( b ) Ka mbampin mba nyiiv se nenge sha mi ke ’ kwaghngeren nee ? ( b ) Kanyi i lu u á time sha mi ken kwaghngeren u dondon laa ? Kanyi se time sha mi ke ’ kwaghngeren u a dondo nee ? Yange kaa nahan ér : “ TERE , m fa , gbenda u or ngu sha ikev i nan ga ; or u zenden la , mvershigh u iaven i angahar a nan ngu sha ikev i nan ga . ” Yesu kaa ér : “ Ma or nana fatyô u gban van her a mo ga , saa Ter u A tindim la , Una urugh nan . ” Man shi de yer nen ma or shin tar ne ner ter wen ga , gadia Ter wen ngu môm tsô , ka u A lu Sha la . Ka nyi kwagh se lu nengen sha mi ken ngeren u a ve laa ? ( b ) Ka mbampin mba nyi se time sha mini ? Ka Mbashiada mba Yehova ve gber ú ye , kpa kera ngu hegen ga . Aluer ka nahan yô , ú kuma iwuese . Gadia m fa dedoo mer , ku shin uma , shin mbatyomov mba Shaav , shin tahav , shin akaa a hegen ne , shin akaa a lu van ken hemen , shin mbaageev , shin mtav , shin mze , shin ma kwagh ugen u i gbe un a gba kpaa , una fatyô u paven se a dooshima u Aôndo u a lu ken Kristu Yesu Ter wase la je ga . ” ( b ) Kanyi se lu timen sha mi ken ngeren u a dondo nee ? ( b ) Kanyi se lu timen sha mi ken kwaghngeren nee ? Nahan i bugh uruamabera . I shi i bugh ruamabera ugen kpaa , ka ruamabera u uma je la . □ Kanyi ka i er se zum u se kpe laa ? Ka mbampin mba nyi se nenge sha mi ken kwaghngeren u a dondo nee ? ( b ) Ka mbampin mba nyi se tôv sha mini ? Kanyi se time sha mi ken ngeren u a dondo nee ? Ngun ka tindi u tamen man ka u hiihii kpaa . ” Yesu kaa ér : “ Or u nan we ndor a we yô , nana̱ doo u ishima er we iyol you nahan . ” Shi a kaa ér : “ Me luun a ven ayange ayange zan zan mkurtar je . ” Ne fatyô u eren Aôndo tom kua inyaregh kpaa ga . ” ( Ôr Mateu 24 : 37 - 39 . ) Gba u se er sha kwagh u se sen la . Yô , de se nenge wea fatyô u nan mlumun sha mbampin mba ve dondo ne yô : ( b ) Kanyi se time sha mi ken ngeren u a dondo nee ? ( Ôr 2 Timoteu 3 : 1 - 5 , 13 . ) ( Ôr Pasalmi 40 : 8 - 10 . ) ( b ) Ú kange ishima u eren nyi ? ( b ) Ka mbampin mba nyi se time sha mi ken kwaghhenen nee ? ( Ôr Pasalmi 19 : 7 - 11 . ) ( Ôr Mbaefese 5 : 15 , 16 . ) Ishember i “ igbenda i eren iyua ” ne tese ér aluer gba u or nana er imba iyua ne yô , gba u nana fa igbenda ne vough , nana wa iyol cii ve nana er iyua ne ye . Ka Jijingi iyol Na A lu eren shiada vea jijingi wase imôngo er , se mba ônov mba Aôndo ye . ” ( Ôr 1 Mbakorinte 10 : 13 . ) ( Ôr 2 Kroniku 34 : ​ 1 - 3 . ) • Kanyi i lu awashima u Aôndo sha ci u tar nee ? ( Ôr 1 Timoteu 6 : ​ 17 - 19 . ) ( Ôr Yakobu 1 : ​ 5 - 8 . ) ( Ôr 2 Mbakorinte 5 : ​ 14 , 15 . ) I gema ati agen ken ngeren ne . ( Ôr Mbaromanu 13 : 1 , 2 . ) ( Ôr 1 Mbakorinte 2 : 10 . ) ( Ôr 1 Mbakorinte 6 : 9 - 11 . ) Yange mba gbe Ifa yô , doo Adam kpishi er un zough a ikyar man orwasen un nahan , je yô , a kaa ér : “ Ngun yô , ka kuhe u ikyuhe yam , ka inyam i inyam yam je . ” ( Ôr 2 Mbakorinte 13 : 5 . ) ( Ôr 1 Mbakorinte 15 : 58 . ) Dorka “ lu a aeren a dedoo kpishi , man iwua i nan kpaa . ” Kanyi se time sha mi ken ngeren ne man ka sha ci u nyi ? ( Ôr Anzaakaa 3 : 5 , 6 . ) ( Ôr Mbaheberu 11 : 24 - 27 . ) “ Mkaanem ma Aôndo ma uma je , ma tem gbilin ga . ” — HEB . Ú ôr Iyoukura mba i sember duen a mi la vighe vighe kpa ? ( Ôr 2 Mbakorinte 1 : 3 , 4 . ) ( Ôr Titu 2 : 3 - 5 . ) ( Ôr Mbaromanu 7 : 21 - 23 . ) ( Ôr Yesaia 63 : 11 - 14 . ) ( Ôr Pasalmi 1 : 1 - 3 . ) ( Ôr Mbaromanu 7 : 21 - 25 . ) ( Ôr 2 Peteru 2 : 5 . ) ( Ôr Yesaia 48 : 17 , 18 . ) ( Ôr Mbaefese 4 : 1 - 3 . ) ( Ôr Mbaheberu 13 : 7 , 17 . ) • Or nana fatyô u eren iyua sha inyar , i a fatyô u hiden nan a mi , shighe u nan soo ér i hide nan a mi yô . Ka igbenda shon je i ter shin heen ne . Inyaregh Ki ken Banke : Or nana fatyô u ngeren ér shighe u nan kpe yô , i na Watch Tower inyaregh ki nan koso ken banke shin jindinyar i nan we ken banke nan zough a mtsera sha mi la , gayô inyaregh ki penshen ki nan ver ken banke la , er atindi a banke a tese la . ( Ôr Mbaheberu 11 : 17 - 19 . ) Ken Bibilo yô , ashighe agen iwo ka i tile sha ityough ki ityartor shin ugomoti . Ne uter , de kumbur nen a ônov enev ga sha er asema a̱ de yen ve ga yô . ” ( Kol . Wea soo u seer zuan a iwanger yô , ôr ityough ki sha 3 ki takerada ne , ka Mbashiada mba Yehova ve gber u ye ( Ôr 2 Timoteu 1 : 7 . ) ( Ôr 1 Mbatesalonika 5 : 1 - 6 . ) ( Nenge ape i nger ér ATESEN A BIBILO > MBAMPIN MBA BIBILO I NE MLUMUN SHA MI LA ) ( Ôr Luka 21 : 1 - 4 . ) Wea soo u seer zuan a iwanger yô , ôr ityough 8 ki takerada ne , Bibilo Tese Ér Nyi Jimi ? ka Mbashiada mba Yehova ve gber u ye ( b ) Ka mbampin mba nyi se lu timen sha mi ken ngeren u a dondo nee ? Hen zum la mba ve lu ken Yudia , ve̱ yevese ve̱ yem sha iwo ; mba ve lu ken atô u gar yô , ve̱ due ken won ; man mba ve lu ken akôngo a gar la kpaa ve̱ de kera nyer kimi ga . ” Se lu henen nyi ken ngeren u dondon la ? ( Yes . 60 : 22 ) Sha hiihii la , asande a mba i shigh ve mkurem la yange lu er ka “ u kiriki ” nahan , kpa ingyegh kin va seer shighe u i va a mbagenev mba ve kpa ve lu Iserael u ken jijingi la ken nongo u Aôndo la . ( Ôr Luka 10 : 29 - 37 . ) Se lu timen sha mbampin mba nyi ken ngeren ne ? ( Ôr Mpase 14 : 6 , 7 . ) ( Ôr 1 Mbatesalonika 2 : 13 . ) ‘ Mbaperapera vea ya dyako u tar , vea lu ken u gbem . ’ — Pasalmi 37 : 29 . “ Jighjigh u nan yô , ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo . ” — HEB . Yesu kaa ér : “ Ape kwaghinjaa wou a lu yô , ka her man ishima you kpaa ia lu ye . ” “ Saan ior mba [ Yehova ] A lu Aôndo ve la , iyol . ” — PS . ( Ôr Yakobu 5 : ​ 14 - 16 . ) ( b ) Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren u dondon laa ? A nger ér : “ Ka ken iyol m lu ye , i teem , isholibo i yamem . ( Ôr Mbaheberu 10 : ​ 24 , 25 . ) ( Ôr 2 Mbakorinte 8 : ​ 13 - 15 . ) Nahan kpa , “ Noa yô , lu orperapera , lu a acôghor iyol ga , ken ikyov na cii ; Noa zenden vea Aôndo imôngo je . ” ​ — Gen . Anzaakaa 14 : 15 kaa ér : “ Orlanenkwagh ka nan gba nan jighjigh sha hanma kwaghôron tsô , kpa orfankwagh yô , ka nan ver ishima sha zende u nan . ” 14 : 1 ) Tartor lu itinekwagh i Yesu pasen kwagh a mi yô , shi a tese mbahenen nav u eren msen ér : “ Ter wase u Sha , i̱ tsegha iti You , tartor Wou u̱ va , i̱ er ishima You shin tar kpaa vough er i eren i Sha nahan . ” ( Mat . Tôô nen igbur Yam sha ayol a en , va hen nen kwagh sha ikyev Yam , gadia M ngu ishima legh legh , man M kehen ityough kpaa ga , tsô né zua a mmem ken asema a en ; gadia igbur Yam leghem man ikyav Yav kpaa peese . ” ( Mat . Man aluer ishe you i ken iyan ia na u anzughul yô , dugh i , ta kera . ” ( Mat . © 2016 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania Er nan i lu hange hange u se za hemen u tesen dooshima u anmgbianev laa ? Paulu yange nger Mbaheberu mba ve lu Mbakristu la washika sha ci u nyi ? ( Ôr Mbaheberu 10 : ​ 36 - 39 . ) Takerada u Mbaheberu la ngu se a inja sha ci u nyi ? Ka hanma ivur i lu ivur i sha inyom i 2016 ne , man i tsua ivur la nahan , ka sha inja sha ci u nyi ? Ka ivur ne i tsough ér i lu ivur i sha inyom i 2016 ne ye . Ivur yase i sha inyom i 2016 : “ Dooshima u anmgbianev ve doo ayol a ve la a̱ lu her . ” ​ — Mbaheberu 13 : 1 Mbakristu mba mimi vea tese ér ve kav inja i dooshima u anmgbianev la nena ? ( a ) Ka ityôkyaa i vesen i nyi i ne ve i gbe u se za hemen u tesen dooshima u anmgbianev laa ? ( b ) Pase ityôkyaa igen i i ne ve i lu hange hange u se seer doon ayol ase yô . Yesu yange vande pasen er shighe la ior vea ya ican tsung yô . Ka nyi i gbe u se er hegen cii ve zegecan la una hii ? ( a ) Ka aan a nyi nahan se lu a mi nyian a tesen dooshima u anmgbianev laa ? ( b ) Ôr akaa a ior mba Yehova ve er u tesen ér mba a dooshima u anmgbianev la yô . Se fatyô u ‘ umbur mbakwarev ’ nena ? “ Umbur nen mbakwarev . ” “ Ivaa i̱ lu kwagh u icivirigh hen ior cii . ” Aluer kwagh kuman se yô , a wase se u tesen dooshima u anmgbianev la nena ? “ Kwagh u ne lu a mi yô , a̱ kuma ne . ” Aluer se mba a ‘ vangertiôr shin ishimataver ’ yô , kwagh la una wase se u tesen dooshima u anmgbianev la nena ? Se seer taver dooshima wase u anmgbianev , u se lu a mi sha mbatamen la nena ? “ Umbur nen mbahemenev enev . ” Se za hemen u tesen dooshima u anmgbianev la sha gbenda u vesen nena ? Dooshima u Kristu la ka a mgbegha se u eren nyi ? Dooshima u Aôndo la ka a mgbegha se u soon anmgbianev asev nena ? Mde u Aôndo a den se a kwaghbo la ka a mgbegha se u den anmgbianev asev a kwaghbo sha ci u nyi ? 1 , 2 . ( a ) ‘ Iyua i Aôndo i i gande u ôron ’ la wa nyi man nyi kere ? ( Ôr 2 Mbakorinte 1 : 20 . ) 3 , 4 . ( a ) Or ka nana na u iyua nahan , i lu u nena ? ( b ) Iyua i injaa ia fatyô u geman uma wou nena ? Iyua i Aôndo a ne sha u paan se la i hemba hanma iyua igen cii nena ? ( a ) Iyua i Yehova a ne se la na yô , u ngu veren ashe a va zuan a averen a nyi ? ( b ) Ter akaa atar a iyua i Aôndo la ia mgbegha u u eren yô . Doo u se nenge dooshima u Kristu la nena , man gba u una mgbegha se u eren nyi ? Or u M doo nan ishima kpaa , nana doo Terem ishima ; Mo kpaa nana doom ishima , man Me pase iyol Yam her a nan kpaa . ” ​ — Yohane 14 : 21 ; 1 Yohane 5 : 3 . Ka mbampin mba nyi se fatyô u pinen ayol a ase shighe u umbur ku u Yesu ne , man alaghga mbamlumun mba se ne la vea mgbegha se u eren nyi ? ( Ôr 1 Timoteu 2 : ​ 9 , 10 . ) ( a ) Mdoo u Yehova man Yesu ve doo se ishima la ka a mgbegha se u eren tom u pasen kwagh la nena ? ( b ) Dooshima u se lu a mi la ka a mgbegha se u wasen mbagenev ken tiônnongo nena ? Shi ka nyi dooshima u Aôndo la una mgbegha se u erene ? Ka ikyav i nyi Yesu a ver se sha kwagh u soon mbageneve ? U fatyô wasen anmgbian u nomso shin u kwase u been iyol ken kwaghpasen kpa ? Ka nyi u fatyô u eren sha u tesen anmgbianev ou dooshima ? ( Ôr Luka 14 : ​ 12 - 14 . ) 16 , 17 . ( a ) Doo u se hen nyi ken injakwagh i Yesu ôr sha kwagh u tor ugen man ikpan na laa ? ( b ) U gbidye kwar sha injakwagh i Yesu la nahan , ka nyi u kange ishima u erene ? Dooshima u Aôndo la yange wase anmgbian u kwase ugen u wan ishima a mbamyen mba anmgbian u kwase ugen nena ? M soo u fan injakwase i una va lu shighe u una hingir vough la . ” ‘ Iyua i Aôndo i i gande u ôron ’ la ia mgbegha u u eren nyi ? [ 1 ] ( ikyumhiange i sha 18 ) I gema ati agen ken ngeren ne . Ka akaa a nyi yange na ve iniongo i Pentekosti lu iyange i injaa , man akaa la kure kwagh u Ruamabera tsengaôron la nena ? ( a ) Doo u kwagh a gba se sha kwagh u yange er sha iyange i Pentekosti la sha ci u nyi ? ( b ) Ka nyi injaa igen kpa alaghga yange i er sha iyange la anyom kpishi ken ijime ? Er nan se fe ser ka i shighe mba ve lu yemen sha la mkurem sha igbenda kposo kposo ? Mba i shighe ve mkurem la cii ka ve ngohol nyi , man kwagh ne ka a wase ve ve kav nyi ? Gba u hanma Orkristu u i shigh nan mkurem cii nana er nyi ve nana zua a injar i nan sha ? Paulu pase kwagh ne nahan , ér : ‘ Nahan yô , anmgbianev , shi seer nôngon nen u taver a taver myila u i yila ne la man mtsough u i tsuwa ne la , gadia aluer ne er nahan yô , né kera nôngo gbev mayange ga . Gadia ka nahan man á hemba nan ne u nyôron tartor u tsôron u Yesu Kristu , Ter wase man Oryiman wase enger enger ye . ’ 8 , 9 . ( a ) Ka i taver ior kpishi u kaven kwagh u ka a er or shighe u i shigh nan mkurem la sha ci u nyi ? ( b ) Or ka nan fa ér i tsua nan u yemen sha nena ? A kaa a ve ér : ‘ Ne ngohol jijingi u kpan u né shi né cia kwagh ga kpa ne ngohol jijingi u mlu u wan , ka sha mi je se yer ser Aba , Tere , ye . Yohane u Hiihii ityough 2 : 27 kaa ér kera gba u ma or a tese Orkristu u i shigh nan mkurem la ga nahan , inja na ér nyi ? Alaghga Orkristu u i shigh nan mkurem nana pine ér nyi , kpa ka nyi nan te akpelan sha mi ga ? Gbenda u or henen kwagh la ka u gema shighe u i tsegh nan sha icighan jijingi la nena , man ka nyi ka i na ve nan gema henen kwagh nahana ? Mba i shigh ve mkurem la ka ve nenge uma ve u shin tar ne la nena ? Ka akaa a nyi or a eren kpa , a tese ér i tsegha nan sha icighan jijingi ga ? Er nan se fe ser ka mba ve ngohol icighan jijingi cii , i tsough ve u yemen sha ga ? 17 , 18 . ( a ) Ka injar i nyi mbacivir Aôndo nyian kpishi ve lu veren ashe u zuan a mini ? Kwagh u i er ken Sekaria 8 : 23 la ngu kuren sha mi nena ? 1 , 2 . ( a ) Ka nyi Yehova yange kaa ér ia er sha shighe wase nee ? ( b ) Ka mbampin mba nyi a lu nan mlumun sha mi ken ngeren nee ? Se fatyô u fan mba vea lu mba 144,000 la jighilii ga sha ci u nyi ? Ka icintan i nyi i gbe u mba i shigh ve mkurem la vea nenge i beelee ga , man ka sha ci nyi ? Ka nyi Mbakristu mba i shigh ve mkurem la ve nengen ér i er a ve ga , man ka sha ci u nyi ? Gba u u wa ikyo sha gbenda u u eren kwagh a mba ve ye bredi shi ve me wain sha shighe u umbur ku u Yesu la sha ci u nyi ? ( Nenge ngeren u a lu a itinekwagh ér , “ Dooshima We Dang Ga ” la . ) Yesu yange kaa a mbahenen nav ér : “ Ne cii ne mba anmgbianev . ” U fatyô u nan Mbakristu mba i shigh ve mkurem la icivir nena ? Aluer se palegh ieren i ‘ nyohon or zwa ’ la yô , se lu kuran ayol a ase nena ? Gba u ishima ia za se iyol sha kwagh u iyenge i mba ve ye bredi shi ve me wain sha shighe u umbur ku u Yesu la ga sha ci u nyi ? ‘ Ter fa mba Nav . ’ Ka nyi Bibilo i er sha kwagh u iyenge i mba i shigh ve mkurem mba vea lu shin tar , shighe u zegecan una hii laa ? Ka nyi i gbe u se fa sha kwagh u mba 144 , 000 mba Yehova a tsough ve laa ? ( Mateu 24 : ​ 45 - 47 ) Yehova man Yesu mba eren tom a ior kpuaa u koson shin tesen ior kpishi , er lu sha ayange a mbaapostoli la nahan . ne se u lun a Aôndo man mbagenev kôôsôô sha ci u nyi ? Er Yehova a hembe sha won cii nahan kpa , ka nyi a lehe mbagenev ér ve va ere ? Lu tom u injaa u nyi Yehova lôhô Yesu ér a ere ? Yehova yange lôhô Adam ér a va er nyi , man lu sha ci u nyi ? Ikyav i tesen yô , yange na Adam ian i iin annyamev ati . Mbagenev yange ve er tom vea Aôndo sha u kuren awashima na nena ? Ka tom u nyi se fatyô u erene , man yange gba u Yehova una lôhô se ér se va er tom ne vea na keng - nee ? ( 1 Mbakorinte 3 : 9 ) Apostoli Paulu nger ér : ‘ Er se lu mbaerentom a Na imôngo yô , se mba wan ne kwagh ser , mngohol u ne ngohol mlumun u sha mhôôn u Aôndo [ la ] , i̱ de lu gbilinkwagh ga . ’ Waniunda u Aôndo yange pase er lu un ken ishima shighe u lu eren tom vea Ter na imôngo la nena ? Tom u pasen kwagh la ka u na se msaanyol sha ci u nyi ? Ka nyi mbagenev ve er sha kwagh u msaanyol u ve zough a mi sha u eren tom vea Yehova imôngo laa ? Anmgbian Franco , u un kpa a eren tom ken tar u Italia la kaa ér : “ Yehova ka a umbur se hanma iyange ken Mkaanem nam man sha akaa a ken jijingi a a ne se la ér , se doo un ishima shi hanma kwagh u se eren sha ci na cii gba un kwagh , shin er alaghga se hen ser iniôngon yase la gba kwagh ga nahan kpaa . Ka nahan ve u eren tom vea Aôndo la a nem msaanyol shi uma wam a hembe doon ye . ” Ka ikyar i nyi Yehova man Yesu yange ve ya , man lu sha ci u nyi ? Tom u pasen kwagh la ka u na se seer kporom ikyua a Aôndo man mbagenev sha ci u nyi ? A er msen ér : “ Sha u ve̱ lu kwagh môm er se nahan . ” Ka se hen er i hii ve i doo u se suur sha a na shi se dondo kwagh u a tese se la yô . Se va hemba kporom ikyua a Yehova man anmgbianev asev ken tar u he la sha ci u nyi ? Orshiada ugen ken tar u Australia nenge tom u pasen kwagh la nena ? Orgen u a lu ken tar u Australia , i yer iti na ér Joel yô , kaa ér : “ Tom u pasen kwagh la ka u wasem m hungur a kwagh u a lu zan hemen la ga . Ka u umbur mo mbamtaver mba ior ve lu tagher a mi la , kua mbamtsera mba m zough a mi sha u dondon akaawan a Bibilo ken uma wam la . Tom u pasen kwagh ne ka u wasem u hiden a iyol ijime , shi u wasem u suur sha Yehova kua anmgbianev av mba nomso man mba kasev . ” Tom u kwaghpasen u se eren kpoghuloo la tese ér jijingi u Aôndo ngu a vese sha ci u nyi ? Nahan u fatyô u zan hemen a imba tom la kpa ? Tom u pasen loho u dedoo la gba zua a kwagh u Aôndo a we ishima u eren sha ci u uumace la nena ? Tom wase u pasen kwagh la gba zua a atindi a Aôndo a vesen la nena ? Man u sha uhar u a lu er un yô , or u nan we ndor a we yô , nana̱ doo u ishima er we iyol you nahan . ” U nenge ian i civirigh i pasen loho u dedoo la nena ? M na u tahav shi m na u mkaanem av shi usha cii mba suen we kua azende a ou a shin tar cii , shi mba nan we ityesen seer a seer shi wan we kwagh sha shighe vough . ’ Se mba a ian i civirigh kpishi i eren kwagh u Yehova a kaa ér se er la , shi eren tom vea Aôndo wase imôngo ! ” Yange m kaa a ordasenda la mer m vande zan purusu sha ci u m venda u nôngon ityav . YANGE i marem ken inyom i 1926 la , hen geri u Crooksville , kpentar u Ohio , ken tar u Amerika . Terem man Ngôm zaan adua ga , kpa ve kaa a vese , se mbayev vev mba anigheni mbara ér se zaan adua . Margaret Walker ( anmgbian u kwase u sha uhar , u a lu ken imese la ) , yange wasem m hen mimi Hen shighe ne , Kwaseshiada ugen u dondo ya a vese , i yilan un ér Margaret Walker yô , hii u va teman imôngo a ngôm shi ôron un kwagh u Bibilo . Kpa hanma shighe m nôngo m kegh ato sha kwagh u ve lu ôron la . Margaret tem vea vese kwa gen yô , a pinem ér , “ U fa iti i Aôndo kpa ? ” Maa m kaa mer , “ Ngula hanma or fa , ka Aôndo . ” Maa a kaa ér , “ Za tôô Bibilo you , bugh Pasalmi 83 : 18 . ” M bughun m ôron yô , m kav er iti i Aôndo i lu Yehova yô . Maa m yevese m due m za kohol azende a am , m kaa a ve mer , “ Nea yem ken ya nyian yô , za bugh nen Bibilo ôr nen Pasalmi 83 : 18 , tsô ne fa iti i Aôndo . ” U fatyô u kaan wer yange m hii u pasen kwagh her je . M hen Bibilo zan zan i kar eren mo batisema ken inyom i 1941 la . Shighe kar kpuaa yô , i nam ian i hemen Takerada u Henen ken Tiônnongo . M taver ngôm vea anmgbianev av ishima mer ve kpa ve zaan mkombo u henen takerada u m hemen ne , nahan ve cii ve hii u zan . Ashighe agen una yemen sha gbenda kpa , a zenda a za kôr un a hide a mi hen ya . Kpa vea va nyôron tsô , ngôm a due hunda ugen , a yem mkombo . Kpa m kaa a mbahemenev mba ken shoja mer m ngu hingir orshoja ga . Ukasua uhar mba kar yô , i yem a mo ken koti , maa jôôji la kaa ér : “ Mo tseegh yô , m soo mer i wuhe u gbem kpe ker . Maa m kaa mer : “ Orcivirigh jôôji , ma i kaa ér mo m ngu or u eren tom u Aôndo . M veren a ver hunda u me pase kwagh her ga , shi m pase ior kpishi loho u dedoo u Tartor . ” Jôôji la kaa a ujôôji mbagenev mbara ér : “ Ka sha u va ôron gumor ne ijir ner ngu or u eren tom u Aôndo ne ve heen ga , kpa ne va sha u va ôron un ijir ner yange venda u nyôron shoja . ” Ve ôrom ijir ve kure , ve nam ibo , nyôr miniti 30 ga . M er msen hen Yehova m kaa mer : “ Me fatyô u tsan ken sev anyom ataan ga . Kpernan yô , mbakuran purusu dughum ken sev sha . M za kohol orkwar ugen , u tav shi lu a igya - vanger yô . Se tile hen windou , se lu kenger ken won . A pinem ér , “ We Antiônor ne , ka nyi i ve a we heene ? ” M kaa mer , “ Mo m ngu Orshiada u Yehova . ” M kaa mer , “ Mbashiada mba Yehova mba ze ityav , mba za woo ior ga . ” M kaa mer , “ Een , ka ibumegh yumu . ” Maa a kaa ér , “ Shighe u m tsa ken purusu ugen anyom 15 la , m ôr ityakerada yen igen . ” M lu môm ken Mbashiada mba i wuhe ve hen gar u Ashland , kpentar u Kentucky sha ci u jighjigh ve la Kape yange se er ve se pasen kwagh sha inja sha inja je la . Kwagh u tsombor wam zam iyol sha ci u Baba yange kaa a mo ér , “ Aluer m fatyô u been a we sha ga kpa , m fa kwagh u me er a mbagenev mbara yô . ” Kpa mba pasen mo , m hidi yô , m nenge a kwagh u doon tsung . M kaa mer , “ Doo tsôô , kpa m ngu zan shoja ga . ” M ter kwagh u i er ken 2 Timoteu 2 : 3 la , maa m kaa mer , “ M vande ngun orshoja u Kristu . ” A huan ving ica gba , tsô a kaa , “ U fatyô u yemen . ” Shighe kar kpuaa yô , m za mkombo u mba sar ve u zan Betel , u i er hen mkohol u vesen ugen u i kumba hen gar u Cincinnati , kpentar u Ohio la . Shi m er tom sha Ayou a Mkohol hen gar u New York . M kôr azende vea ior kpishi shin Betel man ken tiônnongo . M hen zwa China , shi ka i doom u pasen ior mba lamen zwa ne kwagh sha godobi . Ashighe agen pepe , ka m na ior mba lun a isharen magazin 30 shin 40 . M ngu pasen mba lamen zwa China kwagh hen gar u Brooklyn , kpentar u New York M hide m za sôr or ken China je kpaa ! A ngohol ve shi a kaa a mo ér iti na ér Katie . Hii shighe la je , Katie una nenge a mo yô , a va lam a mo . M tese un ati a atamaikyon man ikyayue ken zwa Buter , m ôron un a kimbir . Shi m tese un avur a Bibilo , shi a ngohol takerada u Bibilo Tese la kpaa . Kpa ukasua mba kar kpuaa yô , m kera nenge a na ga . Mba ker ken kasua u dondon la yô , a va nam hanseeti , maa a kaa ér , “ Lam a or ken China . ” M kaa mer , “ M fa or môm ken China ga . ” Kpa a zer a mo gbem , nahan m ngohol hanseeti shon , m kaa mer , “ Heloo , ka Robison . ” Or la maa nan kaa ér , “ Robby , ka mo Katie . Wea lumun yô , tese un er yange u tesem nahan . ” M kaa mer , “ Katie , me nôngo sha afatyô wam cii . M sugh u er u ôrom ape u lu nahan . ” Shighe kar yô , anmgbian u Katie u kwase la kpa m kera nenge a na ga . Aluer ka ishima i Aôndo yô , anngôôv av man azende a am a saa ku la , a va nder ve ken tar u he la . Shighe u i lu kohol iyol i gberen ngeren ne la , Corwin Robison , kpe . A civir Yehova sha mimi zan zan ku na . Mfe u Aberaham lu a mi la , man akaa a yange er un la taver jighjigh u nan na nena ? Aberaham yange er nyi ve taver ikyar i ya vea Aôndo laa ? Ka nyi se er ve se ya ikyar a Yehova er Aberaham nahana ? 1 , 2 . ( a ) Er nan ve se fe ser uumace vea fatyô u lun azende a Aôndo ? 3 , 4 . ( a ) Pase kwagh u a shi nan kpa hemba karen jighjigh u Aberaham cii la . ( b ) Aberaham yange kegh iyol u nan naagh sha Isaka sha ci u nyi ? Alaghga tsô Aberaham hen kwagh u Yehova nena , man mfe la wase un nena ? Se zua a mfe man akaa a a wase se u taver ikyar i se ye vea Yehova la nena ? 9 , 10 . ( a ) Ka i gba u or a er nyi ve ikyar i nan ye a orgen la ia tavera ? ( b ) Ka nyi i tese ér Aberaham yange kura ikyar i ya a Yehova la shi i gba un kwagha ? Aberaham yange za hemen u kuran ikyar i ya vea Yehova la shi i gba un kwagh kpaa . Ishima yange i za Aberaham iyol sha kwagh u Sodom man Gomora sha ci u nyi , man Yehova wase un nena ? 12 , 13 . ( a ) Mfe u Aberaham man akaa a er un la yange va wase un nena ? ( b ) Ka nyi i tese ér Aberaham yange na Yehova jighjighi ? Ka mbamtaver mba nyi u lu tagher a mi , er u lu civir Yehova ne , man ikyav i Aberaham la ia fatyô u wasen we nena ? Aberaham man Sara hingir u fan Yehova shi civir un Aberaham kpe shighe u ‘ tsa sha won hingir tamenor , bee iyol ’ la Se fatyô u kaan ser Aberaham yange vaa afanyô er un ongo imo i Yehova ga sha ci u nyi ? U kange ishima u eren nyi , man se lu timen sha nyi ken ngeren u dondon laa ? Se cii se kange nen ishima u dondon ikyav i jighjigh i Aberaham la . ( Ôr Mbaheberu 6 : 10 - 12 . ) Ken ngeren u dondon la , se lu timen sha ikyav i mbajighjigh mbagenev utar mba yange ve ya ikyar a Aôndo kôôsôô yô . Ka nyi se fatyô u henen ken ikyar i Rutu ya vea Aôndo laa ? Se fatyô u kaan ser Tor Hesekia lu ijende i Yehova i kôôsôô sha ci u nyi ? Ka aeren a nyi nahan Maria , ngô u Yesu lu a mi ve na un hingir ijende i Yehova Aôndo ? 1 - 3 . ( a ) Er nan se fe ser se kpa se fatyô u hingir azende a Aôndo ? ( b ) Ka unô ior se lu timen sha kwagh ve ken ngeren nee ? Ka kwagh u taver tsung u nyi yange gba u Rutu una tsuaa , man er nan ve lu kwagh u tavera ? ( a ) Rutu yange tsua kwagh u injaa nena ? ( b ) Er nan ve Boashi kaa ér Rutu ker ijiir i memen shin akper a Yehova ? Ka nyi ia fatyô u wasen mba i lu taver ve u tseghan ayol a ve sha ci u Yehova laa ? 9 , 10 . ( a ) Alaghga ishima yange ma ngôôr vihin Hesekia ker ga sha ci u nyi ? ( b ) Doo u ishima ia vihi se a Aôndo ga sha ci u nyi ? ( c ) Er nan ve i doo u se hen ser ka mlu u tsombor wase una na se vihi inja shin se doo inja ga ? Agumaior kpishi ka a ngohol mimi shin er a dugh hen icombor i i ver ikyav i dedoo ga nahan kpaa ( Nenge ikyumhiange i sha 9 , 10 la ) Lu nyi i wase Hesekia ve hingir môm ken ator a Yuda a hemban doon inja ciilii ? ( Ôr 2 Utor 18 : 5 , 6 . ) Ior kpishi tese nyian ér mba a azende a Yehova , er Hesekia nahan nena ? Alaghga tom u i na Maria la lu inja er ka tom u taver kpishi sha ci u nyi , kpa gema kaa a Gaberiel ér nyi ? Ka nyi i tese ér Maria lu kwase u keghen ato zulee , ungwan kwagha ? Maria yange kegh ato ungwa akaa ne cii , shi lu a mi ken ishima , shi lu henen sha mi zulee . — Ôr Luka 2 : 16 - 19 , 49 , 51 . Ka nyi se fatyô u henen ken Maria sha gbenda u ôron kwagh laa ? Se fatyô u dondon ikyav i jighjigh u nan u Maria la sha nyi igbenda ? Aluer se mba dondon ikyav i jighjigh u nan u doon tsung u ior mba i er kwagh ve ken Bibilo la yô , se fatyô u veren ashe a nyi ? KA HANMA iyange i lu iyange i hemban saan we iyol ken uma wou ciilii ? Ka iyange i u er ivese la , shin ka iyange i u mar wou wan u hiihii laa ? Shi alaghga tsô , hii shighe u u er batisema la je , u zua a msaanyol kpishi sha u civir Yehova . Ka atôakyaa a nyi nahan se lu a mi u zan hemen u civir Yehova saan saana ? ( 1 Yohane 5 : 3 ) Umbur kwagh u Yesu yange ôr ne , ér : “ Va nen her a Mo , ne mba i ver ne iyol cii , ikyav mbi yoho ne kpaa , Mo Me na ne mmem . Tôô nen igbur Yam sha ayol a en , va hen nen kwagh sha ikyev Yam , gadia M ngu ishima legh legh , man M kehen ityough kpaa ga , tsô né zua a mmem ken asema a en ; gadia igbur Yam leghem man ikyav Yav kpaa peese . ” Se mba civir Aôndo u sar sar , u a ne se uma la . Nenge ase kwagh u anmgbian Héctor u civir Yehova shi er tom u sôron atôônanongo kuma anyom 40 la . A kaa ér : “ Er kwaghnyoon u kwase wam a lu hemban gban a gba kera , shi i lu ican kpishi u nengen sha na nahan kpa , m de mer kwagh ne a yangem u zuan a msaanyol ken tom u m lu eren Aôndo u mimi ne ga . Er m fe mer ka Yehova , u a gbe uumace sha ci u kuren awashima na la a nem uma yô , m nenge mer a kuma u me soo un tsung shi me civir un a ishima yam cii . M ngu nôngon eren tom u pasen kwagh la her kpoghuloo shi nôngon mer ishimaverenkeghen i kwagh u Tartor la i lu kwagh u hiihii ken uma wam sha er a saan mo iyol her yô . ” Yehova tindi Wan na va na naagh ku paan se , sha er se va lu uma saan saan yô . Sha mimi yô , “ Tar ne doo Aôndo ishima je , nahan A na Wan Na u môm môm la sha er anti or u nan ne Un jighjigh yô , nana̱ de timin ga kpa nana̱ zua a uma u tsôron . ” Anmgbian Jesús yange pande akaa ken uma na kpishi , nahan a civir Yehova saan saan anyom imôngo M lu eren nahan sha er me seer zuan a inyaregh yô . Maa m va hen kwagh u Yehova kua er a ne Wan na sha ci u uumace yô . Nahan sarem tsung u civir un . Sha nahan yô , m tsegha iyol yam sha ci u Yehova , shi m eren tom hen kômpeni la anyom nga kar 28 yô , m de tom her , m yem m za hii u eren tom u pasen kwagh hanma shighe la . ” U umbur uma u ngise u eren cii ve u va fa Yehova la kpa ? Apostoli Paulu yange umbur Mbakristu mba ken Roma mbara ér ngise ve lu “ ikpan i isholibo , ” kpa ve hingir “ ikpan i perapera . ” “ Anyom a m hembe zuan a msaanyol ken uma cii yô , ka anyom a m lu civir Yehova ne . ” — Anmgbian Jaime Jaime kaa ér , “ Tegh tegh tsô , m mase kaven mer Aôndo ngu , u a lu Ter u se doo un ishima shi a zungu mhôônom yô . Er m kor atindi a Yehova a perapera la yô , kwagh ne kuram . Luun er yange m gema inja ga yô , alaghga ma m lu uma hegen ga , er azende a am agen a ngise se keren iju imôngo la nahan . Anyom a m hembe zuan a msaanyol ken uma cii yô , ka anyom a m lu civir Yehova ne . ” Yonatan , wan u Tor Saulu yange civir Yehova sha mimi nena ? Se civir Yehova sha mimi shighe u se nenge ser or u i ne nan tahav la nan kuma u se na nan icivir ga nena ? Aluer mbagenev kav awashima wase ga shin ve er kwagh a vese sha inja ga kpa , se za hemen u civir Yehova sha mimi nena ? Ijende i Yonatan ya a Davidi shi za hemen u eren kwagh a na sha mimi la kpilighyol sha ci u nyi ? Er Yonatan yange eren kwagh a Davidi sha mimi nahan kpa , lu nyi i hemba gban un kwagh , man se fa kwagh ne sha ci u nyi ? ( a ) Ka nyi ia wase se ve se zua a msaanyol u mimi man mkomo ? Yange taver ior i Iserael kpishi u civir Aôndo sha mimi shighe u Saulu lu Tor la sha ci u nyi ? Ka nyi i tese ér Yonatan yange suur sha Yehova sha mimi ? Aluer se mba nan mba ve lu a tahav la civir yô , se mba civir Aôndo sha mimi nena ? Yonatan yange fa or u i doo u una er kwagh a nan sha mimi nena ? Aôndo ka una doo se ishima yô , kwagh la a wase se se tsua u civir un sha mimi nena ? Aluer se mba civir Aôndo sha mimi yô , kwagh ne una wase se u wan ishima a mbamzeyol mba hen tsombor nena ? Aluer anmgbian nan er kwagh a vese sha inja ga kpa , doo u se er nena ? Ka sha ashighe a nyi nahan i gbe u se tese ser se mba civir Aôndo sha mimi shi se soo ayol a ase tseegh ga ? [ 1 ] ( ikyumhiange i sha 9 ) I gema ati agen . Gbenda u Yonatan eren kwagh a Davidi la kaha a gbenda u Abiner eren kwagh a Davidi la sha ci u nyi ? Ka aeren a nyi a a wase se u civir Aôndo sha mimi , man se er kwagh ne nena ? Davidi yange tese ér un ngu civir Yehova sha mimi nena ? ( a ) Davidi yange ver ikyav i civir Aôndo sha mimi nena ? ( b ) Ka ikyav i unô shi se lu timen sha mini ? Ka nyi se hen ken ieren i Abishai i sha mi ga laa ? Er sha marami wase je , ka se soo u eren kwagh a mba hen tsombor man azende a ase sha mimi nahan kpa , gba u se wa ikyo sha ci u nyi ? Anmgbian u kwase ugen yange tese ér un ngu civir Aôndo sha mimi shighe u tagher a kwagh u taver la nena ? Ka aeren a nyi a a wase se u civir Aôndo sha mimi ? Kwagh u Bibilo i er sha kwagh u Abiner man Abesalom kua Baruki la una fatyô u wasen se nena ? U ngu keren akaa a vesen sha ci wou iyol youwe ? Pase er se soo ayol a ase tseegh ve se fatyô u civir Aôndo sha mimi ga yô . M er msen kpoghuloo a mliam ashe acin imôngo , nahan m mase eren kwagh u kaa la . Shighe u Davidi er isholibo la , Natan tese ér un ngu civir Aôndo sha mimi , shi er kwagh a Davidi kpa sha mimi nena ? U fatyô u civir Yehova sha mimi shi eren kwagh a ijende you shin anngôu sha mimi nena ? Er nan ve yange gba u Hushai una lu a ishimataver keng ve una fatyô u civir Aôndo sha mimi ? Er nan ve i gbe u se lu a ishimataver ve se fatyô u civir Aôndo sha mimi ? M sôn Yehova mer a wasem me taver ishima me er kwagh u m tsough u eren la . Hegen ve gema inja , nahan ka m zaan ve inya hanma shighe . ” — Ôr Anzaakaa 29 : 25 . [ 1 ] ( ikyumhiange i sha 7 ) I gema ati agen .