File size: 4,601 Bytes
3c90236 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 |
Book,Page,LineNumber,Text
34,0037,001,เพราะหมายความว่า ทรงเป็นพระราชาด้วยธรรมนั่นเอง คือ ด้วยจักรพรรดิ
34,0037,002,วัตร ๑๐ ประการ. บทว่า <B>โสปิ น อราชกํ</B> ความว่า พระเจ้าจักรพรรดิแม้นั้น
34,0037,003,เมื่อไม่ได้พระราชาอื่นเป็นที่อาศัย<SUP>๑</SUP> ก็ไม่ทรงสามารถจะปล่อยจักรไปได้.
34,0037,004,พระศาสดาทรงเริ่มเทศนาไว้อย่างนี้แล้ว ได้ทรงนิ่งเสีย. ถามว่า เพราะ
34,0037,005,เหตุไร. ตอบว่า เพราะพระองค์ทรงดำริว่า ภิกษุทั้งหลายผู้ฉลาดในอนุสนธิ
34,0037,006,จักลุกขึ้นถามอนุสนธิ. เนื่องจากว่า ในที่นี้มีภิกษุทำนองนั้นมากอยู่มาก ครั้นแล้ว
34,0037,007,เราตถาคตอันภิกษุเหล่านั้น ถามแล้ว จึงจักขยายเทศนา. ทันใดนั้น ภิกษุ
34,0037,008,ผู้ฉลาดในอนุสนธิรูปหนึ่ง เมื่อจะทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้า จึงกราบทูลคำว่า
34,0037,009,<B>โก ปน ภนฺเต</B> ดังนี้เป็นต้น. ฝ่ายพระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อจะทรงพยากรณ์
34,0037,010,แก่ภิกษุนั้น จึงตรัสคำว่า <B>ธมฺโม ภิกขุ</B> ดังนี้เป็นต้น.
34,0037,011,บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า <B>ธมฺโม</B> ได้แก่ธรรม คือ กุศลกรรมบถ
34,0037,012,๑๐ ประการ. บทว่า <B>ธมฺมํ</B> ได้แก่ ธรรมมีประการดังกล่าวแล้วนั้นแล. บทว่า
34,0037,013,<B>นิสฺสาย</B> ได้แก่ ทำธรรมนั้นแลให้เป็นที่อาศัยด้วยใจ ซึ่งเป็นที่ตั้งของธรรม
34,0037,014,นั้น. บทว่า <B>ธมฺมํ สกุกโรนฺโต</B> ความว่า ธรรมที่ตนสักการะแล้วนั่นแล
34,0037,015,ย่อมเป็นอันทำด้วยดีด้วยประการใด ก็กระทำโดยประการนั้นทีเดียว. บทว่า
34,0037,016,<B>ธมฺมํ ครุกโรนฺโต</B> ความว่า เคารพธรรมนั้นด้วยการเกิดความเคารพใน
34,0037,017,ธรรมนั้น. บทว่า <B>ธมฺมํ อปจายมาโน</B> ความว่า ทำความอ่อนน้อมถ่อมตน
34,0037,018,ด้วยสามีจิกรรม มีการประคองอัญชลีเป็นต้น แก่ธรรมนั้นนั่นแล.
34,0037,019,บทว่า <B>ธมฺมทฺธโช ธมฺมเกตุ</B> ความว่า ชื่อว่าเป็นผู้มีธรรมเป็นธงชัย
34,0037,020,และชื่อว่า เป็นผู้มีธรรมเป็นตรา เพราะทำธรรมนั้นไว้ข้างหน้า เหมือนนัก
34,0037,021,รบยกธงไว้ข้างหน้า และยกธรรมนั้นขึ้น เหมือนนักรบยกทวนขึ้นเป็นไป.
34,0037,022,บทว่า <B>ธมฺมาธิปเตยฺโย</B> ความว่า ชื่อว่าเป็นผู้มีธรรมเป็นใหญ่ เพราะความ
|