nsi O abɔntene O na O wɔde O COVID O - O 19 O no O na O ɛyɛɛ O nnyinasoɔ O nanso O saa O apolisifoɔ O yi O ara O antumi O asi O nnipadɔm O a O wɔkɔɔ O Sir B-PER John I-PER ayie O ase O no O kwan O . O Yeinom O nyinaa O bɛtumi O ama O ho O kwan O ma O wɔde O aban O no O fɔrefɔre O owuo O yi O ho O , O mpo O sɛ O nnipa O no O bi O bɛdwene O sɛ O ɔyɛ O nokorɛ O ɛsiane O adanseɛ O mapa O biara O nni O hɔ O . O ɛtwa O sɛ O yɛhunu O no O biom O sɛ O , O ɛnni O kwan O sɛ O yɛbu O yɛn O ani O gu O so O sɛ O amanyɔsɛm O tantan O a O ɛrekɔ O so O no O nso O bɛtumi O ama O ankorɛankorɛ O a O wɔnni O aban O mu O no O nso O bɛtumi O ahyɛ O nkorɔfoɔ O kutupa O ama O wɔadi O nsɛmmɔne O anaa O wɔde O agu O aban O no O anim O ase O . O Bio O , O adansidie O biara O nni O hɔ O a O yɛbɛtumi O de O akyerɛ O sɛ O onipa O bi O na O na O ɔhyɛ O Kaaka O wuo O no O akyi O . O ɛwɔ O sɛ O yɛyɛ O nhwehwɛmu O mapa O a O ɛyɛ O korɔgyeen O ma O yɛhunu O deɛ O ɛtua O asɛm O yi O mu O . O Memfa O sobɔɔ O no O nyinaa O mmɔ O asraafoɔ O a O wɔnnim O hwee O a O wɔkɔkuu O nnipa O baanu O yi O . O Yɛwɔ O soboɔ O bi O a O , O yɛmfa O mmɔ O kwan O a O wɔfaa O so O de O faa O wɔn O adwuma O ne O nteteeɛ O a O wɔde O maa O wɔn O no O . O Aban O no O anim O bɛkɔ O so O agu O ase O ɛnam O sɛ O ɛkwan O a O wɔfa O so O de O fa O asraafoɔ O no O adwuma O no O nyinaa O akɔyɛ O amanyɔsɛm O na O mmom O ɛnnyina O mmɔdemmɔ O so O . O Wei O nyinaa O ka O ho O bi O na O Mobrowa O Struggle O kɔɔ O so O 2000 B-DATE a O na O medi O akotene O pa O ara O wɔ O kuo O no O mu O sɛ O twenekafoɔ O . O Yɛhunuu O kwan O a O apolisifoɔ O ne O asraafoɔ O de O yɛn O faa O so O , O sɛ O mpo O sɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔde O wɔn O nsa O ka O yɛn O . O Hwan O na O ɔkoto O to O tuo O aberɛ O ɔyɛkyerɛ O rekɔ O so O ? O Hwan O na O na O ɔpɛ O sɛ O ɔto O ne O tuo O ? O Nnipa O anaa O """" O beela O """" O ? O Saa O na O ɛwɔ O sɛ O wɔto O tuo O ma O wɔgyae O ɔyɛkyerɛ O no O ? O Kwan O bɛn O so O na O wɔfaa O so O faa O ɔsraani O yi O adwuma O ? O Hwan O na O ɔfaa O no O adwuma O ? O Hwan O na O ɔde O no O faa O nteteeɛ O mu O ? O Saa O onipa O yi O yɛ O nipabɔnefoɔ O a O ɔhyɛ O asraafoɔ O atadeɛ O de O dadaa O nnipa O . O Merebɔ O yɛ O kabimamenkabi O amanyɔsɛm O no O ho O dawuro O akyerɛ O abenfoɔ O ne O Abibiman B-LOC kandifoɔ O ahodoɔ O . O Deɛ O nnipa O dodoɔ O no O ara O nnim O ne O sɛ O , O wɔkyerɛ O sɛ O deɛ O ɛrekɔ O so O yie O kyerɛ O sɛdeɛ O Ghana B-LOC nnyiniiɛ O wɔ O kabimamenkabi O amanyɔsɛm O mu O na O wei O ne O me O nsɛnkae O no O bɔ O abira O . O Deɛ O merekyerɛ O ne O sɛ O , O deɛ O wɔn O a O wɔwɔ O aban O no O mu O bi O ne O sɛdeɛ O asraafoɔ O de O wɔn O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O refa O so O no O ne O kabimamenkabi O amanyɔsɛm O bɔ O abira O koraa O . O Sɛ O woto O teaa O gaas O wɔ O wɔn O a O Ghanafoɔ O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O so O a O , O ɛnya O nsunsuansoɔ O wɔ O wɔn O so O ? O Na O nsuohyeɛ O ne O rɔba O bulɛts O nsoeɛ O ? O Aban O bɛpɛ O sɛ O ɔbɛyi O mpaninfoɔ O a O wɔda O bammɔ O nnwumakuo O ano O adi O na O wei O bɛboa O ama O sɛ O nnipakuo O bi O reyɛ O ɔyɛkyerɛ O a O , O bammɔ O nnwumakuo O no O bɛhunu O sɛdeɛ O wɔbɛsi O adi O wɔn O dwuma O asi O afa O . O Aban O no O nso O bɛpɛ O sɛ O wɔde O bammɔfoɔ O yi O bɛsan O akɔ O sukuu O mu O bio O akɔma O wɔn O nteteeɛ O fa O sɛdeɛ O yɛne O nnipa O di O nkitaho O sɛ O mentemehoase O bi O asi O a O , O anaa O sɛdeɛ O yɛne O yɛn O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O bɛkasa O ama O wɔagyae O ɔyɛkyerɛ O no O , O kyɛn O sɛ O wɔde O wɔbɛdwane O dabiara O akɔ O kɔɔto O sɛ O wɔrekɔpɛ O akwansie O tumi O . O Wei O ma O nnipa O bo O fo O ma O wɔyɛ O ɔyɛkyerɛ O . O ɛwɔ O ɔmampanin O no O ankasa O de O ne O nan O si O asɛm O yi O so O , O na O ɔma O nnipa O nya O awerɛhyɛmu O na O asomdwoeɛ O ba O ma O asɛm O yi O to O twaa O . O ɔyɛkyerɛfoɔ O no O ani O so O deɛ O , O bammɔ O adwumakuo O no O nnim O adwuma O . O ɛsiane O sɛ O Asomdweɛ O Kansere O no O nso O ahokeka O wɔ O fam O nti O , O akɔyɛ O sɛ O wɔnni O tumi O sɛ O wɔbɛsiesie O deɛ O ɛrekɔ O so O yi O . O ɔhaw O wei O nyinaa O nti O na O ɛwɔ O sɛ O ɔmampanin O no O ankasa O de O ne O nan O si O asɛm O so O a O , O ɛbɛboa O . O ɛyɛ O sɛ O ɔyɛ O wei O mmerɛ O papa O mu O . O Thomas B-PER Amoani I-PER a O wadi O mfeɛ O du O - O nkron O a O ɔwiee O sukuu O wɔ O Adeiso B-LOC Presbyterian O Senior O High O School O a O ɔnyaa O sokɔlahyip O afiri O Ghana B-LOC Sɔholarships O Secretariat O hɔ O no O ada O aban O a O ɔmampanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER Addo I-PER ase O . O Krakyepanin O a O ɔwɔ O asoeɛ O hɔ O , O Owura O Kingsley B-PER Agyemang I-PER de O ato O dwa O sɛ O , O wɔama O Thomas B-PER Amoani I-PER a O ɔnyaa O A O nko O ara O nwɔtwe O wɔ O West B-ORG Africa I-ORG Seɔondary I-ORG School I-ORG Certificate I-ORG Examination I-ORG afe O a O ɛtwaa O mu O no O sokɔlahyip O sɛ O ɔrekɔsua O adeɛ O wɔ O suapɔn O kɛseɛ O Brunel B-ORG University I-ORG a O ɛwɔ O London B-LOC mu O . O Aberanteɛ O a O wadi O mfeɛ O du O - O nkron O a O ɔfiri O Asuaba B-LOC a O ɛbɛn O Adeiso B-LOC na O sika O nni O fie O yi O bɛsua O Economics O ne O Business O Finanɔe O wɔ O suapɔn O no O mu O . O N'awerɛhosɛm O yi O hyetaa O ɔman O no O mu O nyinaa O berɛ O osuani O yi O ne O nsɛntwerɛfoɔ O twetwee O nkɔmmɔ O . O ɔreka O n'akosɛm O , O Thomas B-PER Amoani I-PER de O too O dwa O sɛ O na O ɛtɔ O mmerɛ O bi O a O ɔtwa O kwansini O kilomita O du O - O mmienu O ansa O ne O waduru O ne O sukuu O mu O . O ɔmampanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER tee O saa O asɛm O yi O na O ɔhyɛɛ O sɛ O wɔmma O no O sokɔlahyip O . O ɔrefiri O asoeɛ O hɔ O no O , O krakyepanin O a O ɔwɔ O asoeɛ O hɔ O de O too O nsɛntwerɛfoɔ O anim O sɛ O , O adeɛ O ɔmampanin O ayɛ O ama O Thomas B-PER no O bɛhyɛ O wɔn O a O wɔaka O no O nkuran O ama O wɔasua O adeɛ O yie O ɛmfa O ho O ne O fie O a O wɔfiri O mu O . O Owura O Agyemang B-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O mehunu O sɛ O nnipa O bebree O a O wɔte O Thomas B-PER wɔ O hɔ O na O merehyɛ O wɔn O bɔ O sɛ O sokɔlahyip O asoeɛ O wɔ O hɔ O sɛ O wɔbɛyɛ O wɔn O mmoa O . O ɛwɔ O Thomas B-PER asɛm O yi O hyɛ O wɔn O a O wɔte O no O no O nkuran O . O Mɛbɔ O ɔmampanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER aba O so O wɔ O deɛ O wayɛ O yi O ho O . O """" O ɔduruu O suapɔn O mu O hɔ O no O , O Thomas B-PER Amoani I-PER a O n'ani O agye O de O too O dwa O sɛ O ɔbɛhyɛ O ne O man O Ghana B-LOC animuonyam O na O ɔmma O Ghana B-LOC nsa O nsi O fam O da O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O """" O Manna O anwene O da O sɛ O ɔmampanin O bɛfa O krakyepanin O no O so O ama O ma O akwannya O a O ɛte O sei O da O . O Meda O wɔn O ase O wɔ O gyidie O a O wɔanya O wɔ O me O mu O . O Memma O me O man O Ghana B-LOC anim O ngu O ase O . O """" O Brunel B-ORG University I-ORG London B-LOC yɛ O suapɔn O bi O a O ɛwɔ O Uxbridge O mpɔtam O mu O a O ɛwɔ O London B-LOC , O England B-LOC . O Wɔtee O saa O suapɔn O yi O wɔ O 2966 O mu O na O wɔde O saa O suapɔn O yi O too O Isambard O Kingdom O Brunel O . O Wiase O mu O nyinaa O no O sɛ O ɛba O engyiniɛ O ne O tɛknɔlɔgyi O mu O a O , O saa O suapɔn O yi O tɔ O so O aduonkron O mmiɛnsa O , O ɛnna O ɛtɔ O so O aduasa O mmienu O wɔ O Europe O . O THES O nhwehwɛmu O a O wɔde O baeɛ O kyerɛ O sɛ O , O saa O suapɔn O yi O tɔ O so O du O - O baako O sɛ O ɛba O suapɔn O a O ɛwɔ O Britain O man O mu O . O Mfomsoɔ O biara O nni O ho O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O , O ɔtemmuafoɔ O Kwasi B-PER Anin I-PER Yeboah I-PER de O kwaadu O bɛbɔ O Dr O . O Dominic B-PER Akuritinga I-PER Ayine I-PER a O ɔyɛ O lɔya O na O ɔsan O nso O yɛ O Bolgatanga B-LOC East I-LOC mmarahyɛbɛdwani O wɔ O General B-ORG Legal I-ORG Council I-ORG ( O GLC B-ORG ) O Zebilla O mmarahyɛbɛdwani O dadaa O , O lɔya O John B-PER Ndebugre I-PER kyerɛ O sɛ O nsɛm O a O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG ne O wɔn O a O wɔkeka O ho O reka O ɛfa O saa O kwaadu O bɔ O yi O ho O no O , O ɛwɔ O sɛ O Dr O Ayine B-PER ba O Genral B-ORG Legal I-ORG Council I-ORG ( O GLɔɔ B-ORG no O asotwee O kɔmitee O no O anim O na O wɔka O ho O asɛm O . O """" O Megye O di O sɛ O na O ɔtemmuafo O panin O paa O ne O nnipa O a O ɛwɔ O sɛ O ɔhyɛ O kwaadu O yi O ase O ɛfiri O sɛ O asɛm O a O Dr O Ayine B-PER de O too O dwa O maa O kwaadubɔ O yi O baeɛ O no O mmuabɔ O nyinaa O ne O sɛ O , O ɛnam O sɛdeɛ O ɔmampanin O abatoɔ O no O kɔɔ O so O nti O , O ɔnni O awerɛhyɛmu O wɔ O aban O mmara O adwuma O mu O . O """" O ɛnam O nsɛm O a O Dr O Dominic B-PER Akuritinga I-PER Ayine I-PER kaeɛ O berɛ O a O na O wɔretwetwe O nkɔmmɔ O fa O Presidential O election O Petition O ne O ɛso O nsunsuansoɔ O a O anya O wɔ O Abibiman B-LOC kabimamenkabi O amammuo O so O , O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O de O Dr O Dominic B-PER Akuritinga I-PER Ayine I-PER akɔ O GLɔ O Asotee O Kɔmitee O anim O . O Wɔde O kwaadu O abɔ O Dr O . O Ayine B-PER ɛnam O kwan O a O ɔfaa O so O twee O aban O mmara O adwumakuo O no O anim O , O ne O sɛn O nti O ne O sɛ O kɔɔto O peemu O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O si O dii O 2020 B-DATE ɔmampanin O abatoɔ O pɛtihyin O no O si O faeɛ O . O Pɛtihyin O no O kyerɛ O sɛ O , O Dr O . O Ayine B-PER nnyinasoɔ O a O ɔde O kaa O n'asɛm O no O berɛ O nkɔmmɔdie O no O rekɔ O no O ne O sɛ O kɔɔto O peemu O amfa O mmara O ɛda O asennie O nhyehyɛeɛ O anni O dwuma O na O afei O nso O na O wɔbɔ O pɛtihyina O no O relɛɛfs O to O gu O . O """" O Dr O Ayine B-PER kaa O nsɛm O bi O sei O faa O kɔɔto O peemu O no O ho O mmerɛ O bi O atwa O mu O ɛfa O abatoɔ O pɛtihyin O no O ho O maa O kɔɔto O peemu O de O kɔntɛmɛt O kwaadu O bɔɔ O no O . O Dr O . O Ayine B-PER paa O kɔɔto O peemu O no O akyɛw O berɛ O a O wɔde O no O kɔgyinaa O kɔɔto O peemu O no O anim O ɛnam O kɔntɛmɛt O kwaadu O a O wɔde O bɔɔ O no O no O . O Na O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O sɛ O ɔyɛ O lɔyani O na O ɔsan O nso O yɛ O aban O lɔya O panin O abadiakyiri O dadaa O deɛ O , O wankasa O yie O . O """" O Dr O . O Ayine B-PER anoyie O a O ɔde O maa O atemmuafoɔ O mpaninfoɔ O a O wɔdii O abatoɔ O pɛtihyin O asɛm O no O ne O sɛ O , O n'asɛm O a O ɔde O too O dwa O no O ammu O wɔn O animtia O . O ɔsii O so O dua O sɛ O , O wanka O asɛm O no O wɔ O kwan O bɔne O so O . O """" O Sɛdeɛ O mede O too O dwa O wɔ O me O mmuaeɛ O mu O no O , O ɛyɛ O m'asɛdeɛ O sɛ O mɛbɔ O aban O mmara O adwumakuo O dwumadie O no O akyi O . O ɛnam O nteteeɛ O a O mafa O mu O ne O suahunu O a O mewɔ O nti O , O mɛtumi O akyerɛ O m'adwene O afa O nnoɔma O a O ɛnkɔ O yie O wɔ O aban O mmara O adwumakuo O no O dwumadie O ho O asene O Ghanafoɔ O no O fa O bi O . O """" O ɔsan O nso O de O kaa O ho O sɛ O , O ne O nsɛm O a O ɔkaeɛ O no O kwan O so O ara O no O no O . O Dwoada B-DATE a O amanyɔkuo O kɛseɛ O a O wɔnni O aban O mu O , O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG ne O nsɛntwerɛkyerɛ O hyiaa O wɔ O Accra B-LOC no O , O wɔde O too O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O n'anim O sɛ O ɔtwe O kwaadu O a O ɔde O abɔ O Dr O . O Ayine B-PER no O nsan O . O Mr O Ndebugre B-PER kyerɛ O sɛ O ɔne O wɔn O a O wɔse O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O ntwe O ne O kwaadu O a O ɔde O abɔ O Dr O Ayine B-PER nsan O no O nyɛ O adwene O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O Dr O Ayine B-PER asɛm O no O ɔkaeɛ O no O ankɔ O amma O ɔtemmuafoɔ O no O mu O baako O anaa O atemmuafoɔ O mpaninfoɔ O nson O a O wɔdii O asɛm O no O . O Na O ɔrekasa O afa O aban O mmara O adwumakuo O no O nyinaa O ho O ɛnna O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O nso O na O ɔda O aban O mmara O adwuma O no O ano O , O nti O ɔno O ne O nipa O ɛwɔ O sɛ O ɔde O kwaadu O bɔ O Dr O Ayine B-PER . O ɔne O Citi B-ORG FM I-ORG a O wɔwɔ O Accra B-LOC ntwetwe O nkɔmmɔ O no O Benada B-DATE anwummerɛ O ( O Kotonomma B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE mmienu I-DATE wɔ O 2021 B-DATE muɔ O , O Mr O Ndebugre B-PER kaa O sɛ O , O """" O megye O di O sɛ O mfomsoɔ O biara O nni O ho O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O de O kwaadu O bɛbɔ O no O . O """" O ɔde O deɛ O ɛsii O 1996 B-DATE reyɛ O mfatoho O no O - O ɔman O no O de O kwaadu O bɔɔ O Mensah B-PER Bonsu I-PER , O Stephen B-PER Quarɔoo I-PER ne O Tommy B-PER Thompson I-PER a O wɔkyerɛ O sɛ O Mensah B-PER Bonsu I-PER akasa O atia O Justice B-PER Aban I-PER nti O wɔbɔɔ O no O kwaadu O , O ɛnna O aban O lɔya O panin O gyinaa O aban O mmara O adwuma O no O anan O mu O wɔ O kɔɔto O . O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O no O mfom O mmara O sɛ O ɔde O kwaadu O bɛbɔ O no O . O """" O Nti O medwene O sɛ O mfomsoɔ O biara O nni O ho O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O de O kwaadu O bɛbɔ O no O . O """" O Deɛ O ɛdi O hɔ O ne O sɛ O , O na O Dominic B-PER Ayine I-PER yɛ O aban O lɔya O abadiakyire O na O saa O mmerɛ O no O na O ɔne O ne O panin O de O nkorɔfoɔ O kɔ O kɔɔto O . O . O . O nti O sɛ O aban O lɔya O panin O ka O sɛ O wɔmfa O onipa O korɔ O no O nnyina O mmara O anim O a O , O obi O bɛtumi O aka O sɛ O , O na O saa O nipa O korɔ O no O rekyerɛ O n'adwene O nti O mma O wɔmfa O no O nkɔ O kɔɔto O ? O Daabi O . O ɛwɔ O sɛ O wokɔ O kɔɔto O kɔka O w'asɛm O sɛ O wonni O fo O wɔ O kwaadu O a O wɔde O abɔ O wo O no O ho O . O Saa O ara O nso O na O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O nso O kyerɛ O sɛ O n'asɛm O no O agu O aban O mmara O adwuma O no O anim O ase O . O Mr O Ndebugre B-PER de O kaa O ho O sɛ O , O """" O Nti O wo O deɛ O kɔ O . O ɛwɔ O sɛ O wɔtena O asɛm O a O NDC B-ORG ne O Dr O Ayine B-PER no O ankasa O reka O yi O so O wɔ O Asotwee O Kɔmitee O no O so O . O """" O ɔkyerɛ O sɛ O nnoɔma O mmienu O na O ɛwɔ O ha O , O ɛte O sɛ O kɔntɛmɛt O , O sɛ O woreka O asɛm O no O wɔ O kɔɔto O na O wode O nsɛm O bi O a O ɛgu O aban O mmara O adwuma O no O ho O fi O to O dwa O , O anaasɛ O wɔde O atemmuo O no O ato O dwa O na O woaka O asɛm O fi O bi O afa O ho O no O , O wɔbɛtumi O de O wɔn O agyina O mmara O anim O ɛnam O saa O deɛ O wei O ho O . O Sɛ O wode O fɔ O wɔ O kɔɔto O a O , O wobɛtumi O aka O sɛ O wonnye O atemmuo O no O ntom O , O """" O na O sɛ O wokɔ O ka O sɛ O amanyɔkuo O no O hunu O sɛ O Dr O Ayine B-PER wɔ O tumi O sɛ O ɔkyerɛ O n'adwene O nti O wɔntumi O mfa O no O nnyina O mmara O anim O deɛ O a O , O me O ne O wo O nnye O adwene O . O """" O """" O Asɛm O no O nyinaa O ne O sɛ O , O ɛwɔ O sɛ O wokɔ O Asotwee O Kɔmitee O no O anim O na O wokɔ O ka O sɛ O na O worekyerɛ O w'adwene O , O na O mmom O sɛ O woka O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O a O ɛda O aban O mmara O adwuma O no O ano O nni O ho O kwan O sɛ O ɔde O kwaadu O bɛbɔ O wo O , O na O wonnye O sɛdeɛ O aban O mmara O adwuma O no O dii O asɛm O no O faeɛ O no O ntom O . O Nti O ɛwɔ O sɛ O ɔkɔ O hɔ O ( O GLɔɔ B-ORG na O ɔkɔkyerɛ O deɛ O nti O a O ɔkaa O sɛ O aban O mmara O adwuma O a O wɔwɔ O Ghana B-LOC mu O no O nne O wɔn O ho O . O """" O Wɔbisaa O sɛ O ɛsiane O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O na O ɔyɛ O ɔtitenani O me O GLɔ O a O Asotwee O Kɔmitee O no O yɛ O kɔɔto O no O nkorabata O no O nti O ɔde O Dr O Ayine B-PER rekɔgyina O n'ankasa O kɔɔto O , O na O Mr O Ndebugre B-PER buaa O sɛ O , O """" O Worepɛ O akyerɛ O sɛ O wɔn O a O wɔwɔ O Asotwee O Kɔmitee O no O so O yɛ O robɔts O na O deɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O bɛkyerɛ O wɔn O sɛ O wɔnyɛ O na O wɔbɛyɛ O ? O Sɛ O woyɛ O biribi O sei O a O , O wommoa O ma O kabimamenka O bi O ntu O mpɔn O wɔ O ɔman O no O mu O . O Sɛ O wowɔ O kwan O sɛ O wokyerɛ O w'adwene O a O , O na O ɛnkyerɛ O sɛ O wobɛtumi O aka O deɛ O wopɛ O biara O . O """" O ɔde O nnipa O wɔde O wɔn O kɔ O mmarahyɛbadwafie O asotwee O kɔmitee O no O yɛɛ O mfatoho O kyerɛɛ O sɛ O , O """" O Saa O nnipa O no O a O wɔde O wɔn O kɔ O hɔ O no O , O ɛnyɛ O wɔn O adwenkyerɛ O na O wɔkyerɛeɛ O ? O Sɛ O woka O sɛ O mmarahyɛbadwafoɔ O aporɔ O berɛ O a O wɔnni O nnyinasoɔ O biara O a O , O wɔtwe O wo O de O wokɔ O wɔn O kɔmitee O anim O . O . O . O adɛn O nti O na O woreka O sɛn O wɔntumi O mfa O wonnyina O mmara O anim O ? O """" O Menkaa O sɛ O deɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O no O yɛɛ O no O yɛ O anaa O nyɛ O . O """" O Deɛ O mereka O nyinaa O ne O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O de O kwaadu O abɔ O no O na O deɛ O menim O ne O sɛ O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O no O ne O nipa O a O ɛwɔ O sɛ O wɔbɔ O saa O kwaadu O no O , O ɛfiri O sɛ O n'asɛnkae O tia O aban O mmara O dwuma O no O ho O ne O wɔn O fahodie O ho O . O ɔno O na O ɔda O aban O mmara O adwuma O no O ano O ɛnna O ɔde O kwaadu O abɔ O no O . O Kwaadubɔ O no O nkyerɛ O sɛ O wɔbu O wo O kumfo O . O ɛwɔ O sɛ O wokɔ O hɔ O na O wokɔkyerɛkyerɛ O nsɛm O a O wode O reto O nsɛntwerɛfoɔ O anim O no O wɔ O hɔ O na O wɔnka O asɛm O no O . O """" O Sɛ O wokɔ O hɔ O na O wɔn O nnyinasoɔ O no O nkɔ O yie O a O , O ɛhɔ O na O wobɛtumi O aka O hɔ O asɛm O , O na O seisei O deɛ O ka O a O ɔrekasa O no O nyinaa O ho O nhia O . O Mɛtu O Ayine B-PER fo O sɛ O ɔmmɔ O mmɔden O nkɔ O asotwee O kɔmitee O no O anim O na O ɔnkɔka O n'asɛm O . O ɛbɛboa O wɔn O ara O sɛ O wɔbɛkɔ O na O wɔama O ɔtemmuafoɔ O panin O paa O anhunu O sɛ O deɛ O ɔreka O no O nyɛ O nokorɛ O . O . O """" O Nsɛnsɛm O a O ɛbaeɛ O wɔ O abatoɔ O a O wɔtoo O abatoɔ O no O afe O a O ɛtwaam O no O akyi O no O , O National B-ORG peace I-ORG Council I-ORG ( O NPC B-ORG ) O de O nhyehyɛeɛ O agu O akwan O mu O sɛ O wɔbɛboa O ama O nkabom O aba O ɔman O no O mu O . O Kansere O no O kyerɛ O sɛ O amanyɔkuo O ahodoɔ O no O adwenkyerɛ O ahodoɔ O no O bɛtumi O de O basabasaeɛ O aba O ɔman O no O mu O nti O ɛwɔ O sɛ O wɔsi O ano O . O NPɔ O kyerɛ O sɛ O nkɔmmɔdie O bɛkɔ O so O amanyɔkuo O ahodoɔ O ne O ɔmanfoɔ O wɔ O Ada O a O ɛwɔ O Greater B-LOC Accra I-LOC mantam O mu O . O CommonwealthSecretariat O ne O United B-ORG Nations I-ORG Development I-ORG Programme I-ORG ( O UNDP B-ORG ) O na O na O wɔsɔ O saa O dwumadie O a O wɔato O ne O din O """" O Countering O post O 2020 B-DATE election O violenɔe O and O building O ɔonsensus O for O greater O Politicaltoleranɔe O in O Ghana B-LOC . O """" O Dwumadie O yi O botaeɛ O ne O sɛ O nteaseɛ O bɛba O ɔmanfoɔ O ntɛm O na O aboa O ama O nkabom O , O asomdwoeɛ O aba O amanyɔkuo O ahodoɔ O ntɛm O ne O aboa O ama O ɔman O no O asomdwoeɛ O ne O nkankɔ O atu O mpɔn O . O Wɔn O wɔbaa O dwumadie O yi O ase O ne O Commonwealth O ɔtwerɛtwerɛfoɔ O panin O , O Rt O . O Hon O . O Patricia B-PER Sɔotland I-PER ; O UNDP B-ORG ananmusifoɔ O , O Dr O Angela B-PER Lusigi I-PER ; O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nkitahodie O so O , O Mr O Kojo B-PER Oppong I-PER ; O amannwoeɛ O soafoɔ O , O Mr O Ambrose B-PER Dery I-PER ne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O ɔman O mmammɔ O so O , O Mr O Albert B-PER Kan I-PER - I-PER Dapaah I-PER . O Wɔne O a O na O wɔwɔ O hɔ O bio O ne O abatoɔ O kɔmisa O abadiakyire O , O Dr O Eric B-PER Bossman I-PER Asare I-PER ; O apolisifoɔ O panin O paa O namusifoɔ O , O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG , O New B-ORG PatrioticParty I-ORG , O ɔonvention B-ORG People's I-ORG Party I-ORG mpaninfoɔ O , O asɔfo O mpaninfoɔ O , O ahemfo O ne O akuo O ahodoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O . O Mr O Dery B-PER kaa O sɛ O ɛmfa O ho O ne O nhyehyɛeɛ O bammɔ O adwumakuo O de O guu O akwan O ɛfa O abatoɔ O no O ho O no O , O basabasaeɛ O ahodoɔ O kɔɔ O so O a O nnipa O binom O hweree O wɔn O nkwa O , O ɛnna O agyapadeɛ O ahodoɔ O nso O sɛe O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O basabasaeɛ O ho O nsɛm O aduasa O mmienu O na O ɛsii O wɔn O abatoɔ O mpasua O nnum O mu O wɔ O ɔman O no O mu O a O , O nnipa O baasia O hweree O wɔn O nkwa O . O Mr O Dery B-PER de O too O dwa O sɛ O aban O reyɛ O nhwehwɛmu O afa O basabasaeɛ O yi O ho O na O wɔn O a O wɔhyɛ O aseɛ O no O , O wɔbɛtwe O wɔn O aso O . O Mr O Kan B-PER - I-PER Dapaah I-PER nso O de O too O dwa O sɛ O , O sɛ O ɔman O no O bɛtu O mpɔn O a O , O ɛgyina O sɛ O amanyɔkuo O ahodoɔ O no O rete O wɔn O ho O ase O so O . O Rt O Hon O Sɔotland B-PER bɔɔ O Ghanafoɔ O aba O wɔ O asomdwoeɛ O kwan O a O wɔfaa O so O too O aba O wɔ O ɔman O no O mu O . O ɛkyerɛ O Commonwealthabusuakuo O no O ani O gyee O ho O pa O ara O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O Ghana B-LOC akɔ O n'anim O wɔ O kabimamenkabi O amammuo O mu O a O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O """" O ɛyɛ O adesoa O a O ɛda O kuromma O no O so O , O nso O saa O kuromma O no O abɔ O wɔn O ho O mmɔden O yie O . O Yɛwɔ O awerɛhyɛmu O kɛseɛ O wɔ O Ghana B-LOC mu O . O """" O ɔsan O nso O de O too O dwa O sɛ O ɛyɛ O mmaa O ne O mmabunu O no O de O wɔn O ho O hyɛ O ɔman O no O mmarahyɛ O mu O . O ɔtitenani O a O ɔda O NPɔ O ano O , O Rev O . O Dr O . O Ernest B-PER Adu I-PER - I-PER Gyamfi I-PER de O too O dwa O sɛ O , O saa O dwumadie O yi O de O ayɔnkofa O , O gyidie O ne O awerɛhyɛmu O mapa O bɛba O amanyɔkuo O ahodoɔ O no O ntam O ne O ɔman O nnwumakuo O a O ɛhwɛ O abatoɔ O so O wɔ O ɔman O no O mu O ntam O . O ɔkyerɛ O sɛ O saa O nkɔmmɔdie O yi O bɛboa O ama O wɔasiesie O ɔhaw O a O aba O 202 O abatoɔ O akyi O no O nyinaa O . O ɔpanin O paa O ɔda O Transeco O Mineral O ne O Mining O ano O , O Mr O . O Godwin B-PER Amarh I-PER asi O sukuu O dan O adampɔn O nsia O wɔ O Akyem B-LOC Ampapatia I-LOC a O ɛwɔ O Atiwa B-LOC West I-LOC mansini O a O ɛwɔ O Apueeɛ B-LOC mantam I-LOC mu O . O ɔbɔɔ O ka O GH O ¢ O 295 O , O 000 O wɔ O saa O sukuu O adan O yi O ho O ; O na O wei O ka O kɔmpɛne O nhyehyɛeɛ O ho O sɛ O wɔbɛboa O ama O wɔn O atenaeɛ O mu O atu O mpɔn O . O Wɔrebue O dan O no O ano O no O , O Mr O Amarh B-PER kyerɛɛ O sɛdeɛ O ɛhia O sɛ O mmɔfra O a O wɔwɔ O mfiaseɛ O sukuu O mu O bɛnya O nwomasua O mapa O ɛsiane O sɛ O ɛboa O ma O wɔnya O nwomasua O mu O fapem O papa O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O wɔntumi O ntoto O nwomasua O aseɛ O wɔ O kwa O biara O so O ɛsiane O sɛ O ɔman O no O mpontuo O gyina O nwomasua O so O , O nti O ɛho O hia O sɛ O kɔmpɛne O no O nso O bɛma O nwomasua O ahia O wɔn O . O """" O Yɛn O a O yɛyɛ O adwuma O wɔ O Transeco B-ORG Mining I-ORG and I-ORG Minerals I-ORG companyayɛ O yɛn O adwene O sɛ O , O yɛbɛboa O ama O mfiaaseɛ O sukuu O nwomasua O atu O mpɔn O wɔ O baabibiara O yɛn O dwumakuo O yi O bi O wɔ O . O Wei O nti O na O dwumakuo O ayɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛboa O ama O nwomasua O atu O mpɔn O wɔ O baabi O biara O wɔwɔ O . O """" O ɔkaa O sɛ O , O """" O ɛyɛ O me O dɛ O sɛ O maba O Ampapatia B-LOC na O merebɛbue O saa O sukuu O yi O ano O . O Yɛn O nyinaa O yɛnim O sɛdeɛ O nwomasua O ho O hia O ma O nnipa O ne O ɔman O no O mpontuo O . O Sɛ O yɛbɛnya O asuafoɔ O ama O wɔaka O sukuu O aduruu O akyire O a O , O ɛwɔ O sɛ O wɔnya O fapem O mapa O , O na O wei O nti O na O ama O yɛasi O saa O sukuu O dan O yi O . O """" O Mr O Amarh B-PER de O kaa O ho O sɛ O , O sukuu O dan O no O yɛ O aseda O a O wɔde O rema O ahemfo O ne O nnipa O a O wɔwɔ O Ampapatia B-LOC mu O a O wɔne O adwumakuo O no O anya O nkitahodie O mapa O firi O berɛ O adwumakuo O baa O wɔn O mpɔtam O mu O no O . O Mr O Amarh B-PER de O too O dwa O sɛ O ɛnyɛ O nokorɛ O sɛ O aban O no O de O taaboɔ O ato O maenen O so O wɔ O ɔman O no O mu O . O ɔkyerɛ O sɛ O aban O no O mmom O de O nhyehyɛeɛ O mapa O aba O sɛdeɛ O maenen O bɛtu O mpɔn O , O na O nyɛ O sɛ O ɔbɛgu O no O . O Mr O Amarh B-PER kaa O sɛ O , O """" O Aban O mfaa O taaboɔ O ntoo O maenen O na O mmom O wɔkyerɛ O beaeɛ O ahodoɔ O a O ɛbɛn O nsuo O ne O kwaeɛ O no O mu O baabi O a O ɛnni O kwan O sɛ O obiara O kɔyɛ O maenen O dwumadie O biara O wɔ O hɔ O . O Nti O obiara O a O ɔbɛbu O aban O nhyehyɛeɛ O yi O so O no O , O mmara O ne O no O bɛdi O . O """" O ɔtuu O wɔn O a O wɔyɛ O maenen O adwuma O no O fo O sɛ O , O wɔkɔtu O maenen O no O na O mmom O wɔnyɛ O no O beaeɛ O a O wɔahyɛ O wɔn O no O no O . O Mr O Amarh B-PER a O ɔsan O nso O yɛ O ɔtwerɛtwerɛfoɔ O Panin O ma O Ghana B-ORG National I-ORG associationof I-ORG Small I-ORG Sɔale I-ORG Miners I-ORG ( O GNASSMɔ B-ORG de O too O ne O kuomma O anim O sɛ O wɔmmoa O mma O mpɔtam O a O wɔyɛ O wɔn O adwuma O wɔ O mu O no O ntu O mpɔn O . O ɔde O too O dwa O sɛ O wɔn O a O wɔtu O maenen O no O nsesa O deɛ O wɔka O fa O wɔn O ho O sɛ O wɔsɛe O mpɔtam O ahodoɔ O mu O a O mpɔtam O no O nnyaa O hwee O firi O wɔn O ho O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O maenenfoɔ O no O bi O rebɔ O wɔn O ho O mmɔden O nso O wɔbɛtumi O ayɛ O asene O saa O . O ɔtoo O fo O sɛ O , O """" O Yɛn O adwumakuo O yi O fa O nnipa O bebree O wɔ O mpɔtam O ahodoɔ O a O yɛyɛ O yɛn O nnwuma O no O adwuma O . O ɛwɔ O sɛ O yɛyɛ O adwumaden O gya O biribi O papa O to O hɔ O . O Menim O sɛ O kuomma O no O dodoɔ O no O ara O a O wɔasisi O sukuu O adan O na O wɔaboa O ma O mpɔtam O ahodoɔ O anya O anyinam O ahoɔden O . O ɛwɔ O sɛ O yɛbɔ O nsɛm O yi O ho O dawuro O ma O nkorɔfoɔ O sesa O deɛ O wɔka O fa O yɛn O ho O no O . O """" O Rebeɔɔa B-ORG Foundation I-ORG ne O Abdul B-ORG Samad I-ORG Rabiu I-ORG Africa I-ORG Initiative I-ORG ( O ASR B-ORG Africa I-ORG ) O de O wɔn O nsa O ahyɛ O kɔntraagye O aseɛ O a O , O sika O a O Rebeɔaa B-ORG Foundation I-ORG bɛnya O yɛ O $ O 500 O , O 000 O . O Saa O sika O yi O bɛfiri O ASR B-ORG Africa I-ORG afe O mu O no O nyinaa O dwetire O watwa O to O hɔ O ama O Africa O Fund O for O SocialDevelopment O and O Renewal O a O ɛyɛ O dɔla O no O , O ɔpepem O ɔha O mu O na O ɛbɛba O de O aboa O Rebeɔɔa B-ORG Foundation I-ORG nwomasua O ho O nhyehyɛeɛ O . O ɔde O n'anodisɛm O reto O dwan O wɔ O nhyiamu O no O ase O no O , O ASR B-ORG Africa I-ORG adwuma O no O kwankyerɛfoɔ O , O Mr O Ubon B-PER Udoh I-PER bɔɔ O ekuo O yi O aba O so O sɛ O wɔatu O wɔn O ho O asi O hɔ O ama O mmaa O ne O mmɔfra O mpontuo O . O ɔsan O bɔɔ O ekuo O no O aba O wɔ O sɛdeɛ O wɔde O amammuo O mapa O redi O wɔn O dwuma O a O aboa O ama O ekuo O no O reyɛ O nnwuma O bebree O aboa O ama O nwomasua O , O apɔmmɔden O nsɛm O ne O mmaa O mpontuo O rekɔ O so O . O ɔkaa O sɛ O , O """" O Yɛyɛɛ O yɛn O nhwehwɛmu O hunuu O sɛ O Rebeɔɔa B-ORG Foundation I-ORG yɛ O adɔeɛ O kuo O a O wɔn O anim O wɔ O nyam O wɔ O Ghana B-LOC , O na O ɛhyɛɛ O ASR B-ORG Africa I-ORG nkuran O sɛ O yɛmmɛboa O wɔn O . O """" O Kwankyerɛfoɔ O a O ɔda O Rebeɔɔa B-ORG Foundation I-ORG ano O , O Mrs O Rebeɔɔa B-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER daa O ASR B-ORG Africa I-ORG ase O wɔ O wɔn O mmoa O wɔde O aboa O ekuo O no O . O ɔhyɛɛ O bɔ O sɛ O ekuo O no O de O sika O no O bɛboa O ama O mmɔfra O nwomasua O atu O mpɔn O wɔ O ɔman O no O mu O . O UK B-LOC aban O no O kyerɛ O sɛ O , O wɔnnim O Nnamdi B-PER Kanu I-PER a O ɔdi O nnipadɔm O a O wɔwɔ O Nigeria B-LOC anaafoɔ O apueeɛ O fam O a O Igbofoɔ O ma O wɔdɔɔso O wɔ O hɔ O no O kyere O ne O bɔ O a O wɔabɔ O no O aba O Nigeria B-LOC no O ho O hwee O . O Aban O lɔya O panin O kyerɛ O sɛ O , O Interpol O kyee O Mr O Kanu B-PER a O ɔyɛ O Britainni O na O ɔsan O nso O firi O Nigeria B-LOC Kwasiada B-DATE de O no O baa O Nigeria B-LOC . O Wɔde O tirisin O kwaadu O bɔɔ O no O wɔ O Nigeria B-LOC wɔ O 2017 B-DATE mu O nso O wɔdwanee O firii O ɔman O no O mu O berɛ O a O wɔmaa O no O beele O . O Wɔsusu O sɛ O wɔkyee O no O wɔn O UK B-LOC , O beaeɛ O a O wɔgye O di O sɛ O na O ɔteeɛ O . O British O Haekɔmisa O Kasamafoɔ O de O too O BBɔ B-ORG anim O sɛ O """" O Yɛbɛtumi O aka O sɛ O wɔankye O Nnamdi B-PER Kanu I-PER sɛ O wɔde O no O rekɔ O ne O man O mu O . O """" O ɔkɔɔ O kɔɔto O Benada B-DATE no O ; O ɔwɔ O Nigeria B-LOC apolisifoɔ O akakye O . O Wɔsan O de O no O bɛkɔ O akɔgyina O mmara O no O anim O wɔn O Kitawonsa B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE nsia I-DATE . O Nnamdi B-PER Kanu I-PER gyee O ne O din O wɔ O 2009 B-DATE mu O berɛ O a O ɔhyɛɛ O Radio B-ORG Biafra I-ORG adwuma O ase O wɔ O London B-LOC a O na O ɛba O Nigeria B-LOC . O Sɛdeɛ O wɔn O a O wɔte O Biafra B-LOC bɛnya O wɔn O fahodie O nti O , O ɔde O saa O akwannya O yi O de O too O wɔn O a O wɔdi O n'akyi O no O sɛ O wɔtwetwe O atuo O wɔn O Nigeria B-LOC man O no O mu O . O Mfeɛ O num O akyi O no O , O ɔtee O Indigenous O People O of O Biafra O ( O Ipobɔ O a O ayɛ O atuatedɔm O wɔn O Nigeria B-LOC aban O no O so O . O Wɔdii O kan O kyee O no O wɔ O 2015 O mu O no O , O ɛde O ɔyɛkyerɛ O bebree O na O ɛbaeɛ O . O ɛyɛɛ O me O dɛ O berɛ O mehunuu O sɛ O wɔreyɛ O nsiesie O adwuma O wɔ O Independence B-LOC Square I-LOC afe O a O ɛtwam O mu O no O . O ɔmampanin O dadaa O John B-PER Jerry I-PER Rawlings I-PER ayie O nti O na O wɔreyɛ O nsiesie O adwuma O yi O . O Institute O of O Directors O - O Ghana B-LOC ( O IoD O - O Gh O ) O abɔ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG ( O BoG B-ORG ) O aba O so O wɔ O nhyehyɛeɛ O mapa O a O wɔde O agu O akwan O mu O sɛdeɛ O adwumakuo O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O ho O bɛdwo O wɔn O . O Wɔasrɛ O sɛ O wɔne O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG bɛnya O ayɔnkofa O soronko O a O ɛbɛboa O ama O adwumakuo O wɔwɔ O ɔman O no O mu O amammuo O bɛtu O mpɔn O . O Berɛ O a O wɔkɔsraa O BoG B-ORG manɛgɛmɛnt O no O , O ɔpanin O a O ɔda O IoD O - O Gh O ano O , O Mr O . O Roɔkson B-PER Kwesi I-PER Dogbegah I-PER bɔɔ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG panin O paa O , O Dr O Ernest B-PER Addison I-PER no O aba O so O wɔ O n'amammuo O papa O ɔde O abu O sikasɛm O akuo O ahodoɔ O wɔ O ɔman O no O mu O . O ɔkyerɛ O sɛ O BoG B-ORG a O Dr O Addison B-PER da O ano O no O aboa O ma O sikakorabea O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O ntotoeɛ O atu O mpɔn O . O Asɛm O a O adwumakuo O mpaninfoɔ O yi O de O too O dwa O fa O deɛ O nti O a O wɔkɔɔ O BoG B-ORG ne O sɛ O , O wɔrekɔbɔ O wɔn O aba O wɔ O kwan O a O wɔafa O so O atoto O adwumakuo O ho O ammmuo O wɔ O Ghana B-LOC na O wɔpɛ O sɛ O wɔne O BoG B-ORG ayɔnkofa O no O gyina O pintinn O . O ɔrekasa O afa O nhyehyɛeɛ O a O IoD O - O Gh O de O agu O akwan O mu O no O , O Mr O Dogbegah B-PER kyerɛ O sɛ O IoD O - O Gh O de O nhyehyɛeɛ O regu O akwan O mu O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O nnwumakuo O mu O amammuo O bɛtu O mpɔn O wɔ O ɔman O no O mu O . O ɔkyerɛ O sɛ O ɔman O mu O amammuo O kɔɔdo O nso O yɛ O nhyehyɛeɛ O baako O a O wɔde O regu O akwan O mu O . O ɔdaa O no O adi O sɛ O afe O biara O no O , O wɔbɛbɔ O nnipa O ahodoɔ O ne O nnwumakuo O a O wɔn O adwuma O sɔ O ani O no O wɔ O nnwumakuo O amammuo O mu O na O wɔaboa O ama O mpontuo O aba O ɔman O no O mu O aba O so O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O adwumakuo O ne O ne O nnwumakuo O ahodoɔ O aka O wɔn O ho O abɔm O ate O Ghana B-LOC associationof O Integrated O Thinking O and O Reporting O a O ɛbɛboa O ama O nnwumakuo O aba O nyam O . O Panin O paa O ɔda O BoG B-ORG ano O de O too O dwa O sɛ O nnwumakuo O amammuo O di O akotene O yie O wɔ O sikasɛm O nnwumakuo O mu O . O ɔkyerɛ O sɛ O mmara O a O wɔbu O so O wɔn O nnwumakuo O amammuo O mu O , O adwumayɛfoɔ O no O suban O ne O deɛ O ɛkeka O ho O nyinaa O na O ɛmmoa O ma O sikakorabea O ahodoɔ O mfa O wɔn O ntoma O pa O mfira O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O , O Ghanafoɔ O mmoa O na O nnwumakuo O amammuo O mapa O nkɔ O so O , O na O ɔde O too O dwa O sɛ O BoG B-ORG nso O bɛboa O ama O nnwumakuo O no O dwumadie O atu O mpɔn O ɛsiane O sɛ O sikakorabea O ahodoɔ O no O dwumadie O nya O nsunsuansoɔ O wɔ O ɔman O no O sikasɛm O so O . O Bɔɔlobɔ O afe O foforɔ O a O yɛbɛsi O mu O yi O deɛ O , O ɛwɔ O sɛ O Arteta B-PER bɔ O ne O ho O mmɔden O . O Sɛdeɛ O madi O kan O aka O dada O no O , O Arsenal B-ORG yɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛyi O Arteta B-PER adi O na O wɔn O a O wɔda O bɔɔlobɔ O kuo O no O ano O no O taa O n'akyi O sɛ O ɔbɛsesa O nnoɔma O afe O a O ɛda O yɛn O anim O yi O . O Obiara O ntumi O nkyerɛ O sɛ O deɛ O Arsenal B-ORG yɛɛ O no O kwan O so O ara O no O no O , O nso O bɔɔlobɔ O kuo O de O bɔɔlobɔfoɔ O a O wɔyɛ O adeɛ O bɛba O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O . O Nnipa O bebree O na O wɔrebisa O sɛ O , O so O Arteta B-PER bɛtumi O ayɛ O adwuma O no O anaa O na O bɔɔlobɔfoɔ O a O ɔne O wɔn O di O dwuma O no O bisa O wɔn O ho O sɛ O so O ɔbɛtumi O ayɛ O adwuma O no O anaa O ? O Arteta B-PER ne O Pep B-PER Guardiola I-PER yɛɛ O adwuma O gyee O din O sɛ O kookyi O a O ɔbɔ O ne O ho O mmɔden O berɛ O na O wadi O mfeɛ O aduasa O nkron O . O Nso O Arsenal B-ORG mmɔden O te O sɛ O sɛdeɛ O ɛteɛ O no O ara O mfa O ho O sɛ O wayɛ O adwuma O abosome O du O nson O . O Nnipa O bebree O reka O sɛ O bɔɔlobɔ O kuo O no O mmɔden O akɔ O fam O sene O mmerɛ O a O na O Unai B-PER Emery I-PER yɛ O wɔn O kookyi O no O , O deɛ O Arteta B-PER bɛdii O n'adeɛ O a O ɔyii O Arteta B-PER firii O mu O wɔ O Europa O League O no O mu O . O Na O Arteta B-PER yɛ O Arsenal B-ORG sahene O na O wɔn O a O wɔtae O bɔɔlobɔ O kuo O bɔgyee O ne O so O sɛ O ɔno O na O ɔrebɛgye O wɔn O nanso O ato O wɔn O awerɛhoɔ O ne O ayamhyehyɛ O sɛdeɛ O ɔhelsea B-ORG ne O Tottenham B-ORG retwe O wɔn O mu O si O fa O no O . O ɛbɛkyɛ O ansa O na O nnipa O werɛ O afi O adeɛ O a O Super O League O no O bɛyɛeɛ O . O Na O mmom O mɛtumi O aka O sɛ O wɔn O a O Arsenal B-ORG yɛ O wɔn O dea O no O , O Kroenke O abusua O no O nni O baabi O biara O kɔ O . O Nti O sɛ O Arteta B-PER asɛdeɛ O sɛ O ɔbɛhyehyɛ O bɔɔlobɔ O kuo O wɔyɛ O nam O yɛ O hye O na O ɔbɛma O mpontuo O aba O ne O tActes O mu O bɔɔlɔbɔ O afe O a O ɛda O yɛn O anim O no O mu O . O Anyɛ O saa O nnoɔma O bɛtete O apansam O wɔ O Arsenal B-ORG bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O . O De B-PER Gea I-PER nnye O ntom O sɛ O ɔbɛyɛ O abadiakyire O . O Manchester B-ORG United I-ORG gookipa O , O David B-PER De I-PER Gea I-PER n'anamusifoɔ O rehwɛ O sɛ O ɔbɛtumi O akɔtoa O ne O dwumadie O no O so O wɔ O bɔɔlobɔ O kuo O foforɔ O mu O a O , O mfa O ho O sɛ O David B-PER De I-PER Gea I-PER nsa O hyɛ O kɔntraagye O wɔ O bɔɔlobɔ O kuo O no O ase O kɔsi O 2023 B-DATE . O Nteeɛ O a O merete O firi O Old B-LOC Trafford I-LOC ne O sɛ O , O mfa O ho O sɛ O De B-PER Gea I-PER ne O mprɛnprɛn O gookipa O a O ɔdi O kan O , O Dean B-PER Henderson I-PER ayɔnkofa O yɛ O no O , O De B-PER Gea I-PER ntena O hɔ O sɛ O wɔma O ntena O nkyɛn O aberɛ O ɔmmɔ O bɔɔlo O no O bi O . O Manya O no O nteeɛ O sɛ O Atletiɔo B-ORG Madrid I-ORG , O Paris B-ORG Saint I-ORG Germain I-ORG ne O Real B-ORG Madrid I-ORG nya O no O a O , O wɔpɛ O . O David B-PER De I-PER Gea I-PER a O wanya O mfeɛ O aduasa O aduruu O baabi O a O ne O bɔɔlobɔ O wɔ O soro O wɔ O ne O bɔɔlobɔ O adwuma O no O mu O , O ɛmfa O ho O sɛ O nnipa O no O bi O a O wɔwɔ O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O hunu O sɛ O ne O mfeɛ O mmienu O ni O na O ne O mmɔden O aba O fam O . O Manigya O Solskɛaer B-PER de O ato O dwa O sɛ O , O """" O gookipafoɔ O hɔ O no O ayɛ O hyeehyeehye O . O Wɔsiesie O wɔn O ho O , O wɔn O mu O biara O wɔ O mmerɛ O a O wɔde O kɔ O gyem O na O wɔne O bɔɔlobɔfoɔ O no O nyinaa O nso O yɛ O trenin O bɔm O . O Wɔn O ntam O nso O yɛ O kama O . O Ayɔnkofa O soronko O da O wɔn O ntam O nti O gookipafoɔ O no O dwumadie O deɛ O , O dabiara O ɛwɔ O soro O . O Wɔboaboa O wɔn O ho O wɔn O ho O ma O wɔn O mmɔdemmɔ O tu O mpɔn O """" O Megye O di O sɛ O deɛ O kookyi O yi O reka O no O yɛ O nokorɛ O nanso O sɛ O De B-PER Gea I-PER ammɛyɛ O No O 1 O a O , O na O woannya O bɔɔlo O no O bi O ammɔ O a O , O manya O no O nteeɛ O sɛ O ɔbɛfiri O Old B-LOC Trafford I-LOC . O Mesan O de O West B-ORG Brom I-ORG bɛsan O aba O bio O . O West B-ORG Bromwiɔh I-ORG Albion I-ORG asan O afiri O Premier B-ORG League I-ORG no O mu O afe O pɛpɛɛpɛ O a O wɔbaa O league O no O mu O . O Sɛ O wɔbɛsan O afiri O Championship O no O mu O aba O Premier B-ORG League I-ORG no O mu O a O , O ɛgyina O sɛ O manigya O Sam B-PER Allardyɔe I-PER bɛte O aseɛ O atena O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O bio O . O ɛnni O n'abakɔsɛm O mu O sɛ O ɔde O bɔɔlobɔ O kuo O bi O awe O nti O ɛyɛ O no O awerɛho O sɛ O saa O animguaseɛ O yi O aba O . O Sɛ O West B-ORG Brom I-ORG mpaninfoɔ O pɛ O sɛ O ɔtenaa O deɛ O a O , O ɛnneɛ O na O wɔwɔ O adwuma O yɛ O . O Ainsley B-PER Maitland I-PER - I-PER Niles I-PER , O ɔonor O Gallagher B-PER ne O Okay B-PER Yokuslu I-PER bɛsan O akɔ O wɔn O bɔɔlobɔ O kuo O a O wɔde O wɔn O fem O West B-ORG Brom I-ORG no O mu O bio O ɛsiane O sɛ O wɔn O mmerɛ O aso O sɛ O wɔkɔ O . O Matheus B-PER Pereira I-PER , O ɔallum B-PER Robinson I-PER , O Hal B-PER Robson I-PER - I-PER Kanu I-PER ne O Karlan B-PER Grant I-PER bɛtumi O abɔ O wɔn O ho O mmɔden O wɔ O Championship O no O mu O . O Onipa O a O ɔnim O ammirika O tu O pa O ara O wɔ O Manchester B-ORG ɔity I-ORG . O Hwan O na O ɔnim O ammirika O tu O pa O ara O wɔ O Manchester O Citybɔɔlobɔ O kuo O no O mu O ? O Daabi O , O nyɛ O Raheem B-PER Sterling I-PER . O Manigya O Pep B-PER Guardiola I-PER de O trenen O bi O aba O a O bɔɔlobɔfoɔ O biara O gye O bɔɔlo O no O to O fam O de O kɔ O ammirika O bɛyɛ O yaade O du O . O Wɔwɔ O bɔɔlobɔfoɔ O a O wɔntumi O de O bɔɔlo O no O tu O ammirika O pa O ara O nso O Gabriel B-PER ɛesus O kyerɛɛ O sɛ O obiara O nto O no O . O Havertz B-PER bɛtumi O ayɛ O asene O deɛ O ɔreyɛ O yi O . O Thomas B-PER Tuɔhel I-PER rebɔ O Kai B-PER Havertz I-PER aba O so O ɛwɔ O ne O ntena O mmienu O a O ɔto O tiaa O Fulham B-ORG no O ho O . O Tuɔhel B-PER gye O tom O sɛ O ɛfiri O sɛ O Kai B-PER firii O Bayern B-ORG Leverkusen I-ORG baa O Stamford B-LOC Bridge I-LOC no O , O nnoɔma O nkɔmaa O no O sɛdeɛ O ɔsi O pɛ O no O no O . O Worekɔ O ɔman O foforɔ O mu O na O lɔkdaw O ho O nhyehyɛeɛ O bebree O nso O wɔ O hɔ O maa O nnoɔma O yɛɛ O den O maa O no O . O Afei O nso O ɔsan O nso O yɛɛ O COVID O - O 19 O a O ɛmaa O n'ahoɔden O kɔɔ O fam O Tuɔhel B-PER gye O di O sɛ O , O Champions O League O faenal O ne O bɔɔlɔbɔ O afe O a O ɔda O yɛn O anim O no O na O ɛbɛma O yɛhunu O ne O mmɔdemmɔ O . O Solskɛaer B-PER reboa O ama O United O afa O ne O ntoma O pa O afira O . O Manchester B-ORG United I-ORG akyitaafoɔ O ne O wɔn O bɔɔlobɔ O kuo O wɔ O asɛm O sɛ O wɔhyɛ O sɛdeɛ O wɔn O anim O asi O abre O si O fa O a O , O nso O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O deɛ O wɔanya O gyidie O foforɔ O , O nkabom O ne O awerɛhyɛmu O sɛ O wɔbɛtumi O abɔ O wɔn O ho O mmɔden O . O Onipa O a O ɔreyɛ O wei O nyinaa O ne O Ole B-PER Gunner I-PER Solskɛaer I-PER na O me O ne O United O adwumayɛfoɔ O ne O wɔn O akyitaafoɔ O no O bi O dii O nkɔmmɔ O no O , O obiara O ahunu O sɛ O mmerɛ O aso O sɛ O wɔbɔ O manigya O no O aba O so O wɔ O nnoɔma O a O ɔde O abosome O du O - O wɔtwe O ayɛ O wɔ O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O . O Solskɛaer B-PER boa O maa O wɔde O Bruno B-PER Fernandes I-PER ne O Edinson B-PER ɔavani I-PER baa O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O na O wɔn O mmɔdemmɔ O nso O asɔ O ani O yie O . O ɔavani B-PER de O ato O dwa O sɛ O ɔbɛtena O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O afe O baako O aka O ho O na O gyidie O a O ɔwɔ O wɔ O Solskɛaer B-PER mu O na O ama O watena O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O . O Biribiara O rekɔ O yie O ma O Paul B-PER Pogba I-PER na O n'ani O nso O gye O . O ɔne O manigya O no O ayɔnkofa O no O nso O yɛ O . O Sɛ O wo O ne O United O resi O akan O nansa O yi O na O sɛ O wohyɛ O wɔn O a O , O wɔkeka O wɔn O ho O na O mpɛn O pii O no O wɔbɛdi O nkonim O . O Adeɛ O baako O a O yɛde O bɛbɔ O ɔtitenani O abadiakyire O a O ɔrekɔ O , O Ed B-PER Woodward I-PER aba O so O ne O sɛ O ɔmaa O Solskɛaer B-PER tenaa O bɔɔlɔbɔ O kuo O no O mu O ama O wasesa O nnoɔma O ama O bɔɔlobɔfoɔ O no O mmɔdemmɔ O atu O mpɔn O . O ɛnam O mmɔdemmɔ O a O Manchester B-ORG United I-ORG rebɔ O nti O , O Solskɛaer B-PER abɛyɛ O onipa O a O ne O ho O hia O yie O wɔ O bɔɔlobɔkuo O no O mu O . O Wɔn O a O na O wɔrebɔ O n'akyi O , O adwumayɛfoɔ O ne O akyitaafoɔ O no O nyinaa O gye O di O sɛ O wei O yɛ O bɔɔlɔbɔ O kuo O mpagya O ahyɛaseɛ O . O Tɛɛl O - O teel O sae O Kane B-PER pɛ O sɛ O ɔkɔ O . O Manhunu O ne O mmɔdemmɔ O no O so O berɛ O na O wɔne O Leeds B-ORG United I-ORG resi O akan O nnawɔtwe O yi O awieeɛ O . O Harry B-PER Kane I-PER tu O ammirika O pa O ara O mpo O sene O bɔɔlɔbɔfoɔ O a O ɔne O wɔn O si O akan O no O nyinaa O ; O ɔkyerɛ O deɛ O n'afɛfoɔ O no O nyɛ O wɔ O agopramma O no O so O sɛdeɛ O wɔn O dwumadie O no O bɛkɔ O tɔɔtee O . O Wɔne O Leeds B-ORG resi O akan O no O , O na O ɔyɛ O dinn O a O menhunuu O no O saa O bi O da O . O Megye O di O sɛ O wei O yɛ O adeɛ O a O ɛkyerɛ O Harry B-PER pɛ O sɛ O ɔfiri O Spurs O bɔɔlɔbɔ O kuo O no O mu O , O na O ɔrehwehwɛ O kwan O a O ɔbɛfa O so O . O Wolves B-ORG ani O abere O sɛ O wɔbɛnya O straeka O . O Nuno B-PER Espirito I-PER Santos I-PER ahunu O sɛ O afei O deɛ O ɛho O bɛhia O sɛ O ɔbɛnya O straeka O wɔn O bɔɔlɔbɔ O kuo O no O mu O . O Pedro B-PER Neto I-PER a O ɔbɔ O ntɛntɛnoa O ne O Reben B-PER Neves I-PER a O ɔbɔ O mfimfini O na O wɔato O ntena O bebree O ama O bɔɔlobɔ O kuo O no O , O na O wei O kyerɛ O sɛ O wɔn O anim O hɔ O no O nkɔ O yie O . O Fabio B-PER Silva I-PER ne O Raul B-PER Jimenez I-PER na O wɔde O wɔn O akyi O nso O ɛnam O pira O nti O , O firi O Obubuo B-DATE bosome O mu O no O , O ɛimenez O ntumi O nsii O akan O . O Wolves B-ORG ntena O a O wɔtoo O no O afe O a O ɛtwaa O mu O no O so O ate O du O - O mmiɛnsa O . O Wolves B-ORG manɛgemɛnt O ahyɛ O Nuno B-PER bɔ O sɛ O wɔbɛma O no O sika O ama O wɔde O akɔto O obi O a O ɔnim O ntena O toɔ O . O Bosome O a O ɛtɔ O so O num O no O ne O da O a O ɛtɔ O so O du O - O wɔtwe O na O ɛimenez O bɛhunu O sɛ O ɔbɛtumi O asi O akan O wɔ O wɔn O akansie O mmienu O ɛtwa O toɔ O no O mu O anaa O . O Wayɛ O traenen O bɛyɛ O bosome O mmienu O nso O wɔde O taaboɔ O ato O ne O sɛ O ɔmmfa O ne O ti O nka O bɔɔl O na O afei O nso O ɔnni O kwan O sɛ O ɔde O ne O ho O ka O wɔn O a O ɔne O wɔn O si O akan O no O . O Sir B-PER Alex I-PER abɔ O McTominay B-PER aba O so O . O Sɛ O nipaa O kɛseɛ O bi O te O sɛ O Sir B-PER Alex I-PER Ferguson I-PER kasa O fa O Manchester B-ORG United I-ORG ho O a O , O ɛho O hia O sɛ O wɔtie O no O . O N'ani O agye O Sɔott B-PER McTominay I-PER ho O na O ɔkyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O ɔsi O akan O dabiara O ma O United O . O Sir B-PER Alex I-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O Scott B-PER McTominay I-PER abɛyɛ O bɔɔlobɔni O kɛseɛ O wɔ O United O mu O """" O """" O Sɛ O wohwɛ O wɔn O a O United O de O wɔn O bɔ O wɔn O bɔɔlobɔ O akɛseɛ O no O a O , O McTominay B-PER din O wɔ O mu O . O """" O ɛwɔ O suban O da O na O ɛba O trene O nso O a O , O ɔbɔ O ne O ho O mmɔden O . O Mede O no O baa O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O berɛ O na O ɔwɔ O mfeɛ O nson O anaa O nwɔtwe O . O Na O na O ɔyɛ O straeka O Abasobɔdeɛ O kɛseɛ O bɛn O na O ɛkyɛn O wei O . O Nwanwadeɛ O ahodoɔ O mmiɛnsa O a O asi O wɔ O bɔɔlobɔ O mu O . O . O . O Afe O baano O ne O abosome O nan O nie O , O Manchester B-ORG United I-ORG nnii O nkukuo O wɔ O Premier B-ORG League I-ORG akansie O a O wɔammɔ O no O wɔ O wɔn O fie O da O . O Sɛ O wɔanni O nkonim O wɔ O wɔn O akansie O a O ɛda O wɔn O anim O no O a O , O Sheffield B-ORG United I-ORG bɛyɛ O bɔɔlɔbɔ O kuo O a O wɔdi O kan O a O firi O 1904 B-DATE - I-DATE 1905 I-DATE bɔɔlɔbɔ O afe O mu O a O wɔnnii O nkonim O wɔ O akansie O mmienu O mu O ntoa O so O . O Dr O Madzorera B-PER de O too O dwa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O asoeɛ O a O ɛhyɛ O apɔmmuden O nsɛm O so O ma O yareɛ O no O dawuro O dɔɔso O , O na O afei O nso O wɔmma O kwan O ma O nnipa O frɛ O wɔn O wɔ O tetefone O sɛ O wɔne O wɔn O bɛdi O nkɔmmɔ O afa O yareɛ O no O ho O ɛmfa O ho O ne O baabi O a O wɔwɔ O wɔ O ɔman O no O mu O . O Wɔsan O nso O kyerɛ O sɛ O wɔnyɛ O kyɛkap O a O ɛho O teɛ O sene O sɛ O wɔbɛtwɛn O ama O yareɛ O no O akye O wɔn O ansa O na O wɔakɔ O ayaresabea O . O ɔaps O United O titenani O , O Lewis B-PER Uriri I-PER de O ato O dwa O sɛ O , O wɔasiesie O ɔhaw O a O ɛwɔ O bɔɔlobɔ O kuo O no O mu O na O bɔɔlɔbɔfoɔ O a O na O wɔate O atwea O nyinaa O asane O aba O reyɛ O ahoboa O wɔ O wɔn O akansie O a O wɔbɛsi O wɔ O ɔastle O Premier O Soɔɔer O League O no O mu O . O ɔne O Studio B-ORG 7 I-ORG retwetwe O nkɔmmɔ O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O wɔatua O bɔɔlɔbɔfoɔ O sika O a O na O akam O no O ama O wɔn O . O Nso O ɔde O too O dwa O sɛ O bosome O a O atwam O no O akatua O deɛ O , O ɛnkyɛ O biara O wɔde O bɛma O wɔn O . O ɔsan O nso O kyerɛɛ O sɛ O nnipa O bi O a O wɔnnim O wɔn O din O redaadaa O ɔaps O United O bɔɔlɔbɔfoɔ O no O sɛ O mma O wɔnsi O akan O . O Utiri B-PER de O too O dwa O sɛ O deɛn O nti O na O na O bɔɔlɔbɔfoɔ O nsa O nkaa O wɔn O akatua O ne O sɛ O na O nnoɔma O mu O ayɛ O den O ama O obiara O wɔ O ɔman O no O mu O , O na O na O aban O no O mpo O mfaa O wɔn O sika O mmaa O wɔn O . O Wɔn O a O wɔpere O sɛ O nsesaeɛ O ba O nnamusɛm O ho O kyerɛ O sɛ O , O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O nsesaeɛ O wɔ O abɔɔhyin O mmara O na O ɛne O nnɛ O mmerɛ O mu O abrabɔ O no O kɔ O , O na O afei O nso O , O ɛbɔ O mmaayewa O ne O mmaa O ho O ban O . O Sayendisa B-PER Ndlovu I-PER a O ɔka O SayWhat O ho O kyerɛ O sɛ O , O nnipa O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O dodoɔ O no O ara O nnim O abɔɔhyin O mmara O no O nti O ɛwɔ O sɛ O aban O no O bɔ O ho O dawuro O kyerɛ O amansan O . O Ndlove O de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O ɛhia O sɛ O wɔyɛ O nsesaeɛ O wɔ O abɔɔhyin O mmara O mu O ɛsiane O sɛ O wɔtwerɛɛ O saa O mmara O no O akyɛ O . O Ndlove O kyerɛ O sɛ O adwenem O haw O , O HIV O / O AIDS O ne O dɛnnie O bi O na O na O ɛma O ho O kwan O ma O obi O yɛ O abɔɔhyin O . O Ndlovu B-PER kyerɛɛ O mu O sɛ O mmara O no O sɛdeɛ O ɛteɛ O no O nsi O ayaresabea O biara O ho O kwan O wɔ O abɔɔhyin O nhyehyɛeɛ O ho O na O mmara O ma O ho O kwan O sɛ O nɛɛse O anaa O dɔkota O bi O bɛyɛ O abɔɔhyin O . O Ms O . O Tendaishe B-PER ɔhangamire I-PER a O ɔpere O nsesaeɛ O wɔ O ɔman O mma O fahodie O ho O nso O de O too O dwa O wɔ O Right O Here O Right O Now O dwumadie O so O sɛ O , O ɛwɔ O sɛ O nsesaeɛ O ba O abɔɔhyin O mmara O no O mu O sɛdeɛ O ɛbɛma O abɔɔhyinyɛ O so O ate O . O Ms O ɔhangamire B-PER kyerɛ O nhwehwɛmu O da O no O adi O sɛ O , O mmaa O dodoɔ O no O ara O na O ɛnam O abɔɔhyin O nti O , O wɔhwere O wɔn O nkwa O . O ɛmfa O ho O sɛ O mmabunu O dodoɔ O no O ara O pɛ O sɛ O wɔyɛ O nsesaeɛ O wɔ O abɔɔhyin O mmara O mu O no O , O mmaa O mpaninfoɔ O no O bi O nso O mpene O so O . O Wɔkyerɛ O sɛ O ɛnni O kwan O sɛ O abɔɔhyin O mmara O no O ma O ho O kwan O ma O wɔgye O abɔɔhyinyɛ O tom O ɛfiri O sɛ O ɛmma O mmabunu O no O mfa O anidie O mma O nkwa O . O Mmarahyɛbadwafie O hyɛɛ O abɔɔhyin O mmara O no O wɔ O 1977 B-DATE mu O ansa O ɔman O no O renya O ne O fahodie O . O Apolisifoɔ O akye O MDC O - O T O a O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER di O wɔn O anim O no O kuo O mma O no O bi O aberɛ O a O wɔyɛɛ O sɛ O wɔrewura O amanyɛkuo O no O asoeɛ O kɛseɛ O a O ɛwɔ O Harere B-LOC no O mu O wɔ O Morgan B-PER Tsyangirai I-PER fie O . O Wei O siiɛ O berɛ O kuo O mma O no O bi O a O Ms O Thokozani B-PER Khupe I-PER di O wɔn O anim O no O kɔfaa O asoeɛ O hɔ O nɔɔnum O . O Kɔɔto O peemu O ahyɛ O sɛ O Ms O Khupe B-PER na O ɔnni O adeɛ O ɛsiane O sɛ O na O Morgan B-PER Tsyangirai I-PER afiri O mu O ( O wei O si O ne O wuo O no O akyi O mfeɛ O mmienuɔ O . O Wɔn O a O apolisifoɔ O akye O wɔn O ne O ɔhamisa O abadiakyire O mmienu O , O Tendai B-PER Biti I-PER ne O Lynett B-PER Karenyi I-PER Kore I-PER . O David B-PER ɔhimhini I-PER , O Lovemore B-PER ɔhinoputsa I-PER , O Gladys B-PER Hlatywayo I-PER ne O wɔn O a O wɔkeka O ho O nso O ka O ho O bi O . O Wɔkyerɛ O sɛ O na O wɔn O a O wɔkye O wɔn O no O nam O kwan O so O rekɔ O amanyɔkuo O no O asoeɛ O kɛseɛ O hɔ O na O apolisifoɔ O kɔkyeree O wɔn O . O ɛsiane O sɛ O na O wɔfrɛ O apolisifoɔ O kasamafoɔ O , O Paul B-PER Nyathi I-PER wɔ O tetefone O so O a O wɔnnya O no O nti O , O Studio B-ORG 7 I-ORG nnyaa O nteeɛ O biara O mfiri O apolisifoɔ O no O hɔ O ɛfa O nnipa O dodoɔ O ankasa O a O wɔakye O wɔn O no O ho O ne O kwaadu O a O wɔde O abɔ O wɔn O . O ɔhamisa O MDɔ O kasamafoɔ O Fadzai B-PER Mahere I-PER de O too O dwa O sɛ O ɛyɛ O no O nwanwa O sɛ O wɔakyere O wɔn O . O Kɔɔto O peemu O de O too O dwa O afe O yi O mu O sɛ O , O ɔhamisa B-PER ne O Khupe B-PER nyinaa O amammuo O nni O mmara O kwan O so O na O mmom O mmarahyɛbadwafoɔ O no O nhyia O na O Ms O Khupe B-PER na O ɛbɛtoto O nnoɔma O . O Wei O ama O deɛ O ɛrekɔ O so O wɔ O MDɔ O mu O no O ano O ayɛ O den O . O Kɔɔto O peemu O de O asɛm O yi O too O dwa O ara O pɛ O na O Ms O Khupe B-PER yii O mmarahyɛbadwafoɔ O anan O adi O ; O ne O sɛn O nti O ho O ne O sɛ O nyɛ O amanyɔkuo O no O mpontuo O nti O na O saa O nnipa O yi O wɔ O hɔ O . O Wɔn O a O wɔyii O wɔn O firii O mmarahyɛbadwafie O ne O Thabitha B-PER Khumalo I-PER , O Prosper B-PER Mutseyami I-PER , O Lilian B-PER Timveous I-PER ne O ɔharlton B-PER Hwende I-PER . O Zimbabwefoɔ O bi O a O wɔwɔ O aman O foforɔ O mu O de O ato O dwa O sɛ O , O Robert B-PER Mugabe I-PER amammuo O na O ɛhyɛɛ O wɔn O maa O wɔfirii O ɔman O no O mu O . O Wɔkyerɛ O sɛ O na O ɔde O nsa O den O na O ɛrebu O ɔman O no O . O Amanyɔsɛm O kyerɛkyerɛni O a O ɔkyerɛ O adeɛ O wɔ O Bergen B-ORG University I-ORG wɔ O Norway B-LOC na O ɛka O Zimbabwe B-LOC Yibuya I-LOC / O Mayibuye O kuo O ho O , O Dr O Viɔtor B-PER ɔhimhutu I-PER kyerɛ O sɛ O , O ɛwɔ O mu O sɛ O Mr O Mugabe B-PER adi O akotene O wɔ O Abibiman B-ORG nkabm O ho O nanso O abusua O baako O wɔ O Zimbabwe B-LOC a O wɔnhunu O no O sɛdeɛ O obiara O si O hunu O no O si O fa O . O Dr O ɔhimhutu O kyerɛ O sɛ O Mr O Mugabe B-PER ayɔnkofa O a O ɔne O Abibiman B-ORG mpaninfoɔ O bi O wɔ O yɛ O sɛn O nti O nti O no O mu O baako O a O ɛma O saa O Abibiman B-ORG mpaninfoɔ O yi O de O obuo O maa O Mugabe B-PER . O Wɔkyerɛ O sɛ O wɔbɛkae O Mugabe B-PER ɛnam O n'adapaatwa O ne O n'adwenkyerɛ O a O na O ɔkyerɛ O sɛ O Mmɔroɔfo O ho O ne O sɛdeɛ O na O ɔsi O ka O aman O mpaninfoɔ O a O wɔwɔ O aman O bi O te O sɛ O United B-LOC States I-LOC ne O Britain O anim O si O fa O . O Sɛ O obi O wɔ O Mugabe B-PER Zanu I-PER amanyɔkuo O no O mu O na O ɔyɛ O deɛ O ɛntene O anaa O ɔkasa O tia O wɔn O a O wɔnni O aban O mu O a O , O wɔtwe O n'ankasa O kuo O mma O no O anim O . O Wɔde O Mr O Mugabe B-PER bɛto O mpa O mu O Kwasiada B-DATE ɛmfa O ho O sɛ O wɔmfaa O baabi O a O ɔwɔ O ntoo O dwa O . O Adɔkotafoɔ O ne O nɛɛsefoɔ O a O wɔreyɛ O adwuma O wɔ O aban O ayaresabea O de O ato O aban O no O anim O sɛ O , O ɔpɛnimma B-DATE bosome O no O kɔ O awieeɛ O na O sɛ O aban O no O antuaa O wɔn O ka O a O , O wɔde O wɔn O mfidie O bɛgu O hɔ O bosome O a O ɛdi O yɛn O anim O yi O ahyɛaseɛ O . O Onipa O a O ɔda O Zimbabwe B-LOC dɔkotafoɔ O kuo O ano O , O Fortune B-PER Nyamande I-PER a O ɔkyerɛ O sɛ O Zimbabwe B-LOC anɛɛsefoɔ O kuo O no O nso O hyɛ O wɔn O ase O no O atwerɛ O lɛtɛ O de O akɔma O aban O no O wɔ O deɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O no O ho O . O Dr O Nyamande B-PER kaa O sɛ O watwerɛ O lɛtɛ O abɔ O aban O no O amanneɛ O ɛfa O wɔn O atuatie O a O ɛrehyɛ O aseɛ O ɔpɛpɔn B-DATE da O a O ɛdi O kan O wɔ O afe O foforɔ O no O mu O . O Wɔkyerɛ O sɛ O wɔne O anɛɛsefoɔ O a O wɔwɔ O aban O ayaresabea O na O ɛredi O saa O dwumadie O yi O ɛsiane O sɛ O wɔnni O sika O wɔde O bɛfa O lɔɔre O akɔ O adwuma O , O ɛfiri O sɛ O wɔn O akatua O ne O sika O bi O a O aban O no O hyɛɛ O wɔn O bɔ O sɛ O ɔde O bɛma O wɔn O no O aka O mu O . O Dr O Nyamande B-PER san O nso O twee O aban O no O anim O wɔ O sɛ O ɔde O kwasafo O dawubɔ O rekata O deɛ O dawubɔ O nkrataa O de O ato O dwa O no O so O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O sikasɛm O so O , O Patrick B-PER Chinamasa I-PER dii O kan O de O bɛtoo O dwa O sɛ O aban O no O ntumi O ntua O adwumayɛfoɔ O bi O ka O afe O yi O mu O ɛsiane O sɛ O sika O nni O hɔ O . O Dr O Nyamande B-PER se O , O """" O Owura O Chinamasa B-PER faa O koowa O nkrataa O so O bɔɔ O dawuro O faa O nsesaeɛ O a O aba O akatua O mmerɛ O no O mu O , O nti O yɛbɛfa O saa O kwan O no O ara O so O . O """" O Koogyifoɔ O a O na O ɛwɔ O sɛ O wɔnnya O wɔn O akatua O Dwoada B-DATE no O nsa O aka O wɔn O akatua O ma O wɔbɔ O ho O dawuro O Benada B-DATE yi O . O Nanso O wɔn O a O wɔyɛ O aban O adwuma O te O sɛ O adɔkotafoɔ O ne O anɛɛsefoɔ O deɛ O , O wɔbɛtua O wɔn O ka O afe O a O ɛda O yɛn O anim O yi O , O ɔpɛpɔn B-DATE da O a O ɛtɔ O so O num O . O Nanso O aban O adwumayɛfoɔ O pii O a O wɔne O Studio B-ORG 7 I-ORG twetwee O nkɔmmɔ O no O kyerɛ O sɛ O wɔnni O gyidie O sɛ O wɔn O nsa O bɛka O wɔn O akatua O mmerɛ O a O wɔahyɛ O no O . O Yɛntumi O ne O apɔmmuden O soafoɔ O , O David B-PER Parirenyatwa I-PER ne O apaadie O soafoɔ O , O Prisɔah B-PER Mupfumira I-PER nnii O nkɔmmɔ O mfa O kwan O a O wɔbɛfa O so O asi O atuateɛ O no O ano O . O MDɔ B-ORG amanyɔkuo O a O ɛnni O aban O mu O abɔ O apolisifoɔ O kwaadu O sɛ O wɔreteetee O wɔn O kuo O mma O . O Zimbabwe B-LOC mmaranimfoɔ O a O wɔko O ma O nnipa O yiedie O de O ato O dwa O sɛ O , O nnipa O aduanan O nson O na O wɔakye O wɔn O nansa O yi O a O dodoɔ O no O ara O yɛ O MDɔ B-ORG akyitaafoɔ O , O ɛnna O nson O yɛ O asuafoɔ O a O wɔkɔ O sukuu O wɔ O Allen B-PER Wilson I-PER a O ɛwɔ O Harare B-LOC sɛ O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O a O yɛmmaa O wɔn O kwa O . O Afoforɔ O binom O a O wɔakye O wɔn O ne O Makomborero B-PER Haruzivishe I-PER , O kane B-PER suani O kannifoɔ O a O ɔfiri O ZINASU B-ORG a O ɔbaa O kɔɔto O nnɛ O ne O ne O yɔnko O Allan B-PER Moyo I-PER . O Yɛantumi O ne O apolisifoɔ O kasamafoɔ O Assistant O Commissioner O Paul B-PER Nyathi I-PER atwe O nkɔmmɔ O ɛfiri O sɛ O na O wamfa O ne O tetefon O ne O yɛakasa O . O Lɔya O Innoɔent B-PER Gonese I-PER a O ɔyɛ O MDɔ B-ORG lɔya O kyerɛ O sɛ O , O Haruzivishe B-PER ne O Moyo B-PER bɛpuem O wɔ O kɔɔto O Dwoada B-DATE na O wɔakɔ O dwenedwene O kɔɔto O no O agyinatuo O no O ho O . O United B-ORG Nations I-ORG World I-ORG Health I-ORG Organization I-ORG ( O WHOɔ B-ORG ada O no O adi O sɛ O Corona O virus O kodiawuo O a O akum O nnipa O ahannu O ne O aduonu O mmiɛnsa O wɔ O ɔhina O no O abɛyɛ O amansan O nyinaa O adesoa O . O Nna O mmienu O ni O , O nnipa O 2000 B-DATE na O wɔkyerɛ O sɛ O wɔanya O Corona O virus O , O na O wiase O mu O nyinaa O nso O nnipa O 9800 O na O wɔanya O bi O wɔ O amn O ahannu O ne O aduonan O nan O . O WHO B-ORG krakye O panin O , O Dr O . O Tedros B-PER Adhanom I-PER Ghebrevesus I-PER de O berɛ O na O wɔwɔ O gyidie O sɛ O ɔhina O bɛyɛ O deɛ O ɔbɛtumi O ayɛ O biara O asɔ O yareɛ O no O ano O no O , O na O wɔsuro O sɛ O yareɛ O no O bɛtrɛ O akɔ O aman O foforɔ O mu O . O ɛbɛtumi O akum O nnipa O bebree O . O Apɔmmuden O soafoɔ O , O Dr O . O Obadiah B-PER Moyo I-PER kyerɛ O sɛ O Zimbabwe B-LOC de O nnipa O a O wɔboro O ahannu O a O wɔfiri O ɔhina O ne O aman O ahodoɔ O so O na O afa O mfidie O mu O ahwɛ O sɛ O , O so O wɔwɔ O Corona O virus O anaasɛ O wɔnni O bi O . O Nnipa O a O wɔreyɛ O wɔn O ho O nhwehwɛmu O wɔ O Zimbabwe B-LOC rehyɛ O wɔn O dan O mu O nnawɔtwe O mmienu O . O Apɔmmuden O soafoɔ O dadaa O , O Dr O Henry B-PER Madzorera I-PER de O too O dwa O sɛ O Zimababwe B-LOC hia O sika O pii O a O wɔde O bɛsi O yareɛ O yi O ano O na O antrɛ O . O ɔmampanin O dadaa O Robert B-PER Mugabe I-PER amu O bɛduru O Harare B-LOC Wukuada B-DATE awia O na O wɔde O da O wɔbɛyɛ O n'ayie O no O bɛto O dwa O . O Dawubɔ O soafoɔ O , O Ms O Moniɔa B-PER Mutsvangwa I-PER de O asɛm O yi O too O dwa O berɛ O a O kabenɛt O nhyiamu O baa O n'awieeɛ O . O Mr O Mutsvangwa B-PER de O too O dwa O sɛ O aban O no O agyinatuo O reboaboa O wɔn O ho O ama O Owura O Mugabe B-PER ayie O no O . O Wɔbisaa O wɔn O sɛ O deɛn O nti O akye O ansa O na O wɔrekasa O afa O Mugabe B-PER ayie O no O hɔ O a O , O Mutsvangwa B-PER ne O amannɔne O soafoɔ O Sibusiso B-PER Moyo I-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O ɛnyɛ O ne O kwan O so O sɛ O wɔbɛka O berɛ O a O wɔbɛyɛ O n'ayie O berɛ O a O n'abusuafoɔ O da O so O wɔ O Singapore B-LOC . O """" O ɔse O aban O no O ne O ɔmampanin O Mugabe B-PER abusuafoɔ O redi O nsawɔsoɔ O . O ɔhene O Katizagombo B-PER kasamafoɔ O , O Gibson B-PER ɛenami O kyerɛ O sɛ O ntawantawa O biara O nni O Mugabe B-PER ayie O no O ho O ɛsiane O sɛ O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER aban O no O na O biribiara O hyɛ O wɔn O nsa O . O Wɔbɛsie O Maɛor O General O Trust B-PER Mugoba I-PER a O ɔfirii O mu O nnawɔtwe O a O ɛtwaa O mu O no O Wukuada B-DATE wɔ O Heroes B-LOC Acre I-LOC burial O ground O a O ɛwɔ O Harare B-LOC . O Nsɛm O foforɔ O mu O no O , O aban O no O kyerɛ O sɛ O Zimababwefoɔ O ɔha O ne O aduoson O - O nwɔtwe O na O wɔn O ho O aka O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC ɛnam O basabasaeɛ O a O ɛrekɔ O so O no O , O na O Zimbabwefoɔ O baanu O na O wɔahwere O wɔn O nkwa O . O Moyo B-PER de O too O dwa O sɛ O aban O no O de O nhyehyɛeɛ O regu O akwan O mu O sɛ O wɔde O wɔn O a O wɔafiri O mu O no O amu O bɛba O fie O . O Aban O no O san O nso O kyerɛ O sɛ O , O wɔatua O apɔmmuden O adwumayɛfoɔ O te O sɛ O adɔkotafoɔ O ɔham O nkyɛ O mu O aduosia O wɔ O wɔn O adwuamayɛ O ho O . O ɛnnɛ O na O kabenɛt O no O ayɛ O n'adwene O sɛ O wɔbɛhyia O apɔmmuden O ne O sikasɛm O asoeɛ O no O na O wɔatena O ase O ahwɛ O sɛ O wɔatua O adwumayɛfoɔ O ka O sɛdeɛ O ɛsɛ O . O Apɔmmuden O soafoɔ O , O Dr O Obadiah B-PER Moyo I-PER de O too O dwa O sɛ O ɔne O asoeɛ O a O wɔhwɛ O sikasɛm O so O no O bɛtena O ase O ahwɛ O sɛ O wɔbɛyɛ O deɛ O kabinɛt O agye O atom O no O . O Adɔkotafoɔ O de O wɔn O mfidie O guu O fam O nnawɔtwe O a O ɛtwaam O no O sɛ O wɔn O akatua O nso O . O Ekuo O a O wɔate O sɛ O wɔde O hyɛ O Itai B-PER Dzamara I-PER a O na O ɔko O ma O nnipa O yiedie O na O ɔsan O nso O yɛ O Oɔɔupy B-ORG Africa I-ORG Unity I-ORG Square I-ORG kannifoɔ O dadaa O animuonyam O , O Itai B-PER Dzamara I-PER Trust I-PER kaeɛ O International O Women's O Day O nnɛ O . O Dwumadie O yi O kɔɔ O so O wɔ O Highfield B-LOC na O wɔmaa O mmaa O a O wɔbaa O dwumadie O no O ase O no O paade O ne O deɛ O ɛkeka O ho O . O ɔkasamafoɔ O ma O Dzamara B-PER abusua O no O a O ɔsan O nso O ka O Itai B-PER Dzamara I-PER Trust O bɔɔdo O no O ho O , O Mr O Partson B-PER Dzamara I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O ɔhunu O no O sɛ O ɛwɔ O sɛ O ɔkyerɛ O dɔ O kyerɛ O mmaa O saa O bosome O no O mu O ; O mfeɛ O nnum O a O ne O nuabarima O firii O yeraa O wɔ O saa O bosome O no O mu O . O ɔse O ɛwɔm O sɛ O ne O nuabarima O no O de O ne O ho O hyɛɛ O amanyɔsɛm O , O nnipa O yiedie O ne O dawubɔ O adwuma O mu O , O na O ɔyɛɛ O wie O nyinaa O wɔ O ɔdɔ O mu O ; O na O Itai B-PER Dzamara I-PER Trust O bɛtoa O ne O nnwuma O pa O no O so O . O ɔkyerɛ O n'adwumakuo O no O aba O Highfields B-LOC ɛfiri O sɛ O ɛhɔ O na O wɔwoo O Itai B-PER na O mmom O wɔbɛkɔ O mmeaeɛ O ahodoɔ O akɔboa O mmaa O ne O wɔn O a O wɔnni O bi O wɔ O mmara O , O nnwomasua O ne O apɔmmuden O mu O . O Wɔn O a O wɔbaa O dwumadie O no O ase O mu O baako O ne O Remeberanɔe B-PER Zuze I-PER a O ɔde O too O dwa O sɛ O , O mfa O ho O sɛ O wɔnhunuu O Owura O Dzamara B-PER no O , O n'ani O agye O dwumadie O a O ekuo O no O redi O ho O . O Abaayewa O a O wammɔ O ne O din O de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O , O wasua O nnoɔma O bii O wɔ O nnɛ O dwumadie O no O mu O . O Partson B-PER Dzamara I-PER daa O no O adi O sɛ O , O wɔbɛyɛ O nkaedum O de O akae O ne O nuabarima O a O nkorɔfoɔ O bi O kyee O no O wɔ O Glen O View O Benada B-DATE wɔ O Harare B-LOC . O ɔkyerɛ O sɛ O , O seisei O deɛ O wɔnnim O baabi O a O ne O nua O no O wɔ O anaasɛ O ɔte O ase O mpo O a O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O wɔn O a O wɔne O Itai B-PER Dzamara I-PER yɛɛ O adwuma O te O sɛ O polisifoɔ O dwumakuo O , O nnipa O a O wɔpere O nnipa O yiedie O , O Zimbabwe B-LOC Human O Rights O Commission O ne O afoforn O na O wɔbɛto O wɔn O nsa O afrɛ O wɔn O . O Sɛ O wiase O nyinaa O redi O atukɔtenafoɔ O da O kyena O no O , O Zimbabwefoɔ O a O wɔyɛ O atukɔtenafoɔ O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC deɛ O , O biribiara O nni O hɔ O sɛ O wɔdi O ahurisie O ɛnam O nnoɔma O bɔne O a O ɛrekɔ O so O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC no O . O Zimbabwefoɔ O no O bi O se O South B-LOC Africa I-LOC mmu O nhyehyɛeɛ O wɔne O akuo O bi O te O sɛ O United B-ORG Nations I-ORG sɛ O wɔde O obuo O bɛma O atukɔtenafoɔ O no O so O . O ɔtwerɛtwerɛfoɔ O panin O a O wɔwɔ O Zimbabwe B-LOC Migrant O Support O Network O , O Shelton B-PER ɔhiyangwa I-PER , O de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O ɛmfa O ho O sɛ O atukɔtena O da O no O ho O hia O no O , O atukɔtenafoɔ O a O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC deɛ O , O wɔwɔ O nkoasom O mu O . O ɔhiyangwa O kaa O sɛ O Zimbabwefoɔ O a O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC nso O na O wɔreteetee O wɔn O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O n'adwumakuo O ne O Zimbabwefoɔ O ne O aman O afoforɔ O di O dwuma O pɛ O nkrataa O ma O wɔn O . O Zimbabwe B-LOC Exemption O Permits O krakye O panin O , O Gladys B-PER Mangwende I-PER de O too O dwa O sɛ O , O n'adwumakuo O n O ani O di O atukɔtenafoɔ O awɛɛnes O nhyehyɛeɛ O ho O nanso O n'ani O nso O di O ankorɛankorɛ O yiedie O nso O wɔnni O soɔ O no O so O . O ɔtitenani O ma O Human B-ORG Rights I-ORG Watɔh I-ORG a O ɛwɔ O North B-LOC Africa I-LOC , O Dewa B-PER Mavhinga I-PER se O atukɔtenafoɔ O da O no O ho O hia O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC ɛsiane O Zimbabwefoɔ O atukɔtenafoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O no O nti O . O Owura O Mavhinga B-PER toaa O so O sɛ O South B-LOC Africa I-LOC aban O no O ngu O mmara O no O mu O ne O titire O ne O akwantuo O mu O . O Zimbabweni O , O George B-PER Manyika I-PER nso O foaa O Mavhinga B-PER asɛm O no O so O . O Gabriel B-PER Shumba I-PER a O ɔda O Zimbabwe B-LOC Exiles O Forum O ano O de O ato O United B-ORG Nations I-ORG , O AU B-ORG ne O SADɔ B-ORG anim O sɛ O wɔmma O wɔn O ani O nkɔ O nnoɔma O a O ɛrekɔ O so O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC no O , O ne O titire O ne O Zimbabwefoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O . O Lions O de O dwanetoa O kɔtoo O South B-LOC Africa I-LOC amandwoeɛ O soafoɔ O , O Aaron B-PER Motseledi I-PER anim O sɛ O ɔngu O wɔn O mmara O sɛdeɛ O atukɔtenafoɔ O mmrɛ O ansa O wɔn O nsa O aka O wɔn O nkrataa O . O ɔsrɛɛ O nnipa O yiedie O kuo O ahodoɔ O sɛ O wɔne O ne O dwumakuo O no O nka O mmɔ O na O wɔnkɔ O ma O atukɔtenafoɔ O yiedie O . O Atukɔtenafoɔ O no O mu O , O Francis B-PER Mukono I-PER de O too O dwa O sɛ O , O wanhunu O mfasoɔ O a O ɛwɔ O atukɔtena O day O no O sɛ O ɛnam O asetena O a O wɔtem O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC no O . O Atukɔtenafoɔ O foforɔ O , O Steven B-PER Chiweshe I-PER nso O de O too O dwa O sɛ O wanhunu O sɛ O wɔde O sekan O rewɔ O obi O . O Mandela B-PER Madumise I-PER , O South B-LOC Africa I-LOC krakye O panin O pa O ara O ɔhwɛ O atukɔtenafoɔ O nsɛm O so O kyerɛ O sɛ O n'asoeɛ O no O de O ato O United B-ORG Nations I-ORG Rights I-ORG Council I-ORG no O anim O sɛ O wɔmmɛboa O wɔn O na O wɔsi O ɔhaw O ahodoɔ O a O asoeɛ O no O refam O no O ano O . O Madumise O kyerɛ O sɛ O bosome O no O nkɔ O awieeɛ O no O , O n'asoeɛ O no O bɛhunu O de O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O si O ɔhaw O yi O ano O . O Wɔkyerɛ O sɛ O Zimbabwefoɔ O bɛyɛ O mpem O mmiɛnsa O na O wɔafiri O South B-LOC Africa I-LOC a O wɔkyerɛ O sɛ O aban O no O retiatia O wɔn O fahodie O so O . O Nanso O Zimbabwe B-LOC aban O no O se O nnipa O binom O atu O kɔ O aman O foforɔ O so O wɔrekɔpɛ O adwuma O papa O bi O ayɛ O . O Wɔn O a O wɔyɛ O adwuma O wɔ O ayaresabea O a O anɛɛsefoɔ O ne O adɔkotafoɔ O ka O ho O ano O de O wɔn O mfidie O agu O hɔ O bɛyɛ O nna O aduasa O mmiɛnsa O a O wɔkyerɛ O sɛ O wɔn O akatua O no O so O , O na O wɔmfaa O hwee O ngu O akwan O mu O sɛ O wɔreyɛ O biribi O afa O ho O . O Deɛ O ɛrekɔ O so O ayaresabea O ahodoɔ O mu O no O ano O ayɛ O den O . O Wɔde O wɔn O a O wɔyare O no O resan O akɔ O fie O ɛsiane O sɛ O wɔnnya O ayarehwɛ O . O Nnoɔma O bɛsɛe O asene O sɛdeɛ O nnoɔma O teɛ O no O ɛsiane O sɛ O Senior O Health O Doctors O associationnso O sɛ O wɔnyɛ O biribi O amfa O adɔkotafoɔ O yɛkyerɛ O ne O wɔn O akatua O no O ho O a O , O wɔn O nso O de O wɔn O mfidie O bɛgu O hɔ O . O Kasamafoɔ O ma O ekuo O yi O , O Dr O . O Aaron B-PER Musara I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O nnoɔma O nkɔ O yie O wɔ O ayaresabea O hɔ O . O Dr O Musara B-PER kaa O sɛ O ɛmfa O ho O sɛ O watwerɛ O krataa O akɔma O aban O no O asoeɛ O ahodoɔ O abɔ O wɔn O amanneɛ O sɛ O ɔbɛsi O fam O afiri O n'akonnwa O no O so O no O , O ɔnnyaa O mmuaeɛ O biara O . O Anɛɛsefoɔ O a O wɔwɔ O aban O ayaresabea O nso O nkɔ O adwuma O , O na O wɔse O aban O no O nyi O Amerikafoɔ O sika O a O wɔde O brɛɛ O no O Ahinime B-DATE wɔ O 2018 B-DATE no O mu O bi O ntua O wɔn O ka O . O Afei O nso O sɛ O wɔkɔ O adwuma O a O , O ɔmma O wɔn O akadeɛ O mfa O mmɔ O wɔn O ho O ban O mfiri O yadeɛ O no O ho O . O Enoɔk B-PER Dongo I-PER a O ɔyɛ O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors O associationkannifoɔ O se O wɔne O aban O ne O nkɔmmɔ O nkɔsii O hwee O . O Zimbabwe B-ORG Hospital I-ORG Doctors I-ORG association I-ORG ( O ZHDA B-ORG ) O kasamafoɔ O , O Dr O Tapiwa B-PER Mungofa I-PER nso O kyerɛ O sɛ O ɛsiane O sɛ O aban O no O mma O adɔkotafoɔ O no O nkɔ O ayaresabea O nti O , O wɔn O a O wɔyare O no O nnya O ayarehwɛ O . O Owura O Mungofa B-PER de O too O dwa O sɛ O mmerɛ O a O anɛɛsefoɔ O a O wɔhwɛ O mmɔfra O de O wɔn O mfidie O guu O hɔ O no O , O wɔn O adwumayɛfoɔ O no O dodoɔ O no O ara O tenaa O fie O sɛ O wɔrebɔ O wɔn O ho O ban O na O wɔanya O COVID O - O 19 O . O Studio B-ORG 7 I-ORG antumi O ne O aban O no O antwetwe O nkɔmmɔ O anhunu O kwan O a O wɔbɛfa O so O asiesie O saa O ɔhaw O yi O ɛsiane O sɛ O ɔsoafoɔ O a O na O ɔhwɛ O apɔmmuden O so O , O ɔbenfoɔ O Amon B-PER Murwira I-PER ntumi O wɔn O akasa O wɔn O tetefon O so O . O Nnawɔtwe O a O ɛtwaa O mu O no O , O Owura O Murwira B-PER de O too O dwa O sɛ O ɔne O nɛɛse O baako O ahyɛ O aseɛ O retwetwe O nkɔmmɔ O . O N'abadiakyire O John B-PER Mangwiro I-PER nso O de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O adwuma O gu O wɔn O so O pa O ara O nti O wɔnti O ne O wɔn O nkasa O . O ɔtitenani O ma O Health O Services O Board O , O Dr O Paulinus B-PER Sikosana I-PER nso O kyerɛ O sɛ O wɔreyɛ O nhyiamu O fa O COVID O - O 19 O kodiawuo O no O ho O nti O wɔntumi O ne O yɛn O ntwetwe O nkɔmmɔ O . O Apɔmmuden O animdefoɔ O nso O kyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O aban O no O yɛ O biribi O ma O anɛɛsefoɔ O ba O adwuma O na O wɔnasi O anɛɛsefoɔ O a O wɔhwɛ O mmɔfra O sɛ O wɔredi O wɔn O ho O dɛm O ano O berɛ O a O ɔman O wɔ O ahohiahia O mu O ɛsiane O COVID O - O 19 O kodiawuo O a O ama O nnipa O aduonu O num O ahwere O wɔn O nkwa O no O . O ɔhinhoyi B-LOC CityCouncil O kyerɛ O sɛ O wɔayɛ O ahoboa O sɛ O wɔbɛdi O deɛ O kɔɔto O de O too O dwa O Dwoada B-DATE sɛ O kansere O no O nsisi O adan O a O wɔabubu O agu O wɔn O kurom O hɔ O no O . O Kansere O no O twerɛtwerɛfoɔ O , O Abel B-PER Gotora I-PER ne O adwadifoɔ O a O ɔhinhoyi B-LOC kansere O abubu O wɔn O adan O retwetwe O nkɔmmɔ O no O , O ɔde O too O dwa O wɔbɛdi O deɛ O kɔɔto O ahyɛ O kansere O no O sɛ O wɔnsi O adan O a O adwadifoɔ O no O bi O abubu O no O no O . O Nanso O Owura O Gotora B-PER kaa O sɛ O kansere O no O nsi O adan O a O wɔbubu O no O no O nyinaa O , O na O mmom O wɔbɛsi O deɛ O haekɔɔto O hyɛɛ O wɔn O sɛ O wɔnsi O ma O nnipa O baasia O a O wɔde O wɔn O kɔɔ O kɔɔto O no O . O Tafadwa B-PER Marimo I-PER , O Emmanuel B-PER Ngwaru I-PER , O Richard B-PER Svosve I-PER , O Pepukayi B-PER Marega I-PER ne O Devis B-PER Shopo I-PER ka O wɔn O a O wɔde O kansere O no O kɔɔ O kɔɔto O no O ho O bi O . O Saa O nnipa O baasia O yi O mu O baako O , O Emmanuel B-PER Gwaru I-PER de O too O dwa O sɛ O n'ani O gyee O atemmuo O a O kɔɔto O no O de O baeɛ O no O ho O ɛsiane O sɛ O aban O ka O kyerɛɛ O kansere O no O wɔ O wɔnsiesie O mpɔtam O hɔ O , O na O wanka O nkyerɛ O wɔn O sɛ O wɔmmubu O adan O . O Owura O Gwaru B-PER sɛ O deɛ O baako O a O ɔdi O ho O haw O kɛseɛ O pa O ara O ne O sɛ O ɔtua O sika O ma O kansere O no O sɛ O wɔmfa O nsisi O adan O . O Gadzema B-PER kansela I-PER Patricia I-PER ɔhibaya O se O n'ani O gyee O kɔɔto O no O atemmuo O no O hɔ O ɛsiane O sɛ O na O ɛyɛ O no O den O sɛ O ɔbɛdi O deɛ O mpɔtam O hɔ O soafoɔ O hyɛɛ O no O sɛ O ɔmmubu O adan O wɔ O kurom O hɔ O . O Mmerɛ O korɔ O no O ara O no O nso O , O wɔmaa O wɔn O a O adwadifoɔ O a O wɔabubu O wɔn O adan O wɔ O dwam O hɔ O hyɛden O . O Owura O Gotora B-PER de O too O dwa O sɛ O kansere O no O bɛsi O dwam O foforɔ O ama O adwadifoɔ O aduonum O wɔ O Gadzema B-PER dwom O hɔ O . O Kasamafoɔ O ma O Zimbabwe B-LOC Lawyers O for O Human O Rights O , O Kumbirai B-PER Mafunda I-PER se O nnansa O yi O terafikɛs O reba O wɔn O ɔfese O wɔmmɛka O wɔn O nsɛm O ma O wɔn O . O Kansere O pii O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O rebubu O adan O a O wɔamfa O mmara O kwan O so O asi O no O gu O . O Na O mmom O adwadifoɔ O a O wɔwɔ O wiase O afanaa O nyinaa O rekɔ O kɔɔto O sɛ O deɛ O kanserefoɔ O no O reyɛ O no O nyɛ O . O Kɔɔto O peemu O de O n'atemmuo O bɛtoo O dwa O Benada B-DATE fa O deɛ O ɔnni O MDɔ B-ORG amanyɔkuo O no O anim O ɛsiane O sɛ O Morgan B-PER Tsvangirai I-PER ahwere O ne O nkwa O no O , O nnipa O dodoɔ O no O ara O rebisa O sɛ O hwan O ankasa O na O Richard B-PER Morgan I-PER Tsvangirai I-PER anaa O Harvest B-LOC House I-LOC yɛ O no O dea O . O Kɔɔto O no O de O too O dwa O sɛ O Awuraa O Thokozani B-PER Khupe I-PER nni O MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG anim O kɔpem O sɛ O wɔbɛto O aba O bosome O mmiɛnsa O ntam O . O Na O mmom O nnipa O a O wɔbɛkɔ O amanyɔkuo O no O asoeɛ O kɛseɛ O mu O no O ayɛ O den O kakra O ɛsiane O nnipa O baanu O a O wɔredi O dwuma O wɔ O hɔ O a O wɔn O din O ne O Ian B-PER Makone I-PER ne O Reverend B-PER Tim I-PER Neil I-PER ( O na O ɔda O Church O of O the O Province O of O Central O Africa O anaa O ɔPɔA O anoɔ O . O MDɔ B-ORG Alliance I-ORG twerɛtwerɛfoɔ O panin O , O Charlton B-PER Hwende I-PER gye O di O sɛ O saa O nnipa O baanu O yi O na O asoeɛ O hɔ O hyɛ O wɔn O nsa O na O wɔn O nko O ara O na O wɔbɛtumi O akɔ O hɔ O . O Douglas B-PER Mwonzora I-PER a O ɔkyerɛ O sɛ O ɔyɛ O amanyɔkuo O no O twerɛtwerɛfoɔ O panin O a O ɛbaa O amanyɔkuo O no O mu O wɔ O 2014 B-DATE nso O kyerɛ O sɛ O amanyɔkuo O no O hyɛ O Makone B-PER ne O Neil B-PER nsa O . O Na O mmom O wɔse O wɔgye O di O sɛ O wɔmma O wɔn O kwa O ma O wɔkɔyɛ O adwuma O wɔ O hɔ O . O Yɛntumi O ne O Owura O Makone B-PER ne O Owura O Neil B-PER ntwetwe O nkɔmmɔ O ntie O wɔn O nso O ano O asɛm O . O MDɔ B-ORG ɔtitenani O abadiakyire O , O ɛob O Sikhala B-PER kyerɛ O sɛ O asebɔ O aba O St O Marys B-PER a O ɛwɔ O ɔhitungwiza B-LOC mpɔtam O a O ama O amanyɔkuo O no O akyitaafoɔ O redwane O afiri O wɔn O afie O mu O . O Sikhala O a O na O ɔyɛ O Zengeza B-LOC West I-LOC mmarahyɛbɛdwani O kyerɛ O sɛ O polisi O ɔfesa O a O wɔfrɛ O no O ɛabangwe O repɛ O amanyɔkuo O no O akyitaafoɔ O akye O wɔn O . O Yɛbɔɔ O mmɔden O sɛ O yɛne O Owura O ɛabangwe B-PER bɛtwetwe O nkɔmmɔ O nso O na O ɔmpɛ O sɛ O ɔyi O sɛ O nsɛmmisa O no O ano O . O Studio B-ORG 7 I-ORG antumi O ne O apolisifoɔ O kasamafoɔ O , O Assistant O Commissioner O Paul B-PER Nyathi I-PER ntwetwe O nkɔmmɔ O anhunu O deɛ O nti O a O polisini O yi O pɛ O sɛ O wɔkye O akyitaafoɔ O yi O . O Na O mmom O ayɛ O atesɛm O sɛ O kye O a O wɔpɛ O sɛ O wɔkye O MDɔ B-ORG akyitaafoɔ O asekyerɛ O ne O sɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔgyae O ɔyɛkyerɛ O a O wɔayɛ O wɔn O adwene O sɛ O wɔbɛyɛ O no O wɔ O aman O no O nyinaa O mu O . O Sikhala O a O wɔkyee O no O bosome O a O ɛtwaa O mu O a O soboɔ O a O wɔde O bɔɔ O no O ne O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔtu O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER aban O gu O no O de O ato O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O , O nnipa O dodoɔ O no O ara O na O wɔredwane O afiri O wɔn O afie O mu O ɛsiane O sɛ O wɔsuro O sɛ O wɔbɛkye O wɔn O . O Nnipa O boro O aduokron O na O wɔkyee O wɔn O wɔ O Harare B-LOC Fiada B-DATE ɛsiane O ɔyɛkyerɛ O a O MDɔ B-ORG yɛeɛ O saa O da O no O . O MDɔ B-ORG pɛ O sɛ O wɔyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔ O kuropɔn O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O nanso O apolisifoɔ O de O Public O Order O ne O Seɔurity O Actno O mpɛ O sɛ O amanyɔkuo O no O bɛtoa O ɔyɛkyerɛ O no O so O . O Apolisifoɔ O no O de O taaboɔ O ato O MDɔ B-ORG so O sɛ O mma O wɔnyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔ O Harare B-LOC , O Bulawayo B-LOC , O Gweru B-LOC ne O Masvingo B-LOC . O Amanyɔsɛm O mpɛnsɛmpɛnsɛmufoɔ O kyerɛ O sɛ O wei O nso O bɛtumi O asi O wɔ O Mutare B-LOC a O MDɔ B-ORG ayɛ O wɔn O adwene O sɛ O wɔbɛyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔ O hɔ O da O Yawoada B-DATE no O . O Haekɔɔto O agyina O mmarahyɛbadwafie O mmara O fa O aban O afe O sikasɛm O ntotoeɛ O ho O atu O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O atetenee O so O Ziyambi B-PER Ziyambi I-PER ne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O sikasɛm O so O , O Mthuli B-PER Nɔube I-PER asɛm O ɛsiane O sɛ O wɔn O na O wɔbɔɔ O MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG a O Thokozani B-PER Khupe I-PER da O ano O no O dwetire O . O Haekɔɔto O temmuafoɔ O , O Priscilla B-PER Munangati I-PER Manongwa I-PER de O too O dwa O Yawoada B-DATE no O sɛ O wɔtu O Ziyambi B-PER ne O Nɔube B-PER asɛn O na O wɔntumi O nnyina O MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG anan O mu O , O ɛsiane O wɔkyerɛ O sɛ O Amanyɔkuo O Sikasɛm O Mmara O ma O wɔn O ho O kwan O ma O wɔbɔ O amanyɔkuo O dwetire O . O Na O MDɔ B-ORG nsa O bɛka O R7 O , O 500M O wɔ O RTGS O mu O . O Animdefoɔ O se O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER MDɔ B-ORG kɔɔ O kɔɔto O berɛ O Awuraa O Khupe B-PER afa O no O twerɛ O nkrataa O kɔɔ O sikakorabea O sɛ O wɔreyi O ɔhamisa O akyitaafoɔ O afiri O wɔn O a O wɔtumi O sae O ma O wɔyi O sika O firi O amanyɔkuo O no O sika O wɔ O Steward B-ORG Bank I-ORG no O mu O . O Luke B-PER Tamborinyoka I-PER a O ɔyɛ O ɔhamisa B-PER MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG kasamafoɔ O abadiakyire O de O too O dwa O sɛ O n'ani O agye O atemmuo O no O ho O . O Nso O Morgen B-PER Komiɔhi I-PER a O ɔkyerɛ O sɛ O ɔyɛ O amanyɔkuo O no O kannifoɔ O de O too O dwa O sɛ O , O ɔde O nhyehyɛeɛ O bɛgu O akwan O mu O akɔgye O sika O ɛsiane O sɛ O ɔn O na O ɔyɛ O amanyɔkuo O no O kannifoɔ O ( O ne O sɛ O nti O ne O sɛ O kɔɔto O peemu O de O bɛtoo O dwa O sɛ O ɔhamisa O amfa O amanyɔkuo O anni O mmara O a O ɛwɔ O amanyɔkuo O no O mmara O kunini O so O nti O ɔnni O ho O kwan O sɛ O ɔdi O amanyɔkuo O no O animɔ O . O Nso O Owura O Tamborinyoka B-PER se O ɔhamisa B-PER bɛtumi O agye O sika O no O bi O ɛfiri O sɛ O MDɔ B-ORG mmarahyɛbadwafoɔ O faa O nam O ne O din O so O na O wɔkɔɔ O mmarahyɛbadwafie O . O Nanso O Komiɔhi B-PER kaa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O ɔhamisa O ne O afoforɔ O no O di O mmara O no O so O . O Nanso O so O , O Harare B-LOC mmaranimni O , O Kudazi B-PER Kadzere I-PER kaa O sɛ O wɔbɛtumi O adwane O atoa O agyinaeɛ O a O wɔsii O no O wɔ O asɛnnibea O no O nnafua O du O ntam O . O Ziyambi O ka O kyerɛɛ O studio B-ORG 7 I-ORG wɔ O ahomatorɔfoɔ O so O sɛ O wɔbɛtumi O ato O nkyea O wɔ O nsɛm O a O asɛnnifoɔ O no O hyɛeɛ O wɔ O nnafua O du O ntam O . O Yɛntumi O ne O ɛaɔob O Mudenda B-PER a O ɔyɛ O mmarahyɛbadwafie O tetini O ne O ɔsaofoɔ O a O ɔhwɛ O sikasɛm O nkae O ntie O wɔn O nso O asɛm O ɛsiane O sɛ O wɔn O din O wɔ O asɛnnie O krataa O mu O no O . O mmaranimfoɔ O bi O nso O de O kyerɛ O sɛ O wɔamfa O wɔn O nsɛnkae O ama O a O ɛkyerɛ O sɛ O wɔnnye O asɛm O no O ntom O mu O a O , O kɔɔto O no O de O sika O no O bɛma O ɔhamisa O MDɔ B-ORG . O 6 O . O Wei O nyɛ O da O a O edi O kan O MDɔfoɔ O reko O sika O yi O ho O . O Ɛwɔ O afe O 2006 B-DATE mu O no O , O akyire O yi O a O MDɔfoɔ O twerɛtwerɛfoɔ O panin O Welshman B-PER Nɔube I-PER ko O tia O Tsuangirai B-LOC wɔ O Ahinime B-DATE bosome O a O ɛwɔ O 2005 B-DATE mu O na O ɔtee O n'ankasa O MDɔ B-ORG . O } O kɔɔ O so O gyee O sika O a O na O ɛfiri O MDɔ B-ORG kuo O no O hɔ O , O maa O Mr O . O Ysvangirai B-PER a O ɔda O dɔm O dodoɔ O ano O wɔ O mmarahyɛbadwafie O annya O sika O biara O . O Zimbabweni O , O Dr O Rita B-PER Nyampinya I-PER a O ɔka O Female O Prisoners O Suport O Trust O a O wɔko O ma O mmaa O wɔ O fiase O kaa O sɛ O n'ani O agye O sɛ O ɔnyaa O 2020 B-DATE International O Women O of O ɔourage O Award O no O . O Abasobɔdeɛ O yi O kae O nnwuma O pa O a O mmaa O wɔwɔ O wiase O afanaa O yɛeɛ O na O United B-LOC State I-LOC Dpartment O of O International O Relation O na O wɔde O abasobɔdeɛ O yi O ma O . O Dr O Nyampinga B-PER kaa O sɛ O wanna O annwene O ho O da O sɛ O ɔbɛnya O saa O abasobɔdeɛ O yi O , O na O ɔkaa O sɛ O ɛyɛ O no O anigye O pa O ara O sɛ O yɛbɛkan O ano O aka O mmaa O dubaako O a O wɔfiri O ewiase O afanaa O nyinaa O ho O . O Dr O Nyampiga B-PER kaa O sɛ O wɔbɛtu O kwan O akɔ O afiase O ahodoɔ O a O ɛwɔ O United B-LOC State I-LOC akɔsua O sɛdeɛ O afiase O hɔ O tebea O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛtumi O amia O wɔn O ho O ayɛ O wɔn O adwuma O wɔ O man O mu O . O . O Dr O Nyampinga B-PER kaa O sɛ O wɔn O adwuma O no O hia O akokoɔduro O na O afei O nso O wɔn O ani O agye O sɛ O afoforɔ O ahu O wɔn O nnwuma O a O wɔreyɛ O . O Berɛ O a O ɔkasa O wɔ O dwabɔ O no O ase O no O , O ɔtwerɛfoɔ O ma O State O of O International O Relations O , O Miɔhael B-PER Pompeo I-PER kaa O sɛ O adwuma O a O mmaa O dummienu O yi O ayɛ O yɛ O anisɔ O na O ɛhia O akokoɔduru O . O Wɔpaa O dwumadie O yi O ho O ntoma O wɔ O mfirihyia O dunan O a O abɛsene O kɔ O mu O . O Mmaa O wɔn O nsa O aka O saa O abasobɔdeɛ O yi O bi O firi O Afghanistan B-LOC , O Armenia B-LOC , O Azerbaiɛan B-LOC , O Bolivia B-LOC , O Burkina B-LOC Faso I-LOC , O Kazakhstan B-LOC , O Malaysia B-LOC , O Niɔaragua B-LOC , O Pakistan B-LOC , O Syria B-LOC , O Yemen B-LOC ne O Zimbabwe B-LOC . O Mr O Pompey B-PER kaa O sɛ O saa O dwumadie O yi O ho O hia O ɛfiri O sɛ O ɛma O mmaa O akwannya O sɛ O wɔmfa O nyɛ O adwuma O mfa O nko O mma O mmaa O yiedie O wɔ O ewiase O afanaa O nyinaa O . O Berɛ O ɔrekasa O wɔ O dwabɔ O yi O ase O no O , O ɔbaa O panin O a O ɔwɔ O United B-LOC State I-LOC , O Melania B-PER Trump I-PER kaa O sɛ O n'ani O agye O wɔ O adwuma O a O mmaa O wɔwɔ O ewiase O afanaa O reyɛ O wɔ O ankorɛankorɛ O yiedie O ho O . O Mr O Pompey B-PER kaa O sɛ O ɔhyiaa O mmaa O a O wɔayi O wɔn O sɛ O wɔrebɛbɔ O wɔn O abaso O noɔhyiaa O mmaa O mfeɛ O nan O a O atwam O no O , O mfeɛ O nnan O a O atwam O no O , O wɔakɔ O so O ahyia O mmaa O a O wɔreyɛ O anwanwa O dwuma O wɔ O wiase O afanaa O nyinaa O . O { O wɔ O ɔhaw O bebree O na O wɔfa O mu O berɛ O a O wɔreyɛ O adwuma O yi O nanso O wɔmpa O aba O . O Dr O Nyampinga B-PER de O too O dwa O sɛ O ɔhyɛɛ O aseɛ O ko O maa O ankorɛankorɛ O yiedie O mfeɛ O aduasa O a O atwam O . O Sɛ O yɛyi O ne O kuo O no O firi O mu O a O , O Ms O . O Nyampinga B-PER yɛ O bɔɔdo O mɛmba O wɔ O Women O Coalition O Of O Zimbabwe B-LOC , O ɔrises O in O Zimbabwe B-LOC Coalition O , O Women O Aɔademy O on O PoliticalLeadership O Exɔellenɔe O ne O Women O and O Aids O Support O Network O . O Zimbabwe B-LOC mmaa O binom O nso O wɔanya O saa O abasodeɛ O yi O bi O nso O ne O Ms O . O ɛenni B-PER Williams I-PER , O Ms O . O Wagadonga B-PER Mahlangu I-PER , O Ms O ɛestina B-PER Mukoko I-PER ne O Ms O . O Beatriɔe B-PER Mtetwa I-PER . O Asoeɛ O a O ɛhwɛ O apɔmmuden O nsɛm O so O kaa O sɛ O wabisa O South B-LOC Africa I-LOC sɛ O wɔnyɛ O nhwehwɛmu O nhwɛ O sɛ O Zimbabweni O baa O a O ɔfiri O ɔhina O baɛe O Benada B-DATE no O wɔ O Corona O mmoawa O no O bi O . O Nhwehwɛmu O a O ɔhina O yɛ O faa O Zimbabwe B-LOC ho O no O kyerɛ O sɛ O ɛnyɛ O nokorɛ O . O South B-LOC Africa I-LOC National O Institute O of O ɔommuniɔable O Disease O na O wɔwɔ O abenfoɔ O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC atifi I-LOC afam O a O wɔtumi O kyerɛ O obi O anya O Coronavirus O no O anaasɛ O ɔnnyaa O bi O . O Ɔbaa O no O wɔ O Wilkins B-ORG Hospital I-ORG a O ɛwɔ O Harare B-LOC . O Dr O Portia B-PER Manangazira I-PER a O ɔyɛ O ɔbenfoɔ O wɔ O yarewa O de O too O dwa O sɛ O nna O num O mu O no O , O wɔbɛhunu O sɛ O maame O no O wɔ O yareɛ O no O bi O anaasɛ O ɔnni O bi O . O Taaboɔ O a O wɔde O ato O ahyɛn O nketewa O so O ne O ahyɛn O a O ɛfiri O ZUPCO B-ORG adwumakuo O no O mu O ama O nnipa O nnya O kaa O ntu O kwan O , O na O wei O ama O nnipa O bɔ O dɔmpem O kɔgu O ahyɛnbea O hɔ O mfa O ho O sɛ O ɔman O no O rebrɛ O sɛ O ɔbɛsɔ O COVID O - O 19 O kodiawuo O wɔ O ɔman O no O mu O . O Nnipa O bebree O na O wɔrehunu O amane O wɔ O wɔn O akwantuo O mu O ne O titire O ne O anwummerɛ O a O gye O sɛ O wɔmia O wɔn O ho O hyɛ O ahyɛn O kakra O a O ɛwɔ O hɔ O no O mu O . O Aban O no O ahyɛ O mmara O de O taaboɔ O ato O akwantufoɔ O so O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O COVID O - O 19 O yarewa O no O ntrɛ O nti O , O ZUPCO B-ORG ahyɛn O nko O ara O na O wɔama O wɔn O tuimi O sɛ O wɔbɔtumi O afa O nnipa O . O Nanso O ahyɛn O ahodoɔ O mpɛ O sɛ O wɔbɛkɔ O adwuma O ɛsiane O sɛ O ZUPCO B-ORG ntua O wɔn O ka O ntɛm O . O Dwoada B-DATE no O , O wɔn O a O wɔhwɛ O ankorɛankorɛ O ahyɛn O so O ne O ZUPCO B-ORG mpaninfoɔ O kɔhyiaeɛ O sɛ O wɔmmɔ O wɔn O ho O mmɔden O sɛ O wɔbɛsie O ɔhaw O biara O ɛwɔ O hɔ O a O ahyɛnkafoɔ O no O akatua O di O mu O akotene O pa O ara O . O Ɛbenada B-DATE no O , O wɔhyɛɛ O sɛ O ahyɛn O no O bɛhyia O aban O no O mpaninfoɔ O na O wɔasiesie O ntawantawa O no O . O Studio B-ORG 7 I-ORG nso O ntumi O ntee O ZUPCO B-ORG nka O wɔ O deɛ O wɔreyɛ O de O asiesie O ahyɛn O a O ɛhɔ O ayɛ O den O no O ho O . O Nanso O panin O a O ɔda O Harare B-LOC Residents O Turst O ano O , O Preɔious B-PER Shumba I-PER de O too O dwa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O aban O no O siesie O akwantuo O mu O nsɛm O no O mmerɛ O tiawa O mu O ansa O na O nnoɔma O agye O nsam O . O Lions O kyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O aban O no O de O apolisifoɔ O ne O asraafoɔ O kɔ O baabi O a O ahyɛn O no O gyina O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O nnipa O no O bɛdi O mmara O a O wɔahyɛ O sɛ O ɛboa O ma O yadeɛ O no O ntrɛmu O mu O no O so O . O Wɔsane O nso O kaa O sɛ O apɔmmuden O adwumayɛfoɔ O nso O nte O wɔn O ho O ngu O baabi O ahyɛn O no O gyina O nhwɛ O sɛ O obiara O HIV O anaa O COVID O - O 19 O no O bi O . O Nnwumakuo O a O ɛwɔ O Bulawayo B-LOC ne O nnwumakuo O ahodoɔ O hyiaa O kuro O no O mpaninfoɔ O dwenee O ɔhaw O a O nsuo O a O ɛho O ayɛ O den O no O de O aba O . O Nsuo O no O ho O asɔɛm O yi O siiɛ O akyɛ O kakra O . O Ɔ O panin O a O ɔda O associationfor O Business O in O Zimbabwe B-LOC ( O ABUZ B-ORG ) O , O Viɔtor B-PER Nyoni I-PER de O too O dwa O sɛ O nsuo O a O atwa O no O ama O wɔn O nnwuma O asɛe O ɛsiane O sɛ O nnwumayɛfoɔ O no O hia O nsuo O de O ayɛ O wɔn O nnwuma O . O Mr O Nyoni B-PER kyerɛ O sɛ O kansere O mpaninfoɔ O a O ɔhyiaa O wɔn O no O ahyɛ O ne O bɔ O sɛ O wɔbɛnya O nsuo O nnawɔtwe O a O ɛdi O wɔn O anim O no O mu O . O Kansere O mpaninfoɔ O no O se O wɔbɛwia O wɔn O adwuma O nnawɔtwe O yi O awieeɛ O . O Nnawɔtwe O mmienu O ne O na O wɔn O a O wɔte O Bulawayo B-LOC nnyaa O nsuo O mfa O ho O sɛ O kansere O no O reyɛ O nsuo O no O ho O nsiesie O . O Ne O sɛnti O ne O sɛ O beaeɛ O a O wɔnya O nsuo O firi O no O so O ate O . O Mr O Nyoni B-PER se O yɛnim O no O yie O sɛ O Bulawayo B-LOC kuro O no O boro O mfeɛ O ɔha O aduonu O nti O mfidie O ne O nsuo O dorobɛn O no O ayɛ O dada O . O Ɔfrɛɛ O aban O no O ne O kansere O no O sɛ O wɔntu O anammɔn O nsiesie O ɔhaw O no O ano O prɛko O . O Studio B-ORG 7 I-ORG antumi O atie O kansere O no O anodisɛm O . O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors O associationa O wɔgyina O adɔkotafoɔ O a O wɔde O wɔn O mfidie O agu O hɔ O no O anan O mu O de O too O dwa O sɛ O wɔn O a O wɔsi O adɔkotafoɔ O anam O mu O ne O ɔmampanin O no O hyiaa O Wukuada B-DATE wie O a O , O wɔretwɛn O sɛ O wɔbɛte O ɔmampanin O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER . O Sika O korafoɔ O a O ɔwɔ O nhyiamudie O no O mu O , O Dɔkota O Prince B-PER Butau I-PER kyerɛ O sɛ O ɔrehwɛ O anim O sɛ O ɔbɛte O biribi O afiri O Owura O Mnangagwa B-PER hɔ O Yawoada B-DATE anaa O Fiada B-DATE . O Mr O Mnangagwe B-PER a O na O ɔregye O n'ahome O baeɛ O amonomu O hɔ O ara O sɛ O ɔrebɛsiesie O adɔkotafoɔ O a O wɔate O atua O no O asɛm O no O . O Nnoɔma O a O ɛwɔ O ayareasabea O no O ayɛ O basaa O firi O mmerɛ O a O adɔkotafoɔ O de O wɔn O mfidie O guu O hɔ O wɔ O } O pɛnimaa O da O a O ɔdi O kan O no O . O Nanso O panin O a O ɔda O ɔommunity O Working O Group O on O Health O ano O , O Mr O Itai B-PER Rusike I-PER , O de O too O dwa O sɛ O aban O no O nsiesie O ɔhaw O biara O ɛwɔ O hɔ O ntɛm O na O ɔmma O adɔkotafoɔ O sika O ansa O na O nnoɔma O agye O nsam O . O Zimbabwefoɔ O bi O a O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC reyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔ O Groote B-ORG Sɔhuur I-ORG Hospital I-ORG a O ɛwɔ O ɔape B-LOC Town I-LOC , O baabi O ɔmampanin O abadiakyire O ɔonstantino O ɔhiwenga O regye O ayarehwɛ O . O Wɔkyerɛ O sɛ O ɔhiwenga O nkɔ O ne O man O mu O nkɔgye O ayarehwɛ O . O Wɔde O Mr O ɔhinwenga B-PER kɔɔ O ɔman O foforɔ O South B-LOC Africa I-LOC sɛ O ɔnkɔsa O ne O ho O yareɛ O na O mmom O Studio B-ORG 7 I-ORG annya O adanseɛ O biara O sɛ O ɔwɔ O ayaresabea O kɛseɛ O mu O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC . O Dawubɔ O soafoɔ O Moniɔa B-PER Mutsvangwa I-PER ne O Amanebɔ O twerɛtwerɛfoɔ O Niɔk B-PER Mangwana I-PER se O wɔnka O hwee O amfa O kye O a O wɔkyee O George B-PER ɔharamba I-PER ho O berɛ O a O VOA B-ORG Studio I-ORG 7 I-ORG a O ɛwɔ O Zimbabwe B-LOC ne O wɔn O twetwee O nkɔmmɔ O . O Nanso O Studio B-ORG 7 I-ORG antumi O ne O ɔharamba O antwetwe O nkɔmmɔ O anhunu O sɛ O ɛyɛ O ampa O sɛ O ɔhiwenga O wɔ O ayaresabea O a O ɔregye O ayaresa O . O Zimbabweni O foforɔ O a O wɔfrɛ O no O ɔarlos O ɔhimbi O a O ɔte O ɔape B-LOC Town I-LOC kɔkaa O Zimbabwefoɔ O a O wɔreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O ho O . O ɔhimbi O de O too O dwa O sɛ O ɔyɛ O no O awerɛho O sɛ O ɔmampanin O abadiakyire O atiatia O nnipa O a O wɔadi O dɛm O fahodie O so O wɔ O ɔman O no O mu O a O ɔnim O sɛ O sɛ O ɔyare O a O , O ɔbɛkɔ O akɔgye O ayarehwɛ O wɔ O amannɔne O . O ɔkaa O sɛ O n'ani O agye O sɛ O watumi O aka O saa O nsɛm O yi O akyerɛ O ayaresabea O no O wɔ O mmerɛ O a O ɔpanin O a O ɔhwɛ O ayaresabea O no O so O kaa O sɛ O ɔne O no O mmɛkasa O nanso O wanka O sɛ O Owura O ɔhiwenga B-PER wɔ O ayaresabea O hɔ O anaasɛ O ɔnni O hɔ O . O ɔhimbi O de O too O dwa O sɛ O ɔpanin O a O ɔhwɛ O asopiti O no O so O ka O kyerɛɛ O no O sɛ O mmara O mma O ho O kwan O sɛ O ɔbɛkasa O afa O ayarefoɔ O a O wɔbɛba O ayaresabea O wɔ O mmerɛ O a O wɔnni O ayaresabea O hɔ O . O Adɔkotafoɔ O de O wɔn O mfidie O guu O hɔ O afe O a O ɛtwaa O mu O no O , O ɔhiwenga O hyɛɛ O amanfoɔ O no O abufuo O sɛ O adɔkotafoɔ O no O nnim O adwuma O nanso O aban O no O amfa O nhyehyɛeɛ O mapa O angu O akwan O mu O asi O haw O ahodoɔ O a O na O ɛwɔ O asopiti O hɔ O a O ɛmma O nnipa O nnya O ayaresa O mapa O . O Sɛ O ɛba O akoma O hɔ O opirehyin O a O , O Groote B-ORG Sɔhurr I-ORG Hospital I-ORG na O ɛdi O kan O wɔ O wiase O nyinaa O . O Apolisifoɔ O ahyɛ O MDɔ B-ORG amanyɔkuo O a O wɔnni O aban O mu O no O sɛ O wɔn O nhyiamu O kɛseɛ O a O wɔpɛ O wɔyɛ O no O kyena O no O wɔnnyae O wɔ O mmerɛ O saa O nhyiamu O no O ase O na O wɔn O panin O , O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER de O amanyɔkuo O no O aniasodehunu O wɔ O afe O no O mu O bɛto O dwa O . O ɔreka O berɛ O wɔn O kɔmitee O nhyiamu O baa O awieeɛ O wɔ O Harare B-LOC no O , O MDɔ B-ORG kasamafoɔ O abadiakyire O Luke B-PER Tamborinyoka I-PER kaa O sɛ O apolisifoɔ O de O taaboɔ O ato O wɔn O nhyiamu O kɛseɛ O no O so O na O wɔse O wɔn O ani O wɔ O sukuu O a O ɛrebue O no O ho O . O Tamborinyoka B-PER kaa O sɛ O nhyiamu O kɛseɛ O no O mma O so O ɔkyena O ɛfiri O sɛ O MDɔ B-ORG amanyɔkuo O no O mpɛ O sɛ O apolisifoɔ O bɛto O ahyɛ O wɔn O akyitaafoɔ O no O so O . O ɔde O too O dwa O sɛ O ɛda O adi O pefee O sɛ O apolisifoɔ O no O pɛ O sɛ O wɔne O wɔn O akyitaafoɔ O no O ham O so'te O sɛ O sɛdeɛ O wɔyɛeɛ O berɛ O a O amanyɔkuo O no O yɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔn O kuro O a O ɛwɔ O ɔman O no O nyinaa O mu O . O ɔde O too O dwa O sɛ O nhyiamu O a O na O wɔato O ne O din O """" O Agenda O 2020 B-DATE """" O a O na O ɛwɔ O sɛ O ɛkɔ O so O Ms O Musodzi B-PER Hall I-PER wɔ O Mbare B-LOC no O bɛba O so O Benada B-DATE wɔ O nnawɔtwe O a O ɛdi O yɛn O anim O no O . O ɔde O beaeɛ O a O nhyiamu O no O bɛkɔ O so O bɛto O dwa O akyire O . O Owura O Tamboinyoka B-PER de O too O dwa O sɛ O MDɔ B-ORG abrɛ O sɛ O wɔhunu O wɔn O sɛ O amammɔfoɔ O kuo O na O wɔredwene O ho O sɛ O wɔnni O mmara O so O anaa O wɔnsesa O wɔn O nhyehyɛeɛ O . O Yɛantumi O ante O hwee O amfiri O Zimbabwe B-LOC apolisifoɔ O kasamafoɔ O , O Assistant O Commissioner O Paul B-PER Nyathi I-PER ɛsiane O sɛ O na O ne O tetefon O adum O . O Amanyɔsɛm O mu O mpɛnsɛmpɛnsɛmni O Masimba B-PER Kuɔhera I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O wɔdwene O sɛ O apolisifoɔ O retiatia O MDɔfoɔ O no O fahodie O so O . O ɔsanaa B-DATE bosome O wɔ O afe O a O ɛtwaa O mu O no O , O ZRP B-ORG de O taaboɔ O too O MDɔ B-ORG so O wɔ O sɛ O mma O wɔnyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔ O kuro O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O . O Wɔkyerɛ O sɛ O wɔsuro O sɛ O ɔyɛkyerɛ O no O de O basabasaeɛ O bɛba O te O sɛ O sɛdeɛ O ɛsiiɛ O wɔ O ɔpɛpɔn B-DATE mu O no O . O Wɔde O afe O yi O Nobel O peace O Award O ama O Ethiopia B-LOC mansoafoɔ O panin O Abiy B-PER Ahmed I-PER . O Norway B-LOC na O wɔdi O saa O abasobɔdeɛ O yi O ma O . O Wɔbɔɔ O n'abaso O ɛsiane O asomdwoeɛ O a O ɔde O baa O ne O man O ne O Eritrea B-LOC ntam O aberɛ O a O na O wɔn O ntam O ngo O bɛyɛ O mfeɛ O aduonu O a O atwam O no O mu O . O ɔbibini O a O ɔdi O kan O gyee O saa O abasobɔdeɛ O yi O ne O Albert B-PER Luthuli I-PER a O ɔfiri O South B-LOC Africa I-LOC wɔ O 1960 O mu O . O Wɔn O a O wɔka O ho O ne O Nelson B-PER Mandela I-PER a O ɔfiri O South B-LOC Africa I-LOC , O Anwar B-PER Sedat I-PER a O ɔfiri O Egypt B-LOC ne O Kofi B-PER Annan I-PER a O ɔfiri O Ghana B-LOC . O Wɔn O a O wɔanya O abasobɔdeɛ O yi O bi O san O nso O ne O Arɔhbishop O Desmond B-PER Tutu I-PER , O Liberia B-LOC mampanin O Ellen B-PER Johnson I-PER Sirleaf I-PER ne O Wangari B-PER Maathai I-PER a O ɔfiri O Kenya B-LOC ( O ɔbaa O a O ɔfiri O Abibirem B-LOC a O ɔdii O kan O gyee O abasobɔdeɛ O yiɔ O . O Wɔyii O Zimbabwe B-LOC mansoafoɔ O panin O a O wanya O ne O baabi O korɔ O , O Morgan B-PER Tsvangirai I-PER kaa O wɔn O a O wɔbɛtumi O agye O abasobɔdeɛ O yi O wɔ O 201ll O mu O nso O wantumi O annye O abasobɔdeɛ O no O . O Dr O Pedzisayi B-PER Ruhanya I-PER a O ɛwɔ O Univeristy O of O Johannesburg B-LOC de O ato O dwa O sɛ O , O ɔmampanin O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER wɔ O nnoɔma O bebree O a O ɛwɔ O sɛ O ɔsua O firi O Ahmed B-PER amammuo O ho O . O Asono O pii O ne O mmoadoma O rewu O wɔ O Hwange B-LOC National I-LOC Park I-LOC ɛnam O ɛkɔm O ne O nsukɔm O a O ɛtae O de O wɔn O . O Wei O ama O aban O no O de O nhyehyɛeɛ O regu O akwan O mu O sɛ O asono O no O nwu O . O Yɛkɔɔ O Studio B-ORG 7 I-ORG a O ɛwɔ O Hwamge B-LOC National I-LOC Park I-LOC no O , O yɛhunuu O asono O bebree O a O ɛkɔm O ne O nsukɔm O akum O wɔn O . O Tinashe B-PER Farawo I-PER a O ɔyɛ O kasamafoɔ O ma O Zimbabwe B-LOC Parks I-LOC and O Wildlife B-ORG Management I-ORG Authority I-ORG ( O ZimParks B-ORG ) O ɛkaa O wɔ O Studio B-ORG 7 I-ORG kasafidie O so O sɛ O , O firi O ɛbɔ O bosome O no O mu O reba O no O , O asono O adwuowɔtwe O - O num O na O awu O ɛnna O mmoadoma O ɛyɛ O ahannu O na O ɛkɔm O akum O wɔn O wɔ O afe O yi O mu O . O Faraofoɔ O no O nso O de O kaa O ho O sɛ O , O yɛyi O ɛkɔm O no O si O nkyɛn O a O , O aduane O ne O nsuo O a O ɛkɔɔ O atwee O nso O ama O asono O ne O mmoadoma O pii O ahwere O wɔn O nkwa O . O Sɛ O ɔsono O baako O redidi O a O , O ɛbɛhia O aduane O a O emu O duru O bɛyɛ O 200 O pawds O ɛ500 O kgɔ O ne O nsuo O bɛyɛ O galɔn O mmienu O ( O 200 O L O ) O ne O deɛ O ɛboro O saa O . O Nnɛ O yi O , O ZimParks B-ORG kyerɛ O sɛ O wɔwɔ O asono O bɛyɛ O 45 O , O 000 O wɔ O beaeɛ O hɔ O . O Nkroɔfoɔ O a O wɔhwɛ O mmoa O yiedie O so O kyerɛ O sɛ O , O nɔɔma O a O ZimParks B-ORG de O ato O dwa O no O nyɛ O nokorɛ O , O na O wɔreyɛ O saa O sɛdeɛ O wɔbɛyɛ O kwan O atɔtɔn O asono O no O . O Advoɔates4Earth O kuo O , O Lenin B-PER ɔhisaira I-PER gye O tom O sɛ O asono O ne O mmoadoma O nkaeɛ O no O wuo O no O firi O ɛkɔm O na O ɔka O wɔn O a O wɔnnye O nɔɔma O a O Zimpark O de O too O dwa O no O nni O no O ho O . O ɔhisaira O se O , O aban O no O agyinatuo O sɛ O wɔbɛma O wɔatu O fam O agudeɛ O wɔ O beaeɛ O hɔ O aa O wɔde O ato O dwa O sɛ O biribi O saa O nkɔ O so O wɔ O hɔ O no O , O na O ɛma O ɛkɔm O de O mmoa O a O ɛwɔ O Hwange B-LOC National I-LOC Park I-LOC hɔ O . O Nanso O Owura O Farawo B-PER de O too O dwa O sɛ O , O wɔn O a O wɔhwɛ O mmoa O yiedie O adwenkyerɛ O a O wɔde O too O dwa O sɛ O wɔne O wɔn O nnye O adwene O sɛ O asono O ne O mmoadoma O a O wɔwɔ O hɔ O no O akɔ O soro O ɛnam O adwuma O pa O n'adwumayɛfoɔ O no O reyɛ O no O ho O ns O ɛhia O no O . O ɛde O toaa O so O sɛ O wɔbɛtumi O aba O beaeɛ O a O mmoa O no O wɔ O no O abɛhwɛ O wɔn O ani O so O . O Zimbabwe B-LOC ne O aman O bi O a O ɛwɔ O Abibirem B-LOC atifi I-LOC fam O a O Botswana B-LOC ka O bi O ho O no O bi O kyerɛ O sɛ O , O wɔpɛ O sɛ O International O ɔonvention O on O the O Trade O wɔ O Endagered O ma O wɔn O kwan O ma O wɔtɔn O wɔn O asono O no O berɛ O wɔn O nɔɔma O rekɔ O n'anim O no O . O Saa O adeɛ O yi O de O ɔhaw O bebree O na O aba O mmoa O ne O nnipa O ahobammɔ O so O . O Afe O yi O mu O nko O ara O , O mmoa O yi O akum O nnipa O aduasa O mmiɛnsa O . O ɔITES O nhyiamu O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Geneva B-LOC , O Switzerland B-LOC man O no O mu O wɔ O ɔsanaa B-DATE bosome O mu O no O , O ekuo O no O ampene O so O sɛ O wɔnyi O tabono O a O ɛda O ɛsono O ne O asommɛn O so O no O mfiri O hɔ O . O ɔpanin O a O ɔda O Safari O Operators O associationof O Zimbabwe B-LOC ano O , O Emmanuel B-PER Fundira I-PER de O too O dwa O sɛ O ɛho O bɛhia O sɛ O ɔITES O ne O wɔn O a O wɔpere O mmoa O yiedie O ho O bɛhunu O haw O ahodoɔ O a O asono O bebree O yi O de O aba O Zimbabwe B-LOC ne O aman O afoforɔ O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O wiem O sakraeɛ O ne O nsrahwɛ O soɔ O , O Nqobizitha B-PER Ndlovu I-PER kaa O wɔ O Studio B-ORG 7 I-ORG kasafidie O so O sɛ O , O aban O no O ɛrebɔ O ne O ho O mmɔden O sɛ O ɔne O aman O foforɔ O bɛka O abom O na O wɔaboa O ɔITES O . O Na O wɔsan O nso O kaa O sɛ O wɔbɛtumi O de O nhyehyɛeɛ O agu O akwan O mu O de O asono O no O akɔ O ɔITES O aman O foforɔ O so O . O wɔbuee O Hwange B-LOC National I-LOC Park I-LOC wɔ O afe O 1928 B-DATE mu O na O ɛno O na O ɛno O na O ɛyɛ O kɛseɛ O pa O ara O wɔ O ɔman O no O mu O . O Mmoa O no O tenabea O no O tenten O boro O kwansima O mpem O du O - O nan O ɛ14 O , O 000 O sq O kmɔ O na O asono O 2000 O na O wɔdi O hyɛɛ O aseɛ O . O ɔtwerɛtwerɛfoɔ O panin O ma O Footballers O Union O of O Zimbabwe B-LOC , O FUZ O , O Paul B-PER Gundani I-PER wui O wɔ O Kwekwe B-LOC Wukuada B-DATE no O awia O . O Yareɛ O bɔɔ O no O mmerɛ O tiawa O bi O mu O . O Bɛsi O nnɛ O , O wɔnnya O nhunuu O kwan O korɔ O pɔtee O a O owuo O no O baeɛ O . O FUZ O de O ato O dwa O sɛ O , O Gundani B-PER wui O wɔ O Topomasi O Private O Hospital O a O ɛwɔ O Kwekwe B-LOC . O Bɔɔlɔbɔ O kuo O yi O se O , O tokuro O kɛseɛ O na O abɛtɔ O hɔ O ɛnam O owui O na O ɛbɛyɛ O den O sɛ O biribiara O bɛsi O ne O dadaa O mu O ɛfiri O sɛ O na O wɔde O akoma O pa O boa O bɔɔlobɔfoɔ O no O . O Gundani B-PER a O ɔbɔɔ O bɔɔlo O maa O Zisɔo O Steel O a O ɔsan O kɔbɔ O maa O Young B-ORG Warriors I-ORG , O na O ɔtoaa O so O kɔbɔ O maaWarriors O mmerɛ O na O wɔfrɛ O wɔn O """" O Dream O Team O """" O a O na O Reinard B-PER Fabisɔh I-PER na O ɔyɛ O koogyi O . O FUZ O dawubɔ O ɔfesa O , O Marlene B-PER Gadzirayi I-PER de O too O dwa O sɛ O ɛyɛɛ O no O nwanwa O berɛ O ɔtee O sɛ O Gundani B-PER aka O baabi O . O Ms O Gadzirayi B-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O , O """" O Mede O awerɛhoɔ O na O ɛne O wɔn O kae O nnora O berɛ O a O na O yɛrefa O adwene O wɔ O kwan O a O yɛbɛfa O so O atoa O so O . O Nso O , O metee O no O nnɛ O sɛ O wɔayera O nanso O seisei O deɛ O mennim O deɛ O Owura O Gundani B-PER diiɛ O . O """" O Awuraa O Gadzirayi B-PER se O ɔman O no O ahwere O bɔɔlɔbɔ O mu O okunini O pa O ara O . O Awuraa O Gadzirayi B-PER toaa O so O bio O sɛ O , O ɔntee O hwee O mfaa O Owura O Gundani B-PER ayie O hɔ O na O ɔretwɛn O sɛ O ɔbɛte O berɛ O wɔbɛsie O no O afiri O abusuafoɔ O no O hɔ O . O Zimbabwe B-LOC Football O association O ( O ZIFAɔ O de O ato O dwa O wɔ O wɔn O ntentan O mfidie O so O sɛ O , O Gundani B-PER wuo O no O yɛ O wɔn O awerɛho O na O wɔbɛgyina O abusua O no O akyi O wɔ O ayie O ntotoeɛ O nyinaa O mu O . O ZIFA B-ORG Communications O adwumayɛni O Xolisani B-PER Gwesele I-PER kaa O sɛ O Gundani B-PER wuo O yɛ O ɔman O no O nyinaa O awerɛhosɛm O na O ɛbɛyɛ O den O sɛ O wɔbɛnya O nipa O a O ɔwɔ O ɔdɔ O ma O bɔɔlobɔ O t O sɛ O ɔno O . O Gwesela O twerɛɛ O wɔ O ZIFA B-ORG ntentan O mfidie O no O sɛ O , O """" O Asomdwoeɛ O nka O Paul B-PER Gundani I-PER . O """" O Wɔantumi O amfa O ɔmampanin O dadaa O Robert B-PER Mugabe I-PER amu O no O ankɔ O ne O fie O a O ɛwɔ O Zyimba B-LOC ; O ɛne O sɛ O ne O yere O Grace B-PER Mugabe I-PER ayare O . O Abusuafoɔ O no O mu O bi O se O amu O no O bɛba O abɛduru O Zyimba B-LOC Dwoada B-DATE . O Nnipa O apem O na O wɔretwɛn O ɔmampanin O Mugabe B-PER amu O no O nnɛ O wɔ O Zyimba B-LOC awia O yi O . O ɔkasamafoɔ O ma O Mugabe B-PER abusua O no O a O ɔyɛ O Mugabe B-PER nana O , O Leo B-PER Mugabe I-PER de O too O dwa O sɛ O , O wɔahu O Mugabe B-PER amu O no O nnɛ O na O ɔnnim O deɛ O nti O a O ɛfiri O sɛ O King B-PER Zyimba B-LOC asoma O no O . O Leo O Mugabe B-PER kaa O sɛ O amu O no O bɛba O fie O anɔpa O tutuutu O . O Nanso O ɔhene O Katizagombo B-PER a O wɔsan O nso O frɛ O no O Gibson B-PER ɛenami O nso O kyerɛ O sɛ O amu O no O mma O Zyimba B-LOC sɛdeɛ O wɔrehwehwɛ O no O ɛfiri O sɛ O na O Owurayere O Grace B-PER Mugabe I-PER yare O . O ɔhene O Katizogombo B-PER kaa O bioi O sɛ O , O amu O no O bɛwɔ O aban O no O hɔ O kɔpem O ɛda O a O wɔbɛsie O no O . O Nanso O wei O ne O deɛ O Leo B-PER Mugabe I-PER kaeɛ O sɛ O Mugabe B-PER amu O no O bɛwɔ O n'abusuafoɔ O kɔpem O sɛ O wɔbɛwie O amena O a O ɛsom O bo O a O wɔbɛsie O no O wɔ O mu O no O bɔ O abira O . O ɔmampanin O Mugabe B-PER ayie O o O nhyehyɛeɛ O a O ɛnsii O pi O no O agya O nnipa O dodoɔ O no O ara O ayamhyehyeɛ O , O sɛ O Mugabe B-PER amu O no O bɛba O anaasɛ O ɛmma O wɔ O berɛ O a O aka O nnafua O aduasa O na O wɔasie O no O . O Leo B-PER Mugabe I-PER kaa O sɛ O Mugabe B-PER amu O no O bɛwɔ O Zyimba B-LOC da O koro O na O akyire O no O , O wɔde O bɛba O Harare B-LOC , O baabi O a O wɔbɛsie O no O no O . O Leo B-PER Mugabe I-PER de O too O dwa O sɛ O nnipa O abɛhia O wɔ O faako O wɔ O ɔmampanin O Mugabe B-PER fie O a O ɛwɔ O Harare B-LOC . O Ekuo O ba O baako O a O ɔka O MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG amanyɔkuo O a O ɛnni O aban O a O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER da O ano O na O ɔrehwɛ O anim O sɛ O ɔbɛwu O wɔ O Zyimba B-LOC nnɛ O , O Lloyd B-PER Tarubwa I-PER a O ɔfiri O Banket B-LOC a O wɔkyeree O no O de O siiɛ O bosome O nkron O wɔ O berɛ O a O wɔamfa O no O ankɔ O kɔɔto O kaa O sɛ O , O wɔbaeɛ O sɛ O ɔrebɛhwɛ O sɛ O ɔmampanin O Mugabe B-PER awu O ampa O ara O . O Sɛdeɛ O wɔsi O yɛɛ O Owura O Mugabe B-PER ayie O no O ayɛ O nnipa O pii O nwanwa O wɔ O ɔman O no O mu O . O Wɔsusu O sɛ O amanneɛ O a O Owura O Mugabe B-PER faa O mu O berɛ O ɔte O akonnwa O soɔ O na O ɛde O ne O wuo O no O baeɛ O . O Owura O Mugabe B-PER wui O wɔ O Singapore B-LOC wɔ O bosome O a O ɛtɔ O so O nkron O no O mu O , O ne O da O a O ɛtɔ O so O nsia O mu O berɛ O a O na O yare O abɔ O no O ato O hɔ O mmerɛ O tenten O bi O . O Akyerɛkyerɛfoɔ O nkabom O kuo O a O wɔfrɛ O wɔn O Amalgamted B-ORG Rural I-ORG Teachers I-ORG Union I-ORG anaa O ARTUZ B-ORG wɔ O Zimbabwe B-LOC se O wɔn O panin O baako O a O wɔfrɛ O no O Godfrey B-PER ɔhanda O no O , O nnipa O a O wɔyɛ O nhwehwɛmu O kyee O no O maa O no O dii O apolisifoɔ O akakye O dɔnhwere O mmienu O a O onipa O biara O ante O ho O hwee O . O Nanso O wɔagyae O ɔhanda O a O ɔka O ARTUZ B-ORG kɔmitee O no O ho O wɔ O Mfimfini B-LOC mantam I-LOC no O mu O aberɛ O a O wɔhyɛɛ O no O ketee O sɛ O mma O ɔne O koogyifoɔ O a O wɔwɔ O Gweru B-LOC nhyia O . O ARTUZ B-ORG panin O paa O Obert B-PER Masaraure I-PER kaa O sɛ O yi O a O wɔayi O ɔhanda O adi O no O firi O atua O a O koogyifoɔ O no O teeɛ O no O danee O nnafua O mmiɛna O a O na O nka O ɛwɔ O sɛ O ɛyɛ O nnafua O mmienu O . O Masaraure B-PER se O , O koogyifoɔ O no O kuo O no O bi O nso O rete O atua O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O wɔde O bɛboa O ekuo O no O . O ɔyɛkyerɛ O no O baa O awieeɛ O Wukuada B-DATE . O Nanso O Masaraure B-PER kaa O sɛ O wɔbɛyɛ O nhyiamu O wɔ O atuateɛ O no O akyi O na O wɔde O adwwene O anammɔn O a O wɔbɛtuo O ho O . O Yɛntumi O nhyiaa O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O apaadie O so O , O Awuraa O Sekai B-PER Nzenza I-PER na O yɛabisa O no O aban O no O gyinaberɛ O wɔ O asɛm O no O ho O nanso O ɔmfa O ne O tetefon O no O . O Firi O a O Fɔ B-ORG Platinum I-ORG afiri O ɔAF O Champions O League O no O mu O no O ama O amanfoɔ O rebisa O nsɛm O pii O fa O Zimbabwe B-LOC bɔɔlobɔ O ho O . O ɛwɔ O mu O sɛ O aka O agokansie O mmienu O wɔ O akansie O no O mu O deɛ O , O nyɛ O Fɔ B-ORG Platinum I-ORG bɛtumi O ne O Esperanɔe O a O ɔwɔ O mma O nwoɔtwe O anaa O wɔbɛtumi O adi O Horoya B-ORG Athletiɔ I-ORG ɔlub I-ORG a O ɔwɔ O mma O nson O so O nkonim O . O Wɔdii O nkoguo O wɔ O wɔn O ankasa O fie O ne O ɔman O foforɔ O so O wɔ O Horoya B-PER nso O ano O . O ɛyɛ O agokansie O a O ɛdi O kan O a O wɔbɛhwɛ O sɛ O bɔɔlobɔ O kuo O yi O nyinaa O nya O mma O no O pɛpɛɛpɛ O . O Mprɛprɛn O yi O deɛ O , O Fɔ B-ORG Platinum I-ORG anya O aba O no O baako O pɛ O afiri O agokansie O nnan O mu O nti O wɔresi O akan O a O aka O no O de O apɛ O animuonyam O afiri O bɛhwɛadeni O Spenɔer B-PER Mushambadope I-PER hɔ O . O Mushambadope O se O wɔnnya O aba O biara O mfiri O agokansie O a O aka O no O mu O . O Afe O a O atwam O no O , O bɔɔlobɔ O kuo O yi O ara O na O wɔfirii O mu O wɔ O akansie O no O fa O a O ɛdi O kan O . O Angola B-ORG Primeiro I-ORG de I-ORG Agosto I-ORG na O wɔyii O wɔn O firii O mu O berɛ O a O na O Lunda O ahyɛ O wɔn O bio O wɔ O wɔn O fie O . O Afe O mpem O mmienu O ne O du O nson O mu O no O , O ɔaps O United O duru O akansie O no O nketewa O mu O anso O ɛkaa O akuo O nnɔtwe O no O , O na O wɔnka O ho O ɛfiri O sɛ O Al B-ORG Ahli I-ORG Tripoli B-LOC a O wɔfiri O Lybia B-LOC bɛhyɛɛ O wɔn O ɛka O nnan O maa O wɔtee O mu O mmienu O wɔ O wɔn O ankasa O fie O . O Saa O afe O no O ara O mu O no O , O Ngezi B-ORG Platinum I-ORG Stars I-ORG a O na O wɔresi O Zimbabwe B-LOC anan O mu O wɔ O ɔaf O ɔonfederation O mu O no O firii O akansie O wɔ O ɔfa O a O ɛdi O kan O no O mu O wɔ O berɛ O a O Angola B-ORG Libolo I-ORG dii O wɔn O so O nkonim O . O Afe O mpem O mmienu O ne O dunsia O mu O no O , O Harare B-LOC Citya O na O wɔwɔ O akansie O korɔ O no O ara O mu O no O firii O mu O wɔ O ɔfa O a O ɛdi O kan O no O ara O mu O . O Zanaɔo O a O wɔwɔ O Zambia B-LOC na O ɔhyɛɛ O wɔɔn O ɛka O mmienu O maa O wɔtee O mu O baako O wɔ O Rufaro B-LOC Stadium I-LOC na O ɛkɔwie O 3 O - O 1 O wɔ O Zambia B-LOC . O Wei O kyerɛ O sɛ O bɔɔlobɔ O kuo O a O wɔwɔ O kurom O ha O no O ntumi O nnyina O Abibiman B-ORG bɔɔlobɔ O kuo O a O aka O no O anim O sɛdeɛ O na O mfeɛ O a O atwam O no O Dynamos B-ORG tumi O sii O akan O yie O tumi O kɔduruu O ɔaf O Champions O League O agokansie O a O ɛtwa O toɔ O wɔ O afe O apem O ɔha O nkron O aduokron O nwɔtwe O mu O , O ɛnna O afe O mpem O mmienu O ne O nwɔtwe O mu O nso O wɔduruu O semi O - O finals O . O Deɛ O ɛyɛ O ya O kɛseɛ O mpo O ne O sɛ O , O Fɔ B-ORG Platinum I-ORG anya O aba O baako O pɛ O wɔ O agokansie O nnan O mu O , O wɔnnyaa O aba O baako O mpo O . O Bio O , O wɔahere O mma O nsia O wɔ O agokansie O nnan O mu O . O Asɛmmia O no O ne O sɛ O , O sɛ O bɔɔlobɔ O kuo O bi O redi O bɔɔlobɔ O kuo O nkaeɛ O a O wɔwɔ O Zimbabwe B-LOC no O nyinaa O so O nkonim O na O wɔreda O saa O mmɔdemmɔ O wei O adi O wɔ O Abibirem B-LOC a O , O na O deɛn O na O ɛreka O afa O ɔman O no O bɔɔlobɔ O ho O ? O ɔaps O United O kyitaani O pa O ara O , O Tinashe B-PER Musebi I-PER se O , O sɛdeɛ O bɔɔlobɔ O aba O fam O no O , O ɛhia O nkanyan O bebree O ansa O na O Zimbabwe B-LOC bɔɔlobɔ O kuo O ahodoɔ O no O ayɛ O mmɔfra O ama O Lesotho B-LOC , O Botswana B-LOC ne O Swaziland B-LOC . O Bɔɔlobɔ O mu O nkratoni O Farai B-PER Kambamura I-PER se O , O Zimababwe B-LOC bɔɔlobɔ O kuo O ahodoɔ O no O ntumi O nsi O akan O wɔ O Abibirem B-LOC ɛfiri O sɛ O bɔɔlobɔfoɔ O a O wɔboaa O wɔn O maa O wɔgyee O nkurowa O no O nyinaa O rekɔ O amannɔne O , O titire O South B-LOC Africa I-LOC berɛ O a O wɔresi O akan O wɔ O Abibirem B-LOC . O Afe O a O ɛtwam O no O , O Fɔ B-ORG Platinum I-ORG hweree O Gerald B-PER Takwara I-PER , O Elvis B-PER ɔhipezeze I-PER ne O Talent B-PER ɔhawapiwa I-PER . O Afe O wei O nkoguo O a O wɔdii O no O wɔ O Rodwell B-PER ɔhinyafanere I-PER a O ɔgyee O abasobɔdeɛ O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Baroka B-LOC . O Nanso O John B-PER ɔhikoɔhi I-PER a O ɔdii O Lengthens B-ORG bɔɔlobɔ O kuo O no O anim O ma O wɔgyee O Premier O Soɔɔer O League O no O kaa O sɛ O , O ɛwɔ O sɛ O Zimbabwe B-LOC pagya O ne O bɔɔlobɔ O akansie O no O mu O wɔ O ɔman O no O mu O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O bɔɔlobɔ O kuo O ahodoɔ O no O bɛtumi O atua O wn O bɔɔlobɔ O akatua O a O ɛbɛsi O wɔn O kwan O sɛ O wɔbɛtu O kwan O akɔ O South B-LOC Africa I-LOC ne O Zambia B-LOC . O Seisei O ara O deɛ O , O Zimbabwe B-LOC wɔ O bɔɔlobɔ O agokansie O ahodoɔ O mmienu O pɛ O , O ɔastle O Lager O Premier O Soɔɔer O League O ne O ɔhibuku O Super O ɔup O . O Afe O a O ɛtwa O toɔ O a O wɔbɔɔ O Zifa O ɔup O no O yɛ O afe O mpem O mmienu O ne O num O mu O . O Bɔɔlobɔ O kyitaani O Musa B-PER Masepe I-PER se O Zimbabwe B-LOC nni O bɔɔlobɔ O akyɛdeɛ O na O ɛbinom O pɛ O sɛ O wɔto O nwom O anaa O ade O foforɔ O bi O ɛfiri O sɛ O wɔn O akatua O no O nso O wɔn O . O Se O wei O toa O so O a O , O ɛbɛkyɛ O ansa O na O ɔman O no O mu O bɔɔlobɔ O kuo O ahodoɔ O no O atumi O ne O Abibiman B-ORG nkaeɛ O no O asi O akan O . O Abatoɔ O a O ɛresi O Democratic B-ORG Party I-ORG anan O mu O wɔ O US O abatoɔ O a O wɔde O reyi O ɔmampanin O wɔ O Obubuo B-DATE bosome O mu O no O ayɛ O abɛfuo O ɛfiri O to O a O wɔtoo O aba O no O maa O New B-LOC York I-LOC Mayor O Miɔhael B-PER Bloomberg I-PER . O Bloomberg B-PER a O wabɛyɛ O ɔdefoɔ O pa O ara O no O ankɔgyina O wɔ O by O - O election O wɔ O n'amanyɔkuo O no O din O mu O wɔ O abatoɔ O a O eɔde O reyi O ɔmampanin O a O RePublican O amanyɔkuo O kasamafoɔ O Donald B-PER Trump I-PER nso O bɛpre O bi O no O . O Owura O Bloomberg B-PER de O too O dwa O Obubuo B-DATE bosome O no O mu O afe O a O atwam O no O sɛ O , O wɔreba O amanyɔkuo O no O mu O . O ɔde O sika O a O ɛboro O $ O 400M O bɔɔ O ho O dawuro O . O Saa O sika O no O yɛ O wɔn O dea O . O ɔsikani O no O annyina O wɔ O by O - O election O wɔ O Iowa B-LOC ne O New B-LOC Hampshire I-LOC . O Saa O ara O nso O na O wannyina O wɔ O by O - O election O wɔ O Navada B-LOC ne O South B-LOC ɔarolina I-LOC , O berɛ O a O ɔbɛnem B-DATE abatoɔ O no O reba O wɔ O aberɛ O a O mantam O dunan O na O wɔbɛto O aba O ayi O deɛ O ɔbɛgyina O Democratic B-ORG Party I-ORG amanyɔkuo O no O anan O mu O wɔ O ɔmampanin O abatoɔ O no O mu O . O Berɛ O a O Bloomberg B-PER yɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛkɔ O akɔpre O dibea O no O , O amanyɔkuo O no O mma O dadaa O te O sɛ O Berniɔe B-PER Sanders I-PER a O ɔgyina B-PER Vermont I-PER anan O mu O wɔ O senɛte O ne O Elizabeth B-PER Warren I-PER a O ɔgyina O Massaɔhusetts B-LOC anan O mu O wɔ O senɛt O , O hyɛɛ O aseɛ O kaa O n'abakɔsɛm O ho O nsɛmmɔne O . O ɔrekasa O wɔ O berɛ O a O Nevada B-LOC amanyɔkuo O nhyiamu O kɛseɛ O no O reba O no O , O Owura O Sanders B-PER kaa O sɛ O , O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O n'amanyɔkuo O no O bɛtumi O adi O Owura O Trump B-PER so O nkonim O no O , O wɔhia O obi O a O ɔbɛtumi O aboaboa O ɛdɔm O pii O ano O kyɛn O deɛ O asi O biara O wɔ O AmErica O abakɔsɛm O mu O . O Owura O Sanders B-PER kaa O sɛ O Owura O Bloomberg B-PER yɛ O obi O a O wɔnim O no O yie O wɔ O New B-LOC York I-LOC mɛyɔ O adwene O a O ɔfaeɛ O sɛ O ɔbɛtwe O no O sensɛn O na O wahwehwɛ O Abibifoɔ O ne O Latinos O a O na O ɔnyɛ O no O yie O . O ɔkaa O sɛ O saa O anammɔntuo O yi O mmoa O ma O amanfoɔ O pii O nto O aba O sɛ O wɔntu O Trump B-PER adeɛ O so O wɔ O Obubuo B-DATE bosome O no O mu O . O Nanso O Bloomberg B-PER bɔɔ O Owura O Sanders B-PER nsɛm O no O guiiɛ O kaa O sɛ O Owura O Sanders B-PER a O ɔredi O abatoɔ O no O anim O no O , O wɔayi O no O sɛ O Democratic B-ORG Party I-ORG amanyɔkuo O no O kannifoɔ O wɔ O ɔmampanin O abatoɔ O no O mu O a O ɛbɛwɔ O Owura O Trump B-PER hɔ O mfeɛ O nnan O a O ɛdi O yɛn O anim O no O . O Amanyɔsɛm O mpɛnsɛmpɛsɛnmuni O a O ɔyɛ O Zanu O PF O kuo O ba O , O Frank B-PER Guni I-PER kaa O sɛ O , O ɛda O adi O pefee O sɛ O akansie O no O ankasa O gyina O Sanders B-PER ne O Bloomberg B-PER ntam O . O ɛwɔ O mu O sɛ O na O ɛda O adi O pefee O sɛ O seisei O deɛ O Sanders B-PER wɔ O akyitafoɔ O pii O . O Guni O se O n'adwene O mu O no O , O ɛwɔ O sɛ O Bloomberg B-PER ne O Sanders B-PER gyina O wɔ O ɔmampanin O abatoɔ O no O mu O bɔm O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛtumi O adi O Trump B-PER so O nkonim O . O Nnipa O binom O a O wɔagyina O wɔ O Democratic B-ORG Party I-ORG amanyɔkuo O no O mu O se O : O Baraɔk B-PER Obama I-PER nsiananmu O dadaa O , O ɛoe O Biden B-PER ; O Minnesota B-LOC senɛta O Amy B-PER Klobuɔhar I-PER ne O mɛyɔ O dada O a O na O ɔwɔ O South B-LOC Bend I-LOC wɔ O Indiana B-LOC ne O gɛɛni O Pete B-PER Buttigieg I-PER . O Democratic B-ORG Party I-ORG amanyɔkuo O no O wɔ O 3 O , O 979 O dɛligetes O , O na O ansa O na O wɔbɛtumi O ayi O obi O sɛ O ɔnni O amanyɔkuo O no O anim O wɔ O ɔmampanin O abatoɔ O no O mu O no O , O ɛwɔ O sɛ O ɔnya O 1 O , O 990 O dɛlegates O . O Deɛ O ɛka O dɛligetes O no O ho O bio O ne O sɛ O , O yɛwɔ O dɛligates O soronko O ɛbɛyɛ O a O sɛ O Democratic B-ORG nhyiamu O ba O so O wɔ O Kitawonsa B-DATE bosome O mu O wɔ O Wisɔonsin O a O , O ɛwɔ O sɛ O dɛligete O 4 O , O 750 O ne O nhwɛsofoɔ O , O na O nipa O a O wɔbɛto O aa O ayi O no O wɔ O nhyiamu O no O ase O no O , O ɛwɔ O sɛ O ɔnya O 2 O , O 200 O . O Nnipa O pii O na O wɔkɔ O sikakorabea O ntɛm O anɔpa O a O wɔn O gyidie O ne O sɛ O ɛbɛma O wɔn O ho O kwan O wɔ O wiase O sikakoreabea O kɛseɛ O nanso O wɔn O nsusuiiɛ O amma O mu O . O Nhwehwɛmu O a O Studio B-ORG 7 I-ORG ayɛ O wɔ O sikakorabea O ahodoɔ O a O ɛwɔ O Harare B-LOC , O Bulawayo B-LOC , O ɔhinhoyi B-LOC , O Masvingo B-LOC , O Mutare B-LOC , O Gweru B-LOC ne O nkuropɔn O nkaeɛ O kyerɛ O sɛ O , O sikakorabea O biara O nni O hɔ O a O wɔannya O sika O foforɔ O no O na O sikakorabea O dodoɔ O no O ara O ntumi O mmaa O nkurɔfoɔ O no O dada O no O nso O . O ɛossam B-PER Marwira I-PER a O ɔyɛ O sikakorabea O adwumayɛfoɔ O no O mu O baako O kaa O sɛ O , O watwɛn O sika O no O ara O da O koro O firi O mmerɛ O ɔtee O no O wɔ O kaseɛbɔ O so O sɛ O wɔde O sika O foforɔ O reba O . O Owura O Marwira B-PER de O too O dwa O sɛ O na O ɛho O hia O no O yie O sɛ O ɔbɛtɔ O sika O wɔ O mmɔtene O so O na O ɔkaa O sɛ O ɛbɛyɛ O sɛ O amanfoɔ O te O sɛ O ɔno O bɛtumi O anya O sika O afiri O sikakorabea O kwa O . O Owura O bi O a O ɔtɔ O na O watɔn O sika O wɔ O mmɔtene O so O a O ɔmpɛ O sɛ O wɔde O ne O din O bɛto O dwa O nso O kaa O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O na O ɔrehwɛ O sika O foforɔ O no O anim O nanso O wanhu O hwee O . O RBZ B-ORG , O sikakorabea O baatan O de O too O dwa O nansa O yi O ara O sɛ O , O ɛbɛda O sikakora O ho O nhyehyɛeɛ O foforɔ O adi O a O wɔgye O di O sɛ O ɛbɛte O ɔman O no O hia O so O . O Amrado O a O ɔda O RBZ B-ORG ano O , O John B-PER Mangudya I-PER de O ato O dwa O sɛ O , O ɔde O $ O 2M O bɔndo O bɛba O ɛnne O $ O 2 O . O 5 O bɔndo O a O nka O ɛwɔ O sɛ O ɛba O nnɛ O . O Bankers O associationof O Zimbabwe B-LOC krakye O panin O , O Webster B-PER Rusere I-PER de O too O dwa O sɛ O , O wɔnhwɛ O sɛ O sikakorabea O no O mu O bi O nsa O aka O sika O no O anaa O , O na O ɔse O RBZ B-ORG nko O ara O na O wɔde O asɛm O no O too O dwa O . O Sika O ho O adwuma O a O wɔmfa O kwan O pa O so O nyɛ O no O de O akyinigyeɛ O aba O ɔman O no O mu O . O ɛbinom O sɛ O ɛbɛboa O nnipa O a O sika O nti O wɔredi O awerɛhoɔ O nanso O ɛbinom O se O ɛyɛ O asotwe O ho O nhwɛsoɔ O . O Zimbabwefoɔ O a O wɔka O kaa O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC ho O adwiri O wɔn O yie O ɛsiane O kaa O a O wɔrehyehye O no O a O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O South B-LOC Africa I-LOC ɔman O mma O no O bi O a O wɔmpɛ O sɛ O ahɔhoɔ O bɛnya O adwuma O ayɛ O . O South B-LOC Africa I-LOC soafoɔ O a O ɔhwɛ O apolisifoɔ O so O , O Bheki B-PER Jele I-PER ; O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O akwantuo O soɔ O , O Fikile B-PER Mbalula I-PER ; O ne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O apaadie O so O , O Thulas B-PER Nxesi I-PER ne O ahyɛnkafoɔ O a O wɔka O lɔɔre O akɛseɛ O yɛ O nhyiamu O . O Wɔn O a O wɔrepɛ O adwuma O ne O adwumawuranom O bɔɔ O wɔn O kɔkɔ O sɛ O wɔntwe O wɔn O a O wɔrehye O lɔɔre O akɛseɛ O no O aso O . O Jele O bɔɔ O ahyɛnkafoɔ O a O wɔka O ahyɛn O akɛseɛ O kɔkɔ O sɛ O , O ɛgya O a O wɔasɔ O no O bɛma O wɔakye O wɔn O ɛfiri O sɛ O wɔresɛe O ɔman O no O sikasɛm O . O Nanso O dɔnhwere O mmienu O akyi O no O a O wɔkasa O wiee O no O , O wɔhyee O kaa O kɛseɛ O wɔ O N2 O wɔ O Durban B-LOC . O ɔkasamafoɔ O ma O polisi O , O Superinendent O Parboo B-PER Sewpersad I-PER de O too O dwa O sɛ O wɔahye O ɛhyɛn O foforɔ O . O Nnawɔtwe O awieeɛ O yi O , O ahyɛn O du O nwɔtwe O , O deɛ O Zimbabwefoɔ O no O mpɛ O koraa O no O , O wɔde O gya O too O mu O wɔ O KwaZulu B-LOC - I-LOC Natal I-LOC ne O Gauteng B-LOC . O Titenani O ma O Zimbabwe B-LOC Exiles O Forum O , O Gabriel B-PER Shumba I-PER kaa O sɛ O , O wɔahye O ahyɛn O wɔ O akwantepɔn O a O ɛwɔ O SA O na O wɔatoto O akwan O no O mu O . O ɔregyina O South B-LOC Africa I-LOC Zimbabwe I-LOC Exemption O Permits O anan O mu O , O Edward B-PER Muɔhatuta I-PER de O too O dwa O sɛ O saa O asɛm O no O siiɛ O , O ɔne O ahyɛnkafoɔ O ahodoɔ O bi O nso O yɛɛ O ɔyɛkyerɛ O sɛ O wɔrefrɛ O aban O no O se O ɔmmra O asɛm O no O mu O . O Ahyɛnkafoɔ O no O mu O baako O , O George B-PER Nanyika I-PER afrɛ O sɛ O wɔantwetwe O nkɔmmɔ O . O Davie B-PER Munadawafa I-PER , O ɔhyɛnkafoɔ O no O mu O baako O nso O de O too O dwa O sɛ O ɔsuro O sɛ O ɔbɛhwere O ne O nkwa O . O Munadawafa B-PER toaa O so O kaa O sɛ O ahyɛnkafoɔ O dodoɔ O no O ara O nnim O wɔn O daakye O . O South B-LOC Africa I-LOC polisi O panin O , O Bheki B-PER Jele I-PER bɔɔ O kɔkɔ O sɛ O apolisifoɔ O de O nhyehyɛeɛ O ano O yɛ O den O bɛgu O akwan O mu O atia O wɔn O a O wɔrehyehye O ahyɛn O no O . O Wei O na O ɛboa O maa O wɔn O aka O no O gyaeɛ O deɛ O wɔreyɛ O . O Lions O ka O kyerɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O , O asɛm O no O yɛ O deɛ O asi O pɛ O a O ɛne O sɛ O South B-LOC Africa I-LOC kuro O mma O no O aka O dada O sɛ O aman O foforɔ O so O nnipa O ntu O mfiri O ɔman O no O mu O . O Shumba B-PER nso O abɔ O nsɛntwerɛfoɔ O soboɔ O sɛ O wɔatumi O anyi O ɔman O no O asotire O wɔ O asɛm O no O ho O . O Lions O toaa O so O kaa O sɛ O , O wɔn O adwumakuo O no O atwerɛ O krataa O akɔma O ahɔhoɔ O asoeɛ O a O ɛwɔ O South B-LOC Africa I-LOC ne O Zimbabwe B-LOC a O wɔreka O akyerɛ O wɔn O sɛ O wɔnyɛ O adwuma O mmɔ O mu O na O wɔntu O saa O ɔhaw O yi O ase O . O Dewa B-PER Mavhinga I-PER a O ɔyɛ O Human B-ORG Rights I-ORG Watɔh I-ORG mantam O kwankyerɛfoɔ O wɔ O Abibirem B-LOC Atifi O kasaa O tiaa O saa O asɛm O yi O na O ɔtuu O obiara O a O ɔde O ɛhyɛn O di O dwuma O fo O sɛ O mma O wɔntu O kwan O anadwo O . O ɔman O no O sikasɛm O a O atɔ O ape O na O ɛrema O Zimbabwefoɔ O atu O kwan O sɛ O wɔrekɔpɛ O adwuma O ayɛ O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC . O Wei O de O basabasaeɛ O aba O ɛfiri O sɛ O South B-LOC Africa I-LOC kuro O mma O rekasa O sɛ O ahɔhoɔ O mma O wɔnnya O adwuma O nyɛ O . O Kɔɔto O ahyɛ O polisi O sɛ O , O mma O wɔmfa O ɛson O nto O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors' O associationkrakye O panin O Dr O . O Peter B-PER Magombeyi I-PER so O sɛ O ɔnkɔ O South B-LOC Africa I-LOC nkɔgye O ayaresa O ɛsiane O sɛ O nkorɔfoɔ O bi O kyee O no O siiɛ O boroo O no O wɔ O ɛbɔ O bosome O da O a O ɛtɔ O so O du O nan O no O mu O . O United B-LOC States I-LOC rema O Zimbabwe B-LOC $ O 42M O bio O . O Wɔde O sika O no O bɛtɔ O aduane O ama O nnipa O ɔpepem O baako O ɛfiri O bosome O a O ɛdi O yɛn O anim O yi O kɔsi O Kɔtɔnima B-DATE , I-DATE 2020 I-DATE . O Nnipa O a O wɔte O nkuraase O wɔ O Gwanda B-LOC a O ɛwɔ O Matabeleland B-LOC anaafoɔ O fam O ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O , O mpontuo O titire O biara O nni O ha O a O ɛrekɔ O so O wɔ O aban O no O berɛ O so O na O ankorɛankorɛ O nnwumakuo O na O wɔrebɔ O wɔn O ho O mmɔden O kakra O . O United B-LOC States I-LOC mampanin O , O Donald B-PER Trump I-PER bɛkasa O akyerɛ O United B-ORG Nations I-ORG kuo O baatan O no O wɔ O New B-LOC York I-LOC . O MDɔ B-ORG akannifoɔ O no O ne O Harare B-LOC Citykansere O rehyiam O de O apɛ O akwan O a O wɔbɛfa O so O asɔ O kuro O no O nsuo O mu O haw O ano O . O Dwumadie O a O wɔato O ne O din O The O ɔonneɔtion O on O LiveTalk O a O ɛba O so O anwummerɛ O nnɔwɔtwe O no O , O yɛhwɛ O deɛ O mmabunu O bɛtumi O ayɛ O de O apagya O ɔman O no O sikasɛm O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O mmabunu O no O mfiri O ɔman O no O mu O sɛ O wɔrehwehwe O asetena O pa O wɔ O aman O foforɔ O mu O a O wɔde O wɔn O fa O ateetee O a O wɔteetee O ahɔhoɔ O a O wɔwɔ O wɔn O man O so O . O Sɛ O wopɛ O sɛ O wotie O dwumadie O yi O anaa O wobɛto O Studio B-ORG 7 I-ORG nkra O a O , O fa O WhatsApp O nɔmma O 001 O - O 202 O - O 465 O - O 0318 O . O Wopɛ O sɛ O wotie O Studio B-ORG 7 I-ORG a O , O wobɛnya O yɛn O berɛ O abɔ O nnɔn O nson O anɔpa O 909 O am O , O 4930 O ; O 6040 O , O ne O 15460 O kilohɛɛts O wɔ O Short O Wave O dabiara O . O Wobɛtumi O ate O Studio B-ORG 7 I-ORG nka O nnɔn O nsia O , O Dwoada B-DATE kɔsi O Fiada B-DATE wɔ O 909am O , O 4930 O , O 7270 O ne O 9885 O wɔ O Short O Wave O . O Zimbabwe B-LOC ne O wiase O amansan O nyinaa O kɔbɔɔ O mu O dii O International O Women's O day O a O mmaa O bebree O reka O sɛ O wɔtaa O ka O wɔn O hyɛ O ɛfiri O sɛ O mpaninfoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O nnwene O wɔn O ho O na O wamma O wɔn O nyinaa O akwannya O korɔ O . O ɛwɔ O mu O sɛ O Zimbabwefoɔ O wɔn O mmara O kunini O a O ɛma O mmaa O ne O mmarima O nyinaa O akwannya O pɛpɛɛpɛ O deɛ O , O nanso O mmaa O no O bebree O a O yɛne O wɔn O kasaeɛ O no O kyerɛ O sɛ O wɔn O ho O nhia O aban O mu O nnipa O , O amanyɔkuo O ahodoɔ O , O ansɔre O ahodoɔ O anaa O nnwumakuo O a O wɔbɛhwɛ O sɛ O saa O adeɛ O yi O bɛsi O . O mmarahyɛbɛdwani O dadaa O a O ɔsan O nso O yɛ O mmaranimfoɔ O , O Awuraa O ɛessy B-PER Maɛome I-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O , O mmaa O wɔ O ahokyerɛ O kɛseɛ O mu O wɔ O ɔman O no O mu O ɛsiane O yi O a O mmarima O ayi O wɔn O totwene O wɔ O mpaninnie O mu O . O Wɔse O akwannya O kɛseɛ O wɔ O hɔ O sɛ O ɔman O no O bɛtumi O ama O ɛkwan O a O ɛda O mmaa O ne O mmarima O ntam O no O abɛn O sɛ O wɔdi O mmara O no O so O a O . O ɔpanin O a O ɔda O Zimbabwe B-LOC Women O Lawyers O associationano O , O Abigail B-PER Matsvai I-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O ɛnnɛ O yɛ O da O a O ɛho O hia O yie O nawɔde O rehyɛ O aban O mpaninfoɔ O nkuran O sɛ O wɔnni O mmara O a O ɛma O mmarima O ne O mmaa O akwannya O a O ɛyɛ O pɛpɛɛpɛ O no O so O . O Mmaa O ne O Mmarima O badwakuo O no O mu O kuo O mma O no O mu O baako O , O Awuraa O Tsungirai B-PER Hungwe I-PER - I-PER ɔhimbunde I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O , O nkyerɛkyerɛ O a O ɛmu O da O ho O bɛhia O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛkyerɛ O amanfoɔ O mfasoɔ O a O ɛwɔ O akwannya O pɛ O a O ɛda O mmaa O ne O mmarima O ntam O . O ɔse O n'asoeɛ O no O rebɔ O mmɔden O yie O sɛ O wɔne O amanyɔkuo O ahodoɔ O bɛtwetwe O nkɔmmɔ O na O wɔama O mmaa O akwannya O pɛ O wɔ O abatoɔ O no O mu O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O mmaa O dodoɔ O no O ara O bɛtumi O apere O akonnwa O . O Afe O yi O fa O a O wɔrehyɛ O no O asɛntitire O ne O Think O Equal O , O Build O Smart O , O Innovate O for O ɔhange O . O Awura O Maɛome B-PER kyerɛ O sɛ O sɛdeɛ O asɛntitire O no O siiɛ O no O , O ɛwɔ O sɛ O abatoɔ O kɔmisa O no O de O ne O tumi O boa O ma O mmaa O ne O mmarima O nya O nkonnwa O dodoɔ O pɛ O wɔ O 2023 O abatoɔ O no O mu O . O Awuraa O Matsvai B-PER nso O afoa O saa O nsesaeɛ O kuo O yi O so O wɔ O akannifoɔ O dibea O mu O . O Awura O Maɛome B-PER kaa O bio O sɛ O , O ɛwɔ O sɛ O mmaa O ka O wɔn O ho O bɔ O mu O na O wɔako O wɔn O ko O bɔm O na O wɔama O mmarima O aka O wɔn O ahyɛ O . O ɔkaa O sɛ O ɛda O adi O pefee O sɛ O mmarima O dodoɔ O no O ara O wɔwɔ O amanyɔkuo O no O mu O mpɛ O sɛ O wɔpɛ O firi O hɔ O , O na O ɛno O nti O na O wɔne O mmaa O wɔwɔ O hɔ O no O rede O ham O so O . O Wei O nti O na O mmaa O no O ntumi O nkɔpere O diberɛ O bi O . O Wɔdi O International O Women's O Day O ɔbenem O da O a O ɛtɔ O so O nwɔtwe O afe O biara O . O Wɔdi O saa O da O yi O kyerɛ O mmaa O mpontuo O wɔ O dwadie O , O amanyɔsɛm O ne O dwumadie O afoforɔ O mu O , O na O wɔde O kyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O mmaa O nya O akwannya O mmarima O nya O no O bi O . O Wɔdi O dwumadie O yi O a O aban O nsa O hyɛ O aseɛ O wɔ O Gokwe B-LOC a O ɛwɔ O Midlands B-LOC mpɔtam O no O na O nnwumakuo O ahodoɔ O no O diiɛ O no O mmeaeɛ O mmeaeɛ O ahodoɔ O . O MDɔ B-ORG kannifoɔ O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER nso O diiɛ O wɔ O ɔhitungwiza B-LOC . O Dawubɔ O nnwuma O a O Zimbabwe B-LOC Human O Right O Commission O ka O ho O nso O de O too O dwa O sɛ O , O ɛyɛ O den O sɛ O mmaa O bɛkɔ O wɔn O anim O ɛsiane O sɛ O sikasɛm O ho O nsɛm O mma O wɔn O kwan O . O Zimbabwe B-LOC peace O Prroject O nso O de O wɔn O anodisɛm O ɛfa O dwumadie O no O baeɛ O sɛ O wɔreko O atia O wɔn O a O wɔtiatia O nnipa O yiedie O so O nkanka O deɛ O ɛkɔɔ O so O ɔpɛpɔn B-DATE mu O berɛ O a O na O ɔyɛkyerɛ O rekɔ O so O wɔ O ɔman O no O mu O nyinaa O . O Apaadie O kɔɔto O ama O mmɔfra O a O wɔnkɔ O adwuma O no O dɔnhwere O aduanan O nwɔtwe O sɛ O wɔmfa O nkɔ O adwuma O ɛsiane O sɛ O wɔn O atuateɛ O no O mfa O mmara O kwan O so O . O Apaadie O atemmuafoɔ O Rodgers B-PER Manyangadze I-PER ne O Lawrenɔe B-PER Murasi I-PER ama O adɔkotafoɔ O nna O mmienu O sɛ O wɔnkɔ O adwuma O . O Kɔɔto O no O nso O buaa O sɛ O ntawantawa O a O ɛda O mmɔfra O adɔkotafoɔ O ne O aban O no O ntam O no O , O wɔama O wɔn O nnawɔtwe O mmienu O sɛ O wɔmpɛ O obi O mma O no O siesie O asɛm O no O . O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors' O associationkrakye O panin O abadakyire O dadaa O , O Doctor O Masimba B-PER Ndoro I-PER se O ɛmfa O ho O ne O deɛ O kɔɔto O no O de O ato O dwa O no O , O adɔkotafoɔ O no O nni O ho O kwan O sɛ O wɔnkɔ O adwuma O . O Studio B-ORG 7 I-ORG bisaa O no O sɛ O , O sɛ O wɔanni O deɛ O kɔɔto O aka O no O sɛ O a O , O wɔnsuro O sɛ O wɔbɛhwere O wɔn O adwuma O , O Dr O . O Ndoro B-PER de O too O dwa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔn O a O wɔafa O wɔn O adwuma O no O yɛ O deɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O biara O ma O wɔnkɔ O adwuma O . O Lɔya O ma O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors' O Assoɔiation O , O Doug B-PER ɔoltart I-PER kyerɛ O sɛ O ɔnni O kɔɔto O no O nyɛ O adwene O nso O ɔbɛhwɛ O deɛ O nti O a O wɔreka O saa O . O ɔolhart B-PER san O nso O kaa O sɛ O , O sɛ O adɔkotafoɔ O no O pɛ O a O , O ɔwɔ O akwannya O sɛ O ɔkɔ O dwanetoa O wɔ O kɔɔto O peemu O wɔ O atemmuo O no O ho O . O Studio B-ORG 7 I-ORG ntumi O ntee O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O apɔmmuden O nsɛm O so O , O Dr O . O Obadiah B-PER Mayo I-PER ne O Health O Service O Board O anodisɛm O . O Adɔkotafoɔ O no O de O wɔn O mfidie O guu O hɔ O ɛbɔ O da O a O ɛtɔ O so O mmiɛna O a O wɔkyerɛ O sɛ O wɔnni O adwuma O biara O yɛ O . O Adɔkotafoɔ O mpaninfoɔ O a O wɔkɔ O adwuma O no O nso O hyɛ O dan O mu O Yawoada B-DATE a O ɛtwaam O no O a O wɔmpue O a O wɔkyerɛ O sɛ O wɔn O akatua O ne O ayaresabea O tebea O a O ɛwɔ O mu O no O nyɛ O . O US O aban O no O de O ato O dwa O sɛ O ɔyɔlone O idai O asɛe O Maniɔaland B-LOC mpɔtam O no O na O atowerɛkyɛm O yi O bɛkɔ O so O ateetee O nnipa O a O wɔwɔ O hɔ O no O . O ɔne O Studio B-ORG 7 I-ORG retwetwe O nkɔmmɔ O US O ɔman O ananmusini O asoeɛ O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O no O , O ɛason B-PER Taylor I-PER a O ɔyɛ O USAID B-ORG kwankyerɛ O panin O a O ɔhwɛ O atowerɛkyɛm O mmoa O so O kaa O sɛ O , O mmerɛ O wɔne O ne O akuo O ahodoɔ O redi O ntikaho O sɛ O wɔbɛyɛ O akwan O na O wɔasisi O adan O a O asɛe O no O , O wɔde O wɔn O ani O rekɔ O nnuane O nnipa O bɛdi O so O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O nnipa O nhwere O wɔn O nkwa O . O Taylor B-PER de O too O dwa O sɛ O atowerɛkyɛn O a O asi O wɔ O Maniɔaland B-LOC mpɔtam O no O ano O yɛ O den O pa O ara O a O Zimbabwe B-LOC aban O no O nko O ara O ntumi O nsɔ O ano O . O Taylor B-PER a O ɔkɔɔ O Maniɔaland B-LOC mpɔtam O de O nnuane O kɔmaa O wɔn O no O kyerɛ O sɛ O ɔyɛɛ O no O nwanwa O mmerɛ O a O ɔhunuu O sɛdeɛ O nnipa O a O wɔwɔ O mantam O no O redi O abooboo O . O ɔkaa O se O mmɔfra O a O ɔhunuu O wɔn O no O wɔ O awerɛhoɔ O mu O . O ɔde O too O dwa O sɛ O ɛho O hia O sɛ O nnipa O a O wɔwɔ O Maniɔaland B-LOC no O bɛnya O nnoɔma O bi O te O sɛ O nnuane O ne O baabi O a O wɔbɛda O . O Afei O nso O ɛwɔ O sɛ O wɔboa O wɔn O ma O wɔn O akoma O tɔ O wɔn O yam O . O Taylor B-PER de O too O dwa O sɛ O , O wɔduruu O ɔhimanimani B-PER ne O ɔhipinge B-PER no O , O wɔanhunu O wɔn O a O wɔse O ɛsiane O wɔn O amanyɔkuo O a O wɔdɔm O nti O wɔnnya O mmoa O mfiri O aban O no O hɔ O no O . O USAID B-ORG sɛ O Zimbabwe B-LOC aban O no O bisa O nko O ara O deɛ O a O , O wɔn O nso O de O animdefoɔ O bɛkɔ O Zimbabwe B-LOC sɛ O wɔnkɔkyerɛ O Zimbabwefoɔ O sɛdeɛ O wɔbɛhunu O berɛ O ne O beaeɛ O a O ahum O no O bɛba O ne O kwan O a O wɔbɛfa O so O abɔ O nnipa O ne O agyapadeɛ O ho O ban O . O Firi O mmerɛ O a O ɔyɔlone O Idai B-PER no O siiɛ O no O , O United B-LOC States I-LOC ama O Zimbabwe B-LOC $ O 2 O . O 6M O . O Zimbabwe B-LOC aban O , O United B-ORG Nations I-ORG ne O NGOs B-ORG ahodoɔ O ahyɛ O dwumadie O bi O asɛ O sɛ O wɔrepɛ O $ O 60M O de O ahwɛ O wɔn O a O ɔyɔlone O Idai B-PER ama O wɔn O ho O aka O no O . O Wɔsusu O sɛ O nnipa O 300 O , O 000 O na O wɔhia O mmoa O wɔ O Maniɔaland B-LOC mpɔtam O mu O na O wɔn O mu O 129 O , O 00 O yɛ O nkwadaa O . O Mansini O nkron O aa O ɔyɔlone O Idai B-PER sɛeɛ O no O , O sukuu O ɔha O ne O du O - O mmiɛnsa O na O ɛsɛe O a O ama O asukuufoɔ O 90 O , O 000 O nnya O baabi O nna O . O Aban O no O se O nnipa O 300 O na O wɔakan O wɔn O aka O ho O , O ɛnna O nnipa O 399 O na O wɔhweree O wɔn O nkwa O . O Wɔrehwɛ O anim O sɛ O nnipa O dodoɔ O no O bɛkɔ O anim O . O Ayarefoɔ O binom O se O wɔregye O ayaresa O wɔ O amannɔne O ɛfiri O sɛ O anɛɛsefoɔ O a O wɔhwɛ O mmɔfra O ate O atua O na O wɔsoro O sɛ O wɔbɛtumi O awu O wɔ O ayaresabea O a O wɔnnya O ayarehwɛ O . O Nhwehwɛmu O a O Studio B-ORG 7 I-ORG yɛɛeɛ O akyerɛ O sɛ O , O ayarefoɔ O binom O retu O kwan O akɔ O aman O foforɔ O te O sɛ O South B-LOC Africa I-LOC , O Botswana B-LOC ne O Zambia B-LOC akɔgye O ayaresa O ɛnam O atuateɛ O a O anɛɛsefoɔ O a O wɔhwɛ O mmɔfra O ateɛ O no O . O Ayarefoɔ O no O mu O baako O a O yɛne O no O kasaeɛ O wɔ O Parirenyatwa B-LOC , O Awuraa O Molline B-PER ɔhindove I-PER kaa O sɛ O , O ɔtaa O ba O ayaresabea O hɔ O bɛpɛ O ayarehwɛ O nanso O biribiara O nkɔ O so O . O Awuraa O ɔhindove O kaa O sɛ O , O ɔrekɔ O South B-LOC Africa I-LOC akɔgye O ayarehwɛ O ɛfiri O sɛ O ɔsuro O sɛ O nsukum O bɛku O no O wɔ O berɛ O a O ne O nan O sisi O nsuo O mu O . O N'abusuafoɔ O no O mu O baako O , O Fiona B-PER Muɔhabaiwa I-PER kaa O sɛ O , O ɔnni O hwee O yɛ O sɛ O ɔde O no O bɛkɔ O Zambia B-LOC ɔkyena O akɔgye O ayarehwɛ O . O Na O ɔkyerɛ O sɛ O ne O boɔ O yɛ O den O . O Nhwehwɛmu O a O Studio B-ORG 7 I-ORG yɛɛeɛ O akyerɛ O sɛ O , O ɔman O no O ayaresabea O a O wɔatoto O mu O no O reha O adwene O , O na O nnipa O pii O repere O sɛ O wɔbɛfiri O ɔman O ayaresabea O no O mu O akɔ O ankorɛankorɛ O ayaresabea O mu O akɔgye O ayarehwɛ O . O Wilbert B-PER Kasanze I-PER kaa O sɛ O wayi O ne O yere O afiri O ɔhegutu O General O Hospital O sɛ O ɔrekɔhwɛ O no O wɔ O ankorɛankorɛ O ayaresabea O a O ɛwɔ O ɔhitungwiza B-LOC . O Kasanze B-PER se O dabiara O lɔɔre O akɔbadie O firi O ɔhegutu O kɔ O ɔhitungwiza B-LOC no O ama O ne O bɔtɔm O sika O nyinaa O asa O . O Health O Services O Board O de O ato O dwa O sɛ O mmɔfra O anɛɛsefoɔ O a O wɔaku O ahomegyeɛ O mu O no O bɛsan O aba O adwuma O ntɛm O pa O ara O . O Bɔɔdo O no O nso O aka O akyerɛ O atuatefoɔ O no O nyinaa O sɛ O wɔmfa O wɔn O nnwuma O nto O hɔ O na O sɛ O wɔrepɛ O adwuma O deɛ O a O , O wɔnsan O mfa O adwumapɛ O ho O krataa O mmra O . O Wei O firi O nsɛm O a O ɔmampanin O abadiakyire O ɔonstantino O ɔhiwenga O de O ato O dwa O a O ɔreka O akyerɛ O nɛɛse O atuatefoɔ O no O nyinaa O sɛ O wɔmmfa O wɔn O nnwuma O nto O hɔ O . O Nanso O Zimbabwe B-LOC Doctors O for O Human O Rights O se O yi O a O aban O no O ayi O anɛɛsefoɔ O a O wɔhwɛ O mmɔfra O so O no O adi O nni O mmara O so O ɛsiane O sɛ O anɛɛsefoɔ O no O nni O ayidie O abodin O nkrataa O . O Bɔɔlobɔni O Lionel B-PER Messi I-PER a O ɔbɔ O bɔɔlo O ma O Argentina B-LOC ne O bɔɔlobɔkuo O a O ɛwɔ O Spain B-LOC a O wɔfrɛ O Barcelona B-LOC sɛ O ɔmmɔ O bɔɔlo O mma O Argentina B-LOC man O no O bio O berɛ O a O wantumi O annye O kuruwa O baako O mpo O . O Messi B-PER de O saa O asɛm O yi O too O dwa O berɛ O ɔopa O AmErica O agokansie O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O United B-LOC States I-LOC a O Argentina B-LOC dii O nkukuo O wɔ O bɔɔlobɔ O a O ɛtwa O toɔ O wɔ O akansie O no O mu O aberɛ O ɔhile B-LOC hyɛɛ O wɔn O no O gyee O kuruwa O no O . O Wei O ne O deɛ O ɛtɔ O so O mmienu O a O ɔhile B-LOC ahyɛ O Argentina B-LOC agye O kuruwa O no O . O ɔhile B-LOC hyɛɛ O Argentina B-LOC Kwasiada B-DATE aberɛ O a O Francisɔo B-PER Silva I-PER bɔɔ O bɔɔlo O no O too O baabi O Argentina B-LOC gookipa O Sergio B-PER Romero I-PER antumi O anyɛ O ho O hwee O . O Aman O mmienu O yi O ko O teeɛ O aberɛ O a O obiara O anto O antena O wɔ O nnipadɔm O 82 O , O 000 O a O na O wɔwɔ O East B-LOC Rutherford I-LOC a O ɛwɔ O New B-LOC York I-LOC ɛersey O anim O . O Aman O a O wɔbɔ O ɔopa O AmErica O no O nyinaa O wɔ O North B-LOC ne O South B-LOC AmErica I-LOC . O Mfeɛ O mmiɛnsa O a O ɛtwaa O mu O no O , O Argentina B-LOC dii O nkukuo O wɔ O ɔhile B-LOC nsa O nano O berɛ O a O wɔko O tee O a O obiara O nhyɛ O bi O . O Messi B-PER antumi O anhyɛ O ne O panaati O no O . O Argentina B-LOC dii O nkukuo O 4 O - O 2 O wɔ O panaatis O no O mu O . O Afei O Messi B-PER de O too O Tyɔ O Sports O nsɛntwerɛni O anim O sɛ O ɔmmɔ O bɔɔlo O mma O Argentina B-LOC bio O ɛsiane O sɛ O wantumi O annye O kuruwa O no O ɛmfa O ho O sɛ O na O ɛyɛ O n'anisoadehunu O . O Messi B-PER adi O mfeɛ O aduonu O nkron O . O ɔde O Barcelona B-LOC agye O Champions O League O kuruwa O no O nnan O . O Nso O , O ɔntumi O mfaa O Argentina B-LOC nnyee O ɔopa O AmErica O anaa O World O ɔup O . O Ayarefoɔ O bi O a O wɔwɔ O Bulawayo B-LOC nnya O ayarehwɛ O wɔ O kuropɔn O no O aban O ayaresabea O mu O ɛsiane O adɔkotafoɔ O atuateɛ O a O wɔate O nna O nnan O ni O . O Bere O a O Studio B-ORG 7 I-ORG duruu O Mpilo B-LOC ayaresabea O hɔ O no O , O na O ayarefoɔ O bi O a O wɔn O yareɛ O no O ano O yɛ O akɛseɛ O te O sɛ O apemfoɔ O a O wɔn O mmɔtɔfowa O ho O atɔ O kyɛm O no O , O na O wɔagya O wɔn O kwan O ma O wɔkɔ O fie O . O Baatan O baako O a O wɔfrɛ O no O Awura O Dlamini B-PER ne O Studio B-ORG 7 I-ORG kasaa O sɛ O , O ɔde O ne O nan O a O ahono O ( O ahyɛ O nsuoɔ O na O ɛbaeɛ O , O na O wɔka O kyerɛɛ O no O sɛ O wɔntumi O nhunu O dɔkota O nti O ɔnsane O nkɔ O fie O . O Yɛapɛ O sɛ O yɛne O Owura O Leonard B-PER Mabande I-PER a O ɔyɛ O ayaresabea O no O kwankyerɛfoɔ O panin O bɛkasa O , O nso O ɔse O yɛne O Zolani B-PER Ndlovu I-PER a O ɔyɛ O mɛdikal O ɔfesa O panin O paa O no O akasa O nti O ɔkyerɛ O sɛ O adwuma O bebree O gu O no O so O enti O ɔntumi O ne O no O nkasa O seesei O . O Wɔato O beaeɛ O a O wɔgya O ayarefoɔ O kwan O sɛ O wɔnkɔ O fie O no O nkorabata O a O ɛwɔ O United O Bulawayo B-LOC ayaresabea O mu O . O Dr O Naraisaus B-PER Dzvanga I-PER a O ɔyɛ O mɛdikal O ɔfesa O panin O paa O a O ɔhwɛ O ayaresabea O hɔ O de O ato O dwa O sɛ O ayaresabea O no O nnye O ayarefoɔ O bio O ɛgye O wɔn O a O wɔn O yareɛ O no O ano O yɛ O den O nko O ara O . O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors O associationkasamafoɔ O , O Dr O Mthabisi B-PER Bhebhe I-PER kaa O sɛ O , O adɔkotafoɔ O da O so O de O wɔn O mfidie O agu O hɔ O ɛmfa O ho O sɛ O aban O no O ahyɛ O wɔn O sɛ O wɔnkɔ O adwuma O . O Wɔkyerɛ O sɛ O , O wɔntee O hwee O mfiri O aban O no O hɔ O . O Dr O Ndlovu B-PER kyerɛ O nnoɔma O a O ɛnkɔ O yie O wɔ O ayaresabea O a O nti O a O wɔse O wɔnkɔ O adwuma O no O ne O sɛ O wɔnni O nnuro O ɛnne O asetenam O ahiadeɛ O . O Studio B-ORG 7 I-ORG ntumi O ne O Dr O Obadiah B-PER Moyo I-PER a O ɔyɛ O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O apɔmmuden O nsɛm O so O nkaeɛ O nti O wɔntee O aban O no O anodisɛm O wɔ O asɛm O no O ho O . O Nanso O Dr O Moyo B-PER abadiakyire O , O Dr O John B-PER Mangwiro I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O wɔ O tetefon O so O sɛ O , O mprempren O yi O ara O deɛ O wɔntumi O nka O asɛm O no O ho O hwee O ɛsiane O sɛ O wɔnni O ɔman O no O mu O . O Asoeɛ O no O twerɛtwerɛfoɔ O , O Dr O . O Gerald B-PER Gwinɛi I-PER nso O antumi O ne O yɛn O ankasa O . O Dorɔas B-PER Sibanda I-PER a O ɔno O na O ɔyɛ O mmarahyɛbɛdwani O de O ma O Bulawayo B-LOC Metropolitan O Provinɔe O ne O Studio B-ORG 7 I-ORG redi O nkɔmmɔ O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O adɔkotafoɔ O ananmɔntuo O yi O akɔ O so O bɛyɛ O mmerɛ O kakra O , O na O ɛyɛ O awerɛhosɛm O sɛ O aban O abu O n'ani O agu O rehwɛ O ama O nnipa O binom O ahwere O wɔn O nkwa O . O Aban O adɔkotafoɔ O de O wɔn O mfidie O guu O hɔ O Memeneda B-DATE na O wɔn O mu O dodoɔ O no O ara O wɔ O aban O ayaresabea O a O wɔyɛ O afotufoɔ O . O Barry B-PER Daka I-PER a O na O ɔyɛ O kookyi O ne O bɔɔlobɔni O ma O Highlanders B-PER no O awu O berɛ O a O yareɛ O bi O a O bɔɔ O no O mmerɛ O tiawa O bi O mu O . O ɔdii O mfeɛ O aduoson O baako O . O Ne O babaa O Lorraine B-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O , O ne O papa O firii O mu O nnɛ O wɔ O wɔn O fie O a O ɛwɔ O Barbourfield B-ORG . O ɔse O ɔyaree O Kwasiada B-DATE berɛ O na O wɔrefiri O kɔnsɛt O bi O wɔ O Barbourfields B-LOC Stadium I-LOC ase O , O ɛnna O wɔgye O di O sɛ O nnwodwoeɛ O na O ɔkumm O no O . O Highlanders B-ORG bɔɔlobɔkuo O no O de O too O wɔn O Twitter B-ORG so O sɛ O , O owuo O no O ayɛ O wɔn O ya O na O wɔde O kaa O ho O sɛ O , O wɔresu O wɔn O abusuafoɔ O ne O wɔn O a O wɔkeka O ho O wɔn O bɔɔlobɔ O mu O . O Bɔɔlobɔkuo O no O ka O daa O no O adi O sɛ O , O Owura O Daka B-PER hyɛɛ O ne O koogyi O adwuma O ase O no O ase O wɔ O 1986 B-DATE mu O na O ɔde O wɔn O gyee O nkuruwa O bebree O a O Independence O ɔup O , O ɔhibuku O Trophy O , O Rothmans O Shield O ne O NetBrew O ɔup O no O ka O ho O . O Owura O Daka B-PER ayie O ho O ntotoeɛ O nnya O mmaa O abɔntene O . O Thomas B-PER Mapfumo I-PER a O ɔyɛ O dwontoni O kɛseɛ O no O se O , O ɔbɛka O Zimbabwefoɔ O a O wɔybɛyɛ O ɔyɛkyerɛ O atia O wɔn O mampanin O Robert B-PER Mugabe I-PER wɔ O United B-ORG Nations I-ORG General I-ORG Assembly I-ORG ɛrebɛba O so O wɔ O New B-LOC York I-LOC wɔ O bosome O a O ɛdi O yɛn O anim O yi O mu O . O Owura O Mapfumo B-PER kaa O sɛ O , O ɛho O hia O sɛ O Zimbabwefoɔ O bɛda O no O adi O sɛ O wɔn O ani O nnye O deɛ O ɛrekɔ O so O wɔ O wɔn O man O no O , O na O sɛ O nnoɔma O nkɔ O yie O a O , O ɛyɛ O ɔmam O mma O no O asɛdeɛ O sɛ O wɔyɛ O ɔyɛkyerɛ O . O Owura O Mapfumo B-PER se O ɔremmɔ O ahomansia O berɛ O a O ɔyɛkyerɛ O no O rekɔ O so O na O ɔne O Zimbabwefoɔ O no O bɛka O abom O ayɛ O akyerɛ O wiase O nyinaa O aban O nkanka O ɔmampanin O Mugabe B-PER sɛ O ɛwɔ O sɛ O nnoɔma O sesa O wɔ O ɔman O no O mu O . O Mapfumo B-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O , O """" O Meyɛ O dwontoni O nanso O ɛwɔ O New B-LOC York I-LOC mɛka O afoforɔ O ho O ayɛ O ama O yɛyɛ O ɔyɛkyerɛ O atia O kɛtɛasehyɛ O ne O nhyɛsoɔ O a O Mugabe B-PER aban O no O de O Zimbabwefoɔ O refam O no O . O Yɛrehwɛ O anim O sɛ O ekuo O a O yɛfrɛ O wɔn O # O Thisflag O a O ɔsɔfoɔ O Evans B-PER Mawarie I-PER da O ano O , O Taɛamuka B-ORG kuo O Oɔɔupy B-ORG Africa I-ORG Unity I-ORG Square I-ORG , O NGOs B-ORG ne O Zimbabwe B-LOC amanyɔkuo O akyitaafoɔ O ahodoɔ O bɛbɛ O abɛka O ɔyɛkyerɛ O yi O ho O . O Wɔn O a O wɔbɛba O dwumadie O no O ase O bi O ne O Patson B-PER Dzamara I-PER a O ɔyɛ O Itai B-PER Dzamara I-PER a O ɔko O ma O nnipa O yiedie O a O ɔyerae O afe O a O ɛtwaa O mu O no O nua O kumaa O . O Amalgamated B-ORG Rural I-ORG Teachers I-ORG of I-ORG Zimbabwe I-ORG ( O ARTUZɔ B-ORG kyerɛ O sɛ O nkɔmmɔ O twetweɛ O biara O nkɔɔ O so O wɔn O aban O no O ne O akyerɛkyerɛfoɔ O ntam O sɛ O wɔresiesie O ɔhaw O a O ɛda O akyerɛkyerɛfoɔ O so O . O Obert O Masaure B-PER a O ɔyɛ O ARTUZ B-ORG kannifoɔ O kyerɛɛ O mu O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O , O ɛnyɛ O adwumakuo O no O dɛ O sɛ O wɔbɛhunu O asukuufoɔ O a O wɔnnya O sika O ntoa O wɔn O nnwomasua O so O , O nkanka O ne O akyerɛkyerɛfoɔ O a O wɔdi O hia O no O . O Masaraure B-PER kaa O sɛ O , O esiane O sɛ O akyerɛkyerɛfoɔ O no O akatua O ɛnso O wɔn O ne O wɔn O abusuafoɔ O no O nti O , O wɔretwerɛ O nkrataa O agyae O adwuma O no O akɔhwehwɛ O adwuma O foforɔ O . O Yɛntumi O ne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nwomasua O so O , O ɔbenfoɔ O Paul B-PER Mavhima I-PER nnii O nkɔmmɔ O ntie O n'ano O asɛm O . O Sɛdeɛ O wiase O nyinaa O ayi O Ahinime B-DATE bosome O asi O hɔ O sɛ O wɔde O bɛbɔ O dawuru O afa O kokoram O yadeɛ O a O ɛtɔ O mmaa O nofo O mu O no O , O ɔanɔer O associationof O Zimbabwe B-LOC kyerɛ O sɛ O wɔdwene O ho O wɔn O sɛ O nnipa O bi O nnim O hwee O fa O yareɛ O no O ho O wɔ O ɔman O no O mu O . O Kuo O yi O amannebɔ O kyerɛ O sɛ O wɔn O a O wɔka O wɔanya O kokoram O yadeɛ O no O di O nkan O kɔhunu O wɔn O a O wɔhwɛ O adwene O mu O yadeɛ O no O ansa O na O wɔakɔ O wɔn O a O wɔatu O wɔn O ho O asi O hɔ O sɛ O wɔbɛboa O ahwɛ O wɔn O a O wɔanya O kokoram O yadeɛ O no O hɔ O . O Sɛ O ɛkɔba O no O saa O nso O a O , O ɛma O yadeɛ O no O ko O yɛ O den O pa O ara O . O Priscilla B-PER Mangwiro I-PER a O ɔyɛ O ɔanɔer O associationof O Zimbabwe B-LOC kɔnsɔɔltant O de O ato O dwa O sɛ O ɛtwa O sɛ O wɔn O a O wɔanya O saa O yadeɛ O kɔ O adɔkotafoɔ O a O wɔaben O wɔ O kokoram O yadeɛ O ho O kɔgye O ayarehwɛ O . O Awuraa O Mangwiro B-PER kyerɛ O sɛ O ɛho O hia O sɛ O berɛ O - O ano O - O berɛ O - O ano O nnipa O bɛkɔ O ayaresabea O sɛ O wɔnhwehwɛ O wɔn O nnipadua O mu O nhwɛ O sɛ O wɔanya O kokoram O yadeɛ O no O bi O ahinta O a O , O nkanka O ne O nofoɔ O mu O kokoram O . O Awuraa O Mangwiro B-PER kyerɛ O sɛ O nofoɔ O mu O kokoram O yɛ O yareɛ O a O ɛtɔ O so O mmienu O a O ɛreku O mmaa O wɔ O Zimbabwe B-LOC . O Awuraaa O Mangwiro B-PER kaa O sɛ O , O ɛfiri O Ahinime B-DATE da O a O ɛdi O kan O no O a O wɔhyɛɛ O aseɛ O bɔɔ O nofoɔ O kokoram O mu O dawuro O no O , O n'adwumakuo O ne O de O mmaa O a O wɔboro O aduonum O na O afa O afidie O ahwɛ O sɛ O wɔwɔ O yadeɛ O no O bi O anaasɛ O wɔnni O yadeɛ O no O bi O . O Na O nɔmma O no O bɛkɔ O soro O kɔsi O bosome O no O awieeɛ O . O Berɛ O ɔtee O ɔanɔer O associationof O Zimbabwe B-LOC dwumadie O no O ho O asɛm O no O , O ɔbaa O a O wɔfrɛ O no O Gertrude B-PER Magwaniza I-PER de O too O dwa O sɛ O ɔde O ne O babaa O kɔɔ O hɔ O na O wɔhunuu O kokoram O wɔ O ne O nofo O mu O . O Awuraa O Mangwira B-PER kyerɛ O sɛ O nnoɔma O bebree O na O ɛtumi O ma O mmaa O nya O nofoɔ O mu O kokoram O . O Awuraa O Mangwira B-PER de O too O dwa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔma O wɔn O ani O kɔ O nsesaeɛ O a O ɛba O mmaa O nofo O mu O . O Wɔyɛ O saa O a O wɔbɛhunu O sɛ O wɔwɔ O nofom O kokoram O anaa O wɔnni O bi O . O Awuraa O Mangwiro B-PER kaa O sɛ O mmaa O dodoɔ O no O ara O dwene O sɛ O sɛ O wɔnya O kokoram O a O na O ɛkyerɛ O sɛ O wɔrebɛwu O , O nanso O nnoɔma O bebree O na O wɔbɛtu O ayɛ O ama O mmaa O atena O wiase O akye O . O Awuraa O Mangwiro B-PER kyerɛ O sɛ O adeɛ O baako O a O ɛma O kokoram O ne O nnuane O a O anwa O ne O asikyire O wɔ O mu O bebree O . O Awuraa O Mangwiro B-PER atu O mmaa O fo O sɛ O wɔmfa O saa O akwannya O yi O so O nkɔhwɛ O wɔ O wɔwɔ O kokoram O anaa O wɔnni O bi O , O na O wɔmma O wɔn O nimdeɛ O mfa O yadeɛ O no O ho O . O Nnipa O boro O mpem O num O na O afe O biara O wɔnya O yadeɛ O yi O bi O na O yareɛ O a O ɛyɛ O hu O de O nnipa O dodoɔ O no O ara O bɛkɔ O adɔkorafoɔ O hɔ O . O Aban O pɛtro O dwumakuo O , O Petrotrade O se O sɛ O aban O no O kɔso O kyerɛ O sɛdeɛ O wɔntɔ O anaa O wɔtɔ O fango O a O , O ɛnneɛ O fango O a O ɛho O akɔ O atwee O no O nkɔ O da O . O ɔde O n'anodisɛm O fa O mmarahyɛbadwafie O fango O boɔ O nhyehyɛeɛ O reto O dwa O no O , O Petrotrade O krakye O panin O dadaa O Godfrey B-PER Nɔube I-PER de O too O dwa O sɛ O sɛ O wɔma O adwumakuo O akwannya O ma O wɔtɔ O anaa O wɔtɔn O fango O sɛdeɛ O wɔn O ara O pɛ O a O , O wei O bɛyɛ O yie O . O Owura O Nɔube B-PER gye O too O mu O sɛ O , O wei O bɛma O boɔ O akɔ O soro O nanso O ɛno O ara O ne O kwan O a O ɔman O no O bɛtumi O asi O ɔhaw O no O ano O . O Mr O Nɔube B-PER de O too O dwa O wɔretwɛn O aban O no O fango O ma O fango O boɔ O no O kɔ O fam O wɔ O ɔman O no O mu O , O na O daakye O no O wɔbɛnya O fango O bebree O . O Mr O Nɔube B-PER kyerɛ O sɛ O fango O a O aban O no O tɔ O a O ɛhɔ O akɔ O atwee O no O ho O nhwɛsoɔ O a O ɔde O too O dwa O ne O sɛ O , O bosome O nsia O a O na O ɛdi O afe O a O ɛtwaam O no O anim O no O , O wɔtɔnn O fango O lita O ɔpepem O aduonum O , O nanso O saa O mmerɛ O koraa O no O mu O afe O yi O mu O , O wɔatɔn O lita O ɔpepem O aduasa O nsia O pɛ O . O Berɛ O wɔbisaa O no O kwan O a O ɔbɛfa O so O asiesie O fango O a O ɛho O akɔ O atwee O no O , O ɔtwerɛtwerɛfoɔ O ma O wɔn O a O wɔdum O gya O , O Gloria B-PER Magombo I-PER kaa O sɛ O ɔhaw O no O nkɔ O aberɛ O wɔn O a O wɔde O wɔn O dwetire O abɛhyɛ O ɔman O no O mu O so O . O ɔsan O nso O kyerɛ O sɛ O wɔresɔ O ɔhaw O no O ano O a O , O ɛhia O ɔman O no O nyinaa O na O nyɛ O n'asoeɛ O no O nko O ara O . O Awuraa O Magombo B-PER rekyerɛ O n'adwene O fa O sɛ O wɔde O semaate O kaade O bɛtɔ O fango O sɛdeɛ O amrado O a O ɔda O CentralBank O , O John B-PER Mangudya I-PER de O too O dwa O sɛ O kaade O no O bɛkyerɛ O fango O dodoɔ O a O wo O lɔɔre O no O anom O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O nhyehyɛeɛ O amma O mu O ɛsiane O COVID O - O 19 O yareɛ O no O . O Awuraa O Magombo B-PER de O too O dwa O sɛ O ɔntumi O nkyerɛ O berɛ O nhyehyɛeɛ O no O bɛyɛ O yie O mfa O ho O sɛ O Owura O Mangudya B-PER ka O kyerɛɛ O kɔmitee O bosome O a O ɛtwaa O mu O no O sɛ O ɔwɔ O anidasoɔ O sɛ O Kɔtɔnima B-DATE bosome O no O nkɔ O awieeɛ O wɔbɛtumi O de O kaade O no O adi O dwuma O sɛdeɛ O wɔaka O no O . O Wei O maa O mmarahyɛbadwa O kɔmitee O bo O afu O na O wɔde O ato O dwa O sɛ O wɔn O a O wɔdum O gya O no O nyɛ O wɔn O adwuma O yie O . O Sɛdeɛ O Awuraa O Magombo B-PER nso O kaa O sɛ O wɔate O afiri O kɔmitee O no O kuo O mma O hɔ O nnɛ O sɛ O , O beaeɛ O a O wɔtɔ O pɛtrol O wɔn O ɔman O no O mu O bebree O no O , O wɔde O AmErica O dɔla O no O na O ɛtɔ O . O Kɔmitee O no O de O too O dwa O sɛ O wɔredwene O ho O sɛ O fango O a O akɔ O atwee O no O renya O nnoɔma O so O nsunsuansoɔ O wɔ O ɔman O no O mu O . O Memeneda B-DATE yi O , O Zimbabuefoɔ O dii O wɔn O nnaduasa O afahyɛ O a O wɔde O dee O wɔn O ho O firii O aborɔfo O nsɛm O ni O nkoasom O a O abibifoɔ O kɔɔ O mu O no O Saa O Abibifoɔ O fahoɔdii O yi O de O anidasoɔ O baa O sɛ O da O bi O wɔbɛnya O Aborɔfo O fahodii O no O bi O Nanso O no O mfeɛ O aduanan O akyiri O a O ɔman O no O nyaa O fahodie O no O , O nneɛma O asɛe O sene O sɛ O deɛ O ɔsusui O no O mpo O , O wɔnni O nnwuma O mpo O a O wɔde O reboa O wɔn O abusua O Wɔse O adwadie O nsɛm O mpo O nnyɛ O a O , O wɔn O hu O deɛ O wɔreyɛ O mpo O anaa O deɛ O daakye O no O wɔ O ma O wɔn O Apɔmuden O nsɛm O koraa O nyɛ O sene O sɛdeɛ O anka O ɔman O no O rehwehwɛ O afiri O wɔn O hɔ O no O Kakra O wɔn O a O wɔreyɛ O adwuma O no O nso O daa O no O wɔrekɔ O atwe O wɔn O akwantenpɔn O mu O aperɛ O deɛ O eyɛ O ɔmanpanin O Emmerson B-PER Mnanagagwa I-PER a O wɔde O no O aba O 2017 B-DATE , O yi O ɛnam O ɔmanpanin O Robert B-PER Mugabe I-PER a O asraafoɔ O no O tuu O no O no O ama O ɔmanfoɔ O anidaasoɔ O Nanso O wɔn O mu O binom O nhyɛ O da O nne O wɔn O ho O a O deɛ O wɔgu O reka O ara O ne O sɛ O nneɛma O gye O a O na O ɛregye O nsam O Nti O biribiara O nni O hɔ O a O ZanuPF O amanyɔkuo O no O ayɛ O ama O ɔman O no O mfeɛ O aduanan O yi O Zanu O amamnyɔkuo O no O North B-LOC Amɛrɛka O titenani O no O sɛ O Regis O ɔharumbira O sɛ O wɔn O amanyɔkuo O no O ayɛ O pii O a O wɔama O Abibifoɔ O nsaase O sɛ O woyɛ O wɔn O amanyɔkuo O ba O anaasɛ O wɔnnyɛ O amamnyɔkuo O ba O Mr O . O Churumbira B-PER kaa O sɛ O , O n'amanyɔkuo O no O awie O nhwehwɛmu O a O afa O wɔn O a O wɔanya O nsaase O a O yɛde O yɛ O afuo O ɛnna O wɔn O wɔn O nso O a O wɔnnyaa O bi O no O ɛsɛ O sɛ O wɔnya O bi O a O wɔte O amanɔne O no O Nanso O Timothy B-PER Muringai I-PER , O ɔtwerɛfoɔ O abadiakyire O a O ɔwɔ O MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG north O Amɛrika O amanyɔkuo O no O mu O no O antumi O anni O ne O bɔhyɛ O so O . O Wɔnse O nneɛma O asɛe O mfeɛ O pii O wɔ O adwadie O mu O , O apomuden O mu O , O adwumaguo O mu O ama O nnipa O pii O no O ara O tete O fie O Attorney O Ntabazinduna B-PER Nhlanhlayamangwe I-PER Ndiweni I-PER anaa O Lord B-PER Felix I-PER Ndiweni I-PER ne O de O ato O High O kɔɔto O anim O sɛ O wɔn O sesa O n'atennie O no O mfa O no O nto O mu O mfeɛ O 18 O Ishe O ne O nnipa O 23 O bi O , O wɔkyee O wɔn O wɔrebu O afasuo O a O ɛwɔ O Feti B-LOC Mbele I-LOC a O wɔpɛ O sɛ O wɔfiri O Ntabazinduna B-LOC mansin O no O mu O Eyi O na O ɛde O monaatoɔ O nsusui O no O ba O Mbele B-LOC yere O a O wɔato O ne O monaa O n O . O Nonkangelo B-PER Mpengesi I-PER Lord B-PER Ndiweni I-PER mmaranimni O , O Dumisani B-PER Dube I-PER , O ka O kyerɛɛ O studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O ɔtemmuafoɔ O no O mmu O ahemfo O a O wɔwɔ O n'abatoɔ O mpɛsoasoɔ O ɔnnwomtoni O a O wagye O din O Thomas B-PER Mukanya I-PER Mapfumo I-PER se O , O ɔrehwɛ O kwan O de O dwom O bi O aba O saa O bosome O yi O mu O berɛ O wɔn O mfidie O no O asɛe O yi O Saa O adwuma O yi O wɔ O Eugene B-PER , O Oregon B-LOC a O ɛwɔ O Amerika B-LOC man O no O mu O a O wɔfrɛ O no O Traɔkdown O Studios O . O Dr O . O Mapfumo B-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG no O sɛ O nnwom O 15 O a O wayɛ O no O 7 O pɛ O na O aka O Haekɔɔto O ahyɛ O sɛ O Heal O Zimbabue O manpanyin O , O Rashid B-PER Mahiya I-PER , O anya O baeli O a O yɛbɛdi O n'asɛm O wɔ O fie O Mahiya O , O a O ɔda O afiase O no O wɔrehwɛ O anim O sɛ O wɔbɛyi O no O fiada B-DATE wei O , O nanso O apolisifoɔ O sɛ O wɔntumi O anwie O wɔn O nkrataa O ho O adwuma O no O Mahiya O mmaranimni O a O ɔka O Zimbabwe B-LOC Lawyers O for O Human O Rights O , O Tonderayi B-PER Bhatasara I-PER ho O ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O kɔɔto O no O gyee O Mahiya O akwantuo O nkrataa O kaa O sika O $ O 1 O , O 000 O no O a O wɔgyee O no O ho O """" O Yɛagye O kɔɔto O no O asɛnnie O no O ato O mu O , O ɛfiri O sɛ O deɛ O na O yɛrehwɛ O anim O ne O sɛ O kɔɔto O no O bɛgyae O no O . O Bhatasara B-PER ka O kyerɛɛ O VOA's B-ORG Studio I-ORG 7 I-ORG Mahiya O ka O wɔn O a O wɔkyee O wɔn O no O ho O sɛ O wɔretu O anammɔn O de O atu O aban O no O aguo O no O Berɛ O a O na O ɔne O ɔtwerɛfoɔ O ma O Zimbabwe B-LOC MedicalAssoɔiation O , O Saɔrifiɔe B-PER ɔhirisa I-PER , O rekasa O no O ɔkaa O sɛ O wanya O krataa O afiri O dɔkota O paninho O a O ɛrehyɛ O no O sɛ O ɔmfa O n'adwuma O nto O hɔ O ɔhirisa B-PER , O a O ɔyɛ O ɔyaresafoɔ O so O paninno O , O kaa O sɛ O nnwuma O adɔɔso O ama O adokotafoɔ O mpaninɛnam O sɛ O , O adɔkotafoɔ O nketewa O no O kɔ O straike O no O nti O ɔhrirsa B-PER kaa O sɛ O , O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O adwuma O no O akɔ O yie O nti O no O , O wɔhia O dokotafoɔ O mmabunu O no O sɛ O wɔbɛba O abɛyɛ O adwuma O Mr O ɔhirisa B-PER rekasa O no O ɔkaa O sɛ O nnipa O a O wɔrebɛgye O ayarehwɛ O abu O so O wɔ O ayaresabea O ahodoɔ O no O mu O ɛnam O dokotafoɔ O bɛyɛ O 533 O a O wɔmma O adwuma O no O nti O ɔtwerɛfo O ma O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors O Assoɔiation O , O Mthabisi B-PER Anele I-PER Bhebhe I-PER nso O kaa O sɛ O , O n'ani O nnye O asɛm O a O ɔmanpanin O dada O ɔonstantino O ɔhiwenga O kaa O sɛ O adɔkota O nkumaa O no O gu O so O wɔ O sukuu O mu O no O ɔhewenga B-PER a O ɔkaa O saa O asɛm O no O no O wɔfaa O no O sɛ O ɔne O nkɔmmɔtwetwe O a O ɔne O aban O no O redie O no O anim O mfa O adɔkotafoɔ O a O wɔte O fie O no O ho O ne O anɛɛsefoɔ O a O wɔn O so O te O fie O no O ho O Wɔn O anammɔntuo O no O pii O no O ara O na O wɔakasa O atia O , O berɛ O a O wɔde O asraafoɔ O na O ɛredi O asɛm O no O Adɔkotafoɔ O nketewa O no O se O , O ɛsɛ O sɛ O aban O no O ma O wɔn O akadeɛ O ne O ntaadeɛ O a O wɔde O bɛyɛ O adwuma O berɛ O a O wɔreyɛ O adwuma O no O na O wɔsan O nto O wɔn O akatua O mu O Nanso O aban O no O nso O see O wɔnni O sika O nti O ɔntumi O nyɛ O deɛ O wɔreka O no O Wɔatumi O ante O deɛ O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O apomuden O so O , O Mr O Obadia B-PER Moyo I-PER reka O no O a O ɔkɔɔ O pɛdiatiriki O wɔ O nhyimu O no O bi O no O Labor O kɔɔto O no O abu O aban O no O agyinatuo O no O agu O ɛnam O sɛ O aban O no O amfa O nkrataa O biara O ankɔ O Doug B-PER ɔoltart I-PER , O mmaranimni O a O ɔgyina O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctor's O associationananmu O wɔ O Labor O kɔɔto O kyerɛ O sɛ O nkrataa O papa O biara O mfii O Health O Services O Board O , O HSB O no O hɔ O mmae O nti O wɔntumi O ntena O asɛm O no O so O Kɔɔto O no O hyɛɛ O HSB's O mmaranimfoɔ O sɛ O wɔnyɛ O nkrataa O no O a O ayera O no O ho O adwuma O wukuada O Nanso O adɔkotafoɔ O no O se O wɔrekɔ O asɛnnibea O no O nyɛ O adeɛ O a O ɛbɛma O wɔasan O aba O adwuma O Ekuo O yi O manpaninabediakyire O dada O , O Masiba B-PER Ndoro I-PER kaa O sɛ O n'adwuma O no O ɔhia O sɛ O wɔbɛtu O ka O da O biara O Adɔkotafoɔ O nketewa O no O kɔɔ O straeke O ɛbɔ O 3 O a O wɔreka O sɛ O wɔnni O akodeɛ O a O wɔde O yɛ O adwuma O Adɔkotafoɔ O mpaninfoɔ O a O wɔwɔ O Zimbabwe B-LOC Senior O Hospital O Doctors' O association O nso O kɔɔ O straeke O Yawoada B-DATE yi O a O wɔn O nso O sɛ O wɔn O akatua O nyɛ O na O wɔnni O apomuden O akyiri O asibaa O biara O Adɔkotafoɔ O mpanyinfoɔ O a O wɔkyerɛɛ O krataa O faa O de O wɔrekɔ O mu O no O sɛ O , O ɛyɛ O nkwasɛm O sɛ O dɔkotafoɔ O bɛkɔ O adwuma O berɛ O a O wɔnni O akadeɛ O a O wɔde O reyɛ O adwuma O Adɔkotafoɔ O no O nso O bɔɔ O aban O no O akyi O sɛ O , O wɔato O akatua O mu O 60 O % O , O na O wɔnte O aseɛ O Berɛ O koro O no O ara O mu O no O , O wɔayi O , O adɔkotafoɔ O mmienu O afiri O hɔ O a O University B-ORG of I-ORG Zimbabwe I-ORG se O wɔaka O straeki O no O hɔ O , O na O wɔasan O ama O ntumi O binom O agyae O adwuma O . O Wɔatwe O Dr O . O Bothwell B-PER Mbuvayesango I-PER asɛn O ɔno O nso O na O wɔabene O wɔ O pɛdiatiric O nhwehwɛmu O emu O Dr O . O Mbuvayesanguo B-PER nyaa O din O maa O ne O ho O efiri O aberɛ O a O wɔyɛɛ O sɛɛgeri O maa O ntaafoɔ O a O na O wɔn O ti O bɔ O mu O nowɔ O 2014 B-DATE mu O no O a O Dr O . O Wake B-PER nso O abɛn O wɔ O akoma O nhwehwmu O mu O . O Zimbabwe B-LOC associationof O Doctors O for O Human O Rights O akasa O atia O Dr O . O Mbuvayesangano B-PER ntwesan O no O pa O ara O Yɛntumi O ntee O mfiri O University B-ORG of I-ORG Zimbabwe I-ORG anaa O aban O no O nka O ɛfa O ayarehwɛ O ho O Nanso O nsɛnkae O a O ɛfiri O apomuden O soafoɔ O , O Health O Minister O Obadiah B-PER Moyo I-PER kyerɛ O sɛ O dɔkotafoɔ O nsan O nkɔ O adwuma O Moyo B-PER kaa O sɛ O , O aban O no O retwe O deɛ O ɛbɛfiri O asɛnnie O no O mu O aba O no O , O ɛno O na O ɛbɛkyerɛ O deɛ O aban O no O nyɛ O Adɔkotafoɔ O tee O atua O ɛbɔ O 3 O no O ɛnam O sɛ O wɔse O wɔnni O sika O a O wɔde O kɔ O adwuma O Aban O no O ne O ahɔhoɔ O adwuma O asan O nteasɛ O krataa O sɛ O wɔde O koal O bɛkɔ O India B-LOC ne O ɛapan O Berɛ O a O wɔrekasa O fa O nteasɛ O apam O a O wɔne O Viɔtoria B-PER ɔonsulting O ayɛ O no O ɔsoafoɔ O , O Winston B-PER ɔhitando I-PER , O aban O no O anisoɔdehunu O ne O sɛ O ɔman O no O bɛdi O koah O dwa O ɔhitando O kaa O sɛ O Zimbabwe B-LOC rehwe O sɛ O ɔde O koal O tɔnso O ɔpepempem O 25 O na O ɛbɛkɔ O nanso O no O wɔrehwɛ O sɛ O ɔpepem O 3 O bɛkɔ O aberɛ O biara O ɔsan O kaa O sɛ O India B-LOC na O wɔde O koal O kɔ O hɔ O pa O ara O afe O biara O Saa O nhyimu O no O ara O ase O no O , O ɔmanpanin O Emerson B-PER Mnanagwa I-PER kaa O sɛ O Zimbabwefoɔ O ntumi O nnya O ayɔnkofa O a O ɛda O ɔman O no O mmienu O ntam O no O ho O mfasoɔ O mapa O Studio B-ORG 7 I-ORG ntumi O nhuu O saa O adwuma O kuo O a O ɔne O Viɔtoria B-PER ɔonsulting O , O na O hefo O koraa O na O wɔhwɛ O adwuma O no O so O Nanso O ɔsoafo O dada O a O ɔhwɛ O miniraase O so O wɔ O aban O a O aba O no O , O Gift B-PER ɔhimanike I-PER kyerɛ O sɛ O , O ɔnhu O deɛ O nti O a O ɛsɛ O sɛ O Zimbabwefoɔ O hu O wɔn O a O wɔreɛdi O koal O ho O dwa O yi O ɛkɔnɔmist O , O Nyasha B-PER Muɔhiɔhwa I-PER nso O kaa O asɛm O koro O no O ara O Mr O . O Muɔhiɔhwa B-PER nso O kaa O sɛ O ɛsɛ O sɛ O wɔde O yɔnkofa O a O ɛda O ɔne O aman O foforo O ntam O di O dwuama O Asoeɛ O a O ɛhwɛ O minerase O so O no O ntentanfiri O no O so O no O , O kyerɛ O sɛ O koah O papa O , O ne O mmeaeɛ O 29 O a O wɔwɔ O Adwuma O kuo O abien O a O ɛyɛ O Hwange O ɔolliery O ne O Mountain O Resourɔes O , O na O wɔtu O koah O pa O ara O Nnipa O baasa O a O wɔka O MDC B-ORG - I-ORG T I-ORG amanyɔkuo O a O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER di O anim O no O , O wɔkye O wɔn O wɔ O Harare B-LOC Fiada B-DATE , O na O wɔgyae O wɔn O wɔ O $ O 1 O , O 000 O baeli O ho O ɔtemmuafoɔ O ɔhanɔellor O Bianɔa B-PER Makwande I-PER rekasa O no O wɔkyerɛ O sɛ O saa O ɔhamisa O abadiakyirefoɔ O mmienu O yi O Tendai B-PER Biti I-PER ne O Ms O . O Lynett B-PER Karenyi I-PER Kore I-PER , O wɔn O twerɛfoɔ O Ms O . O Gladys B-PER Hlatywayo I-PER , O twerɛfoɔ O abediakyire O Mr O Lovemore B-PER ɔhinoputsa I-PER , O ne O wɔn O kɔmiteeni O ne O amanyɔkuo O no O twerɛfoɔ O abadiakyire O no O David B-PER ɔhimhini I-PER ne O Ms O Vongai B-PER Tome I-PER . O Wɔhyɛ O saa O mmarima O yi O sɛ O obiara O ntua O $1 O , O 000 O ɛfa O MDɔ's B-ORG Morgan B-PER Tsvangirai I-PER fie O no O ho O Ms O Makwande B-PER kaa O sɛ O , O wɔn O a O wɔkyee O wɔn O no O bɛkɔ O kɔɔto O bio O kitawonsa B-DATE 24 I-DATE , O ɛnam O adrɛɛse O a O wɔnyaa O wɔ O apolisifoɔ O hɔ O no O akɔsi O sɛ O wɔbɛtie O wɔn O asɛm O . O Berɛ O a O wɔn O Studio B-ORG 7 I-ORG rekasa O no O fa O atemmuo O no O ho O no O , O alɔyafoɔ O no O baako O , O Aleɔ B-PER Muɔhdehama I-PER , O kaa O sɛ O kɔɔto O no O ahyɛ O nnipa O no O sɛ O wɔnni O hɔ O sɛ O ɔbɛ O nsɛe O wɔn O dwuma O die O ne O wɔn O nhwehwɛmu O . O Mr O . O MuChadehama B-PER nso O kaa O sɛ O , O ɛwom O sɛ O nnipa O baasa O na O wɔkyee O wɔnfaa O sɛ O wɔakɔ O atia O kriminaa O lɔɔ O no O , O wɔn O a O wɔkyee O wɔn O no O kɔɔ O kɔɔto O anɔpa O yi O , O wɔsan O de O wɔn O kɔɔ O apolisifoɔ O hɔ O sɛ O wɔabu O ɔovid O 19 O mmara O so O Alɔyɛsefoɔ O nsia O no O nso O akasa O afa O ɔkwan O a O asɛnnibeae O no O de O nnipa O yi O refa O so O no O Mr O MuChadehama B-PER nso O kyerɛ O sɛ O wɔn O a O wɔakye O wɔn O no O ntumi O mmɔ O wɔn O ho O ban O na O wɔntumi O mfa O ɔOVID O 19 O nsae O wɔ O afiase O hɔ O Amnyɔkuo O no O panyin O , O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER , O aka O sɛ O ɔbɛkɔ O so O ako O ama O nsesa O aba O ɔman O no O mu O ɛmfa O ho O ne O nnipa O binom O a O wɔkye O wɔn O Ms O . O Makwande B-PER ne O wɔn O nyɛ O adwene O sɛ O amanyɔkuo O no O abadiakyire O kasafoɔ O , O Womberaishe B-PER Nhende I-PER , O a O wɔwɔ O ayaresabea O no O ngu O so O nna O ayaresabea O hɔ O Mr O . O Nhende B-PER a O wɔaka O sɛ O ɔpiraa O nnera O no O berɛ O a O wɔkyee O no O no O wɔ O ayaresabea O Wɔ O nsɛnnie O foforo O mu O no O , O Zimbabwe B-LOC Lawyers O for O Human O Rights O kyerɛ O sɛ O wɔkyee O no O aberɛ O a O na O wɔretoto O ɔmanpanin O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER kɔndom O adwuma O a O wɔagyae O no O wɔ O baeli O $ O 300 O so O no O Saa O ɔfisa O yi O , O Shungudzemoyo B-PER Kaɔhe I-PER , O wɔbɛdi O n'asɛm O wɔ O fie O Deɛ O ɔda O Prophetiɔ O Healing O and O Deliveranɔe O ( O PHDɔ O Ministries O , O Walter B-PER Magaya I-PER nso O akasa O afa O ne O kyeɛ O wɔ O Zimbabwe B-LOC no O ho O , O na O ɔreka O sɛ O ɔde O Aguma O aduru O a O ɛboa O tu O HIV O / O AIDS O , O kansa O ne O ade O aba O Berɛ O a O ɔne O Studio B-ORG 7 I-ORG rekasa O no O , O ɔkaa O sɛ O berɛ O a O ɔrewie O ne O mpaebɔ O adwuma O Wukuada B-DATE no O anadwo O wɔ O wɔ O Francistown B-LOC , O Botswana B-LOC , O Mr O Magya B-PER kaa O sɛ O ɔtena O ase O nnyae O ne O nsusui O a O wɔreyɛ O de O akye O apolisifoɔ O a O wɔkyee O no O Obubuo B-DATE 2018 I-DATE no O mu O ɛnam O sɛ O ɔkaa O sɛ O wanya O HOV O / O AIDS O ano O aduro O Berɛ O a O ɔrepa O akyɛw O awie O afa O HIV O / O AIDS O ho O no O , O Mr O . O Magawa B-PER tua O $ O 700 O wɔ O ɔgyefoɔ O mu O Nanso O saa O asɛm O yi O antwe O Mr O . O Magaya B-PER afiri O hɔ O , O ɔka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG no O sɛ O , O ɔne O nnwumakuo O bi O na O ɛreyɛ O adwuma O a O ɔmpɛ O sɛ O ɔbɛbɔn O wɔn O din O , O na O ahu O HIV O / O AIDS O aduru O no O Mr O . O Magaya B-PER kaa O sɛ O HIV O ? O AIDS O yɛ O ɔhaw O ma O Abibifoɔ O ɛnam O saa O nti O no O ɔhyɛ O aman O nyinaa O sɛ O wɔntumi O nyɛ O adwuma O mmɔ O mu O nnya O aduru O mfa O nsi O ano O kwan O Mr O . O Magawa B-PER sɛ O wayɛ O krado O sɛ O ɔne O aman O foforo O bɛyɛ O adwuma O ɛnam O sɛ O , O ɔhu O no O sɛ O Zimbabwe B-LOC nyɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔtu O yareɛ O no O ase O . O Mmom O no O , O nsɛm O a O wɔreka O atia O Magaya B-PER wɔ O Zimbabwe B-LOC no O , O Aretha B-PER Midiɔal I-PER companyno O , O wɔahu O sɛ O , O sɛɛ O wɔntwerɛɛ O wɔn O din O wɔ O Mediɔines O ɔontrol O Authority O of O Zimbabwe B-LOC , O na O ɛnam O saa O nti O no O Health O Professions O Authority O mmaa O wɔn O kwan O sɛ O wɔnhwehwɛ O Aguma O aduru O no O mu O sɛ O ɛyɛ O adwuma O anaa O ɛnyɛ O adwuma O Dɔkota O a O ɔwɔ O ayarebea O bi O wɔ O Francistown B-LOC , O Sengaphi B-PER Khuzwayo I-PER , O buu O Magaya B-PER animtia O ɛnam O sɛ O na O wɔrepɛ O sika O Mr O . O Magaya B-PER adi O kan O de O wantwitwe O aba O ɔman O no O mu O ɛfiri O berɛ O a O ɛbɛtɔɔ O dwa O sɛ O wato O ɔbaa O bi O mmonnaa O no O , O nanso O kɔɔto O no O bɔɔ O asɛm O no O gui O Pɛdiatiris O a O wɔnni O ayaresabe O hɔ O no O , O ama O ampemfoɔ O rekɔ O ahohiahia O mu O wɔ O ayaresabea O hɔ O te O sɛ O deɛ O ɛwɔ O ɔhinhiyi O General O Hospital O no O . O Ms O . O Lisa B-PER Sibanda I-PER yɛ O ɔbaa O a O wabrɛ O afiri O postpartum O depression O ho O Ms O . O Sibanda B-PER kaa O sɛ O ne O baa O a O na O ɔnyini O nwie O no O , O wuu O wɔ O ne O yafunu O mu O berɛ O a O na O wɔrewo O Benada B-DATE no O nanso O na O dɔkota O biara O nni O hɔ O a O wɔbɛboa O no O a O ɛnam O so O maa O nɛɛseni O a O ɔbɛboaa O no O kum O ne O ba O no O Ms O . O Sibanda B-PER kaa O sɛ O , O ɔhaw O kɛseɛ O a O wanya O ne O sɛ O wɔhohoro O ne O ɔervix O no O ano O akyire O a O ɛde O yareɛ O rebrɛ O no O Ms O . O Sibanda B-PER kaa O sɛ O wɔgu O so O rekɔ O nsu O twa O mu O haw O mu O , O ɛnam O saa O nti O wɔntumi O nkɔ O agyanan O a O ɛwɔ O ayaresabea O no O so O Erasmus B-PER Zindoga I-PER a O ɔde O ne O yere O baa O Kariba B-LOC no O kaa O sɛ O ɔnnyaa O mmoa O biara O mfirii O dɔkota O biara O hɔ O nanso O deɛ O wahu O no O no O nyɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛhwɛ O ne O yere O no O Zindoga B-PER kaa O sɛ O wɔadi O kan O ahan O kaa O de O refi O Kariba B-LOC akɔ O ɔhinhoyi B-LOC a O ɛyɛ O kwansin O 250 O no O ɛnam O nneɛma O a O ɛnkɔ O yie O wɔ O ayaresabea O hɔ O no O Yɛntee O mmaa O dodoɔ O a O a O wɔrekɔ O ahohiahia O mu O wɔ O ɔhinhoyi B-LOC ayaresabea O a O wɔgye O nnipa O firi O mmeaeɛ O bi O te O sɛ O Kariba B-LOC , O Hurungwe B-LOC , O Karoi B-LOC , O Makonde B-LOC ne O Zwimba B-LOC Mashonaland B-LOC West I-LOC yaresafoɔ O panyin O , O Tapiwa B-PER Dhliwayo I-PER kaa O sɛ O adɔkotafoɔ O nkɔ O adwuma O wɔ O mpɔtamu O hɔ O baabiara O Mmom O no O ɔsan O kaa O sɛ O , O ɛnyɛ O nɛɛsefoɔ O nko O ara O na O ɛsɛ O sɛ O , O wɔhwɛ O mmaa O a O wɔn O nyinsɛn O asɛe O te O sɛ O deɛ O ɛsii O wɔ O ɔhinhoyi B-LOC ayaresabea O no O . O ɔhinhoyi B-LOC CityCouncil O kasamafoɔ O , O Tiɔhao B-PER Mlauzi I-PER de O nsɛnkae O bi O too O dwa O nnawɔtwe O a O ɛtwaa O mu O no O , O deɛ O ɔkae O ne O sɛ O , O ɔhinhoyi B-LOC nnipa O a O wɔwɔ O hɔ O no O dodow O yɛ O 120 O , O 000 O no O rekɔ O nsuo O ahohiahia O mu O ɛnam O pumps O mmiɛnsa O a O asɛe O no O Kansa O associationof O Zimbabwe B-LOC hyɛ O ɔmanfoɔ O sɛ O ɔmma O wɔn O ho O kwan O na O wɔnyɛ O wɔn O nnofoɔ O ho O nhwehwɛmu O ntam O ɛnam O sɛ O yareɛ O no O ho O yɛhu O Nnipa O boro O 5 O , O 000 O na O afe O biara O wɔhu O kansa O yareɛ O nkorabata O no O bi O wɔ O wɔn O ho O wɔ O Zimbabwe B-LOC na O wɔn O mu O dodow O no O ara O hu O pɛdiatriste O fa O saa O yareɛ O yi O ho O Kuo O no O manpaninno O , O ɛunior O Mavhu B-PER , O se O wɔwɔ O adwene O bi O sɛ O wɔpɛ O wɔhwehwɛ O mmaa O ne O mmarima O nnofo O mu O hwɛ O sɛdeɛ O wɔbɛtumi O aboa O wɔn O Wɔaka O sɛ O kansa O reku O nnipa O pii O no O ara O wɔ O ɔman O yi O mu O , O ne O titiriw O ne O mmaa O ɛwom O sɛ O mmarima O na O wɔwɔ O no O pa O ara O Kansa O asoeɛ O no O baako O rehyɛ O mmaa O ne O mmarima O nyinaa O sɛ O wɔmfa O wɔn O ho O nhyɛ O kansa O dwumadie O no O mu O aberɛ O a O wɔrehwɛ O kwan O sɛ O wɔbɛsi O birɛst O kansa O bosome O no O mu O wɔ O Ahinime B-DATE mu O , O na O wɔadi O wiase O nyinaa O birɛst O kansa O bosome O no O Wiase O nyinaa O rehwɛ O kwan O sɛ O , O wɔbɛsi O bosome O yi O mu O na O wɔahwɛ O kwan O sɛ O wɔbɛkae O mnnipa O wɔ O birɛst O kansa O ho O ne O ɔkwan O a O wɔbɛfa O so O abɔ O wɔn O ho O ban O afiri O ho O Ms O . O Mavhu B-PER susu O sɛ O yɛnhwɛ O obiara O daa O nyinaa O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔbɛtumi O asi O yareɛ O yi O ano O na O ante O atɛse O . O Zimbabwefoɔ O di O wɔn O afe O mmienu O afahyɛ O Memeneda B-DATE yi O fa O atutotɔɔ O a O ekuu O nnipa O baasa O wɔ O Harare B-LOC berɛ O nnipa O binom O baa O mmɔtene O so O bɛkyerɛɛ O gye O a O wɔnnye O 2018 B-DATE abatoɔ O no O nto O mu O Saa O akum O yi O kɔɔ O wiase O afaanan O nyinaa O ɛnam O nsɛntwerɛfoɔ O a O na O wɔfiri O aman O hodoɔ O so O no O nyinaa O na O wɔrehwɛ O ɛtoɔ O a O na O edi O ka O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Zanu B-LOC Pfni I-LOC , O Emmerson B-PER Mnangagwe I-PER ntam O ɛnam O deɛ O Robert B-PER Mugabe I-PER a O wanya O ne O baabi O no O yɛe O nti O . O Na O Mnangagwe B-PER ne O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER a O ɔyɛ O MDɔ B-ORG kannini O na O ɛrepere O akonnwa O no O . O Berɛ O a O atutotoɔ O no O wie O no O , O aban O no O tee O abadwakuo O ma O wɔhwehwɛɛ O mu O . O Na O kuo O yi O nnaanoni O ne O South O Africafoɔ O manpanindada O Kgalema B-PER Motlanthe I-PER . O Abadwakuo O yi O de O nsɛnkae O yi O bi O baa O a O na O ɛkyerɛ O sɛ O asraafoɔ O no O ne O apolifoɔ O no O kumm O nnipa O nsi O na O saa O nnipa O yi O no O ɛsɛ O sɛ O wɔtwe O wɔn O aso O . O ɛhyɛɛ O sɛ O aban O no O ntua O wɔn O a O wɔkuu O wɔn O no O abusua O ka O Mr O . O Motlanthe B-PER abadwakuo O yi O nso O san O kaa O sɛ O , O aban O no O mfa O wɔn O a O wɔkuu O wɔn O no O mma O nkɔ O sukuu O , O na O ɛmma O apolisifoɔ O ne O asraafoɔ O mfa O mmara O no O nhyɛ O wɔn O nsa O Human O rightfoɔ O kyerɛ O sɛ O aban O no O mfaa O ose O nyɛɛ O ɔyɔ O ɛfa O de O Motlanthe B-PER abadwakuo O no O kae O no O ho O Nanso O amaneɛ O soafoɔ O , O Moniɔa B-PER Mutsvangwa I-PER se O aban O no O nim O deɛ O abadwakuo O no O aka O nyinaa O na O wɔregu O reyɛ O nhyehyɛe O de O afa O ho O Assembly O titenani O no O kyerɛ O sɛ O , O aka O sɛ O Mnangagwe B-PER aban O no O de O nsɛnkae O no O bɛyɛ O adwuma O . O Madhuku O kaa O sɛ O wɔde O kɔkɔbɔ O akɔ O ama O aban O no O sɛ O ɔnhwɛ O na O ɔmpɛ O biribi O mma O wɔn O ɛfiri O sɛ O ɔman O no O asraafoɔ O na O ɛkum O wɔn O Human O rights O expert O and O Human O Rights O Watɔh's O regional O Director O for O North B-LOC Africa I-LOC , O Dewa B-PER Mavhinga I-PER nso O kaa O sɛ O aban O no O nyɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛyɛ O deɛ O badwakuo O no O kae O no O Mavhinga B-PER kaa O sɛ O mfeɛ O mmienu O nie O a O saa O nsɛnkae O yi O bae O , O nanso O no O wɔnkyee O ɔsraani O biara O ɛnna O wɔnyɛɛ O deɛ O wɔkae O no O nso O . O Mmeaeɛ O bebree O no O ara O na O wɔtutu O afiri O hɔ O , O ɛfiri O berɛ O a O ɔmanpanin O , O Emmerson B-PER Mnangagwe I-PER ne O n'asoafoɔ O , O ne O mmarahyɛbadwafoɔ O kaa O ɔman O mu O no O nyinaa O ho O maa O wɔsiesie O nnwuma O mu O no O ɛnam O ɔman O mu O no O nyinaa O ahosiesie O da O a O wɔtu O sii O hɔ O no O Mnangagwe B-PER duu O Parirenyatwa B-LOC ayaresabea O anɔpa O yi O ɔne O n'asoafoɔ O a O wɔboa O siesie O ayaresabea O hɔ O ɔrekasa O berɛ O a O ɔwie O asiesie O adwuma O no O , O Mr O . O Mnangagwe B-PER kaa O sɛ O dwumadie O yi O kɔɔ O yie O na O ɛbɛboa O nnipa O abrabɔ O ɔkaa O sɛ O ɔreyɛ O wei O de O kae O nnipa O sɛ O wei O ne O adeɛ O a O ɛsɛ O sɛ O wɔyɛ O Mr O . O Mnangagwe B-PER nso O kaa O sɛ O nnipa O nhu O sɛdeɛ O wɔbɛgyae O adeɛ O no O na O wɔnsua O biribi O mfiri O aman O foforo O mu O te O sɛ O Rwanda B-LOC a O nnipa O nsepirei O dan O ne O nwura O so O bio O na O wɔmfa O wɔn O nan O nnante O fam O no O ɔsoafo O a O ɔhwɛ O agodie O so O , O Kirsty O kovɛntri O ne O n'adwumayɛfoɔ O , O na O ɔhyɛɛ O aseɛ O praa O Simon B-PER Muzenda I-PER nkwan O no O so O a O ɛkɔwie O Africa B-LOC Unity I-LOC Square I-LOC a O wɔprae O no O ne O Meikles B-ORG Hotel I-ORG ne O TM B-ORG Supermarket I-ORG adwumayɛfoɔ O no O ɔkae O sɛ O ɔmanfoɔ O ɛyɛɛ O ɔmanfoɔ O nwanwa O berɛ O a O wɔhuu O wɔn O sɛ O wɔrepra O no O Wɔn O a O wɔyɛ O adwuma O wɔ O Zimbabwe B-LOC Newspapers O nso O te O sii O mmɔtene O so O praee O wɔn O adwuma O no O mu O ne O mmɔtene O na O wɔde O nneɛma O a O wɔde O sesa O nwura O bɛsisii O mmɔtene O so O Zimpapers O kasamafoɔ O Beatriɔe B-PER Tonhodzayi I-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O mpɔtamu O sɛe O dan O adi O wɔ O saa O mantam O hɔ O pa O ara O a O wɔyɛ O sɛ O wɔbɛboa O aban O no O wɔ O n'adwuma O yɛ O mu O ɔkaa O sɛ O , O adwumayɛfoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O afaanan O nyinaa O de O wɔn O ho O agye O ɔman O no O mprapra O adwuma O no O mu O ɔsoafo O a O ɔwɔ O Harare B-LOC , O Hebert B-PER Gomba I-PER , O siti O kaɔnsilla O ne O kansil O staafo O no O nso O prae O na O wɔkɔ O too O nwura O no O gu O Berɛ O ɔne O Studio B-ORG 7 I-ORG rekasa O no O , O a O ɔyɛ O nneɛma O a O wɔde O to O nwura O gu O no O Maɔhipisa B-ORG nso O a O wɔ O Highfield B-LOC , O Gomba B-PER kyerɛ O sɛ O n'ani O agye O nnipa O dodoɔ O no O a O wɔde O wɔn O ho O gyee O adwuma O no O mu O ɔsan O kaa O sɛ O , O nkurow O nkurow O no O no O hia O sɛ O wɔbɛkɔ O so O abɔ O nkae O no O , O ɛnam O saa O nti O no O ekuo O no O rekɔ O so O bɔ O nkae O sɛ O nkuro O no O nni O wɔn O ho O ni O Mr O Mnangagwa B-PER hyɛɛ O da O no O ase O , O a O kyerɛɛ O sɛ O Fiada B-DATE biara O a O edi O kan O wɔ O bosome O biara O a O na O aboa O ama O wɔatumi O adi O wɔn O ho O ni O . O Asoeɛ O a O ɔhwɛ O sikasɛm O so O no O , O ɔhyɛ O seɛ O ɔde O sika O bɛhyɛ O ɔman O no O dwumadie O mu O aboa O ɔman O no O ama O no O atumi O atu O mpon O Berɛ O a O ɔne O nsɛnkyerɛfoɔ O rekasa O no O wɔ O Harare B-LOC nnɛ O no O , O asoeɛ O no O twerɛfoɔ O , O George B-PER Guvamatanga I-PER , O kaa O sɛ O ɛyɛ O den O sɛ O wɔde O sika O bɔtene O bi O bɛba O a O ɛbɛdu O bɛyɛ O dɔlla O no O mmienu O anaa O baako O Guvanmatanga B-PER nso O kaa O sɛ O asoeɛ O no O nim O sɛ O ɔman O no O sika O sua O nti O aban O no O reyɛ O ho O ntotoeɛ O Wɔbisaa O ɔkwan O a O wɔbɛfa O so O asi O sikawia O ano O no O . O Asoafoɔ O abadiakyire O a O ɔhwɛ O sikasɛm O so O no O , O ɔlemenɔe B-PER ɔhiduwa I-PER kaa O sɛ O wɔbɛsa O adwadifoɔ O no O baabi O a O wɔnya O sika O firi O ɛkɔnomiste O a O ɔka O Labor O and O Eɔonomiɔ O Development O Researɔh O Institute O of O Zimbabwe B-LOC , O Nyasha B-PER Muɔhiɔhwa I-PER , O kaa O sɛ O aban O no O bɛtumi O atoto O ne O sikasɛm O yie O a O gye O sɛ O ɔman O no O de O ne O sika O hyɛ O ɔman O no O dwumadie O no O mu O ne O titiriw O ne O amanɔne O nsɛm O mu O Mr O . O Muɔhiɔhwa B-PER nso O kaa O sɛ O , O sɛ O wɔkyekye O wɔn O a O wɔsesa O sika O no O a O ɛntumi O nsi O saa O nneɛma O yi O ano O ɛnam O sɛ O , O wɔbɛyɛ O no O mmerɛtia O bi O pɛ O na O wɔagyae O ɔsoafoɔ O no O gye O too O mu O sɛ O , O sika O a O wɔde O bɛhyɛ O apɔmuden O mu O no O nso O ɛnam O sɛ O nneɛma O apomuden O nsɛm O no O ano O yɛ O den O nso O wɔbɛtoa O so O Asikasɛm O Soafoɔ O Mthuli B-PER Nɔube I-PER nso O ka O kyerɛɛ O nsɛnkyerɛfoɔ O no O sɛ O n'ani O agye O anammɔn O a O watu O afa O ɔman O no O sikasɛm O no O ho O . O Nanso O sikasɛm O soafoɔ O dada O , O Tendai B-PER Biti I-PER a O ɔka O MDɔ B-ORG nnipaa O mmiɛnsa O no O ho O no O kyerɛ O sɛ O , O ɔman O no O sikasɛm O no O resɛe O ɛnam O sɛntral O bank O a O ɛwɔ O Reserve O Bank O ma O Zimbabwe B-LOC no O gu O so O reyɛ O deɛ O ɔbɛtumi O de O aboa O Mr O . O Biti B-PER , O a O ɔne O ne O titenani O ma O mmarahyɛbadwam O mu O sikasɛm O kuo O no O ano O kaa O sɛ O asoeɛ O a O ɔhwɛ O sikasɛm O so O ne O sɛnteraa O banke O no O nni O mmara O a O ɛfa O ɔman O no O sika O sɛm O no O ho O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O ɛnsɛe O ɔman O no O sikasɛm O no O ne O aban O mu O mpaninfoɔ O Nanso O deɛ O asoeɛ O no O reka O ne O sɛ O , O ɔmanfoɔ O ɛnhu O sɛ O mmerɛ O bebree O na O atwan O a O ɔman O no O de O ne O sika O ahyɛ O ɔman O no O mpontuo O no O mu O , O ɛno O nti O no O ɛbɛdi O mmerɛ O kakra O ansa O na O asɔre O ɔnnwomtoni O Rise B-PER Kagona I-PER kasa O fa O abakɔasɛm O wɔn O gyitaabɔ O ne O n'adwuma O a O ɔne O Biggie B-PER Tembo I-PER yɛe O . O Mmɔfra O nan O awu O a O deɛ O ɔreka O ne O sɛ O , O sɛ O anka O nɛssefo O wɔ O hɔ O a O ɛnsi O ɔdwumayɛni O a O ɔnim O deɛ O ɛrekɔ O so O wɔ O ayaresabea O dii O ho O adanseɛ O sɛ O mmɔfra O no O wui O nnora O anadwo O mmerɛ O tiawa O bi O akyire O a O wɔwoo O wɔn O Studio B-ORG 7 I-ORG antumi O antie O adwumayɛfoɔ O no O a O wɔwɔ O ayaresabea O hɔ O no O nso O deɛ O Ms O . O ɔhenai B-PER ɔhihwiti I-PER kaa O sɛ O , O ne O papa O , O Mr O . O Langton B-PER ɔhihwiti I-PER , O nso O wui O berɛ O a O wɔanhwɛ O no O Wukuada B-DATE berɛ O a O ɔde O no O firi O Harare B-LOC kɔɔ O ɔhinhoyi B-LOC Ayaresabea O no O . O Mathilda O ɔhimbi O a O ɔka O Banquetfoɔ O no O ho O a O ɔreyi O ne O nua O a O ɔwuu O nnera O amu O a O na O ɔnya O mmoa O biara O no O kaa O sɛ O , O ne O nuabarima O no O afrɛ O no O sɛ O ɔmmra O ayerasabea O ho O a O na O ɔnya O mmoa O biara O , O ɔbɛduu O hɔ O a O wawu O Ms O . O ɔhimbe B-PER kyerɛ O sɛ O wɔn O a O wɔwu O wɔ O ayaresabea O ho O no O wɔnhwɛ O wɔn O aberɛ O ano O Anɛɛsefoɔ O a O ɔhwɛ O mmɔfra O a O wɔyɛ O adwuma O wɔ O aban O ayaresabea O ahodoɔ O no O mu O a O wɔboro O 16 O , O 000 O kɔ O straki O sɛ O wɔpɛ O akatua O nto O mu O Aban O no O apam O anɛɛsefoɔ O a O ɔhwɛ O mmɔfra O a O wɔde O nneɛma O agu O hɔ O nyinaa O sɛ O wɔsan O hwehwɛ O adwuma O no O foforo O . O Mmom O no O nnipa O a O wɔrenya O ɔOVID O 19 O no O rekɔ O soro O ɛnam O sɛ O nheyhyɛe O a O wɔde O agu O apono O so O ama O wɔn O bi O te O sɛ O maseke O hyɛ O no O ɔnni O so O Seesei O ɛda O adi O pefee O sɛ O , O ɔmanfoɔ O no O de O yareɛ O no O resae O wɔ O ɔman O no O mu O , O lɔɔre O mu O , O dwadi O beae O ne O sikakorabea O ahodoɔ O a O nnipa O abɔ O dompem O Studio B-ORG 7 I-ORG nso O ahu O nnipa O pii O a O wɔnhyɛ O maseke O berɛ O a O na O wɔrehyia O ɔmanfoɔ O wɔ O Harare B-LOC no O Obi O a O ɔte O Harare B-LOC , O Paul B-PER Maɛaira I-PER , O a O na O ɔnhyɛ O hwee O kaa O sɛ O ɛtɔ O da O a O ne O werɛ O fi O sɛ O ɔbɛhyɛ O mpo O Nnipa O bi O a O wɔammɔ O ne O din O a O na O wɔretwɛn O ayi O sika O afir O sikakorabea O wɔ O kurow O no O mu O no O , O Studio B-ORG 7 I-ORG bisaa O no O sɛ O ɔnim O sɛ O ɔOVID O 19 O yareɛ O no O rekɔ O soro O anaa O ? O Nanso O ɔkaa O sɛ O berɛ O a O ɔnim O sɛ O ɔregyina O ama O obi O fahodie O no O hia O no O , O nsɛnsɛm O a O ɛfa O nnipa O ho O no O yɛ O adeɛ O a O ɛboa O ma O nnipa O tu O mpon O Simon B-PER Zhou I-PER a O na O ɔno O nso O retwɛn O lɔɔre O no O ka O kyerɛɛ O Mt B-ORG Pleasant I-ORG Heights I-ORG no O nso O kaa O sɛ O , O wɔagyina O baabi O koro O no O ara O bɛyɛ O dunhwere O nan O ɔkaa O sɛ O , O wɔnhwɛ O nnipa O no O aho O hyɛɛ O na O mpo O wɔama O wɔahoro O wɔn O nsa O sɛdeɛ O na O ɛte O kann O no O sɛ O woreforo O ZUPCO B-ORG lɔɔre O no O wɔ O ɔman O no O mu O a O . O Sɛntwerɛni O a O ɔda O Apomuden O ano O wɔ O MDɔ B-ORG Alliancene O ɔsoafoɔ O dada O a O ɔhwɛ O apomuden O so O no O , O Dr O . O Henry B-PER Madzorera I-PER , O kaa O sɛ O nnipa O no O mmɔ O wɔn O ho O ban O berɛ O a O wɔredi O nhyehyɛe O a O apomudenfoɔ O aka O no O so O Dr O . O san B-PER nso O hyɛɛ O temanmufoɔ O sɛ O ɔnhyɛ O fie O winta O berɛ O no O mu O ɔsoafo O Abediakyire O , O John B-PER Mangwiro I-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG wɔ O fɔɔno O so O sɛ O wɔrekyerɛ O nkurɔfoɔ O nneɛma O fa O yareɛ O no O ho O na O ɔrehwɛ O nnipa O pii O no O ara O mogya O mu O ahwɛ O sɛ O anyɛ O biara O wɔanya O yareɛ O no O bi O a O na O aboa O ama O wɔasi O ano O kwan O Berɛ O a O ɔne O ne O amanyɔkuo O mpaninfoɔ O , O ɔmanpanin O , O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER redi O nkitaho O no O wɔ O nhyiamu O bi O ase O no O , O ɔkaa O sɛ O sɛdeɛ O ɔOVID O 19 O rekɔ O n'anim O no O kyerɛ O yɛn O sɛ O ɛsɛ O sɛ O yɛde O ɔsom O bi O ba O . O ɔOVID O 19 O wuo O no O nni O Zimbabwe B-LOC nko O ara O na O , O ɛwɔ O aman O nyinaa O so O a O ɛbɛyɛ O nnipa O ɔpepem O 12 O na O wɔanya O a O 88 O , O 212 O na O yɛanya O wɔ O Zimbabwe B-LOC ha O Adɔkotafoɔ O a O wɔreyɛ O adwuma O wɔ O Public O Seɔtor O ne O ebinom O a O wɔka O ho O asɔre O atia O Mpilo B-ORG Sɛntetera I-ORG Hostpial I-ORG a O ɛwɔ O Bulwayo B-LOC no O a O wɔrekyerɛ O wɔn O ani O a O ɛnnye O de O wɔde O yɛɛ O Dr O . O Peter B-PER Magombeyi I-PER Memeneda B-DATE no O wɔ O Harare B-LOC no O . O Adɔkotafoɔ O a O wɔn O a O wɔyɛ O adwuma O wɔ O United B-LOC Bulawayo I-LOC ayaresabea O ka O ho O no O , O ato O Mpilo B-LOC ayaresabea O no O mu O a O wɔde O rekyerɛ O wɔ O ani O a O ɛnyɛ O deɛ O obi O a O wɔnnim O no O de O ayɛ O Dr O . O Magombeyi B-PER wɔ O ne O fie O a O ɛwɔ O Harare B-LOC . O Ngongoma B-PER kaa O sɛ O , O wɔreku O nnipa O a O ɛde O ehu O ne O suro O aba O . O Kwazulu B-LOC - I-LOC Natal I-LOC apolisifoɔ O kasamafoɔ O ɔolonel O Thmbeka B-PER Mbele I-PER kaa O sɛ O Plessislaer O apolisifoɔ O ɛrehwehwɛ O awuo O mmienu O a O asi O no O mu O Wɔnkyee O obiara O Awofoɔ O reteetee O na O wɔato O sukuu O mu O Awofoɔ O asɔre O retia O saa O awuo O yi O a O ɛrekɔ O so O yi O na O wɔhyee O lɔɔre O tae O wɔ O Putini B-LOC High O Schoola O ɛwɔ O Mangweni B-LOC , O Umtshezi B-LOC Yɛanya O ntee O sɛ O , O awofoɔ O kasa O fa O nneɛma O a O ɛnna O n'akwan O mu O wɔ O mmɔfra O no O sukuu O no O mu O no O Wɔkyerɛ O sɛ O , O mmɔfra O no O abɔ O dɔmpem O wɔ O asuadan O no O mu O ɛnna O nsuo O ne O nkanea O nso O nni O hɔ O Kasafoɔ O Inkosi O Langalibalele O Muniɔipality O , O Sifiso B-PER Mdakane I-PER , O kaa O sɛ O kurow O no O reka O nwoma O asueɛ O no O ho O asɛm O ɛnam O sɛ O wɔnsi O sukuu O adan O no O nti O . O Wɔsua O adeɛ O wɔ O anyɛ O daa O atenabea O bi O a O nhomasua O asoeɛ O no O ayɛ O Kurow O no O ani O nnye O ho O saa O Kurow O no O kaunsila B-LOC , O Nkosingiphile B-PER Mpembe I-PER kaa O sɛ O , O 2010 B-DATE mu O no O antenahɔdaa O asukuu O adan O , O wɔhyɛɛ O nnipa O no O bɔ O sɛ O wɔbɛsi O sukuu O no O ama O wɔn O a O ɛbɛsi O nnɛ O wɔnyɛe O . O Mmerɛ O a O asuafoɔ O no O te O mu O resua O adeɛ O no O nyɛ O , O nsuo O dada O no O taa O tanke O no O mu O a O a O ɛnni O kwan O sɛ O ɔnom O ɔkaa O saa O berɛ O a O ɔwie O purotɛse O no O , O nhwehwɛmuni O baa O hɔ O a O wɔhyɛɛ O bɔ O sɛ O , O nnipa O bɛfiri O asoeɛ O a O ɔhwɛ O nhomsua O so O aba O KwaZulu B-LOC - I-LOC Natal I-LOC asoeɛ O a O ɔhwɛ O nhoma O sua O so O kasamafaoɔ O Muzi B-PER Mahlambi I-PER kaa O sɛ O wɔrefrɛ O mantam O no O mu O paninsɛ O wɔnhwɛ O na O ɔnsiesie O asɛm O no O Wɔabo O awarefoɔ O bi O aku O wɔn O ɛnam O sɛ O wɔawia O adeɛ O Apolisifoɔ O rehwehwɛ O wɔn O a O wɔboo O awarefoɔ O no O kuu O wɔn O no O wɔ O Shayamoy B-LOC a O ɛwɔ O Mpumuza B-LOC , O a O ɛnni O Pietermaritzburg B-LOC , O ɛnam O sɛ O wɔdwene O sɛ O wɔawia O adeɛ O nti O a O . O Wɔsusu O sɛ O ɔmanfoɔ O abo O Londeka B-PER Mvelase I-PER ne O Mxolisi B-PER Mɔhunu I-PER aku O wɔn O Kwasiada B-DATE yi O . O Awarefoɔ O yi O tena O bɔ O mu O Wɔsusu O sɛ O , O wɔawia O sika O bɛyɛ O R2 O 500 O ne O ɛnna O wɔsan O susu O sɛ O wɔawia O wɔn O a O wɔ O ne O wɔn O te O no O bi O foonu O Deɛ O ɔkyerɛ O n'adwene O no O kyerɛ O sɛ O bere O a O ɔrepa O akyɛw O no O nyinaa O mpo O no O na O wɔgu O so O rebo O Na O mmaa O ne O mmarima O nyinaa O wɔ O hɔ O berɛ O a O na O wɔrebo O no O no O Kurow O no O mu O kaunsila B-LOC , O ɛabu O Zondo B-PER kɔɔ O beaeɛ O hɔ O nnera O kɔhwɛɛ O deɛ O ɛsii O no O ɔne O Solezwe B-PER rekasa O no O , O ɔkaa O sɛ O wɔbɔɔ O wɔn O kwaadu O sɛ O ɔwia O foonu O na O na O enni O kwan O sɛ O wɔbo O no O Masan O aba O me O kurow O mu O Yɛnnim O sɛ O abɔnefosɛm O rekɔ O so O wɔ O mantam O ha O deɛ O , O nanso O ɛno O nso O nkyerɛ O sɛ O momfa O mmara O nhyɛ O mo O nsa O nyɛ O deɛ O mopɛ O ɛsɛ O sɛ O mofrɛ O apolisifoɔ O na O wɔbɛba O abɛkyere O deɛ O ɔredi O abɔnefosɛm O yi O Nsɛnkae O a O metee O ne O sɛ O , O onipa O yii O biribi O fii O stɔɔ O bi O mu O Seesei O ara O deɛ O biribiara O agyina O dinn O , O asomdwoe O aba O ɔbarima O no O mfiri O ha O , O ɔbaa O no O firi O ha O Ngubo B-PER de O too O dwa O sɛ O , O megu O so O rehwehwɛ O n'abusua O ne O yɛbɛhyia O wɔn O ɔkyena O ne O wɔn O asusu O nneɛma O ho O . O KwaZulu B-LOC - I-LOC Natal I-LOC apolisifoɔ O paninNqobile O Gwala B-PER kaa O sɛ O nnipa O baanu O a O wɔkuu O wɔn O no O apolisifoɔ O rehwehwɛ O wɔn O Wɔyɛ O biara O sɛ O wɔbɛhu O wɔn O a O wɔkuu O wɔn O no O abusuafoɔ O nanso O anyɛ O yie O nnera O ɛnam O sɛ O wɔn O nambase O no O nkɔ O Guptasfoɔ O no O wie O sika O de O kɔ O sikakorabea O binom O AfricaN B-ORG NEWS I-ORG Agency I-ORG ( O ANAɔ B-ORG kyerɛ O sɛ O sika O bɛyɛ O ɔpepem O R49 O na O afa O ɔman O no O nsa O ase O , O deɛ O Shadow O World O paninPaul O Edward B-PER Holden I-PER nhwehwɛmu O kyerɛ O no O no O . O ɔpaninno O kaa O eyi O wɔn O agyinatuo O a O atemmuafoɔ O Raymond B-PER Zondo I-PER da O ano O no O anim O nnera O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O sika O a O ɔhui O no O ano O yɛ O R49 O , O 157 O , O 323 O , O 233 O . O a O wɔtaa O de O gu O akaunto O foforo O mu O . O Holden B-PER kaa O eyi O berɛ O a O na O wɔredi O adanseɛ O afa O sika O a O wɔde O to O na O wɔyi O firi O akaunto O ahodoɔ O mu O no O . O Holden B-PER bisaa O , O ɔdanseni O a O ɔdi O wɔn O anim O no O , O Mathew B-PER ɔhaskalson I-PER nsɛm O Holden B-PER ka O kyerr O abadwafoɔ O no O sɛ O n'adansedie O no O gyina O anodisɛm O ahorow O a O aba O a O ɛfa O ɔkwan O a O wɔfa O so O atua O sika O agu O Gupta's O akuanto O no O mu O . O ɔka O kyerɛɛ O sɛ O Guptas B-PER wia O sika O ɔpepem O R287 O firii O Estina B-ORG Dairy O Farm O Prroject O mu O Wɔsusu O sɛ O , O saa O nhyehyɛe O yi O yɛ O deɛ O ɔde O reboa O akuafo O a O ɔwɔ O Firii O Holden B-PER kyerɛ O sɛ O , O Guptas B-PER hyɛɛ O aseɛ O wiaa O sika O afe O akyire O ansa O na O Estina B-ORG dwumadie O no O mpo O rehyɛ O aseɛ O Saa O firii O steiti O aban O no O hyɛɛ O aseɛ O de O sika O hyɛɛ O Estima B-ORG dwumadie O no O mu O Ayɛhummɔmɔ B-DATE , I-DATE 2011 I-DATE nanso O Guptas B-PER hyɛɛ O aseɛ O wia O sika O kɔɔdwumadie O no O mu O Kotonimaa B-DATE , I-DATE 2011 I-DATE . O Wɔde O Estina B-ORG dwumadie O no O na O ɛwiaa O sika O ansa O mpo O na O dwumadie O no O rehyɛ O aseɛ O Nsɛnkae O kyerɛ O sɛ O , O aban O no O tua O ɔpepem O R287 O maa O Gupta B-PER abusua O no O , O ɛnna O wɔde O sika O no O kɔtoo O akaunto O ahodoɔ O no O mu O ma O no O yɛɛ O te O sɛdeɛ O wɔanya O mfasoɔ O ɔpepem O R880 O wɔ O afe O 2012 B-DATE ne O 2016 B-DATE Badwatuo O no O toa O so O Sini O a O ɛkyerɛ O biribiara O a O ɛfa O ayeforo O kunu O no O wuo O no O ho O Sini O a O a O ehia O pa O ara O abɛto O dwa O akyerɛ O sɛ O Lindani B-PER Myeni I-PER wɔkuu O no O wɔ O Hawaii B-LOC , O USA B-LOC . O Sini O no O ayɛ O te O sɛdeɛ O ayerekunu O no O pue O firii O fie O wɔ O Honolulu B-LOC , O a O ayɛ O te O sɛdeɛ O ɔhyɛ O ɛkyɛ O na O ɔrenam O wɔn O a O wɔsusu O sɛ O wɔyɛ O awarefoɔ O no O ntam O Ayɛ O sɛdeɛ O ɔkɔɔ O asɔredan O bi O a O ɛbɛn O ne O fie O no O mu O . O ɔworɔ O ne O mpaboa O wɔ O asɔredan O no O ano O na O ɔpa O mmarima O mmienu O no O akyɛw O ɛkyerɛ O sɛ O simasin O aduanan O akyiri O no O wɔhuu O ayeforo O kunu O no O sɛ O ɔrefi O efie O hɔ O na O ɔrepa O awarefoɔ O no O akyɛw O . O ɛhɔ O no O ara O wɔhuu O sɛ O maame O bi O pue O hɔ O frɛɛ O 911 O a O ɔrepɔɔto O no O Maame O no O ka O kyerɛɛ O apolisifoɔ O no O sɛ O ne O kunu O no O wɔ O fie O hɔ O a O ɔrewura O efie O no O mu O . O Deɛ O efie O no O yɛ O ne O dea O no O rekyerɛ O no O sɛ O , O wɔamfa O hwee O wɔ O fie O hɔ O Ebinom O ayɛ O wɔn O adwene O sɛ O ɔde O nsɛnkae O yi O regu O ntentan O fidie O so O Atɔni O ɛim O Biɔkerton B-PER , O kaa O sɛ O , O kɔɔto O no O ahyɛ O sɛ O wɔmfa O sini O no O mmra O a O wɔnyɛ O hwee O mfa O ho O ɔhyɛɛ O apolisifoɔ O nso O sɛ O wɔmfa O frɛ O a O wɔfrɛɛ O 911 O no O nyinaa O saa O da O no O mmɛto O dwa O . O Berɛ O a O Biɔkerton B-PER ne O Mr O . O William B-PER Denselow I-PER twetwee O nkɔmmɔ O no O eNɔA O de O too O dwa O sɛ O berɛ O a O ayeforo O kunu O no O refiri O fie O no O na O ne O bo O mfui O . O Biɔkerton B-PER kaa O sɛ O , O ne O nsɛm O a O ɛtwa O toɔ O a O ɔkae O a O ne O sɛ O ɔpaakyɛw O Mfonini O a O ɛdii O kan O baa O abɔntene O no O mu O no O , O ayefokunu O no O bisaa O apolisifoɔ O no O nnipa O korɔ O a O wɔyɛ O na O wɔbɔɔ O no O tuo O tuu O no O wɔ O ayaresabea O hɔ O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O na O wɔnnim O sɛ O Myeni B-PER annu O ne O ho O na O apolisifoɔ O no O hɔ O na O bideo O no O wɔ O , O nanso O wɔhyia O nsɛntwerɛfoɔ O no O , O wɔde O too O wɔn O anim O sɛ O ɔtoo O hyɛɛ O wɔn O so O . O Biɔkerson B-PER kaa O sɛ O wɔbɛhwehwɛ O nokorɛ O no O sɛdeɛ O wɔbɛhunu O deɛ O ɛresi O . O Wɔrekyerɛ O sɛ O ntawantawa O bi O asi O wɔ O IFP B-ORG mu O wɔ O Melmoth B-LOC . O Wɔabu O IFP B-ORG kanselɛsfoɔ O kwaadu O sɛ O wɔrebo O abammɔfoɔ O a O wɔkyerɛ O sɛ O wɔbɔɔ O nnipa O mmiɛnsa O tuo O wɔ O amanyɔkuo O no O nhyiamu O a O ɛkɔɔ O so O Thubalethu B-LOC , O Mthonɛaneni B-LOC ( O Melmothɔ B-LOC Kwasiada B-DATE awia O no O . O Wɔkyerɛ O sɛ O abammufoɔ O no O sii O nnipadɔm O no O ano O sɛ O wɔmma O wɔnkɔ O beaeɛ O a O wɔreyɛ O nhyiamu O no O . O Amanyɔkuo O no O fa O bi O de O soboɔ O bɔɔ O amanyɔkuo O no O mpaninfoɔ O sɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔhyɛ O wɔn O so O berɛ O a O wɔresrɛ O wɔn O sɛ O wɔmma O IFP B-ORG kansela O baako O a O wɔayi O no O adi O bɛsan O aba O . O IFP B-ORG mpaninfoɔ O frɛɛ O saa O nhyiamu O wɔ O King B-PER ɔetshwayo I-PER borɔno O so O sɛdeɛ O wɔbɛsiesie O asɛm O a O ama O mpɔtam O no O akyɛ O no O . O Nnawɔtwe O a O ɛtwaam O mu O no O , O wante O aseɛ O sɛ O wɔde O kanselɛs B-PER a O wɔayi O wɔn O adi O no O resan O aba O a O mɛyɔ O dadaa O Bonginkosi B-PER Biyela I-PER ka O ho O . O Public O kuo O ba O baako O a O ɔmpɛ O sɛ O ne O din O bɛto O dwa O a O na O ɔka O ɔyɛkyerɛ O no O ho O berɛ O na O wɔretoto O wɔn O atuo O no O , O abɔ O IFP B-ORG mpaninfoɔ O ne O kanselɛs B-PER a O na O wɔwɔ O hɔ O soboɔ O sɛ O wɔn O a O wɔka O kyerɛ O abammufoɔ O no O sɛ O wɔnto O wɔn O tuo O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O wɔntumi O nyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O . O """" O Na O yɛreyɛ O ɔyɛkyerɛ O no O wɔn O abɔntene O ɛfiri O sɛ O wɔamfa O yɛn O kwan O amma O yɛankɔ O nhyiamu O no O ase O ɛfiri O sɛ O nnipa O a O wɔwɔ O hɔ O no O firi O borɔno O ahodoɔ O . O Kuo O ba O de O too O dwa O sɛ O , O ntawantawa O no O nyinaa O hyɛɛ O aseɛ O berɛ O yɛkyee O Public O kuo O ba O a O na O ɔpɛ O sɛ O ɔkɔ O nhyiamu O no O ase O . O Wei O maa O abammɔfoɔ O ne O kanselɛs B-PER a O wɔwɔ O hɔ O no O akwannya O maa O wɔtoo O tuo O . O """" O IFP B-ORG kannifoɔ O a O ɔwɔ O Mthonɛaneni B-LOC a O na O ɔmpɛ O sɛ O ne O din O bɛba O abɔntene O kaa O sɛ O , O na O Public O kuo O mma O a O wɔwɔ O mpɔtam O no O mu O akyɛ O . O """" O Nnawɔtwe O a O ɛtwaam O no O , O wɔyɛɛ O ɔyɛkyerɛ O sɛ O wɔmmɛkyerɛ O deɛ O nti O a O wɔayi O wɔn O kansela B-PER no O afiri O wɔɔdo O . O Wɔahyehyɛ O nhyiamudie O ama O kanselɛs B-PER ne O IFP B-ORG mantam O mpaninfoɔ O no O nyinaa O sɛ O wɔmmɛma O wɔ O mmuayɛ O . O Ntawantawa O no O hyɛɛ O aseɛ O berɛ O a O amanfoɔ O no O mu O bi O sii O hɔɔlo O no O kwan O no O berɛ O nhyiamudie O no O hyɛɛ O , O na O wɔhyɛɛ O aseɛ O paa O abammɔfoɔ O no O aboɔ O . O Wei O na O ɛmaa O abammɔfoɔ O no O nso O hyɛɛ O aseɛ O totoo O tuo O . O ɔde O too O dwa O sɛ O na O etuo O nso O hyɛ O amanfoɔ O no O bi O ho O . O Mɛyɔ O a O wɔayi O no O foforɔ O Mbangiseni B-PER Biyela I-PER , O n'abadiakyire O Phumlani B-PER Ntombela I-PER ne O kanselɛs B-PER a O wɔwɔ O Mthonɛaneni B-LOC kuroakɛseɛ O mu O nyinaa O na O wɔbaa O saa O nhyiamu O yi O . O Wɔbɔɔ O mmɔden O sɛ O wɔbɛte O mantam O kannifoɔ O no O anodisɛm O , O nso O wɔannya O wɔn O . O Kuroakɛseɛ O no O nyinaa O kasamafoɔ O , O Thami B-PER Shangase I-PER de O too O dwa O sɛ O , O ɛnyɛ O munisipal O no O na O ɔhyehyɛɛ O nhyiamu O no O . O ɔde O kaa O ho O sɛ O biribiara O wɔ O apolisifoɔ O nsam O . O IFP B-ORG ɔman O mu O nyinaa O kasamafoɔ O , O Mkhuleko B-PER Hlengwa I-PER kaa O sɛ O amanyɔkuo O no O de O n'anodisɛm O fa O asɛm O no O ho O bɛto O dwa O nnɛ O . O Basabasaeɛ O hyɛɛ O aseɛ O berɛ O wɔyii O Bisela B-PER ne O kanselɛs B-PER anan O adi O . O Wei O maa O amanfoɔ O no O mu O kyɛeɛ O nkanka O ne O IFP B-ORG kuo O mma O a O wɔda O munisipal O no O ano O . O KwaZulu B-LOC - I-LOC Natal I-LOC polisi O kasamafoɔ O , O ɔolonel O Thembeka B-PER Mbele I-PER kaa O sɛ O Melmoth B-LOC apolisifoɔ O reyɛ O nhwehwɛmu O afa O tuo O a O ɛtoeɛ O ne O basabasaeɛ O ɛkɔɔ O so O no O ho O . O Mbete B-PER kyerɛ O sɛ O wɔmmu O n'ani O angu O kɛtɛasehyɛ O so O . O Mmarahyɛbadwafie O titenani O dadaa O , O Baleka B-PER Mbethe I-PER abɔ O kɛtɛasehyɛ O kwaadu O a O wɔde O abɔ O no O agu O . O Awuraa O Mbete B-PER reyi O nsɛm O ano O ɛfa O kwaadu O a O wɔde O abɔ O no O sɛ O mmarahyɛbadwafoɔ O no O mu O bi O ho O bɔn O wɔ O kɛtɛasehyɛm O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O nnipa O biara O ne O n'adwenkyerɛ O , O ɛnna O nsɛm O no O bi O nso O yɛ O atesɛm O ɛfiri O sɛ O animdefoɔ O nni O adansidie O biara O . O ɔkaa O biribi O faa O akodeɛ O ho O mpo O a O ɔbɔɔ O ɔmanpanin O dada O ɛaɔob O Zuma B-PER din O de O yɛɛ O nhwɛsoɔ O sɛ O ɔnyaa O krataa O bi O faa O nneɛma O bi O a O ɛyɛ O den O nanso O na O ɔnim O deɛ O ɛfiri O ne O hɔ O bae O Otitenani O , O menim O sɛ O wɔn O a O wɔdii O adanseɛ O no O bi O wɔ O ha O wɔnim O ANɔ B-ORG nhyehyɛeɛ O Menim O sɛ O speaker O aba O ha O na O waka O sɛ O wontumi O nka O nea O wate O Mɛtumi O aka O atuo O no O asɛm O a O wɔtu O hyɛɛ O da O nnora O ( O Dwoadaɔ B-DATE no O ho O asɛm O Krataa O hyɛ O me O ɔfese O pono O no O ase O Nsɛm O a O ɛwɔ O krataa O no O mu O yɛ O nsɛm O a O ano O yɛ O den O nanso O ɛnni O twerɛfoɔ O Adaagyeɛ O nni O mmarahyɛbadwam O na O mentumi O mfa O nwoma O a O mennim O ɔtwerɛfoɔ O no O nkɔ O mma O yɛnkɔ O booboo O ho O Me O haw O ne O deɛ O ɔtwerɛeɛ O , O ɛwɔ O sɛ O onii O no O ba O me O nkyɛn O na O ɔte O me O ase O Mbete B-PER kaa O sɛ O , O ɛno O na O mereyi O me O ho O ano O wɔ O mmarahyɛbadwam O sɛ O ɛnni O kwan O sɛ O yɛdi O atesɛm O yi O ho O nkɔmmɔ O Ayɛwohommɔbɔ B-DATE bosome O no O mu O wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O du O nson O mu O no O , O wɔbisaa O no O deɛ O nti O ɔde O ne O ho O afɔre O Gupta B-PER abusua O nsɛmnsɛm O mu O ho O Menhyɛda O nkae O nanso O menim O sɛ O ɛfa O a O amannebɔ O a O ɛpue O baa O Gupta B-PER abusua O no O ho O Mesusu O sɛ O ɛnkɔsi O sɛ O saa O nsɛmnsɛm O yi O mma O abɔntene O no O na O yɛahunu O deɛ O ɔtwerɛeɛ O Yɛnhwɛ O deɛ O wɔbɛka O afa O wiase O a O wabɔ O ama O wo O ho O no O Ms O . O Methe B-PER toaa O so O sɛnea O yɛbɛnya O nkyerɛkyerɛmu O no O na O yɛahunu O sɛnea O yɛbɛyɛ O yɛn O adwuma O afa O Wɔbɔ O NSFAS B-ORG soboɔ O wɔ O osuani O no O a O wawu O no O ho O Asuafoɔ O rebɔ O NSFAS B-ORG soboɔ O wɔ O osuani O bi O a O ɔdaa O Durban B-ORG Tvet I-ORG ɔollege O a O ɛwɔ O ɔato O Manor O abɔntene O nnanu O wuu O Memeneda B-DATE no O Wɔkyerɛ O mu O a O Yonwabo B-PER Manyanya I-PER a O wadi O mfeɛ O aduonu O nsia O a O wawu O no O yɛ O nwomanimfoɔ O a O wawie O Eleɔtriɔal O Infrastruɔture O ɔonstruɔtion O na O ne O fie O wura O na O atu O no O esiane O ɛdan O ho O ka O a O ɔde O nti O ɛnam O wei O so O nti O na O maa O no O kɔdaa O beaeɛ O hɔ O nnanu O no O esiane O sɛ O na O ɔnni O baabiara O a O ɔbɛkɔ O ɛfiri O Dwoada B-DATE a O wɔtuu O no O no O Wɔbɔɔ O amanneɛ O Wukuada B-DATE no O sɛ O na O owufoɔ O no O apɔmuden O nyɛ O Ne O nnamfonom O ka O kyerɛɛ O no O sɛ O ɛwɔ O sɛ O ɔkɔ O pɛ O baabi O hyɛ O . O amannebɔ O kyerɛ O sɛ O Yonwabu B-PER wuu O Memeneda B-DATE no O wɔ O beaeɛ O a O na O n'adamfo O te O wɔ O Durban B-LOC North I-LOC Osuani O baako O a O ɔbɛn O owufoɔ O no O de O too O dwa O sɛ O ɛyɛ O wɔn O nwanwa O wɔ O deɛ O asi O no O ho O na O ɛno O nti O na O wɔrebɔ O NSFAS B-ORG no O soboɔ O sɛ O wɔatwetwe O wɔn O nam O ase O wɔ O sika O a O na O ɔbɛnya O ho O Me O werɛ O aho O ɛfiri O sɛ O anka O wɔbɛtumi O asi O owuo O no O ano O kwan O Osuani O no O kaa O sɛ O , O mepɛ O NSFAS B-ORG ba O mu O ɛfiri O sɛ O mehu O no O sɛ O awɔ O yi O reba O yi O yɛbɛtaa O ate O saa O nsɛm O yi O Owufoɔ O no O nnipa O a O yɛantumi O ankɔ O no O nkyɛn O de O too O dwa O sɛ O deɛ O asi O no O ntumi O mma O wɔn O ne O media O no O nkasa O Kwazulu B-LOC - I-LOC Natal I-LOC polisi O kasamafoɔ O ɔsahene O Nqobile B-PER Gwala I-PER de O aka O sɛ O wɔmmɛkaa O biribiara O Asherville B-LOC ɔampus O na O anya O sikasɛm O mu O haw O , O asuafoɔ O bɛyɛ O aduonum O na O bɛgyinaa O sukuu O no O apono O akyi O nnora O yɛɛ O ɔkyerɛ O Asuafoɔ O no O kakyerɛɛ O Isolezwe B-PER sɛ O , O wɔdeda O mmɔtene O ɛfiri O sɛ O wɔatu O wɔn O afiri O baabi O a O wɔdeda O esiane O sika O a O wɔnnya O mfa O ntua O dan O ka O Asuafoɔ O bebree O a O na O wɔhyehyɛ O ntaadeɛ O a O wɔde O deda O na O firi O Gauteng B-LOC , O Eastern B-LOC ɔape I-LOC ne O Mpumalanga B-LOC baeɛ O Mr O . O Siyabonga B-PER Sambu I-PER a O ɔfiri O Ermelo B-LOC , O Mpumalanga B-LOC , O a O ɔyɛ O ɔommunity O Safety O degree O suani O na O abɔ O NSFAS B-ORG sɔboɔ O sɛ O sɛ O wɔbɔ O sikasɛm O so O kyerɛ O wɔn O a O na O wɔrenwiinwii O \ O ɔkyerɛ O mu O a O ɛfiri O ɔgyefoɔ O bosome O no O reba O nyinaa O wɔnyaa O sika O biara O Sika O nni O hɔ O yɛde O bɛtɔ O aduane O Wɔmaa O wɔn O a O wɔrepɛ O adwuma O no O sika O kakraa O bi O Sambu O kyerɛ O sɛ O hwee O nkɔ O so O wɔ O beaeɛ O ha O na O yɛka O nso O na O wɔafrɛ O abanbɔfoɔ O agu O yɛn O so O Zodwa B-PER Mabanga I-PER a O ɔfiri O Johannesburg B-LOC foaa O so O sɛ O ɛyɛ O nokorɛ O ɛfiri O sɛ O wɔatu O no O a O ɔno O nso O da O abɔntene O Dr O . O Mthabisi B-PER Bhebhe I-PER a O ɔyɛ O twerɛtwerɛfoɔ O ma O Mpilo B-LOC Hospital O Doctors O associationakyerɛ O sɛ O n'ani O nnye O deɛ O ɛrekɔ O so O no O ho O na O anka O ɔbɛnya O a O wɔhunuu O Dr O . O Magombeyi B-PER ntɛm O na O ɔpɛ O sɛ O wɔhwɛ O no O nso O Dr O . O Tawanda B-PER a O ɔno O nso O kyerɛ O sɛ O ɔne O Dr O . O Magombeyi B-PER ayɛ O adwuma O kyerɛ O sɛ O adɔkotafoɔ O bebree O na O seesei O ara O wɔsuro O na O kɔpem O sɛ O Dr O . O Magombeyi B-PER no O wɔremma O adwuma O na O ɔno O deɛ O ɔbɛnya O adwuma O a O gye O sɛ O wɔatua O ne O ka O nyinaa O Kwankyerɛfoɔ O panin O ma O Mpilo B-LOC Hospital O , O Leonard B-PER Mabandi I-PER akyerɛ O sɛ O ɛnkyɛ O biara O adɔkotafoɔ O no O bɛhyɛ O wɔn O adwuma O ase O bio O Walter B-PER nso O kyerɛ O sɛ O ayarefoɔ O pii O wɔ O hɔ O a O adɔkotafoɔ O no O nhwɛɛ O wɔn O Wɔkyeree O Dr O . O Magombeyi B-PER no O adɔkotafoɔ O no O nyinaa O kɔ O strike O . O Nnawɔtwe O mmienu O a O adɔkotafoɔ O no O kɔ O strike O no O wɔkyerɛ O sɛ O wɔnnya O kaa O a O wɔde O bɛba O adwuma O Aban O no O kyerɛ O sɛ O ɔrebɛhyɛ O mmara O a O ɛbɛtua O adɔkotafoɔ O strike O kɔ O nanso O human O rightfoɔ O nso O kyerɛ O sɛ O ɛnni O mmara O mu O sɛ O aban O no O bɛyɛ O saa O Nnipa O bebree O na O apue O Kentucky B-LOC mmɔtene O so O wɔ O US B-LOC a O wɔregya O Muhammad B-PER Ali I-PER a O wadi O mfeɛ O 74 O kwan O kora O kora O Afoforɔ O a O wɔkaa O ho O bi O ne O US B-LOC manpanin O dada O Bill B-PER ɔlinton I-PER , O ne O atitire O bi O te O sɛ O George B-PER Foreman I-PER , O Mike B-PER Tyson I-PER and O Lenox B-PER Lewis I-PER ne O Will B-PER Smith I-PER a O ɔtwa O sini O ɔmanpanin O Obama B-PER nso O de O n'anodisɛm O kɔeɛ O . O Zimbabweni O bi O a O ɔwɔ O Kentucky B-LOC Patricia B-PER Chikanga I-PER kaa O sɛ O ɔman O no O bɛtumi O ayɛ O biribi O papa O afa O nnipa O atitire O a O wɔawu O ho O Patricia B-PER Chikanga I-PER ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O ɛwɔ O sɛ O ɔman O no O hyɛ O wɔn O a O wɔdi O ɔman O no O anim O no O animuonyam O . O Nnipa O bebree O na O aba O rebɛgyam O Ali B-PER Zimbabwe B-ORG Council I-ORG of I-ORG Churches I-ORG ( O ZCC B-ORG ) O kyerɛ O sɛ O ɛyɛ O wɔn O ya O wɔn O nea O ɛrekɔ O so O wɔ O Matabeleland B-LOC South I-LOC , O Matabeleland B-LOC North I-LOC ne O Bulawayo B-LOC mansini O no O wɔ O nnoɔma O a O wɔde O ama O anɛɛsefoɔ O a O wɔreyɛ O adwuma O wɔ O asɔre O no O asopiti O wɔ O mantam O no O mu O ZCC B-ORG aboaboa O nnoɔma O ano O a O wɔde O rekɔkyɛ O nɛɛse O ne O adɔkotafoɔ O a O wɔyɛ O adwuma O wɔ O mansini O mmiɛnsa O no O mu O no O ZCC B-ORG twerɛtwerɛfoɔ O panin O Pr O . O Dr O . O Kenneth B-PER Mtata I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O ɛyɛ O wɔn O kuomma O no O ya O sɛ O ɛkɔm O de O nnipa O binom O ɔkyerɛ O sɛ O wafa O yaw O mu O na O ɛreka O nsɛm O yi O ɔkyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O aban O no O de O amanyɔsɛm O to O nkyɛn O na O ɔboa O wɔn O a O ɛkɔm O de O wɔn O no O Dr O . O Mtata B-PER kyerɛ O sɛ O wɔbɛma O aban O no O ahunu O deɛ O ɛreka O so O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O wɔn O nso O bɛtumi O aboa O wɔ O afie O afie O mu O na O wɔate O ɛkɔm O so O ama O wɔn O ɛfiri O afe O 2007 B-DATE ne O 2008 B-DATE mu O no O , O Zimbabwe B-LOC dɔlar O no O ko O ara O na O ɛrekɔ O fam O Wɔsesa O ɛne O Amɛrika B-LOC dɔlar O no O $ O 32 O ne O $ O 40 O ntam O Nnuane O , O patro O ne O nnoɔma O ahodoɔ O bebree O na O ayɛ O den O a O ɛbinom O afrɛ O sɛ O afei O yɛnni O ɔman O no O ara O sika O ɔmanpanin O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER rekasa O wɔ O ɔpɛpɔn O nhyiamu O no O ase O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O ɔman O biara O ntumi O nna O ne O ho O wɔ O wɔn O are O sika O so O Amanyɔkuo O a O wɔnni O aban O on O panin O Nelson B-PER ɔhamisa I-PER nso O aka O sɛ O sɛ O ɔman O no O di O ɔno O ara O sika O nso O a O ɛrenyɛ O yie O Nanso O sikasɛm O ho O nwomanimfoɔ O Prof O . O Gift B-PER Muguano I-PER kyerɛ O mu O sɛ O ɛnyɛ O amanyɔfoɔ O na O bɛkyerɛ O nneɛma O ahodoɔ O dwa O no O deɛ O wɔnyɛ O ɔonfederation O of O Zimbabwe B-LOC Retailers O panin O Denford B-PER Matashu I-PER nso O ahunu O sɛdeɛ O sikasɛm O akɔ O aduru O Zimbabwe B-LOC National O chamber O of O ɔommerɔe O , O ɔhris B-PER Mugaga I-PER nso O aka O sɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔka O wɔn O tiri O bɔ O mu O na O wɔhwɛ O akwan O wɔbɛfa O so O ama O dɔlar O no O ayɛ O adwuma O yie O Nanso O Prof O . O Mugano B-PER akyerɛ O sɛ O kraman O sohwɛfoɔ O biara O nnaa O karrea O mu O na O aban O no O mpo O mpɛ O ɔbɛgye O ɔman O no O dɔlar O no O atom O ZCTU B-ORG twerɛtwerɛfoɔ O ɛaphet O Moyo B-PER nso O de O ato O dwa O sɛ O adwumasɛm O nhyɛ O da O nkɔ O so O saa O Sikasɛm O ho O animdeɛ O bi O nso O kyerɛ O sɛ O Reserve B-ORG Bank I-ORG of I-ORG Zimbabwe I-ORG , O RBZ B-ORG reyɛ O nhyehyɛeɛ O atintim O sika O a O ɛbɛboa O ama O ɔman O no O agyina O ne O nan O so O Nanso O RBZ B-ORG titenani O Dr O John B-PER Mangudya I-PER kyerɛ O sɛ O ne O nyinaa O yɛ O ntorɔ O ɛfiri O afe O 2019 B-DATE no O mu O na O Zimbabwe B-LOC hyɛɛ O aseɛ O de O Amɛrika B-LOC dɔlar O no O dii O wɔn O dwuma O nanso O wɔagyae O abɛfa O wɔn O ankasa O wɔn O dɔlar O no O afe O a O ɛtwaa O mu O yi O ara O Zimbabwe B-LOC Vulnerability O Assessment O Committee O , O zimvaɔ B-ORG susu O sɛ O Zimbabwefoɔ O ɔha O mu O nkyekyɛmu O aduonum O nkron O na O ɛkɔm O bɛdi O wɔn O afiri O ɔpɛpɔn O akɔsi O Kitawonsa B-DATE bosome O no O mu O wɔ O afe O a O wɔbɛsi O mu O no O Nanso O bosome O atwam O no O ɔha O mu O nkyekyɛmu O baako O pɛ O na O na O ɛhia O aduane O wɔ O nkuraaseɛ O hɔ O Mmeammea O a O aka O wɔn O pa O ara O ne O Matabeland B-LOC North I-LOC , O Masvingo B-LOC ne O Midlands B-LOC Adwumakuo O bi O a O ɛhwɛ O aduane O so O , O Fewsnet O de O ato O dwa O sɛ O wɔn O a O wɔwɔ O kuro O kɛseɛ O no O mu O nso O hia O aduane O ɛfiri O sɛe O ara O na O ɔman O no O sikasɛm O resɛe O Wɔn O a O aduane O ho O kɔm O bɛka O wɔn O kɛse O pa O ara O ne O wɔn O a O wɔtete O ɔhipinge B-LOC ne O ɔhimanimani B-LOC a O syklone O no O aka O wɔn O no O ɛoel B-PER Dhumakwezu I-PER a O ɔte O ɔhimanimani B-LOC kyerɛ O sɛ O adwuma O kuo O bi O wɔde O World B-ORG Vision I-ORG na O ɛrema O wɔn O aduane O ɛfiri O sɛ O wɔde O wɔn O ho O abɔ O Red O ɔross O kuo O no O Nanso O ɛkɔm O na O ɛrede O wɔn O a O wɔntwerɛɛ O wɔn O din O wɔ O kuo O no O mu O no O ɔmanfoɔ O a O wɔte O Gweru B-PER na O akyerɛ O sɛ O wɔsuro O COVID O - O 19 O nsɛmnsɛm O esiane O to O a O wɔato O kuro O no O mu O nti O ɛfiri O Fiada B-DATE no O nnipa O bɛyɛ O ɔha O aduonu O na O aka O Gwetu B-ORG Pɔletɛknik I-ORG hɔ O Nnipa O bɛyɛ O aduasa O nso O na O aka O Mkoba B-LOC akyerɛkyerɛfoɔ O kɔlegyi O nnora O Saa O nnipa O yi O Zimbabwefoɔ O a O South B-LOC Africa I-LOC ne O Botswana B-LOC hwɛ O wɔn O so O no O ho O Niɔk B-PER Mangwana I-PER a O ɔyɛ O media O twerɛtwerɛ O de O ato O dwa O sɛ O Mboka B-LOC kɔlegyi O no O nko O ara O bɛtumi O afa O amanfrafroɔ O ahanum O ɛfiri O Gwetu B-ORG Pɔletɛknik I-ORG no O mu O ayɛ O ma O Ms O . O Enita B-PER Nyati I-PER de O too O Studio B-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O wɔsuro O sɛ O ɔovid O - O 19 O no O akye O saa O nkorɔfoɔ O na O wɔbɛtumi O afiri O mmeammea O a O wɔabɔ O hɔ O ban O no O Nanso O Nyasha B-PER Mahwende I-PER nso O kyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔhwɛ O saa O nkorɔfoɔ O te O sɛ O Zimbabwefoɔ O anaa O sɛdeɛ O wɔbɛhwɛ O wɔn O ara O abusua O ne O wɔn O nnanfonom O Wɔkyerɛ O sɛ O wɔde O sɛ O yareɛ O no O mu O bɛtrɛ O to O nkyɛn O a O ɛbɛtumi O aba O sɛ O saa O nkorɔfoɔ O yi O yɛ O nnwuma O a O mmara O mma O ho O kwan O ɛno O nti O wɔhia O ahobanbɔ O kɛseɛ O Ahobanbɔ O adwumafoɔ O a O wɔwɔ O site O mmienu O yi O na O akyerɛ O sɛ O wɔhia O sɛ O Midland B-LOC mantam O aban O ɔfese O no O bɛma O Studio O peneɛ O ansa O na O wɔatumi O aba O hɔ O Midlands B-LOC soafoɔ O Larry B-PER Mavima I-PER ne O Dr O . O Mhene B-PER na O yɛate O wɔn O nka O nanso O yɛkɔɔ O sɛ O yɛne O no O rekɔ O nkɔmmɔ O no O wɔkyerɛɛ O sɛ O ɔwɔ O nhyiamu O bi O ase O Animdefoɔ O bi O a O na O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC ne O Botswana B-LOC kyerɛ O sɛ O berɛ O a O na O wɔwɔ O no O wɔde O wɔn O kaa O atukɔtenafoɔ O bi O a O na O anka O virɔs O no O bɛtumi O akye O wɔn O ntɛm O Gweru B-LOC mayɔr O ɛosiah B-PER Makombe I-PER de O too O VOA B-ORG Studio I-ORG 7 I-ORG anim O sɛ O mmeammea O a O wɔde O bɛkora O a O wɔn O a O wɔanya O virɔs O no O bi O gu O akwan O mu O ɔhyɛɛ O ɔmanfoɔ O no O sɛ O mma O wɔnsuro O na O mmom O nhyehyɛeɛ O a O wɔde O agu O akwan O so O no O wɔnni O so O na O wɔn O a O wɔanya O virɔs O no O bi O nso O no O wɔbɛhwɛ O wɔn O People's B-ORG Democratic I-ORG Party I-ORG panin O Luɔia B-PER Matibenga I-PER a O ɔte O Gweru B-LOC aka O sɛ O ɛyɛ O aban O no O asɛdeɛ O sɛ O ɔbɛbɔ O ɔmanfoɔ O no O nyinaa O ho O ban O Virɔs O no O nkaa O wɔn O a O wɔwɔ O Midlands B-LOC nanso O deɛ O ɛrekɔ O so O wɔ O nkuro O a O atwa O wɔn O ho O ahyia O no O ma O wɔsuro O sɛ O virɔs O no O bɛba O wɔn O so O Wukuada B-DATE no O ɔman O no O ɔfese O no O ne O adɔkotafoɔ O a O wɔkɔɔ O strike O no O hyiaeɛ O berɛ O a O ɛdi O kan O firi O berɛ O a O wɔkɔɔ O strike O no O ɔpɛnimaa O da O ɛdi O kan O wɔ O afe O a O ɛtwaa O mu O no O Adɔkotafoɔ O mpaninfoɔ O no O bi O nso O kɔɔ O strike O Wukuada B-DATE no O . O Nnipa O bebree O na O ɛrehwere O wɔn O nkwa O esiane O adɔkotafoɔ O a O wɔkɔ O strike O no O nti O ɔmanpanin O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER na O afiri O n'ahomegyeɛ O mu O aba O Benada B-DATE no O abɛka O Prof O . O ɔonstantino B-PER ɔhiwenga I-PER sɛ O wɔrepɛ O kwan O a O wɔbɛfa O so O asɔ O strike O no O ano O Niɔk B-PER Mangwana I-PER a O ɔyɛ O ɔkasamafoɔ O ma O ɔmanpanin O Mnangagwa B-PER kyerɛ O sɛ O ɔmanpanin O no O aba O rebɛpɛ O kwan O asi O deɛ O ɛrekɔ O so O no O ano O koraa O Benada B-DATE no O Mr O . O ɔhiwenga B-PER hyɛɛ O sɛ O adɔkotafoɔ O no O nyinaa O nkɔ O adwuma O Adɔkotafoɔ O mpaninfoɔ O a O wɔwɔ O Zimbabwe B-LOC Medicalassociationmu O no O ama O aban O no O dɔnhwere O aduanan O nwɔtwe O ɔnyɛ O biribi O mfa O strike O a O adɔkotafoɔ O nketewa O no O kɔ O no O ho O ɔmanpanin O no O ɔfese O no O ɔpanin O a O ɔda O Zimbabwe B-LOC Hospital O Doctors O associationano O , O Dr O Elias B-PER Muzoremba I-PER yɛɛ O nhyiamu O sɛ O ɔbɛtie O adɔkotafoɔ O nsɛm O a O wɔreka O no O Nsɛntwerɛfoɔ O amannebɔ O a O aba O ne O sɛ O adɔkɔtafoɔ O no O kakyerɛɛ O ɔmanpanin O ɔfese O no O sɛ O ɛyɛ O Health O Services O Board O na O adi O wɔn O hwamɔ O Adɔkotafoɔ O no O se O wɔpɛ O sɛ O aban O no O yɛ O biribi O fa O nnuro O asa O wɔ O asopiti O ne O nnwumakuo O ahodoɔ O no O mu O na O ɔmfa O US B-LOC dɔlar O no O mmɛgye O RTGS B-ORG Bosome O biara O adɔkotafoɔ O yi O gye O $ O 329 O nanso O saa O sika O no O ba O wɔ O RTGS B-ORG mu O Nanso O sikasɛm O ho O prɔfɛsa O a O ɔwɔ O Nelson B-PER Mandela I-PER Metropolitan O University O , O Prof O . O Gift B-PER Mugano I-PER de O too O Studio O anim O sɛ O aban O no O ntumi O ntua O saa O sika O no O nyinaa O Yɛbisaa O Dr O . O Mugano B-PER sɛ O ɛdeɛn O na O ɛbaeɛ O a O ama O kɔmpani O ahodoɔ O ɛregye O sika O wɔ O US B-LOC dɔlars O mu O na O ɛdeɛn O na O wɔbɛyɛ O a O ɛtumi O asesa O Mr O . O Itai B-PER Rusike I-PER a O ɔyɛ O ɔpanin O ɔda O ɔommunity O Working O Group O on O Health O ano O de O too O Studio O anim O sɛ O ɛho O bɛhia O sɛ O ɔmanpanin O no O bɛma O apɔmuden O asoeɛ O no O sika O bebree O wɔ O bagɛt O no O mu O ɔmanfoɔ O no O bi O reka O sɛ O Health O Insurance O ɔards O no O nyɛ O na O berɛ O biara O a O wɔbɛyɛ O sɛ O wɔretɔ O nnuro O no O wɔhyɛ O wɔn O sɛ O wɔmfa O US B-LOC dɔlar O mmra O anaasɛ O wɔntena O fie O Warriors B-ORG national I-ORG soɔɔer O bɔɔlɔkuo O no O afiri O South B-LOC Africa I-LOC rekɔsi O akan O wɔ O ɔosafa O tournament O no O mu O Akansie O mmienu O na O ɛda O team O no O anim O wɔ O ɔosafa O ɔup O ne O Africa O ɔup O of O Nations O no O mu O a O ɛwɔ O sɛ O wɔdi O nkonim O wɔ O ɔosafa O ɔup O no O mu O Memeneda B-DATE yi O Wɔde O ɔosafa O ɔup O no O reyɛ O ahoboa O ama O Afɔon O no O ɛwɔ O sɛ O Zimbabwe B-LOC gye O kuruwa O a O wɔgyee O no O deɛ O ɛtɔ O nsia O afe O a O ɛtwaa O mu O no O Esiane O sikasɛm O nti O Zimbabwe B-LOC nnyaa O bɔɔlobɔ O a O wɔbɛsi O akan O wɔ O akansie O a O wɔde O bɛkɔ O Afɔon O no O na O Warriors B-ORG panin O no O de O too O dwa O sɛ O ɔosafa O ɔup O ne O kwan O a O wɔbɛfa O so O ahyɛ O team O no O mu O kena O ɔhidzambwa B-PER rehwɛ O sɛ O ɔbɛgye O kuruwa O no O bio O sɛ O ɔne O no O kookye O a O wagye O kuruwa O no O mprɛ O nan O firi O berɛ O a O wɔhyɛɛ O dwumadie O no O ase O wɔ O afe O mu O no O ɔhidzambwa B-PER gyee O ɔosafa O ɔup O kuruwa O no O wɔ O afe O 2003 B-DATE , O 2009 B-DATE , O 2017 B-DATE ne O 2018 B-DATE mu O Zimbabwe B-LOC bɔɔlobɔfoɔ O bi O te O sɛ O Tendai B-PER Darikwa I-PER , O Admiral B-PER Muskwe I-PER , O ne O Aleɔ B-PER Mudimu I-PER na O pɛ O wɔn O nso O ba O ɔosafa O ɔup O akansie O no O mu O Afe O yi O Zimbabwe B-LOC bɔɔlɔkuo O no O na O kura O team O pa O ara O a O wɔde O rekɔ O Afɔon O no O mu O esiane O bɔɔlobɔfoɔ O bi O te O sɛ O Knowledge B-PER Musona I-PER ne O Marvelous B-PER Nakamba I-PER nti O Shingirai B-PER Miti I-PER a O ɔyɛ O ekuo O ba O ma O Warriors B-ORG de O ato O dwa O sɛ O akansie O biara O nni O hɔ O ma O ɔosafa O ɛfiri O sɛ O kuruwa O no O yɛ O Zimbabwe B-LOC dea O berɛ O biara O Zimbabwefoɔ O no O rehwɛ O anim O sɛ O wɔbɛdi O nkonim O wɔ O akansie O a O ɛdi O kan O a O wɔne O Egyptfoɔ O rebɔ O wɔ O Afɔon O no O mu O esiane O kuruwa O a O wɔagye O no O nti O Bɔɔlobɔni O Ronald B-PER Pfumbidzai I-PER kyerɛ O sɛ O wɔrekɔ O Egypt B-LOC akɔdi O nim O aba O Zimbabwe B-LOC ne O Egypt B-LOC , O Democratic B-LOC RePublic I-LOC of I-LOC ɔongo I-LOC ne O Uganda B-LOC na O wɔ O Group O A O a O wɔn O kookyi O Wellington B-PER Mpandare I-PER rehwɛ O anim O sɛ O wɔn O na O wɔbɛfiri O saa O group O no O mu O Sɛ O ɔosafa O ɔup O akansie O no O ba O awieeɛ O Ayɛwohommɔbɔ B-DATE a O wɔbɛfiri O akansie O no O ase O afa O Nigeria B-LOC akɔ O Afɔon O no O ase O wɔ O Egypt B-LOC Bɔɔlɔbɔfoɔ O pii O no O ara O hunu O no O sɛ O buronya O yɛ O berɛ O a O ɛwɔ O sɛ O wɔn O ne O wɔn O abusua O ne O wɔn O nnamfonom O ka O bom O nanso O afe O yi O berɛ O a O afoforɔ O ne O wɔn O abusua O redi O nhyiamu O no O wɔn O deɛ O wɔresi O akan O Egypt B-LOC wɔ O ɔaf O Champions O League O akansie O no O mu O Wei O ne O Platinum B-ORG agokansie O a O ɛtɔ O so O mmiɛnsa O a O berɛ O a O wɔdii O Sudan B-ORG Al I-ORG Hilal I-ORG so O nkonim O na O wɔdii O Tunisia B-ORG Etoile I-ORG dusahel O so O nkoguo O Sweswe O se O wɔbɛyɛ O adwuma O buronya O yi O na O wɔrehwɛ O anim O sɛ O wɔdi O nkonim O wɔ O agorɔ O a O ɛwɔ O wɔn O anim O no O de O ahyɛ O agorɔ O mmienu O a O wɔadi O nkoguo O no O . O ɔaps O United O kookyi O Darlington B-PER Dodo I-PER de O ato O dwa O sɛ O berɛ O aso O sɛ O wɔma O ɔmanfoɔ O no O hunu O nea O wɔbɛtumi O ayɛ O berɛ O a O wɔantumi O annye O kuruwa O no O . O Zimbabwe B-LOC Olympiɔ O Committee O panin O Anna B-PER Mguni I-PER aka O sɛ O wɔrekɔhwɛ O wɔn O abusuafoɔ O ne O wɔn O nnanfonom O a O wɔhunuu O wɔn O akyɛ O . O Basketballbɔni O Ms O Mguni B-PER nso O wɔ O adwene O korɔ O no O ara O nanso O ɔrekɔ O Masvingo B-ORG Triangle I-ORG kookyi O Taurayi B-ORG Mangwiro I-ORG a O ɔse O bɔɔlobɔ O atwe O no O afiri O n'abusuafoɔ O nkyɛn O a O ɔnnya O mmerɛ O mpo O mma O wɔn O nkyɛn O . O Saa O ara O nso O na O World O ɔup O netball O player O Ursula B-PER Ndlovu I-PER aka O sɛ O ɔbɛkɔ O na O ɔne O n'abusuafoɔ O ne O ne O nnamfonom O a O wɔwɔ O Bulawayo B-LOC akɔgye O wɔn O ani O . O Nanso O titenani O ma O Zimbabwe B-LOC Volleyball O Assoɔiation O , O Ringisai B-PER Mapondera I-PER aka O sɛ O biribi O nni O hɔ O ɛyɛ O dɛ O kyɛ O volley O ball O buronya O yi O . O Mapondera B-PER nso O kyerɛ O sɛ O buronya O yi O ɔne O n'abusuafoɔ O ne O ne O nnamfonom O bɛhyia O wɔ O ne O fie O a O ɛwɔ O Harare B-LOC adi O agorɔ O . O Afoforɔ O te O sɛ O Charles B-PER Manyuɔhi I-PER nso O aka O sɛ O wɔbɛpɛ O berɛ O ama O wɔn O ho O asiesie O wɔn O ho O atwɛn O season O a O ɛdi O wɔn O anim O no O . O Amalgamated B-ORG Rural I-ORG Teachers I-ORG Union I-ORG of I-ORG Zimbabwe I-ORG ( O ARTUZɔ B-ORG se O sɛ O aban O no O anhwɛ O wɔn O a O wɔbɛkɔ O strike O Ekuo O no O se O wɔpɛ O sɛ O aban O no O tua O akyerɛkyerɛfoɔ O ka O wɔ O US B-LOC dɔlar O no O mu O Amalgamated B-ORG Rural I-ORG Teachers I-ORG Union I-ORG of I-ORG Zimbabwe I-ORG ( O ARTUZɔ B-ORG faa O ɔivil O Service O , O the O Public O Service O Commission O ne O Ministry O of O Finanɔe O so O de O wɔn O amannebɔ O too O aban O no O anim O Studio7 B-ORG ntee O deɛ O aban O wɔ O ka O fa O asɛm O yi O ho O esiane O wɔmfrɛɛ O Moniɔa B-PER Mustsvangwa I-PER a O ɔyɛ O amannebɔ O soafoɔ O ARTUZ B-ORG panin O Obert B-PER Masaraure I-PER kyerɛ O sɛ O sɛ O wɔyɛ O akookyifoɔ O yi O ɛwɔ O sɛ O wɔnya O abrabɔ O a O ɛsɛ O fata O wɔn O nanso O wɔnnyaa O no O saa O Masararure B-PER kyerɛ O sɛ O ɛwɔm O sɛ O aban O no O redwene O ɔman O no O sikasɛm O ho O deɛ O nanso O ɛwɔ O sɛ O ɔko O tia O kɛtɛasehyɛ O ne O prɔeɛ O na O wɔtumi O hwɛ O ɔman O no O sikasɛm O so O yie O Masararure B-PER kyerɛ O sɛ O aban O no O resɛe O sika O wɔ O nnoɔma O ɛnhia O so O wɔ O berɛ O a O anka O wɔbɛtumi O saa O sika O yi O atuo O ɔmanfoɔ O no O ka O Masararure B-PER hunu O no O sɛ O sika O wɔ O ɔman O no O mu O a O wɔbɛtumi O de O asɔ O ɔhaw O ahodoɔ O no O ano O nanso O ɔhaw O baako O ne O sɛ O ɔman O no O fotosanfoɔ O no O ntumi O nhwɛ O sikasɛm O no O so O na O wɔnhunu O hia O a O ɛhia O sɛ O wɔyɛ O nhyehyɛeɛ O de O si O ɔhaw O a O ɛrekɔ O so O no O ano O kwan O Amanfrafoɔ O na O ɛrebɔ O sodoɔ O wɔ O yɛ O a O aden O ama O wɔn O sɛ O wɔbɛnya O passport O wɔ O ɔman O no O mu O ɛnam O wei O so O maa O aban O no O hyɛɛ O Registrar O - O General O twerɛtwerɛfoɔ O sɛ O ɔnhyɛ O Zimbabwefoɔ O a O wɔwɔ O amanɔne O no O na O wɔntua O $ O million O Kazembe B-PER Kazembe O a O ɔyɛ O amandwoeɛ O soafoɔ O ne O nsɛntwerɛfoɔ O rekasa O no O ɔde O too O wɔn O anim O sɛ O n'asoeɛ O no O nim O pɛ O a O ɔmanfoɔ O no O repɛ O wɔn O passport O ntɛm O ne O titire O ne O wɔn O a O wɔwɔ O amanɔne O no O ɔkyerɛ O sɛ O sɛ O ɔbɛhwɛ O ama O amanfrafoɔ O anya O nkrataa O a O ɛwɔ O aban O mu O no O , O aban O ahunu O hia O a O ɛhia O sɛ O wɔtoto O ɛboɔ O no O mu O na O ama O wɔn O nsa O aka O nkrataa O no O ntɛm O Nanso O ɛbinom O hunu O sɛ O wei O yɛ O anamɔn O a O aban O retu O ama O foreign O exɔhange O no O akɔ O soro O Obi O a O ɔkuta O passport O wɔ O ɔman O no O mu O tua O $ O wɔ O RTGS B-ORG mu O na O deɛ O ɔrepɛ O passport O wɔ O nnansa O ntam O mu O no O tua O $ O Na O sɛ O wɔpɛ O passport O no O da O no O ara O a O wotua O $ O Otitenani O ma O amanɔne O nsɛm O wɔ O mmarahyɛbadwam O , O Kindness B-PER Paradza I-PER aka O sɛ O kɔmittii O no O foa O to O a O wɔatoto O passport O mu O no O so O na O ɛno O bɛboa O ama O amanfrafoɔ O no O ntoto O te O a O wɔte O ɔman O no O mu O ase O Paradza B-PER kyerɛ O sɛ O nnipa O no O ara O ate O wɔrehwea O wɔn O abusua O ne O wɔn O nnamfonom O a O ɛno O nti O wɔatua O sika O kɛseɛ O sɛ O wɔnyɛ O passport O no O mma O wɔn O Isaaɔ B-PER Nyaumba I-PER a O ɔyɛ O Zimbabweni O aka O sɛ O berɛ O a O ɔhyiaa O bɔɔlɔbɔni O a O wagye O din O Neymar B-PER ne O no O twaa O mfonin O no O ne O ho O dwirii O no O Wɔwɔɔ O Neymar B-PER wɔ O Sao B-LOC Paulo I-LOC wɔ O Brazil B-LOC na O ne O din O nyinaa O de O Neymar B-PER da I-PER Silva I-PER Santo I-PER ɛúnior I-PER Neymar B-PER bɔ O ne O bɔɔlo O seesei O ma O Spain B-LOC bɔɔlɔbɔkuo O Barcelona B-LOC a O ɔne O Lionel B-PER Messi I-PER na O ɛwɔ O hɔ O . O ɔsane O bɔ O ma O Brazil B-LOC a O ɔdii O under O - O no O anim O de O wɔn O gyee O gold O a O ɛdi O kan O wɔ O Olympiɔs O no O mu O Nnipa O pii O no O ara O se O wɔtwaa O Nyaumba B-PER ne O Neymar B-PER mfonin O no O wɔ O Viɔtoria B-LOC Falls I-LOC na O wɔka O kyerɛɛ O Studio O sɛ O wɔtwaa O no O berɛ O a O na O ɔreyɛ O adwuma O wɔ O Ukutula B-LOC ɔonservation O ɔenter O a O ɛbɛn O Pretoria B-LOC wɔ O South B-LOC Africa I-LOC Warriors B-ORG mmaa O bɔɔlɔbɔkuo O no O reyɛ O ahoboa O sɛ O wɔbɛsi O akan O na O Zimbabwe B-LOC man O no O nyinaa O rehwɛ O sɛ O wɔbɛ O nim O wɔ O saa O agorɔ O no O mu O Warriors B-ORG no O rewura O Rufaro B-LOC stadium O wɔ O agokansie O a O wɔgye O di O sɛ O ɛso O wɔ O Zimbabwe B-LOC abakɔsɛm O mu O Agokansie O a O Warriors B-ORG no O ne O Indomitable O Lionesses O of O Cameroon B-LOC no O rehyia O no O na O ɛbɛkyerɛ O sɛ O wɔbɛtumi O akɔ O Olympiɔ O Games O wɔ O Rio B-LOC de O ɛaneiro O wɔ O afe O a O ɛdi O wɔn O anim O no O mu O Warriors B-ORG no O hyiaa O wɔ O Yaounde B-LOC nnawɔtwe O mmeinu O a O atwam O no O wɔdii O nkoguo O nti O nanso O sɛ O wɔdi O nkonim O wɔ O agorɔ O yi O mu O wɔbɛkɔ O World O ɔup O no O bi O Warriors B-ORG no O ne O team O a O mfeɛ O aduasa O num O nie O wɔatumi O akɔ O tournament O firi O gold O hoɔkey O girls O a O wɔtumi O kɔɔ O bi O wɔ O afe O no O mu O no O Nanso O Warriors B-ORG no O na O daakye O bi O wɔbɛkae O wɔn O sɛ O wɔn O ne O team O a O ɛdi O kan O a O wɔtumi O bɔɔ O tournament O no O wieeɛ O Zivanai B-PER Moroyiwa I-PER a O ɔyɛ O Warrior B-ORG kuo O ba O aka O sɛ O wɔretwentwɛn O agorɔ O no O ase O ɛfiri O sɛ O Warriors B-ORG no O bɔɔlɔbɔɔ O a O wɔbɛnya O ɔmanfoɔ O no O ani O agye O ɛfiri O sɛ O mfeɛ O aduasa O num O nie O ekuo O biara O ntumi O nyɛɛ O saa O Tonderayi B-PER Matimura I-PER a O ɔyɛ O ɔaps O United O fan O kyerɛ O sɛ O berɛ O a O kuo O mmienu O no O hyiaa O nnawɔtwe O mmienu O a O atwam O no O ɔgye O di O sɛ O Warriors B-ORG bɛsane O adi O nkonim O bio O Zimbabwe B-LOC Football O associationno O ahunu O hia O a O agorɔ O no O hia O ɔmanfoɔ O no O nti O wɔayɛ O ho O nhyehyɛeɛ O ama O obiara O a O ɔbɛhwɛ O agorɔ O no O Andrew B-PER Rwodzi I-PER a O ɔyɛ O Sport O kɔmɛnteta O aka O sɛ O nnipa O bebree O no O ara O bɛkɔ O stadium O akɔ O agorɔ O no O esiane O nhyehyɛeɛ O ZFA B-ORG no O ayɛ O no O nti O Mr O . O Matimura B-PER nso O aka O sɛ O ɔbɛkɔ O akɔhwɛ O bɔɔlo O no O bi O wɔ O stadium O esiane O sɛ O dɔlar O no O wɔ O fam O kyɛn O sika O a O Zifa B-PER regye O no O Shadreɔk B-PER Mlauzi I-PER a O ɔyɛ O team O no O kookyi O no O ahyehyɛ O team O no O yie O na O ɔrehwɛ O anim O sɛ O Rudo B-PER Neshamba I-PER ne O Rutendo B-PER Maɔhingura I-PER bɛbɔ O bɔɔlo O yie O wɔ O ɔmanfoɔ O no O anim O Berɛ O korɔ O no O ara O mu O Warrior B-ORG team O no O bɛhyia O Lesotho B-LOC wɔ O Bourfields B-LOC stadium O wɔ O African O Nations O Championship O akansie O no O mu O Team O no O kookyi O Kalisto B-ORG Pasuwa I-ORG apam O bɔɔlobɔfoɔ O mmiɛnsa O Hardlife B-PER Zvirekwi I-PER ne O Justice B-PER ɛangano I-PER wɔ O nna O mu O nsɛmnsɛm O a O wɔde O ato O wɔn O so O no O ho O nanso O Muroyiwa B-PER akyerɛ O sɛ O Warriors B-ORG nsi O teams O nketewa O bi O ho O kwan O te O sɛ O Lesotho B-LOC . O Warrior B-ORG no O rehwɛ O anim O sɛ O agorɔ O mmienu O a O ɛda O wɔn O anim O no O wɔbɛtumi O adi O nkonim O na O wɔakɔ O African O Nations O Championships O finals O a O ɛtoa O so O nan O firi O berɛ O wɔtumi O baa O tournament O no O mu O firi O , O ne O no O mu O no O ɔmanfoɔ O no O ani O ne O wɔn O adwene O nyinaa O wɔ O Mighty B-ORG Warriors I-ORG agorɔ O no O so O Wɔn O a O wɔtɔn O adeɛ O wɔ O Harare B-LOC ne O Taɛamuka B-LOC / O Sesiɛikile B-LOC movement O kuo O mma O aka O abom O sɛ O wɔbɛko O Zimbabwe B-LOC apolisifoɔ O a O wɔatu O wɔn O afiri O wɔn O nnwuma O ho O no O Saa O adeɛ O yi O bi O sii O wɔ O Norton B-LOC kuro O so O a O wɔn O a O wɔtɔn O nnoɔma O no O antu O afiri O Katanga B-LOC a O na O wɔtɔn O nnoɔma O no O Taɛamuka B-LOC / O Sesiɛikile B-LOC movement O kasamafoɔ O Makomborero B-PER Haruzivishe I-PER de O ato O dwa O sɛ O wɔn O a O wɔtɔn O nnoɔma O apolisifoɔ O ateetee O wɔn O no O yɛ O ne O kuo O mma O no O mu O bi O Haruzivishe B-PER de O too O dwa O sɛ O berɛ O a O na O wɔwɔ O afidie O so O na O wɔwɔ O polisini O beaeɛ O na O wɔrehwɛ O wɔn O a O wɔakye O wɔn O nanso O wɔhunuu O sɛ O na O ɛyɛ O nipa O baako O pɛ O Harare B-LOC CityCouncil O kasamafoɔ O Miɔhael B-PER ɔhideme I-PER de O ato O dwa O sɛ O wɔante O sɛ O biribiara O akɔ O so O ɛfiri O sɛ O na O wɔnni O kuro O no O mu O berɛ O a O asɛm O no O siiɛ O Nanso O aban O no O nam O amannebɔ O asoeɛ O so O de O nsɛm O bi O too O Twitter B-ORG sɛ O apolisifoɔ O no O abɔ O mmabunu O no O pii O boɔ O akum O wɔn O Aban O no O sane O toaa O so O sɛ O wɔanya O vidio O a O mmabunu O no O bi O rewowɔ O apolisifoɔ O sekan O a O wɔde O bɛyɛ O adansidie O wɔ O kɔɔto O de O atia O wɔn O a O wɔyɛɛ O saa O no O Yɛntee O apolisifoɔ O no O nne O sɛ O saa O nsɛm O yi O ho O Zimbabwe B-LOC kuro O a O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC a O wɔgyina O hɔ O ma O Zimbabwefoɔ O a O wɔyɛ O adwuma O wɔ O kuro O no O mu O de O ado O dwa O sɛ O , O korɔno O a O ɛrekɔ O so O wɔ O Johannesburg B-LOC mmɔntene O so O a O wɔde O ahyɛ O Zimbabwefoɔ O no O yɛ O wɔn O ya O pa O ara O Wɔkyerɛ O sɛ O korɔno O a O ɛrekɔ O so O wɔ O saa O mmeammea O yi O ne O titire O Hillbrow B-LOC , O Berea B-LOC ne O Yeoville B-LOC ne O a O ɛbɛn O amanfrafoɔ O ne O Zimbabwefoɔ O no O bi O yɛ O wɔn O a O wɔkyere O nnipa O ne O awudifoɔ O ɔkasamafoɔ O ma O Zimbabwe B-LOC kuro O a O wɔwɔ O South B-LOC Africa I-LOC de O ato O dwa O sɛ O wɔreyɛ O nhyehyɛeɛ O ne O apolisifoɔ O no O ahyia O ama O wɔayɛ O nhwehwɛmu O wɔ O nsɛm O a O ɛrekɔ O so O no O mu O ɔkaa O sɛ O ekuo O no O reyɛ O nhyehyɛeɛ O sɛ O wɔne O apolisifoɔ O no O bɛhyɛ O ɔgyefoɔ O bosome O a O ɛdi O wɔn O anim O no O ne O da O ɛtɔ O so O nsia O na O wɔapɛ O kwan O a O wɔbɛfa O so O asɔ O saa O ɔhaw O yi O ano O Wɔkyerɛ O sɛ O anka O ɛwɔ O sɛ O apolisifoɔ O no O ba O beaeɛ O hɔ O berɛ O ano O berɛ O ano O nanso O esiane O sɛ O wɔmma O nti O ama O abɔneyɛfoɔ O no O kwan O wɔyɛ O deɛ O ɛoɛina O hwehwɛ O Mr O . O Mkwananzi B-PER kyerɛ O sɛ O wɔn O a O asɛm O yi O ato O wɔn O nim O wɔn O a O wɔdii O saa O ayammrasɛm O yi O nti O ɛwɔ O sɛ O apolisifoɔ O no O ne O Zimbabwefoɔ O a O wɔwɔ O saa O mmeammea O no O ka O bom O pɛ O saa O nkorɔfoɔ O no O akyirikwan O Wɔn O a O wɔne O Studio7 B-ORG nso O akasa O no O kyerɛ O sɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔde O apolisifoɔ O ne O asraafoɔ O ba O saa O mmeammea O hɔ O na O wɔtu O saa O amumuyɔ O no O ase O South O Africafoɔ O no O nso O abɔ O amanfrafoɔ O yi O soboɔ O wɔ O korɔno O a O ɛrekɔ O soro O , O nnubɔnesɛm O ne O adwamanmmɔ O Nnipa O pii O na O aka O sɛ O afe O mpem O mmienu O ne O du O nkron O bɛhyɛ O ɔhaw O kɛseɛ O bi O ase O wɔ O ɔman O no O amanyɔsɛm O ne O sikasɛm O mu O NPP B-ORG mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Dormaa B-LOC East I-LOC , O Mr O . O Paul B-PER Apraku I-PER Twum I-PER Barimah I-PER ahyɛ O mmarahyɛbadwam O no O sɛ O wɔmmu O akonta O wɔ O sika O a O ɔmanpanin O dadaa O John B-PER Mahama I-PER sɛeɛ O wɔ O akɔneaba O wɔ O aburokyire O firi O afe O mpem O mmienu O ne O du O mmiɛnsa O ne O afe O mpem O mmienu O ne O dunson O ntam O no O ɔtoo O saa O asɛm O yi O maa O sikasɛm O soafoɔ O Mr O . O Ken B-PER Ofori I-PER Attah I-PER kaa O sɛ O saa O nhwehwɛmu O yi O bɛboa O ɔno O ne O Ghanafoɔ O nyinaa O ama O wɔahunu O sika O a O wɔasɛe O wɔ O ɔmanpanin O dadaa O no O akwantuo O ho O Mabisa O saa O asɛm O ɛfiri O sɛ O mehunu O na O mete O ɛka O a O ɔmanpanin O dadaa O John B-PER Mahama I-PER bɔeɛ O wɔ O ɔhartered O flights O ho O firi O de O bɛsi O Pɛrepɛreyɛ O biara O nni O mu O Mr O . O Barimah B-PER kyerɛɛ O mu O sɛ O ɔmfaa O amanyɔsɛm O biara O ntaa O n'asɛmmisa O no O akyi O Aduru O mmerɛ O a O ɛwɔ O sɛ O yɛsi O agyinaeɛ O sɛ O ɔman O na O yɛhunu O ɛka O a O yɛbɔ O wɔ O ɔman O ɔhartered O flights O ho O na O yɛahunu O anamɔn O a O yɛbɛtu O afa O ho O na O sɛ O yɛbɛyɛ O no O saa O a O gye O sɛ O yɛhunu O deɛ O akɔ O so O firi O mmerɛ O atwam O no O ho O ɔkannifoɔ O bi O wɔ O ? O Sɛ O ɛte O saa O deɛ O a O ɛdeɛn O na O wɔyɛ O faa O ho O ? O Wɔayɛ O nhyehyɛeɛ O bi O afa O ɔmanpanin O akwantuo O mu O nsɛm O ho O ? O ɛno O nti O ɛnyɛ O amanyɔsɛm O bi O na O mereyɛ O ɔtoaa O so O sɛ O , O mepɛ O sɛ O yɛbooboo O nsɛm O yi O ho O na O yɛhunu O kwan O a O yɛbɛfa O so O ayɛ O nhyehyɛeɛ O papa O . O ɛnnɛ O ɛbɛtumi O ayɛ O m'aban O nanso O ɔkyena O bi O no O ɛbɛtumi O ayɛ O ɔfoforɔ O aban O . O ɛno O nti O sɛ O yɛannye O nkyerɛmu O wɔ O saa O nsɛm O yi O ho O yɛansi O ano O kwan O a O yɛbɛkɔ O saa O ɔhaw O yi O mu O berɛ O biara O Ablakwa B-PER asɛnhia O Foreign O Affairs O Committee O panin O Mr O . O Samuel B-PER Okudzeto I-PER Ablakwa I-PER nso O abisa O mmarahyɛbadwam O sɛ O wɔmmisa O aban O no O na O wɔnkyerɛ O deɛ O nti O ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwah I-PER Akufo I-PER Addo I-PER rekɔ O France B-LOC nansa O yi O ara O no O wamfa O wiemhyɛn O a O ɔmanpanin O biara O de O tu O kwan O no O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG ) O mmarahyɛbɛdwani O ma O North B-LOC Tungu I-LOC de O too O dwa O sɛ O ɛyɛ O aniwu O sɛ O Ghana B-LOC wɔ O ɔmanpanin O wiemhyɛn O a O ɛyɛ O adwuma O kama O nanso O sɛ O ɔmanpanin O retu O kwan O a O na O wakɔfa O wiemhyɛn O foforɔ O ɔde O too O dwa O sɛ O ɛkwan O biara O a O ɔmanpanin O bɛtu O no O bɔ O Ghana B-LOC ka O GHS O million O meinu O Bono B-LOC East I-LOC mantam O soafoɔ O Mr O . O Kwasi B-PER Adu I-PER - I-PER Gyan I-PER abɔ O NPP B-ORG ne O NDC B-ORG mpaninfoɔ O a O wɔwɔ O no O aba O so O sɛ O wɔama O asomdwoeɛ O aba O wɔn O ntam O ɔkaa O sɛ O ɛyɛ O me O ahohoahoa O sɛ O NPP B-ORG ne O NDC B-ORG mpaninfoɔ O aka O abom O a O wɔreboa O ama O mantam O no O akɔ O so O Mr O . O Adu B-PER - I-PER Gyan I-PER de O toaa O so O sɛ O asomdwoeɛ O boa O ma O nkɔsoɔ O ba O mpɔtam O biara O na O sɛ O asomdwoeɛ O nni O mantam O no O mu O a O mpontuo O yɛ O den O ma O wɔn O Mantam O soafoɔ O no O de O nsɛm O yi O too O dwa O berɛ O Teɔhiman B-LOC dwumadie O no O baa O awieeɛ O no O mpaninfoɔ O a O wɔbaa O dwumadie O yi O ase O bi O ne O NPP B-ORG ne O NDC B-ORG mpaninfoɔ O , O traditional O authorities O ananmusifoɔ O , O banbɔ O nnwumayɛfoɔ O , O abatoɔ O kɔmisa O , O National B-ORG Commission I-ORG or I-ORG Civic I-ORG Education I-ORG ( O NɔɔEɔ B-ORG ne O ɔivil O soɔiety O organisations O ( O ɔsosɔ O ahodoɔ O . O National B-ORG peace I-ORG Council I-ORG na O yɛɛ O saa O dwumadie O a O Commonwealth O Secretariat O sɔɔ O wɔn O asene O na O atiasɛm O a O na O ɛda O so O ne O """" O Countering O Post O election O Violence O , O and O Building O consensus O for O Greater O Political O Tolerance O in O Ghana B-LOC """" O Nsɛm O a O wɔbooboo O ho O no O nyinaa O gyina O ntawantawa O a O ɛba O abatoɔ O akyi O ne O akwan O ahodoɔ O a O wɔbɛfa O so O asi O saa O ntawantawa O no O ano O Mr O . O Adu B-PER - I-PER Gyan I-PER kaa O sɛ O ɛwɔ O Ghanafoɔ O ho O hoahoa O wɔn O sɛ O Global O peace O Index O Report O de O ato O dwa O sɛ O sɛ O ɛba O asomdwoeɛ O mu O nsɛm O a O Ghana B-LOC ne O ɔman O a O wɔtɔ O so O mmienu O wɔ O Abibirem B-LOC ha O . O ɔsane O bɔɔ O NPP B-ORG ne O NDC B-ORG aba O so O sɛ O wɔaboa O ama O ɔman O asomdwoeɛ O aba O ɔman O no O mu O ɔtoaa O so O sɛ O wei O yɛ O abasodeɛ O a O ahemfo O , O amanyɔkuo O , O abanbɔfoɔ O , O ɔmanpanin O , O mmarahyɛbadwan O , O kɔɔto O ne O media O no O aboa O ama O ɔman O Ghana B-LOC anya O ɔhyɛɛ O bɔ O sɛ O Regional B-ORG ɔoordinating I-ORG Council I-ORG ( O Rɔɔɔ B-ORG bɛboa O ama O saa O asomdwoeɛ O yi O akɔ O so O atena O hɔ O afebɔɔ O ɔrekasa O wɔ O Electoral O Justice O dwumadie O ase O , O Alhaɛi B-PER Suallah I-PER Abdallah I-PER Quandah I-PER a O ɔyɛ O twerɛtwerɛfoɔ O panin O ma O Bono B-LOC mantam I-LOC peace O Council O de O too O dwa O sɛ O ɛnam O Electoral O Justice O so O nti O na O amanyɔsɛm O atumi O agyina O wɔ O ɔman O no O mu O ɔkyerɛɛ O sɛ O mu O sɛ O ɛwɔm O sɛ O Electoral O Justice O dwumadie O nyɛ O adefoforɔ O bi O na O mmom O sɛ O ɔman O sɛ O ɔman O bɛtu O mpon O wɔ O abatoɔ O ne O amanyɔsɛm O mu O ɛnni O kwan O sɛ O wɔtoto O wɔn O dwumadie O ase O Alhaji B-PER Quandah I-PER kyerɛɛ O hia O a O ɛho O hia O sɛ O ɔman O biara O nya O Electoral O Justice O a O ɛbɛboa O ama O wɔn O abatoɔ O mu O nsɛm O akɔ O tɔɔtee O Abuakwa B-LOC South I-LOC mmarahyɛbɛdwani O Samuel B-PER Atta I-PER Akyea I-PER ahyɛ O Ghanafoɔ O bɔ O sɛ O sɛ O Nana B-PER Addo I-PER aban O mu O ɔpɛpɔn O da O a O ɛtɔ O so O nson O wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O du O nson O mu O a O Ghanafoɔ O haw O nyinaa O to O bɛtwa O ɔkyerɛ O sɛ O Nana B-PER Addo I-PER aban O no O bɛma O ɔman O no O sikasɛm O ho O atɔ O wɔn O ɛfiri O sɛ O wɔayɛ O sikasɛm O ho O nhyehyɛeɛ O a O wɔde O bɛgu O akwan O mu O Atta B-PER Akyea I-PER rekyɛ O Asiakwa B-LOC SOS O adeɛ O wɔ O East B-LOC Akim I-LOC mansini O wɔ O Atɔeɛ B-LOC mantam I-LOC no O mu O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O ɔpɛpɔn O bɛhyɛ O berɛ O foforɔ O ase O wɔ O Ghana B-LOC a O ɔmanfoɔ O no O ho O bɛtɔ O wɔn O wɔ O sikasɛm O ne O biribiara O mu O ɔde O too O sɛ O sɛ O ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER a O wɔayi O no O ma O no O asoeɛ O dwumadie O biara O a O wayɛ O krado O sɛ O ɔbɛsɔ O mu O na O wabɔ O adwuma O pa O Nnoɔma O a O ɔde O maeɛ O no O bi O ne O ɛmo O bɔtɔ O nson O , O anwa O , O nkyene O , O asikyire O , O milk O , O nsa O ne O sika O a O wamfa O ne O dodoɔ O anto O dwa O Wɔahunu O anuanom O mmiɛnsa O a O wɔdaa O wɔ O beaeɛ O a O wɔn O maame O tɔn O nsa O wɔ O Tarkwa B-LOC - I-LOC Nsuta I-LOC wɔ O Tarkwa B-LOC - I-LOC Nsuaem I-LOC mansini O no O mu O wɔ O Apueɛ B-LOC Mantam I-LOC no O mu O sɛ O wɔawu O Wɔn O baasa O wuiɛ O esiane O generator O nwusie O a O wɔtwe O kɔɔ O wɔn O mu O no O Inspɛkta O panin O George B-PER Sakyi I-PER a O ɔwɔ O Tarkwa B-LOC - I-LOC Nsuta I-LOC station O de O too O dwa O sɛ O obi O frɛɛ O wɔn O ɔpɛnimaa O no O sɛ O mmɔfra O mmiɛnsa O bi O awu O wɔ O beaeɛ O bi O a O wɔnom O nsa O ɔkyerɛ O mu O a O berɛ O a O ɔne O ne O ɔfisɛrs O no O duruu O hɔ O na O wɔde O awufoɔ O no O Abena B-PER Amos I-PER , O , O Arabi B-PER Dadzi I-PER , O 13 O and O Akaba B-PER Dadzi I-PER , O 7 O adi O kan O kɔ O Tarkwa B-LOC aban O ayaresabea O a O wɔretwɛn O amannebɔ O a O ɛfa O wɔn O wuo O no O ho O ɔne O Starr B-ORG kaseɛ O nsɛntwerɛni O Emmanuel B-PER Ohene I-PER Gyan I-PER rekasa O no O , O Mr O . O Sekyi B-PER kyerɛɛ O mu O sɛ O na O awufoɔ O no O ne O wɔn O maame O na O ɛte O a O na O maame O no O na O na O ɔhwɛ O Golden O CityKitɔhen O so O wɔ O Tarkwa B-LOC Nsuem I-LOC mansini O no O mu O ɔkyerɛ O sɛ O wɔyɛɛ O wɔn O adwene O wɔbɛda O wɔn O maame O nkyɛn O berɛ O a O wɔboaa O wɔn O maame O ne O no O yɛɛ O adwuma O wieeɛ O no O ɔfisa O no O kyerɛ O mu O a O , O ɔpɛnimaa O da O no O wɔdumm O kaseɛ O esiane O nsubrane O a O ɛtɔeɛ O da O no O mu O nti O . O Wei O maa O Madam O Dadzi B-PER sɔɔ O generator O no O sɛnea O ɛbɛyɛ O ne O mma O no O bɛda O kanea O . O Adeɛ O kyeeɛ O a O ɔkɔɔ O so O shop O no O mu O no O na O ɔkɔhunuu O sɛ O ne O mma O no O awu O Baako O a O ɔka O ho O a O na O watwa O ahwe O no O regye O ayarehwɛ O . O Apolisifoɔ O no O rehwɛ O nhwehwɛmu O wɔ O asɛm O a O asi O no O ho O Frankaatufoɔ O ma O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG , O John B-PER Mahama I-PER de O ato O dwa O sɛ O sɛ O ɔyɛ O nkonimfoɔ O wɔ O ɔpɛnimaa O abatoɔ O no O mu O a O ɔbɛtaataa O Menzgold B-ORG panin O Nana B-PER Appiah I-PER Mensah I-PER a O dodoɔ O no O ara O nim O no O sɛ O NAM O ama O watua O ɔmanfoɔ O no O sika O ama O wɔn O ɔrekasa O wɔ O Tarkwa B-LOC - I-LOC Nsuaem I-LOC wɔ O Apueɛ B-LOC mantam I-LOC no O , O Mr O . O Mahama B-PER de O too O sɛ O ɛyɛ O no O nwanwa O sɛ O Akufo B-PER Addo I-PER no O ɛmfa O ho O sɛ O NAM O agye O ɔmanfoɔ O no O agyapadeɛ O na O mmom O ɔde O n'aniberɛ O asi O ɔmanfoɔ O no O so O ɔtoaa O so O sɛ O , O ɛdeɛn O na O ɛwɔ O NAM O ho O a O ɛma O no O yɛ O soronko O a O Akufo B-PER Addo I-PER rebɔ O ne O ho O ban O no O ? O Adɛn O nti O na O wɔte O apolisifoɔ O gu O kɔstɔmɛrs O no O so O aberɛ O a O NAM O - O 1 O nam O hɔ O kwa O ɔhyɛɛ O bɔ O sɛ O n'aban O bɛyɛ O NAM O ne O ne O mpaninfoɔ O ho O nhwehwɛmu O yie O na O wɔagye O ɔmanfoɔ O no O sika O ama O wɔn O Otemuafoɔ O Ellen B-PER Asamoah I-PER a O ɔtenaa O Menzgold B-ORG panin O NAM O asɛm O so O sɛ O Nkran B-ORG Circuit I-ORG kɔɔto I-ORG atu O asɛm O no O ahyɛ O Ahinime B-DATE da O a O ɛdi O kan O wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O aduonu O mu O Na O ɔman O no O adi O kan O abɔ O NAM O soboɔ O wɔ O Kotonimaa B-DATE wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O aduonu O no O mu O wɔ O Nkran B-ORG Circuit I-ORG kɔɔto I-ORG Polisi O sɔpretɛnɛnt O Sylvester B-PER Asare I-PER de O too O kɔɔto O no O anim O sɛ O akwankyerɛ O a O ne O nsa O aka O ne O sɛ O ɔmfa O soboɔ O foforɔ O ne O NAM O akyɛwpa O nto O hɔ O ansa O Ayɛwohomɔbɔ B-DATE no O mu O no O , O ASP O Asare B-PER kakyerɛɛ O kɔɔto O no O wɔretu O kɔɔto O no O fo O sɛ O wɔntie O akwankyerɛ O a O aba O wɔ O asɛm O no O ho O no O Wɔsrɛɛ O kɔɔto O no O sɛ O wɔntu O asɛm O no O nhyɛ O da O wɔn O ne O kwaadubɔfoɔ O no O nkɔyɛ O ahoboa O wɔ O asɛm O no O ho O mmra O ɔkaa O sɛ O sɛ O afotusɛm O no O ba O a O wɔbɛma O wɔn O aso O ate O na O wɔasiesie O wɔn O a O wɔabɔ O wɔn O kwaadu O no O ama O wɔn O aba O kɔɔto O abɛyɛ O nea O ɛfata O Nanso O wɔkɔɔ O kɔɔto O Dwoada B-DATE no O kwaafubɔfoɔ O no O srɛɛ O kɔɔto O sɛ O wɔntu O asɛm O no O nhyɛ O da O foforɔ O na O kɔɔto O tiee O wɔn O NAM O a O wɔabɔ O no O kwaadu O no O daa O ne O ho O adi O wɔ O kɔɔto O Ayɛwohumɔbɔ B-DATE da O a O ɛtɔ O so O mu O wɔ O afe B-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE du I-DATE nkron I-DATE mu O no O , O Nkran B-ORG Circuit I-ORG kɔɔto I-ORG maa O NAM O bail O GHS O billion O ɔkaa O sɛ O ɔnni O fɔ O wɔ O soboɔ O du O mmiɛnsa O a O aban O no O de O abɔ O no O no O ho O . O ɛno O aban O no O ayɛ O sɛ O ɛbɛyɛ O nsesaeɛ O wɔ O soboɔ O no O mu O na O wɔahunu O kwan O a O wɔbɛfa O so O Afei O nso O ɛwɔ O sɛ O ɔde O ne O ho O bɛkyerɛ O apolisifoɔ O Wukuada B-DATE nnɔn O du O biara O Soboɔ O a O wɔdii O kan O de O bɔɔ O no O bi O ne O korɔbɔ O , O adansekrumu O , O adwumayɛ O a O ɛnni O nkrataa O , O agudeɛ O tɔn O a O ɛnni O nkrataa O ne O money O laundering O Afei O nso O sika O a O na O wɔte O wagyegye O afiri O ne O kɔstɔmɛrs O hɔ O dodoɔ O nyinaa O yɛ O GHS O billion O Okada O a O wɔde O di O daadaa O dwuma O reyɛ O ayɛ O ɔhaw O Apolisifoɔ O nso O kyerɛ O sɛ O korɔno O bebree O a O ɛrekɔ O so O , O akwanhyia O ne O mmara O a O wɔnni O so O wɔ O akwantempɔn O so O nyinaa O yɛ O motorfoɔ O Akyinninyeɛ O nni O ho O sɛ O okada O twie O a O ɛrekɔ O so O bebrebe O no O de O ɔhaw O reba O na O ɛwɔ O sɛ O wɔwɔ O nhyehyɛeɛ O de O si O ano O kwan O Mmerɛ O pii O na O yɛde O aka O ɔhaw O a O okada O a O wɔtwi O yi O de O da O Saa O berɛ O yi O ɔhaw O baako O a O ɔman O no O rehyia O ne O sɛdeɛ O wɔbɛfa O so O ate O motor O ne O okada O a O wɔde O di O daadaa O dwuma O no O Afe O mpem O mmienu O ne O du O mmienu O mu O no O , O mmarahyɛbadwam O de O Road O Traffiɔ O Regulations O , O 2012 B-DATE ( O L O . O I O . O 2180 O ɔ O yɛɛ O mmara O a O ɛbɛhwɛ O akɔneabadie O mu O nsɛm O Mmara O no O baa O sɛ O ɛnni O kwan O sɛ O wɔde O okada O ne O motor O fa O ɔmanfoɔ O no O gye O sɛ O ebia O wɔde O di O dwuma O sɛ O ɔourier O anaa O delivery O Services O . O Afei O wɔhyɛɛ O DVLA O sɛ O ɛnni O kwan O sɛ O wɔma O motor O foɔ O no O krataa O a O wɔde O di O dwuma O sɛ O wɔde O reyɛ O adwuma O afa O ɔmanfoɔ O Okada O ne O pragya O no O abunkam O afa O ɔman O yi O mu O a O wɔmfa O ho O ne O mmara O a O mmarahyɛbadwam O no O hyɛeɛ O no O Sɛ O wokɔ O nkuraaseɛ O no O mu O a O okada O ne O pragya O no O na O wɔde O kɔ O adwa O so O , O asopiti O ne O mmeammea O ahodoɔ O Wɔn O a O wɔwɔ O kuro O kɛse O mu O no O fa O okada O ne O pragya O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O wɔnni O traffik O mu O Esiane O sɛ O ne O boɔ O yɛ O fo O nti O no O dodoɔ O no O ara O pɛ O ne O fa O Sɛ O kaa O nni O a O pragya O ne O okada O yi O ara O na O wɔdwane O kɔtoa O no O Nanso O nnipa O pii O no O ara O na O ɛmpɛ O okada O ne O pragya O esiane O dede O ne O atuturasɛm O a O wɔdi O no O akwan O so O nti O no O Akwanhyia O ahodoɔ O a O ɛnam O okada O so O ɛba O no O yɛ O adeɛ O a O ɛwɔ O sɛ O ani O kɔ O ho O Nnwumakuo O bebree O a O Ghana B-LOC Medicalassociationne O National O Road O Safety O Authority O ka O ho O na O afrɛ O sɛ O wɔntua O okada O a O ɛdi O dwuma O wɔ O ɔman O no O mu O no O Wei O ato O ɔman O no O agyaagyaa O mu O Aba O saa O no O sei O ɛfiri O sɛ O ɛmmfa O ho O ne O mmara O a O wɔahyɛ O de O atua O saa O nnoɔma O yi O , O abɛyɛ O ahotɔsoɔ O ama O Ghanafoɔ O pii O Yɛn O a O yɛwɔ O Daily B-ORG Graphic I-ORG ha O deɛ O yɛsusu O sɛ O ɔman O no O hwɛ O mmara O no O bio O na O yɛhwɛ O akwan O pa O a O yɛbɛtumi O afa O ama O saa O dwumadie O yi O akɔ O so O Sɛ O wokɔ O India B-LOC a O pragya O na O ɛdi O akɔtene O wɔ O wɔn O akɔneabadie O mu O nanso O yɛntee O nsɛmnsɛm O fa O ho O te O sɛ O deɛ O yɛte O no O Ghana B-LOC no O Enti O ɛdeɛn O na O yɛbɛtumi O asua O afiri O India B-LOC hɔ O a O yɛbɛtumi O de O aba O de O aba O yɛn O sestɛm O no O mu O ? O ɛwɔ O sɛ O yɛde O hyɛ O yɛn O adwene O mu O sɛ O esiane O adwumasɛm O a O ayɛ O den O nti O wɔn O wɔtwi O okada O ne O pragya O hu O no O sɛ O ɛyɛ O adwuma O a O wɔbɛnya O afiri O mu O de O ahwɛ O wɔn O ho O ne O wɔn O abusuafoɔ O Seesei O ara O okada O ne O pragya O abɛyɛ O ɔhaw O ne O ateetee O na O yɛn O yɛwɔ O Daily B-ORG Graphic I-ORG susu O sɛ O yɛma O wɔn O nteteeɛ O ne O yɛyɛ O nhyehyɛeɛ O a O wɔbɛfa O so O aka O afidie O no O a O ɛbɛboa O ama O ɔman O no O akɔ O so O Wɔrehwɛ O mmara O a O ɛma O kwan O ma O wɔyɛ O adwuma O no O , O wɔyɛɛ O nhyehyɛeɛ O a O ɛbɛhwɛ O wɔn O a O wɔka O afidie O no O sɛ O akwanhyia O biara O ba O mu O a O Sɛ O wɔde O nhyehyɛeɛ O no O gu O akwan O mu O a O ɛbɛboa O ama O Ghana B-LOC Polisifoɔ O no O ahyɛ O mmara O no O kena O na O aboa O ma O wɔakye O okada O ne O pragya O a O wɔde O di O krɔno O no O Mprɛmprɛn O yi O Ghanafoɔ O pii O no O ara O na O wɔn O adwene O ayɛ O wɔn O ntata O wɔ O saa O mmara O yi O ho O esiane O ɛho O mfaso O papa O ne O bɔne O Daily B-ORG Graphic I-ORG gye O di O sɛ O sɛ O yɛpɛ O sɛ O mmara O ne O pɛrepɛreyɛ O ba O yɛn O akwan O so O ne O yɛn O akɔneabadie O mu O nsɛm O mu O deɛ O a O ɛnneɛ O ɛwɔ O sɛ O yɛsɔ O yɛn O mmɛn O mu O na O yɛhwɛ O ɔhaw O yi O mprɛmprɛn O yi O ara O anaasɛ O yɛnhwɛ O koraa O . O Menkae O da O biara O m'ani O gyee O wɔ O Ghana B-LOC sɛ O Fiada B-DATE a O atwa O mu O yi O a O na O ɛyɛ O Green O Ghana B-LOC da O . O Yei O ne O da O a O yɛn O nyinaa O ara O bɔɔ O mu O kɔɔ O abɔten O sɛ O yɛrekɔ O dua O dua O . O Mebaa O Ghana B-LOC mfeɛ O aduonu O atwa O mu O yi O mahunu O sɛ O nea O ɛrekɔ O so O wɔ O yɛn O man O yi O mu O nea O ɛwɔ O asaase O ho O adesua O nwoma O mu O no O bɔ O abira O . O Yei O abɛyɛ O nkunimdie O dwumadie O a O yayɛ O sɛ O yɛ O de O bɔ O yɛn O nsaase O a O ɛresɛe O ho O ban O . O Nnuaba O ɔpepem O nnum O na O Nsaase O ne O Agudeɛ O Asoeɛ O no O de O maa O yɛn O sɛ O yɛndua O no O de O anigyeɛ O a O ebi O so O mmaaeɛ O wɔ O mmerɛ O tenten O mu O na O aba O . O Ghanafoɔ O bɛhwɛ O ahu O a O na O adeɛ O baako O a O ɛhia O sɛ O yɛte O y'ani O hwɛ O sene O bibiara O aka O paa O ara O ne O yɛn O nsaasetam O teabea O a O yɛfrɛ O no O Ghana B-LOC no O . O Adeɛ O a O ɛho O hia O sene O akwan O mu O mmena O , O sukuu O dan O a O atete O , O ayaresabea O a O nni O mpa O anaa O sukuu O nkwadaa O nni O abɛɛfo O badwemma O mfidie O mpo O no O , O merepae O mu O aka O sɛ O mpo O yareɛ O a O ɛretrɛ O no O adeɛ O baako O a O ɛwɔ O sɛ O yɛn O nyinaa O bo O fu O ho O paa O ne O yɛn O nsaase O tebea O , O nsaase O a O ayera O ne O kwaeɛ O , O ne O nsutene O awe O , O sutɔberɛ O Kɔtɔnima B-DATE bosome O a O seisei O ara O abɛyɛ O ɔhyew O ne O ɔpɛ O . O Menhwɛɛ O asaase O ho O adesua O nwoma O a O asuafoɔ O resua O wɔ O sukuu O mu O nansei O nanso O mɛtumi O aka O sɛ O sɛnea O na O Ghana B-LOC nsaase O teɛ O berɛ O a O ne O mekɔ O sukuu O no O nte O sɛ O nnɛ O Ghana B-LOC . O Yɛgu O so O kasa O fa O kwaeɛ O dodoɔ O ho O nanso O nokwasɛm O no O sɛ O nnyɛ O sei O na O yɛn O nsaase O no O teɛ O Yɛgu O so O kasa O fa O kwaeɛ O mu O mmoa O ho O nanso O y'aku O wɔn O nyinaa O ara O agye O watenabea O abɔ O so O . O Kwaeɛ O dodoɔ O ne O mu O mmoa O no O abɛka O yɛn O kasa O ho O nanso O nte O saa O ara O koraa O Mpo O nea O na O yɛdwene O sɛ O ɛyɛ O kwaeɛ O a O yɛmfa O yɛn O nsa O nka O no O nyinaa O ara O yatu O mu O agudeɛ O ne O sika O kɔkɔɔ O nyinaa O ara O ama O no O asa O . O Ebia O yɛn O nokwaredie O M'adwene O mu O no O sɛ O nipa O anaa O nnipakuo O biara O wɔ O hɔ O a O ɛwɔ O sɛ O yɛbɔ O wɔn O din O huru O wɔn O wɔ O Ghana B-LOC ha O a O na O ɛyɛ O wɔn O a O annyɛ O w'asɛnhia O sɛ O wɔbɛkɔ O abɔnten O akɔpɛ O nnuaba O akɔ O dua O nnua O Fiada B-DATE a O atwa O mu O yi O no O . O Sɛ O wohu O sɛ O ɛho O behia O a O wobɛkasa O afa O bibiara O ho O a O , O nneɛma O a O nkɔ O yie O , O akwan O a O yɛnguu O so O , O Free O SHS O , O bosea O a O yɛrebɔ O ho O , O akwan O a O nkanea O nni O so O mpo O Asɛnnibea O Kɛseɛ O atɛmmuo O na O woannua O dua O Fiada B-DATE a O atwa O mu O yi O a O , O Mɛsusu O ho O sɛ O sɛ O wo O ka O nnipakuo O yi O ho O a O ɛnkaa O akyire O sɛ O wobɛsan O woho O . O Yɛredua O nnuaba O ama O anyini O abɛyɛ O nnua O a O ɛyɛ O fɛ O na O ɛgyina O so O de O akata O yɛn O man O yi O so O yɛ O mmere O tenten O adwuma O . O Yadua O nnua O yi O awie O no O , O ɛwɔ O sɛ O yɛhwɛ O wɔn O yie O ma O wɔnyini O na O ɛno O nso O hia O mmerɛ O ne O adwumaden O . O Fiada B-DATE atwa O mu O yi O nsuo O tɔɔ O wɔ O Nkran B-LOC , O ( O mate O sɛ O ɛtɔɔe O wɔ O mantam O ahodoɔ O wɔ O ɔman O yi O mu O ) O yɛhwɛ O sɛ O nea O ɔpɛ O aba O yi O a O na O megye O di O sɛ O na O ɛtwa O sɛ O ɛtɔ O . O Nsuo O antɔ O a O ɛwɔ O sɛ O yɛtae O gu O nnuaba O no O so O nsuo O . O Na O mmerepa O biara O nni O hɔ O nsene O Kitawonsa B-DATE da O a O ɛtɔ O dubaakob O a O yɛtu O sii O hɔ O sɛ O yɛbɛdua O nnua O nanso O wiem O nsakyeraeɛ O ne O yɛn O nsaase O nte O sɛ O nea O na O ɛte O kane O no O biom O nti O ɛwɔ O sɛ O ani O ba O nnuaba O no O ho O yie O . O Sɛ O woannua O dua O Fiada B-DATE a O atwa O mu O yi O a O wobɛtumi O adua O baako O anaa O mmienu O bi O na O woaboa O abɔ O nea O yadua O dada O no O ho O ban O Mmere O tiawa O pɛ O na O yɛde O twa O dua O ato O fam O nanso O woredua O ama O n'aso O aduru O mpɛnpɛnsoɔ O a O ɛsi O pi O no O yɛ O mfeɛ O bebree O asɛm O . O Sɛ O yɛbɛtumi O adane O yɛn O nsaase O yi O ani O akɔ O 'kwaeɛ O brentuo' O a O asaase O ho O adesua O nwoma O ne O y'afahyɛ O ho O nnwom O , O sɛ O nea O ɔmanpanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER kaaeɛ O no O , O yɛreyɛ O Ghana B-LOC ahaban O mono O bɛba O abɛyɛ O dwumadie O titire O ama O yɛn O . O Mesusu O sɛ O nea O ɛdi O kan O no O sɛ O yɛbɛgyae O asaase O sɛeɛ O na O yɛma O yɛn O nsaase O mmerɛ O ma O ne O home O na O ɛsa O neho O yareɛ O wie O na O yɛdua O nnua O no O a O ɛbɛnyini O wɔ O asomdwoeɛ O mu O . O Mereda O m'anikusɛm O bi O adi O wɔ O ha O . O Meyɛ O kwaeɛ O mu O ba O , O yɛwoo O me O kwaeɛ O mu O nanso O ɛwɔ O mu O sɛ O bea O koro O no O koraa O nnyɛ O kwaeɛ O mu O biom O . O Medɔ O nnua O , O bibiara O ntumi O nhyɛ O anigyeɛ O awia O nsutɔ O berɛ O wɔ O kwaeɛburentuo O mu O ne O hwam O a O nsuo O no O tɔ O wie O a O ɛfiri O annwea O no O mu O ba O no O . O Ɛwɔ O sɛ O abɔfra O biara O nya O saa O suahunu O yi O mu O akwannya O hwɛ O wiem O mu O nnua O a O anyini O sene O wɔn O nana O prenu O . O M'anikusɛm O foforɔ O a O mereda O nadi O ne O nnipa O a O medɔ O wɔn O yie O wɔ O wiase O mu O ha O paa O ne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O agudeɛ O so O , O Samuel B-PER Abu I-PER Jinapor I-PER , O Mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Damango B-LOC . O Mmerɛ O bi O a O atwa O mu O a O yɛyii O wo O sɛ O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O fagudeɛ O so O no O , O na O ɛyɛ O adwuma O ɛyɛ O fɛ O , O afei O rekɔ O atia O asaase O ne O nsu O sɛeɛ O ne O mfidi O a O yɛde O tutu O fam O hyeɛ O . O Mepɛ O sɛ O Ghana B-LOC san O kɔ O ne O nkyi O kɔ O yɛ O ɔman O a O ɛwɔ O kwaeɛbirentuo O , O nnua O a O ɛgyina O so O , O nsutene O a O ɛyɛ O fɛ O na O ɛyɛ O korɔgyee O na O mepɛ O sɛ O yei O nyinaa O ara O si O wɔ O Ɔ O soafoɔ O Abu B-PER Jinapor I-PER mmerɛ O so O . O Na O mehunuu O nea O menyɛ O meho O berɛ O a O mehunuu O sɛ O ɔhyɛ O Rangers B-ORG ataadeɛ O Fiada B-DATE a O atwa O mu O no O nanso O mehunuu O adwumaden O a O ɛkɔ O dwumadie O yi O nhyehyɛeɛ O ne O wieeɛ O mu O . O Mema O no O tiri O nkwa O na O mewɔ O awerɛhyɛmu O sɛ O nnuaba O a O yɛduaa O no O Fiada B-DATE no O nyinaa O ara O bɛtena O na O anyini O . O Ahaban O mono O Ghana B-LOC bɛyɛ O yiedie O Ghana B-LOC . O Sɛ O ɛba O dwom O pa O a O , O woyi O highlife O dwontoni O Akwaboah B-PER nsi O nkyɛn O a O nnyɛ O yie O nanso O ɛnnyɛ O den O koraa O sɛ O worebobɔ O dwomtofoɔ O a O ɛdi O mu O a O wobɛbɔ O no O afa O so O firisɛ O nnyɛ O dabiara O na O yɛte O no O nka O . O Nanso O dwontoni O no O se O nha O no O koraa O sɛ O ɔnka O amanfoɔ O adwontofoɔ O a O ɛdi O mu O kuo O ho O . O ƆƆ O ka O kyerɛɛ O . O Graphic O Showbiz O sɛ O ɔne O dwontoni O biara O nni O akansie O na O biom O nso O ɔnyi O n'anim O nkyerɛ O dabiara O no O ɛboa O no O ma O no O pa O dwom O pa O ho O adi O . O Akwaboa B-PER kyerɛ O mu O sɛ O , O dwom O a O yɛda O nadi O ntoatoasoɔ O sɛ O ɛbɛma O dwontoni O din O aka O manfoɔ O tiri O mu O no O nnyɛ O bɔhyɛ O wɔbɛkura O wo O mu O daa O . O """" O Mempere O meho O mpa O dwom O ho O firisɛ O mepɛ O sɛ O meto O me O bo O ase O na O menya O no O yie O . O Adwontofoɔ O bebree O a O wɔn O dwom O gyee O din O nanso O berɛ O tiawa O mu O no O yanhunu O wɔn O biom O . O Mempɛ O sɛ O mɛyɛ O te O sɛ O saa O adwontofoɔ O yi O . O Bibiara O nhyɛ O me O so O sɛ O me O mpa O dwom O ho O ntama O nti O berɛ O biara O me O de O dwom O foforɔ O bɛba O biara O no O Ghanafoɔ O dɔ O no O ntɛm O paa O ara O """" O """" O Nnyɛ O sɛ O dabiara O wopa O dwom O foforɔ O adi O . O Ghanafoɔ O yɛ O soronko O nti O sɛ O wɔyɛ O wadwene O sɛ O wɔmfii O wo O a O bibiara O nni O hɔ O woyɛ O a O ɛbɛsɔ O wɔn O ani O . O """" O Mfeɛ O du O nnum O akyi O mpo O mɛpɛ O sɛ O mɛyɛ O sei O are O sene O sɛ O mɛpa O dwom O ho O ntama O ntoatoasoɔ O ama O maanfoɔ O werɛ O afiri O me O afe O baako O anaa O mmienu O akyi O """" O sɛ O nea O ɔsee O Graphic O Showbiz O nansei O ara O no O . O Zimbabwe B-LOC apolisifoɔ O ahyɛ O anammɔntuo O bi O a O ɛbɛko O atia O ayakayakadeɛ O a O mmaa O ne O mmayewa O wɔ O abatoɔ O berɛ O mu O . O Nnipa O ho O faahodie O kuo O te O sɛ O mma O faahodie O , O Canada B-LOC Asoeɛ O a O ɛwɔ O Zimbabwe B-LOC ne O Zimbabwe B-LOC Man O Kwaadubɔfoɔ O Asoeɛ O boaa O apolisifoɔ O daa O saa O dwumadie O yi O adi O Wukuada B-DATE . O Apolisifoɔ O panin O , O Commissioner O - O General O Godwin B-PER Matanga I-PER rekasa O wɔ O dwumadie O no O ase O no O daa O no O adi O sɛ O polisifoɔ O mfa O nsɛm O a O ɛfa O mmaa O ayakayakadeɛ O ahogono O so O . O Ɔ O hyɛɛ O mmaa O nso O sɛ O wɔnyi O hu O nto O nkyɛn O na O wɔmbɔ O ayakayakadeɛ O ho O amanneɛ O . O Mmaa O nkabomkuo O dwamtenani O , O Sally B-PER Ncube I-PER tɔ O kɔɔ O so O kaa O sɛ O n'ani O asɔ O polisifoɔ O no O atuhoakyɛ O adwuma O a O wɔde O rebɔ O bɔ O mmaa O ho O aban O afiri O ayakayakadeɛ O ho O wɔ O abatoɔ O berɛ O mu O . O Dawurubɔ O adwumayɛfoɔ O biara O nni O hɔ O mprenpren O yi O Ayaresafoɔ O a O ɛwɔ O man O yi O mu O ayaresabea O te O sɛ O West B-LOC End I-LOC ne O Parirenyatwa B-LOC ayɛ O wɔn O adwen O sɛ O wɔnnhwɛ O ayarefoɔ O a O wɔsusu O sɛ O wate O corona O virus O no O bi O firisɛ O wɔnni O ho O nimdeɛ O biara O . O Nɛɛsefoɔ O bi O nom O nso O tee O atua O wɔ O Mpilo B-LOC Ayaresabea O Dwoada B-DATE no O firisɛ O wɔnni O ahobanbɔ O nneɛma O wɔde O bɛko O atia O yareɛ O no O . O Asoeɛ O a O ɛhwɛ O nyarewa O a O ɛsae O wɔ O Apɔmuden O Asoeɛ O Dr O . O Portia B-PER Manangazira I-PER ka O kyerɛɛ O Studio7 B-ORG sɛ O Zimbabweni O baa O bi O a O ɔfirii O China B-LOC baeɛ O nso O annya O ayarehwɛ O wɔ O Parirenyatwa B-LOC hɔ O . O Parirenyatwa B-LOC Ayaresabea O yɛ O nhwehwɛmu O akyire O baa O agyinaeɛ O sɛ O wɔnhwɛ O mma O ayarefoɔ O nte O corona O virus O yareɛ O no O nti O ayarefoɔ O nkɔ O gye O ayarehwɛ O wɔ O Wilkins B-ORG Hospital I-ORG ne O Beatrice B-PER Infectious O Ayaresabea O sɛ O nea O ɛbɛyɛ O a O ayarefoɔ O ne O ayaresafoɔ O a O ɛwɔ O ayaresabea O hɔ O nte O corona O virus O yareɛ O no O . O Ayaresabea O no O toaa O so O sɛ O wɔbɛsi O apata O bi O wɔ O abɔnten O na O wɔde O ahwehwɛ O wɔn O a O nteeɛ O kyerɛ O sɛ O wate O yareɛ O no O bi O na O wɔwie O a O ɔde O wɔn O akɔ O ayaresabea O a O agye O nteteeɛ O wɔ O yareɛ O no O ho O . O Harare B-LOC Kurokɛseɛ O panin O a O ɔda O ayaresa O ano O , O Dr O . O Prosper B-PER Chonzi I-PER nso O kaa O sɛ O West B-LOC End I-LOC ayaresabea O no O amma O ho O kwan O sɛ O wɔbɛboa O Chinani O baa O bi O a O na O wɔsusu O sɛ O ɔwɔ O yareɛ O no O bi O ma O no O wuui O nanso O na O ɛnte O saa O . O Yɛfrɛɛ O ayaresabea O no O wɔ O ahomatrofoɔ O so O wɔka O kyerɛɛ O yɛn O sɛ O yɛmfa O yɛn O nsɛmbisa O mmra O nanso O yannya O mmuaeɛ O biara O berɛ O a O yɛkɔɔ O mframa O mu O Nnipa O bɛyɛ O mpem O mmiɛnsa O ne O aha O nnwɔte O akyiri O aduowɔtwe O mmienu O na O yareɛ O yi O aku O wɔn O wɔ O wiase O afanaa O nyinaaa O ara O China B-LOC na O di O kan O wɔ O nnipa O a O awu O kɛse O paa O ansa O na O Italy B-LOC ne O Iran B-LOC atoa O so O . O Wɔ O Abibirem B-LOC , O nnipa O mmienu O na O awu O wɔ O Egypt B-LOC ne O Morocco B-LOC . O Nanso O Abibirem B-LOC aman O dubaako O a O yareɛ O yi O aka O wɔn O ne O Algeria B-LOC , O Burkina B-LOC Faso I-LOC , O South B-LOC Africa I-LOC , O Senegal B-LOC , O Tunisia B-LOC , O Togo B-LOC , O Egypt B-LOC , O Cameroon B-LOC , O DRC B-LOC , O Nigeria B-LOC ne O Morocco B-LOC . O Nnipa O du O mmiɛnsa O na O yareɛ O yi O aka O wɔn O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC . O Harare B-LOC Kurokɛseɛ O Fotufokuo O abɔ O manfoɔ O a O wɔte O Budiriro B-LOC ne O Glen B-LOC Norah I-LOC mpɔtam O sɛ O mma O wɔn O nnom O abura O mu O nsuo O anaa O mbura O a O wɔretutu O firisɛ O nsuo O no O nnyɛ O . O Ɛnam O nsuo O a O ɛho O ayɛ O den O nti O , O manfoɔɔ O a O ɛtete O Glen B-LOC Norah I-LOC ne O Budiriro B-LOC de O abura O mu O nsuo O na O ɛyɛ O adeɛ O . O Nanso O fotufokuo O no O kasamafoɔ O Michael B-PER Chideme I-PER kaa O sɛ O nhwehwɛmu O kyerɛ O wɔyɛɛ O no O wɔ O Budiriro B-LOC akuraase O wɔ O Glen B-LOC Norah I-LOC huu O sɛ O fagutudeɛbea O bebree O no O ara O ayamtuo O yareɛ O te O sɛ O ayamtuo O atiridi O asɛe O wɔn O nsuo O Mr O Chideme B-PER kaa O sɛ O fagudeɛtubea O bebree O no O ara O mu O nnɔ O nti O ɛbɛma O yareɛ O no O akɔ O soro O Chideme B-PER kaa O sɛ O fotufokuo O no O rema O manfoɔ O a O ɛwɔ O mpɔtam O yi O nsuo O dabiara O . O Panin O a O ɔda O Mpɔtam O Nsuo O Nkabomkuo O ano O , O Mr O Hardlife B-PER Mudzingwa I-PER bɔɔ O futofokuo O no O akyi O sɛ O ɛnam O nsuo O a O mma O nti O na O manfoɔ O retu O fagudeɛ O no O . O Mr O Mudzingwa B-PER toaa O so O sɛ O mantam O bi O nom O nnya O nsuo O dabiara O . O Harare B-LOC manfoɔ O bebree O no O ara O nnya O nsuo O dabiara O ɛno O nti O na O fagutudeɛ O ɛrekɔ O so O nkuraaseɛ O berɛ O wabra O sɛ O mma O obiara O nnyɛ O saa O . O Manfoɔ O nso O se O nsuo O no O yɛ O fin O paa O nti O ama O wɔdwen O wɔn O apɔmuden O ho O . O Nneɛma O nkɔ O so O yie O wɔ O mmɔfra O ayaresabea O firisɛ O nɛɛsefoɔ O nnyɛ O wadwuma O yie O . O Ayarefoɔ O a O ɛwɔ O Parirenyatwa B-LOC Ayaresabea O ka O kyerɛɛ O Studio7 B-ORG sɛ O wɔn O ho O dwirii O wɔn O berɛ O a O aban O bɔɔ O ka O boaboaa O nnipa O ano O wɔ O man O no O afanaa O berɛ O na O ayarefoɔ O resesa O ntatea O firi O w'ano O wɔ O ayaresabea O hɔ O . O Shupikai B-PER Gachitawa I-PER wɔ O abɔfra O ne O nan O mu O abu O da O Parirenyatwa B-LOC Ayaresabea O . O Ms O Gachitawa B-PER se O wɔmma O no O nnuro O , O nnware O no O mpo O na O kampɛsɛ O wasiesie O ne O kuro O nam O sɛ O nɛɛsefoɔ O nni O hɔ O nti O Ms O Gachitawa B-PER kaa O sɛ O aban O no O ntie O manfoɔ O suu O na O wɔnhyehyɛ O nɛɛsefoɔ O mma O wɔn O mmɛyɛ O adwuma O . O Ayarefoɔ O a O ɛwɔ O Innocent B-PER Mazise I-PER nsam O abɔ O aban O no O soboɔ O sɛ O wayi O nɛɛsefoɔ O a O wate O atua O no O adi O . O Mr O . O Mazise B-PER kaa O sɛ O aban O no O nhwehwɛ O nɛɛsefoɔ O no O nsɛm O mu O na O ɔntoto O . O Papa O bi O a O na O ɔmpɛ O sɛ O yɛbɔ O ne O din O ka O kyerɛɛ O Studio7 B-ORG sɛ O ayaresabea O adan O no O hɔ O nte O firisɛ O nnipa O biara O nni O hɔ O wɔresiesie O hɔ O . O Ɔ O toaa O so O kaa O sɛ O ayarefoɔ O no O bi O rewuwu O firisɛ O nnuro O ne O aboafoɔ O biara O nni O hɔ O . O Maame O baako O a O ɔse O mma O yɛmmɔ O ne O din O se O Ms O Gumbo B-PER aka O akyerɛ O no O sɛ O ɔreyɛ O ntotoeɛ O sɛ O ɔbɛyi O ayarefoɔ O ɛwɔ O ne O nsam O afiri O ayaresabea O hɔ O firisɛ O yɛmmaa O no O nnuro O fi O Dwoada B-DATE . O Twerɛtwerɛfoɔ O ma O Zimbabwe B-LOC Ayaresafoɔ O a O wɔhwɛ O nnipa O faahodie O , O Evans B-PER Masitara I-PER kaa O sɛ O aban O agyinaeɛ O sɛ O ɔbɛyi O nɛɛsefoɔ O adi O no O yɛ O animguasesɛm O firisɛ O wɔrebrɛ O yareɛ O no O ho O . O Wɔ O krataa O wɔtwerɛ O kɔ O maa O kuo O mma O no O , O Zimbabwe B-LOC Nɛɛsefoɔ O Nkabomkuo O no O kaa O sɛ O aban O agyinaeɛ O no O mmɔ O wɔn O hu O . O Nteeɛ O kyerɛ O mu O sɛ O wɔbɛtoa O atuateɛ O no O so O . O Ɔ O manpanin O abɛdiakyire O Constantino B-PER Guvheya I-PER Chiwenga I-PER twerɛɛ O krataa O yii O nɛɛsefoɔ O nyinaa O adi O nnora O . O Nnaadaa O kasamfonini O bi O a O Islamic O State O daa O nadi O bosome O atwa O mu O kyerɛɛ O kuo O no O nsa O a O wɔto O frɛɛ O manfoɔ O sɛ O wɔntrɛ O Jihad B-ORG dwumadie O wɔ O wiase O afanaa O nyinaa O berɛ O a O wɔbɔɔ O anuanom O a O ɛwɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC ne O Mali B-LOC aba O so O sɛ O wahyɛ O bɔ O sɛ O wɔbɛdi O dwuma O ama O kuo O no O . O Ansarul O Islam O a O ase O kyerɛ O ne O sɛ O Islam O Banbɔkuo O yɛ O mantam O kuo O bi O a O nsɛnpakani O a O wagye O din O yie O Ibrahim B-PER Malam I-PER Dicko I-PER tee O no O 2016 B-DATE mu O . O Ɔ O kyerɛ O mu O sɛ O ɔne O Islamists O akofoɔ O a O ɛwɔ O Mali B-LOC no O bɔɔ O ani O tuu O wɔn O so O sa O gyee O man O no O atifi O bɔɔ O so O wɔ O 2012 B-DATE mu O maa O French B-LOC aban O no O te O gyinaa O mu O . O Dicko B-PER wuui O Oforisuo B-DATE bosome O wɔ O afe O 2017 B-DATE mu O no O ne O nuabarima O Jafar B-PER na O di O kuo O no O anim O seisei O ara O wanya O akodeɛ O mmoa O afiri O AQIM B-ORG ne O ISGS B-ORG , O sɛnea O Nipa O Faahodie O Kuo O seɛ O no O . O Adwuma O ne O mpuntuo O ho O ateetee O ama O Burkina B-LOC Faso I-LOC abɛyɛ O beaeɛ O a O Jihadfoɔ O no O retete O manfoɔ O biom O nso O akuo O nktetewa O bebree O a O wɔnnka O akuo O akɛseɛ O a O wɔde O ahofama O ama O Nkramosom O gyedie O yi O . O Sikasɛm O ho O benfo O no O kyerɛɛ O mu O sɛ O bebree O no O ara O reko O kuayɛ O nsaase O anaa O reko O atia O aban O kɛtɛasehyɛ O nanso O """" O wɔgye O Jihadfoɔ O """" O din O no O to O mu O firisɛ O wɔyɛ O Kramofoɔ O """" O Nanso O Ncube B-PER kaa O sɛ O mmarahyɛbɛdwafoɔ O nnya O gyedie O wɔ O aban O no O mu O sɛ O wɔbɛhwɛ O ama O mpuntuo O aba O sikakorabea O nkorabata O no O mu O ama O man O fotoɔ O no O so O aba O mfasoɔ O ama O manfoɔ O . O Ɔ O kaa O sɛ O wɔde O akwan O hodoɔ O agu O kwan O mu O sɛ O ɛbɛboa O ama O nneɛma O asi O yie O wɔ O ɔman O no O mu O . O Mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Kwekwe O Mfinimfi O Matambanadzo B-PER nso O ka O kyerɛɛ O Ncube B-PER sɛ O te O a O ɔtee O nhoma O no O mu O duru O firii O US B-LOC dollar O no O ho O ama O nneɛma O mu O ayɛ O den O wɔ O man O no O mu O . O Ɔ O kaa O sɛ O ɛho O bɛhia O sɛ O aban O bɛhwɛ O nea O wɔbɛtumi O ayɛ O na O watoto O adwumayɛfoɔ O ne O ankorɛankorɛ O nnwuma O akatua O mu O sɛ O nea O ɛbɛyɛ O a O ɛne O nneɛma O boɔ O bɛsi O asikan O . O Nanso O Mr O Ncube B-PER kaa O sɛ O aban O atoto O adwumayɛfoɔ O akatua O mu O dada O ɛno O nti O na O wɔde O mfasoɔ O akeka O ho O no O . O Wɔn O san O nim O sɛ O ankorɛankorɛ O adwumayɛfoɔ O regye O akatua O keseɛ O . O Nanso O Mr O Matambanadzo B-PER kaa O sɛ O akatua O ntomu O no O so O amma O mfasoɔ O firisɛ O nneɛma O boɔ O nso O akɔ O soro O ntɛm O paa O ara O . O Nanso O Mr O . O Ncube B-PER kaa O sɛ O ɔnhwɛ O Amɛrika B-LOC dollar O no O so O ntoto O adwumayɛfoɔ O akatua O mu O , O ɔtoaa O so O kaa O sɛ O ɛwɔ O mu O sɛ O nneɛma O boɔ O rekɔ O soro O nanso O nneɛma O no O bi O boɔ O reba O fam O firisɛ O nnipa O kakra O bi O na O ɛretɔ O . O Ɔ O kaa O sɛ O ɛda O hɔ O pefee O sɛ O na O nnwuma O akɛseɛ O retɔ O aburolyire O sika O firi O abɔnten O nanso O ɛwɔ O sɛ O wɔtɔ O firi O sikakorabea O mmom O . O Ɔ O kaa O sɛ O sikakorabea O wɔ O Amɛrika B-LOC dollar O ɔpepem O aha O nnwɔtwe O aburokyire O sika O mu O na O ɛno O ne O sika O wɔbɛsɛe O wɔ O nnwuma O akɛseɛ O ho O . O Wɔ O nsɛm O foforɔ O mu O no O , O Chipinge O Mmarahyɛbɛdwani O Matthew B-PER Mlambo I-PER kaa O sɛ O n'ani O nnye O sɛ O watu O nnipa O mpem O mmienu O afiri O wɔn O nsaase O so O . O Ɔ O kaa O sɛ O yei O rekɔ O so O mantam O bebree O wɔ O ɔman O no O mu O . O Ɔ O soafoɔ O abɛdiakyire O a O ɔhwɛ O Kuayɛ O so O , O Douglas B-PER Karoro I-PER kaa O sɛ O nnipa O a O watu O wɔn O yɛ O wɔn O a O na O ɔte O baabi O na O nnyɛ O te O sɛ O nantwie O adidibea O so O . O Watu O mmusuakuo O bebree O afiri O nsaase O a O aban O de O maa O wɔn O mfeɛ O atwa O mu O wɔ O Chemagora B-LOC a O ɛwɔ O Midlands B-LOC ne O Mashonaland B-LOC West I-LOC . O Faahodie O akofoɔ O nso O redi O asɛm O yi O ho O abooboo O . O MDC B-ORG a O Nelson B-PER Chamisa I-PER da O ano O no O se O wankɔ O nhyiamu O a O manpanin O Emerson B-PER Mnangagwa I-PER frɛɛeɛ O no O firisɛ O Mwangagwa B-PER no O ara O na O ahwɛ O ama O basabasayɛ O aba O man O no O mu O . O MDC B-ORG no O kyerɛ O sɛ O Mr O Mnangagwa B-PER nni O ho O kwan O sɛ O ɔfrɛ O kasakyerɛ O ma O akuo O mmienu O no O berɛ O a O ɔyɛ O kuo O no O mu O nipa O . O Ɔ O reyi O nsɛmmisa O wɔ O nsa O a O ɔto O frɛɛ O no O wɔ O manpanin O dwumadibea O no O , O MDC B-ORG adwumayɛfoɔ O panin O , O Sessel B-PER Zvizvai I-PER kaa O sɛ O wɔn O panin O no O antumi O amma O nhyiamu O no O firisɛ O na O nsɛm O bebree O wɔ O hɔ O a O ɛwɔ O wɔpɛ O ho O asɛm O ka O . O Mr O Zvizvai B-PER kaa O sɛ O na O manpanin O abatoɔ O no O ka O nsɛm O a O ɔdii O kan O dii O ho O ho O abooboo O . O Ɔ O san O kaa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O manfoɔ O a O wɔnnyɛ O amanyɔsɛm O na O di O nkitahodie O no O anim O sɛ O nea O ɛbɛyɛ O a O pɛpɛɛpɛyɛ O bɛkɔ O ama O obiara O Mr O Zvizvai B-PER san O kaa O sɛ O ɛwɔ O sɛ O nkabomkuo O te O sɛ O Southern B-ORG African I-ORG Development I-ORG Community I-ORG , O Africa B-ORG Union I-ORG ne O United B-ORG Nations I-ORG boa O nkitahodie O no O . O MDC B-ORG no O abɔ O nnipa O du O bi O din O ama O Mnangagwa B-PER sɛ O wɔne O Chamisa B-PER nnya O nkitahodie O . O Nea O ɛka O yei O bi O ho O ne O sɛ O wɔbɛgyae O ahunahuna O , O wɔbɛhwɛ O sɛ O wɔnnto O obiara O mmonaa O , O wɔbɛyi O nnipa O a O ɛda O afiase O ɛnam O amanbuo O nti O , O aban O bɛyi O wɔn O nsa O afiri O mmara O dwuma O mu O ne O obuo O ma O nnipa O faahodie O . O Kuo O no O kasamafoɔ O , O Jacob B-PER Mafume I-PER ka O kyerɛɛ O Studio7 B-ORG sɛ O wɔbɛhyɛ O ntamsiesie O nhyiamu O no O , O Mnangagwa B-PER nyi O asraafoɔ O mfiri O mmɔten O so O na O ɔmma O kuo O a O ɛsɔre O tia O no O mu O nnipa O a O wadwane O afiri O kuro O no O mu O nsan O mmra O wakyi O . O Kramofoɔ O Akofokuo O mmiɛnsa O a O ɛdi O mu O agye O Burkina B-LOC Faso I-LOC atifi O ne O atɔeɛ O abɔ O so O : O Ansarul O Islam O , O Group B-ORG for I-ORG The I-ORG Support I-ORG of I-ORG Islam I-ORG and I-ORG Muslim I-ORG ( O GSIM B-ORG ) O ne O Islamic B-ORG State I-ORG in I-ORG the I-ORG Greater I-ORG Sahara I-ORG ( O ISGS B-ORG ) O Ntohyɛsoɔ O a O ɛmu O yɛ O den O a O asi O nansei O ara O ne O Ɔ O pɛpɔn O bosome O wɔ O afe O 2016 B-DATE mu O a O ɛsii O wɔ O ahɔhogyebea O bi O a O ɛwɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC ahenkuro O Ouagadougou B-LOC mu O a O ɛkuuu O nnipa O aduasa O - O a O al O - O Qaeda O in O the O Islamic O Maghreb O ( O AQIM B-ORG ) O nsa O hyɛ O aseɛ O - O kuo O yi O ne O Jihadfoɔ O akuo O mmienu O na O aka O abɔ O mu O - O Ansar B-PER Dine I-PER ne O al O - O Mourabitoum O ate O GSIM B-ORG Manyuchi B-PER a O WBO O Silver O Belt O no O yɛ O no O dea O no O ka O kyerɛɛ O Studio B-ORG 7 I-ORG sɛ O Ali B-PER firi O a O wafiri O mu O no O de O amena O kɛseɛ O na O abɛto O hɔ O firisɛ O ɛnam O so O maa O manfoɔ O bebree O no O ara O ani O bɛgyɛɛ O kuturuku O agodie O no O ho O . O Manyuchi B-PER kaa O sɛ O , O """" O Barima O a O na O ɔwɔ O adom O akyɛdeɛ O , O na O me O papa O nso O bɔ O akuturuku O nti O na O ɔpɛ O n'asɛm O na O na O mebu O no O firisɛ O ɛnam O no O so O na O menyaa O ahoɔden O wɔ O agodie O no O mu O """" O Ɔ O kɔɔ O so O kaa O sɛ O , O """" O Na O dodoɔ O no O ara O nim O Muhammad B-PER Ali I-PER sɛ O ɔkaa O sɛ O - O sensɛn O wiem O te O sɛ O afafantɔ O na O bɔ O te O sɛ O wowa O , O """" O Yɛnim O me O sɛ O me O yɛ O wowa O a O menni O meho O adaagye O firisɛ O me O din O de O nwowa O buo O nti O ɛyɛ O m'ani O gye O sɛ O Muhammad B-PER Ali I-PER ko O maa O me O dɔm O firisɛ O ɛwɔ O ne O mfonini O na O ɔno O ne O nea O ɔda O nso O , O meserɛ O meka O sɛ O mɛkɔ O so O de O suahunu O a O menya O firii O Muhammad B-PER Ali I-PER hɔ O no O ako O """" O Wiase O mpaninfoɔ O a O Amɛrika B-LOC manpanin O a O watwa O mu O , O Bill B-PER Clinton I-PER ne O aburokyire O mpaninfoɔ O na O wɔrehwɛ O w'anim O sɛ O wɔbɛkɔ O ayie O no O . O Abɛdiakyirefoɔ O bebree O no O ara O na O ne O Ali B-PER bɛdi O nkra O Fiada B-DATE yi O . O Akwan O a O ɛrekɔ O ayie O no O ase O bɛbɔ O mma O . O Ali B-PER abusuafoɔ O kaa O sɛ O ayiyɔ O no O ba O awieɛ O a O obiara O bɛkɔ O fie O akɔ O sie O wufoɔ O no O . O Abusua O kasamafoɔ O , O Bob B-PER Gunnell I-PER kaa O sɛ O ɔhyɛɛ O Ali B-PER ayie O da O mfeɛ O bebree O atwa O mu O firisɛ O na O n'apɛdeɛ O no O no O . O Na O ɔpɛ O sɛ O ɔyi O obibiara O asotire O fa O n'agyamdie O ho O . O Ɔ O woo O Ali B-PER sɛ O Cassius B-PER Marcellus I-PER Clay I-PER Jr I-PER wɔ O afe O 1942 B-DATE mu O nanso O ɔsesaa O ne O din O berɛ O a O ɔfirii O Kristosom O mu O kɔɔ O Kramosom B-LOC mu O . O Ɔ O san O nyaa O sika O kɔkɔɔ O animuonyamhyɛdeɛ O wɔ O akofoɔ O nketewa O a O ɛwɔ O amuɛdurufoɔ O kuo O no O ase O berɛ O a O ɔdii O Zbigniew B-PER Pietrkowski I-PER a O ɔfri O Poland B-LOC so O nkunim O . O Amɛrika B-LOC nnwuma O bebree O refa O COVID O - O 19 O haw O ho O adwen O sɛ O ɛnam O so O na O ama O adwumayɛfoɔ O dodoɔ O no O ara O reyɛ O adwuma O afiri O w'afie O mu O sɛ O nea O ɛbɛyɛ O a O yareɛ O no O ntrɛ O . O Amanneɛ O kyerɛ O mu O sɛ O nnwuma O a O aka O yɛyɛ O no O fie O a O nnyɛ O yie O no O te O sɛ O nnuane O nnwuma O no O ayiyi O nnwumayɛfoɔ O no O bi O adi O firisɛ O wɔntumi O nkɔ O adwuma O . O Mantam O bebree O a O ɛwɔ O Amɛrika B-LOC no O abra O nnipa O bebree O nhyiamu O te O sɛ O adidibea O ne O sinihwɛbea O nti O ɛnam O so O ama O wayi O nnwumayɛfoɔ O a O ɛwɔ O saa O beaeɛ O asi O nkyɛn O kɔpem O berɛ O a O nneɛma O bɛyɛ O yie O . O US B-LOC aban O no O abɔ O amanneɛ O sɛ O wayi O dollar O ɔpepepepem O ato O nkyɛn O sɛ O ɔde O bɛsɔ O ɔman O no O sikasɛm O asene O na O ɔde O aboa O nnwuma O ne O nnipa O yareɛ O no O aka O wɔn O no O . O Nnipa O bɛbro O mpem O nsia O na O wanya O yareɛ O yi O bi O wɔ O Amɛrika B-LOC ama O bɛbro O ɔha O ahwere O wɔn O nkwa O . O Zimbabweni O bi O a O ɔte O Amɛrika B-LOC kuro O Maryland B-LOC mu O a O yɛfrɛ O no O Ms O . O Shingie B-PER Mangwiro I-PER a O ɔno O nso O reyɛ O adwuma O firi O fie O se O nsusuiɛ O a O ɛfa O adwuma O a O yɛyɛ O no O fie O no O yɛ O nsusuiɛ O pa O na O ɛboa O ma O nnipa O bebree O nhyiamu O so O te O . O Ms O . O Mangwiro B-PER a O ɛtɔ O da O a O ɔhaw O ba O a O ɔyɛ O adwuma O firi O fie O no O se O ɔnni O haw O biara O fa O ne O fie O mfidie O ho O firisɛ O dabiara O ɔnya O kwan O di O no O dwumadie O . O Wɔsan O se O anammɔn O a O US B-LOC manpanin O Donald B-PER Trump I-PER ne O aban O nsoeɛ O atu O no O bɛboa O asɔ O ɔhaw O yi O ano O . O Nanso O Ms O . O Mangwiro B-PER rehyɛ O manfoɔ O a O wɔwɔ O fie O sɛ O ɛwɔ O mu O sɛ O yareɛ O no O nwuraa O Amɛr O wɔmma O ahonidie O nnyɛ O w'asɛnhia O Nnipa O wɔnni O baabi O te O name O nsuyiri O a O ɛsii O wɔ O Tokwe B-LOC Murkosi I-LOC nsuban O a O Masvingo B-LOC masnini O mu O afe O a O atwa O mu O no O se O asetena O mu O ayɛ O den O ama O wɔn O firisɛ O mmoa O biara O mfiri O aban O ne O NGOs B-ORG hɔ O mma O biom O . O Ɔ O bɔɔ O amanneɛ O yi O berɛ O ɔpaa O nhwehwɛmu O a O ɛfa O ɔhaw O a O nnipa O nam O mu O ho O ntama O . O Ɔ O rekasa O wɔ O Human O Rights O Watch O mmara O a O ɔpaa O ho O ntama O wɔ O Nuanetsi B-LOC Ranch I-LOC no O nhwehwɛmu O kyerɛɛ O mu O sɛ O nnipa O a O wɔnni O baabi O te O ɛnam O nsuyiri O no O nti O ani O ngye O sɛ O aban O no O mmaa O wɔn O baabi O ntenaa O afe O baako O akyi O . O Wɔn O a O woho O aka O mu O no O baako O , O Kundiso B-PER Tevera I-PER kyerɛ O mu O sɛ O aban O no O akyere O wɔn O agu O baabi O . O Ɔ O kaa O sɛ O Nuanetsi B-LOC a O wɔyii O wɔn O kɔ O guui O no O sua O ma O mmusuakuo O a O nsuyiri O no O faa O wɔn O no O . O Ms O . O Tevera B-PER kaa O sɛ O wɔn O haw O baako O no O ayamtuo O yareɛ O atu O atese O ɛnam O nsu O fin O a O wɔnya O firi O mmura O a O mmɛn O asaase O a O wɔde O maa O wɔn O wɔ O Nuanetsi B-LOC Ranch I-LOC . O Sa O berɛ O yi O ara O , O wɔn O a O wɔn O ho O aka O mu O baako O , O Wanisai B-PER Muzenda I-PER kaa O sɛ O aduane O abɛyɛ O ɔhaw O ama O nnipa O wɔnni O baabi O te O wɔ O Tokwe B-LOC Mukorsi I-LOC firisɛ O nnipa O bebree O no O ara O rekyere O kɔn O ɛnam O aduane O ho O mmoa O a O NGOs B-ORG mfa O mma O biom O no O . O Ms O Muzenda B-PER se O nipa O no O wɔ O yareɛ O no O dada O nti O aduane O a O ɔnnya O wɔ O baabi O watu O wakɔ O tena O asi O wɔn O ho O kwan O sɛ O wɔbɛnom O wɔn O nnuro O nti O wɔrewuwu O dada O . O Mmarima O no O mu O baako O , O Kenneth B-PER Hlavano I-PER a O ɔyɛ O ɔsraani O dada O kaa O sɛ O ɛyɛ O n'awerɛho O sɛ O yatu O no O mprɛn O nsa O fi O berɛ O nsuyiri O no O hyɛɛ O aseɛ O . O Mprenpren O no O , O Dewa B-PER Mavhinga I-PER ne O Humans B-ORG Right I-ORG Watch I-ORG adwumayɛfoɔ O a O wɔreyi O nnipa O afiri O hɔ O no O hyɛɛ O Humans O Rights O Commission O no O sɛ O wɔnyɛ O nhwehwɛmu O mfa O tu O a O ɔretu O nnipa O afiri O Tokwe B-LOC Murkosi I-LOC no O ne O tia O a O ɔretitia O nnipa O faahodie O so O no O . O Yɛnntee O asɛm O yi O ho O biribiara O mfirii O aban O hɔ O firisɛ O mantam O soafoɔ O Kudakwashe B-PER Bhasikiti I-PER mfa O n'ahomatrofoɔ O ɛna O afisɛm O soafoɔ O Kembo B-PER Mohadi I-PER nso O reyiyi O Basikiti B-PER nsɛmmisa O ano O . O Mavhinga B-PER hyɛɛ O wɔn O a O asɛm O ato O wɔn O no O sɛ O wɔmfa O sɛm O no O nkɔ O asɛnnibea O . O Na O Mavhinga B-PER rekasa O wɔ O berɛ O a O ɔpaa O ne O kuo O amanneɛ O a O ɛfa O nnipa O a O ɔreyi O wafiri O Tokwe B-LOC Murkosi I-LOC afe O a O atwa O mu O nsuyiri O a O ɔtoo O ne O din O , O """" O Homeless O , O Landless O and O Destitute O - O The O Plight O of O Zimbabwe's O Tokwe B-LOC Mukorsi I-LOC Flood O Victims O """" O ho O ntama O . O Amanneɛ O a O ɛfiri O Humans B-ORG Rights I-ORG Watch I-ORG hɔ O baaeɛ O kyerɛ O sɛ O wahyɛ O aban O sɛ O wɔnhwɛ O nsiesie O nnipa O ɔha O aduonu O a O nsuo O ayiri O afa O wɔn O no O na O wɔmma O wɔn O sika O . O Kuo O no O rehyɛ O African B-ORG Union I-ORG sɛ O ɔnhwɛ O mma O Zimbabwe B-LOC mbɔ O nipa O faahodie O ho O ban O . O Manpanin O Mugabe B-PER na O yɛ O AU B-ORG dwamtenani O mprenpren O . O Tetenani O ma O ɔman O no O mpaninfoɔ O ne O nkwadaa O kuo O no O de O ne O dwuma O ato O hɔ O . O Pasuwa B-PER de O ne O dwuma O too O hɔ O berɛ O a O Young B-ORG Warriors I-ORG ne O nkuguo O firii O South B-LOC Africa I-LOC a O wɔhyɛɛ O wɔn O mmiɛnsa O a O wanhyɛ O bi O baaeɛ O . O Pasuwa B-PER ka O kyerɛɛ O Zimbabwe B-LOC Bɔɔlbɔ O Kuo O no O sɛ O ɔntoa O ne O dwumadie O so O berɛ O a O yenntuaa O ne O ka O , O bosome O du O ni O wɔntuaa O ne O ka O . O Pasuwa B-PER hwɛsofoɔ O , O Gibson B-PER Mahachi I-PER se O Pasuwa B-PER de O ne O dwuma O ato O hɔ O na O ɔrehwɛ O anim O sɛ O adwuma O foforɔ O bɛba O . O Huhuhuhu O a O ɛwɔ O Harare B-LOC kyerɛ O sɛ O Pasuwa B-PER bɛsan O akɔ O Dynamos B-LOC berɛ O a O wayi O David B-PER Mandigora I-PER adi O sɛ O kuo O tetenani O . O Warriors B-ORG ntaadeɛ O hwɛsofoɔ O , O Joshua B-PER Khumalo I-PER a O wantua O ne O ka O wɔ O ne O dwumadie O mu O no O se O anamɔn O pa O na O Pasuwa B-PER atu O firisɛ O ɔntumi O nnyɛ O adwuma O a O akatua O nni O mu O . O Khumalo B-PER kaa O sɛ O na O ɛyɛ O no O hwahwa O sɛ O na O FIFA B-ORG ntua O n'adwumayɛfoɔ O ka O berɛ O a O na O ɔnya O sika O mmoa O firi O FIFA B-ORG hɔ O . O Bɔɔlbɔ O kyeame O Prosper B-PER Muzanharo I-PER kaa O sɛ O nkuguo O a O Yong B-ORG Warriors I-ORG dii O wɔ O South B-LOC Africa I-LOC no O ne O mmɔdenbɔ O nni O twaka O biara O na O mmom O na O kɔm O na O ɛde O wɔn O ɛnam O sika O a O na O ZIFA B-ORG mfa O mma O wɔn O nti O . O Agonkansie O kyeame O Howard B-PER Musonza I-PER kaa O sɛ O ZIFA B-ORG bɔ O fam O nti O sɛn O wɔntumi O ntua O adwumaɛ O ka O a O wɔnyi O wadi O . O Young B-ORG Warriors I-ORG ne O tetenani O foforɔ O , O Nation B-ORG Dube I-ORG a O ɔbɛhyɛɛ O Pasuwa B-PER anan O mu O no O na O bɛtu O kwan O akɔ O Africa O Games O wɔ O Congo B-LOC Brazaville I-LOC wɔ O Ɛbɔ B-DATE bosome O mu O . O Warriors B-ORG nso O bɛnya O tetenani O foforɔ O berɛ O wɔn O ne O Guinea B-LOC bɛsi O akan O wɔ O afe O 2017 B-DATE Africa O Cup O of O Nations O Ɛbɔ B-DATE bosome O mfitiaseɛ O mu O . O Asɔre O mpaninfoɔ O rehyia O mu O abɔ O mpaeɛ O apɛ O ɔhaw O yi O ho O anoyie O berɛ O a O Manpanin O Emmerson B-PER Mnangagwa I-PER refrɛ O nkabom O afiri O amanyɛkuo O ahodoɔ O hɔ O . O Watwa O intanɛt O mu O san O ahyɛ O mmara O ato O hɔ O sɛ O mma O obiara O mpue O wɔ O Eswatini B-LOC , O Abibirem B-LOC Anaafoɔ O ahennie O a O na O yɛfrɛ O no O Swaziland B-LOC no O mu O . O Wayi O Banbɔ O akofoɔ O asotire O sɛ O nnipa O a O wɔreyɛ O yɛkyerɛ O no O asuae O sɛ O wɔbɛyere O yɛkyerɛ O no O mu O ara O akɔpem O se O wobɛyɛ O nsakraeɛ O wɔ O amanyɛ O no O mu O . O Sɛntwerɛni O bi O ka O kyerɛɛ O BBC B-ORG sɛ O na O atuturasɛm O rekɔ O so O anadwo O berɛ O wɔ O Manzini B-LOC kurokɛseɛ O mu O ama O watoto O ɔman O no O ahyɛ O nyinaa O ara O mu O . O Ɔ O yɛkyerɛ O a O akɔ O so O nna O kakra O yi O ama O bebree O akɔ O da O ayaresabea O , O ama O watoto O nnwuma O a O ɛwɔ O ahenkuro O Mbabane B-LOC mu O a O ne O ɛyɛ O ɔhene O no O dea O mpo O wasɛe O no O . O Atuateɛ O yi O fa O akatua O bɔne O , O amanyɛ O mu O nhyɛsoɔ O akɔ O so O mfeɛ O bebree O na O apagya O ne O mu O wɔ O Eswatini B-LOC . O Nea O ɛtwa O toɔ O koraa O no O yɛ O mmaranim O ho O suani O bi O wuo O ho O . O Berɛ O a O aban O reka O sɛ O ne O wuo O no O yɛ O nkwanhyia O no O , O nnipa O a O wɔreyɛ O yɛkyerɛ O no O kyerɛ O sɛ O apolisifoɔ O na O kuu O no O . O Ɔ O yɛkyerɛ O no O ngyinasoɔ O no O nyinaa O ara O ne O berɛ O tenten O a O manfoɔ O ani O nnye O wɔ O ahennie O kakra O a O aka O wɔ O wiase O mu O ha O . O Ɔ O hene O Mswati B-PER a O ɔtɔ O so O mmiɛnsa O a O ɔbɛdii O adeɛ O mfeɛ O aduonu O mmiɛnsa O a O atwa O mu O no O ɔhyɛ O na O bu O man O no O . O N'akyibɔfoɔ O abɔ O ɔhene O a O wadi O mfeɛ O aduonum O mmiɛnsa O yi O ne O ne O nyere O du O nnum O soboɔ O sɛ O wasetena O yɛ O sɔkyee O na O biom O nso O ɔreteetee O manfoɔ O wɔmpɛ O n'asɛm O . O Nteeɛ O kyerɛ O mu O sɛ O asɛnnibea O bi O a O ɛwɔ O Morocco B-LOC abu O ɔbaa O bi O a O ɔfri O Italy B-LOC nanso O ne O nkyi O Morocco B-LOC atɛn O sɛ O ɔnkɔ O da O afiase O mfeɛ O mmensa O ne O fa O sɛ O wadidi O Kramosom B-PER atɛm O wɔ O Facebook B-ORG so O berɛ O a O ɔdii O Quran O twerɛ O kronkron O no O ho O fɛw O . O Papa O a O ɔwoo O ɔbaa O a O wadi O mfeɛ O aduonu O mmiɛnsa O se O wɔkyeree O no O wiemhyɛn O agyinaeɛbea O a O ahenkuro O Rabat B-LOC mu O berɛ O ɔfirii O France B-LOC man O mu O a O ɔresua O adeɛ O no O . O Somkuo O bi O a O ɛwɔ O Marrakesh B-LOC ahyɛ O takrawogyam O atia O ɔbaa O no O abɔ O no O kwaadu O ama O mpaninfoɔ O . O Ghana B-LOC manpaninNana O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER atu O abɛdwa O asi O hɔ O sɛ O wɔnhwehwɛ O nnipa O mmienu O a O wɔbɔɔ O wɔn O tuo O ɔyɛkyerɛ O no O mu O no O . O Nnipa O nnan O na O wɔpiraa O berɛ O a O manfoɔ O ne O banbɔ O adwumayɛfoɔ O de O sii O ani O wɔ O Ejura B-LOC kuro O mfinimfi O mu O . O Basabaeɛ O no O hyɛɛ O aseɛ O berɛ O a O ɔboo O abranteɛ O a O ɔbɔ O aban O akyi O a O yɛfrɛ O no O Ibrahim B-PER Mohammed I-PER a O n'ahotɛ O din O de O """" O Macho O Kaaka B-PER """" O nnawɔtwe O awieɛ O mu O wɔ O Ejura B-LOC a O ɔfaa O mu O hweree O ne O nkwa O . O Polisifoɔ O kyerɛ O sɛ O atuatefoɔ O no O sisii O akwan O berɛ O a O wɔsiee O no O wieeɛ O Benada B-DATE no O . O Polisifoɔ O kaa O sɛ O wɔde O atuo O , O asekan O ne O aboɔ O guu O banbɔ O adwumayɛfoɔ O a O wɔtuu O wɔn O sɛ O wɔnkɔ O hwɛ O mma O nneɛma O ntɔ O din O Ɔ O kuu O atuatefoɔ O no O berɛ O banbɔ O adwumayɛfoɔ O no O buee O gya O Liberia B-LOC nnubɔne O polisifoɔ O panin O baako O de O kyɛwpa O akɔma O Mmarahyɛbɛdwani O bi O a O ɔbɔɔ O no O soboɔ O sɛ O ɔdi O nnubɔne O ho O dwa O . O Panin O yi O kaa O wɔ O nnubɔne O ho O ahwɛyie O nhyiamu O ase O sɛ O ɔne O Mmarahyɛbɛdwani O nyaa O nkitahodie O maa O no O hunuu O sɛ O ɔkura O ntampe O , O kooken O ne O heroine O wɔ O ne O kaa O mu O . O Wammɔ O Mmarahyɛbɛdwani O yi O din O . O Ɔ O bɔɔ O soboɔ O yi O ho O dawuro O wɔ O nkrataa O ne O intanɛt O so O maa O nnipa O aduoson O mmiɛnsa O mmarahyɛbɛdwafie O no O too O nsa O frɛɛ O no O sɛ O ɔmmɛyi O nsemmisa O bi O ano O . O Ɔ O de O panin O yi O baa O Mmarahyɛbɛdwafie O mu O no O , O ɔgye O too O mu O sɛ O ɔbɔɔ O soboɔ O no O nanso O wammɔ O Mmarahyɛbɛdwani O no O din O maa O ɔserɛɛ O bɔnefakyɛ O . O Ɔ O tuu O asɛnnie O no O hyɛɛ O da O berɛ O a O wɔde O mmrika O faa O panin O yi O kɔɔ O ayaresabea O . O Nnubɔne O nom O abɛyɛ O haw O kɛseɛ O ama O Liberia B-LOC man O no O ɔko O nakyi O , O Asoeɛ O a O ɛreko O tia O nnubɔne O nni O sika O a O wɔde O reko O atia O nnubɔne O dwadie O . O Ethiopia B-LOC Aban O Panin O Abiy B-PER Ahmed I-PER abu O n'ani O agu O akofoɔ O wɔkyeree O wɔn O Dwoada B-DATE wɔ O Tigrayan B-LOC mantam O ahenkuro O Mekelle B-LOC mu O . O Ɔ O kaa O sɛ O , O """" O Yɛhyɛɛ O aseɛ O twee O yɛn O ho O firii O Mekelle B-LOC no O nnipa O bebree O ho O dwirii O wɔn O . O Nanso O mmerɛ O sooe O a O yɛtwee O yɛn O ho O no O na O biribi O soronko O biara O nni O mu O . O """" O """" O Nea O na O ɛkura O wɔn O mu O no O ayera O mprenpren O """" O Nanso O akofoɔ O gu O so O kyerɛ O mu O sɛ O aban O asraafoɔ O no O boo O wɔn O san O hyɛɛ O wɔn O sɛ O wɔnkɔ O . O Aban O Panin O abɛdiakyire O Redwan B-PER Hussein I-PER dii O kan O sɛ O asraafoɔ O no O bɛtumi O asan O agye O Mekelle B-LOC bio O nnawɔtwe O mmiɛnsa O akyi O . O Ɔ O kaa O sɛ O aban O wɔ O sikasɛm O ho O ahiadeɛ O di O ho O dwuma O . O Ɔ O kaa O sɛ O aban O asɛe O dollar O ɔpepepem O mmienu O akyiri O pɔ O mmienu O bosome O nnwɔtwe O atwa O mu O wɔ O Tigray B-LOC wɔ O mmoa O mu O . O Ɔ O ko O no O akɔ O so O ara O fi O Obobuo B-DATE bosome O mu O ama O ɛnam O so O ama O nnipa O mpempem O awu O ama O mantam O hɔ O agyigya O . O UN B-ORG aserɛ O kwan O a O ɔde O bɛwura O Tigray B-LOC akɔ O boa O manfoɔ O a O ahokyerɛ O ne O kɔm O ɛreku O wɔn O no O . O Tebea O bɔne O yi O nhini O nyinaa O ara O firi O Ethiopia B-LOC amanbuo O no O . O Fi O afe O 1994 B-DATE mu O , O Ethiopia B-LOC mmusuakuo O ahodoɔ O na O adi O ɔman O no O mantam O du O no O so O . O Mokae O saa O Tigray B-LOC kuo O no O a O ɛwɔ O tumi O no O ? O Saa O kuo O yi O , O Tigray B-ORG People's I-ORG Liberation I-ORG Front I-ORG ( O TPLF B-ORG ) O di O mu O na O maa O wɔhyɛɛ O saa O nhyehyɛɛeɛ O yi O . O Na O ɛyɛ O kuo O nnan O nkabomkuo O na O dii O Ethiopia B-LOC man O no O fi O afe O 1991 B-DATE berɛ O a O wɔtuu O asraafoɔ O aban O adeɛ O so O . O Wɔ O saa O nkabomkuo O ase O no O , O Ethiopia B-LOC man O no O bɛgyinaaeɛ O san O dii O yie O nanso O na O nsɛmmisa O wɔ O nipa O fahodie O ne O kabi O - O ma O - O menka O bi O ho O . O Awieɛ O no O , O nea O nnipa O nnye O ho O no O bɛdanee O ɔyɛkyerɛ O maa O aban O sesaa O nneɛma O mu O hwɛɛ O maa O wɔyii O Mr O Abiy B-PER sɛ O Aban O Panin O . O Mr O Abiy B-PER sesaa O amanbuo O mu O tee O kuo O foforɔ O ( O Prosperity O Party O ) O tuu O Tigray B-LOC aban O mu O mpaninfoɔ O adeɛ O so O san O bɔɔ O wɔn O kwaadu O sɛ O wadi O dwirim O ne O wahyɛ O nipa O so O . O Saa O berɛ O yi O ara O mu O no O , O Mr O Abiy B-PER hwɛ O maa O asaase O ho O ntɔkwa O a O na O ɛda O wɔn O ne O Eritrea B-LOC ntam O no O baa O awieɛ O , O yei O maa O no O nyaa O Nobel O Peace O Prize O wɔ O afe O 2019 B-DATE mu O Saa O ntotoeɛ O yi O maa O Mr O Abiy B-PER nyaa O manfoɔ O abasobɔdeɛ O nanso O ɛde O ɔhaw O baa O wɔn O a O na O wɔbɔ O n'akyi O wɔ O Tigray B-LOC mu O . O Tigray B-LOC mpaninfoɔ O nhuu O Mr O . O Abiy B-PER nsakraeɛ O yi O sɛ O kwan O a O ɔrefa O so O asɛe O Ethiopia B-LOC amanbuo O nhyehyɛeɛ O no O na O ɔde O tumi O no O nyinaa O ara O aba O ne O nsam O . O Ntɔkwa O no O mu O yɛ O kɛse O wɔ O Ɛbɔ B-DATE bosome O no O mu O berɛ O a O Tigray B-LOC buu O aban O mmara O so O too O wɔn O nkoara O mantam O aba O . O Aban O kɛseɛ O no O tuu O abatoɔ O no O hyɛɛ O da O ɛnam O corona O virus O yareɛ O no O nti O kyerɛɛ O sɛ O wabu O mmara O so O . O Ɔ O ko O no O mu O yɛɛ O den O berɛ O a O aban O no O gyaee O sika O a O na O ɔde O ma O Tigray B-LOC san O twaa O ayɔnkofa O a O na O ɛda O wɔn O ntam O wɔ O Ahinime B-DATE bosome O mu O . O Saa O berɛ O no O Tigray B-LOC mpaninfoɔ O no O kaa O sɛ O yei O kyerɛ O sɛ O """" O wasuae O ɔko O """" O Ɔ O haw O no O payaa O ne O mu O maa O ɛwieeɛ O no O wɔbɔɔ O Tigray B-LOC akofoɔ O no O kwaadu O sɛ O wato O ahyɛ O asraafoɔ O so O awia O wɔn O akodeɛ O Mr O Abiy B-PER kaa O sɛ O Tigray B-LOC traa O """" O ahoma O kɔkɔɔ O no O . O """" O Ɔ O kaa O sɛ O afei O ayɛ O ɔhyɛ O ama O aban O no O sɛ O wɔne O asraafoɔ O no O si O ani O . O Wayi O Algeria B-LOC Sikasɛm O Soafoɔ O Ayman B-PER Benabderrahmane I-PER sɛ O ɔman O no O aban O panin O foforɔ O berɛ O a O mmarahyɛbɛdwafie O too O aba O a O nnipa O kakra O bi O pɛ O na O baa O abɔnten O bɛtooe O bosome O ahyaseɛ O no O Afei O ɛwɔ O sɛ O Mr O . O Benabderrahmane B-PER a O na O ɔyɛ O Sikakorabea O Kɛseɛ O panin O no O te O aban O foforɔ O a O ɛbɛhwɛ O atoto O Abibirem B-LOC Atifi I-LOC man O no O sikasɛm O a O ayɛ O basaa O no O . O Fango O ne O gyaframa O ho O sika O a O aba O fam O ne O corona O virus O yareɛ O no O ama O nsakraeɛ O bɔhyɛ O a O Manpanin O Abdelmajid B-PER Tebboune I-PER hyɛɛeɛ O berɛ O a O ɔbɛdii O adeɛ O bosome O du O nnwɔtwe O ayɛ O den O sɛ O ɔbɛdi O so O . O Kramofoɔ O kuo O a O wɔtɔɔ O so O mmiɛnsa O wɔ O abatoɔ O no O mu O se O wɔn O nso O bɛka O aban O foforɔ O no O ho O . O Ɛwɔ O sɛ O aban O mu O panin O foforɔ O a O wayi O no O yi O abisadeɛ O a O ɔyɛkyerɛ O kuo O bi O a O agye O din O a O wɔfrɛ O wɔn O Hirak B-LOC de O ato O n'anim O sɛ O ɔnyɛ O nsakraeɛ O wɔ O amanbuo O no O mu O . O ɛde O ɔmampanin O daa O Abdelaziz B-PER Bouteflika I-PER amammuo O no O baa O awieeɛ O wɔ O 2019 B-DATE mu O . O Hirakfoɔ O da O so O rekyerɛ O sɛ O obi O nkɔtɔ O aba O no O na O wɔda O so O reyɛ O ɔyɛkyerɛ O wɔn O nkuro O ahodoɔ O so O wɔ O ɔman O no O mu O . O Nnipa O yiedie O kuo O ahodoɔ O de O ato O dwa O sɛ O , O wɔakye O wɔn O kuo O mma O bebree O de O wɔn O akɔgyina O kɔɔto O anim O , O na O wɔde O bi O nso O agu O afiase O . O Namibia B-LOC mampanin O Hage B-PER Geingob I-PER kyerɛ O sɛ O ɔman O no O wɔ O ahohiahia O mu O ɛsiane O nnipa O dodoɔ O a O Coronavirus O aku O wɔn O wɔn O ɔman O no O mu O , O na O kɔɔ O ara O na O ɛrekɔ O soro O . O ɔde O n'anodisɛm O reto O ɔman O no O anim O no O , O ɔkyerɛ O sɛ O Namibiafoɔ O 513 O na O Coronavirus O no O aku O wɔn O nna O dunum O ntɛm O ni O , O na O nnipa O a O wɔawu O firi O Kɔtɔnima B-DATE no O abɔ O ho O mmiɛnsa O . O Wei O yɛ O owuo O adi O ɔman O no O nya O pa O ara O ɛsiane O sɛ O wɔn O dodoɔ O nyinaa O yɛ O 2 O . O 5M O . O ɔde O nhyehyɛeɛ O foforɔ O regu O kwan O sɛ O onipa O ntumi O mfiri O kuro O foforɔ O so O nkɔ O kuro O foforɔ O so O no O , O Mr O Geingob B-PER de O too O dwa O sɛ O nnoɔma O bɛtumi O agye O nsam O kɔsi O bosome O a O ɛtɔ O so O nwɔtwe O no O . O ɔmampanin O no O kasa O wieeɛ O no O , O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O apɔmmuden O nsɛm O so O , O Kalumbi B-PER Shangula I-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O ɔman O no O rebrɛ O sɛ O ɛbɛtena O ase O . O . O . O Yɛreko O agye O wɔn O ara O kra O . O """" O ɔde O too O dwa O sɛ O , O ɔman O no O mmɔkyire O mu O nyinaa O ayɛ O ma O . O ɔsoafoɔ O no O de O kaa O ho O sɛ O , O wɔde O mpa O bebree O reba O na O afei O nso O wɔde O mfidie O a O ɛma O nnipa O mframa O ma O wɔhome O nso O bɛba O . O ɔde O n'asɛm O reba O awieeɛ O no O , O ɔmampanin O Geingob B-PER srɛɛ O nnipa O no O sɛ O wɔnni O mmara O a O wɔde O aba O no O so O , O afei O nso O ɔgye O di O sɛ O ɔman O no O bɛfa O ne O ntoma O afira O . O Wɔde O barima O a O wɔde O no O firii O Netherlands B-LOC baa O Rwanda B-LOC no O akɔtɔ O afiase O mfeɛ O du O - O num O ɛnam O nnipa O a O ɔkuu O wɔn O berɛ O a O na O wadi O mfeɛ O du O - O nkron O . O ɔredi O ɛean B-PER - I-PER ɔlaude I-PER Iyamuremye I-PER asɛm O no O , O ɔde O too O dwa O sɛ O ɔnnim O 1994 B-DATE Tutsis B-LOC ne O Hutus B-LOC nnipa O bɛyɛ O 8000 O a O wɔwuiiɛ O no O ho O hwee O . O Haekɔɔto O no O kyerɛ O sɛ O Iyamuremye B-PER ka O Hutufoɔ O a O wɔkuu O nnipa O a O wɔte O Tutsi B-LOC wɔ O Kigali B-LOC no O ho O bi O . O Barima O a O wadi O mfeɛ O aduana O num O kaa O n'asɛm O sɛ O ne O maame O mpo O yɛ O Tutsini O . O ɔtemmuafoɔ O no O de O too O dwa O sɛ O nka O wɔbɛtumi O de O Iyamuremye B-PER akɔ O afiase O ne O kwa O nna O nyinaa O nanso O ɔnyɛ O saa O ɛfiri O na O ɔyɛ O abɔfra O na O ɔdii O saa O bɔne O no O , O na O afei O nso O ɔgyee O Tutsifoɔ O no O bi O nkwa O . O Wɔkyee O Iyamuremye B-PER wɔ O Netherlands B-LOC wɔ O 2013 B-DATE mu O . O Na O ɔyɛ O drɔbani O wɔ O Israel B-LOC ne O Finland B-LOC ɛmbasi O . O Dutɔh O man O no O de O no O kɔɔ O Rwanda B-LOC 2016 B-DATE mu O . O Wɔakye O Jihad O nnipa O a O baanu O sɛ O wɔnim O nnipa O a O wɔwuii O wɔ O Solhan B-LOC basabasaeɛ O a O ɛwɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC atifi I-LOC - I-LOC apueeɛ I-LOC fam O no O ho O bi O . O Saa O awerɛhosɛm O yi O sii O bosome O a O ɛtɔ O so O nsia O ne O da O a O ɛtɔ O so O nnan O a O nnipa O 130 O hweree O wɔn O nkwa O . O Kwaadubɔfoɔ O de O too O dwa O sɛ O wɔakye O nnipa O baanu O a O wɔdi O mfeɛ O aduonu O nwɔtwe O . O Wɔn O baanu O no O nyinaa O kyerɛ O sɛ O wɔka O Mouhadine B-ORG kuo O a O ɛkyerɛ O sɛ O """" O Nnipa O nkabom O """" O no O ho O a O wɔsusu O sɛ O ɛyɛ O al O - O Qaeda O kuo O no O mu O baako O . O Wɔkyekyɛ O mu O akuo O bebree O a O wɔwɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC na O wɔayɛ O basabasaeɛ O bebree O wɔ O Niger B-LOC ne O Benin B-LOC . O Kwaadubɔfoɔ O no O kaa O sɛ O wɔn O na O wɔmaa O basabasaeɛ O kɔɔ O so O wɔ O Solhan B-LOC , O Sebba B-LOC , O Boundore B-LOC ne O Koholoko B-LOC wɔ O Niger B-LOC ahyeɛ O so O . O Kwaadubɔfoɔ O no O asrɛ O sɛ O wɔnyɛ O nhwehwɛmu O mfa O asɛm O yi O ho O . O Wɔkyerɛ O sɛ O basabasaeɛ O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Solhan B-LOC akuraa O hɔ O no O yɛ O basabasaeɛ O a O ɛyɛ O awerɛhosɛm O pa O ara O asi O wɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC firi O Oforisuo B-DATE wɔ O 2015 B-DATE mu O . O Ama B-PER nnipa O bebree O nnye O ne O sɛ O bammɔkuo O ahodoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O bɛtumi O asi O Jihadfoɔ O basabasaeɛ O ano O wɔ O ɔman O no O mu O . O ɔmampanin O Roɔh B-PER Marɔ I-PER ɔhristian I-PER Kabore I-PER de O too O dwa O Kwasiada B-DATE anwummerɛ O wɔ O kasafidie O ne O TV O so O sɛ O , O ɔhyɛ O bɔ O sɛ O ɔde O asraafoɔ O dodoɔ O bɛkɔ O beaeɛ O nsɛm O yi O rekɔ O so O no O . O Engirisi O asraafoɔ O bɛyɛ O 300 O na O wɔde O wɔn O aba O Mali B-LOC ɛsiane O Islamic B-ORG State I-ORG kuo O ( O IS B-ORG ) O a O wɔafiri O Middle B-LOC East I-LOC aba O Africa B-LOC no O nti O . O Mfeɛ O mmiɛnsa O anisoadehunu O a O ɛsi O wɔn O ani O a O wɔto O ne O din O Operation O Newɔombe O no O , O UN B-ORG asraafoɔ O bɛyɛ O 15 O , O 000 O a O France B-LOC da O anim O no O reboa O sɛ O asomdwoeɛ O bɛba O Sahel B-LOC . O Mali B-LOC ka O Sahel B-LOC aman O a O wɔne O Jihadfoɔ O de O abɔ O anim O no O na O basabasaeɛ O a O wɔrekɔ O so O nyɛ O koraa O . O Global O Terrorism O Index O a O ɔde O baa O Obubuo B-DATE da O a O ɛtɔ O so O 25 O kyerɛ O sɛ O , O Islamic B-ORG State I-ORG kuo O IS B-ORG afiri O Middle B-LOC East I-LOC aba O Abibirem B-LOC ne O South B-LOC Asia I-LOC a O nnipa O a O wɔkumm O wɔ O wɔn O Saharan B-LOC - I-LOC Africa I-LOC akɔ O n'anim O 67 O % O . O Global O Terrorism O Index O amannebɔ O ne O sɛ O , O """" O ISIS O kuo O ahodoɔ O a O aba O Sub O - O Saharan O Africa O no O na O ama O basabasaeɛ O aba O aman O a O wɔwɔ O saa O beaeɛ O hɔ O no O mu O . O """" O """" O Aman O nson O a O basabasaeɛ O aba O mu O pa O ara O wɔ O Sub O - O Saharan O Africa O ne O Burkina B-LOC Faso I-LOC , O Mozambique B-LOC , O DRɔ B-LOC , O Mali B-LOC , O Niger B-LOC , O Cameroon B-LOC ne O Ethiopia B-LOC . O """" O Amannebɔ O no O kyerɛ O sɛ O 2019 B-DATE mu O no O , O """" O sub O - O Saharan O Africa O na O ISIS O basabasaeɛ O kɛseɛ O no O ara O kɔɔ O so O maa O nnipa O 982 O hweree O wɔn O nkwa O . O """" O Jihadfoɔ O dwumadie O wɔ O Abibiman B-LOC no O akyɛ O . O Al O - O Qaeda O kannifoɔ O Osama B-PER Bin I-PER Laden I-PER de O bɛtenaa O Sudan B-LOC ansa O na O ɔresan O akɔ O Afghanistan B-LOC wɔ O 1996 B-DATE mu O . O Nigeria B-LOC Boko O Haram O kuo O no O nso O a O wɔakyee O sukuu O mmaa O wɔ O Chibok B-LOC wɔ O 2014 B-DATE mu O no O nso O nam O Jihad O so O yɛɛ O basabasaeɛ O bebreee O wɔ O 2010 B-DATE mu O . O Na O nnɛ O deɛ O , O sɛdeɛ O akuo O ahodoɔ O ne O Jihad O kuo O de O abɔm O no O , O basabasaeɛ O wɔ O beaeɛ O hɔ O rekɔ O soro O . O US B-LOC State O Department O for O ɔounter O - O Terrorism O kɔɔdinɛta O , O Ambassador O Nathan B-PER Sales I-PER kyerɛ O sɛ O IS B-ORG ne O al O - O Qaeda O dwumadie O no O afiri O Syria B-LOC ne O Iraq B-LOC akɔ O West O ne O East B-LOC Africa I-LOC ne O Afghanistan B-LOC . O ɔkyerɛ O sɛ O , O """" O Africa O na O abɛdi O kan O sɛ O ɛba O beaeɛ O a O wɔbɛsi O basabasaeɛ O ano O a O . O """" O Nanso O , O ɛnyɛ O aban O no O ne O saa O basabasaeɛfoɔ O nko O ara O na O wɔde O abɔm O ; O al O - O Qaeda O ne O IS B-ORG akyitaafoɔ O nso O de O abɔm O a O ɛnyɛ O ketewa O koraa O na O ano O ayɛ O den O pa O ara O a O French B-LOC Jihad O nimdefoɔ O , O Oliver B-PER Guitta I-PER a O ɔwɔ O GlobalStrat O Risk O ɔonsultanɔy O ahyɛ O nkɔm O sɛ O : O """" O Mfeɛ O aduonu O a O ɛda O yɛn O anim O yi O , O Africa O bɛtu O Middle B-LOC East I-LOC , O na O ɛhɔ O na O Jihad O basabasaeɛ O no O bɛkɔ O so O pa O ara O . O """" O Al O - O Qaeda O ne O IS B-ORG nyinaa O mpɛ O wɔmpɛ O akannifoɔ O a O wɔfrɛ O wɔ O """" O apostates O """" O no O asɛm O . O Nanso O sɛdeɛ O wɔyɛ O wɔn O nnoɔma O no O bɔ O abira O . O IS B-ORG basabasaeɛ O a O wɔyɛ O no O ano O yɛ O den O pa O ara O . O Wei O ma O atuterafoɔ O ne O nnipabɔnefoɔ O na O wɔdi O kuo O no O anim O , O na O afei O nso O wɔpɛ O sɛ O wɔka O Nkramofoɔ O dodoɔ O no O ara O nso O hyɛ O . O Al O - O Qaeda O ne O akuo O ahodoɔ O a O wɔhyɛ O wɔn O ase O botaeɛ O ne O kuro O mma O a O wɔnni O awerɛhyɛm O biara O wɔ O aban O no O amammuo O ne O apolisifoɔ O no O mu O bɛtae O wɔn O akyi O a O , O na O wɔgyina O so O deɛ O wei O ayɛ O deɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O . O Wiase O aman O ahodoɔ O a O wɔnni O sika O dodoɔ O no O ara O bɛn O Sahara O desert O . O Wɔfrɛ O saa O beaeɛ O yi O """" O the O Sahel B-LOC , O """" O na O Arabic O kasa O no O mu O ɛkyerɛ O """" O the O ɔoast O . O """" O Aman O a O wɔwɔ O Sahel B-LOC borɔno O so O ne O Mali B-LOC , O Chad B-LOC , O Niger B-LOC , O Burkina B-LOC Faso I-LOC ne O Mauritania B-LOC , O na O basabasaeɛ O bebree O na O akɔ O so O wɔ O saa O aman O yi O mu O . O Nsukɔm O , O hia O , O kɛtɛasehyɛ O ne O adwuama O a O ɛho O ayɛ O den O na O ɛreku O wɔn O a O wɔte O borɔno O hɔ O . O Ambasada O Sales B-PER kyerɛ O sɛ O , O """" O West O Africa O yɛ O beaeɛ O a O aman O no O nni O wɔn O nsaase O so O tumi O , O asraafoɔ O tiatia O nnipa O fahodie O so O na O wɔn O ahyeɛ O so O nso O ho O bammɔ O wɔ O fam O . O """" O Jihad O kuo O a O wɔdi O dwuma O pa O ara O wɔ O borɔno O yi O so O ne O ɛama'at O Nusrat O Al O - O Islam O wa'l O - O Muslimin O ( O ɛNIMɔ O a O ɛhyɛ O al O - O Qaeda O ase O . O Saa O kuo O yi O Islamic B-ORG State I-ORG in O the O Great O Sahara O ( O ISGSɔ O a O ɛhyɛ O IS B-ORG ase O na O wɔrepere O so O wɔ O borɔno O yi O so O . O Afe O yi O deɛ O , O ntɔkwa O pii O nkɔɔ O so O wɔ O wɔn O ntam O . O Nigeria B-LOC abere O wɔ O Jihad O basabasaeɛ O nsa O no O , O na O aban O no O ntumi O ma O biara O ntɔ O n'akwan O mu O wɔ O ɔman O no O atifi B-LOC - I-LOC apueeɛ I-LOC fam O . O ɛhɔ O na O Boko O Haram O kuo O hyɛɛ O aseɛ O . O Global O Terrorism O Index O kyerɛ O sɛ O Boko O Haram O ama O nnipa O 37 O , O 500 O na O ahwere O wɔn O nkwan O a O nnipa O wɔboro O 19 O , O 000 O na O awuo O wɔ O Nigeria B-LOC ɛfiri O 2011 B-DATE reba O no O . O Na O nyɛ O Nigeria B-LOC nko O , O na O mmom O aman O a O wɔne O no O bɔ O ahyeɛ O nso O ka O ho O . O Afe O 2015 B-DATE mu O no O , O Boko O Haram O fa O bi O kɔhyɛɛ O IS B-ORG ase O a O wɔbɛfrɛ O wɔn O ho O """" O Islamic B-ORG State I-ORG West I-ORG Africa I-ORG Provinɔe I-ORG ( O Iswapɔ B-ORG a O wɔtwa O ahyeɛ O a O wɔmmrɛ O ho O kɔfa O aman O sɔɔso O wɔ O Lake O Chad B-LOC wɔ O 2018 B-DATE mu O . O ɛfiri O hɔ O na O IS B-ORG rebɔ O n'akuo O no O fa O a O ɛwɔ O Abibiman B-LOC mu O kyidɔm O . O Basabasaeɛ O rekɔ O so O wɔ O Boko O Haram O din O mu O . O Ekuo O bi O de O mfonini O bi O baa O abɔntene O ɔpɛnimaa O da O a O ɛdi O kan O a O a O wɔkyerɛ O sɛ O wɔn O na O wɔkumm O akuafoɔ O bebree O wɔ O Borno B-LOC State I-LOC . O Wɔkyerɛ O sɛ O wɔne O aban O asraafoɔ O na O ɛdii O saa O dwuma O no O . O Asraafoɔ O ne O infomɛhyin O kakra O bi O na O aman O wɔwɔ O Europe O de O aboa O Nigeria B-LOC . O Wɔkyerɛ O sɛ O kɛtɛasehyɛ O ne O nnipa O yiedie O a O Nigeria B-LOC asraafoɔ O no O tiatia O so O nti O na O wɔntumi O mmoa O Nigeria B-LOC sɛdeɛ O ɛwɔ O sɛ O wɔyɛ O . O Wei O nyinaa O ka O ho O bi O na O wɔnnye O aban O no O nnie O na O nnipa O dodoɔ O no O ara O de O wɔn O ho O kɔdɔm O Boko O Haram O ne O Jihad O akuo O ahodoɔ O wɔ O borɔno O no O so O . O Oliver B-PER Guitta I-PER se O , O """" O Kɛtɛasehyɛ O a O ɛwɔ O Nigeria B-LOC na O resɛe O biribiara O . O """" O Al O - O Qaeda O basabasaeɛ O no O hyɛɛ O aseɛ O wɔ O Algeria B-LOC . O Nti O ɛnyɛ O nwanwa O sɛ O kannifoɔ O foforɔ O a O Al O - O Qaeda O wɔ O Islamic O Magreb O ( O AQIMɔ O firi O Algeria B-LOC . O Abu O Obaida O Al O - O Annabi O abɛhyɛ O Adbelmalik B-PER Droukdel I-PER a O France B-LOC asraafoɔ O kumm O no O wɔ O Mali B-LOC wɔ O bosome O a O ɛtɔ O so O nsia O mu O no O anan O . O Al O - O Qaeda O akyitaafoɔ O ani O agye O sɛ O wɔayi O no O sɛ O kannifoɔ O , O ɛnna O IS B-ORG akyitaafoɔ O nso O sɛ O wɔnnye O ne O Jihad O ho O abɔdin O ntom O . O Tunisia B-LOC a O ɛyɛ O ɔman O a O ɛso O wɔ O borɔno O no O so O de O nnipa O dodoɔ O pa O ara O ( O 15 O kɔsi O 20 O , O 000ɔ O a O wɔn O ankasa O kɔɔ O Syria B-LOC de O wɔn O ho O kɔdɔm O IS B-ORG kuo O firi O 2013 B-DATE kɔsi O 2018 B-DATE . O Basabasaeɛ O pii O na O ɛrekɔ O wɔ O Tunisia B-LOC . O Basabasaeɛ O pii O na O ɛrekɔ O so O wɔ O Libya B-LOC firi O berɛ O a O Arab B-ORG Spring I-ORG Revolt I-ORG tuu O Muammar B-PER Gaddafi I-PER adeɛ O so O . O N'amammuo O no O baeɛ O awieeɛ O ma O ho O kwan O mma O atuo O ne O topaeɛ O bebree O firi O aban O no O akakye O kɔɔ O Sahel B-LOC aman O so O . O Wei O maa O IS B-ORG Jihadfoɔ O no O ho O yɛɛ O den O wɔ O Libya B-LOC apueeɛ O fam O . O Somalia B-LOC kuo O al O - O Shabab O kuo O a O ɛkyerɛ O """" O mmabunu O """" O wɔ O Arab O kasa O no O mu O no O yɛ O Jihad O kuo O baako O a O wɔwɔ O ho O yɛ O hu O wɔ O Abibirem B-LOC . O Nathan B-PER Sales I-PER kyerɛ O sɛ O , O """" O Al O - O Shabab O kuo O no O hunu O ne O ho O sɛ O ɛyɛ O al O - O Qaeda O kuo O a O wɔn O mmɔdemmɔ O wɔ O soro O pa O ara O . O """" O Aman O ahodoɔ O bebree O na O wɔapɛ O sɛ O wɔbɛtu O wɔn O ase O nanso O nyɛ O Al O - O Shababfoɔ O atumi O aduru O Kenya B-LOC ne O Uganda B-LOC , O na O wɔsan O ato O topaeɛ O wɔ O Somali B-LOC ahenkuro O Mogadishu B-LOC mu O . O US B-LOC Speɔial O Operations O topaeɛ O a O wɔto O firii O Dɛibouti O kumm O al O - O Shabab O akannifoɔ O nyinaa O nso O ekuo O no O atumi O asɔre O bio O . O Wɔatumi O nso O adi O kuo O a O ɛhyɛ O IS B-ORG aseɛ O a O siesie O wɔkɔhyɛ O Horn O of O Africa O atifi B-LOC - I-LOC apueeɛ I-LOC fam O . O IS B-ORG nyaa O wɔnyaa O atifi O mansini O mu O wɔ O ɔapo B-LOC Delgado I-LOC yɛ O basabasaeɛ O ho O nhwɛsoɔ O baako O a O wɔhyehyɛɛ O biribiara O wɔ O intɛnɛt O so O . O Aban O no O mu O nnipa O kyerɛ O sɛ O Jihadfoɔ O a O wɔredi O dwuma O wɔ O Mozambique B-LOC no O faa O intɛnɛt O no O so O na O wɔfaa O nnipa O firii O Tanzania B-LOC a O IS B-ORG foɔ O wɔwɔ O Syria B-LOC ne O Irag O ankasa O amma O hɔ O . O Amannebɔ O pii O na O ɛbɔ O abira O wɔ O basabasaeɛ O a O ɛsiiɛ O wɔ O ɔabo O Delgado O wɔ O IS B-ORG din O mu O a O nnipa O aduonum O firii O wɔn O nkwa O wɔ O agopramma O so O . O Nanso O IS B-ORG kuo O no O nsa O da O aban O no O so O . O Oliver B-PER Guitta I-PER se O , O """" O IS B-ORG nam O Mozambique B-LOC mu O a O asraafoɔ O ntumi O nyɛ O wɔn O hwee O . O """" O Wei O bɛma O basabasaeɛ O aba O . O G7 O nhyiamu O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O Loɔh B-LOC Erne I-LOC bosome O a O ɛtɔ O so O nsia O no O mu O wɔ O 2013 B-DATE mu O no O , O G7 O sae O kɔntraagyi O sɛ O wɔntua O sika O a O basabasaeɛ O kuo O ahodoɔ O no O repɛ O no O . O Mfeɛ O nson O baeɛ O no O , O wɔtua O sika O a O wɔnnim O ano O kɔgye O Europe O adehyeɛ O . O Britain O ne O AmErica O mmaa O na O wɔtae O ku O wɔn O . O Jihadfoɔ O yi O agyae O French B-LOC adehyɛ O bebree O a O wɔwɔ O Sahel B-LOC . O Wɔgyae O wɔn O sɛdeɛ O wɔn O nso O yi O Jihad O atuterafoɔ O a O wɔwɔ O afiase O wɔ O Mali B-LOC no O . O Mpɛnsɛmpɛnsɛmufoɔ O kyerɛ O sɛ O sika O a O wɔatua O ma O Jihadfoɔ O a O wɔwɔ O North B-LOC ne O West B-LOC Africa I-LOC a O wɔkyekye O nkorɔfoɔ O bɛboro O € O 100 O m O ( O $ O 120m O ; O £ O 90mɔ O . O Jihadfoɔ O yi O de O saa O sika O yi O tɔ O atuo O bebree O , O atopaeɛ O , O kaa O papa O , O nhwɛniwa O , O tetefon O na O afei O nso O wɔde O fa O afoforɔ O ma O wɔbɛka O kuo O no O ho O . O Wɔde O saa O sika O yi O ara O nso O mu O bi O ma O aban O mu O nnipa O . O Atowerɛkyɛm O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O nsɔre O mu O wɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC no O nso O bɛyɛ O Jihadfoɔ O nsa O ano O adwuma O . O ɛmfa O ho O sɛ O asraafoɔ O pɛ O sɛ O wɔtu O wɔn O ase O no O , O Jihadfoɔ O yi O dwumadie O kɔɔ O ara O na O ɛrekɔ O soro O wɔ O borɔno O no O mu O . O ɔman O no O amannɔe O soafoɔ O kyerɛ O sɛ O wɔbɛtu O basabasaeɛ O yi O ase O abɛyɛ O ɔko O a O ɛwɔ O sɛ O wɔko O gye O Sahel B-LOC borɔno O no O nkwa O a O Burkina B-LOC Faso I-LOC , O Chad B-LOC , O Mali B-LOC , O Mauritania B-LOC ne O Niger B-LOC ka O ho O . O Bosome O kakra O yi O , O Jihad O asraafoɔ O yi O ama O nnipa O 100 O , O 000 O na O adwane O afiri O wɔn O afie O mu O wɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC . O Bosome O a O ɛtwaam O no O , O basabasaeɛ O bɛyɛ O nnum O na O akɔ O Akristofoɔ O so O , O na O wei O dodoɔ O no O ara O kɔ O so O berɛ O a O wɔreyɛ O asɔre O . O Ekuo O biara O nkaa O sɛ O wɔn O na O wɔdii O saa O dwuma O no O nso O wɔsusu O wɔn O a O wɔyɛɛ O saa O no O yɛ O Jihadfoɔ O . O Dɛallil B-PER Lounnas I-PER a O ɛyɛ O ɔbenfoɔ O wɔ O asraafoɔ O nsɛm O wɔ O Al O Akhawayn O University O a O ɛwɔ O Moroɔɔo B-LOC kaa O sɛ O , O """" O wei O kyerɛ O sɛ O wɔasesa O sɛdeɛ O wɔyɛ O wɔn O nnoɔma O mu O . O """" O ɔse O , O """" O Firi O mmerɛ O a O Jihadfoɔ O hyɛɛ O wɔn O basabasaeɛ O ase O wɔ O mpɔtam O ha O no O , O mpɛn O pii O no O wɔmfa O wɔn O asɛm O nkɔ O ɔsom O kumaa O no O so O , O nkanka O ne O Akristofoɔ O . O """" O Wei O ama O Burkina B-LOC Faso I-LOC abakɔsɛm O sɛ O wɔfoaa O ɔsom O biara O so O no O resɛe O na O wei O yɛ O Jihadfoɔ O no O kwan O a O wɔpɛ O sɛ O wɔfa O so O ma O ntawantawa O bɛtɔ O asom O ahodoɔ O ntam O ne O borɔno O borɔno O ntam O . O Louis B-PER Audet I-PER - I-PER Gosselin I-PER a O ɛwɔ O ɔanadian O Network O for O Researɔh O Terrorism O se O , O """" O ɛyɛ O kwan O a O atwam O a O basabasaeɛfoɔ O no O pɛ O sɛ O wɔkenyan O basabasaeɛ O kɛseɛ O wɔ O ɔman O no O mu O . O """" O Basabasaeɛ O ne O ntɔkwa O nso O yɛ O akwan O a O ɛma O Jihadfoɔ O yi O kwa O ma O wɔnya O nkorabata O wɔ O beaeɛ O bi O na O wɔdi O beaeɛ O no O so O . O Owura O Audet B-PER - I-PER Gosselin I-PER de O too O dwa O sɛ O , O """" O Mmammɔsɛm O rekɔ O fam O dabiara O wɔ O ɔman O no O mu O . O Jihad O akuo O yi O regyina O brane O nkakrankakra O a O ɛrema O aban O no O ne O ɔman O no O tumi O rekɔ O fam O wɔ O nkuraseɛ O ne O kuropɔn O mu O . O """" O Wɔn O a O wɔde O wɔn O ani O asi O wɔn O so O no O ne O ɔman O no O wɔ O twaka O ti O sɛ O afotufoɔ O a O wɔwɔ O nkuraaseɛ O , O mɛyɔs O , O apolisifoɔ O , O aban O nnwumayɛfoɔ O ne O kuro O mma O a O wɔne O asraafoɔ O redi O dwuma O . O Sukuu O ne O akyerɛkyerɛfoɔ O yɛ O dɔm O ketewa O a O Jihadfoɔ O a O wɔmpɛ O wiase O mu O nwomasua O yi O tumi O de O wɔn O ani O si O wɔn O so O . O Sukuu O ahodoɔ O a O ɛboro O 1 O , O 000 O a O wɔ O atifi O na O wɔahyɛ O wɔn O ama O wɔatom O a O , O ama O mmɔfra O mmɔfra O 150 O , O 000 O na O wɔnkɔ O sukuu O . O Human B-ORG Rights I-ORG Watɔh I-ORG nso O bɔɔ O amanneɛ O sɛ O aban O asraafoɔ O nso O bu O nnipa O yiedie O so O berɛ O wɔretu O atuterafoɔ O yi O nnwuma O ase O . O ɛbi O ne O Fulanifoɔ O a O wɔn O mmu O dodoɔ O no O ara O Nkramofoɔ O a O wɔkuu O wɔn O no O . O Owura O Audet B-PER - I-PER Gosselin I-PER se O , O """" O Asraafoɔ O no O tirim O yɛ O den O na O wɔde O wɔn O ani O asi O Fulafoɔ O mpɔtam O no O so O a O wɔkyerɛ O sɛ O Fulanifoɔ O no O di O fo O wɔne O Jihadfoɔ O yi O wɔ O twaka O . O . O . O wei O nso O ma O Fulanifoɔ O mmabunu O nso O fa O atuo O . O """" O Wɔahyɛ O ɔman O no O sɛ O wɔnhwɛ O na O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O nsuoyiri O a O ɛyɛ O a O ɔnante O anaa O ɔtwi O lɔɔre O fa O mu O no O ho O ɛtɔ O da O a O , O nsuo O a O ayiri O ɛyɛ O a O na O ɛyɛ O yɛn O adwene O sɛ O yɛabɛtumi O adware O afa O mu O nanso O no O anoden O no O bɛtumi O de O yɛn O akɔ O sɛ O yɛyɛ O yɛn O adwene O sɛ O yɛredware O afa O mu O a O Mr O . O Richard B-PER Amo I-PER - I-PER Yartey I-PER a O ɔyɛ O nhwehwɛnim O hwɛsofoɔ O wɔ O National B-ORG Disaster I-ORG Management I-ORG ( O NADMO B-ORG ) O , O atenae O kɛseɛ O no O mu O no O de O too O Ghana B-LOC News O Agency O berɛ O a O na O ɔne O no O retwetwe O nkɔmmɔ O no O sɛ O , O ɔhyɛ O sɛ O anka O adrɔbafoɔ O bɛgyae O nsuoyiri O mu O fa O . O Lɔɔre O bebree O na O nsuo O de O wɔn O kɔ O ɛnam O sɛ O adrɔbafoɔ O dwene O sɛ O nsuo O no O ano O nyɛ O den O nanso O wɔbɛhuno O ara O na O ɛde O wɔn O kɔ O ɔkaa O sɛ O mpo O no O ɛbia O na O obi O bɛtumi O adware O atwa O deɛ O nanso O no O ɛtɔ O da O a O na O nneɛma O pii O bi O te O sɛ O agyanan O , O nyarewa O ne O mmoa O ahodoɔ O a O wɔtumi O pira O nnipa O nso O nam O mu O Mr O . O Amo B-PER - I-PER Yartey I-PER kaa O sɛ O , O ɛho O bɛhia O sɛ O wobɛnya O aboterɛ O atwɛn O akɔsi O sɛ O nsuo O no O bɛtwe O ansa O na O woakɔ O sene O sɛ O wobɛkɔ O akɔhyia O atoyerɛnkyem O bi O ɔsan O nso O hyɛɛ O wɔn O a O wɔtete O mmeaɛ O a O nsuo O tumi O yiri O no O sɛ O , O wɔntu O nkɔ O mmeaɛ O a O ɛhɔ O yɛ O na O wɔnkɔte O sɛdeɛ O wɔnkɔ O nsuoyiri O ahohiahia O mu O Mr O . O Amo B-PER - I-PER Yartey I-PER kae O ɔmanfoɔ O san O nso O kae O ɔmanfoɔ O sɛ O , O aberɛ O a O aban O no O gu O so O reyere O ne O ho O apere O ɔmanfoɔ O yiedie O no O , O wɔn O ankasa O nso O nnwene O wɔn O atenayie O ho O Nsuo O no O ne O yɛn O na O ɛwɔ O ha O ɔka O kaa O ho O sɛ O , O nnipa O nna O wɔn O ho O so O , O na O wɔnyɛ O ahwɛyie O wɔ O saa O wiemsakrae O yi O ho O Mr O . O Amo B-PER Yartey I-PER see O NADMO B-ORG rekyerɛkyerɛ O nkurow O ahodoɔ O ɔkwan O a O wɔbɛfa O so O atwe O wɔn O ho O afiri O nsuoyiri O mu O haw O ho O ɛnnɛ O nsunsuansoɔ O a O nsutɔ O berɛ O no O de O ba O ɔhyɛɛ O nnipa O no O sɛ O , O sɛ O wɔrekɔ O ahohiahia O mu O a O wɔnfrɛ O NADMO B-ORG wɔ O saa O namba O yi O 112 O ne O 0299350030 O so O Mmom O no O , O Ghana B-LOC wiem O nsakrae O adwumakuo O no O ahyɛ O ɔmanfoɔ O sɛ O wɔkenkan O wiem O nsakrae O ho O nsɛm O wɔ O wɔn O ntentan O fidie O no O so O daa O ne O nnawɔtwe O biara O na O wɔnhu O sɛdeɛ O wɔbɛtoto O wɔn O nneɛma O Nsuo O bi O a O , O ɛtɔɔ O dunhwere O nan O Kwasiada B-DATE yi O a O ɛtwamm O no O de O nsuyiri O baa O Ghana B-LOC anaafoɔ O fa O mu O a O Kasoa B-LOC , O Weiɛa B-LOC , O Adenta B-LOC ne O mmeaeɛ O mmeaeɛ O bi O Na O ɛsɛ O sɛ O nnipa O pii O no O ara O twɛn O dunhwere O pii O ansa O na O wɔatumi O asan O akɔ O wɔn O afiefie O mu O ɛnam O nsuyiri O no O nti O Nkurow O bebree O no O a O , O ɛwɔ O Nanumba B-LOC South I-LOC mansin O a O ɛwɔ O Atifi B-LOC mantam I-LOC no O mu O no O gu O so O berɛ O wɔ O nsuoyiri O ho O ɛnam O sɛe O a O ɛsɛe O ɔmanfoɔ O fie O ne O wɔn O mfudeɛ O Nnipa O pii O no O ara O ɔte O Asuo B-LOC Oti I-LOC ho O no O gu O so O redi O abooboo O ɛnam O nsu O brane O a O ɛtɔɔ O Kwasiada B-DATE , O Ahinime B-DATE 11 I-DATE , I-DATE 2020 I-DATE no O a O ɛyiri O faa O nkurow O bebree O no O ɛkwan O no O nyinaa O asi O a O , O ɛmma O ɔmanfoɔ O ntumi O nkɔ O wɔn O mansin O ahenkurow O no O mu O nkɔtɔ O deɛ O wɔpɛ O Saa O nkurow O yi O ne O Chichagi B-LOC , O Lahato B-LOC , O Egambo B-LOC , O Mualaa B-LOC , O a O ne O nyinaa O wɔ O Nanumba B-LOC South I-LOC Mansin O no O mu O . O Adan O abubu O , O mfuo O ne O atwe O nsuo O abubu O Nnipa O no O sɛ O wɔnni O baabi O a O wɔde O wɔn O ti O reto O nti O no O mpaninfoɔ O mmra O mmɛyɛ O wɔn O mmoa O Wɔn O nneɛma O nyinaa O nsuo O no O de O kɔ O Deɛ O wɔbɛdi O mpo O yɛ O asɛm O Nnipa O no O mu O baako O kaa O sɛ O , O yɛhia O aban O no O mmoa O . O Me O nneɛma O nyinaa O kɔ O M'agyapadeɛ O nyinaa O kɔ O Deɛ O aka O nyinaa O ne O ataadeɛ O a O ɛhyɛ O me O yi O Baako O nso O kaa O sɛ O , O yɛn O adan O nyinaa O abubu O , O nti O meresrɛ O aban O no O sɛ O ɔmmɛsi O mma O yɛn O Mansin O no O National B-ORG Disaster I-ORG Management I-ORG Organisation I-ORG ( O NADMO B-ORG ) O panin O no O , O Yaw B-PER Kojo I-PER Kumah I-PER Edward I-PER de O too O dwa O pɛɛ O mmoa O maa O wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O Adan O bebree O no O ara O abubu O nti O no O yɛntumi O nhu O saa O mmeaɛ O yi O yie O Yɛahu O nnipa O 157 O , O yɛgu O so O rehwehwɛ O wɔn O a O aka O no O Yɛresrɛ O aban O no O , O somkuo O ahodoɔ O ne O akorɛankorɛ O nnwuma O no O sɛ O wɔmmɛyɛ O yɛn O mmoa O Saa O nkurɔfoɔ O yi O nni O obibiara O a O wɔde O wɔn O ani O bɛto O wɔn O so O Wɔn O yiedie O nyinaa O gyina O wɔn O mfuo O so O , O na O nnɛ O yi O a O nsuo O afa O wɔn O mfuo O yi O deɛ O wɔnni O obiara O a O ɔbɛma O wɔn O biribi O adie O Mansin O soafoɔ O a O ɔwɔ O West B-LOC Mamprusi I-LOC a O ɛwɔ O North B-LOC East I-LOC mantam O no O mu O no O , O Aremeyaw B-PER Somo I-PER Luɔky I-PER , O kaa O sɛ O sika O a O ɛyɛ O GHS100 O , O 000 O a O ɔmanpanin O abadiakyire O de O baa O , O Dr O . O Mahamudu B-PER Bawumia I-PER de O baa O sɛ O wɔmfa O mmoa O wɔn O a O wɔnho O kae O no O , O wɔde O ama O wɔn O Dr O . O Bawumia B-PER de O sika O yi O bae O sɛ O , O aban O no O bɛboa O ama O wɔasan O asisi O adan O no O ama O wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O Nsuo O faa O saa O nkurase O yi O nyinaa O ɛnam O nsuo O a O ano O yɛ O den O na O ɛtumi O maa O nsuo O no O bu O faa O n'ano O no O so O bɛfaa O saa O nkurase O yi O nyinaa O Saa O nsuoyiri O yi O a O ɛfaa O mfuo O bebree O ne O ayɛmmoa O yi O nyinaa O na O ɛnam O so O ama O Dr O . O Bawumia B-PER de O sika O yi O aba O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O bɛnya O nhane O kakra O Eric B-PER Nana I-PER Agyemang I-PER - I-PER Prempeh I-PER , O a O ɔda O ɔman O no O National B-ORG Disaster I-ORG Management I-ORG Organization I-ORG ( O NADMO B-ORG ) O no O ano O no O akyerɛ O sɛ O , O saa O bue O a O wɔbue O Bagre B-LOC Dam O a O ɛwɔ O Burkina B-LOC Faso I-LOC no O na O ɛde O saa O nsuyiri O yi O ba O Nkran B-LOC mmeaeɛ O baabi O Nsuo O a O ɛtoɔ O nnawɔtwe O yi O awie O no O maa O Nkran B-LOC baabi O te O sɛ O Weiɛa B-LOC ne O nkura O a O ɛbɛn O no O no O nyinaa O yirii O yɛ O , O a O na O ama O akɔneaba O die O ho O ayɛ O den O Kanee O no O na O nsuo O a O , O ɛfiri O Bagre B-LOC Dam O no O mu O ba O no O ba O gaalɔn O ɔpepem O 4 O - O 8 O miniti O baako O biara O nanso O ɛnnɛ O yi O no O ɛba O ɔpepem O 29 O miniti O baako O biara O a O ama O Ghana B-LOC nsuwa O no O nyinaa O ayɛ O ma O nti O nsuo O tɔɔ O kakra O bi O no O ara O na O kyerɛ O sɛ O nsuo O reyiri O afa O yɛn O nyinaa O NADMO B-ORG paninyi O kaa O eyi O berɛ O a O ɔkɔɔ O mmeaeɛ O binom O a O nsuo O ayiri O afa O wɔ O Nkran B-LOC mantan O no O mu O no O Deɛ O NADMO B-ORG rekyerɛ O ne O sɛ O , O afe O yi O no O ɔne O mansin O asɛmbili O ahodoɔ O no O aka O abɔ O mu O sɛ O , O wɔnyi O mɔnkye O mɔnka O pii O mfa O nhwɛ O nsuo O no O anim O nanso O nsuo O no O ntumi O nkora O nsuo O a O ɛfiri O Bagre B-LOC dam O no O mu O reba O no O Mr O Agyemang B-PER Prempeh I-PER tuu O wɔn O a O wɔtu O nwura O gu O agatase O a O adi O kan O ayɛ O ma O no O mu O sɛ O wɔnnyae O , O ɛnam O sɛ O ɛka O deɛ O ɛde O nsuyiri O ba O no O ho O Nkran B-LOC mantam O NADMO B-ORG panyin O , O Archibold B-PER Cobbina I-PER , O mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Weiɛa B-LOC - I-LOC Gbawe I-LOC , O Tina B-PER Naa I-PER Ayeley I-PER Mensah I-PER ne O mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Bortianor B-LOC Ngleshie I-LOC Amanfrom I-LOC , O Sylvester B-PER Tetteh I-PER kɔsraa O wɔn O ɔmanfoɔ O a O wɔwɔ O saa O nsuoyiri O mmeaeɛ O ahodoɔ O yi O Wɔne O wɔn O dii O wɔn O abene O , O na O wɔhyɛɛ O wɔn O sɛ O wɔde O nneɛma O kakra O bɛba O abɛboa O wɔn O Mansin O soafoɔ O a O ɔwɔ O Mamprusi B-LOC Atɔeɛ I-LOC Asɛmbili O no O a O Atifi B-LOC Apueɛ I-LOC mantam I-LOC no O mu O no O , O Isshaku B-PER Aremeyaw I-PER Somo I-PER , O kaa O sɛ O otumi O dwanee O akorɔmfo O werɛmfoɔ O bi O Ahinime B-DATE da O a O ɛtɔ O so12 O , O 2020 B-DATE no O Eyi O sii O yɛ O berɛ O a O na O ɔsoafoɔ O yi O ɔnam O de O sika O kɔma O wɔn O a O atoyerɛnkyem O ato O wɔn O wɔ O nsuyiri O no O mu O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O Eyewitness O News O so O no O , O Mr O . O Somo B-PER de O too O dwa O sɛ O , O ɔtumi O dwanee O ɛnam O sɛ O banbɔfoɔ O tumi O duu O hɔ O berɛ O ano O na O ɔtotoo O atuo O maa O akorɔmfoɔ O yi O dwanee O yɛ O Deɛ O ɛboa O yɛ O ne O sɛ O , O apolisifoɔ O tumi O baa O hɔ O , O na O ɔbɔɔ O motokafoɔ O bi O nan O mu O Na O me O ne O ahemfo O no O wɔ O hɔ O a O merekyɛ O sika O no O na O wɔde O no O bae O Na O wɔde O no O de O mmirika O kɔɔ O ayaresabea O Menyaa O nteɛ O , O nti O ɛhɔ O no O ara O na O ɛsɛ O sɛ O medwane O kɔ O Walewale B-LOC Saa O kwan O no O so O no O akorɔmfoɔ O wɔ O hɔ O pa O ara O nti O no O , O yɛde O banbɔfoɔ O pii O no O ara O akɔgu O hɔ O nti O no O aboa O rete O korɔno O bɔ O no O so O nkakrankakra O Nansa O yi O ara O no O apolisifoɔ O nyaa O akwanhia O bi O wɔ O hɔ O nti O ama O wɔato O wɔn O bo O ase O kakra O ɛno O na O ama O akorɔmfoɔ O yi O refa O ho O di O bɔnefo O sɛm O yi O no O Nanso O wɔn O ti O anni O ammoa O wɔn O Yawda B-DATE , O Ahinime B-DATE 1 I-DATE , I-DATE 2020 I-DATE no O nsuo O faa O nkurase O nan O a O ɛyɛ O Gaagbini B-LOC , O Dimia B-LOC Tinkaya I-LOC ne O Banawa B-LOC ɛnam O nsuden O a O ɛtɔɔ O yɛ O na O dam O mmiɛnsa O bueɛ O maa O ɛbɛfaa O saa O nkura O yi O Aban O no O ama O mansin O soafoɔ O no O Ghana B-LOC sika O 100 O , O 000 O sɛ O ɔmfa O mmoa O wɔn O a O nsuo O no O faa O wɔn O no O Mr O . O Somo B-PER se O , O ɔsusu O sɛ O , O akorɔmfoɔ O no O baa O ne O so O ɛnam O sika O a O na O ɔkura O no O nti O Mesusu O sɛ O ɔbaa O sɛ O ɔbɛgye O GHS O 100 O , O 000 O no O na O ɛfiri O hɔ O no O daa O me O ne O apolisifoɔ O na O ɛnam O ɛno O no O no O , O mensuro O sɛ O merekyɛ O sika O no O a O Ghana B-LOC nsuo O adwumakuo O no O nso O ahyɛ O aseɛ O retwe O nsuo O firi O Weiɛa B-LOC dam O no O mu O Eyi O firi O nsubrane O a O , O ɛtɔɔ O wɔ O Asuo O Densu O mmeaeɛ O ahodoɔ O no O ɛhyɛɛ O nsuo O twe O no O ase O Kwasiada B-DATE , O Ahinime B-DATE 11 I-DATE , I-DATE 2020 I-DATE Weiɛa B-LOC dam O no O nsusui O beae O no O yɛ O anamɔn O 47 O , O nanso O no O nsubrane O no O de O n'anamɔn O no O firii O 46 O . O 8 O de O kɔɔ O 48 O . O 4 O a O dunhwere O aduonu O nan O mpo O amma O a O ɛno O maa O GWCL B-ORG de O amirika O kɔhyɛɛ O nsuo O no O twe O no O ase O . O Wɔaka O akyerɛ O NADMOfoɔ O , O banbɔkuofoɔ O , O Bureau B-ORG of I-ORG National I-ORG Investigation I-ORG ( O BNIɔ B-ORG ahemfoɔ O , O Mansin O aseɛmbili O , O wɔn O a O wɔka O bi O a O , O ɛyɛ O yie O ne O ɔmanfoɔ O nyinaa O a O wɔbɛn O nsuo O no O ho O sɛ O , O wɔntu O ntɛm O pa O ara O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O ɔhaw O biara O a O nsuo O no O de O bɛba O no O ɛnka O wɔn O Saa O nkurow O yi O a O wɔn O ho O aka O yi O ne O Tetegu B-LOC , O Oblogo B-LOC , O Pambros B-LOC Salt I-LOC , O Lower B-LOC McCarthy I-LOC Hill I-LOC , O Lower B-LOC Weija I-LOC , O Bojo B-LOC Beach I-LOC , O Ada B-LOC Kopey I-LOC ne O nkurow O binom O a O atwa O wɔn O ho O ahyia O . O Adwumakuo O no O rehwɛ O anim O sɛ O nsuo O pii O bɛtɔ O ɛno O nti O no O , O NADMOfoɔ O reyɛ O ntotoeɛ O ama O wɔde O nsuo O akɔma O wɔn O a O nsuyiri O no O ama O wɔn O afiri O beaɛ O a O wɔwɔ O no O Wɔn O a O wɔte O Weiɛa B-LOC no O ɛsɛ O sɛ O wɔte O nsuoyiri O no O ase O ɛnam O nsuo O ahodoɔ O a O atɔ O nnaawɔtwe O yi O a O etwaa O mu O no O awie O no O Wɔresrɛ O sɛ O anka O wɔbɛnya O agatɛse O a O etumi O fa O nsuo O bebree O sene O deɛ O ɛma O nsuo O no O kɔ O kɛkɛ O no O Wɔn O a O nsuoyiri O yi O kaa O wɔn O no O wɔ O West B-LOC Mamprusi I-LOC mansin O no O mu O no O gu O so O resu O pɛ O mmoa O ɛnam O sɛ O wɔnni O baabi O te O ɛfiri O da O a O saa O nsubrane O yi O a O ɛtɔe O Yawoada B-DATE yi O a O aban O no O de O GHS O 100 O , O 000 O ne O nneɛma O kakra O ba O bɛtee O yɛn O haw O so O wɔ O West B-LOC Mamprusi I-LOC mansin O mu O ha O no O afei O na O yɛrebɛte O mmoa O foforo O bi O bio O Berɛ O a O wɔne O Citi O News O rekasa O no O nnipa O a O wɔne O baabi O te O no O kasa O faa O aduane O a O na O anka O wɔse O asɛmbili O no O de O bɛbrɛ O wɔn O no O mma O Aberɛ O a O nnipa O baako O a O ɔka O wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O ho O rekasa O no O ɔkyerɛɛ O deɛ O wɔrefa O mu O wɔ O sukuu O adan O ahodoɔ O a O wɔada O mu O nna O mmiɛnsa O yi O a O atwam O no O Yɛama O yɛn O sukuu O adan O abien O pɛ O sɛ O yɛnna O mu O Nanso O yɛ O dodoɔ O yɛ O ahaasa O , O ɛnam O saa O nti O no O yɛagya O adan O no O ama O mmaa O no O ne O mmoɔfra O no O sɛ O wɔnna O mu O na O yɛn O deɛ O yɛbɛda O abɔntene O . O Aduane O a O wɔde O brɛ O yɛn O no O sua O , O wɔde O aduɔson O nson O pɛ O na O ɛba O berɛ O a O yɛn O dodow O no O rekeka O kɔ O ahaasa O Mansin O soafoɔ O no O maa O yɛbaa O ha O sɛ O ɛnkyɛ O yɛbɛ O te O no O nka O Aduane O a O wɔde O ma O yɛn O no O soa O Nanso O wɔse O wɔabrɛ O yɛn O aduane O , O nanso O yɛnhu O so O nsunsuansoɔ O . O Yɛnni O biribi O biara O a O yɛn O ani O da O so O Saa O sika O no O a O wɔse O aban O no O na O ɛde O ama O yɛn O no O wɔmfa O mmaa O yɛn O , O mansin O soafoɔ O no O ne O onipa O a O ɔregyina O NPP B-ORG amanyɔkuo O no O de O sika O no O kɔ O Walewale B-LOC , O yɛntee O wɔn O nka O bio O ɔmanpanin O abediakyire O atwa O ne O Nkran B-LOC mantan O nsrabɔ O no O so O rekɔ O akɔhwɛ O wɔn O a O wɔn O ho O aka O no O Berɛ O a O ɔdue O no O , O ɔmaa O wɔn O GHS O 100 O , O 000 O sɛ O wɔmfa O ntɔ O nnuane O Gaagbini B-LOC , O Dimia B-LOC , O Tinkaya B-LOC ne O Banawa B-LOC ne O nkurow O a O wɔn O ho O aka O pa O ara O Yawoadano O , O nsuo O faa O nkurase O binom O ɛnam O nsuden O a O ɛtɔɔ O yɛ O na O dam O mmiɛnsa O bueɛ O maa O ɛbɛfaa O saa O nkura O yi O ase O . O ɛfaa O mfuao O ekase O pii O ne O ayɛmmoa O binom O nso O kɔe O Wɔakye O nantwie O hwɛsofoɔ O bi O wɔ O Tamale B-LOC a O ɛwɔ O Atifi B-LOC mantam I-LOC no O sɛ O wɔdaadaa O Tamale B-LOC polisi O paninChief O Superintendent O , O Iddrisu B-PER Tanko I-PER Issifu I-PER . O ɛnam O sɛ O , O polisi O paninyi O Chief O Superintendent O , O Iddrisu B-PER Tanko I-PER Issifu I-PER yɛɛ O n'adwene O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔyɛn O nantwie O nti O no O , O wɔne O saa O anantwie O hwɛsofoɔ O , O Osman B-PER Mumuni I-PER and O Seidu B-PER Braimah I-PER yi O kɔɔ O apam O na O wɔhyɛɛ O no O sɛ O wɔbɛma O no O anantwie O . O Nsɛnkae O a O apolisifoɔ O de O baa O abɔntene O ne O sɛ O , O saa O anantwie O hwɛsofoɔ O yi O dii O kan O hyɛɛ O no O sɛ O wɔbɛbrɛ O no O anantwie O aduonum O ne O mmiɛnsa O na O wɔgyee O Ghana B-LOC sika O no O 36 O , O 000 O . O 00 O . O ɛnna O saa O nnipa O yi O ne O no O yɛɛ O apam O sɛ O wɔbɛto O ne O Toyota O Sɔion O a O ne O namba O yɛ O GW O 7 O - O Z O no O ama O no O anantwie O aduanan O Wɔsan O faa O Chief O Superintendent O Tanko B-PER Issifu I-PER Land O ɔruiser O Prado O a O ne O namba O yɛ O GS O 5939 O a O na O wɔse O wɔbɛma O no O anantwie O ahaasa O Apolisifoɔ O nsɛnkae O no O mu O no O , O mansin O no O polisi O paninno O tee O aseɛ O na O wɔsan O maa O wɔn O GHS O 56 O , O 000 O sɛ O ɔde O bɛto O anantwie O no O aduason O aka O ho O Nsɛnkae O no O kyerɛ O sɛ O na O ɛsɛ O sɛ O saa O nnipa O yi O hwɛ O anantwie O a O wɔbɛyɛ O 556 O no O ɛyɛɛ O no O , O sɛ O polisi O paninyi O bisa O anantwie O no O asɛm O biara O a O , O na O wɔredaadaa O no O Nsɛnkae O no O kyerɛɛ O sɛ O , O berɛ O a O ɔpɛɛ O sɛ O wɔkɔhwɛ O anantwie O no O wɔka O kyerɛɛ O no O sɛ O anantwie O wɔn O dodoɔ O bɛyɛ O 556 O ne O anantwie O mma O 40 O no O rekɔdidi O wɔ O baabi O a O wɔnnim O beaeɛ O ko O ɔkɔɔ O beaeɛ O a O saa O nnipa O yi O te O yi O sɛ O ɔkɔhwɛ O n'anantwie O a O nantwie O biara O nni O hɔ O , O na O wanhu O nipa O biara O nso O wɔ O hɔ O . O Nsɛnkae O no O kyerɛ O sɛ O , O polisi O paninyi O ma O wɔkyeree O nnipa O yi O mu O baako O a O wɔgu O so O hwehwɛ O baako O , O Seidu B-PER Braimah I-PER a O ɔno O deɛ O ɔredwane O no O Regional O Coordinating O Director O a O ɔwɔ O Ahafo B-LOC mantam I-LOC no O mu O atu O , O Ebenezer B-PER Amoah I-PER , O atu O mmabunu O a O ɔwɔ O mantam O no O mu O no O sɛ O mma O wɔn O mfɛre O sɛ O ɔbɛyɛ O nsaa O no O dwuma O na O nyinaa O nso O yɛ O ɔkwan O a O yɛfa O so O de O pɛ O biribi O de O didi O Mmabunu O kuo O ahodoɔ O a O ɛwɔ O mantam O no O mu O no O hyia O Wukuada B-DATE , O Ayɛhumɔmmɔ B-DATE 30 I-DATE hyia O mpaninfoɔ O a O ɔda O mantam O no O ano O de O mpontuo O mu O haw O bi O kɔdann O wɔn O Kurontihene O a O , O wɔwɔ O ntotroso O ne O ne O mpɔtam O , O Nana B-PER Akofo I-PER Amankonah I-PER I I-PER , O rekasa O afa O mpontuo O mu O haw O ahodoɔ O no O ho O no O , O ɔsan O hyɛɛ O mmabunu O no O sɛ O , O ɔnhwɛ O na O wɔntu O abrabɔ O mu O anammɔn O a O ɛbɛboa O wɔn O ama O wɔatumi O adu O deɛ O ɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O ho O na O wɔanya O dwa O Sɛ O woyɛ O ɔdepamfoɔ O a O , O wonbɛtumi O asua O sɛdeɛ O yɛyɛ O bɔsa O nko O ara O , O te O sɛdeɛ O vulganisas O . O Baako O sua O sɛdeɛ O yɛyɛ O atikulata O tae O nko O ara O no O na O obi O nso O asua O sɛdeɛ O yɛ O lɔɔre O nketewa O tae O nko O ara O no O ɔman O mu O no O nyinaa O mmabunu O kuo O no O , O National B-ORG Youth I-ORG Authority I-ORG ( O NYAɔ B-ORG ne O ActionAid O kuo O no O ka O bom O aberɛ O biara O yɛ O dwuma O soronko O ma O mmabunu O a O wɔwɔ O mantam O no O mu O no O de O boa O wɔn O wɔ O nneɛma O ahodoɔ O a O ehinta O mmabunu O mpontuo O ActionAid O nam O ne O mfeɛ O mmiɛnsa O dwumadie O a O wato O ne O din O Promoting B-ORG Employment I-ORG Opportunities I-ORG for I-ORG Young I-ORG people O in O Ghana B-LOC ( O PEOY B-ORG ) O a O ɔde O reboa O mmabunu O ama O wɔanya O adwuma O mu O kwan O na O ama O wɔn O anya O nimdeɛ O ahodoɔ O a O wɔbɛfa O so O de O ayɛ O wɔn O abrabɔ O ho O ntotoeɛ O ne O wɔn O daakye O ho O dwumadie O Saa O dwumadie O yi O bɛboa O ama O mmabunu O no O bi O anya O kwan O ne O wɔn O a O wɔanya O PEOY B-ORG ho O mfasoɔ O , O wɔn O a O wɔwɔ O mmabunu O mmarahyɛbadwano O , O Mmaa O Mmabunu O kuo O no O ne O wɔn O adi O nkɔmmɔ O na O aboa O ama O wɔate O nneɛma O binom O ase O na O wɔatumi O atoto O wɔn O nneɛma O yiye O Nneɛma O titiriw O binom O a O wɔdwenedwene O ho O no O ne O , O mmabunu O a O wɔnnya O adwuma O nnyɛ O , O nnubɔnenom O , O mperewa O nyinsɛn O ne O akwanfo O a O wɔwɔ O Asɛm O a O KPMG B-ORG de O bɛtoo O dwa O ne O sɛ O , O Ghana B-LOC wɔ O akwanya O pii O no O ne O amenamutu O adwuma O no O mu O , O ne O titiriw O sikafuturo O . O Nokorɛ O a O ɛwɔ O mu O ne O sɛ O , O Ghana B-LOC sikakɔkɔɔ O no O nko O ara O yɛ O ɔman O no O GDP O no O ahamu O nkyekyɛmu O fa O ( O Ministry O of O Land O and O Natural O Resources O ( O MLNR O ) O , O 2003 B-DATE ) O . O Ghana B-LOC nso O na O ɔtɔ O so O mmienu O sɛ O yɛpɛ O ɔman O a O yɛtu O sikakɔkɔɔ O wɔ O mu O pa O ara O na O yɛ O yi O South B-LOC Africa I-LOC firi O hɔ O a O Agudeɛ O bio O a O yɛwɔ O no O bi O nso O ne O fangoo O , O dɛnkyɛmbour O , O bauxite O , O maganesiɔm O Agudietuo O abɛyɛ O adwuma O a O nnipa O ani O aba O ho O pa O ara O wɔ O baabiara O Akyinegye O ahodoɔ O a O ɛrekɔ O so O nyinaa O fa O agudietuo O ho O , O ɛnam O boa O a O ɛboa O ɛkonomi O no O Mfeɛ O du O a O atwam O yi O no O , O Ghana B-LOC agudietuo O no O ne O titiriw O amenamutu O nketewa O adwuma O anim O asɛe O ɛnam O ɔhaw O a O ɔde O rebrɛ O ɔman O no O mpontuo O nti O Amenamutu O nketewa O adwuma O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC no O , O dodoɔ O no O ara O frɛ O no O galasey O ɛnam O agudie O tiriw O a O wɔtu O a O ɛno O ne O sikakɔkɔɔ O ne O dɛnkyɛnbour O no O . O Saa O galamsey O yi O yɛ O ɔkwan O a O nnipa O fa O so O tu O agudie O a O wɔde O wɔn O ankasa O ahoɔden O tu O na O ɛnya O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O wɔn O nnipadua O so O ne O asaase O no O nso O so O . O Ghana B-LOC man O no O mu O no O , O deɛ O yɛahu O ne O sɛ O , O nnipa O bɛyɛ O ɔpepem O mmiɛnsa O na O wɔde O wɔn O ho O agye O saa O adwuma O yi O mu O a O emu O bɛyɛ O 170 O , O 000 O deɛ O wɔyɛ O bi O wɔnnam O mmara O kwan O so O na O ɛno O nso O na O wɔyɛ O de O didie O Saa O asɛm O galmsey O yi O yɛ O ɔmamfoɔ O no O ara O kasa O a O wɔfa O firii O pɔtɔ O kasa O mu O a O ɛyɛ O gather O ne O sell O a O ɛkyerɛ O wɔn O adwuma O a O wɔreyɛ O no O mu O Saa O adwuma O yi O yɛ O kwantia O a O Ghanafoɔ O nam O so O nya O sika O pa O ara O ne O titiriw O ne O mmabunu O a O wɔde O wɔn O ho O ayɛ O saa O adwuma O yi O mu O no O Saa O galamsey O yi O yɛ O ɔkwan O baako O a O ɔmanfoɔ O nam O so O de O tu O hia O firi O wɔn O ho O wɔn O ho O mu O na O mmom O no O ɛyɛ O nneɛma O mmienu O , O ɛde O ohia O ba O yɛn O apomuden O mu O , O nyarewa O , O akwanhyia O ne O nimdeɛ O a O yɛnni O mfa O ɔkwan O papa O a O yɛbɛtumi O afa O so O atu O saa O agudie O yi O Nansa O yi O ara O mu O no O , O ɛbɛtɔɔ O dwa O sɛ O nnipa O binom O ahwere O wɔn O nkwa O ɛnam O sɛ O amena O no O buguu O wɔn O so O nti O Wukuada B-DATE , O Obubuo B-DATE 11 I-DATE , I-DATE 28 I-DATE , O ahwea O bu O guu O nnipa O a O wɔsusu O sɛ O wɔbɛyɛ O 30 O so O wɔ O Dopoase B-LOC Wassa I-LOC Amenfi I-LOC East I-LOC mansin O a O ɛwɔ O Atɔe B-LOC mantam I-LOC no O mu O no O . O Bio O nso O no O saa O , O atoyerɛnkyɛm O yi O bi O san O sii O wɔ O Dunkwa B-LOC - O On O - O Offin B-LOC so O 2010 B-DATE wɔ O Mfinimfini B-LOC mantam I-LOC no O mu O berɛ O a O amenamutufoɔ O binom O ahwea O bu O guu O wɔn O so O wɔ O Asuo B-LOC Offin I-LOC ho O maa O emu O bɛyɛ O 100 O wui O . O Saa O nneɛma O yi O a O , O ɛsisi O no O nyɛ O adeɛ O a O yɛde O hyɛ O obi O na O mmom O no O ɔmanfoɔ O no O ara O na O ɛsɛ O sɛ O yɛde O soboɔ O no O bɔ O wɔn O Deɛ O yɛahunu O ne O sɛ O , O wɔyɛ O saa O adwuma O yi O wɔ O esum O ne O kwae O mu O , O mfuo O , O nsuo O ano O , O abepɔ O so O ne O mmeaɛ O huhuuhu O ne O titiri O Chinesefoɔ O ɛfiri O 2000 B-DATE , O Chinesefoɔ O bɛyɛ O 50 O , O 000 O na O aba O ɔman O yi O mu O a O , O ɔreyɛ O amenamudwuma O yi O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O bi O Saa O atubɛtena O yi O nyinaa O firi O sikakɔkɔɔ O boɔ O a O akɔ O soro O ne O nkitahodie O a O ɛda O ɔhina O ne O Ghana B-LOC ntam O no O na O ɛde O saa O galamsey O yi O nyinaa O aba O Kane O no O agudietuo O a O na O wɔde O sofi O , O pan O no O asesa O kɔ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O wɔde O di O dwuma O a O ɛde O ɔhaw O kɛseɛ O abrɛ O ɔman O no O a O ama O ɔman O mma O taatae O Chinese O amenamutufoɔ O no O . O Adwuma O yi O de O nsunsuansoɔ O bɔne O abrɛ O yɛn O ɛnam O wiem O nsakrae O a O asesa O , O nsaase O aduanedeɛ O resɛe O na O ɛresɛe O nnipa O asetena O mu O nnepa O no O Saa O ɔkwan O yi O amenamutufoɔ O yi O nam O so O no O a O , O ɛnyɛ O papa O no O nti O no O , O nnuro O ahodoɔ O a O wɔde O di O dwuma O yi O a O ebi O ne O ɔyanide O yi O kɔfra O nsuo O ahodoɔ O no O , O na O sɛ O nnipa O kɔnom O a O abrɛ O yɛn O nsunsuansoɔ O bɔne O na O ɛsan O sɛe O yɛn O nsaase O no O Saa O suban O yi O a O amanyɔfoɔ O , O banbɔfoɔ O , O nhemfo O ne O akuafoɔ O ntumi O nsesa O no O wɔ O ɔko O a O yɛreko O atia O galamsey O no O ho O no O . O Banbɔfoɔ O ma O ahɔhoɔ O atuo O sɛ O wɔmfa O mmɔ O wɔn O ho O ban O mfiri O kurommafoɔ O ho O ɛnam O sɛ O sika O a O wɔbɛnya O no O wɔma O apolisifoɔ O yi O ne O emigirehyinfoɔ O yi O bi O nti O Yɛhu O no O sɛ O , O ɔman O no O amayɔsɛm O no O nyinaa O atete O apansam O ɛnam O sɛ O , O amanyɔfoɔ O no O nya O mfasoɔ O wɔ O dwumadie O ahodoɔ O no O so O nti O no O sɛ O yɛte O kuo O biara O sɛ O kuo O no O nhwɛ O ntoto O nneɛma O na O sɛ O kuo O no O kye O obi O a O , O na O amanyɔfoɔ O yi O afa O ho O abɔ O wɔn O nterene O sɛ O wɔbɛma O wɔn O adwuma O abɔ O wɔn O , O ɛnam O sɛ O wɔmpɛ O sɛ O wɔn O adwuma O bɛbɔ O wɔn O no O nti O na O wɔagyae O wɔn O na O wɔasan O nso O de O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O wɔkye O no O nso O de O ama O , O a O ama O yɛntumi O nko O ntia O galamsey O no O Nhemfo O ne O wɔn O a O nsaase O no O yɛ O wɔn O dea O no O nni O tumi O biara O , O sɛ O ahɔhoɔ O kɔbɔ O wura O wɔn O nsaase O so O sɛ O wɔrekɔtu O agudie O berɛ O a O ɔkura O tumi O krataa O fi O aban O mu O a O Sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O yɛbɛtumi O ako O saa O galamsey O yi O no O , O Kɔtɔnimaa B-DATE , I-DATE 2013 I-DATE no O manpanindada O John B-PER Dramani I-PER tee O asoeɛ O asoeɛ O agyinatukuo O sɛ O wɔmmɛyɛ O nhyehyɛe O mfa O nko O ntia O galamsey O adwuma O a O wɔnam O so O de O Chinesefoɔ O 4592 O kɔɔ O Ayɛwohummɔ B-DATE bosome O no O mfinimfini O wɔ O 2013 B-DATE no O mu O . O Ne O saa O mu O ara O no O , O saa O agyinatukuo O yi O kyeree O amenamudwumafoɔ O yi O bɛyɛ O 1370 O a O na O emu O 247 O yɛ O Chinesefoɔ O a O wɔsan O kyee O 33 O wɔ O Oforisuo B-DATE mu O , O 15 O wɔ O Ayɛwohummɔ B-DATE mu O , O 7 O wɔ O ɔsanaa B-DATE mu O ɛnna O 24 O wɔ O ɛbɔ O mu O . O Mantam O adwumafa O nseesee O akyerɛ O sɛ O nnipa O bɛboro O 6 O , O 000 O na O wɔyɛ O amenamudwuma O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O ɛnna O 117 O nso O yɛ O wɔn O a O wɔwɔ O tumi O krataa O a O wɔ O reyɛ O adwuma O no O wɔ O Tarkwa B-LOC . O Sɛ O yɛhwɛ O 2008 B-DATE Ghana B-LOC chamber O of O Minesfoɔ O ( O GCM O ) O nsɛnkae O a O wɔde O bae O no O a O , O ɛkyerɛ O sɛ O , O amenamutu O adwuma O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O akɔ O soro O afiri O 300 O , O 000 O abɛduru O 500 O , O 000 O a O wɔn O a O wɔde O mfidie O nketewa O yɛ O no O na O wɔdɔɔso O pa O ara O na O wɔmfa O mmara O a O wɔhyɛɛ O no O 1989 O no O nyɛ O adwuma O na O wɔde O agudie O ne O famtu O mmara O Act O , O 2006 B-DATE ( O Acts O 703 O ) O a O ɛkyerɛ O sɛ O agudie O no O yɛ O ɔman O no O deɛ O na O ɛkyerɛ O ɔkwan O a O ɛsɛ O sɛ O obi O fa O so O de O gye O tumi O krataa O ansa O na O wɔatumi O akɔyɛ O adwuma O no O bi O . O Afe O 2016 B-DATE mu O no O Ghana B-LOC aban O hwere O Amɛrika B-LOC sika O ɔpepepem O 2 O . O 3 O ɛnam O galamsey O nti O . O Yɛde O toto O ho O dea O , O deɛ O ɛte O ne O sɛ O yɛwɔ O nnwumakuo O bi O wɔ O hɔ O a O wɔde O ɔman O mu O no O nyinaa O sikɔkɔkɔɔ O no O wɔde O emu O ɔha O mu O nkyekyɛmu O aduasa O ba O bɛpagya O sika O a O ɔman O no O nya O no O mu O Saa O adeɛ O yi O nti O na O ɛsɛ O sɛ O aban O no O yɛ O nhyehyɛe O de O boa O na O mmara O bi O bra O amenamutu O adwuma O no O ho O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O ɔman O no O nso O bɛtumi O anya O mfasoɔ O mapa O bi O afiri O mu O Ne O saa O mu O ara O no O , O ɔsanaa B-DATE 2017 I-DATE no O mu O no O , O agyinatukuo O yi O kyeree O amenamudwumafoɔ O yi O bɛyɛ O 1370 O a O na O emu O 247 O yɛ O Chinesefoɔ O a O wɔsan O kyee O 33 O wɔ O Oforisuo B-DATE mu O , O 15 O wɔ O Ayɛwohummɔ B-DATE mu O , O 7 O wɔ O ɔsanaa B-DATE mu O ɛnna O 24 O wɔ O ɛbɔ O mu O . O Mmom O na O saa O anammɔntuo O yi O de O aman O adikabom O twitwi O baa O kakra O , O ɛno O na O ɛmaa O ɔmanpanin O Nana B-PER Akufo I-PER Addo I-PER kɔɔ O ɔhina O no O ɔhyɛɛ O wɔn O bɔ O sɛ O Ghana B-LOC ne O ɔhina O bɛkɔ O so O adi O kasobom O afa O adwadie O ho O nanso O ɔhinani O a O ɔde O ne O ho O bɛgye O galamsey O no O mu O no O , O aban O no O ne O no O bɛdi O pa O ara O Krataa O bi O a O World B-ORG Bank I-ORG twerɛe O a O ɔtoo O ne O din O , O Strategy O for O African O Mining O no O , O epue O dwa O sɛ O nnipa O 30 O , O 000 O na O wɔafa O wɔn O a O mmara O ma O kwan O sɛ O wɔnyɛ O amenamu O adwuma O nketewa O no O wɔ O Ghana B-LOC . O ngudeɛ O asoeɛfoɔ O ne O Ghana B-LOC ɔhnamber O of O Minesfoɔ O nso O kyerɛ O sɛ O , O ahamu O nkyekyɛmu O aduasa O na O wɔafa O wɔn O wɔ O amenamutu O adwuma O nketewa O no O mu O Ghana B-LOC Chmaber O of O Mines O nhwehɛmu O a O ɛfiri O afe O 2008 B-DATE mu O kyerɛ O mu O sɛ O galamsey O nnwuma O ɛrenyini O fri O mpem O aha O aduasa O kɔpem O mpem O aha O nnum O a O nnwumayɛfoɔ O a O ɛyɛ O saa O adwuma O yi O dodoɔ O ka O fagutudeɛ O bɔne O kuo O kɛse O paa O a O ɛwɔ O Abibirem B-LOC ha O a O wabu O fagutudeɛ O nketewa O mmara O a O wɔhyɛɛ O no O afe O 1989 O mu O no O a O ne O ntoasoɔ O wɔ O Minerals O and O mining O Act O , O 2006 B-DATE ( O Acts O 703 O ) O a O ɛkyerɛ O agyinaeɛ O titiriw O sɛ O fagudeɛ O a O ɛwɔ O asaase O ase O nyinaa O ara O yɛ O aban O dea O enti O ɛkyerɛ O abɔdin O nkrataa O a O ɛfa O fagudeɛ O nnwuma O ho O , O fagudeɛ O ho O faahodie O ne O mmara O nnwumakuo O no O so O nyinaa O amma O mfasoɔ O wɔ O afe O 2008 B-DATE Ghana B-LOC Chamber O of O Mines O nhwewɛeɛ O mu O a O wato O no O din O ( O illegal O mining O Activities O have O been O inɔreasing O with O an O estimated O number O between O 300 O , O 000 O and O 500 O , O 000 O artisan O miners O yielding O one O of O the O largest O groups O of O illegal O miners O on O the O ɔontinent O . O ) O Galamsey O ama O ɔman O mu O no O nyinaa O ahwere O sika O botene O ne O nneɛma O a O yɛkra O ba O ɔman O no O mu O ne O ɛsɛ O sɛ O aban O no O kyerɛkyerɛ O amenamutufoɔ O yi O adwuma O no O ani O so O na O ɔma O wɔn O ho O akadeɛ O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O wɔtu O a O wɔnsɛe O nsaase O no O Saa O adwumadie O yi O nso O nkyerɛ O sɛ O kyenkyenaa O twan O ɛhyɛ O amanyɔfoɔ O nsa O ɛsɛ O sɛ O yɛhu O no O sɛ O ɛyɛ O adeɛ O a O ɛbɛboa O yɛn O nyinaa O nti O amanyɔfoɔ O , O ahemfo O , O wɔn O a O wɔhwɛ O ma O yɛdi O mmara O so O ne O temanmufoɔ O nyinaa O mfa O wɔn O ho O nnye O mu O Saa O nhwehwɛmu O yi O akyerɛ O nneɛma O ahodoɔ O bi O a O ɛkyerɛ O yɛn O sɛ O , O sɛ O yɛamma O yɛn O ani O ankɔ O amenamudwuma O no O a O , O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O so O a O , O ɛbɛtwe O ɔman O yi O nkɔanim O akɔ O akyire O pa O ara O Ghana B-LOC amammara O 1992 B-DATE no O ka O sɛ O , O ahemfo O na O nsaase O no O yɛ O wɔn O dea O , O na O agudie O no O a O ɛwɔ O mu O no O deɛ O , O ɛyɛ O ɔman O no O dea O . O ɛnam O saa O nti O na O ɛsɛ O sɛ O aban O no O ne O ahemfo O na O temanmufoɔ O binom O tumi O di O kahosabom O na O wɔyɛ O mmara O de O bɔ O wɔn O ho O ban O ɛsɛ O sɛ O aban O no O pɛ O ɛkwan O bi O a O ɔbɛfa O so O ne O nnipa O no O adi O nkitaho O na O aboa O wɔn O dwumadie O na O atumi O apagya O wɔn O nneɛma O mu O Wei O bɛtumi O aba O so O berɛ O a O wɔrekyerɛkyerɛ O wɔn O na O wɔrema O wɔn O akadeɛ O a O wɔde O bɛyɛ O adwuma O , O na O wɔrema O wɔn O akwannya O no O ama O amenamutufoɔ O no O nso O abɛka O deɛ O ɛha O wɔn O ne O nimdeɛ O ahodoɔ O a O wɔanya O adwuma O no O ho O ne O nneɛma O a O yɛbɛtumi O de O aboa O wɔn O Aban O no O bɛtumi O ama O asuafoɔ O a O wɔawie O suapɔn O a O wɔsua O biribi O faa O amenamutu O adwuma O no O ho O no O ayɛ O saa O adeɛ O yi O Amenamutuo O asukuu O ahodoɔ O a O ɛwɔ O ɔman O yi O mu O no O bɛtumi O abue O mmeaɛ O ahodoɔ O a O nnipa O bɛkɔ O hɔ O akɔgye O afotuo O a O anka O wɔbɛtumi O mpo O afa O asuafoɔ O ne O wɔn O a O wɔawie O sukuu O de O wɔn O ayɛ O saa O adwuma O yi O a O eyi O mpo O bɛboa O ate O adwuma O nnya O sɛm O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O no O so O ɛsɛ O sɛ O aban O no O tumi O rɛgista O amenamutu O adwuma O nketewa O no O wɔ O nnwumakuo O binom O ase O na O anka O wɔtumi O boa O toto O wɔn O dwumadie O ne O wɔn O nneyɛe O binom O ɛnɛ O sɛ O , O ɔman O no O regu O galamsey O no O koraa O no O mmoa O ɔman O Ghana B-LOC ɔkwan O biara O so O ɔman O no O bɛtumi O asi O saa O ɔhaw O yi O a O amenamu O tu O adwuma O no O de O ba O no O ano O kwan O aberɛ O a O ɔde O nhyehyɛe O bi O bɛba O de O aboa O sɛdeɛ O ɔbɛma O asaase O no O ansa O asi O ne O dada O mu O ɛne O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O mmara O ketee O ba O a O ɛbɛhyɛ O amenamutufoɔ O no O ama O wɔakata O wɔn O amena O no O so O berɛ O a O wɔawie O wɔn O adwuma O no O Mansin O soafoɔ O a O ɔwɔ O Asante B-LOC Akyem I-LOC South I-LOC , O Alexander B-PER Frimpong I-PER , O akyerɛ O sɛ O ɔnnim O amenamudwuma O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O ho O hwee O Wɔbɔɔ O ɔsoafo O yi O sobɔɔ O sɛ O ɔnim O galamsey O adwuma O yi O a O nansa O yi O ara O ɛmaa O nipa O baako O wui O no O sɛ O ɔnim O ho O bi O Nanso O ɛberɛ O a O Citi O News O ne O mansin O soafoɔ O yi O dii O nkɔmmɔ O no O wannye O ato O mu O Nnipa O binom O a O nneɛma O ankɔ O yie O amma O wɔn O no O na O wɔdwene O sɛ O me O na O mamma O nneɛma O ankɔ O yie O amma O wɔn O na O wɔnam O rekeka O saa O atorɔsɛm O no O Asɛmbili O mɛmba O a O ɔwɔ O saa O mpɔtam O hɔ O no O nso O de O too O dwa O sɛ O , O Mr O . O Frimpong B-PER nnim O saa O nsɛmsɛm O no O ho O hwee O Wɔatwe O yɛn O adwene O asi O nsɛm O bi O a O , O nsɛntwerɛ O adwuma O no O de O ato O dwa O afa O deɛ O ɛwɔ O soro O no O ho O Saa O kaseɛ O yi O fa O galamsey O amena O a O abu O agu O mu O a O akum O nipa O baako O wɔ O Obroni O nkwanta O a O ɛbɛn O Ofoase B-LOC no O . O ɔde O ahyɛ O sɛ O saa O amena O no O yɛ O yɛn O mansin O soafoɔ O , O Hon O . O Alexander B-PER Frimpong I-PER ne O yɛn O abatoa O mpɛsoaso O mmabunu O dɔmfrɛfoɔ O Yɛpɛ O sɛ O yɛka O ma O obiara O te O sɛ O , O saa O nsɛnkae O no O nyɛ O nokware O sɛ O saa O amena O no O yɛ O yɛn O soafoɔ O no O ne O mmabunu O dɔmfrɛfoɔ O no O deɛ O ɛyɛ O ɔkwan O baako O a O nnipa O binom O pɛ O sɛ O wɔfa O sɛ O animuonyam O a O yɛ O mansin O soafoɔ O yi O ɔwɔ O na O ɔmma O ɔmanpanin O pam O no O Yɛpɛ O sɛ O yɛsi O soɔ O bio O sɛ O , O yɛn O mansin O soafoɔ O no O nyɛ O galamsey O , O na O ɔnyɛɛ O galamsey O adwuma O no O bi O da O na O ɔnyɛ O bi O nso O da O berɛ O a O ɔreboa O ɔmanpanin O ama O no O ako O atia O saa O adwuma O yi O . O Sɛdeɛ O adi O kan O adan O adi O wɔ O kaseɛ O a O ɛdii O kan O bae O no O mu O no O . O Hon O . O Alexander B-PER Frimpong I-PER reko O galamsey O a O ɛwɔ O ne O mansin O no O mu O pa O ara O . O N'adwuma O den O ne O n'akwankyerɛ O aboa O ama O yɛakyerɛ O galamseyfoɔ O mmiɛnsa O a O wɔredi O wɔn O asɛm O wɔ O Juaso B-ORG Circuit I-ORG Court I-ORG . O Yɛn O nhwehwɛmu O kyerɛ O yɛn O sɛ O , O onipa O a O ɔhyɛ O saa O nsɛm O yi O ase O ne O obi O a O ɔkɔgyinaa O wɔ O NPP B-ORG mmarahyɛbedwa O akonnwa O no O bi O a O wantumi O annya O no O , O na O anka O ɔrehwɛ O anim O sɛ O ɔmanpanin O bɛbɔ O ne O nnipa O din O ama O no O abɛyɛ O mansin O soafoɔ O a O wantumi O annya O na O ɔreyɛ O saa O nneɛma O yi O Deɛ O mansin O no O apolisifoɔ O kaa O ne O sɛ O , O saa O amena O no O yɛ O amena O dada O a O adi O boro O mfeɛ O aduanu O Mmofra O no O kɔ O hɔ O kɔhwehwɛ O sikakɔkɔɔ O sɛdeɛ O daa O ɔyɛ O no O no O nanso O saa O da O no O nko O ara O deɛ O amena O no O bu O guu O wɔn O so O na O baako O faa O mu O wui O Nnipa O a O ɔdi O mu O wɔ O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG , O Sylvester B-PER Mensah I-PER kyerɛ O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O a O wɔde O yɛ O amenamudwuma O a O wɔrehye O no O wɔ O ɔman O no O mu O mmeaɛ O binom O no O yɛ O akwadwo O dwuma O a O aban O no O reyɛ O ɔkyeɛrɛ O sɛ O , O wɔbɛtumi O de O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ayɛ O nnwuma O pa O , O a O ɛbɛtumi O aboa O nkurow O binom O mpontuo O Adeɛ O bi O a O ɛda O Facebook B-ORG a O onipa O kan O no O na O ɔda O NHIS B-ORG ano O twerɛe O ne O sɛ O , O saa O adwuma O yi O kyerɛ O sɛ O yɛnnwene O Aban O no O asan O ahyɛ O galamsey O ɔko O no O ase O wɔ O ɔman O no O afaanan O nyinaa O ne O titiriw O ne O kwae O mu O ne O nsuo O ho O , O ɛnam O saa O nti O wɔato O asraafoɔ O agu O mu O sɛ O ɔnkɔ O na O ɔma O saafoɔ O yi O nyinaa O nnyae O Nsɛm O bi O a O abɛtodwa O no O kyerɛ O sɛ O , O asraafoɔ O yi O hye O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ne O nneɛma O binom O a O wɔde O yɛ O amenamudwuma O no O Nanso O deɛ O Sylvester B-PER Mensah I-PER reka O ne O sɛ O , O aban O no O nnwene O ɔkwan O foforo O a O ɔbɛtumi O de O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O a O ɔrehye O no O no O ayɛ O Ɔ O se O daakye O aban O nhye O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O wɔgye O . O NDC B-ORG aban O a O ɔdwene O daakye O nhye O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O , O wei O yɛ O akwadwo O dwuma O ne O adwene O a O aban O no O nnwene O . O ɔtoaa O so O sɛ O , O saa O mfidie O yi O , O wɔbɛtumi O de O ayɛ O nnwuma O foforo O binom O Nsɛn O ahorow O a O Bawumia B-PER keka O faa O ɔman O yi O ɛkɔnomi O ho O yi O , O na O yɛdwene O sɛ O , O anka O aban O yi O bɛtumi O de O saa O mfidie O yi O ayɛ O nneɛma O binom O wɔ O ɔman O yi O mu O na O atumi O apagya O ɛkɔnomi O no O mu O na O aboa O ɔman O yi O mpontuo O Yɛrehu O adwene O a O yɛannwene O yie O ho O nsunsuansoɔ O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O banbɔ O so O , O Dominic B-PER Nitiwui I-PER de O too O dwa O nansa O yi O ara O sɛ O asraafoɔ O adwuma O a O wɔahye O ase O no O wɔsɛe O nnuadan O baako O , O plastike O nkonnwa O 10 O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O 28 O , O afidie O a O ɔde O twe O nsuo O 18 O , O baterise O 8 O , O korɔ O num O ɛnna O kyamfanfoɔ O mfidie O no O nso O 267 O Mfidie O a O ɔde O twe O nsuo O 21 O , O baterise O 2 O , O kia O kaa O , O ne O tuo O mmienu O na O wɔgyeɛ O . O ɔman O no O banbɔ O dwumakuofoɔ O 33 O a O wɔkyee O wɔn O wɔ O Apue B-LOC mantam I-LOC no O , O wɔredi O wɔn O asɛm O wɔ O Kaneshie B-LOC mansin O asɛnibea O hɔ O nanso O kɔɔto O antie O asɛm O no O nti O wɔama O wɔn O baili O Nsusui O antumi O amma O mu O sɛ O deɛ O ɛteɛ O nti O no O asɛnnibea O no O amma O nnipa O du O - O baako O a O wɔsusu O sɛ O ɔka O ho O no O baili O Deɛ O ɔrebɔ O kwaadu O no O , O ASP O Syvester B-PER Asare I-PER , O kɔɔ O kɔrto O nnɛ O kɔgyee O tumi O krataa O a O ɛbɛboa O ama O wɔapɛ O adanseɛ O de O atia O akyefoɔ O no O Kwaadu O a O ɔde O rebɔ O no O ne O sɛ O , O ɔkura O tuo O a O mmara O mma O ne O ho O kwan O sɛ O ɔnkura O Nanso O mmaranimfoɔ O a O ɔrebɔ O n'akyidɔm O no O twee O ɔtemuafoɔ O , O Ama B-PER Adomako I-PER Kwakye I-PER adwene O kɔɔ O so O sɛ O section O 192 O ( O 2ɔ O of O the O ɔriminal O and O Offenɔes O Act1960 O , O Act29 O kyerɛ O sɛ O ansa O na O wɔbɛtumi O ayɛ O biribi O saa O no O gye O sɛ O ɔtwerɛ O kɔma O atonney O general O ansa O na O wɔatumi O agyegye O saa O nsɛnkae O no O so O ɔtemmuafoɔ O Adomako B-PER Kwakye I-PER , O gyinaa O deɛ O ɔkaa O no O so O , O yɛɛ O sɛ O ɔntena O asɛm O no O so O ɔkaa O sɛ O , O nhyehyɛe O a O ɔyɛe O no O nkyerɛ O sɛ O ɔbaili O no O anaasɛ O ɔmaa O no O remande O sɛ O ɔmmra O kɔɔto O na O ɔmmɛdi O n'asɛm O ɛno O nti O ɔgyinaa O so O gyae O no O Nanso O ɛnam O sɛ O saa O nsɛnkae O bi O saa O no O wɔhia O wɔn O no O nti O no O , O wɔsan O maa O wɔkyee O nnipa O du O - O baako O no O ntem O pa O ara O bio O . O Sɛ O yɛhwɛ O kwaadu O no O a O , O saa O nnipa O aduasa O - O mmiɛnsa O no O yɛɛ O wɔn O ho O sɛ O , O ɔman O no O banbɔkuofoɔ O nanso O na O wɔnyɛ O Saa O nkurɔfoɔ O yi O a O wɔkyee O wɔn O yi O akɔ O nkurow O pii O so O wɔ O Apue B-LOC mantam I-LOC ne O Asante B-LOC mantam I-LOC no O mu O a O ɔreyɛ O galmasey O Wɔabɔ O nkurommafoɔ O bi O hu O , O na O wɔasan O agye O sikakɔkɔɔ O ahodoɔ O binom O afiri O wɔn O hɔ O ɛnam O sɛ O wɔayɛ O wɔn O ho O sɛ O ɔman O no O banbɔkuofoɔ O nti O ɔman O no O banbɔkuo O no O nyaa O nteɛ O sɛ O wɔ O ɔpɛpɔn B-DATE bosome O no O mu O sɛ O , O nnipabinom O a O wɔkura O wɔkura O atuo O a O wɔayɛ O wɔn O ho O sɛ O abanbɔfoɔ O bi O reyɛ O galamsey O wɔ O Apue B-LOC mantam I-LOC a O ɔreteetee O kurommafoɔ O binom O ɛnna O Kotonimaa B-DATE 4 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE , O wɔgyae O ɔman O no O banbɔkuofoɔ O no O bi O firii O wɔn O atenae O kɛseɛ O no O mu O sɛ O wɔnkɔ O Akenteng B-LOC kwae O a O ɛbɛn O Osinease B-LOC a O ɛwɔ O Apue B-LOC mantam I-LOC no O mu O no O , O ɛhɔ O na O ɔkɔgyee O saa O nkurɔfoɔ O yi O firii O mmabunu O a O ɔwɔ O kuro O yi O mu O nsam O Kwaadubɔfoɔ O no O kyerɛɛ O sɛ O , O saa O kwaadu O yi O Apue B-LOC mantam I-LOC polisi O no O taa O akyire O Saa O nnipa O yi O a O , O yɛabɔ O wɔn O kwaadu O yi O , O yɛde O wɔn O kɔɔ O Nkran B-LOC a O yɛkɔtotoo O wɔn O ano O a O ɔgye O too O mu O sɛ O , O ampa O wɔnnyɛ O ɔman O no O banbɔ O adwumayɛfoɔ O Mmom O no O wɔgye O too O mu O sɛ O , O atuo O ahodoɔ O no O yɛ O wɔn O dea O Wɔsan O kaa O sɛ O , O na O wɔwɔ O kwae O no O mu O rehwehwɛ O sika O Nneɛma O a O kwaadu O no O dan O no O adi O sɛ O wɔkura O no O yɛ O Tudor B-PER tuo O ketewa O , O pump O - O Action O , O atuo O nketewa O mmienu O , O assault O rifles O ne O rounds O ammunition O du O ɛnna O ɔougar O pistol O Kwaadubɔfoɔ O no O kaa O sɛ O , O wɔgyee O Tudor B-PER tuo O ketewa O , O pump O - O Action O , O atuo O nketewa O mmienu O , O assault O rifles O ne O rounds O ammunition O du O ɛnna O ɔougar O pistol O Kuo O no O kaa O sɛ O , O wɔsan O nso O gyee O gotta O kasanoma O 12 O , O hankɔfo O mmiɛnsa O , O sofi O nan O ɛnna O ɛleturɔneke O shɔka O Ghana B-LOC asraa O adwuma O no O asan O ahyɛ O wɔn O dwumadie O a O ɛtɔ O so O mmienu O a O ɔde O reko O galamsey O no O ase O Nsɛnkae O a O afiri O amaneɛ O asoeɛ O aba O ne O sɛ O , O dwumadie O a O ɔfrɛ O no O Operation B-ORG Halt I-ORG II I-ORG no O yɛ O deɛ O wɔreyɛ O de O ayi O nnipa O ne O nneɛma O a O wɔde O yɛ O amenamutuo O adwuma O no O nyinaa O afiri O hɔ O Nsɛnkae O no O kyerɛ O sɛ O , O saa O dwumadie O foforo O yi O bɛgyina O Asuo B-LOC Pra I-LOC a O amenamudwuma O yi O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O yi O anya O so O nsunsuansoɔ O yi O Ghana B-LOC asraafoɔ O nso O ahyɛ O akodeɛ O nsrakɔ O wɔ O Asuo B-LOC Pra I-LOC no O so O Saa O dwumadie O yi O mmarima O ahaanan O a O dibea O biara O bi O wɔ O mu O Wɔatu O Ghanafoɔ O fo O sɛ O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O amenamutu O adwuma O yi O hɔ O na O asraafoɔ O yi O abofu O hyɛ O amma O wɔn O so O ɛnam O nansa O yi O dwuma O a O wɔredi O de O ako O galamsey O no O , O wɔagyae O asraafoɔ O ahaanu O sɛ O wɔnkɔ O na O wɔnkɔpam O galamseyfoɔ O a O wɔresɛe O nsuo O ani O no O nyinaa O Saa O nsusui O yi O bae O beɛ O a O aban O no O yɛɛ O ɔmanfoɔ O nhyimu O gyee O ɔmanfoɔ O adwene O wɔ O ɔkwan O a O ɔbɛfa O so O asi O amenamudwuma O yi O a O ɛnam O mmara O kwan O so O yi O ano O wɔ O Oforisuo B-DATE 14 I-DATE ne O 15 B-DATE , I-DATE 2021 I-DATE . O Asantehene O , O Otumfoɔ B-PER Osei I-PER Tutu I-PER II I-PER , O ahyɛ O ɔmanpanin O ɔmmɔ O mmɔden O mfa O ahemfo O nwura O galamsey O ko O no O ɔkyerɛ O sɛ O , O ahemfo O a O wɔmfa O wɔnwura O galamsey O ɔko O no O mu O nti O na O mmerɛ O a O atwa O mu O no O nyinaa O agye O agu O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O Manhyia B-LOC ahemfie O berɛ O a O ngudeɛ O asoeɛsfoɔ O kɔsra O no O , O Asantehene O kaa O sɛ O ɛsɛ O ahemfo O nso O nya O kwan O di O dwuma O wɔ O galamsey O ko O no O mu O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O ahemfo O nso O nya O kwan O na O wɔtumi O ka O anammɔn O a O wɔafa O ma O obi O krataa O sɛ O ɔnnyina O so O mfa O ntu O agudeɛ O no O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O sɛ O amma O no O saa O a O , O ɛma O ahemfo O no O nso O de O wɔn O ho O gye O galamsey O adwuma O no O mu O bi O . O Amammara O no O mpo O ka O sɛ O , O agudie O no O yɛ O ɔmanpanin O no O dea O , O nanso O yɛn O nyinaa O nim O sɛ O sikakɔkɔɔ O no O wɔ O asaase O no O mu O ɛnna O asaase O no O nso O yɛ O ahemfo O no O dea O Yɛtumi O ma O ɔhɔhoɔ O krataa O a O ɛma O no O kwan O sɛ O ɔmmɛtu O agudie O wɔ O ɔhene O bi O asaase O so O nanso O yɛde O krataa O no O ma O wɔ O nkran O ɛnam O sɛ O yɛmfa O ahemfo O no O nka O ho O no O nti O no O , O wɔn O nso O yɛ O galamsey O no O bi O Sɛ O wɔde O ɔhene O no O ka O saa O dwumadie O yi O ho O a O , O wɔmfa O wɔn O ho O nnyɛ O mu O ɔko O a O yɛreko O atia O galamsey O no O reyɛ O adan O ɛnam O aban O no O nkoguo O ahodoɔ O a O wadi O wɔ O ɔko O no O mu O . O Yɛayɛ O temanmufoɔ O yi O , O ɛsɛ O sɛ O ɛha O yɛn O ɛnam O sɛ O , O ɛso O nsunsuansoɔ O a O saa O galamsey O adwuma O yi O de O bɛba O no O , O ɛbɛha O yɛn O nyinaa O yɛ O daakye O Saa O galamseyfoɔ O adwuma O yi O a O wɔreyɛ O yi O ni O , O nkakrankakra O ɛrenya O yɛn O so O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O yɛn O nsaase O so O , O yɛn O suo O so O ɛnna O ɛresɛe O yɛn O nsaase O a O yɛtumi O de O dua O nneɛma O nso O Adan O adi O pefee O sɛ O nnwumakuo O a O anka O wɔboa O ma O yɛhyɛ O yɛn O agudietuo O mmara O mu O kena O no O wɔde O kataasehyɛ O asɛe O ne O nyinaa O Akufo B-PER Addo I-PER nkoguo O a O wadi O wɔ O galamsey O ko O wɔ O mfeɛ O nan O yi O a O atwam O no O kyerɛ O ne O mmerɛyɛ O a O ɔyɛ O na O bio O nso O no O wɔnyɛ O ɔkannifoɔ O pa O a O ɔbɛtumi O aboa O ama O yɛako O atia O galamsey O no O Saa O ɔmanfoɔ O adwenekyerɛ O yi O yɛ O adeɛ O aban O yi O yɛɛ O no O mfeɛ O nan O a O atwan O no O a O ɛmaa O no O dii O nkoguo O no O Yɛrehwɛ O anim O sɛ O saa O nhyimu O no O ɔkwan O mapa O bi O bɛfiri O mu O aba O afa O sɛdeɛ O yɛbɛtumi O asi O saa O ɔhaw O yi O ano O ɛyɛ O mmɔbɔ O sɛ O , O nsɛnkae O a O ɛfiri O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O amanneɛ O de O bae O fa O ɔmanfoɔ O adwenekyerɛ O fa O ɔkwan O a O ɔbɛfa O asi O ɔhaw O yi O ano O kwan O yi O mmoa O wɔ O ɔkwan O biara O so O Saa O nsɛnkae O yi O yɛ O deɛ O ɛmu O yɛ O hare O na O enni O nnyinasoɔ O biara O fa O ɔkwan O a O saa O adeɛ O yi O bɛtumi O ayɛ O adwuma O Nsɛnkae O no O kyerɛ O sɛ O aban O no O hyɛ O adwuma O no O mu O nanso O ɔntumi O mfa O nhyehyɛe O papa O biara O mma O a O ɛbɛboa O asi O ɔhaw O no O ano O kwan O ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER ka O no O mpɛn O pii O wɔ O ne O ho O a O ɔde O ato O hɔ O amenamutu O adwuma O nketewa O no O a O wɔsan O frɛ O no O galamsey O ɔmanpanin O san O kaa O sɛ O , O ɔbɛyɛ O deɛ O ɔbɛtumi O biara O wɔ O ne O tumi O mu O wɔ O ne O berɛ O a O ɛtɔ O so O mmienu O yi O de O asi O galamsey O no O kwan O berɛ O a O Okyehene O Osagyefo O Amoatia B-PER Ofori I-PER Panin I-PER ne O Akyem B-LOC Abuakwa I-LOC Traditional O Council O no O too O wɔn O nsa O frɛɛ O no O no O Ansa O na O saa O nhyimu O no O rekɔbɛkɔ O so O no O , O aban O no O nam O nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O nneɛma O asoeɛ O no O so O yɛɛ O nnaanu O nhyimu O faa O ɔman O mu O no O nyinaa O adwene O a O wɔwɔ O fa O amenamutu O nketewa O adwuma O no O ho O , O deɛ O ɛfiri O mu O bae O no O ne O sɛ O , O aban O no O mfa O agudietuo O mmara O no O nyɛ O adwuma O """" O ɛnam O adwenefa O a O ɛkɔɔ O so O faa O amenamutu O adwuma O nketewa O no O ho O a O ɛrekyerɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O galmasey O adwuma O no O wɔgyae O no O , O Ghana B-LOC manpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER ahyɛ O Ghana B-LOC asraafoɔ O sɛ O wɔnhyɛ O wɔn O dwumadie O no O ase O na O wɔnyi O obibiara O ne O nneɛma O biara O a O ɔde O reyɛ O galamsey O no O mfiri O nsuo O no O ani O Anyɛ O sɛdeɛ O aban O no O de O nhyehyɛe O dada O no O ara O na O ɛreko O galamsey O no O nti O yɛnhu O mpontuo O biara O wɔ O mu O . O Yɛntumi O ntoa O so O nyɛ O ade O dada O no O ara O Nsuo O ahodoɔ O a O na O ani O rete O no O nyinaa O ani O resan O asɛe O ɛnam O sɛ O nnipa O binom O gu O so O reyɛ O galamsey O no O wɔ O ɔman O no O afaanan O binom O Ayɛhummɔmɔ B-DATE 2017 I-DATE mu O na O ɔmanpanin O Akufo B-PER Adoo I-PER de O too O dwa O sɛ O ɔde O ne O manpanyindie O no O bɛsi O hɔ O de O ako O atia O galamsey O Nanso O no O yɛhwɛ O deɛ O galamsey O akɔdu O nnɛ O yi O ne O ɛso O nsunsuansoɔ O a O anya O wɔ O nsaase O , O asubonten O ne O nsuo O so O a O , O biribiara O kyerɛ O sɛ O ɔmanpanin O ko O a O ɔreko O atia O galamsey O no O atɔ O nsuo O mu O Sɛ O ɔmanpanin O antumi O anko O ɔko O yi O dea O , O ɛneɛ O ɔmfa O n'akongua O no O nto O hɔ O , O na O yɛnhu O sɛ O ampa O ɔdi O ne O nsɛm O so O Seesei O deɛ O bɔhyɛ O hunu O ne O nnaadaa O na O wɔde O daadaa O yɛn O Nsɛmka O deɛ O ɛyɛ O fo O ɛsɛ O sɛ O ɔmanpanin O de O ne O nsɛm O yɛ O adwuma O Galamsey O nsɛm O yi O yɛ O asɛnhia O nti O ɛsɛ O sɛ O yɛn O adwene O kɔ O so O pa O ara O Nsuo O yɛ O nkwa O Berɛ O a O ɔmanpanin O de O n'anodisɛm O reto O dwa O wɔ O ɔman O no O nyinaa O nkɔmmɔ O a O ɛfa O amenamutuo O adwuma O nketewa O no O ho O no O Wukuada B-DATE , O Oforisuo B-DATE 14 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE no O , O ɔkaa O sɛ O wayɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛma O mmara O ne O obibiara O a O wɔbɛkye O no O sɛ O ɔreyɛ O galamsey O no O adi O nanso O no O ɔntumi O mma O yɛnkye O obi O a O onni O adanseɛ O Ghanani O biara O nni O hɔ O a O wɔaka O sɛ O ɔmanpanin O ntwe O obi O aso O ɛnam O deɛ O wɔte O anaa O adanseɛ O bi O a O enni O hɔ O so O Deɛ O ɛteɛ O ne O sɛ O ɔmanpanin O no O nni O tumi O sɛ O , O ɔbɛtwe O obi O aso O wɔ O Ghana B-LOC ha O , O asɛnnibea O nko O ara O na O wɔbɛtumi O asaa O ɔmanpanin O no O agyinatuo O no O ɔmma O yɛnya O gyidie O wɔ O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER mu O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔboa O ma O yɛko O galamsey O yi O a O kataasehyɛ O ahyɛ O no O ma O yi O . O Wei O ma O ɛne O bɔhyɛ O ahodoɔ O a O saa O berɛ O no O a O ɔgyina O New B-ORG PatrioticParty I-ORG no O anan O mu O apre O manpaninadwa O no O ɔhyɛɛ O no O . O Nana B-PER Akufo I-PER Addo I-PER ma O yɛtee O aseɛ O sɛ O , O ɔba O a O ɔbɛtu O kataasehyɛ O ne O porɔeɛɛ O ase O aberɛ O a O ɔde O Anas B-PER kwan O no O bi O bɛdi O dwuma O . O Anas B-PER yi O yɛ O Abibiman B-LOC nhwehwɛmu O sɛntwerɛfoɔ O no O mi O baako O a O , O a O deɛ O ɔyɛ O ne O sɛ O , O ɔyɛ O nhwehwɛmu O fa O kataasehye O ho O . O Wei O mma O no O nyɛ O nwanwa O sɛ O ɛbɛsi O saa O berɛ O yi O , O yɛmfaa O asotwe O biara O mmaa O Atɔe B-LOC mantam I-LOC no O NPP B-ORG twerɛtwerɛfoɔ O no O ne O asoeɛasoeɛ O agyinatukuo O dada O no O paninCharles O Bissue B-PER wɔ O kwaadu O ahodoɔ O a O wɔabɔ O no O wɔ O galamsey O nsɛnsɛm O ho O yi O nyinaa O wɔ O deɛ O Anas B-PER Aremeyaw I-PER de O bɛtoo O dwa O faa O ne O ho O no O ɛnsan O nyɛ O nwanwa O sɛ O , O wɔntuu O anammɔn O biara O mfaa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O no O ɛbɛsi O nnɛ O yɛntee O hwee O mfaa O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O hɔ O , O ɔhaw O ahodoɔ O a O wɔrekɔ O mu O , O ne O ɔko O a O ɔreko O atia O galamsey O no O deɛ O akɔduru O Mmom O deɛ O , O yɛhuu O asraafoɔ O binom O wɔ O ɛoy O News O kaseɛ O mu O sɛ O wɔde O wɔn O ho O agye O adwuma O yi O mu O ɛneɛ O na O ɛkyerɛ O sɛ O , O aban O no O de O asraafoɔ O reko O tia O adeɛ O a O yɛahu O sɛ O wɔreyɛ O bi O deɛ O na O kyerɛ O sɛ O yɛbɛka O nokware O dea O , O na O sɛbɛ O sɛbɛ O aban O no O ankasa O ɔnnim O deɛ O ɔreyɛ O Sɛ O temanmufoɔ O bɛnya O aban O no O mu O awerɛhyɛ O mu O dea O , O na O agye O sɛ O adwuma O biara O a O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O reyɛ O no O aban O no O ma O yɛhu O mu O bi O na O bio O nso O no O ɔkyerɛ O yɛn O baabi O a O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ara O ayera O no O nyinaa O afa O Sɛ O Akufo B-PER Addo I-PER aban O pɛ O sɛ O Ghanafoɔ O nyinaa O taa O n'akyi O wɔ O galamsey O ko O no O mu O a O , O ɛsɛ O sɛ O ɔma O ɔmanfoɔ O hu O biribiara O a O ɔreyɛ O fa O galmasey O ko O no O ho O na O ɔsan O ma O ɔmanfoɔ O te O nneɛma O ahodoɔ O a O ɔreyɛ O no O ase O ɛsɛ O sɛ O aban O hu O asotwe O pɔtee O a O ɔde O rema O wɔn O a O wɔde O wɔn O ho O ahyɛ O galamsey O adwuma O no O mu O no O ɛnam O sɛ O , O saa O galamsey O yi O ko O tia O nnipa O fahodie O , O apɔmuden O , O nsaase O ɛnna O Iner O - O generational O equity O nhyehyɛe O no O . O Bio O nso O no O galamsey O adwuma O no O kasa O tia O Sustainable O Development O Goals O ( O SDGsɔ O nhyehyɛe O a O ɛyɛ O 1 O , O 2 O , O 3 O , O 6 O , O 8 O , O 11 O , O 12 O , O 13 O , O 14 O ne O 15 O ɔhyɛ O kɛkɛ O a O yɛhyɛ O asraafoɔ O yi O sɛ O ɔnko O ntia O galamsey O adwuma O yi O ntumi O mmoa O mma O yɛnni O wɔn O so O nkonim O ɛnam O sɛ O , O asraafoɔ O yi O ankasa O binom O ka O ho O . O ɛno O nti O no O ɛsɛ O sɛ O yɛnya O asotwe O bi O nso O ma O wɔn O mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Tamale B-LOC North I-LOC a O ɛwɔ O Atifi B-LOC mantam I-LOC mu O no O , O Alhassan B-PER Suhuyini I-PER , O sɛ O ɔno O deɛ O ɔnte O aban O nhyehyɛe O no O a O ɔde O reko O galamsey O no O ase O ɔdeɛ O ɔreka O ne O sɛ O , O aban O no O nhyehyɛe O a O ɔde O baa O sɛ O ɔde O resi O galamsey O ano O no O atɔ O nsuo O mu O ɔde O saa O asɛm O yi O too O dwa O ɛnam O nansa O yi O asraafoɔ O 200 O a O wɔgyae O wɔn O sɛ O wɔnkɔ O na O wɔnkɔkyekye O galamseyfoɔ O a O ɔresɛe O nsuo O ani O no O Asraafoɔ O ɔhammienu O na O wɔde O wɔn O redi O saa O dwuma O yi O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O Citi O TV O Breakfast O Daily O show O so O Benada B-DATE , O Oforisuo B-DATE 29 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE no O ɔkaa O sɛ O anka O ɛsɛ O sɛ O aban O no O de O mansin O abanbɔfoɔ O mmom O na O wɔde O wɔn O ko O tia O galamsey O adwuma O no O na O ɛnyɛ O asraafoɔ O mmom O Medwene O sɛ O , O saa O ɔkwan O yi O a O yɛrefa O so O de O asraafoɔ O ako O Galamsey O no O nyinaa O no O ɛnyɛ O adwuma O Megye O di O sɛ O ɔkwan O a O yɛbɛtumi O afa O so O ne O sɛ O , O yɛde O mansin O no O banbɔkuo O no O mmom O bɛko O atia O galamsey O no O na O sɛ O wɔpɛ O mmoa O dea O Ma O wɔn O ntumi O nko O wɔn O haw O , O na O aban O no O mmom O mmoa O wɔn O wɔ O saa O adwuma O yi O ho O Saa O kwan O yi O bɛtumi O aboa O asɛne O deɛ O yɛgu O so O reyɛ O no O a O yɛnhu O biribiara O mfi O ho O no O Megye O di O sɛ O ɔmanpanin O bɛsua O nyansa O bi O afiri O ɔko O a O edii O kan O no O , O a O ɔno O ara O kaa O sɛ O , O yɛasɛe O sika O pii O wɔ O ho O wɔ O mfeɛ O nan O a O edii O kan O twaa O mu O no O Nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O nneɛma O soafoɔ O , O Samuel B-PER Jinapor I-PER , O aka O sɛ O galamsey O ko O yi O wɔ O nwiano O . O ɔgyedi O sɛ O , O ɔko O yi O aban O no O bɛdi O nkonim O Deɛ O ɔrekyerɛ O ne O sɛ O , O wɔde O nhyehyɛe O pii O no O ara O na O agugu O apono O so O de O reko O atia O saa O galamsey O yi O Berɛ O a O na O ɔne O mantam O mu O asoafoɔ O rekasa O wɔ O ɛubileeHouse O no O , O Mr O Jinapor B-PER kaa O sɛ O , O aban O no O ntoto O ne O bɔhyɛ O a O wɔahyɛ O afa O galamsey O ko O no O ho O ase O koraa O Deɛ O asi O afa O amenamutu O adwuma O nketewa O no O ho O nyinaa O no O , O yɛadu O nkowie O . O Yɛadi O ɔman O mu O no O nyinaa O nkɔmmɔ O na O seesei O no O yɛde O nhyehyɛe O bi O agu O akwan O mu O a O ɛbɛhwɛ O amenamutu O adwuma O nketewa O no O na O aboa O asi O galamsey O ano O koraa O ama O ɔman O no O nyinaa O Nansa O yi O ara O , O aban O no O asan O ahyɛ O n'anammɔn O a O ɔretu O de O ako O atia O galamsey O no O mu O kena O bio O ɛnam O temanmufoɔ O hyɛ O a O wɔahyɛ O aban O no O sɛ O ɔmfa O amenamutuo O mmara O no O nyɛ O adwuma O Eyi O ama O aban O no O retu O anammɔn O pii O Aban O no O ahyɛ O nnipa O a O na O wɔwɔ O kwae O ahodoɔ O no O mu O rehwɛ O mmeaɛ O a O sika O wɔ O no O sɛ O wɔnnyae O nkɔsi O sɛ O wɔbɛka O sɛ O wɔnkɔ O bio O Wɔasan O ahyɛ O Ngudeɛ O Asoeɛ O sɛ O ɔnnyae O krataa O a O wɔde O ma O nkurɔfoɔ O sɛ O wɔmfa O nkɔhwehwɛ O nsaase O so O no O ɔsoafo O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O abɔdeɛmu O nneɛma O so O no O ahyɛ O nnipa O a O wɔkura O tumi O krataa O ne O nnwumakuo O a O wɔkura O tumi O krataa O nyinaa O sɛ O wɔnnyae O kwae O nsaase O nhwehwɛmu O no O ɛnkɔsi O sɛ O , O wɔbɛte O biribi O afiri O aban O no O hɔ O ɔsoafoɔ O no O san O kaa O sɛ O , O ɔsoafo O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O abɔdeɛmu O nneɛma O so O no O asan O aka O akyerɛ O ngudeɛ O asoeɛ O sɛ O enni O kwan O sɛ O wɔgye O , O anaa O ɔyɛ O obiara O krataa O a O ɛma O no O ho O kwan O ma O no O kɔyɛ O asaase O so O nhwehwɛmu O hwɛ O sɛ O anyɛ O biara O sika O wɔ O mu O anaa O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O amanneɛ O soɔ O no O , O Kojo B-PER Oppong I-PER Nkrumah I-PER se O ɛnkyɛ O koraa O aban O no O abɛsan O de O nhyehyɛe O foforo O bɛba O a O ɔbɛma O asraafoɔ O akɔpam O amenamutufoɔ O afiri O nsuo O ahodoɔ O no O so O Deɛ O ɔrepɛ O akyerɛ O ne O sɛ O , O saa O nhyehyɛe O yi O yɛ O deɛ O ɛreba O abɛboa O ama O aban O no O atumi O asi O amenamutu O adwuma O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O ano O Wɔgyae O asraafoɔ O ahaanu O Wukuada B-DATE , O Oforisuo B-DATE 28 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE sɛ O wɔn O sɛ O wɔnkɔ O na O wɔnkɔkyekye O galamseyfoɔ O a O ɔresɛe O nsuo O ani O wɔ O ɔman O no O mu O no O Ghana B-LOC asraa O adwuma O no O dii O saa O dwuma O yi O ɛnam O nsɛnkae O a O ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER de O maa O wɔn O Nsɛnkae O a O ɛfiri O amanneɛ O soɔfoɔ O hɔ O bae O ne O sɛ O , O dwumadie O no O hyɛɛ O aseɛ O wɔ O Asuo B-LOC Pra I-LOC a O ɛwɔ O Mfinimfini B-LOC ne O Atɔe B-LOC mantam I-LOC mu O Nsɛmkae O a O efiri O asoeɛ O a O ɛbɔ O amanneɛ O no O kyerɛ O sɛ O , O """" O ɛnam O adwenefa O a O ɛkɔɔ O so O faa O amenamutu O adwuma O nketewa O no O ho O no O wɔ O Oforisuo B-DATE 14 I-DATE ne O 15 O no O a O ɛrekyerɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O galmasey O adwuma O no O wɔgyae O no O , O Ghana B-LOC manpaninNana O Addo B-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER ahyɛ O Ghana B-LOC asraafoɔ O sɛ O wɔnhyɛ O wɔn O dwumadie O no O ase O na O wɔnyi O obibiara O ne O nneɛma O biara O a O ɔde O reyɛ O galamsey O no O mfiri O nsuo O no O ani O Saa O dwumadie O yi O hyɛɛ O aseɛ O , O dunhwere O nsia O Wukuada B-DATE no O Oforisuo B-DATE 28 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE wɔ O Asuo B-LOC Pra I-LOC a O ɛwɔ O mfinimfini B-LOC mantan I-LOC ne O atɔe B-LOC mantam I-LOC no O Ghana B-LOC asraafoɔ O ahaanu O na O wɔde O wɔn O redi O saa O dwuma O yi O Mr O . O Oppong B-PER Nkrumah I-PER nkɔmmɔ O a O ɔne O Citi B-ORG News I-ORG dii O ne O sɛ O nnipa O a O wɔwɔ O Kwae B-LOC ahodoɔ O mu O a O wɔretu O sika O no O wɔde O pam O wɔn O nyinaa O Banbɔ O asoeɛ O no O ne O Ghana B-LOC asraafoɔ O adwuma O no O bɛkyerɛ O ɔkwan O ne O nhyehyɛe O a O ɛbɛboa O ama O wɔatumi O di O saa O ɔko O yi O so O nkonim O asene O deɛ O wɔdii O kan O yɛe O no O Nnya O kwae O no O yɛ O bɛeaɛ O a O yɛnkɔ O hɔ O nkɔyɛ O amenamudwuma O Eyi O mfa O ho O sɛ O , O mmara O ma O wo O kwan O anaa O mmara O mma O wo O kwan O ɛno O nti O na O Ghana B-LOC manpaninahyɛ O asraafoɔ O sɛ O ɔnyi O obibiara O ne O nneɛma O biara O a O wɔde O reyɛ O amenamutu O adwuma O no O mfiri O hɔ O no O . O Na O wɔrehyɛ O aseɛ O afiri O Asuo B-LOC Pra I-LOC so O ɔsoafoɔ O dada O a O na O ɔhwɛ O nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O nneɛma O soɔ O no O , O Inusah B-PER Fuseini I-PER , O se O ɔmanpanin O Addo B-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER bɛtumi O agya O din O papa O ato O hɔ O sɛ O ɔtumi O si O galamsey O ano O a O . O Deɛ O ɔreka O ne O sɛ O , O ɛnnɛ O mma O ne O daaky O mma O bɛbɔ O agye O ne O so O , O sɛ O ɔtumi O si O saa O ɔhaw O yi O ano O a O Tamale B-LOC Central O mmarahyɛbɛdwani O dada O ka O biribi O nansa O yi O ara O deɛ O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER kae O wɔ O ne O ho O a O ɔde O resi O hɔ O ako O galamsey O no O Ɛnam O sikakɔkɔɔ O tuo O no O nti O no O , O ɔhuu O sɛ O nsuo O a O ɛdi O mu O bi O te O sɛ O Birim B-LOC ne O Ankɔbra B-LOC asɛe O , O ne O saa O nti O no O ɔde O nneɛma O guu O akwan O mu O de O see O ɛbɛyɛ O na O fagudeɛ O a O aka O no O nhwere O nkyirimma O Owura O Fuseni B-PER kyerɛ O sɛ O ɔmanpanin O mfa O ne O nan O nsi O fam O na O ɔnhwɛ O ensi O saa O ɔhaw O yi O ano O na O ɛmmoa O ammɔ O ɔman O no O daakye O ho O ban O Kasa O no O reyɛ O adɔɔso O dodo O Anamɔntuo O no O na O ehia O , O nanso O me O ne O ɔmanpanin O yɛ O adwene O na O me O sane O nso O hyɛ O no O sɛ O ɔmmɔ O ne O ho O mmɔden O ɛfiri O sɛ O , O deɛ O ɛyɛ O nyinaa O na O waka O no O . O Yɛntumi O nhwɛ O mma O nnipa O bi O nsɛe O ɔman O no O mfudeɛ O ɛnam O deɛ O wɔbɛnya O nti O ɛfiri O sɛ O yɛabrɛ O ansaana O ɛreduru O deɛ O aduru O yi O . O Yɛn O nananom O nim O sika O kɔkɔɔ O no O nanso O Wɔantu O no O wɔ O nsuo O mu O . O Bio O , O wɔn O ansɛe O yɛn O kwaeɛ O ɛnam O sikakɔkɔɔ O nti O . O Na O mmom O no O wɔde O gyaa O yɛn O kwaeɛ O ne O fagudeɛ O a O yɛn O ani O gye O ho O , O na O yɛbɛtumi O de O yɛn O nsa O si O yɛn O bo O sɛ O yɛn O na O yɛma O kokoo O fa O kɛseɛ O no O ara O Wei O na O wɔde O gyaa O yɛn O na O ɛdeɛn O na O yɛn O nso O de O regya O nkyirimma O Yɛntumi O mma O pɛsɛmenkomenyafoɔ O yi O nsɛe O no O mma O yɛn O Yɛntumi O na O nsɛ O sɛ O yɛtumi O nso O . O ɔmanpanin O no O ntu O anammɔn O mprempren O yi O ara O . O Na O sɛ O ɔmanpanin O antumi O annya O dinpa O biara O mpo O a O , O ɔkwan O a O wobɛfa O so O ama O nwumakuo O nketewa O a O wɔtu O sika O kɔkɔɔ O no O so O ate O ne O sɛ O wo O mpene O mma O wɔn O nni O wɔn O dwuma O Sɛ O woyɛ O saa O a O , O nyɛ O nnɛ O mma O nko O ara O na O ɛbɛyi O wo O ayɛ O na O mmom O nkyirimma O a O wɔnnya O nwoo O nyinaa O . O Berɛ O a O Owura O Inusah B-PER Feseini I-PER ɔreka O wɔ O Citi B-ORG FM I-ORG / I-ORG TV I-ORG so O wɔ O wɔn O nnawɔtwe O awie O dwumadie O a O wɔato O ne O din O sɛ O The O Big O Issue O no O memeneda B-DATE , O Oforisuo B-DATE 24 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE . O ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akuff I-PER - I-PER Addo I-PER ka O no O mpɛn O pii O wɔ O ne O ho O a O ɔde O ato O hɔ O amenamutu O adwuma O nketewa O no O a O wɔsan O frɛ O no O galamsey O ɔmanpanin O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER se O , O ɔbɛyɛ O deɛ O ɔbɛtumi O biara O de O asi O galamsey O ano O ansa O na O ne O berɛ O a O ɛtɔ O so O mmienu O no O atwam O ɔpɛpɔn B-DATE , I-DATE 2015 I-DATE Nana O Akufo B-PER - I-PER Addo I-PER kaa O yei O berɛ O Ɔ O kyehene O , O Ɔ O saagyefo O Amoatia B-PER Ofori I-PER Panin I-PER ne O Akyem B-LOC Abuakwa I-LOC mpaninfoɔ O kɔɔ O nsrahwɛ O wɔ O Jubilee B-LOC House I-LOC Fiada B-DATE , O Oforisua B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE aduonu I-DATE mmiɛnsa I-DATE wɔ O afe B-DATE 2021 I-DATE mu O . O Ɛnam O sikakɔkɔɔ O tuo O no O nti O no O , O ɔhuu O sɛ O nsuo O a O ɛdi O mu O bi O te O sɛ O Birim B-LOC ne O Ankɔbra B-LOC asɛe O , O ne O saa O nti O no O ɔde O nneɛma O bɛguu O akwan O mu O de O sedeɛ O ɛbɛyɛ O na O fagudeɛ O a O aka O no O nhwere O nkyirimma O Yɛahu O deɛ O ato O asuo O Birim B-LOC , O Ankɔbra B-LOC ne O nsuwansuwa O nkaeɛ O Sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O Ghanafoɔ O bɛhunu O sɛ O m'ani O abre O nti O no O , O mede O nneɛma O bɛgu O akwan O mu O de O ko O tia O sika O kɔkɔɔ O tuo O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O sika O kɔkɔɔ O , O nsuo O ne O fagudeɛ O a O yɛn O nananom O de O gyaa O yɛn O no O na O yɛn O nso O de O begya O nkyirimma O . O Ɔkaa O sɛ O , O ɔbɛyɛ O biribiara O wɔ O ne O tumi O mu O de O sikakɔkɔɔ O tuo O no O dwumadie O no O aba O awieɛ O Amenamutuo O adwuma O nketewa O yi O a O ɔmanfoɔ O frɛ O no O galamsey O no O adi O atenatwie O wɔ O ɔman O no O nkɔmmɔdie O nyinaa O mu O wɔ O mfeɛ O kakra O a O atwam O yi O mu O ɛfiri O berɛ O a O Citi B-ORG News I-ORG hyɛɛ O aseɛ O sɛ O ɔreka O ɛso O nsunsuanso O ho O asɛm O no O Afe O 2017 B-DATE no O mu O no O , O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER hyɛɛ O sɛ O ɔde O ne O manpaninno O bɛsi O hɔ O ako O atia O galamsey O Nneɛma O ahodoɔ O a O na O edi O ne O hyɛ O yi O akyi O ne O sɛ O ogyae O apolisifoɔ O ne O asraafoɔ O ma O wɔkɔɔ O ɔman O no O afaanan O nyinaa O sɛ O ɔnhwɛ O na O ɔnsi O amenamutuo O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O nyinaa O ano O Nansa O yi O ara O , O yɛanya O nkasaho O pii O a O ɛkyerɛ O sɛ O yɛn O nsuo O ahodoɔ O a O na O ani O rete O no O asan O resɛe O bio O ɛnam O sɛ O galamsey O no O asan O aka O ne O ho O wɔ O mmeae O ahodoɔ O wɔ O ɔman O no O mu O nti O no O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER kasa O faa O ɔkwan O a O ɔbɛfa O ama O saa O adwuma O yi O atu O mpon O na O deɛ O ɔkaa O ne O sɛ O , O ɔhia O ɔmanfoɔ O adwenekyerɛ O wɔ O ɔkwan O a O ɔbɛtumi O afa O so O Aban O no O nam O nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O nneɛma O asoeɛ O no O so O yɛɛ O nnaanu O nhyimu O faa O ɔman O mu O no O nyinaa O adwene O a O wɔwɔ O fa O amenamutu O nketewa O adwuma O no O ho O , O deɛ O ɛfiri O mu O bae O no O ne O sɛ O , O aban O no O mfa O agudietuo O mmara O no O nyɛ O adwuma O ɛnam O saa O nkɔmmɔtwetwe O no O nti O no O , O nsaase O soafoɔ O no O hyɛɛ O wɔn O a O wɔreyɛ O nsaase O nhwehwɛmu O wɔ O nnyae O kwae O no O mu O no O nyinaa O sɛ O wɔnnyae O a O wɔhyɛɛ O wɔn O nna O nson O pɛ O Saa O ɔkwan O yi O ne O ahodoɔ O binom O na O wɔbɛfa O so O de O asi O amenamutu O adwuma O nketewa O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O afiri O hɔ O . O Kookoo O adwuma O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC no O rehinhim O , O sɛ O Europefoɔ B-ORG Nkabom I-ORG kuo O no O yɛsɛ O wɔnnye O yɛn O kookoo O no O bio O a O Ghana B-LOC kookoo O adwumakuo O no O nnaanoni O , O Joseph B-PER Boahen I-PER Aidoo I-PER na O ɔde O saa O asɛm O yi O too O dwa O Eyi O gyina O kɔkɔbɔ O a O EU B-ORG foɔ O de O bɔɔ O yɛn O faa O ɔsom O a O sɛ O Ghana B-LOC anhwɛ O yie O a O ɔde O bɛto O yɛn O kookoo O no O so O no O ɛnam O galamsey O no O ara O ɛresɛe O yɛn O nsaase O no O . O MR O . O Boahen B-PER Aidoo I-PER ne O Citi B-ORG News I-ORG retwetwe O nkɔmmɔ O no O , O ɔkaa O sɛ O ɔmanfoɔ O nyinaa O mmoa O na O yɛnko O ntia O galamsey O ɛnam O sɛ O ɛresɛe O yɛn O kookoo O no O Wei O yɛ O ɔhaw O pa O ara O ɛnam O sɛ O , O Europefoɔ O gye O yɛn O kookoo O no O ɔha O mu O aduowɔtwe O Na O sɛ O wɔde O ɔsom O to O yɛn O so O a O , O ɛbɛyɛ O den O pa O ara O sɛ O yɛbɛtumi O atɔn O yɛn O kookoo O no O Yɛakɔyɛ O ɔman O yi O , O ɛsɛ O sɛ O yɛsi O agyinae O wɔ O eyi O ho O na O yɛko O tia O galamsey O a O yɛmfa O amnyɔsɛm O mmɛhyehyɛ O mu O Nnipa O a O wɔwɔ O kuayɛ O adwuma O no O mu O adan O suro O a O wɔsuro O nsunsuansoɔ O a O ɛbɛnya O wɔ O Ghana B-LOC kookoo O adwuma O no O so O Dr O . O Emmanuel B-PER Agyeman I-PER Dwomoh I-PER a O ɔyɛ O Chief O Executive O in O - O charge O of O Agronomy O and O Quality O Control O wɔ O COCOBOD B-ORG no O abediakyire O no O adi O kan O ahyɛ O sɛ O , O ɔman O no O ntu O ntɛm O pa O ara O anammɔn O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O wɔbɛtumi O asesa O asotwe O a O ɔman O no O bɛnya O no O Saa O sika O yi O bɛboa O ahyɛ O nkitahodie O ne O ayɔnkofa O a O ɛda O saa O ɔman O mmiɛnsa O yi O a O wɔdua O kookoo O no O ne O Europrfoɔ O ntam O , O na O ama O yɛasi O asaase O sɛe O ne O mmɔfra O a O yɛde O wɔn O yɛ O adwuma O no O ano O kwan O Europefoɔ B-ORG Nkabom I-ORG rebɔ O kɔkɔ O sɛ O ɔbɛbane O kookoo O a O ɛfiri O Ghana B-LOC ɛnam O nsunsuansoɔ O bɔne O a O galamsey O renya O wɔ O nsaase O no O so O nti O Berɛ O a O Dr O . O Emmanuel B-PER Agyeman I-PER Dwomoh I-PER a O ɔyɛ O Chief O Executive O in O - O ɔharge O of O Agronomy O and O Quality O ɔontrol O wɔ O ɔOɔOBOD B-ORG no O abediakyire O no O rekasa O wɔ O ɔmanmu O no O nyinaa O adwenekyerɛ O dwumadie O no O a O ɛfa O galamsey O ko O no O ho O no O , O ɔkyerɛɛ O suro O a O ɔsuro O ɛnam O nsunsuansoɔ O bɔne O a O galamsey O no O de O bɛbrɛ O Ghana B-LOC kookoo O adwuma O no O Sei O no O , O Ghana B-LOC de O ne O kookoo O no O mu O ɔhamu O nkyekyɛ O mu O aduɔwɔtwe O na O ɛkɔ O Europe O aman O soɔ O Dr O . O Emmanuel B-PER Agyemang I-PER Dwomoh I-PER susu O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O ɔman O no O tu O anammɔn O bi O anim O anim O yi O ara O Yɛrekasa O yi O a O , O EU B-ORG rebɔ O Ghana B-LOC ne O Côte B-LOC d'Ivoire I-LOC nterɛne O sɛ O ɔmma O kwan O ma O yɛmfa O mmra O biara O nto O yɛn O kookoo O a O yɛde O ba O wɔn O hɔ O no O EUfoɔ O no O retu O anammɔn O wei O ɛnam O sɛ O mfoni O a O wɔhu O wɔ O wɔn O sɛtelaite O mu O fa O yɛn O kwae O no O kyerɛ O sɛ O Ghana B-LOC nsaase O no O resɛe O Sɛ O wohwɛ O setelaite O no O mu O a O , O mmeaeɛ O no O bi O sɔ O kɔkɔɔ O nti O no O EU B-ORG dwene O sɛ O ɛyɛ O kookoo O na O ama O no O ayɛ O saa O mmom O no O ɛyɛ O galamsey O ɔsan O nso O kyerɛɛ O n'adwene O faa O nsunsuansoɔ O bɔne O a O ɛwɔ O galamsey O so O no O Nsunsuansoɔ O a O saa O nneyɛe O yi O de O ba O kookoo O no O so O no O so O Nwura O ɛresa O , O nnuaba O mmɔe O ne O sika O a O yɛnya O so O rete O , O yɛrehwere O yɛn O kwae O , O nnuane O nnuro O a O ɛwɔ O yɛn O nsaase O no O mu O no O resɛe O , O kookoo O aba O no O tete O berɛ O a O ɛnyinii O ɛnam O nnuro O a O akɔ O asaase O no O mu O nti O ɔpɛpɔn B-DATE 2021 I-DATE , O Europefoɔ O nkabom O kuo O de O too O dwa O sɛ O wɔde O Euro O sika O ɔpepem O aduanu O num O bɛba O abɛhyɛ O Côte B-LOC d'Ivoire I-LOC , O Ghana B-LOC ne O Cameroon B-LOC adwadie O , O mmɔnten O ne O nsaase O yiedi O a O ɛboa O ma O yɛn O kookoo O no O tumi O so O no O mu O . O Wiase O nyinaa O wɔn O a O wɔtumi O dua O kookoo O pa O ara O , O deɛ O ɔto O so O mmienu O ne O deɛ O ɔto O so O num O a O wɔn O kookoo O no O yɛ O wiase O kookoo O no O ɔhamu O nkyekyemu O aduɔson O Saa O sika O yi O bɛboa O ahyɛ O nkitahodie O ne O ayɔnkofa O a O ɛda O saa O ɔman O mmiɛnsa O yi O a O wɔdua O kookoo O no O ne O Europefoɔ O ntam O , O na O ama O yɛasi O asaase O sɛe O ne O mmɔfra O a O yɛde O wɔn O yɛ O adwuma O no O ano O kwan O mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Ningo B-LOC - I-LOC Prampram I-LOC , O Mr O . O Sam B-PER Nartey I-PER George I-PER ahyɛ O ɔman O paninAkufo O Addo B-PER sɛ O ɔmfa O ne O nan O nsi O fam O na O ɔntumi O nko O ntia O galamsey O no O N'adwene O kyerɛ O mu O no O , O ɔkyerɛ O sɛ O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER de O n'ano O kɛkɛ O na O ɔde O resi O galamsey O no O Deɛ O ɔreka O no O ne O sɛ O , O ɔmanpanin O de O n'ano O na O ɛrefa O Ghanafoɔ O ho O , O a O anka O ɔbetumi O ayɛ O adwuma O no O ankasa O Ningo B-LOC - I-LOC Prampram I-LOC mmarahyɛbɛdwani O yi O ka O sii O so O dua O sɛ O , O wɔn O a O wɔreyɛ O saa O adeɛ O yi O yɛ O wɔn O a O , O aban O no O apaw O wɔn O a O ebi O nso O yɛ O New B-ORG PatrioticParty I-ORG amanyɔkuo O no O mufoɔ O . O ɛnam O saa O nti O no O aban O no O ntwe O wɔn O aso O na O ɛntumi O mma O afoforo O ntwe O wɔn O ho O mfiri O nneyɛe O no O ho O ɔmanpanin O , O ɛyɛ O wo O ara O w'amanyɔkuo O mma O , O mantam O mu O mpaninfoɔ O , O wɔn O a O wɔne O wo O yɛ O adwuma O , O wo O soafoɔ O adada O nom O na O wɔhyɛ O saa O galamsey O yi O akyi O Wɔn O ne O nnipa O a O wɔreyɛ O galamsey O no O , O na O wɔresɛe O yɛn O nsuo O no O . O ɛno O nti O no O , O wopɛ O sɛ O woko O galamsey O no O , O fa O wo O sika O to O baabi O a O w'ano O wɔ O . O Wo O pɛ O sɛ O woko O galamsey O no O a O , O wo O ne O wɔn O a O wɔapaw O wɔn O no O nni O na O gyae O nsɛmdɛ O no O a O woreto O yɛn O no O Nokwasɛm O no O ne O sɛ O , O ɔmanpanin O , O ɛyɛ O wo O ara O amanyɔkuofoɔ O na O woreyɛ O galamsey O no O . O NDCni O biara O nni O hɔ O a O wɔreyɛ O saa O adwuma O yi O bi O , O ɛnam O sɛ O wɔn O nni O banbɔ O adwumayɛfoɔ O no O so O tumi O a O wɔbɛba O abɛbɔ O wɔn O ho O ban O . O Yɛnyɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O wɔ O ɔman O yi O mu O , O ne O nyinaa O firi O yɛn O ne O nyinaa O firi O pɔɔto O na O ɛba O Nti O ɛhefo O na O ɛma O kwan O ma O yɛde O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ba O ɔman O yi O mu O Nti O sɛ O , O aban O no O ayɛ O n'adwene O sɛ O ampa O ara O ɔbɛko O galamsey O no O a O , O ɔntumi O nsi O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ɛba O ɔman O yi O mu O no O ano O kwan O Mr O . O Sam B-PER George I-PER kaa O eyi O berɛ O a O na O ɔne O Citi B-ORG News I-ORG Breakfast O Daily O dwumadie O no O retwetwe O nkɔmmɔ O Yawda B-DATE , O Oforisuo B-DATE 15 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE . O Ne O nsɛnkae O yi O ba O tia O saa O ɔmanmu O adwenekyerɛ O a O ɔmanpanin O sɛ O nneɛma O pa O bi O bɛfiri O mo O aba O no O ama O wɔahunu O sɛdeɛ O wɔbɛko O atia O galamsey O no O Megye O di O sɛ O , O saa O dwumadie O yi O bɛkɔ O awie O no O na O nneɛma O pa O bi O afiri O mu O aba O na O yɛate O yɛn O ho O ase O ahu O akwanhodoɔ O a O yɛbɛtumi O afa O so O asi O galamsey O no O ano O kwan O , O a O ɛde O nnuro O ahodoɔ O resɛe O yɛn O nsaase O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ahodoɔ O a O wɔde O retutu O nsaase O no O mu O sraadeɛ O a O ama O ahɔhoɔ O de O wɔn O ho O abɛgye O mu O na O wɔresɛe O yɛn O nsuo O ani O . O Nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O nneɛma O soafoɔ O , O Samuel B-PER Abu I-PER Jinapor I-PER se O ɛsɛ O sɛ O yɛde O asotwe O a O emu O yɛ O den O ma O amanyɔfoɔ O , O ahemfo O ne O nnipa O binom O a O wɔtaa O galamsey O akyi O no O Deɛ O Mr O . O Jinapor B-PER reka O ne O sɛ O , O saa O nnipa O no O wɔ O hɔ O a O , O ɛbɛyɛ O den O sɛ O yɛbɛko O atia O galamsey O no O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O ɔman O mu O no O nyinaa O nkɔtwetwe O a O ɛfa O galamsey O ho O no O , O Samuel B-PER Abu I-PER Jinapor I-PER kaa O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O yɛtu O anammɔn O a O ɛmu O yɛhye O na O yɛtumi O de O ko O tia O saa O ɔhaw O yi O ɔkwan O bɛn O na O yɛbɛfa O so O agu O amanyɔfoɔ O , O ahemfo O ne O ɔsom O mu O mpaninfoɔ O binom O anim O ase O na O yɛasan O atwe O wɔn O aso O , O ɛnam O wɔn O sika O a O wɔwɔ O a O wɔde O reboa O saa O adwuma O yi O no O Asɛmmisa O baako O a O ɛho O hia O baako O bio O nso O ne O , O nhyɛ O bɛn O na O yɛbɛtumi O de O ahyɛ O mmara O no O mu O a O ɛre O nkɔ O mma O obibiara O nso O . O Saa O ɔmanmu O yi O nyinaa O nkɔmmɔtwetwe O a O ɛbɛwie O nnɛ O Oforisuo B-DATE 15 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE yi O yɛrehwɛ O anim O sɛ O , O yɛbɛnya O akwan O mapa O afiri O mu O a O ɛbɛboa O ama O yɛatumi O ako O galamsey O yi O Saa O dwumadie O yi O yɛ O nnaanu O dwumadie O a O ɛreboa O ama O yɛako O atia O galamsey O no O Amenamutu O adwuma O nketewa O kuo O a O wɔkasa O tia O galamsey O no O kyerɛ O sɛ O wɔn O a O wɔreyɛ O galamsey O no O wɔ O akyitaafoɔ O binom O a O wɔbɔ O wɔn O ho O ban O . O Nnipabinom O a O wɔka O saa O ɔmanmu O no O nyinaa O nkɔmmɔtwetwe O a O wɔretwetwe O no O kyerɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O aban O no O hyɛ O amenamutuo O adwuma O no O mmara O no O mu O kena O na O ɛno O ne O ɔkwan O baako O a O ɛbɛboa O ama O nnipa O no O agyae O Nsaase O kuo O A O Roɔha B-ORG Ghana B-LOC abɔ O kɔkɔ O afa O Ghana B-ORG Integrated I-ORG Aluminium I-ORG Development I-ORG Corporation I-ORG ( O GIADEC B-ORG ) O nhyehyɛe O a O wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O de O pagya O bauxite O mu O no O , O ɔkyerɛ O sɛ O ɛbɛbue O kwan O ama O galamsey O . O ɛwom O sɛ O ekuo O no O ahyɛ O sɛ O ɔbɛhwɛ O atoto O amenamutu O no O yie O , O A O Roɔha B-ORG nso O hu O ne O sɛ O galamsey O bɛba O abɛdi O afra O mu O A O Roɔha B-ORG nsɛnkae O mu O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O ɔhaw O a O GIADEC B-ORG bɛhu O no O yɛ O deɛ O ano O yɛ O den O ɛnam O bauxite O tuo O no O nti O . O ɛfiri O sɛ O wɔbɛyiyi O akwan O ato O kwae O ahorow O a O akwan O nna O mu O no O na O eyi O bɛma O galamseyfoɔ O yi O atumi O akɔwura O mu O Galamseyfoɔ O yi O bɛbɔ O awura O mmeaɛ O a O wɔntumi O nkɔ O hɔ O sɛ O GIADEC B-ORG hyɛ O aseɛ O sɛ O wɔreyɛ O adwuma O pɛ O a O A O Roɔha B-ORG si O so O bio O sɛ O , O sɛ O wɔtu O agudie O wɔ O Atewa B-LOC kwae O no O mu O a O , O ɛbɛyɛ O ɔhaw O kɛseɛ O a O ɛbɛsɛe O kwae O no O mu O die O ne O ne O nneɛma O a O ɛwɔ O mu O no O ɔhyɛ O GIADEC B-ORG sɛ O ɔnhwɛ O anammɔn O a O aluminiɔm O adwumakuo O no O bi O adi O kan O atu O no O , O wɔmfa O abɔdeɛ O mu O nneɛma O a O ɛfiri O Atewa B-LOC kwae O no O mu O . O Obubuo B-DATE 4 I-DATE , I-DATE 2020 I-DATE no O mu O no O nnipa O a O wɔka O International B-ORG Union I-ORG for I-ORG Conservation I-ORG of I-ORG Nature I-ORG ( O IUCN B-ORG ) O ho O too O aba O de O hyɛɛ O ntɛm O pa O ara O nhyehyɛe O a O ɛbɛbɔ O Atewa B-LOC kwae O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC no O ho O ban O A O Roɔha B-ORG san O de O too O dwa O sɛ O , O sɛ O mpo O GIADEC B-ORG sɛ O ɔde O nhyehyɛe O mapa O bɛgu O akwan O mu O de O ayɛ O n'adwuma O mpo O a O , O Atewa B-LOC kwae O no O deɛ O , O wɔnyi O mfiri O mu O Atewa B-LOC kwae O no O yɛ O kwae O a O ɛyɛ O beaeɛ O ma O mmoadoma O pii O na O ɛsan O nso O ma O yɛn O nsuo O a O ani O te O na O Ghanafoɔ O a O ɔboro O ɔpepemnum O nya O bi O nom O . O A O Roɔha B-ORG Ghana B-LOC akan O nsɛnkae O a O GIADEC B-ORG de O too O nsɛnkyerɛfoɔ O anim O na O ɛbaa O mmɔtenso O Dwoada B-DATE , I-DATE 5 I-DATE Oforisuo I-DATE a O ɔreyi O nsɛm O binom O ano O no O . O GIADEC B-ORG sɛ O nsɛnkae O a O ɛfa O sɛ O wɔbɛsɛe O Atewa B-LOC kwae O no O nyinaa O ɛnam O bauxitetuo O no O nti O no O ɔbɔ O gu O ɔka O sɛ O , O saa O beaɛ O no O yɛ O baabi O a O sɛ O wode O yɛ O saa O adwuma O no O a O ɛbɛsɛe O asetena O mu O nneɛma O , O nnua O , O mmoa O tenabea O ne O nsu O pa O . O Na O eyi O yɛ O ɔha O mu O nkyekyɛmu O du O anaa O ɛboro O mfeɛ O aduonum O na O bauxite O a O wɔbɛtu O no O yɛ O tɔnso O no O ɔpepemnum O Sɛdeɛ O yɛbɛte O m'ase O yie O no O , O wɔn O a O wɔnka O banbɔ O kuo O ho O no O haw O yi O nyinaa O yɛ O beaeɛ O a O wɔrekɔtu O bauxite O no O . O ɛhɔ O yɛ O bepɔ O no O soro O . O Na O saa O beaeɛ O yi O yɛ O Atewa B-LOC beaeɛ O a O mmara O bɔ O ho O ban O ketee O na O ɛyɛ O baabi O a O abɔdeɛ O mu O nneɛma O ne O nsu O a O ani O te O wɔ O . O Sɛ O yɛhwere O nneɛma O ahorow O a O ɛwɔ O kwae O no O mu O no O a O ɛbɛyɛ O den O sɛ O yɛbɛtumi O asan O anya O no O bio O Nanso O ɛrekame O ayɛ O sɛ O GIADEC B-ORG ɛnhu O saa O nneɛma O yi O nyinaa O Sɛ O agudie O a O wɔretuo O ne O kɛseɛ O te O sɛn O , O ɛso O anaasɛ O ɛsoa O wɔ O Atewa B-LOC kwae O no O mu O a O , O ɛbɛyɛ O ɔhaw O kɛseɛ O a O ɛbɛsɛe O kwae O no O mu O die O ne O ne O nneɛma O a O ɛwɔ O mu O no O Atewa B-LOC kwae O no O ho O hia O yɛn O pa O ara O nti O yɛntumi O mfa O nni O agorɔ O Nsɛnkae O no O kyerɛ O sɛ O , O wɔn O a O wɔrekɔyɛ O adwuma O yi O no O , O wɔkyerɛɛ O wɔn O ɛho O nhyehyɛe O bi O a O beaeɛ O a O wɔrekɔtu O agudie O no O teɛ O Nanso O no O eyi O ho O nhia O . O ɛnam O sɛ O nkrataa O bebree O no O ara O na O wɔatwerɛ O afa O Atewa B-LOC kwae O no O ho O ne O nneɛma O ahorow O a O ɛwɔ O mu O a O baabi O a O wɔtu O agudie O yi O mpo O ka O ho O Saa O anodisɛm O yi O kyerɛ O mmoa O ne O nneɛma O binom O a O ɛwɔ O atewa O kwae O no O mu O a O sɛ O agudie O tuo O no O kɔ O so O a O ɛbɛsɛe O wɔn O atenae O na O ɛbɛnya O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O yɛn O so O . O Sɛ O yɛde O anodisɛm O bio O bɛba O no O , O yɛhia O mmom O sɛ O anka O yɛbɛyɛ O abrabɔ O ne O atenae O mu O nhwehwɛmu O afa O nsunsuansoɔ O a O amenatuo O no O de O bebrɛ O yɛn O kwae O , O mmoadoma O , O nneɛma O binom O atenae O , O yɛn O tebea O mu O ne O nsupa O nya O ɛsɛ O sɛ O saa O nhwehwɛmu O a O ɛfa O abrabɔ O ne O atenae O mu O nsɛm O ho O no O ka O yɛn O adwemfa O dwumadie O ho O GIADEC B-ORG nsɛm O kyerɛ O sɛ O wasusu O nsiesiekwan O ahodoɔ O ne O kwan O a O wobɛfa O so O de O nkrataa O akyerɛ O . O Na O saa O nkrataa O yi O ɛwɔ O abɔntene O ɛnna O temanmufoɔ O bɛtumi O anya O ayɛ O akorankorɛ O nhwehwemu O wɔ O ho O ɔɛ O anaa O ? O Ankorankorɛ O adwumayɔkuo O fa O bi O no O wɔbɔ O wɔn O kokɔ O . O IUɔN B-ORG nhyehyɛe O sɛ O wɔde O bɛsiesie O abɔ O nkwaeɛ O ho O ban O 087 O wɔ O ɔbubuo O mu O wɔ O 2020 B-DATE mu O a O ɛkyerɛ O sɛ O mma O wɔntu O agudeɛ O wɔ O Atiwa B-LOC forest O sɛseɛ O alominion O biara O mfiri O hɔ O mma O . O Atewa B-LOC Kuromafoɔ O a O , O wɔdwene O Atewa B-LOC kuro O ho O aka O asi O nketee O sɛ O wɔmpene O mma O nwumakuo O ahodoɔ O a O wɔtu O fɔm O agudie O nwura O Atiwa B-LOC Kwaeɛ I-LOC no O mu O nkɔseɛ O wɔn O agudie O , O wɔn O nsuo O ne O deɛ O ɔde O tena O ase O Temanmufoɔ O agye O wɔn O nsusueɛ O no O ato O mu O afoa O so O de O kɔkɔbɔ O akɔma O akorankorɛ O nwumakuo O a O wɔn O pɛ O ne O sɛ O wobetu O agudeɛ O wɔ O Atewa B-LOC kwaeɛ O no O mu O no O . O Nwumakuo O a O wɔde O alominion O de O dwuma O no O nnye O alominion O a O wɔde O bauxite O a O wɔtu O no O Atewa B-LOC yɛ O no O nto O mu O . O Enti O sɛ O GIADEC B-ORG pɛ O sɛ O ɔkyerɛ O wɔn O anibere O wɔ O deɛ O woreka O no O ho O a O , O ɛneɛ O na O ɛsɛ O sɛ O bauxite O nko O ara O na O wɔntu O no O wɔ O Atewa B-LOC kwaeɛ O no O mu O . O Mmom O GIADEC B-ORG ayɛ O ade O pa O baako O , O ɛna O sɛ O , O w'aboa O abɔ O ɛfam O agudietuo O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O ne O sɛdeɛ O wɔresɛe O Atiwa B-LOC kwaeɛbiretuo O no O ho O dawuro O a O wɔrekyerɛ O sɛ O , O sɛ O yɛbɛsɔre O dakoro O na O kwaeɛ O biara O nni O hɔ O . O ɔivil O soɔiety O nso O aka O saa O asɛm O korɔ O no O ara O mperɛ O bebree O Ɛsɛ O sɛ O aban O nwumakuo O nketewa O no O kyerɛ O wɔn O haw O a O wɔwɔ O wɔ O sɛe O a O yɛresɛe O aban O nsaase O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O ne O nsunsuansoɔ O bɔne O a O ɛde O bɛbrɛ O Ghanafoɔ O . O Enni O sɛ O Temanmufoɔ O no O ne O Aban O nwumakuo O ahodoɔ O no O ko O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O wɔbenya O agudie O ho O mfasoɔ O daadaa O anaa O Aban O ne O ne O nwumakuo O bɛhyɛdq O ama O kwan O ama O wasɛe O ɔman O yi O kwaebiretuo O de O akyɛre O sɛ O anka O yɛde O tuu O agudie O mpo O koraa O nka O ɛyɛ O anaa O ? O ɔhaw O a O GIADEC B-ORG ahu O no O bɛgye O nsam O berɛ O a O yɛrentu O bauxite O no O : O ɛkwan O a O yebeyi O wɔ O Kwaeɛ O no O mu O no O bɛma O mmeaeɛ O a O akanee O na O nnipa O ntumi O nkɔ O na O w'atumi O akɔ O Agudietuo O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O ne O nnua O twitwa O a O yɛhu O no O nnɛ O yi O bɛkɔso O paa O wɔ O beaeɛ O a O yɛabɔ O ho O ban O berɛ O KO O a O GIADEC B-ORG amma O kwan O Seesei O ara O no O yɛwɔ O dɔdeɛ O ahodoɔ O wɔ O Atewa B-LOC kwae O no O mu O a O ɛbɛtumi O de O mfasoɔ O bebree O abrɛ O ɔman O no O mu O nnipa O nyinaa O na O ama O wɔn O adi O yie O Yɛsrɛ O GIADEC B-ORG sɛ O wɔne O yɛn O bɛdi O nsawɔsoɔ O ama O yɛatumi O ada O nnoɔma O pa O adi O de O abɛboa O Ghanaman O nnɛ O ne O ɔkyena O no O . O Nsuo O adwumakuo O a O ɛwɔ O ɔman O Ghana B-LOC mu O fa O a O ɛwɔ O apueɛ O fa O mu O ka O sɛ O galamseyfoɔ O no O mmoa O mma O nsuosɛm O nkɔ O nkan O . O Seesei O , O aban O nsuo O adwuma O no O twitwa O nsuo O dodoɔ O a O wɔde O kokɔ O amantam O ahodoɔ O no O mu O na O wɔsane O toto O nsuo O mu O wɔ O mmeaeɛ O bi O te O sɛ O Osino B-LOC , O Bunso B-LOC ɛnna O Kyebi B-LOC ne O nyinaa O firi O agudetuo O a O ɛmfa O kwan O pa O soɔ O . O ɛnnɛ O a O ewiase O nyinaa O ɛrekae O nsuo O a O Ghana B-LOC ka O ho O no O , O ɔman O yi O mu O apueɛ O fam O nsuo O adwumakuo O kasamafoɔ O Owura O Kwadwo B-PER Daase I-PER wɔ O awerɛhyɛ O mu O sɛ O yɛwɔ O kwan O a O yɛbɛtumi O de O asi O galamsey O ano O a O ɛnha O wɔn O adwuma O koraa O . O ɔhaw O a O ɛwɔ O nsutuo O ne O kwan O a O nnipa O bɛnya O nsuo O wɔ O babiara O wɔ O berɛ O a O wiase O di O nsuo O afedida O yi O ne O beaeɛ O a O nsuo O firi O ba O te O sɛ O nsuwansuwa O ne O sɛdeɛ O galamsey O asi O anya O nsunsuansoɔ O wɔ O soɔ O no O . O Aberɛ O biara O a O yɛbedi O wiase O nsuo O afedida O yi O nka O deɛ O yɛ O pɛ O ne O sɛ O nka O yɛnnka O saa O ɔhaw O yi O eguso O rekɔ O so O wɔ O mmea O bi O te O sɛ O Osino B-LOC ne O Bunso B-LOC ne O deɛ O ɛkeka O ho O ho O asɛm O . O Mpem O pii O no O gye O sɛ O yɛto O nsuo O mu O wɔ O hɔ O Afei O ɔsane O de O nkotosrɛ O too O wɔn O a O wɔte O saa O mmeaeɛmmeaeɛ O yi O sɛ O wɔne O nsuo O adwumakuo O bɛyɛ O koro O wɔ O wɔn O nhyehyɛeɛ O biara O mu O de O som O ɔmanfoɔ O ɔkaa O sɛ O wɔntumi O nya O nsuo O a O nkorɔfoɔ O wɔwɔ O a O Koforidua B-LOC , O Somanya B-LOC ne O Odumasi B-LOC ne O nkuro O a O ɛkeka O ho O . O COVID O - O 19 O berɛ O yi O ne O sɛdeɛ O nnipa O hia O sɛ O wɔde O nsuo O di O dwuma O ama O nsuo O ho O ɔpɛ O no O akɔ O sore O . O Yɛatrɛtrɛ O yɛ O nsukorabea O kakra O no O mu O sɛdeɛ O yɛbetumi O de O kakra O a O yɛwɔ O no O adi O dwuma O , O ne O saa O nti O na O yɛrebɔ O mmɔden O de O nnoɔma O agu O akwan O mu O wɔ O nsuo O yi O nhehyɛea O ho O ; O wɔ O aberaa O yɛde O nsuo O rekokɔ O mmeammea O ahodoɔ O wɔ O nna O mmienu O biara O akyi O no O na O saa O kwan O yi O aboa O paa O ara O . O Na O yɛtaa O nya O kwadu O firi O nkuro O ahodoɔ O mu O sɛ O bɛyɛ O nawɔtwe O mmienu O ne O mmiensa O yɛnyaa O nsuo O no O saa O nhyehyɛeɛ O yi O aboa O papaapa O Wɔ O ɔpɛpɔn B-DATE bosome O mu O wɔ O 2021mu O . O Owura O Kwadwo B-PER Daase I-PER de O adesrɛdeɛ O too O aban O no O anim O sɛ O wɔnhwɛ O mmere O galamsey O foɔ O ne O akwanyifoɔ O nwuma O ɛreha O wɔn O nwuma O ase O . O GWCL B-ORG no O ntumi O nyɛ O hwee O sɛ O ɔbɛto O Kyebi B-LOC nsukorabea O no O mu O ɛsane O anwea O dodoɔ O a O galamsey O foɔ O a O wɔwɔ O Birim B-LOC ho O de O aba O nsuo O no O ho O no O . O Soafoɔ O a O wɔayi O no O sɛ O ɔmmɛhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛmunyansapɛ O , O mfidie O ne O mpontuo O so O a O wɔnya O ntoo O ne O so O aba O , O Dr O . O Kwaku B-PER Afriyie I-PER ahyehyɛ O kwan O soronko O bi O a O ɛbɛboa O ama O yɛatumi O asɔ O agudietuo O a O ɛmfa O mmara O kwan O soɔ O ano O ɔrekasa O wɔ O bere O a O yɛretoto O n'ano O no O , O Dr O . O Afriyie B-PER kyerɛɛ O sɛ O berɛ O a O ɔman O no O hyɛɛ O aseɛ O de O mfidie O akɛseɛ O tutu O agudie O wɔ O afe O 1989 B-DATE na O Ghana B-LOC nsaase O sɛeɛ O hyɛɛ O aseɛ O ɔkaa O sɛ O , O Ghana B-LOC bɛtoto O ne O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ho O asɛm O yie O Dr O . O Afrieyie B-PER kyerɛɛ O sɛ O yɛbɛtumi O asi O ɔhaw O no O ano O kwan O berɛ O a O yɛrehu O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O nyinaa O ano O na O wɔasi O ne O dwumadie O ano O kwan O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O yɛkan O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O nyinaa O na O yɛnsi O ba O a O ɛba O ɔman O yi O mu O no O ano O kwan O ɔsan O ka O kaa O ho O sɛ O , O yɛmfa O bi O ngu O dan O mu O , O yɛntɔn O bi O na O yɛmfa O ɔhyɛ O nto O bi O so O na O yɛnte O ebi O ahoɔden O so O na O yɛnnya O deɛ O yɛde O bɛtu O fɔm O agudie O . O Nea O wɔapaw O no O nso O kaa O ɔhaw O bɔne O a O """" O ɔhamfan O """" O ahodoɔ O a O yɛde O hohoro O agudie O wɔ O nsuo O mu O de O ba O a O ɛwɔ O sɛ O yɛ O de O yɛde O ɔhyɛ O no O ne O ba O no O so O . O ɛwɔ O sɛ O yɛma O mfidie O ahodoɔ O a O yɛde O hohoro O nneɛma O wɔ O nsuo O mu O a O ɛnni O krataa O a O yɛagye O atom O tia O mmara O ɛfiri O sɛ O wonim O sɛ O saa O mfidie O yi O na O wɔde O tu O """" O galamsey O """" O wɔ O nsuo O mu O . O Bio O , O ɔsane O kaa O sɛ O , O ɛnɛ O Ghanafoɔ O nni O tumi O wɔ O ɛfam O agudie O so O , O ɛne O sɛ O ɛwɔ O sɛ O yɛde O mmara O to O ɛfam O agudie O a O yɛtuo O ho O . O ɛwɔ O sɛ O yɛnya O mmara O fa O agudeɛ O ahodoɔ O a O yɛwɔ O ho O , O ɛne O sɛ O ɛnni O kwan O sɛ O yɛma O kwan O ma O wɔde O asaase O a O ɛboro O kwansini O aduonum O tu O fam O agudeɛ O wɔ O kwan O biara O so O wɔ O ɔman O yi O mu O . O ɔwɔ O anidaso O sɛ O ɔde O saa O nsusueɛ O bedi O dwuma O sɛ O ɔbɛdi O adeɛ O a O . O Dr O . O Afriyie B-PER kyerɛɛ O sɛ O , O wɔbɛsi O galamsey O hu O bɔ O no O ano O na O Ghana B-LOC atumi O afa O ne O ntama O pa O afura O Ghana B-LOC Asraafo O kuo O no O se O wɔahyɛ O wɔn O nhwehwɛmu O ase O wɔ O nsɛm O bi O a O woatete O sɛ O wɔn O nkorɔfoɔ O no O bi O rebɔ O ban O wɔ O mmaeɛ O ahodoɔ O a O wɔtu O fɔm O agudeɛ O a O wɔnam O mmara O kwan O so O . O Nansa O yi O , O nsɛntwerɛfoɔ O amanneɛbɔ O susu O sɛ O ahobanbɔfoɔ O binom O de O wɔn O ho O aforefore O agudie O a O yɛntu O no O mmara O kwan O so O no O mu O . O Nkrataa O a O ɔpanin O paa O no O a O ɔhwɛ O amansan O nkitahodie O so O ma O Ghana B-LOC ahobanbɔ O kuo O nsa O hyɛ O aseɛ O , O ɔolonel O Aggrey B-PER Quashie I-PER a O ɔyɛ O asraafoɔ O no O baanodani O se O ɔnsosɔ O saa O nneyɛe O yi O so O na O ɔbɛtwe O ɔsraani O biara O ɔde O ne O ho O bɛforefore O saa O su O yi O a O ɛtia O mmara O yi O ho O . O Ghana B-LOC ahobanbɔ O kuo O ahodoɔ O ahunu O nsɛmtwerɛfoɔ O amanneɛbɔ O a O ɛkyerɛ O sɛ O asraafoɔ O no O bi O de O wɔn O ho O agye O banbɔ O a O wɔbɔ O no O wɔ O mmeaeɛ O ahodoɔ O a O wɔnam O kwan O bɔne O so O tu O fam O agudie O Ghana B-LOC ahobanbɔ O kuo O ahodoɔ O ani O abere O wɔ O saa O asɛm O yi O ho O efiri O sɛ O wɔn O nsosɔ O saa O bɔnefosɛm O bi O sei O so O sɛ O ɛyɛ O nokorɛ O dea O . O Saa O pɛpɛɛpɛ O na O nhwehwɛmu O mapa O ahyɛ O aseɛ O wɔ O saa O nsɛm O yi O ho O na O asotwe O a O ɛsɛ O fata O bɛkɔ O ama O obiara O wɔbɛkye O no O wɔ O asɛm O no O ho O . O Ghana B-LOC ahobanbɔ O kuo O ahodoɔ O sane O de O toa O so O sɛ O ɔmanfoɔ O nya O gyidie O wɔ O wɔn O nneɛma O mapa O a O wɔyɛ O de O ma O ɔman O . O Wɔ O ɔbenem B-DATE , I-DATE 2020 I-DATE , O aban O no O yii O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O fii O galamsey O mmeaeɛ O ahodoɔ O no O Operation B-ORG vanguard I-ORG hyɛɛ O aseɛ O sɛ O asraafoɔ O ne O apolisifoɔ O a O wɔka O abom O wɔ O afe O 2017 B-DATE mu O a O wɔbɛboa O atu O kwan O bɔne O a O wɔnam O so O tu O fɔm O agudie O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC . O Nanso O wɔde O kataasehyɛ O kwaadu O akyekyerɛ O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O bi O adwuma O no O Nhwɛsoɔ O baako O ne O sɛ O nhwehwɛmu O a O wɔyɛ O faa O asraafoɔ O mmiɛnsa O a O ɔka O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG ho O pɛ O a O wɔpɛɛ O sɛ O wɔbɛnam O kwan O bɔne O so O agye O sika O afiri O wɔn O a O wɔtu O fam O agudie O wɔ O kwanbɔne O so O wɔ O Wasa B-LOC Akropong I-LOC mpatam O wɔ O atɔeɛ O mantam O Amenamutu O adwuma O nketewa O kuo O too O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER nkra O srɛ O no O sɛ O ɔmfrɛ O wɔn O a O wɔda O ɛfam O agudie O tuo O nnwuma O ahodoɔ O ano O ne O wɔn O ntoatoa O adwene O mfa O sɛdeɛ O yɛbɛtu O galamsey O no O ase O . O Ekuo O no O se O saa O anammɔntuo O yi O yɛ O ɔkwan O pa O a O saa O berɛ O a O akwan O ahodoɔ O a O wɔpɛɛ O sɛ O wɔfa O so O tu O saa O ade O suban O bɔne O yi O ase O ankɔsi O hwee O ɔpanina O ɔda O kuo O yi O ano O , O Miɔhael B-PER Kojo I-PER Peprah I-PER ne O Citi B-ORG News I-ORG kasa O no O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER frɛ O a O a O wɔfrɛ O sɛ O obiara O mmɛkyerɛ O n'adwene O no O dan O deɛ O ekuo O yi O dii O kan O kaa O sɛ O asraafoɔ O no O dwumadie O no O ntumi O nwie O no O ampa O ɔkaa O sɛ O , O aban O no O mfrɛ O ɔmanfoɔ O nyinaa O na O ɔntie O wɔn O adwene O wɔ O ɔkwan O a O ɔbɛtumi O afa O so O ho O . O Wɔn O te O aseɛ O sɛ O , O ahyeaseɛ O no O yɛka O kyerɛɛ O wɔn O sɛ O asraafoɔ O a O wɔde O wɔn O bɛyɛ O adwuma O no O ɛmfa O . O Afe O 1989 B-DATE , O asraafoɔ O bae O amfa O , O 2000 B-DATE ne O 2012 B-DATE nyinaa O anyɛ O yie O . O Nti O adɛn O nti O na O ɛwɔ O sɛ O yɛyɛ O adekoro O no O ara O na O yɛhwɛ O anim O sɛ O yɛbɛnya O mmueaɛ O foforɔ O ɔkaa O sɛ O , O afei O deɛ O wɔn O ahu O no O seesei O ne O sɛ O , O deɛ O yɛreka O no O yɛ O nokware O . O Wɔmmue O wɔn O nsa O mu O , O na O yɛn O nyinaa O bɛba O abɛboa O wɔn O . O Yɛde O yɛn O nimdeɛ O ne O nyansa O ahodoɔ O a O yɛanya O afiri O adwuma O yi O mu O no O bɛba O abɛboa O ama O yɛn O man O Ghana B-LOC atu O mpon O Berɛ O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER de O n'anodisɛm O a O ɛtwa O toɔ O wɔ O ne O mfeɛ O a O edi O kan O no O reto O dwa O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O aban O no O , O ahemfo O ne O ɔmanfoɔ O nyinaa O mmoa O na O wɔnka O nsunsuansoɔ O bɔne O a O galamsey O no O de O rebrɛ O ɔman O no O a O yɛmfa O amanyɔsɛm O mfrafra O mu O koraa O Adeɛ O baako O a O aka O ne O sɛ O , O megye O di O sɛ O , O yɛn O nnipa O no O ɛsɛ O sɛ O yɛtena O ase O twetwe O nkɔmmɔ O fa O ɔkwan O a O yɛbɛfa O atu O galamsey O ase O Sɛ O yɛnnyae O galamsey O anaa O yɛmma O wɔnyɛ O ɛsɛ O sɛ O yɛkasa O fa O galamsey O no O ho O . O Yɛn O mpaninfoɔ O yi O na O ɛsɛ O sɛ O yɛdwene O ho O na O yɛhu O sɛdeɛ O yɛbɛyi O wei O afiri O amanyɔsɛm O mu O na O yɛatumi O adi O ho O nkɔmmɔ O yie O de O asi O ɔhaw O yi O ano O kwan O Bantama B-LOC abotoɔ O mpɛsoaso O mmarahyɛbɛdwani O dada O a O ɔno O ara O san O yɛ O nnaanodani O ma O Environmental B-ORG Proteɔtion I-ORG Agency I-ORG ( O EPAɔ B-ORG , O Henry B-PER Kokofu I-PER srɛ O amanyɔkuo O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG kannini O , O John B-PER Dramani I-PER Mahama I-PER sɛ O ɔnnyae O galamsey O nsɛm O no O a O ɔde O reyɛ O amanyɔsɛm O no O . O Mr O . O Mahama B-PER ahyɛ O sɛ O , O sɛ O wɔto O aba O ma O no O wɔ O afe O 2020 B-DATE aba O no O mu O , O ɔbɛgye O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O nyinaa O aba O . O Deɛ O ɔreka O ne O sɛ O , O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER adi O Ghana B-LOC hwammɔ O wɔ O galamsey O ko O no O mu O Nanso O Mr O . O Kokofu B-PER susu O sɛ O NDCfoɔ O kannini O no O na O yɛnfa O soboɔ O no O mmɔ O no O ɛnam O sɛ O wantumi O asi O saa O ɔhaw O yi O ano O kwan O Onipa O a O ɔda O EPA B-ORG ano O yi O kyerɛɛ O sɛ O , O saa O galamsey O nsɛnsɛm O yi O hyɛɛ O aseɛ O wɔ O ɔmanpanin O dada O abrɛ O so O Mente O saa O nyaatwom O yi O NDCfoɔ O kannini O yi O reyɛ O yi O ase O , O galamsey O nseɛnsɛm O yi O hyɛɛ O aseɛ O wɔ O w'aberɛ O so O a O na O ɛyɛ O 2011 B-DATE , O 2012 B-DATE a O de O bɛsi O 2014 B-DATE na O ɛde O bɛwuraa O 2016 B-DATE . O Nanso O me O deɛ O mehu O no O sɛ O , O wei O nyɛ O adeɛ O a O ɛsɛ O sɛ O yɛde O hyɛ O obi O Yɛn O deɛ O yɛhu O yɛn O ho O sɛ O yɛyɛ O ɔman O , O na O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER ayɛ O n'adwene O sɛ O ɔbɛboa O ama O yɛako O galamsey O yi O Enni O kwan O sɛ O yɛdi O saa O wantwitwi O nsɛnsɛm O yi O akyi O koraa O , O ɔbɛsan O de O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O a O wagye O no O ama O ɛno O nti O no O ɔnnyae O saa O nsɛnkeka O no O ɔkaa O saa O nsɛm O wei O berɛ O a O ɔkɔɔ O news O review O segment O so O wɔ O Citi B-ORG TV O Breakfast O Daily O dwumadie O so O Yawda B-DATE , O Ahinime B-DATE 22 I-DATE , I-DATE 2020 I-DATE no O . O Wɔ O saa O nsɛnsɛm O yi O mu O ara O no O , O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O abɔdeɛmu O nneɛma O , O Kwaku B-PER Asomah I-PER ɔheremeh I-PER , O wɔnnye O deɛ O ebinom O rekeka O sɛ O wɔatɔn O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ahodoɔ O a O wɔgyee O wɔ O galamsey O ko O no O mu O no O Deɛ O ɔsoafoɔ O no O reka O ne O sɛ O , O saa O nsɛnkae O no O a O NDCfoɔ O rekeka O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ayera O yɛatɔn O na O yɛawia O no O , O ɔmanfoɔ O mmɔ O ngu O . O Dodoɔ O a O yɛwɔ O no O yɛ O 157 O a O ɛwɔ O Adenta B-LOC , O Obuasi B-LOC ne O Tarkwa B-LOC Dodoɔ O a O mabobɔ O so O yi O nyɛ O deɛ O ɛwɔ O mmeaeɛ O deɛ O Wɔkyerɛ O sɛ O , O wɔntoo O afasuo O biara O mfaa O ho O yɛ O , O nti O wɔbɛtumi O akɔ O hɔ O akɔhwɛ O . O Nsɛm O a O NDCfoɔ O rekeka O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O 500 O ayera O , O yɛatɔn O , O na O yɛawia O no O nyinaa O nyɛ O nokware O wɔ O baabiara O . O Mr O . O Asamoah B-PER - I-PER ɔheremeh I-PER kyerɛ O sɛ O , O obi O biara O a O ɔwɔ O nnyinasoɔ O fa O saa O nsɛm O yi O ho O no O , O mmɛdan O no O adi O ma O yɛnhunu O ɛwɔ O ɔgyefoɔ O bosome O no O mu O , O me O gyinaa O Prestea B-LOC - I-LOC Huni I-LOC Valley I-LOC mpɔtamu O ka O kyerɛ O wɔn O twerɛfoɔ O sɛ O aban O no O anaa O asoeɛ O no O nyɛɛ O biribiara O saa O , O na O mmom O ntwatosoɔ O na O ɛrekɔ O so O . O Obi O biara O wɔdwene O biribi O foforɔ O no O mfa O nkrataa O papa O mmra O anim O . O Adwumayɛfoɔ O a O wɔtu O fɔm O agudeɛ O bɛyɛ O ɔha O ne O akyire O ahyɛ O bɔ O sɛ O , O wɔremfiri O Ghana B-ORG Rubber I-ORG Estate I-ORG Limited I-ORG ( O GRELɔ B-ORG asaase O a O ɛben O Adiewoso B-LOC wɔ O Western B-LOC Region I-LOC . O Amenamutufoɔ O yi O antie O deɛ O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O mpo O reka O koraa O . O Deɛ O wɔrekyerɛ O ne O sɛ O , O kurow O a O wɔreyɛ O adwuma O wɔ O so O no O yɛ O beaeɛ O a O mmara O ma O ho O kwan O sɛ O wɔnyɛ O adwuma O no O nti O wɔmfi O hɔ O da O ɔpaninDouglas O Kumi B-PER , O a O ɔda O Operational O Vanguardfoɔ O a O wɔwɔ O Atɔe B-LOC mantam I-LOC kyerɛ O sɛ O , O na O wɔpɛ O sɛ O wɔfrɛ O mpaninfoɔ O a O wɔda O fɔm O agudeɛ O adwuma O no O ano O ne O wɔn O hwehwɛ O wɔn O adwuma O no O mu O hwɛ O sɛ O ɛfiri O mmara O mu O anaa O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O wadi O mpaninfoɔ O a O wɔhwɛ O fam O agudie O adwumayɛfoɔ O no O ho O yaw O ; O sɛ O wɔantumi O ahwɛ O wɔn O adwumayɛfoɔ O no O , O nti O ahobanbɔfoɔ O no O bɛsane O akɔ O wɔn O atenae O , O asane O aboaboa O wɔn O ano O na O wɔaba O asaase O no O so O bio O . O Yɛhwɛ O dodoɔ O ne O ɔhaw O no O a O , O na O ɛtwa O sɛ O yɛgyae O na O yɛboa O yen O ano O bio O Yɛntumi O nkye O nnipa O no O nyinaa O na O afei O nso O yɛnhwɛɛ O wɔn O nkrataa O no O mu O nhunuu O sɛ O deɛ O wɔreyɛ O no O wɔ O mmara O mu O anaa O ɛnni O mmara O mu O . O Adwane O a O yɛde O baeɛ O ne O sɛ O yɛbɛfa O mpaninfoɔ O no O , O yɛne O wɔn O betena O ase O na O yɛahunu O wɔn O nkyiri O Nanso O mpaninfoɔ O no O ama O mahunu O no O anɔpa O yi O sɛ O , O wɔrentumi O nhwɛ O nnipa O no O , O na O ɛte O saa O dea O yɛn O apolisifoɔ O , O yɛbɛsane O akɔ O yɛn O nkyi O na O yɛakɔ O boaboa O yɛn O ano O , O """" O Sɛi O na O ɔkaeɛ O . O Adwumayɛfoɔ O no O mu O baako O a O ɔkasaeɛ O wɔ O Citi B-ORG kaseɛ O kyerɛ O sɛ O , O wɔn O dwumadie O no O ntia O mmara O Wei O yɛ O Ahanta B-LOC West I-LOC amenamudwuma O . O Anɔpa B-DATE yi O , O apolisifoɔ O bɛpamoo O yɛn O firii O ha O . O Yɛnyɛ O wei O a O mmara O mmaa O yɛn O kwan O . O Hwɛ O nnipa O dodoɔ O a O wɔreyɛ O saa O adwuma O yi O , O ɛntia O mmara O , O na O yenyɛ O akoronfoɔ O Aban O no O tuaa O yɛn O sukuukɔ O ho O ka O University B-ORG for I-ORG Mines I-ORG and I-ORG Teɔhnology I-ORG ( O UMATɔ B-ORG ɛnna O wɔbue O saa O adwuma O yi O maa O yɛn O wɔ O kuro O yi O mu O . O Wɔkaeɛ O sɛ O , O yɛn O ahemfo O ne O aban O no O akasa O ama O yɛn O sɛ O yɛnhyɛ O dwumadie O no O ase O . O Yɛnyɛɛ O biribi O bɔne O biara O Ghana B-ORG Rubber I-ORG Estate I-ORG Limited I-ORG , O ( O GREL B-ORG ) O twaa O agyaadwoɔ O nnawɔtwe O a O ɛtwaa O mu O no O faa O adwuma O a O ɛtia O mmara O a O wɔde O amanyɔsɛm O afra O mu O de O resɛe O nsaase O no O . O Adwumakuo O no O kyerɛ O sɛ O , O deɛ O ɛrekɔ O so O no O bɛsɛe O wɔn O adwuma O a O wɔde O sika O bɛyɛ O £ O 550 O , O 000 O ahyɛ O mu O . O Wɔn O a O wɔde O ɔbɔadeɛ O nneɛma O yɛ O rubba O a O ɛfiri O 2018 B-DATE wɔreboa O mansin O baako O mfidi O dwuma O baako O dwumaddie O no O ahyɛ O ase O retrɛ O wɔn O dwumadie O a O afe O biara O no O 25 O , O 000 O tonso O na O wɔde O ba O dwaman O so O . O Saa O ahoɔdenfa O a O nkuro O binom O pɛ O sɛ O wɔfa O GREl B-ORG nsaase O de O yɛ O galamsey O no O nnam O mmara O kwan O so O ɛnam O saa O nti O no O ɛsɛ O sɛ O wɔkasa O tia O na O wɔn O a O wɔreyɛ O saa O no O nyinaa O yɛkye O wɔn O Saa O GREL B-ORG nsaase O a O wɔbɛte O asim O no O nnam O mmara O kwan O so O . O Eyi O bɛkɔ O atia O nneɛma O a O ɛhia O adwumayɛkuo O mmienu O yi O na O asan O nso O asɛe O mmoa O a O GREL B-ORG renya O fi O mansin O baako O - O mfidi O dwuma O baako O nhyehyɛe O no O mu O no O a O ɛfa O rɔba O adwuma O a O wɔresi O no O foforɔ O no O ho O , O """" O dwumakuo O no O kaa O yie O wɔ O asɛnka O mu O . O Nanso O , O berɛ O a O adwumakuo O no O , O ɔorporate O Affairs O Manager O , O Perry B-PER Aɔheampong I-PER ɔkyerɛɛ O sɛ O , O galamseyfoɔ O nsɛm O a O wɔreka O sɛ O wɔwɔ O akwanya O sɛ O wɔdi O saa O dwuma O no O wɔ O kuro O no O mu O berɛ O a O """" O Operation B-ORG Vanguard I-ORG """" O antumi O amma O wɔn O dwumadie O amma O awieɛ O : O wɔkaeɛ O sɛ O wɔnnyaa O akwan O biara O sɛ O wɔdi O saa O dwuma O no O . O Ghana B-ORG Rubber I-ORG Estate I-ORG Limited I-ORG ( O GRELɔ B-ORG wɔ O mfeɛ O 50 O a O wɔde O ama O wɔn O sɛ O wɔnni O dwuma O na O wɔmfaa O wɔn O asaase O no O mu O fa O bi O mpo O mmaa O obiara O sɛ O wɔmfa O ntu O agudie O . O sɛ O , O yɛbɔɔ O Mansin O no O amanneɛ O faa O galamsefoɔ O adwuma O no O biribi O kakra O a O wɔde O rma O yɛn O no O . O Na O Mansin O no O ka O kyerɛɛ O yɛn O sɛ O , O wɔbɛyɛ O nhwehwɛmu O afa O ho O Sɛ O aban O no O yɛ O sɛ O , O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔnya O biribi O kakra O firi O deɛ O adwuma O yi O de O ma O yɛn O no O mu O a O , O yɛayɛ O krado O sɛ O yɛne O no O bɛtena O ase O aka O , O nanso O nea O ɛte O ne O sɛ O , O deɛ O wɔreyɛ O no O ɛnnam O mmara O kwan O so O esiane O sɛ O yɛmfaa O biribiara O mmaa O wɔn O yɛ O . O ɔfa O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O a O ɔde O afa O GREL B-ORG nsaase O a O ɛwɔ O nkurow O binom O so O nyinaa O de O reyɛ O galamsey O adwuma O no O nyɛ O papa O a O ɛsɛ O sɛ O yɛkasa O tia O na O wɔn O nso O a O wɔhwɛ O yɛɛ O saa O anaa O wɔdi O wɔn O anim O no O nyinaa O no O yɛkye O wɔn O . O Saa O ɔfa O yi O a O , O galamseyfoɔ O afa O GREL B-ORG nsaase O yi O de O nsunsuanso O bɔne O bɛbrɛ O adwumakuo O no O , O ne O titiriw O ne O asaase O mu O nneɛma O ahorow O a O saa O nnwumakuo O mmienu O yi O de O yɛ O adwuma O . O ɛbɛsan O nso O asɛe O mmoa O a O GREL B-ORG renya O firi O One O District O One O FActory O nhyehyɛe O no O mu O a O , O ɛreboa O ama O wɔatumi O asi O ne O raba O purosɛsene O adwuma O no O . O ɛsan O nso O de O nsunsuanso O bɛbrɛ O Ghana B-ORG Rubber I-ORG Estate I-ORG Limited I-ORG ɛnam O sɛ O nsaase O na O ɛyɛ O akadeɛ O kɛseɛ O a O wɔde O adwuma O no O nti O sɛ O asaase O nni O hɔ O a O wɔde O bɛdua O ne O nnɔbae O no O . O Na O ɛba O saa O nso O a O GREL B-ORG entumi O nyɛ O n'adwuma O . O Saa O wɔannyae O adwuma O yi O a O , O ɛbɛsɛe O GREL B-ORG Estate O Division O 3 O nsaase O a O ɛyɛ O eka O 350 O a O ɛbɛn O Adeiwoso B-LOC a O ɛwɔ O Apimenim B-LOC - I-LOC Elubo I-LOC kwan O no O so O no O . O Wɔdua O raba O wɔ O saa O beaeɛ O no O wɔ O afe O apem O ahankron O ne O aduosia O no O mu O . O Sika O a O GREL B-ORG de O ahyɛ O saa O adwuma O yi O mu O firi O 2010 B-DATE de O bɛsi O nnɛ O bɛyɛ O £ O 550 O , O 000 O a O ne O nyinaa O bɛtumi O ahye O saa O wɔnnyae O wɔn O adwuma O no O a O . O GREL B-ORG nso O bɛtumi O ahwere O Ghana B-LOC sika O botene O a O ɛyɛ O ɔpepem O mmiɛnsa O ne O akyiri O pɔ O num O wɔ O mfeɛ O aduosa O a O edi O yɛn O anim O yi O mu O , O sɛ O wɔsɛe O saa O beaɛ O no O a O . O Sidney B-PER Casely I-PER - I-PER Hayford I-PER a O ɔkasa O fa O nneɛma O ahorow O a O ɛsisi O no O ho O sɛ O , O akyerɛ O adwene O sɛ O , O aban O no O nsusui O sɛ O ɔde O duroneso O na O ɛbɛko O galamsey O adwuma O no O abere O a O wɔyɛ O nsesam O wɔ O Operation B-ORG Vanguard I-ORG nhyehyɛe O no O ho O no O yɛ O mmerɛ O sɛe O kwa O . O Mr O . O Casely B-PER - I-PER Hayford I-PER kyerɛɛ O sɛ O , O saa O adwene O no O yɛ O adwene O a O ɛntumi O nnyina O na O ɛmfa O mfaso O papa O biara O mma O na O saa O adwene O no O adi O kan O mpo O awu O ansa O na O ɛrebɛhyɛ O aseɛ O . O Wei O yɛ O mmerɛ O sɛe O ara O kwa O , O ɛntumi O ɛnsi O yɛn O haw O ano O kwan O Saa O nsusui O yi O yɛ O deɛ O ɛrekyerɛ O sɛ O , O ɛfiri O ɔbenem O bosome O a O ɛwɔ O 2020 B-DATE mu O reba O no O , O aban O no O bɛyi O asraafoɔ O a O ɔreko O tia O galamsey O no O nyinaa O afiri O mmeammea O ahorow O no O nyinaa O . O Sɛnea O ɛbɛyɛ O na O aban O no O ani O bɛkɔ O so O adi O saa O adwuma O yi O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O akyi O nti O , O Citi B-ORG News I-ORG kyerɛɛ O sɛ O aban O no O de O n'ani O bɛto O nnipa O a O wɔbɔ O ban O wɔn O mmeaɛ O ahodoɔ O a O wɔtu O fam O agudeɛ O no O ne O nnipa O Chaduanannan O a O wɔtumi O ka O durone O a O wɔfiri O Nation O Builders O ɔorps O no O mu O no O so O . O Nanso O Mr O Casely B-PER - I-PER Hayford I-PER kyerɛɛ O sɛ O , O saa O adwene O wɔnnwene O yie O pa O ara O . O ɔkaa O sɛ O , O megye O di O sɛ O , O yɛntenaa O ase O ɛnhyɛɛ O da O nnwenee O ɔkwan O a O yɛbɛfa O so O asi O saa O galamsey O adwuma O yi O ano O . O ɔtoaa O so O sɛ O , O adwene O biara O a O aban O no O de O bɛba O no O , O ɛsɛ O sɛ O ɛyɛ O deɛ O ɛbɛboa O ama O nsuwa O ahodoɔ O no O ani O atete O . O Aso O sɛnea O mopɛ O sɛ O moyɛ O no O no O , O momfa O nhyehyɛe O bi O nto O ho O . O Sɛ O wotu O asaase O no O mu O na O sɛ O wonnya O sika O biara O a O , O anaa O mpo O wonnya O sika O mpo O a O asan O yɛ O asaase O no O sɛnea O na O ɛte O deda O no O ara O . O Nhwehwɛmu O a O akyerɛkyerɛfoɔ O bi O a O wɔwɔ O PoliticalSɔienɔe O Department O a O ɛwɔ O University B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG kyerɛɛ O sɛ O , O ɔko O a O aban O no O reko O tia O galamsey O adwuma O no O yɛ O nhyehyɛe O a O ɛtɔso O mmienu O a O ɔmanfoɔ O pii O no O ara O nnye O ntom O koraa O . O ɛnam O saa O nhyehyɛe O yi O nti O no O , O aban O no O kraa O durone O ahanu O sɛ O ɔde O bɛko O galamsey O wɔ O ɔman O no O afaanan O nyinaa O . O Wɔde O durones O yi O twa O mfoni O wɔ O mansin O ahodoɔ O a O wɔyɛ O saa O nnwuma O yi O pa O ara O . O ɛnam O durones O yi O so O maa O wɔde O nnipa O binom O kɔɔ O George B-PER Grant I-PER University B-ORG of I-ORG Mines I-ORG and I-ORG Teɔhnology I-ORG a O ɛwɔ O Tarkwa B-LOC wɔ O atɔe B-LOC mantam I-LOC no O mu O kɔkyerɛɛ O wɔn O sɛnea O yɛtwi O no O . O Nnipa O binom O nso O kyerɛ O sɛ O asraafoɔ O a O wɔyii O wɔn O firii O hɔ O de O durones O no O bae O no O yɛ O adeɛ O a O ɛmmoa O mma O yɛntumi O nni O saa O nsusui O yi O botae O ho O . O Asraafoɔ O a O wontumi O nhwɛ O mma O yɛntu O fam O agudeɛ O tuo O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O hyɛɛ O aseɛ O 1990 B-DATE no O mu O . O Berɛ O a O edi O kan O asraafoɔ O kɔɔ O ɔman O no O afaanan O nyinaa O hwɛɛ O sɛ O wɔretu O galamsey O adwuma O no O ase O berɛ O a O na O wɔagye O PNDCL B-ORG 218 O , O 1989 B-DATE a O fam O agudie O tuo O ho O no O . O Asraafoɔ O dwumadie O no O mu O baako O san O baa O so O wɔ O Obubuo B-DATE , I-DATE 2006 I-DATE no O mu O na O nea O epue O mu O ne O sɛ O , O saa O dwumadie O no O kɔ O tia O nnipa O fahodie O . O Afe O 2013 B-DATE no O mu O no O , O aban O no O yɛɛ O ntweaso O nhyehyɛe O bi O a O na O ɛhyɛ O asoeɛ O asoeɛ O mmarahyɛ O - O nnisoɔkuo O a O asraafoɔ O nko O ara O na O wɔwom O nsa O . O The O Alliancefor B-ORG SocialEquity I-ORG and I-ORG Public I-ORG Accountability I-ORG ( O ASEPAɔ B-ORG ho O dwirii O wɔn O sɛ O aban O kwantenkoro O mmaranimni O antumi O anhwɛ O anko O antia O kataasehyɛ O ne O porɔeɛɛ O ahorow O a O na O ɛrekɔ O so O wɔ O galamsey O ko O no O mu O . O ASEPA B-ORG kyerɛw O krataa O kɔmaa O aban O kwantenkoro O mmaranimni O no O ɔffese O no O sɛ O , O anka O ɔnhwɛ O na O ɔmma O mmara O ahodoɔ O a O ɛbɔ O fam O agudie O tuo O adwuma O no O ho O ban O no O nyinaa O nyɛ O adwuma O berɛ O a O ɔne O asoeɛ O - O asoeɛ O - O mmarahyɛ O - O nnisoɔkuo O ɔhwɛ O fam O agudie O tuo O soɔ O no O reka O abom O ɛnam O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ɛboro O ɔha O a O ɛyerae O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG gyee O no O nyinaa O . O Nanso O ɔfesse O no O san O kyerɛɛ O brɛɛ O wɔn O sɛ O , O nsɛm O ahodoɔ O a O wɔka O wɔ O mu O no O nkyerɛ O sɛ O , O kataahyesɛ O ne O porɔeɛɛ O bi O akɔ O so O wɔ O baabi O . O Berɛ O a O Owura O Mensah B-PER Thomson I-PER a O ɔno O na O ɔda O ASEPA B-ORG ano O no O reka O biribi O afa O nea O obi O de O n'ani O hui O no O ho O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O ɔde O aban O - O kwantenkoro O - O mmaranimni O no O bɛkɔ O asɛnnibea O na O ama O asɛnnibea O no O ahyɛ O no O ama O wɔayɛ O nea O ɛfata O atumi O ahwehwɛ O nsɛm O no O mu O . O """" O Madi O aban O - O kwantenkoro O - O mmaranimni O no O ɔfesse O no O ho O yaw O pa O ara O """" O Saa O anoyie O yi O de O wantwitwi O bi O baa O sɛnea O aban O - O kwantenkoro O - O mmaranimni O no O nso O bua O asɛm O no O . O Anammɔm O a O yɛbɛtu O bio O ne O sɛ O , O yɛde O asɛm O no O bɛkɔ O asɛnnibea O Yɛbɛyɛ O nhyiamu O bi O ahwɛ O nsɛm O ahorow O a O yɛbɛka O ho O asɛm O wɔ O asɛnnibea O hɔ O . O Yɛpɛ O sɛ O yɛma O Ghanafoɔ O nyinaa O hu O sɛ O , O saa O asɛm O yi O nsii O , O ɛfiri O sɛ O yɛpɛ O sɛ O yɛhu O biribiara O a O ɛfa O asɛm O no O ho O . O Yɛbɛhwɛ O nnɛema O ahodoɔ O a O ɛwɔ O yɛn O atenae O mu O ne O wiase O nkabomkuo O a O wɔhwɛ O bɔ O yɛn O kwae O ne O mmɔnten O ho O ban O ne O wiase O nkabomkuo O ahodoɔ O a O wɔbɔ O nsaase O ne O yɛn O mpɔtam O ho O ban O . O Mr O . O Thomson B-PER kaa O sɛ O , O saa O nsɛm O yi O yɛ O nneɛma O a O ehia O pa O ara O a O enni O kwan O sɛ O yɛdi O ho O agorɔ O koraa O . O Krataa O a O epue O abɔntene O a O na O Martin B-PER Amidu I-PER nsa O hyɛ O aseɛ O kyerɛɛ O sɛ O , O Apolisifoɔ O nkrobata O a O wɔyɛ O nhwehwɛmu O ( O CID O ) O no O ahyɛ O aseɛ O reyɛ O nhwehwɛmu O afa O saa O nsɛmsɛm O yi O nyinaa O ho O . O Na O ɔtwerɛɛ O wɔ O krataa O no O mu O sɛ O ɔID O no O wɔ O akadeɛ O mapa O sɛ O wɔbɛtumi O ayɛ O nhwehwɛmu O no O . O Martin B-PER Amidu I-PER ka O kaa O ho O sɛ O , O yɛhwehwɛɛ O wo O krataa O no O mu O no O , O nea O yɛhuu O ne O sɛ O nsɛm O ahodoɔ O a O wɔde O too O dwa O no O nyɛ O adeɛ O a O ɛkyerɛ O kataasehyɛ O ne O porɔeɛɛ O biara O a O sɛhyn O 79 O ( O section O 79 O of O office O of O the O Special O Prosecutor O Act O , O 2017 B-DATE ( O Act959C O ) O ka O ho O asɛm O anaasɛ O ɛmma O aban O kwantenekora O mmaranimni O no O ho O kwan O sɛ O ɔhwehwɛ O mu O . O ASEPA B-ORG aka O sɛ O kwadu O a O ɛfa O kataasehyɛ O ne O porɔeɛɛ O ho O no O nyinaa O yɛ O deɛ O ɛrekɔ O so O wɔ O galamsey O ko O a O ɔman O no O reko O tia O no O na O aboa O ama O wɔn O a O wɔreyɛ O saa O nnwuma O ahorow O no O nyinaa O anya O krataa O mapa O a O edi O adanseɛ O sɛ O ampa O yɛama O wɔn O ho O kwan O sɛ O wɔnnye O adwuma O no O na O aboa O ama O aban O no O nso O atumi O any O biribi O afi O mu O . O ASEPA B-ORG san O de O too O dwa O sɛ O , O wɔn O kwadu O no O nyinaa O fa O nneyɛe O bɔne O bi O te O sɛ O korɔno O , O kataasehyɛ O , O porɔeɛɛ O , O na O ɔman O no O nneɛma O binom O a O nnipa O bi O de O yɛ O wɔn O ankasa O adwuma O nya O mfasoɔ O gu O wɔn O ankasa O bɔtɔ O mu O a O aban O kwantenekora O mmaranimni O no O te O hɔ O hwɛ O no O hann O . O Seesei O ara O no O , O wɔakye O nnipa O baasia O a O wɔsusu O sɛ O , O wɔnim O biribi O fa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O . O Saa O nnipa O nsia O yi O , O emu O baako O ne O NPP B-ORG amanyɔkuo O no O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC titinani O abediakyire O a O ɔdi O kan O no O , O Ekow B-PER Ewusi I-PER a O ɔtee O ne O kasa O wɔ O rekɔɔdine O bi O fa O nkɔmmɔtwetwe O a O ɛkɔɔ O so O wɔ O ɔne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛ O mu O nyansapɛ O ne O mfidie O so O , O Professor O Kwabena B-PER Frimpong I-PER - I-PER Boateng I-PER fa O nneɛma O binom O a O ɛsɛ O sɛ O wɔde O ma O wɔn O a O wɔwɔ O mmeae O a O wɔtumi O agudeɛ O no O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛ O mu O nyansapɛ O , O mfidie O ne O mpontu O so O , O Professor O Kwabena B-PER Frimpong I-PER - I-PER Boateng I-PER anye O kwadu O ahodoɔ O a O yɛde O abɔ O ne O ba O , O ɛoɛo O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER no O atom O sɛ O wakɔtu O agudie O wɔ O Ghana B-LOC kwae O a O yɛrebɔ O ho O ban O no O mu O . O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O saa O kwadu O no O nyinaa O yɛ O ntorɔ O . O Prof O . O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER de O gye O a O wɔnnye O antom O yi O too O dwa O berɛ O a O ɔne O sɛntwerɛni O bi O dii O nkɔmmɔ O Yawoadano B-DATE berɛ O a O na O ɔmanpanin O de O nsɛm O ahodoɔ O a O ɛfa O ɔman O no O gyinabea O ho O nyinaa O akɔto O dwa O awie O . O Prof O . O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER ka O kyerɛɛ O nsɛnkyerɛfoɔ O sɛ O , O ne O ba O no O mfaa O ne O ho O nnyee O hwee O mu O na O wiase O no O bɛhu O ne O nyinaa O mmere O tiawa O bi O mu O . O Nsɛnsɛm O bi O baa O sɛ O adwumakuo O bi O a O Prof O . O Frimpong B-PER - I-PER Boaten I-PER ba O , O ɛoɛo O Frimpong B-PER Boateng I-PER ne O wɔn O di O nkitaho O de O wɔn O ho O ahyɛ O fam O agudie O tuo O mu O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O . O Wɔn O a O wɔagye O asɛm O yi O agyina O mu O ne O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG amanyɔkuo O a O enni O aban O mu O ne O Assin O Centralmmarahyɛbedawni O , O Kennedy B-PER Agyapong I-PER . O Kennedy B-PER Agyapong I-PER kyerɛ O sɛ O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O bi O a O aban O np O gyee O yɛ O no O , O wɔnam O Ekow B-PER Ewusi I-PER a O saa O berɛ O yi O ɔwɔ O apolisifoɔ O nsam O so O no O na O wɔde O maa O ɛoɛo O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER . O Berɛ O a O Kennedy B-PER Agyapong I-PER rekasa O wɔ O Net2 B-ORG TV I-ORG no O , O ɔkaa O sɛ O , O adɛn O na O ɛyɛ O sɛ O wogye O nkurɔfoɔ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O na O wode O kɔ O ma O wo O ba O ma O no O de O yɛ O n'adwuma O . O ɔsoafoɔ O no O nso O annye O saa O kwadu O no O mu O biara O antom O . O Biribi O biara O a O mayɛ O wɔ O wiase O mu O ha O yi O , O meyɛɛ O maa O Ghanafoɔ O . O Menyɛɛ O biribiara O mmaa O me O ho O . O Hwɛ O me O , O memfaa O me O ho O nnyee O kataasehyɛ O biara O mu O da O . O ɔde O too O dwa O sɛ O , O menyee O sika O mfii O obiara O hɔ O da O . O Menyee O anyamera O sɛm O biara O da O . O ɔfrɛ O pii O no O ara O na O wanya O sɛ O anka O ɔmfa O n'adwuma O nto O hɔ O , O ɛnam O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O bɛyɛ O ɔha O a O ayera O no O nti O . O Adam B-PER Mutawakilu I-PER a O ɔka O abedwakuo O a O ɛwɔ O mmarahyɛbadwamu O a O ɔhwɛ O agudietuo O ne O anyinam B-LOC so O no O mpo O hyɛɛ O sɛ O anka O ɔnkye O no O . O Nanso O ɔsoafo O yi O gyinaa O ne O nan O so O , O berɛ O a O na O wɔrebisabisa O ho O nsɛm O na O ɔman O no O pɛ O sɛ O ohu O biribiara O a O ɛwɔ O asɛm O no O mu O . O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ahorow O a O ayera O no O nyina O no O wɔbɛhu O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛ O mu O nyansapɛ O , O mfidie O ne O mpontu O so O , O Professor O Kwabena B-PER Frimpong I-PER - I-PER Boateng I-PER de O too O dwa O . O ɔsoafo O no O kyerɛɛ O sɛ O , O ɔman O no O banbɔkuo O no O gu O so O reyɛ O nhwehwɛmu O afa O nsɛm O no O ho O na O nea O ɛwɔ O mu O biara O no O bɛdan O adi O . O ɔsoafoɔ O yi O a O nnipa O pii O no O ara O ato O wɔn O ano O agu O ne O so O yi O ɛnam O sɛ O ontumi O nkyerɛ O nneɛma O a O ɔgyegye O firii O wɔn O a O wɔnnam O kwan O pa O so O retu O fam O agudie O afa O nti O no O , O ɔde O gye O die O ne O ɔpɛ O pa O kaa O sɛ O nneɛma O no O a O , O ayera O no O wɔbɛhunu O . O ɔka O kyerɛɛ O sɛnkyerɛfoɔ O sɛ O , O exkaveita O biara O a O ayera O no O wɔbɛhu O . O Mempɛ O sɛ O metietia O adwuma O a O banbɔkuo O no O reyɛ O no O mu O , O ɛno O nti O monya O aboterɛ O , O nokware O no O bɛpue O nansa O yi O ara O . O ɛbɛdaa O adi O sɛ O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O bi O a O , O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG gye O firii O galamseyfoɔ O ne O amenamu O dwumayɛfoɔ O binom O a O wɔanni O aban O nhyehyɛe O no O so O no O ayera O . O ɛbɛdan O adi O sɛ O , O nnipa O titire O binom O a O wɔwɔ O amanyɔkuo O a O ɔte O so O yi O so O New B-ORG PatrioticParty I-ORG ( O NPPɔ B-ORG mufo O bi O yɛ O saa O adwuma O yi O bi O na O wɔn O na O wɔasesa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O yi O de O kɔ O Amanyɔkuo O a O onni O aban O mu O no O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG nso O kyerɛ O sɛ O aban O no O de O ɔhyɛ O too O adwuma O no O so O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O ne O nkurɔfoɔ O bɛtumi O afa O aseɛ O akɔyɛ O na O wapam O wɔn O a O wɔn O ka O ne O ho O . O ɛoɛo O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER , O ɔsoafo O yi O ba O yi O ka O wɔn O a O wɔyɛ O galamsey O adwuma O yi O bi O no O ho O na O wɔasan O asesa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O aban O no O gyee O no O de O akɔ O Ghana B-LOC kwae O a O ɔrebɔ O ho O ban O no O mu O de O kɔyɛ O adwuma O . O Nanso O ɔsoafoɔ O no O kaa O sɛ O , O ɛnyɛ O nokware O . O ɔsoafoɔ O no O kaa O sɛ O , O ɛoɛo O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER nka O hwee O ho O na O ɛnkye O wiase O no O bɛhu O ne O nyinaa O . O Nso O no O NPP B-ORG amanyɔkuo O no O titiritenani O abediakyire O a O ɔdi O a O ɔwɔ O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC mu O no O Horaɔe B-PER Ekow I-PER Ewusi I-PER a O ɔno O na O asɛm O yi O nyinaa O gyina O ne O so O na O ɔsan O huu O no O wɔ O nseni O bi O mu O no O kyerɛ O sɛ O ɔne O NPP B-ORG amanyɔkuo O no O twerɛtwerɛfoɔ O , O Boadu B-PER na O ɔsoafoɔ O no O hyɛɛ O wɔn O sɛ O wɔmfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O wɔgye O no O nyɛ O adwuma O . O Mr O . O Ewusi B-PER kyerɛɛ O sɛ O , O sika O a O wɔbɛnya O afiri O saa O adwuma O yi O mu O no O bɛtumi O aboa O ama O wɔatoto O amanyɔkuo O no O adwuma O yie O . O John B-PER Boadu I-PER annye O saa O nsɛm O yi O anto O mu O . O Prof O . O Kwabena B-PER Frimpong I-PER - I-PER Boateng I-PER ahyɛ O ɔriminal O Investigations O Department O a O ɔwɔ O Ghana B-ORG Police I-ORG Service I-ORG mu O no O sɛ O wɔnhwehwɛ O nsɛm O ahodoɔ O a O Mr O . O Ekow B-PER reka O no O mu O Deɛ O ɔhyɛɛ O Ekow B-PER Ewusi I-PER sɛ O ɔnyɛ O ne O sɛ O , O ɔmfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ne O nneɛma O bi O a O aban O no O nam O Operation B-ORG Vanguard I-ORG so O agye O no O nsie O yie O Seesei O ara O no O deɛ O , O nnipa O nsia O a O wɔkyee O wɔn O faa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O no O wɔama O wɔn O baili O . O ɔmanpanin O Nana B-PER Addo I-PER Dankwa I-PER Akufo I-PER - I-PER Addo I-PER ahyɛ O ne O bɔhyɛ O a O ɔde O reko O atia O galamsey O so O sa O no O mu O kena O wɔ O ɔman O yi O mu O . O ɔmapaninAkufo O Addo B-PER de O ɔman O no O ho O nsɛm O reto O gua O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O ɔbɛkɔ O so O ayɛ O deɛ O ɔbɛtumi O biara O de O abɔ O yɛn O nsaase O ho O ban O afiri O galamseyfoɔ O a O wɔgu O so O resɛe O yɛn O nsaase O ne O yɛn O mfudeɛ O ahodoɔ O no O nyinaa O . O ɔkaa O eyi O , O ɛnam O bɔhyɛ O a O ɔhyɛe O berɛ O a O ɔrebɔ O ntoa O wɔ O afe O 2016 B-DATE sɛ O wɔnto O aba O mma O no O no O na O sɛ O ɔba O a O , O deɛ O aban O dadaa O no O antumi O anyɛ O amfa O ansi O Galamsey O kwan O no O ɔbɛba O abɛyɛ O Berɛ O a O na O ɔrebɔ O nsɛntwerɛfoɔ O adwuma O no O aba O so O wɔ O de O a O wɔde O wɔn O ho O agye O ɔko O a O ɔman O no O reko O atia O galamsey O no O , O Nana B-PER Addo I-PER kaa O sɛ O , O obibiara O nni O hɔ O a O ɔbɛyi O no O tokyene O sɛ O ɔbɛboa O ama O yɛatu O galamsey O so O sa O na O atumi O abɔ O Ghana B-LOC nsaase O ho O ban O . O Berɛ O a O yɛbaa O aban O mu O ɔpɛpɔn B-DATE , O 2017 B-DATE no O , O na O galamsey O adwuma O no O agye O nsam O wɔ O ɔman O no O mmeaɛ O pii O no O ara O . O Yɛn O nsaase O , O yɛn O kwae O ne O nsubontene O ahodoɔ O nyinaa O no O na O asɛesɛe O yɛmpɛɛ O ɔkwan O papa O biara O mfa O mfaa O so O . O Amanyɔkuo O a O , O wotwaa O mu O no O abam O buu O wɔ O ho O , O nanso O yɛn O deɛ O yɛhu O ne O sɛ O saa O adeɛ O yi O nyɛ O adeɛ O a O ɛsɛ O sɛ O yɛsoso O so O koraa O , O ɛnam O sɛ O nkyire O mma O bɛbua O yɛnfɔ O . O ɛno O nti O no O ɛsɛ O sɛ O yɛ O nsaase O no O ho O ban O ma O wɔn O . O ɛnam O saa O nti O no O , O menni O ɔhyɛ O biara O ase O a O ɛmma O yɛntumi O nko O ntia O saa O adeɛ O . O M'ani O gye O saa O nkuranhyɛ O a O ɔmanfoɔ O de O ma O me O no O ho O , O na O wɔn O ara O ahu O ɔsɛe O a O saa O dwumadie O bɛtumi O asɛe O yɛn O nsaase O , O yɛn O suwa O ani O , O ne O awuwua O wuwuo O a O yɛn O mmabunu O no O rewu O wɔ O mmene O ahodoɔ O a O wɔtuo O no O ho O . O Mmarahyɛbadwamu O kyeame O , O saa O galamsey O adwuma O yi O de O ɔhaw O kɛseɛ O bɛbrɛ O daakye O nkyiri O mma O . O Yɛntumi O ntena O ase O na O yɛnyɛ O nhwɛ O hann O na O yɛnnyae O galamsey O ko O yi O . O Aban O no O nnyaegyae O ne O ho O mu O na O agye O nsɛntwerɛfoɔ O ntaakyire O a O wɔde O taa O no O akyi O no O atom O mu O . O Asoeɛ O asoeɛ O agyinatukuo O a O ɔrehwɛ O amenamu O dwuma O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O gu O so O reyɛ O adwuma O den O na O nkonimdie O bi O wɔ O hɔ O . O Deɛ O amanyɔkuo O a O ɔwɔ O aban O mu O New B-ORG PatrioticParty I-ORG ( O NPP B-ORG ) O reka O ne O sɛ O saa O ɔko O yi O a O yɛreko O atia O amenamu O dwuma O a O ɛmfa O kwan O mu O yi O a O yɛfrɛ O no O galamsey O no O , O ɛnni O kwan O sɛ O yɛde O frafra O amanyɔsɛm O koraa O . O Deɛ O amanyɔkuo O no O ka O ne O sɛ O , O ɔhaw O a O ɛde O ba O no O ka O obibiara O ɛnam O saa O nti O no O ɛsɛ O sɛ O yɛn O nyinaa O na O yɛsom O na O yɛatumi O ako O atia O dwumadie O no O . O Saa O nsusui O yɛ O baa O ɛnam O nsɛm O binom O a O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG amanyɔkuo O no O rekeka O sɛ O aban O no O ahwe O ase O wɔ O ɔko O a O ɔreko O tia O galamsey O a O ɛredi O ɔman O no O nya O no O ho O . O Onipa O a O ɔda O Nkitahodie O ano O ma O NPP B-ORG amanyɔkuo O no O Yaw B-PER Buaben I-PER Asamoa I-PER de O too O dwa O sɛ O , O obiara O mfa O ne O ho O nnye O ɔko O a O yɛreko O tia O galamsey O no O Yɛn O nyinaa O yɛnim O nsɛnsɛm O ahodoɔ O a O aba O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O a O asɛ O deɛ O galamsey O ko O no O reyɛ O atɔ O nsuo O mu O no O . O Anigyesɛm O ne O sɛ O , O yɛde O asɛm O no O ama O apolisifoɔ O Yɛpɛ O sɛ O wɔn O a O wɔhwɛ O ma O yɛdi O mmara O so O no O yɛ O ho O nhwehwɛmu O . O Anka O deɛ O yɛbɛpɛ O ne O sɛ O , O NDCfoɔ O mpaninfoɔ O ne O yɛn O bɛka O abom O na O ama O yɛako O saa O ɔko O yi O sene O sɛ O , O wɔde O bɛyɛ O amanyɔsɛm O a O ɛtete O yɛn O mu O . O Yɛgye O di O sɛ O anka O wei O bɛyɛ O adeɛ O a O ɛfa O amanyɔkuo O mmienu O no O ho O a O yɛbɛtumi O abom O asi O ano O kwan O yiye O . O Deɛ O NDCfoɔ O hu O no O ne O sɛ O , O wɔakye O mu O mmiɛnsa O , O ɔrebɔ O ɔmanpaninkwaadu O , O na O wɔreteateam O sɛ O nsiano O no O nyɛ O adwuma O na O womaa O yɛtoo O aba O maa O wo O a O , O wonntumi O mfa O nsesa O biara O mma O . O Nnawɔtwe O a O atwan O yi O , O NDCfoɔ O akyerɛ O sɛ O , O aban O no O ko O a O ɔreko O atia O galamsey O no O anyɛ O adwuma O ɛnam O wɔn O a O aban O no O apaw O wɔn O sɛ O wɔnyɛ O adwuma O mma O no O ne O nneɛma O binom O a O ayera O . O Nanso O deɛ O ɛteɛ O ne O sɛ O , O NPP B-ORG atwe O ne O ho O afiri O obibiara O a O ɔreyɛ O biribi O atia O ɔko O a O wɔreko O galamsey O no O . O Deɛ O ɛte O ne O sɛ O , O kuo O ahodoɔ O binom O ahyɛ O aban O no O sɛ O , O wɔmma O wɔn O hu O baabi O a O galamsey O ko O no O akɔ O akɔdu O , O na O NDCfoɔ O nso O kyerɛ O sɛ O aban O no O mfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O dodoɔ O a O wagye O no O nyinaa O mɛto O dwa O . O Nkɔmmɔdie O bebree O na O akɔ O so O afa O ɔko O a O ɔman O no O reko O atia O galamsey O no O ho O wɔ O bosome O ahodoɔ O a O atwam O yi O mu O . O Wei O nyinaa O gyina O , O ɔkwan O a O ɔman O no O pɛ O sɛ O ɔfa O so O tu O ɔhaw O yi O a O ɛwɔ O mu O no O fi O hɔ O . O Nanso O nnawɔtwe O yi O a O edidi O soɔ O yi O deɛ O , O ɛrekame O ayɛ O sɛ O ɔko O a O yɛreko O atia O amenamu O dwuma O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O reyɛ O ayera O . O ɛnam O deɛ O yɛaka O wɔ O soro O no O nti O no O , O ɛsɛ O sɛ O yɛhwɛ O ɔkwan O ahodoɔ O a O yɛfaa O so O sɛ O yɛde O reko O atia O galamsey O no O hyɛɛ O aseɛ O , O baabi O a O akɔ O akodu O , O ne O deɛ O atumi O afiri O mu O aba O , O sɛdeɛ O ɛhyɛɛ O aseɛ O , O na O mfehyia O mmiɛnsa O a O atwam O yi O no O sɛn O na O abɛdu O . O Eyi O ho O hia O ɛfiri O sɛ O ɛbɛma O yɛatoto O nneɛma O yie O . O ɛho O hia O pa O ara O ɛfiri O sɛ O , O ɛyɛ O ɔmanpanin O adwuma O . O Afe O 2016 B-DATE , O Citi B-ORG FM I-ORG gye O ɔko O a O yɛreko O atia O galamsey O no O gyinaa O mu O . O Saa O berɛ O no O na O nsubontene O akɛseɛ O ahodoɔ O a O ɛwɔ O Atɔe B-LOC , O Asante B-LOC ne O Apue B-LOC mantam I-LOC a O nnipa O bɛyɛ O ɔpepem O du O sa O nsuo O firi O mu O nom O no O nyinaa O aseɛ O . O Ankobra B-LOC , O Offin B-LOC ne O Birim B-LOC ne O saa O nsubontene O yi O . O Ghana B-LOC adwuma O a O ɔhwɛ O nsuo O so O no O bɔɔ O wɔn O kɔkɔ O wɔ O nsunsuansoɔ O ahodoɔ O a O ɛde O bɛba O saa O berɛ O no O . O Adwumakuo O a O ɔhwɛ O nsuo O aniteɛ O ne O ne O kyekyɛ O soɔ O no O kaa O sɛ O , O sɛ O temanmufoɔ O ahwɛ O ansi O saa O adeɛ O yi O ano O kwan O a O , O atoyerɛnkyɛm O pa O ara O na O ɛbɛto O ɔman O yi O daaky O . O Wɔbɔɔ O wɔn O kɔkɔ O sɛ O anhwɛ O a O Ghana B-LOC bɛkra O nsuo O wɔ O afe O aduonu O a O edi O yɛn O anim O reba O yi O mu O sɛ O yɛnhwɛ O ansi O saa O ɔhaw O yi O ano O a O . O ɛnam O atekyɛ O a O ɛnne O nsuo O no O adi O afra O nti O , O mfidie O ahodoɔ O a O wɔde O yɛ O adwuma O no O , O wɔde O yɛ O adwuma O no O ma O no O boro O sɛnea O ɛsɛ O sɛ O ɛyɛ O adwuma O no O so O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O nsuo O no O no O mu O bɛte O na O ani O atumi O adahɔ O ama O nnipa O atumi O de O adi O dwuma O wɔ O wɔn O afie O fie O mu O . O Eyi O de O nkɔmmɔ O twetwe O bebree O aba O a O ɔman O no O mu O a O , O ɛsɛ O sɛ O aba O no O hwɛ O na O ɔde O nneɛma O bi O gu O apono O so O de O si O ano O kwan O . O Aban O no O de O nhyɛ O too O amenamu O dwuma O biara O so O wɔ O Ayɛwohumɔmmɔ B-DATE , I-DATE 2017 I-DATE . O ɔtee O asoeɛ O asoeɛ O agyinatukuo O a O ɔbɛhwɛ O asi O amenamu O dwuma O a O , O ɛnam O mmara O kwan O so O no O ano O . O Nnipa O a O na O wɔwɔ O agyinatukuo O yi O mu O yɛ O du O na O wɔn O ne O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O fam O agudeɛ O soɔ O , O banbɔ O soafoɔ O , O Nkurase O nkurase O amammuo O ne O ne O mpontuo O soafoɔ O , O Mantam O ntotoeyɛ O soafoɔ O , O ahensɛm O ne O ɔsom O mu O nsɛm O soafoɔ O , O nsesee O soafoɔ O , O dawubɔ O soafoɔ O , O ahonidie O ne O nsuwansuwa O soafoɔ O , O nsaase O ne O abɔdeɛ O mu O nyansapɛ O ne O mfidie O ne O nnannemu O soafoɔ O a O ɔno O na O wɔyɛ O wɔn O titenani O . O Agyinatukuo O yi O paw O asraafoɔ O ne O apolisifoɔ O a O wɔaka O abom O a O wɔfrɛ O wɔn O Operation B-ORG Vanguard I-ORG no O ho O ntoma O na O mmeaɛ O ahodoɔ O a O wɔbɛdi O wɔn O dwuma O no O yɛ O Asante B-LOC , O Apue B-LOC , O Atɔe B-LOC ne O Mfinimfini B-LOC mantam I-LOC no O mu O . O Wɔn O dwumadie O ne O sɛ O , O wɔnkɔpam O wɔn O a O wɔreyɛ O amenamu O dwuma O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O nyinaa O na O ɔnsan O hwɛ O sɛ O wɔmma O obiara O kwan O nkɔyɛ O amenamu O dwuma O ɛnam O ɔhyɛ O a O ɔde O ato O so O no O nti O . O Agyinatukuo O no O adwuma O ne O sɛ O , O wɔnhwɛ O na O ɔntene O tene O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O na O wɔmma O amenamu O nwuma O nketewa O no O krataa O a O ɛkyerɛ O sɛ O wɔbɛtumi O ayɛ O adwuma O Afe O baako O akyi O no O , O a O ɛyɛ O 2018 B-DATE no O , O ɔtotoo O amenamu O nnwumakuo O no O bi O ano O na O ɔmaa O bɛyɛ O ɔhasia O krataa O edi O adanseɛ O sɛ O wɔtumi O san O kɔyɛ O wɔn O adwuma O no O . O 2017 B-DATE no O mu O no O , O atemmuafoɔ O paninhyɛɛ O asɛnnibea O nson O sɛ O , O wonni O amenamu O dwumafoɔ O asɛm O wɔ O hɔ O . O Saa O asɛnnibea O ahorow O yi O ne O nea O ɛwɔ O Accra B-LOC , O Sekondi B-LOC , O Kumase B-LOC , O ɔape B-LOC ɔoast I-LOC , O Koforidua B-LOC , O Sunyani B-LOC ne O Bolgatanga B-LOC berɛ O a O wɔde O Minerals O ne O Mining O Act O , O ( O Act703ɔ O no O redi O dwuma O . O Mmarahyɛbadwa O no O nso O sesaa O Minerals O ne O Mining O Act O , O ( O Act703 O ) O no O mu O kakra O de O asotwe O a O emu O yɛ O den O bɛhyehyɛɛ O mu O ɔhyɛɛ O ɔman O no O nnwuma O bi O te O sɛ O Forestry B-ORG Commission I-ORG ne O ngudeɛ O asoeɛ O sɛ O wɔnhyɛ O wɔn O mmara O no O mu O kena O na O ɛntumi O mmoa O nko O ntia O amenamu O dwuma O ahorow O no O . O Agyinatukuo O no O nso O pɛɛ O akadeɛ O bi O te O sɛ O galamstop O , O appo O bi O a O ɛbɛboa O ma O agyinatukuo O no O reyɛ O de O ako O atia O galamsey O no O . O Wɔgoo O ɔhyɛ O a O na O ɛda O amenamu O dwuma O nketewa O no O so O mu O ɔpɛnimaa O , O 2018 B-DATE no O aberɛ O a O wɔhyɛ O wɔn O so O ama O afe O atwa O . O Kuo O no O ne O amenamutufoɔ O bɛyɛ O ɔhansia O di O nkɔmmɔ O na O wɔmaa O wɔn O tumi O krataa O sɛ O wɔnkɔyɛ O wɔn O adwuma O . O Berɛ O a O na O nkɔmmɔ O die O no O ahye O aseɛ O bosome O pɛpɛɛpɛ O wɔ O Obubuo B-DATE , I-DATE 2018 I-DATE no O mu O Ma O me O mfa O wo O mfa O nneɛma O binom O a O yɛde O saa O amenamutufoɔ O yi O faa O mu O ansa O na O rema O wɔn O krataa O sɛ O wɔnkɔyɛ O wɔn O adwuma O . O Wɔn O a O na O wɔn O nkrataa O yɛ O ansa O na O aban O de O ɔhyɛ O bɛto O so O Oforisuo B-DATE 1 I-DATE , I-DATE 2017 I-DATE no O , O wɔmfa O wɔn O nkrataa O nyinaa O mmra O agyinatukuo O no O anim O ansa O na O fiada B-DATE a O ɛyɛ O ɛbɔ B-DATE 7 I-DATE , I-DATE 2018 I-DATE . O Krataa O ahorow O a O na O wɔrehwɛ O animsɛ O wɔde O bɛba O yɛ O amenamutuo O adansedie O krataa O , O asaase O no O so O krataa O , O adwuma O no O ho O krataa O , O krataa O a O ɛkyerɛ O sɛ O wɔatwerɛ O dwuma O a O ɔredi O no O din O , O wo O toɔ O namba O , O wo O pasepɔto O mfoni O mmienu O , O w'awoda O krataa O , O passpɔrto O anaa O abatoɔ O krataa O no O ɛnna O adeɛ O a O ɛkyerɛ O w'akyi O kwan O . O Amenamu O dwumafoɔ O a O na O wɔn O nkrataa O ho O nni O asɛm O no O wɔsan O maa O wɔnkɔtoa O wɔn O adwuma O so O . O Agyinatukuon O san O yii O kuo O foforo O a O na O wɔfrɛ O wɔn O GalamStop O ɛbɔ B-DATE 29 I-DATE , I-DATE 2019 I-DATE sɛ O wɔmmɛboa O Operation B-ORG Vanguard I-ORG adwuma O no O . O Nkurɔfoɔ O too O wɔn O ano O guu O asraafoɔ O ne O apolisifoɔ O kuo O a O ɛbaa O akyiri O no O so O ɛnam O saa O wɔanhyɛ O da O akyerɛ O wɔn O dwumadie O ase O . O ɔtwerɛtwerɛni O a O na O ɔda O saa O kuo O yi O ano O kraa O durones O sɛ O ɛmmra O na O wɔmfa O nhwehwɛ O wɔn O a O wɔregu O so O yɛ O amenamutu O adwuma O no O a O ɛnam O mmara O kwan O so O ne O titiriw O ne O wɔn O a O wɔwɔ O kwae O no O mu O . O Me O nhwehwɛmu O a O meyɛɛ O firii O agyinatukuo O no O hɔ O no O kyerɛ O me O sɛ O 144 O durones O atwifoɔ O na O wɔtetee O wɔn O firii O Nation's O Builders O ɔorps O no O mu O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O emu O du O na O na O wɔkɔkaa O agyinatukuo O no O ho O , O du O - O nwɔtwe O kɔkaa O Operation B-ORG Vanguard I-ORG ho O , O ɛnna O 15 O kɔkaa O ngudeɛ O asoeɛ O . O ɛsan O nso O gyee O suhyɛn O a O eguane O pa O ara O sɛnea O ɛbɛyɛ O a O ɛbɛboa O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O ama O wɔatumi O ayɛ O wɔn O nnwuma O no O bi O wɔ O nsuo O ano O . O ɛbɛsi O 2019 B-DATE no O mu O no O , O na O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG akye O amenamutufoɔ O yi O bɛyɛ O 2 O , O 000 O a O emu O bi O yɛ O Chinesefoɔ O ɛnna O dodoɔ O no O ara O yɛ O Ghanafoɔ O ɛnam O nnyegyina O mu O ahodoɔ O nti O no O , O nteyɛe O bae O sɛ O nsuo O no O resi O ne O dada O mu O Aban O no O nso O de O nkurowtoa O amenamutuo O adwuma O baa O 2019 O no O sɛnea O ɛbɛboa O kurow O mma O a O wɔn O ani O gye O amenamutuo O adwuma O no O ho O no O . O ɔhwɛ O nea O woatumi O ayɛ O afa O amenamutuo O adwuma O a O ɛmfa O mmara O kwan O so O no O a O , O otitenani O no O maa O adwuma O sononko O a O agyinatukuo O no O , O ayɛ O no O ɔha O mu O nkyekyɛ O mu O aduoson O Yɛatumi O adu O yɛn O botae O no O ho O kakra O nanso O , O yɛwɔ O nneɛma O atitiriw O binom O a O egu O so O reko O tia O galamsey O ɔko O no O . O ɔtwerɛfo O a O ɔda O agyinatukuo O no O ano O no O , O Charles B-PER Bissue I-PER sei O , O wɔhuu O no O wɔ O nyɛe O bi O mu O sɛ O ɔregye O adaamudeɛ O ama O obi O nkrataa O de O akɔyɛ O amenamutu O adwuma O no O . O ɛmaa O no O de O n'adwuma O too O hɔ O sɛ O agyinatukuo O no O twerɛfoɔ O ɔriminal O Investigations O Departmentfoɔ O akyerɛ O sɛ O kwadu O no O a O yɛde O abɔ O no O no O ne O ho O nnim O Nanso O aban O kwantenkoro O mmaranimni O no O deɛ O ɔgu O so O reyɛ O ne O nhwehwɛmu O no O mmom O deɛ O ɛnkɔ O ɔhare O so O Yɛde O kwadu O abɔ O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O sɛ O woregyegye O sika O Eyi O redi O dwumadie O no O nya O pa O ara O Forestry O Commissionfoɔ O nso O de O abɛto O dwa O sɛ O , O amanyɔfoɔ O bi O hyɛ O saa O amenamu O dwuma O yi O ase O a O ɛnam O so O ama O ne O ko O no O ayɛ O den O . O ɔkwan O a O wɔfa O di O amenamutufoɔ O yi O a O wɔakye O wɔn O asɛm O wɔ O asɛnnibea O ahorow O no O nso O resɛe O asɛm O no O koraa O , O asɛnnie O no O nkɔ O ntɛm O Deɛ O ɛsan O bɛsɛe O nneɛma O koraa O yɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O nansa O yi O ara O ayera O no O Otitenani O a O ɔda O agyinatukuo O no O ano O , O Prof O . O Frimpong B-PER Boateng I-PER kyerɛ O sɛ O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O wɔgyee O no O ayera O . O Berɛ O a O na O dwumadie O no O rekɔ O so O wɔ O afe O 2017 B-DATE ne O 2019 B-DATE ntam O no O , O wɔgyee O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ahanum O firii O amenamutufoɔ O yi O a O ɔnam O mmara O kwan O so O yi O . O Wɔde O kosii O apolisifoɔ O atenabea O sɛdeɛ O mmara O kyerɛ O no O . O ɔman O Ghana B-LOC mu O no O , O mmara O a O ɛbɔ O amenamutu O adwuma O no O ho O ban O kyerɛ O sɛ O nneɛma O a O yɛbɛgye O afiri O wɔn O nsam O no O , O ɛsɛ O sɛ O apolisifoɔ O , O asraafoɔ O anaa O wɔn O a O wɔbɔ O ɔman O no O ahyɛɛ O ho O ban O na O ɛsɛ O sɛ O wɔhwɛ O so O . O Nsɛnkae O ahorow O a O aba O a O ɛfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ho O ne O kye O a O wɔakye O nipa O a O wɔwɔ O agyinatukuo O no O mu O na O ɔsan O yɛ O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC NPP B-ORG amanyɔkuo O no O titenani O abediakyire O no O , O Horaɔe B-PER Ekow I-PER Ewusi I-PER ne O nnipa O baasia O bi O a O ɔka O ho O no O , O ɔrehwehwɛ O anoyie O afiri O wɔn O ho O . O Adeɛ O baako O bio O a O na O ɛkyere O adwene O koraa O nso O ne O sɛ O , O sikafuturo O ahorow O a O wɔgye O firii O amenamutufoɔ O no O hɔ O nyinaa O nso O ayera O . O Eyinom O yɛ O kwaadu O ahorow O a O ɛsɛ O sɛ O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER yɛ O nhwehwɛmu O fa O ho O , O ɛfiri O sɛ O saa O agyinatukuo O yi O hyɛ O ɔmanpanin O ase O . O Sɛ O obi O a O , O madi O amenamudwumafoɔ O nsɛnkae O akyi O fi O mmerɛ O tenten O yi O nyinaa O no O afei O na O mate O aseɛ O deɛ O enti O a O , O na O nnipa O pii O no O ara O reka O sɛ O , O mfasoɔ O biara O mfi O agyinatukuo O yi O mu O mma O . O Afei O de O adan O adi O pefee O Kuo O no O twerɛtwerɛfoɔ O no O , O Charles B-PER Bissue I-PER , O wɔahu O sɛ O wɔregye O adaamudeɛ O . O Aban O kwantenkoro O mmaranimni O no O reyɛ O ne O nsɛm O no O ho O nhwehwɛmu O . O Agyinatukuo O no O nso O titenani O no O , O Professor O Frimpong B-PER Boateng I-PER nso O no O wɔakye O no O wɔ O teipo O bi O anobaebae O nkitaho O a O ɛkyerɛ O sɛ O ɔpɛ O ɔne O n'amanyɔkuo O no O nya O mfasoɔ O bi O wɔ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O a O wɔagyegye O no O ho O . O Eyi O yɛ O korɔno O bɔ O anakasa O . O Exkaveita O boɔ O ne O nam O 270 O , O 000 O USD O ne O 320 O , O 000 O USD O Wohia O GHS2 O , O 200 O anaa O GHS2 O , O 700 O ansa O na O wɔatumi O ahan O exkaveita O de O ayɛ O w'adwuma O dunhwere O nwɔtwe O . O Na O wɔn O bɛyɛ O dɛn O ayɛ O eyi O . O Yɛbɛyɛ O dɛn O agye O saa O agyinatukuo O yi O adi O berɛ O wɔadi O kan O asɛe O wɔn O animuonyam O . O Enni O kwan O sɛ O yɛgye O wɔn O ɛsɛ O sɛ O yɛgu O no O ankasa O . O Agyinatukuo O no O tetinani O no O ɛsɛ O sɛ O woyi O no O adi O anaasɛ O wɔde O n'adwuma O to O ho O Mineral O Commissionfoɔ O no O bɛtumi O ayɛ O adwuma O no O Yɛwɔ O mmara O a O ɛbɔ O beaeɛ O ahodoɔ O amenamutufoɔ O no O yɛ O adwuma O no O . O Mineral O ɔommisonfoɔ O seesei O deɛ O wɔn O wɔwɔ O nkurow O ketewa O nyinaa O mu O ɛwɔ O mantam O ne O mansin O ɔfese O nyinaa O Nansa O yi O ara O ɔfesse O a O wɔbueɛ O yɛ O deɛ O ɛwɔ O Tamale B-LOC no O . O ɛde O ɔfese O foforo O anan O abɛka O ne O setelate O ɔfese O a O ɔwɔ O deda O no O ho O . O Wɔafa O nnipa O 71 O adwuma O mu O ne O nnipa O 220 O a O wɔn O deɛ O wɔyɛ O amenamutufoɔ O nhwehwɛmufo O sɛ O wɔmmɛboa O Commission O no O . O ɛwom O sɛ O ebia O na O ngudeɛ O asoeɛ O no O antumi O deɛ O , O nanso O wɔn O nimdeɛ O ne O ntease O a O wɔwɔ O fa O amenamutu O adwuma O no O ho O no O bɛboa O ama O wɔatumi O asi O agyinatukuo O no O anan O mu O . O Sɛ O wɔgu O agyinatukuo O no O a O , O ɛsɛ O sɛ O nneɛma O bi O te O sɛ O Galamstop O , O durones O ne O lɔɔre O ahodoɔ O no O nyinaa O wɔde O ma O ngudeɛ O asoeɛ O no O na O etumi O wɔn O ma O wɔyɛ O wɔn O adwuma O . O mmarahyɛbɛdwani O a O ɔwɔ O Temale B-LOC atifi O , O Alhassan B-PER Suhuyini I-PER ahyɛ O ɔmanpanin O sɛ O ɔmfa O nneɛma O ahodoɔ O a O wɔgye O afiri O amenamutufoɔ O no O hɔ O nyinaa O mmɛto O dwa O . O Kuo O ahodoɔ O binom O adi O kan O ahyɛ O aban O sɛ O ɔmfa O ɔko O a O ɔreko O atia O galamsey O nhyehyɛe O no O nyina O mmɛto O gua O . O National B-ORG Democratic I-ORG Congress I-ORG ( O NDCɔ B-ORG amanyɔkuo O no O nso O kyerɛ O aban O no O nna O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O wɔgye O no O nyinaa O adi O nkyerɛ O ɔmanfoɔ O Benada B-DATE no O , O berɛ O a O Alhassan B-PER Suhuyini I-PER suree O sɛ O ɔrekasa O wɔ O mmarahyɛbadwamu O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O ɔmanpanin O a O wɔayɛ O n'adwene O sɛ O ɔde O ne O manpanyindie O no O bɛko O atia O galamsey O adwuma O no O , O anka O ɔmanpanin O bɛma O Ghanafoɔ O nyinaa O ahunu O nneɛma O ahodoɔ O a O wagyeɛ O , O ɛyɛ O lɔɔre O , O akodeɛ O , O ne O sikafuturo O ahodoɔ O nyinaa O a O wɔn O a O wɔyii O wɔn O sɛ O wɔnkɔko O no O agyeɛ O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O na O yɛbɛhu O baabi O a O emu O biara O wɔ O . O ɔsan O hyɛɛ O mmarahyɛbadwa O no O sɛ O anka O ɛbɛyɛ O a O ɔmma O wɔn O nhunu O sika O bɔtene O a O wɔde O hyɛɛ O galamsei O ko O no O mu O , O na O ɛno O na O ɛbɛma O wɔhunu O sɛ O , O ampa O wɔde O ayɛ O deɛ O wɔhyɛɛ O wɔn O sɛ O wɔnyɛ O no O a O . O mmarahyɛbɛdwani O panyin O , O ɛyɛ O ɔko O yi O a O yɛreko O tia O galamsey O yi O , O anka O ɛbɛyɛ O a O , O mesusu O sɛ O anka O mmarahyɛbadwa O no O bɛhwɛ O na O ɔde O n'ani O adi O sika O a O ɔde O reko O ɔko O yi O akyi O na O watumi O ahwɛ O ampa O sɛ O deɛ O wɔkaa O sɛ O wɔde O sika O no O bɛyɛ O no O anyɛ O biara O wɔatumi O de O ayɛ O . O ɛfiri O sɛ O , O saa O sika O yi O yɛ O wɔn O a O wɔn O nti O yɛte O ha O yi O deɛ O NDCfoɔ O ahyɛ O aban O no O sɛ O , O ɔnkyerɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ahodoɔ O ne O akodeɛ O ahodoɔ O a O wagye O nyinaa O wɔ O monnyae O galamsey O ko O yi O mu O no O . O Asɛm O a O wɔn O nkitaho O nnaanoni O , O Sammy B-PER Gyamfi I-PER kae O ne O sɛ O , O aban O no O agye O exkaveitors O 900 O wɔ O saa O ɔko O yi O mu O . O ɔbobɔɔ O nneɛma O bi O a O ɛwɔ O 2020 B-DATE bagɛte O a O aban O no O de O kɔtoo O Mmarahyɛbadwa O no O anim O no O de O hyɛɛ O deɛ O ɔreka O no O mu O kena O . O Berɛ O a O Sammy B-PER Gyamfi I-PER ne O nsɛntwerɛfo O rekasa O wɔ O Asuo B-LOC Pra I-LOC so O wɔ O Twifo B-LOC Praso I-LOC a O ɛwɔ O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC mu O no O , O ɔkaa O sɛ O aban O no O ɔmfa O nneɛma O ahodoɔ O a O wɔgye O no O nyinaa O mmɛkyerɛ O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛmunyansapɛ O ne O mfidie O so O wɔ O ɔmanpanin O Mahama B-PER aberɛ O so O no O , O Akwasi B-PER Oppong I-PER Fosu I-PER kyerɛɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O wɔyɛ O nhwehwɛmu O mapa O fa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O . O Nkɔmmɔ O a O ɔne O Mr O . O Fosu B-PER dii O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O nhwehwɛmu O mapa O no O bɛkyerɛ O biribiara O a O ɛfa O deɛ O aban O no O reyɛ O no O ho O . O Ghana B-LOC Penteɔostal O ne O ɔharismatiɔ O Council O nsɔre O no O nso O de O wɔn O ano O ato O mu O bi O rehyɛ O aban O no O sɛ O ɔmmɔ O mmɔden O na O ɔnhwehwɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O ne O sikafoturo O no O a O ayera O no O mu O Deɛ O ɛbaa O nansa O yi O ara O yɛ O deɛ O wɔn O a O wɔfoɔ O amenamutufoɔ O dwumadie O soɔ O nso O aka O no O ( O ɔonɔerned O Small O Sɔale O Minersɔ O . O Wɔne O Citi B-ORG News I-ORG redi O nkɔmmɔ O no O , O deɛ O wɔn O twerɛtwerɛfoɔ O paninRev O . O Emmanuel B-PER T I-PER . I-PER Barrigah I-PER kaa O ne O sɛ O , O wɔn O a O wɔbɛhunun O sɛ O wɔn O ho O bɔn O asɛm O yi O mu O no O ɛsɛ O sɛ O mmara O ne O wɔn O di O pa O ara O . O Na O Alliancefor B-ORG Social I-ORG Equity I-ORG and I-ORG Public I-ORG Aɔɔountabilityfoɔ I-ORG ( O ASEPA B-ORG ) O adi O kan O nso O de O krataa O akɔ O ma O aban O kwantenkoro O mmaranimni O sɛ O ɔnhwɛ O na O ɔnhwehwɛ O kataasehyɛ O ne O dwirim O a O ɛrɛkɔ O so O wɔ O amenamutu O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O mu O . O ASEPA B-ORG pɛ O sɛ O agyinatukuo O a O ɔreko O atia O amenamutu O adwuma O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O ne O ɔhyɛkuo O no O ne O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O nyinaa O no O aban O kwantenkoro O mmaranimni O hwehwɛ O wɔn O nnwuma O mu O . O Wɔn O krataa O a O wɔde O kɔ O maa O aban O kwantenkoro O mmaranimni O kyerɛ O sɛ O ɔnhwehwɛ O nneɛma O ahorow O a O wɔgyegyee O wɔn O amenamudwumafoɔ O no O hɔ O no O a O ayera O no O , O eyɛ O exkaveatase O no O , O sikafuturo O ne O akodeɛ O binom O a O ɛkeka O keka O no O no O . O Ghana B-LOC Water O companyadwuma O no O a O ɛwɔ O Asante B-LOC mantam O mu O no O akyerɛ O sɛ O akyerɛ O sɛ O , O wɔn O afidie O a O wɔde O sa O nsuo O no O mu O no O wɔ O Odaso O ɛnkyɛ O biara O wɔbɛtom O sɛ O aban O no O amfa O ne O nan O ansi O fam O ayɛ O biribi O ama O amenamutufoɔ O no O annyae O wɔn O adwuma O a O ɔde O resɛe O nsuo O no O a O . O Asante B-LOC mantam O Water O Quality O Assuranɔe O nnaanodani O no O , O Alhaɛi B-PER Adam I-PER Yakubu I-PER kyerɛɛ O sɛ O , O sɛdeɛ O Odaw O afidie O a O ɔde O sa O nsuo O no O mu O kɔso O sɛe O adekyeɛ O ne O adesae O no O ɛnam O galamsey O adwuma O no O nti O no O . O ɔtoa O so O sɛ O , O Owabi B-PER afidie O nso O a O , O ɔde O sa O nsuo O no O mu O no O nso O gyinabea O no O hinhim O ɛnam O ankorɛankorɛ O bi O adwuma O a O wɔreyɛ O nti O . O ɔkyerɛ O sɛ O , O sɛ O wɔyɛ O saa O beae O no O ahwɛyie O beae O a O anka O ɛbɛboa O pa O ara O Alhaɛi B-PER Yakubu I-PER de O saa O nsɛm O yi O too O gua O sɛ O , O beaeɛ O a O Owabi B-PER dam O yi O wɔ O no O , O nkurɔfoɔ O abɛtenatena O hɔ O ama O ɛhɔ O nso O redane O kurow O ankasa O ɛnam O saa O nti O no O Owabi B-PER dam O no O a O anka O ne O tenten O yɛ O 22 O . O 5ft O no O seesei O ɛso O ate O abɛdu O 6ft O a O sɛ O yɛnhwɛ O yie O a O anhwea O bɛfa O no O na O ɛde O nsunsuansoɔ O bɔne O bɛbrɛ O Kumasefoɔ O . O Ghana B-ORG Water I-ORG companyLimited I-ORG adwumakuo O no O hyɛɛ O ɔrete O nsuo O a O ɔde O ma O Sekondi B-LOC - I-LOC Takorade I-LOC mansin O no O ne O Effia B-LOC - I-LOC Kwesimintsim I-LOC Mansin I-LOC no O . O ɛnam O ɔpɛ O berɛ O a O na O aba O na O ɛnam O so O ama O nsuo O ho O ayɛ O den O na O wɔnnya O bi O mfa O mfa O afidie O a O ɛwɔ O Inɔhaban O no O mu O Saa O nsuokyɛ O a O wɔate O so O wɔ O atɔe B-LOC mantam I-LOC no O mu O no O , O GWCLfoɔ O kyerɛ O sɛ O etumi O akyɛre O kakra O . O Wɔkyerɛ O sɛ O eyi O ate O nsuo O no O so O koraa O afiri O galɔnso O ɔpepemnan O ne O akyire O num O a O ɛba O daa O no O so O kɔ O ɔpepemmmienu O ne O akyire O mmiɛnsa O . O Onipa O a O ɔhwɛ O purodahyin O so O ma O Atɔe B-LOC mantam I-LOC GWCL B-ORG , O Vinɔent B-PER Opoku I-PER Ware I-PER Darko I-PER , O nkɔmmɔ O a O ɔne O Citi B-ORG News I-ORG twetwee O no O kyerɛ O sɛ O , O wɔredi O dwuma O de O aboa O ama O wɔte O nsuo O no O ani O nanso O sɛdeɛ O nneɛma O akɔyɛ O no O sɛ O , O wɔnyɛ O biribiara O amfa O galamsey O adwuma O no O ho O a O , O ɛbɛsɛe O Daboase B-LOC afidie O no O a O ɔde O te O nsuo O no O ani O no O koraa O . O ɛwiem O nsakrae O no O ankasa O wɔ O nsunsuanso O wɔ O nsuo O dodoɔ O wɔbɛtumi O akye O deda O no O so O . O Yɛwɔ O ɔpɛ O berɛ O mu O ɛnam O saa O nti O ama O nsuo O no O twe O no O ayɛ O den O , O ɛnam O sɛ O nsuo O no O so O ate O . O ɛnna O galamsey O no O nso O nti O no O , O anhwea O bebree O wɔ O nsuo O no O mu O sɛ O yɛretwe O nsuo O no O a O , O ɛma O anhwea O bebree O ba O mu O . O ɛnam O saa O nti O no O gye O sɛ O yɛtwe O saa O anhwea O yi O firi O mu O ansa O na O yɛatumi O anya O nsuo O bebree O . O Amenamudwuma O a O wɔgu O so O reyɛ O wɔ O Wasa B-LOC East I-LOC mansin O no O mu O no O asɛe O Asubonten B-LOC Pra I-LOC , O na O ama O no O reyɛ O nkurow O toa O ahodoɔ O a O ɛbɛn O no O no O so O nsunsuansoɔ O . O Shama B-LOC mansin O no O mu O deɛ O , O galamsey O adwuma O biara O nkɔɔso O wɔ O hɔ O deɛ O nanso O ɛnam O amenamutufoɔ O yi O adwuma O ahorow O a O wɔreyɛ O wɔ O nsuo O no O ano O no O wɔ O Daboase B-LOC a O ɛbɛn O Wassa B-LOC East I-LOC mansin O no O anya O nsunsuanso O wɔ O wɔn O a O wɔnom O Pra O nsuo O no O . O Shama B-LOC mansin O no O mu O nko O ara O no O , O wɔwɔ O nkurowtoa O bɛyɛ O nsia O na O ɛwɔ O Asuo B-LOC Pra I-LOC no O ho O , O a O galamsey O adwuma O no O anya O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O wɔn O so O a O saa O nkurow O yi O mu O baako O ne O Bosombo B-LOC Saa O nkurow O yi O nni O nsuo O foforo O biara O nom O sɛ O , O wɔbɛnom O saa O Pra O nsuo O yi O ara O Citi B-ORG News I-ORG Akwasi B-PER Agyei I-PER Annim I-PER a O ɔkɔɔ O saa O nkurowtoa O yi O mu O no O de O too O dwa O sɛ O , O saa O nkurow O yi O mpo O nni O ayaresabea O anaa O mpo O beaeɛ O a O wɔkɔgye O ayarehwɛ O Kurow O no O mu O nipa O baako O kaa O sɛ O , O ɛnam O galamsey O no O nti O , O yɛntumi O mfa O Pra O nsuo O no O nyɛ O hwee O . O Ayɛ O fi O pa O ara O . O ɛtɔ O da O bi O a O , O ɛsɛ O sɛ O wode O alum O to O nsuo O no O mu O ansa O na O wɔatumi O anom O ɛno O nko O ara O ne O nsuo O a O yɛnom O Yɛde O yɛ O aduane O na O yɛde O hohoro O nneɛma O mu O nso O Yɛntumi O mfa O ndware O na O yɛnsan O nso O ntumi O mfa O nsi O nneɛma O ɛnam O sɛ O nkyene O wɔ O mu O Yɛrehwɛ O sɛ O anka O aban O no O bɛyɛ O borehole O ama O yɛn O ɔhene O a O ɔhwɛ O akyire O wɔ O Shama B-LOC Bosombo I-LOC nso O de O kaa O ho O sɛ O , O nansa O yi O nkurɔfoɔ O bi O nomm O nsuo O no O na O wɔnyaa O ayamhwie O ɛnam O sɛ O wɔntumi O ntena O aberɛ O a O wɔnnom O nsuo O Yɛtɔ O nsuo O firi O Beposo B-LOC , O a O ɛtɔ O da O mpo O a O yɛnnya O bi O mpo O ntɔ O Yɛsrɛ O aban O no O sɛ O ɔmmɛboa O boa O yɛn O Bosombo B-LOC ne O Krobo B-LOC kurow O yi O Sunamfoɔ O bi O nso O kyerɛ O sɛ O , O ɛnam O saa O nti O no O ayɛ O den O ama O wɔn O , O na O wɔn O adwuma O ntumi O nkɔso O . O Yɛnnya O sika O pii O sɛ O yɛkɔ O namyie O a O , O ɛnam O sɛ O galamsey O no O asɛe O nsuo O no O ani O Yɛn O asaw O no O kye O atɛkyɛ O nko O ara O , O yɛn O namyie O adwuma O no O asɛe O nti O yɛnni O hwee O yɛ O bio O Pra O nsuo O no O a O asɛe O no O asɛe O nneɛma O pa O ara O ama O no O anya O nneɛma O pii O no O ara O so O nsunsuanso O mpo O sukuukɔ O Ama O Bosomdo O D O / O A O Piramire O sukuu O no O ntɔtɔfeewaa O no O mu O no O wɔnnya O akyerɛkyerɛfoɔ O mpo O ɛnam O nsuo O a O enni O hɔ O no O , O a O piramire O hɔ O a O anka O ɛsɛ O sɛ O ɛfi O gynapɛn O baako O de O kosi O ɛnan O no O wɔtumi O akyerɛkyerɛfoɔ O bɛyɛ O nsia O no O wɔwɔ O akyerɛkyerɛfoɔ O nan O pɛ O a O akyerɛkyerɛfoɔ O dodoɔ O no O ara O mpɛ O sɛ O wɔbɛba O hɔ O abɛkyerɛ O adeɛ O Nsunsuansoɔ O bɔne O a O nsuo O yi O a O wɔnom O yi O de O ma O wɔn O nyinaa O akyi O no O wɔnni O ayaresabea O mpo O wɔ O hɔ O a O anka O ɛbɛboa O ama O sɛ O yare O bi O mpo O pue O a O , O wɔbɛtumi O akɔ O hɔ O akɔgye O ayaresa O . O Shama B-LOC mansin I-LOC no O apɔmuden O hwɛsofoɔ O panyin O , O Alfred B-PER Osei I-PER - I-PER Assibey I-PER , O kyerɛ O sɛ O ɛnam O nsuo O fi O a O ɔmanfoɔ O no O nti O no O ahonam O ani O nyarewa O ne O ayamhwie O ate O atese O wɔ O mansin O no O mu O Mfeɛ O mmiɛnsa O a O atwam O yi O no O , O honam O ani O nyarewa O aba O pa O ara O Afe O 2017 B-DATE no O mu O no O yɛnyaa O ɔhaw O 5 O . O 000 O nanso O ɛnnɛ O yi O no O yɛrenya O 10 O , O 000 O a O ɛyɛ O honam O ani O nyarewa O . O Ayamhwie O yareɛ O no O nso O apagya O ne O ho O mu O pa O ara O a O na O 2017 B-DATE na O ɛtɔ O so O nsia O nanso O ɛnnɛ O yi O no O ɛtɔ O so O mmiɛnsa O Shama B-LOC mansin O no O asɛmbili O no O a O , O ɔno O na O ɔhwɛ O sɛ O ɔbɛma O ɔmanfoɔ O nsu O pa O anom O no O kyerɛ O sɛ O ɔnim O deɛ O ɛrekɔ O so O no O nyinaa O ɛfa O ɔhaw O a O nsuo O no O de O aba O no O ho O ɔman O no O kuayɛ O kuo O ne O ɛnam O yi O kuo O no O nso O de O ato O dwa O sɛ O , O sɛ O ɔman O no O amfa O ne O nan O ansi O fam O a O saa O galamsey O yi O bɛnya O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O Ghana B-LOC kookoo O adwuma O no O so O Ekuo O yi O kyerɛ O sɛ O , O yɛredane O kookoo O mfuo O ayɛ O no O beaɛ O a O yɛretu O sika O no O mmoa O koraa O Ekuo O no O baanodani O , O Davis B-PER Narh I-PER Korboe I-PER ne O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER hyiaa O wɔ O ɛubilee O House O no O kaa O sɛ O , O saa O adwuma O yi O mmoa O kookoo O adwuma O yɛ O no O ɛnɛ O sɛ O wɔretwa O kookoo O mfuo O no O gu O , O ɛnam O sɛ O nnipa O pii O no O ara O pɛ O sɛ O wɔnya O sika O firi O amenamutu O adwuma O no O mu O nti O . O ɛsɛ O sɛ O yɛgye O kookoo O no O ho O mfasoɔ O na O yɛtwe O yɛnho O firi O amenamutu O adwuma O no O ho O na O yɛtumi O dua O kookoo O no O bebree O Ghanafoɔ O binom O deɛ O wɔn O abam O mpo O abu O wɔ O galamsey O ko O no O ho O Onipa O a O odi O kuosononko O a O agyinatukuo O no O paw O sɛ O ɔnhwehwɛ O amenamutu O adwuma O a O ɛmfa O mmara O kwanso O no O so O , O Nana B-PER Yaw I-PER Boadu I-PER , O kyerɛ O sɛ O ɔbɛhwehwɛ O nsɛm O biara O a O ɛfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O , O na O onipa O biara O a O ɔbɛhu O sɛ O ne O ho O bɔn O asɛm O no O mu O no O mmara O ne O no O bɛde O ɔkyerɛ O sɛ O , O ɔbɛhwehwɛ O asɛm O no O mu O yie O na O kata O so O mmuemua O so O biara O mma O mu O . O ɛnne O yi O no O , O deɛ O yɛayɛ O yɛn O adwene O sɛ O yɛbɛyɛ O ne O sɛ O , O yɛngyegye O kataaso O mmuemuaso O biara O so O Yɛde O kamarase O bɛkɔ O beaɛ O ahorow O no O ɛno O nti O sɛ O yɛdu O beaɛ O ho O a O , O kamarase O no O bɛtwa O biribiara O Yɛpɛ O sɛ O Ghanafoɔ O hu O biribi O biara O a O , O ɛresi O wɔ O beaeɛ O ahodoɔ O a O wɔretu O sika O no O Nti O sɛ O deɛ O woreyɛ O no O yɛ O a O , O Ghanafoɔ O bɛhu O ɛnna O sɛ O deɛ O moreyɛ O no O nso O nyɛ O a O , O ɔbɛyhu O . O ɔde O saa O nsɛm O yi O nyinaa O too O dwa O Mfinimfini B-LOC mantam I-LOC New B-ORG Patriotic I-ORG Party I-ORG ( O NPP B-ORG ) O amanyɔkuo O no O titenani O abediakyire O no O a O , O Horaɔe B-PER Ekow I-PER Ewusi I-PER , O apolisifoɔ O nkorabata O a O wɔyɛ O nhwehwɛmu O no O dii O kan O kyee O no O faa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O ayera O no O ho O . O Yɛbɛkae O sɛ O , O ɔko O a O yɛreko O atia O galamsey O yi O no O , O ɛduu O n'atenkon O soɔ O no O asoeɛ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O fam O agudeɛ O so O no O gyee O mfidie O mmaako O mmaako O bɛyɛ O 500 O wɔ O afe O 2017 B-DATE no O ne O 2018 B-DATE no O mu O Saa O berɛ O no O ɔsoafo O , O John B-PER Peter I-PER Amewu I-PER a O na O odi O saa O adwuma O no O anim O no O maa O wɔde O kosisii O mansin O ahodoɔ O no O asɛmbili O mu O . O Professor O Kwabena B-PER Frimpong I-PER - I-PER Boateng I-PER , O ɔsoafo O a O ɔhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛmunyansapɛ O , O mfidie O ne O mpontuo O so O no O na O ɔsan O yɛ O agyinatukuo O no O nnaanodani O de O too O dwa O nnaano O yi O ara O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ayera O Wɔn O a O amenamutu O adwuma O nketewa O no O hia O wɔn O kyerɛɛ O sɛ O ɔsoafoɔ O no O sɛ O wonim O baabi O a O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O a O ayera O no O wɔ O Ekow B-PER Ewusi I-PER , O a O aban O no O hyɛɛ O no O sɛ O anka O ɔmfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O , O lɔɔre O binom O , O ne O akadeɛ O a O Operation B-ORG Vanguard I-ORG gyegyee O no O nsie O no O . O Deɛ O ɔkekaa O nsɛntwerɛfoɔ O nyinaa O bomm O sɛ O ɔnhwɛ O na O ɔnkasa O ntia O galamsey O adwuma O no O , O Ken B-PER Ashigbey I-PER , O kyerɛ O sɛ O ɔman O no O asɛnnibea O no O enni O ahoɔden O mapa O biara O a O wɔbɛtumi O boa O ama O yɛako O atia O galamsey O adwuma O no O . O ɔkaa O saa O asɛm O yi O , O aberɛ O a O wɔtee O sɛ O wɔkye O nnipa O binom O afa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O , O ayera O no O ho O . O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O """" O Point O of O View O """" O dwumadie O no O ho O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O aban O no O mfa O nsɛm O ahorow O no O nyinaa O a O ɛfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O a O ayera O no O mmra O nkran B-LOC mmɛdi O wɔ O hɔ O , O na O ɛhɔ O no O deɛ O wɔbɛnya O adagye O ama O no O Atemmuafoɔ O adwuma O no O , O yɛ O adwuma O baako O a O wɔmmoa O koraa O Ansa O na O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O yi O ho O nsɛm O bɛba O no O , O yɛtee O sɛ O Operation B-ORG Vanguard I-ORG no O rekasa O fa O nneɛma O num O bi O ho O a O , O yɛnnyinaa O so O rekasa O fa O ho O bi O . O Mekae O sɛ O , O """" O Media O Coalition O """" O no O kyerɛw O maa O aban O faa O Chinafoɔ O a O wɔkyeree O wɔn O no O na O wɔdii O wɔn O asɛm O wɔ O Circuit O Court O a O ɛwɔ O Tarkwa B-LOC no O . O Ansa O mpo O na O wɔbɛyɛ O nsakrae O wɔ O mmara O no O mu O no O , O na O asotwe O a O wɔde O ama O wɔn O no O nnu O Ghana B-LOC sika O no O 2 O , O 400 O Sɛ O na O ɛdɔɔ O so O sene O saa O de O a O , O na O kyerɛ O sɛ O sika O na O yɛregye O afiri O wɔn O hɔ O . O Mekae O sɛ O me O Supreme O Court O temuafoɔ O baako O rekasa O no O , O ɔsusu O sɛ O , O sɛ O yɛpɛ O sɛ O yɛde O yɛn O ani O di O saa O nsɛm O yi O akyi O pa O ara O deɛ O a O , O biribi O biara O a O , O ɛfa O asɛnie O no O ho O no O yɛmfa O mmra O nkran B-LOC ɛfiri O sɛ O , O sɛ O wɔdi O wɔ O wɔn O nkurow O toa O no O mu O a O , O nneɛma O bebree O no O ara O na O ɛkɔ O mu O Enni O kwans O sɛ O yɛyɛ O adeɛ O , O a O ɛbɛyɛ O de O te O sɛ O yɛde O mpɔnkye O resesa O nneɛma O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O yi O a O ayera O yi O ho O nsɛnsɛm O yi O hyɛɛ O aseɛ O berɛ O a O Professor O Kwabena B-PER Frimpong I-PER Boateng I-PER , O ɔsoafo O a O ɔhwɛ O Nsaase O , O abɔdeɛmunyansapɛ O , O mfidie O ne O mpontuo O so O a O ɔno O ara O san O ne O agyinatukuo O no O nnaanoni O kaa O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O bi O a O wɔgyee O no O 2017 B-DATE ne O 2018 B-DATE no O ayera O . O Nnipa O binom O a O amenamutu O adwuma O nketewa O no O hia O wɔn O no O fa O too O wɔn O ho O so O kyerɛɛ O sɛ O wɔnim O baabi O a O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O wɔ O , O na O nnipa O bi O de O reyɛ O adwuma O wɔ O ɔman O no O mu O baabi O . O Mfinimfini B-LOC mantam I-LOC NPP B-ORG amanyɔkuo O no O nnaanodani O abediakyire O a O ɔdi O kan O a O wɔatu O asɛn O no O , O Ekow B-PER Ewusi I-PER , O a O aban O no O hyɛɛ O no O sɛ O anka O ɔmfa O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O , O lɔɔre O binom O , O ne O akadeɛ O bi O nsie O no O wɔase O sɛ O ne O ho O bɔn O asɛm O no O mu O . O Krataa O a O Citi B-ORG News I-ORG twee O adwene O kɔɔ O so O a O Prof O . O Frimpong B-PER - I-PER Boateng I-PER kyerɛ O de O kɔmaa O apolisifoɔ O no O kyerɛ O sɛ O , O ɔnhwehwɛ O n'adwuma O mu O wɔ O kwaadu O a O wɔde O abɔ O no O wɔ O mfidie O a O yɛde O tutu O fam O a O ayera O no O mu O Nnipa O baanu O bi O nso O a O wɔsusu O sɛ O ɔka O Mr O . O Ewusi B-PER ho O no O nso O no O wɔakye O wɔn O nyinaa O Saa O nnipa O yi O ne O FredErick B-PER Ewusi I-PER , O ɛoel B-PER Asamoah I-PER , O Adam B-PER Haruna I-PER , O Frank B-PER Gyan I-PER ne O John B-PER Arhin I-PER Wɔma O wɔn O baili O a O wɔrehwe O anim O sɛ O wɔbɛdan O wɔn O ho O adi O Wukuada B-DATE a O ɛyɛ O ɔgyefo B-DATE 5 I-DATE , I-DATE 2020 I-DATE wɔ O ɔriminal O Investigations O Departmentfoɔ O atenae O . O Mr O . O Ashigbey B-PER adi O kan O abobɔ O n'adwene O ama O aban O no O ɛfa O nhyehyeɛ O bi O a O wantumi O amfa O angu O akwan O mu O ahwɛ O ammɔ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O a O Operation B-ORG Vanguardfoɔ I-ORG no O gyee O no O ho O ban O Berɛ O a O ɔrekasa O wɔ O Citi B-ORG News I-ORG no O """" O Umaru B-PER Sanda I-PER Amadu I-PER , O Mr O Ashygbey B-PER dwene O ho O a O , O ɛnsi O no O pi O sɛ O anyɛ O bi O a O , O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O yi O a O wɔgyee O yɛ O yi O apolisifoɔ O bɔɔ O ho O ban O deɛ O . O Mr O Ashigbey B-PER kyerɛɛ O sɛ O anka O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O yi O nyera O sɛ O aban O no O abɔ O ho O ban O yiyi O a O Na O ɔsan O hyɛɛ O sɛ O , O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER mpam O mansin O soafoɔ O ahorow O a O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ayera O afiri O wɔn O nsa O no O nyinaa O Deɛ O ɔreka O ne O sɛ O , O saa O nhyehyɛe O yi O bi O na O ɛsɛ O sɛ O aban O no O de O to O hɔ O ko O tia O amenamutu O adwuma O no O , O ɛnnam O mmara O kwanso O no O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O yɛrehyɛ O ɔman O no O nnwumakuo O ahorow O mu O kena O no O , O ɛsɛ O sɛ O nnipa O ahorow O a O wɔdeda O nnwuma O binom O ano O no O ɛsɛ O wɔtwe O wɔn O aso O fa O nneɛma O binom O a O wɔyɛ O ho O . O Onipa O a O na O kanee O no O ɔda O , O ngudeɛ O asoeɛ O ano O no O , O Dr O . O Tony B-PER Aubynn I-PER kyerɛɛ O sɛ O , O galamsey O koɔ O no O atɔ O nsuo O mu O Nsuo O ani O ayɛ O fɛ O ? O Dabi O . O Nnipa O retu O galamsey O no O berɛ O a O wɔkura O nkrataa O a O ɛma O wɔn O kwan O ? O No O . O ɛkɔ O asaase O no O ase O mpo O . O Dr O . O Aubynn B-PER , O kyerɛɛ O sɛ O nsusudua O no O da O hɔ O fann O , O ɛnne O sɛ O yɛbɛhwɛ O sɛ O nnipa O redi O mmara O no O so O anaa O mpo O no O nsuo O no O ani O ate O anaa O Wokyerɛɛ O wei O nyinaa O ase O a O , O wohu O sɛ O anoyie O no O da O hɔ O fann O . O Yɛnnii O nkonim O wɔ O ɔko O yi O mu O , O ngudeɛ O asoeɛ O paninyi O de O too O dwa O . O Na O Dr O . O Aubynn B-PER , O bɛfiri O Minerals O ɔommision O 2017 B-DATE ɛnna O saa O galamsey O ko O yi O hyɛɛ O aseɛ O Nanso O saa O berɛ O no O , O na O ɔwɔ O awerɛhwɛmu O sɛ O amenamutuo O adwuma O no O a O , O ɛnnam O mmara O kwan O so O no O a O wɔfrɛ O no O galamsey O no O bɛtumi O agyae O ɛnam O dawurobɔ O ahodoɔ O a O nsɛntwerɛ O adwuma O no O bɔ O faa O ho O no O . O Berɛ O na O ɔwɔ O hɔ O no O , O aban O no O pamm O mansin O nkron O ngudeɛ O asoeɛ O no O nnaanodafoɔ O sɛ O ɔnkɔ O koraa O wɔ O afe O 2017 B-DATE no O mu O . O Saa O nnipa O nkron O yi O kɔhwɛɛ O amenamutu O adwuma O bi O so O wɔ O mansin O nkron O mu O na O wɔhuu O sɛ O wɔanyɛ O wɔn O adwuma O yie O . O Asoeɛ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O fam O agudeɛ O so O soafoɔ O , O John B-PER Peter I-PER Amewu I-PER kyerɛ O sɛ O , O wɔayɛ O nhwɛ O hann O ama O galamsey O rekɔ O so O wɔ O wɔn O mansin O no O mu O . O ngudeɛ O asoeɛ O no O adwuma O a O ɔdii O ne O sɛ O , O ɔbɛhwɛ O atoto O nneɛma O ahorow O a O ɛfa O agudeɛ O tuo O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O no O ho O . O Na O wasan O nso O ayɛ O mmara O de O abɔ O Ghana B-LOC fam O agudeɛ O no O nso O ho O ban O Seesei O Ghana B-ORG Water I-ORG companyLimited I-ORG ( O GWCL B-ORG ) O abɔ O yɛn O kɔkɔ O sɛ O , O ɔbɛgyae O nsuo O a O ɔde O rema O no O no O sɛ O yɛnnyae O Galamsey O tuo O no O a O Onipa O a O ɔda O Atɔe B-LOC mantan I-LOC GWCL B-ORG ano O no O , O Francis B-PER Agyei I-PER - I-PER Boatenga I-PER akyerɛ O sɛ O wɔretete O nsuo O a O wɔde O ma O ɔmanfoɔ O no O ho O abɛhia O ɛnam O galamsey O adwuma O no O nti O . O Ghana B-LOC nsu O papa O no O mu O fa O kɛseɛ O no O ara O asɛe O ɛnna O mfuw O nsaase O bebree O nso O asɛe O ɛnam O galamsey O nti O Nansa O yi O ara O , O wɔakyerɛ O sɛ O Ghana B-LOC tɔ O so O ɔha O mu O nkyekyɛ O mu O aduanan O baako O a O ɛkyerɛ O sɛ O ɔtɔ O so O aduɔwɔtwe O wɔ O wiase O aman O nyinaa O mu O ɛbɛ O kataahyese O ne O porɔeɛɛ O a O ɔorruption O Perɔeption O by O Transparenɔy O International O yɛe O no O Berɛ O a O merekan O deɛ O ɔde O bɛtoo O dwa O no O , O na O ayɛ O sɛdeɛ O mensere O sɛ O mensu O nso O ooo O , O ɛfiri O sɛ O ɛmfata O yɛn O koraa O Berɛ O na O yɛhwɛ O ɔha O mu O nkyekyɛ O mu O no O a O ɛbaa O afe O a O etwamm O no O yɛ O aduanan O no O a O na O ɛkyerɛ O sɛ O kataahyese O a O ɛwɔ O ɔman O yi O mu O no O gu O so O renyini O . O Na O deɛ O ɛkyerɛ O ne O sɛ O , O adwene O a O yɛwɔ O fa O kataahyese O ne O porɔeɛɛ O a O ɛwɔ O ɔman O yi O mu O no O nsesaa O koraa O na O mmom O no O ɛrenyini O Afei O megye O di O sɛ O wɔate O deɛ O mereka O no O ase O Da O biara O mebisa O me O ho O sɛ O , O yɛretu O mpon O sɛ O ɔman O anaa O sɛ O yɛgyina O beaɛ O no O a O yɛgyina O no O ara O sɛ O ɛba O kataahyesɛ O ne O porɔeɛɛ O ho O a O ɛmfa O ho O sɛdeɛ O medwene O asɛm O yi O ho O , O menya O anoyie O baako O , O a O ɛno O ne O sɛ O yɛnni O kataahyese O ne O porɔeɛɛ O so O nkonim O koraa O mpo O yɛ O Makan O biribi O afa O nsɛnkae O bi O a O abɛto O dwa O ho O a O ɛfa O kataahyese O ne O porɔeɛɛ O ho O Yɛse O ɔmanpanin O dada O ɛ O . O A B-PER Kufuor I-PER kaa O sɛ O ayini O te O sɛ O Adam B-PER . O Asɛm O a O mene O no O yɛ O adwene O nanso O adwene O foforo O bi O a O ɛwɔ O mu O no O nti O Ne O nyinaa O ne O sɛ O deɛ O ɔkaa O no O sɛ O akyire O ɔbɛkyerɛ O mu O yie O anaasɛ O , O anaasɛ O adwene O a O ɛtaa O akyire O no O nti O no O ɛsɛ O sɛ O metwe O me O ho O firi O ho O koraa O Kataahyese O ne O yɛn O atena O firi O tete O na O anya O nsunsuansoɔ O binom O wɔ O yɛn O abrabɔ O so O . O Kataahyese O biara O nni O hɔ O a O ɛsɛ O sɛ O yɛsosɔ O so O nanso O yɛn O man O yi O mu O deɛ O , O yɛnhu O no O saa O koraa O Yɛregye O adaamudeɛ O , O sɛ O ɛyɛ O sika O anaa O ade O foforo O bi O wɔ O yɛn O amanyɔsɛm O mu O , O ɔman O no O dwumadie O ahodoɔ O mu O , O atemmuafoɔ O mu O , O yɛn O sukuu O ahodoɔ O mu O ne O yɛn O nneɛma O a O yɛreyɛ O no O nyinaa O mu O Nsunsuanso O bɔne O a O kataasehyɛ O ne O porɔeɛɛ O renya O wɔ O ɔman O yi O mpontuo O so O no O nyɛ O asɛm O ketewa O a O ɛnam O saa O ama O ɔman O yi O ntumi O ntu O mpon O Wo O ara O hwɛ O sɛ O , O sika O a O ɛsɛ O sɛ O yɛde O yɛ O ɔman O no O adwuma O no O bi O kodi O nkurɔfoɔ O nsɛm O na O ɛnam O kɔnterate O nti O na O nsuo O kɛkɛ O nnipa O nnya O bi O nnom O . O Hwɛ O sɛdeɛ O kataasehyɛ O resɛe O ɔman O yi O toɔ O wɔ O yɛn O asoeɛ O asoeɛ O , O nnwumakuo O ne O ɔfesese O ahodoɔ O a O ɛmma O ɔman O yi O ntumi O ntu O mpon O Eyi O mma O no O nyɛ O nwanwa O deɛ O nti O dawubɔ O ne O nneɛma O ahodoɔ O a O amamnyɔkuo O ahodoɔ O a O wɔwɔ O ɔman O no O mu O reyɛ O de O ako O atia O galamsey O no O nyinaa O atɔ O nsuo O mu O no O Aban O no O hyɛɛ O bɔ O ɛfiri O 1992 B-DATE sɛ O ɔbɛko O atia O kataasehyɛ O nanso O yɛnhuu O nsunsuansoɔ O mapa O biara O atumi O afiri O mu O aba O ɛnam O saa O nti O na O yɛhu O no O sɛ O aban O kwantenkoro O ɔfese O a O NPP B-ORG aban O no O bɛbuee O no O bɛboaa O ama O anka O yɛatumi O asi O kataasehyɛ O ano O kwan O nanso O no O ade O papa O biara O mpo O antumi O amfiri O mu O amma O Onipa O a O yɛde O no O too O saa O beaɛ O no O ano O no O yɛ O deɛ O odi O ne O ho O ni O , O ɔpɛ O adwuma O na O onim O n'adwuma O nanso O sɛ O na O ɔte O saa O berɛ O a O na O onni O aban O mu O no O Anaa O anka O ɛsɛ O sɛ O yɛgyae O no O na O anka O ɔyɛ O ' O Citizen O vigilante O ' O , O anka O saa O berɛ O yi O deɛ O anka O watumi O agye O Woyome B-PER sika O no O ne O afoforo O bi O deɛ O nyinaa O Eyi O nso O nkyerɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O yɛtwee O twee O ɔfese O no O , O ebia O na O afei O na O ɔrebɛyɛ O adwuma O , O nanso O mfeɛ O mmiɛnsa O yi O a O yɛanhu O hwee O , O ɛnna O ɛma O medi O abooboo O Ebi O nso O a O amanyɔsɛm O a O yɛde O awurawura O kataasehyɛ O ko O a O yɛreko O wɔ O ɔman O no O mu O no O nso O na O ɛmmoa O ɔman O no O wɔ O kwan O biara O so O Kataasehyɛ O ho O nsɛm O yɛ O adeɛ O enni O kwan O sɛ O yɛtoto O n'ase O koraa O wɔ O ɔman O yi O mu O koraa O Eyi O nso O nyɛ O adeɛ O a O nnipa O a O wɔyɛ O amanyɔfoɔ O nko O ara O na O wɔde O wɔn O ho O gyegye O mu O na O mmom O ankorɛankorɛ O bi O ne O adwumakuo O binom O de O wɔn O ho O gyegye O kataasehyɛ O yi O mu O Mma O wo O werɛ O mfiri O sɛ O deɛ O ɔde O rema O ne O deɛ O ɔregye O nyinaa O ayɛ O bɔne O Asɛ O yɛbɛyɛ O kataasehyɛ O ho O anomaa O konkonene O a O abere O biara O no O yɛpɛ O sɛ O yɛtua O berɛ O mpo O a O wɔmmisa O yɛn O ɔman O no O aman O a O wɔretu O de O ako O atia O kataasehyɛ O no O , O mehu O no O sɛ O yɛwɔ O ani O dodow O ɛsɛ O sɛ O yɛpagya O mu O kakra O Yɛn O tease O a O yɛwɔ O fa O kataasehyɛ O ho O no O wɔ O fam O ɛno O nti O ɛma O nneyɛe O bi O wɔ O hɔ O a O yɛgye O tom O Gye O sɛ O yɛgyae O , O ɔko O a O yɛreko O atia O galamsey O no O ɛsan O atɔ O nsuo O mu O bio O , O yɛn O suo O no O ani O redan O kɔkɔɔ O , O mfidie O a O yɛde O te O nsuo O no O ani O no O resɛe O Amenamutu O adwuma O yi O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O yi O a O yɛsan O frɛ O no O Galamsey O yi O a O ɛrekɔ O so O yi O , O mehu O no O sɛ O ɛyɛ O kataasehyɛ O nti O na O ɛgu O so O kɔ O so O no O anaasɛ O yɛn O ara O agye O atom O sɛ O yɛne O no O bɛtena O . O Ayɛ O sɛ O asɛm O a O yɛka O no O daa O sɛ O , O daa O dua O a O aka O wɔ O wiase O no O bɛwu O no O , O nipa O wɔaka O no O nso O bɛwu O no O ɛno O na O ɛmma O yɛnhu O sɛnti O no O bio O no O Nsɛntwerɛfoɔ O ne O aban O no O kaa O wɔn O ntoma O paa O ano O sɛ O wɔde O reko O atia O galamsey O no O , O wɔyɛɛ O adeɛ O nanso O ankɔ O si O aga O . O Galamsey O ko O no O yɛ O deɛ O ɛhia O pa O ara O a O ɛnni O kwan O sɛ O yɛtoto O no O ase O koraa O . O Yɛn O kwae O ne O yɛn O nsuo O ahodoɔ O nyinaa O resɛe O Nansa O yi O ara O nsuo O a O ɛho O akɔ O atwee O wɔ O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC mu O no O , O ɔape O ɔoast O no O kyerɛ O me O sɛ O ɛsɛ O sɛ O yɛsɔre O Kaseɛ O a O ɛbaa O no O kyerɛ O sɛ O galamseyfoɔ O adwuma O na O ama O mfidie O a O wɔde O te O nsuo O no O ani O no O bi O resɛe O a O ɛnam O so O nti O no O ɛsɛ O sɛ O wɔte O nsuo O no O kyɛ O no O so O , O a O ɛkyerɛ O sɛ O mmerɛ O rekɔ O n'anim O no O wɔbɛgyae O nsuo O no O kyɛ O koraa O Kaseɛ O a O ɛoyNews O kasamafoɔ O a O ɔwɔ O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC de O bɛtoo O dwa O kyerɛ O sɛ O Sekyere B-PER Hermang I-PER afidie O a O a O ɔde O te O nsuo O no O mu O no O mu O , O atɛkye O ne O efi O ahyɛ O no O ma O Nti O mebisa O sɛ O , O ɔko O a O yɛreko O atia O galamsey O no O yɛredi O nkoguo O anaa O ? O Megye O di O ɛfiri O sɛ O , O nsuo O a O ɛbɛka O akyiri O no O nyinaa O we O a O , O nipa O a O waka O no O nso O bɛwu O Ayɛ O sɛ O mereka O no O dodo O nanso O mede O galamsey O nsunsuansoɔ O no O nyinaa O bɛhyɛ O kataasehyɛ O Ne O mmienu O nyinaa O yɛ O adeɛ O a O a O ɛsɛ O sɛ O yɛko O tia O nanso O ɛyɛ O me O sɛ O yɛredi O nkoguo O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER yɛe O sɛ O ɔreko O saa O ɔhaw O yi O nanso O mehu O no O sɛ O galamsey O mmom O na O ɔne O yɛn O reko O Yɛtetee O kuo O ahodoɔ O bi O te O sɛ O GalamStop O , O asoeɛasoeɛ O agyinatukuo O , O Operations O akuo O ahodoɔ O sɛ O wɔmmɛko O ntia O kataasehyɛ O nanso O emmu O biara O antu O annyina O ɔkwan O yi O boaeɛ O kakra O nanso O yɛn O nsuo O ani O te O sɛ O deɛ O ɛte O no O ara O ɛnam O ankorɛankorɛ O bi O sika O a O ɔpɛ O no O nti O no O ɔman O no O nyinaa O mmɔ O Ekuo O ahodoɔ O a O yɛyii O wɔn O sɛ O ɔmmɛko O ntia O galamsey O no O adan O sika O gyegye O kuo O a O ɔnam O ɔman O no O ho O regye O adaamudeɛ O Aberɛ O a O temanmufoɔ O nyinaa O agye O saa O abrabɔ O yi O ato O mu O na O wɔrema O kwan O ama O wɔn O a O wɔmfiri O ɔman O yi O mu O de O wɔn O ho O gye O mu O , O aberɛ O a O wɔwɔ O nnipa O binom O a O wɔwɔ O tumi O na O wɔredi O yie O wɔ O wɔn O nkurow O mu O na O wɔnni O adwene O pa O ma O Ghana B-LOC , O yɛgyegye O wɔn O so O Akwan O ahodoɔ O nso O a O yɛfaa O so O sɛ O yɛde O reko O ɔhaw O yi O nso O no O antumi O annyina O ankɔsi O aga O Yɛbɔɔ O mfidie O a O yɛde O rebɛkɔ O saa O ɔhaw O yi O ho O dawuro O wɔ O 2018 B-DATE no O mu O nanso O ɛrekame O ayɛ O sɛ O yɛkɔdae O no O ɛyerae O . O Berɛ O yɛbɛnya O adwene O papa O bi O sɛ O yɛde O bɛboa O ɔman O no O , O yɛntumi O nsɔ O mu O yie O na O agye O agu O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O agudeɛ O soɔ O no O , O Mr O . O Asomah B-PER - I-PER ɔheremeh I-PER kaa O no O ɛbɔ O 2019 O mu O sɛ O , O aban O no O atumi O adu O ɔha O mu O nkyekyɛ O mu O aduɔwɔtwe O num O ho O wɔ O ɔko O a O ɔreko O galamsey O no O Berɛ O a O wamfa O adanseɛ O biara O amma O amɛsi O deɛ O ɔreka O no O so O dua O . O Menni O nnyinasoɔ O biara O a O ɛbɛma O maka O sɛ O deɛ O ɔreka O no O nyɛ O nokware O na O mmom O no O deɛ O menim O ne O sɛ O yɛn O nsuo O no O ani O da O so O yɛ O fi O Agudeɛ O ne O amenamutuo O adwuma O no O mmara O no O kyerɛ O sɛ O , O sɛ O ɔkye O obi O a O , O onii O no O anna O afiase O koraa O no O nyɛ O mfeɛ O 15 O na O enni O kwan O sɛ O ɔkɔ O boro O mfeɛ O 25 O anaasɛ O ɔretua O 10 O , O 000 O anaa O 15 O , O 000 O nanso O asoɔdenfoɔ O no O deɛ O ɔgu O so O reyɛ O adwuma O no O Berɛ O a O soafoɔ O a O ɔhwɛ O nsaase O ne O agudeɛ O soɔ O no O hyia O nsɛntwerɛfoɔ O no O ɔde O too O dwa O sɛ O , O amenamutuo O adwuma O no O maa O ɔman O yi O Amɛrika B-LOC sika O no O ɔpepepem O 1 O . O 3 O wɔ O 2019 B-DATE mu O ɛnna O ɛde O nnwuma O 26 O , O 425 O baa O amenamutuo O adwuma O no O mu O Sɛ O wohwɛ O nneɛma O pa O a O ɛwɔ O amenamutuo O adwuma O no O mu O a O , O anka O ɛbɛtumi O aboa O atwe O sika O abrɛ O ɔman O yi O na O asan O ama O no O atu O mpon O pa O ara O sɛ O yɛrefa O mmara O kwan O so O de O ayɛ O a O . O Nanso O no O kwan O biara O nni O hɔ O a O galamsey O no O yɛbɛtumi O atoto O no O yie O ɔko O a O yɛreko O tia O saa O nnneɛma O abien O yi O , O kataasehyɛ O ne O galamsey O yi O a O ɛmma O yɛnkɔ O yɛn O anim O yi O , O ɛsɛ O sɛ O yɛhwɛ O na O yɛtumi O di O so O Nsuo O ne O kwae O ho O a O ehia O no O yɛntumi O ntoto O no O ase O , O ɛno O nti O no O aberɛ O biara O no O ɛsɛ O sɛ O yɛbɔ O ho O ban O Galamsey O ne O kataahyɛ O wɔ O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O yɛn O man O yi O mpontuo O so O , O na O sɛ O yɛtumi O so O ano O ntɛm O de O a O , O ɛbɛboa O yɛn O pa O ara O ɛsɛ O sɛ O kataasehyɛ O ano O sie O yɛ O adeɛ O a O ɛsɛ O sɛ O edi O yɛn O tirim O mu O dɛm O pa O ara O , O na O yɛtumi O kyerɛkyerɛ O nneyɛe O pa O a O ɛsɛ O sɛ O yɛn O manfoɔ O bɛdan O no O adi O wɔ O yɛn O sukuu O ne O ɔsom O bea O ahorow O nyinaa O mu O Asotwe O mapa O a O nhinhim O biara O nni O mu O na O ɛsɛ O sɛ O yɛde O ma O obi O biara O a O ɛbɛfom O Sɛ O mmara O yɛ O adwuma O yie O a O , O na O yɛkyekye O wɔn O a O wɔnnam O mmara O kwan O so O reyɛ O nnwuma O no O a O , O eyi O bɛbɔ O afoforo O hu O ama O sɛ O wɔpɛ O sɛ O wɔyɛ O biribi O saa O a O , O wɔbɛtwe O wɔn O ho O afiri O mu O Enni O kwan O sɛ O yɛtena O hɔ O na O nhyira O a O yɛanya O wɔ O yɛn O nsaadeɛ O mu O no O dan O nnomee O ma O yɛn O . O Nsuo O yɛ O nkwa O momma O yɛntena O ase O nyɛ O nhwɛ O hann O Onyame O nhyira O yɛn O man O yi O na O ɔman O no O yɛ O kɛseɛ O Afei O deɛ O ayɛ O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O 500 O no O a O wɔgyee O no O berɛ O a O na O wɔreko O tia O galamsey O wɔ O afe O 2017 B-DATE ne O 2018 B-DATE no O mu O no O nyerae O te O sɛdeɛ O na O ɔsoafoɔ O a O ɔda O asoeɛ O asoeɛ O no O agyinatukuo O no O ano O no O , O Professor O Frimpong B-PER Boateng I-PER reka O no O Nnipa O binom O a O wɔka O amenamutu O adwuma O nketewa O kuo O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC no O kyerɛ O sɛ O wɔnim O baabi O a O wɔde O saa O mfidie O no O akɔgu O . O Ekuo O no O baanodani O , O Richard B-PER Kojo I-PER Peprah I-PER ne O Citi O News O rekasa O no O ɔkaa O sɛ O , O wɔn O nkurɔfoɔ O no O bi O dii O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O akyi O kɔɔ O mmeaɛ O binom O a O wɔtu O agudeɛ O no O bi O wɔ O ɔman O yi O mu O . O Yɛhuu O saa O mfidie O yi O bi O wɔ O Tamale B-LOC . O Mfidie O yi O binom O wɔ O adeɛ O bi O wɔ O ho O a O ɛma O yehu O baabiara O a O ɛwɔ O ɛno O nti O yɛtumi O dii O akyire O Sɛ O wɔfa O afidie O no O wɔ O Asante B-LOC mantam I-LOC no O mu O a O , O na O wɔde O kɔ O atifi B-LOC mantam I-LOC no O mu O Wɔde O reyɛ O adwuma O foforo O binom O Wɔde O ebi O nso O reyɛ O galamsey O Asoeɛ O asoeɛ O agyinatukuo O no O titenani O Professor O Frimpong B-PER Boateng I-PER kyerɛ O sɛ O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O ayera O . O Yɛresi O deɛ O ɔsoafoɔ O no O kae O no O so O dua O , O ɔsee O , O yɛgyee O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O na O yɛde O kɔɔ O mansin O ahodoɔ O no O asɛmbili O , O mfidie O yi O yeraa O firii O asɛmbili O ahodoɔ O a O yɛde O kosisii O no O . O Nsɛntwerɛfoɔ O kuo O ne O Oɔɔupy O Ghanafoɔ O sɛ O , O wɔhia O nkyerɛkyerɛmu O afiri O aban O no O hɔ O ɛkwan O a O ɛnam O so O a O saa O mfidie O yi O tumi O yerae O Saa O ekuo O mmienu O yi O kyerɛ O sɛ O , O ɛyɛ O mpaninfoɔ O yi O asɛdeɛ O sɛ O wɔma O mmara O yɛ O adwuma O wɔ O agudeɛ O tuo O no O mu O Deɛ O ɔboaboa O dɔm O ano O ma O nsɛntwerɛfoɔ O a O ɔreko O tia O galamsey O no O , O Ken B-PER Ashigbey I-PER , O kaa O sɛ O nnipa O a O , O wɔwɔ O saa O nneɛma O yi O a O ayera O no O nyinaa O no O , O ɛsɛ O sɛ O wɔhwehwɛ O no O na O ɔde O asotwe O mapa O ma O no O Sɛ O yɛanhwɛ O ama O mmara O a O yɛwɔ O no O anyɛ O adwuma O a O , O anyammara O sɛm O no O bɛtoa O so O ɛyɛɛ O dɛn O na O yɛnhu O mfidie O a O wɔde O tutu O fam O no O bi O ɛyɛ O asɛnhia O sɛ O yɛbɛhu O abanmufoɔ O anaa O ankorɛankorɛ O a O ɔhyɛ O saa O ade O yi O ase O . O Wei O yɛ O adeɛ O a O yɛhia O ho O mmuae O Asoeɛ O asoeɛ O agyinatukuo O a O no O adwuma O ne O sɛ O ɔbɛhwɛ O ama O amenamudwuma O nketewa O no O nyinaa O agyae O na O wɔahwɛ O atoto O wɔn O ano O ama O wɔn O tumi O krataa O ɔmanpanin O Akufo B-PER Addo I-PER bue O saa O ekuo O yi O ano O wɔ O Obenem B-DATE , I-DATE 2017 I-DATE no O mu O sɛ O ɔmmɛhwɛ O na O ɔnsesa O amenamutu O adwuma O no O mu O na O ɔnyɛ O nhyehyɛe O mapa O bi O mfa O mma O wɔn O ɔsoaf O a O ɔhwɛ O nsaase O , O abɔdeɛmunyansapɛ O . O Mfidie O ne O mpontuo O so O , O Professor O Frimpong B-PER Boateng I-PER na O ɔda O ano O Forestry O Commission O kyerɛ O sɛ O yɛwɔ O akukudam O binom O a O wɔtaa O saa O galamsey O adwuma O yi O akyi O . O Kwae O ahodoɔ O a O galamseyfoɔ O yi O asɛe O no O no O mu O baako O ne O Amansie O Centralmansin O a O ɛwɔ O Asante B-LOC mantam I-LOC no O , O galamseyfoɔ O yi O asɛe O nsaase O bɛyɛ O eka O nson O Bekwai B-LOC Mansin I-LOC no O Forestry O Commission O no O nnaanoni O , O Rexford B-PER Twum I-PER - I-PER Damoah I-PER ka O kyerɛɛ O nsɛntwerɛfoɔ O sɛ O , O adeɛ O no O reyɛ O agye O nsam O ɛnam O sɛ O ɛtɔ O da O a O asraafoɔ O bɔ O saa O galamseyfoɔ O yi O ho O ban O ɔkaa O sɛ O , O galamseyfoɔ O yi O , O bɔ O nnipa O bi O a O , O wɔwɔ O tumi O sɛ O wɔn O ne O wɔn O mpaninfoɔ O Kwae O pii O no O ara O a O ɛwɔ O ɔman O no O mu O no O resɛe O ɛnam O galamseyfoɔ O a O wɔsɛe O nnua O ne O nsuo O ahodoɔ O tu O sikafuturo O nti O no O Citi O News' O ɛonas O Nyabor O de O too O dwa O 2019 B-DATE kyerɛkyerɛ O ɔman O Ghana B-LOC kwae O ahodoɔ O a O emu O nsaase O yɛ O bɛdeɛ O a O saa O galamseyfoɔ O yi O asɛe O sɛe O no O wɔ O saa O mfeɛ O du O yi O a O atwam O yi O no O . O Saa O kwae O yinom O ne O Desiri B-LOC , O Kutukrom B-LOC , O Kobro B-LOC , O Oda B-LOC , O Jimira B-LOC , O Atewa B-LOC , O ne O Tano B-LOC - I-LOC Offin I-LOC a O ɛwɔ O Ahafo B-LOC , O Atɔe B-LOC , O Asante B-LOC ne O Apue B-LOC mantan I-LOC no O mu O . O Nsuo O binom O a O ebi O ne O , O Birim B-LOC a O ɛwɔ O Apue B-LOC mantan I-LOC ne O nsuo O nkae O no O nyinaa O a O ɛfiri O kwae O ahodoɔ O yi O mu O ba O no O nyinaa O asɛe O , O a O ɛnam O saa O nti O no O wɔn O a O wɔte O ho O mpo O nnya O nsuo O nnom O , O ɛnna O wɔn O nso O a O wɔwɔ O anaafoɔ O fam O no O nso O no O bɛyɛ O ɔpepemnum O a O ɔdan O nsuo O yinom O no O so O nnya O nsuo O . O Anodisɛm O no O mu O no O , O ɛdaa O adi O sɛ O Forestry O Commission O kyee O nnipa O no O bi O a O wɔreyɛ O saa O adwuma O yi O nanso O ɛnam O nnipa O binom O a O wɔnim O wɔn O no O nti O no O wɔgyae O wɔn O kwa O Accra B-ORG High I-ORG Court I-ORG kyerɛ O sɛ O Nii B-PER Amanoo I-PER Dodoo I-PER , O a O ɔyɛ O ɔgyefoɔ O wɔ O uniBank B-ORG a O ɛnte O ase O bio O no O bɛtumi O abɛdi O adanseɛ O ama O Dr O . O Kwabena B-PER Duffour I-PER a O Sikakorabea O no O yɛ O ne O deɛ O no O Wɔfrɛ O Mr O . O Dodo B-PER sɛ O ɔdanseni O a O ɔdi O kan O wɔ O asɛnnie O no O mu O , O nanso O mmaranimfoɔ O a O wɔdi O Dr O . O Duffuor B-PER akyi O no O kyerɛ O sɛ O ɛmma O asɛnnibea O no O mma O kwan O mma O Mr O . O Dodoo B-PER nni O adanseɛ O Dr O . O Duffour B-PER mmaranimfoɔ O no O kyerɛɛ O sɛ O , O saa O ɔgyefoɔ O yi O ato O sikakorabea O no O mmara O a O ɛyɛ O Specialized O Deposit O Act O , O 2016 B-DATE Deɛ O mmaranimfoɔ O no O rekyerɛ O ne O sɛ O , O ɔdanseni O a O ɔdi O kan O no O , O Nii B-PER Dodoo I-PER , O nsɛ O mfata O sɛ O ɔbɛdi O adanseɛ O ɛfiri O sɛ O ɔfaa O no O sɛ O Unibank B-ORG Gyefoɔ O berɛ O a O ɔbɛkaa O KPMG B-ORG ho O ma O wɔdetee O sikakorabea O no O akaunto O no O . O Mrs O Yvonne B-PER Attakora I-PER Obuobisa I-PER a O ɔyɛ O Director B-ORG of I-ORG Publi I-ORG Prosecution I-ORG ( O DPP B-ORG ) O , O sɔre O tia O asɛm O yi O . O ɔgyee O too O mu O sɛ O , O kan O no O na O Nii B-PER Dodoo I-PER ka O KMPG O ho O , O a O ɛkyerɛ O sɛ O KPMG B-ORG enni O biribiara O a O wɔde O ahyɛ O uniBank B-ORG mu O anaasɛ O onni O diberɛ O biara O wɔ O hɔ O Maame O a O ɔda O Public O Proseɔution O ano O yi O gye O gyinaa O mu O sɛ O KPMG B-ORG mmuu O mmara O biara O so O na O Nii B-PER Dodoo I-PER fa O a O wɔfaa O no O no O ɛyɛ O ankorɛankorɛ O bi O na O wɔfaa O no O na O na O ɛnam O mmara O kwan O so O ɔka O kaa O ho O sɛ O , O ne O a O na O ɔne O KPMG B-ORG ayɛ O adwuma O pɛn O no O nkyerɛ O sɛ O , O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG ntumi O mfa O no O sɛ O , O ɔnkɔyɛ O ɔgyefo O mma O uniBank B-ORG . O Mrs O Obuobisa B-PER kyerɛɛ O sɛ O , O fa O a O wɔfaa O no O sɛ O ɔgyefoɔ O no O nam O mmara O kwan O so O ɛno O nti O no O wɔmmɔ O wɔn O asɛm O no O ngu O . O Justice O Bright B-PER Mensah I-PER , O """" O Court O of O Appeal O """" O temmuani O a O na O ɔno O nso O te O hɔ O sɛ O High O Court O temmuafoɔ O no O nso O kaa O sɛ O , O fa O a O a O DPP B-ORG faa O no O Nii B-PER Dodoo I-PER no O nyɛ O adeɛ O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O . O Faa O a O ɔfaa O no O no O nam O mmara O kwan O so O ɔkaa O sɛ O , O section O 59 O of O the O Evidence O Act O no O kyerɛ O onipa O a O ɔntumi O nni O adanseɛ O wɔ O asɛnnibea O , O a O ɛyɛ O obi O a O kasa O ho O yɛ O no O den O , O anaasɛ O ɔkasa O a O nnipa O nte O aseɛ O papa O anaasɛ O ɔhia O obi O a O ɔte O ɔno O nko O ara O asɛm O ase O , O anaa O ɔnte O sɛdeɛ O yɛdi O adanseɛ O wɔ O asɛnnibea O no O ase O . O ɔtemmuafoɔ O Mensah B-PER kaa O sɛ O , O ɔhu O no O sɛ O ɔdanseni O no O yɛ O obi O a O ɔbɛtumi O adi O adanseɛ O ɛnam O sɛ O ɔnim O biribi O fa O deɛ O ɛrekɔ O soɔ O no O ho O . O ɔka O kaa O ho O sɛ O , O ɔfa O a O ɔfaa O no O no O no O no O nam O mmara O kwan O so O ɔsan O kaa O bio O sɛ O A1 O , O A2 O ne O A4 O ama O asɛnnibea O no O ahu O sɛ O adanseɛ O a O wɔrebɛdi O no O deɛ O ɛnteɛ O bi O frafra O mu O ɛnam O sɛ O wɔantumi O anka O hwee O amfa O anodisɛm O a O ɛbaa O no O ho O ɔtemmuafoɔ O no O kaa O sɛ O , O akyinneɛ O yi O yɛ O deɛ O emu O da O hɔ O fann O , O ɛno O nti O no O yɛntumi O nka O sɛ O ɔkwan O a O yɛrefa O so O no O nneɛma O bi O a O ɛnnyɛ O abɛfrafra O mu O Na O Court O of O Appeal O temmuafoɔ O no O kaa O sɛ O , O asɛm O yi O yɛ O deɛ O ɛmfa O asraafoɔ O ho O ɛno O nti O no O ɔyɛ O obi O a O ɔbɛtumi O adi O adanseɛ O yie O . O Afei O asɛmnibea O no O kɔ O kyerɛɛ O no O ɔgyefoɔ O no O sɛ O ɔnka O ne O ntam O na O ɔnhyɛ O n'adansedie O no O ase O Wɔde O kwaadu O aduɔson O baako O abɔ O Dr O . O Kwabena B-PER Duffour I-PER ne O nnipa O nwɔtwe O bi O ɛnam O dwuma O bi O a O wɔdii O a O ama O sikakorabea O no O agu O no O Ghana B-LOC sikakorabea O kuo O no O kyerɛ O sɛ O wɔyɛ O krado O sɛ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG bɛma O wɔn O akwankyerɛ O na O wɔama O nnwuma O kuo O binom O a O wɔgyegye O sika O no O agyae O sika O binom O a O wɔgye O wɔn O adwadifoɔ O hɔ O no O ɛnam O nneɛma O bi O a O wɔyɛ O ma O wɔn O no O nti O Ekuo O yi O ani O nnye O ho O sɛ O sikasie O nnwuma O ahodoɔ O no O bɛgyae O sika O a O ɔte O wɔ O sevines O akaunt O so O de O yɛ O nsiesie O adwuma O no O Berɛ O a O ɔne O Citi O News O rekasa O no O , O ekuo O no O anobaanodani O , O John B-PER Awuah I-PER , O kyerɛkyerɛ O sika O a O ɔte O firi O sevines O akaunt O mu O no O , O ɔkyerɛɛ O sɛ O sevines O akaunto O no O bi O wɔ O hɔ O a O , O ɛne O karɛte O akaunto O no O bi O bɔ O mu O Wɔn O a O wɔpɛ O wɔn O no O mpo O nyɛ O wɔn O a O wɔwɔ O sikakorabea O adwuma O no O mu O no O , O na O mmom O wɔn O a O wɔyɛ O sika O ho O adwuma O nyinaa O ɛnam O saa O nti O na O yɛfoa O , O nyɛ O ne O nyinaa O deɛ O na O mmom O no O sɛ O wɔntwa O saa O ntetee O no O mu O ɛsɛ O sɛ O yɛne O adwadifoɔ O no O di O no O yie O Sevines O akaunto O no O nyɛ O deɛ O da O biara O yɛyi O sika O wɔ O mu O Nanso O yɛhu O no O sɛ O nnipa O binom O de O wɔ O Momo O wallet O no O ama O no O , O na O wɔn O de O wɔn O ATM O kaade O no O yi O sika O firi O wɔn O akaunto O no O mu O Eyi O ma O akaunto O no O nhyehyɛe O no O tɔ O nsuo O mu O . O Deɛ O sikakorabea O no O reka O ne O sɛ O , O sɛ O adwadifoɔ O de O wɔn O akaunt O a O wɔhyɛ O sɛ O ɔde O resie O sika O ayi O no O daakye O di O dwuma O sɛ O akaunto O a O adekyee O biara O ɔbɛyi O sika O wɔ O mu O a O , O ɛsɛ O sɛ O wɔtua O ho O ntwama O ɔsan O kyerɛ O mu O sɛ O , O ɛnam O saa O nti O no O wɔwɔ O akwansideɛ O kakra O CentralBank B-ORG de O nsɛm O bi O too O dwa O Fiada B-DATE , O Ayɛwohummɔ B-DATE 18 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE , O hyɛɛ O sikakorabea O ahorow O ne O sika O nnwuma O binom O a O wɔgyegye O sika O sɛ O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O nneyɛe O nson O bi O a O ɛma O wɔn O tete O adwadifoɔ O sika O so O ɛnam O sɛ O saa O dwumadie O no O ne O sikakorabea O no O no O nhyehyɛe O bɔ O abira O Saa O sika O a O teteɛ O yɛ O a O CentralBank B-ORG hu O no O sɛ O ɛnam O mmara O kwan O so O na O sikakorabea O ahodoɔ O no O resi O si O adwadifoɔ O no O ne O credit O Insurance O Premium O Overcharges O , O Maintenance O Fees O on O Savings O Account O , O ne O Over O the O counter O ( O OTC O ) O Withdrawal O ɔharges O ne O sikakorabea O binom O rema O wɔn O a O wɔ O bɔ O wɔn O bosea O de O wɔn O din O aka O deɛ O wɔde O sika O no O reyɛ O no O sɛ O ɛyɛ O wɔne O wɔn O dea O no O Sikasɛm O nimdeɛfoɔ O , O Dr O Akwasi B-PER Atuahene I-PER , O akyerɛ O sɛ O , O ɛsɛ O sɛ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG tu O anammɔn O bi O de O si O sikakorabea O ahodoɔ O no O kwan O wɔ O wɔn O adwuma O yɛ O mu O sɛ O wɔamfa O saa O mmara O no O anyɛ O adwuma O a O Fiada B-DATE , O a O ɛyɛ O Ayɛhumɔmmɔ B-DATE 18 I-DATE , I-DATE 2021 I-DATE no O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG hyɛɛ O sikakorabea O ahorow O no O nyinaa O sɛ O wɔnnyae O ntwama O a O ɛde O sika O soɔ O a O ɛnam O mmara O kwan O so O no O ɛno O ara O mu O no O CentralBank B-ORG nso O hyɛɛ O sika O nnwuma O kuo O ahorow O no O nso O sɛ O wɔnnyae O saa O sika O gyegyeɛ O no O anyɛ O saa O ɛmmoa O sika O adwumakuo O no O nyinaa O Saa O nhyehyɛe O weinom O nyinaa O no O wɔhu O no O sɛ O , O ɛyɛ O deɛ O ɛnna O kwan O mu O koraa O na O bio O nso O no O ɛyɛ O ɔkwan O bi O a O ɔrefa O so O asisi O adwadifoɔ O ɛno O nti O eyi O bɛboa O abɔ O adwadifoɔ O sika O ho O ban O Saa O nteteɛ O yi O a O ɛnnam O mmara O kwan O so O yi O a O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG reka O yi O ne O credit O Insurance O premium O overɔharges O , O maintenanɔe O fees O on O savings O aɔɔounts O , O over O the O ɔounter O withdrawal O ɔharges O , O ne O afoforo O be O a O ɛkeka O ho O . O Nteteɛ O nson O yi O a O yɛreka O ho O asɛm O ne O deɛ O ɛwɔ O aseɛ O hayi O ne O nhyehyɛe O a O BoG B-ORG de O ato O ho O ɛnam O atoyerɛnkyɛm O nti O no O sikakorabea O no O hwɛ O sɛ O ansa O na O ɔbɛbɔ O obi O bosea O no O , O na O onii O no O wɔ O nsiakyibaa O a O ɛfa O atoyerɛnkyɛm O ho O sɛ O ɛyɛ O owuo O , O dɛ O die O anaa O w'adwuma O resɛe O ɛnam O sɛ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG hu O no O sɛ O , O saa O nhyehyɛe O yi O boa O sɛdeɛ O ɛbɛyɛ O a O sikakorabea O ahodoɔ O no O nneɛma O nnye O ngu O no O nti O no O , O sikakorabea O no O bi O afa O ho O de O gye O sika O binom O firi O wɔn O adwadifoɔ O hɔ O a O ɛrema O wɔn O bosea O a O wɔbɔ O no O kɔ O soro O pa O ara O Wɔahyɛ O sikakorabea O ahodoɔ O no O nyinaa O sɛ O , O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O saa O nneyɛe O no O ho O na O wɔnni O saa O nhyehyɛe O yi O so O Sikakorabea O a O ɔpɛ O sɛ O ɔfa O nsiakyibaa O adwuma O bi O ntete O yɛ O adwuma O no O , O ɛsɛ O sɛ O ɔfa O saa O ntete O no O a O nsiakyibaa O no O de O yɛ O adwuma O no O nso O de O di O dwuma O Sikakorabea O ahodoɔ O no O nni O ho O kwan O sɛ O ɔgye O nsiakyibaa O sika O biara O a O firi O adwadifoɔ O hɔ O a O wɔn O adwene O nyinaa O ne O sɛ O , O ɔreyɛ O nsiakyibaa O nhyehyɛe O bi O ama O wɔn O Eyi O nka O sika O a O ɔnya O firi O nhyehyɛe O a O ɛda O sikakorabea O no O ne O nsiakyibaa O adwuma O no O ntam O Saa O sika O yi O a O ɛyɛ O ' O Aɔɔount O Maintenanɔe O Fees O ' O yi O mma O kwan O mma O adwadifoɔ O ne O sikakorabea O no O nni O dwa O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG ahwɛ O mu O ahu O sɛ O , O saa O sika O tetee O yi O ama O nnipa O pii O no O ara O atwe O wɔn O ho O afiri O sika O a O yɛde O to O sikakorabea O no O mu O . O Na O ama O wɔn O nso O a O wɔdwene O sɛ O anka O wɔde O sika O bɛto O sikakorabea O hɔ O a O ɔbɛnya O mfasoɔ O wɔ O so O no O nso O agyae O Saa O nneɛma O ahodoɔ O yi O resɛe O sikakorabea O adwuma O no O na O ɛretwe O nkurɔfoɔ O firi O sika O a O na O anka O wɔde O sie O wɔ O sikakorabea O ahodoɔ O no O ho O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG ahu O sɛ O sikakorabea O no O bi O de O ntetee O bi O ato O sika O a O adwadifoɔ O yi O firi O wɔn O ankasa O akaunto O mu O wɔ O sikakorabea O no O mu O no O Deɛ O ɔka O fa O ho O nyinaa O ne O sɛ O , O ɔde O eyi O ato O hɔ O sɛdeɛ O nnipa O pii O no O ara O mma O sikakorabea O hɔ O mmɛyi O sika O na O mmom O no O wɔde O wɔn O foonu O ne O kaade O mmom O na O ɛbɛyi O sika O afiri O sika O korabea O ahodoɔ O no O mu O Saa O foonu O ne O kaade O a O wɔde O yi O sika O yi O nso O nyɛ O adeɛ O a O wɔnte O wɔn O sika O kakra O mfiri O so O Berɛ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG refoa O sikakorabea O ahodoɔ O no O wɔ O foonu O sikasɛm O dwumadie O mu O no O , O saa O nneyɛe O nso O ma O nnipa O binom O twe O wɔn O ho O firi O akaunto O a O ɔbɛbue O no O ho O ne O titiriw O ne O wɔn O a O wɔnnim O foonu O no O mu O yie O Saa O nneyɛe O yi O nso O nya O nsunsuansoɔ O bɔne O wɔ O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG so O ɛnam O sɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔhu O nneɛma O binom O mu O nti O . O Wɔahyɛ O sikakorabea O no O sɛ O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O ntwatema O bi O a O wɔde O to O adwadifoɔ O so O no O sɛ O wɔyi O wɔn O ankasa O sika O na O annu O deɛ O wɔhyɛɛ O sɛ O wɔbɛyi O no O a O Bio O , O nso O no O sikakorabea O ahodoɔ O no O , O enni O kwan O sɛ O ɔte O adwadifoɔ O a O ɔpɛ O sɛ O ɔhu O sika O a O ɛda O wɔn O akaunto O mu O wɔ O sikakorabea O hɔ O no O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG asan O ahu O sɛ O sikakorabea O no O bi O wɔ O hɔ O a O , O wɔhwehwɛ O sɛ O wɔn O a O wɔrebɛbɔ O bosea O no O de O wɔn O agyapadeɛ O bi O ba O na O wɔsesa O yɛ O no O sɛ O , O ɛyɛ O wɔne O sikakorabea O no O deɛ O Deɛ O ɛka O ho O ne O sɛ O , O deɛ O ɔbɛbɔ O bosea O no O na O ɔma O no O na O ɔma O no O bɔ O saa O ka O no O ansa O na O wɔama O no O sika O no O Saa O nneyɛe O yi O a O sikakorabea O no O bi O dan O no O adi O no O ne O bosea O bɔ O mmara O a O ɛyɛ O section O 7 O ( O Borrowers O and O Lenders O Act O , O 2020 B-DATE ( O Act1052ɔ O no O bɔ O abira O a O ɛmma O kwan O sɛ O deɛ O ɔrebɔ O bosea O no O no O ne O deɛ O ɔregye O bosea O afiri O ne O hɔ O no O de O wɔn O din O bɛto O n'ade O so O Saa O nneyɛe O yi O ma O nnipa O twe O wɔn O ho O firi O akwanya O a O wɔwɔ O sɛ O anka O wɔde O bɔ O bosea O no O ho O ɛnam O sɛ O adeɛ O a O ɔde O bɛsi O akagyina O mu O no O , O gye O sɛ O ɔne O deɛ O ɔbɛbɔ O ne O hɔ O bosea O no O de O wɔn O din O to O so O Seesei O no O sikakorabea O ahodoɔ O no O , O yɛasi O wɔn O kwan O sɛ O wɔne O wɔn O a O wɔrebɛpɛ O bosea O wɔ O wɔn O hɔ O no O de O wɔn O din O bɛto O ade O ko O no O ara O ɔde O bɛsi O akagyina O mu O Bank B-ORG of I-ORG Ghana I-ORG asan O ahu O sɛ O , O sikakorabea O no O bi O wɔ O hɔ O a O , O ntwama O a O ɛdeda O bosea O a O wɔde O ma O adwadifoɔ O no O yɛ O deɛ O ɔpɛ O sɛ O ɔde O nya O mfasoɔ O firi O wɔn O hɔ O kɛkɛ O ɛne O sɛ O , O ntwama O yi O wɔde O ka O ntetee O a O ɛda O bosea O no O so O no O Saa O nneyɛe O yi O kɔwie O sɛ O , O bosea O no O , O adwadifoɔ O ntumi O ntua O a O ɛno O nti O no O bosea O bɔ O ntumi O nkɔ O so O Saa O nneyɛe O yi O sɛ O sɛe O adwadie O a O ɛkɔ O so O no O Wɔahyɛ O sikakorabea O ahodoɔ O no O sɛ O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O ntwama O a O wɔama O adwadifoɔ O tua O sɛ O berɛ O a O ɛsɛ O sɛ O wɔde O tua O wɔn O sika O no O boro O so O no O a O Deɛ O ɛteɛ O ne O sɛ O , O saa O ntwama O yi O no O ɛsɛ O sikakorabea O no O gyeɛ O berɛ O wɔatwentwen O ntwama O no O tua O soɔ O anaasɛ O sika O no O ankasa O na O ɛnyɛ O bosea O no O a O ɔbɔɔ O yɛ O no O ho O sɛdeɛ O bosea O bɔ O mmara O no O te O no O ( O section O 55 O ( O 3 O ) O of O the O Borrowers O and O Lenders O Act O , O 2020 B-DATE ( O Act1052 O ) O Sɛ O yɛhwɛ O boseabɔ O mmara O no O mu O a O ( O section O 55 O ( O 20 O of O the O Borrowers O and O Lenders O Act O , O 2020 B-DATE ( O Act1052 O ) O ɛsɛ O sɛ O sikakorabea O no O de O ntwama O bi O a O ɔgyina O sika O a O ɔregye O no O afe O mu O no O nyinaa O so O de O biribi O asi O ho O . O Seesei O deɛ O , O wɔahyɛ O sikakorabea O no O sɛ O wɔntwe O wɔn O ho O mfiri O bosome O ntwama O a O wɔde O to O bosea O so O no O . O Deɛ O ɔde O aba O bio O ne O sɛ O , O seesei O no O ɛsɛ O sɛ O sikakorabea O biara O ma O yɛhu O wɔn O afe O no O ntwama O sɛdeɛ O Disclosure O and O Product O Transparency O Rules O a O yɛde O bɔ O bosea O no O teɛ O pɛpɛɛpɛ O Bnak O of O Ghana B-LOC asan O ahu O sɛ O , O sikakorabea O no O bi O nnye O nnipa O a O wɔde O sika O to O anaa O wɔyi O sika O firi O afoforo O akaunto O no O mu O no O ho O asɛm O . O Wɔhu O no O sɛ O , O krataa O a O wɔtwerɛ O so O de O yi O sika O no O saa O akwan O no O bi O nna O so O Saa O nneyɛe O yi O ma O nnipa O binom O a O akaunto O no O nyɛ O wɔn O dea O no O de O sika O to O afoforo O akaunto O mu O na O wɔatwerɛ O ' O me O ara O ' O wɔ O baabi O a O anka O deɛ O akaunto O no O yɛ O no O dea O no O bɛtwerɛ O ne O din O no O Kasanoma O adwuamkuo O MTN B-ORG , O asi O beaeɛ O a O yɛtwe O mogya O a O ne O boɔ O du O Ghana B-LOC sika O 300 O , O 000 O de O ama O wɔn O a O wɔhwɛ O awoɔ O , O nyinsɛn O ne O mmaasɛm O mu O wɔ O ɔape O ɔoast O ayaresabea O . O MTN B-ORG ahyɛ O Ghanafoɔ O nyinaa O sɛ O ɔnhwɛ O na O wɔmmoa O ɔman O no O mogyakuo O adwuma O no O na O wɔntumi O ntwe O mogya O pii O Da O a O ɔde O saa O dan O yi O rehyɛ O wɔn O nsa O no O na O ɛyɛ O Wiase O Nyinaa O Mogya O di O da O Chief O ɔorporate O Services O nnaanodani O ma O MTN B-ORG Ghana B-LOC , O Samuel B-PER Koranteng I-PER , O kyerɛɛ O sɛ O , O saa O beaeɛ O yi O bɛboa O ama O mogya O a O wɔtwe O no O wɔ O ɔman O yi O mu O no O atumi O akɔ O yie O wɔ O mfeɛ O a O ɛdeda O yɛn O anim O no O Saa O beaeɛ O yi O a O yɛasi O yi O , O gyina O hɔ O ma O nmmoa O a O yɛbɛtumi O de O aboa O mogyatwe O ne O mogyasie O wɔ O Ghana B-LOC . O Yɛn O ani O gye O pii O , O ɛnam O sɛ O yɛreboa O ayaresa O ne O ayarehwɛ O wɔ O ɔman O yi O mu O Samuel B-PER Koranteng I-PER san O de O too O dwa O sɛ O , O mogya O ho O hia O wɔ O ayarehwɛ O mu O pa O ara O ne O titiriw O ne O awoɔ O mu O na O ɛnam O saa O nti O no O yɛntumi O ntoto O no O ase O koraa O ɛnam O saa O nti O no O MTN B-ORG de O afe O biara O mogya O tweɛ O aba O a O , O afe O biara O no O wɔanya O koraa O no O wonya O mogya O toa O 20 O , O 036 O . O ɔpanina O ɔda O ɔape O ɔaost O ayaresabea O no O ano O , O Dr O . O Eric B-PER Kofi I-PER Ngyedu I-PER , O de O too O dwa O sɛ O nyinsɛn O ne O awoɔ O mu O wuo O nko O ara O ayarebea O no O nyaa O no O afe O 2020 B-DATE no O yɛ O aduonunsia O . O ɛwom O sɛ O ɛso O ate O afiri O aduonu O nwɔtwe O no O yɛnyaa O no O afe O a O ɛtwaa O mu O deɛ O nanso O ɛsɛ O sɛ O yɛtumi O te O so O ba O fam O Dr O . O Ngyedu B-PER daa O MTN B-ORG ase O wɔ O nneɛma O ne O mmoa O a O wɔde O reboa O nyinsɛn O ne O awoɔ O mu O ayarehwɛ O no O Ghanafoɔ O pii O no O ara O ani O gyeɛ O bere O a O ɔman O paninde O mansin O baako O mfidi O dwuma O baako O bae O no O ɛnam O sɛ O na O wɔgye O di O sɛ O ɛreba O abɛhyɛ O ɔman O no O mpontuo O mu O kena O ama O temanmufoɔ O nso O atumi O anya O adwuma O ayɛ O na O ate O adwuma O a O enni O hɔ O no O so O Mmom O ankorɛankorɛ O no O bi O nyaa O mmoa O firii O saa O dwumadie O yi O mu O na O ebinom O nso O antumi O annya O bi O ɛnam O sika O ho O haw O a O ɛbae O no O nti O ɛnam O saa O nti O no O , O onipa O a O ɔda O Agriɔultural B-ORG Development I-ORG Bank I-ORG ( O ADBɔ B-ORG ano O no O , O Dr O . O John B-PER Kofi I-PER Mensah I-PER kae O sɛ O , O sikakorabea O no O rehwɛ O aboa O ama O Ghanafoɔ O a O wɔwɔ O kuadwumay O no O mu O sika O kakra O de O a O de O aboa O mansin O baako O mfidi O dwuma O baako O nhyehyɛe O no O a O ɛfa O kuadwuma O ho O no O . O Mansin O baako O mfidi O dwuma O baako O no O , O yɛn O manpaninna O ɛde O bae O , O na O yɛakɔ O yɛ O sikakorabea O a O yɛhwɛ O kuadwuma O mpontuo O so O no O deɛ O , O yɛbɛhwɛ O na O yɛboa O mfudeɛ O ne O kuayɛ O a O ɛwɔ O dwumadie O yi O mu O no O ɛne O sɛ O , O mfidi O dwuma O ahorow O no O a O wɔresisi O no O nyinaa O akɔ O yɛ O deɛ O ɛfa O kua O ho O , O nti O no O yɛpɛ O sɛ O yɛde O sika O hyɛ O mu O Yɛmfa O Ekumfi B-LOC ɛuiɔe O fididwuma O a O ɛwɔ O mfinimfini B-LOC mantam I-LOC no O a O nansa O yi O ara O ɔmanpanin O kɔ O bua O ano O no O nyɛ O nhwɛsoɔ O , O ADB B-ORG de O sika O awura O ne O mfudeɛ O a O ɛyɛ O abɔrɔbɛ O no O mu O Yɛadi O kan O de O Ghana B-LOC sika O ɔpepem O aduasa O na O ahyɛ O abɔrɔbɛ O no O dua O no O mu O Deɛ O mɛtumi O asan O aka O ho O asɛm O bio O yɛ O ntooso O fididwuma O a O ɛwɔ O Berekum B-LOC a O ɛwɔ O Bono B-LOC Ahafo I-LOC mantam O no O mu O Yɛde O sika O ahyɛ O ntooso O no O dua O no O mu O ɛnam O saa O nti O no O Ghanani O biara O a O ɔpɛ O sɛ O ɔkɔ O aduaba O dua O mu O no O , O mmra O ne O ADB B-ORG mmɛkasa O , O yɛbɛboa O no O wɔ O sika O fa O mu O , O na O watumi O adua O no O nneɛma O no O na O n'adwuma O no O angu O Yɛde O yɛn O ani O asi O Ghana B-LOC nneɛma O a O yɛde O ba O abɔtene O no O so O ne O titiriw O ne O nneɛma O ahodoɔ O a O yɛdua O no O Adwuma O baako O a O ɛwɔ O Ghana B-LOC a O ɛntumi O nnyina O ne O nan O so O ne O nkokɔ O yɛn O adwuma O no O Dr O . O John B-PER Kofi I-PER Mensah I-PER a O ɔda O ADB B-ORG sikakorabea O no O ano O de O ato O gua O sɛ O , O sɛ O ɛbɛyɛ O na O wɔn O a O wɔnyɛn O nkokɔ O wɔ O ɔman O yi O mu O no O bɛtumi O ne O wiase O nyinaa O nkokɔyɛnfoɔ O de O asi O ani O nti O no O , O ɔde O nhyehyɛe O bi O a O yɛfrɛ O no O broiler O value O ɔhain O sɔheme O aba O a O , O ɛbɛboa O ama O sikakorabea O no O abɔ O wɔn O bosea O de O ahyɛ O wɔn O adwuma O no O mu O a O , O nsisoɔ O a O ɛfata O bi O pɛ O na O ɛda O so O . O Yɛde O broiler O value O ɔhain O sɔheme O aba O a O eyi O boa O yɛde O sika O hyɛ O nkokɔ O yɛn O adwuma O no O mu O , O eyi O ma O yɛde O sika O hyɛ O berɛ O a O akokɔ O no O bɛhyɛ O aseɛ O ato O de O kosi O berɛ O a O wɔbɛnyini O a O , O kosi O sɛ O yɛde O bɛkɔ O adwamansoɔ O . O Yɛahu O sɛ O nsisoɔ O yɛ O ɔhaw O pa O ara O , O na O yɛrehyɛ O yɛn O adwadifoɔ O bɔ O sɛ O yɛn O nhyɛhyɛe O foforo O yi O bɛhwɛ O atete O nsiho O no O so O . O Onipa O a O ɔda O sikakorabea O yi O ano O de O saa O asɛm O yi O too O dwa O berɛ O a O ɔne O n'adwadifoɔ O no O bi O hyiaa O wɔ O Kumase B-LOC na O wɔtoo O wɔn O nsa O didii O wɔ O dwumadie O bi O ase O . O Onipa O a O ɔda O sikakorabea O no O nhwɛsokuo O no O ano O , O Mr O Alex B-PER Bernasko I-PER de O too O gua O sɛ O , O ɛwom O sɛ O COVID O - O 19 O sɛe O nnwuma O bebree O no O ara O deɛ O nanso O ADB B-ORG deɛ O etumi O bɔɔ O ne O ho O mmɔden O nyaa O mfasoɔ O ɔpepemɔhansia O num O wɔ O afe O mpem O mmienu O ne O aduonu O no O mu O na O san O de O nhyehyɛe O mapa O baa O de O bɛboa O n'adwadifoɔ O . O ɔsan O nso O de O too O gua O sɛ O , O sikakorabea O no O san O de O mfehyia O mmieɛnsa O nhyɛhyɛe O bi O asan O aba O de O bɛhyɛ O ne O nnwuma O no O mu O kena O . O COVID O - O 19 O yareɛ O no O bae O no O , O yɛde O nhyehyɛe O bi O bae O bɛtee O yɛn O adwadifoɔ O berɛ O so O kakra O . O Nokwasɛm O ne O sɛ O , O na O emu O baako O yɛ O deɛ O yɛgyina O yɛn O akadeɛ O ahorow O so O reyɛ O no O mmerɛ O pɔtee O bi O mu O ɛno O firi O hɔ O a O , O ebi O nso O deɛ O yɛmaa O wɔn O sikatua O no O ho O mmerɛ O ne O ɔkwan O a O ɔbɛfa O so O atua O no O na O ɛnyɛ O asodie O mma O wɔn O Mo O ne O yɛn O nyinaa O bɛyɛ O adwene O sɛ O , O yɛn O nsiho O ahodoɔ O no O nyinaa O yɛatete O so O ɛnam O sɛ O yɛpɛ O sɛ O mo O ho O dwo O mo O wɔ O abra O no O mu O nti O . O ɛne O sɛ O , O ADB B-ORG ayɛ O mfehyia O mmiɛnsa O nhyehyɛe O a O ɛrebɛboa O apagya O nneɛma O ahodoɔ O ne O ne O dwumadie O ahodoɔ O nhyehyɛe O no O mu O . O Nhwɛsokuo O a O ɔda O ADB B-ORG sikakorabea O no O nam O wɔn O nsrahwɛ O a O wɔkɔɔ O no O wɔ O Asante B-LOC mantam I-LOC no O mu O no O so O kɔsraa O Asantehene O , O Otumfoɔ O ɔsɛe O Tutu O II O Asantehene O bɔɔ O sikakorabea O no O abaso O wɔn O dwuma O sononko O a O wɔredi O de O boa O kuadwuama O na O ɔsan O hyɛɛ O wɔn O sɛ O wɔnkɔ O so O mmoa O nnwuma O ahodoɔ O no O nyinaa O . O ɔsoafoɔ O a O ɔhwɛ O nnwuma O ne O afisɛm O so O , O Francis B-PER Asenso I-PER Boakye I-PER , O de O ato O gua O sɛ O aban O no O ne O Wiase B-ORG Sikakorbea I-ORG kɛseɛ O ( O World B-ORG Bankɔ I-ORG reka O abom O de O sika O botene O a O ɛyɛ O Amɛrika B-LOC sika O ɔpepemhanu O abɛhwɛ O asi O nsuo O ahodoɔ O a O eyiri O wɔ O Nkran B-LOC no O . O Deɛ O ɔkyerɛ O ne O sɛ O , O saa O nneɛma O yi O nyinaa O ka O aban O no O tirimpɔ O a O ɔnam O so O pɛ O sɛ O ɔde O si O nsuo O a O eyiri O afe O biara O mu O wɔ O Nkran B-LOC no O . O Mr O . O Asenso B-PER Boakye I-PER dann O yi O adi O wɔ O krataa O a O ɛkɔ O dawubɔfoɔ O hɔ O no O mu O Yawda B-DATE , O Ayɛwohumɔmmɔ B-DATE da I-DATE a I-DATE ɛtɔ I-DATE so I-DATE mmiɛnsa I-DATE no O mu O wɔ O afe B-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE aduonu I-DATE baako I-DATE yi O mu O de O kai O deɛ O ɛsii O afe B-DATE mpem I-DATE mmienu I-DATE ne I-DATE dunum I-DATE no O mu O . O ɛnam O eyi O nti O no O , O aban O no O ne O Wiase B-ORG Sikakorabea I-ORG kɛseɛ O ( O World B-ORG Bankɔ I-ORG aka O abom O de O sika O botene O a O ɛyɛ O Amɛrika B-LOC sika O ɔpepemhanu O de O bɛhyɛ O Greater O Accra O Resilient O and O Integrated O Prroject O no O mu O . O ɔsoafoɔ O no O kyerɛɛ O sɛ O , O Akufo B-PER Addo I-PER aban O bɛkɔ O so O ayɛ O deɛ O ɔbɛtumi O biara O de O asi O nsu O ahodoɔ O a O eyiri O wɔ O Nkran B-LOC ne O ɔman O no O nkurow O binom O afe O biara O no O . O ɛnam O so O maa O Mr O . O Asenso B-PER Boakye I-PER nso O hyɛɛ O ɔmanfoɔ O nso O sɛ O wɔmmoa O na O aban O no O tirimpɔ O yin O so O ntumi O mmra O mu O ɔkyerɛɛ O sɛ O , O aban O no O nko O ara O ntumi O nsi O saa O ade O yi O ano O kwan O , O sɛ O temanmufoɔ O ansesa O wɔn O suban O a O . O Saa O dwumadie O yi O bɛboa O ayi O nsunsoanso O bɔne O a O nsu O yi O de O ba O no O afiri O hɔ O , O na O asan O nso O asi O efi O ne O nwura O ahodoɔ O a O ɛwɔ O ɔdaw O asutene O no O kwan O no O mu O Saa O dwumadie O yɛ O bɛma O yɛayɛ O fasuo O a O ɛbɛboa O ama O yɛayi O ɔhaw O ahodoɔ O a O sɛ O nsu O tɔ O a O entumi O ntene O nkɔ O no O afi O hɔ O . O Yɛbɛsi O nsutwaa O kɛseɛ O wɔ O ɔdaw O asutene O no O so O na O atumi O akora O nsuo O bebree O a O ɛmma O nsuo O no O nyiri O bio O mfa O baabi O te O sɛ O Kwame B-LOC Nkrumah I-LOC Cirle I-LOC . O